Phân loại và phương pháp giải bài tập Hóa học 10 - Tập 1

Chia sẻ: Nguyễn Thế Hiệp | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:64

Thêm vào BST

Báo xấu

488
lượt xem 62
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu tóm tắt kiến thức trọng tâm về thành phần cấu tạo của nguyên tử, hạt nhân và vỏ nguyên tử, các bài tập kèm đáp án giúp các bạn thuận tiện hơn trong việc tham khảo và ôn tập. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phân loại và phương pháp giải bài tập Hóa học 10 - Tập 1

PhŽn loại vš Phương phŸp giải H‚a học 10 ¼ Tập 1 Chương Ths. L˚ Văn Đošn 1 CẤU TẠO NGUYÊN TỬ CẤU TẠO NGUYÊN TỬ THÀNH PH N C U T O NGUYÊN T .co m Nguyên t là h t vô cùng nh , trung hòa v i n, c u t o nên nguyên t hóa h c, ng th i c u t o nên ch t. Nguyên t g m h t nhân và v nguyên t  H t nhân: n m gi a nguyên t , mang i n tích dương, t o nên t các h t proton và nơtron.  V nguyên t : ch a electron, mang i n tích âm. ⇒ V y nguyên t ư c c u thành t 3 lo i h t cơ b n là proton (p) , nơtron (n ) và electron (e) . Kh i lư ng và i n tích c a các h t p, n, e: Kh i lư ng i n tích m p = 1, 6726.10−27 (kg) hay ≈ 1 (u) Nơtron m n = 1, 6748.10−27 (kg) hay ≈ 1 (u) Electron 9,1095.10−31 (kg) hay ≈ 5, 5.10−4 (u) q p = +1, 602.10−19 (C) hay q p = 1 + oc Proton q n = 0 (không mang i n) ah H t og ho H T NHÂN q p = −1, 602.10−19 (C) hay q p = 1 − G i Z là s proton có trong h t nhân thì i n tích h t nhân là Z+, s  Z cũng ư c g i là s hi u nguyên t . i n tích h t nhân là Z. i n nên s p = s e hay Z = E . Do ó, trong nguyên t : s p = s e = s i n tích h t nhân = s hi u nguyên t = Z.  M t khác nguyên t trung hòa v S kh i h t nhân (A) : là t ng s proton (Z) và nơtron (N) có trong h t nhân: A = Z + N . ⇒ Kh i lư ng nguyên t tính theo u (t c nguyên t kh i) v m t tr s xem như x p x s kh i. bl X : là kí hi u nguyên t hóa h c.    v i Z = E : s hi u nguyên t hay s proton.   A = Z + N : s kh i.    :// Kí hi u nguyên t : A X Z N ≤ 1, 524 . Z Nguyên t hóa h c: là t p h p các nguyên t có cùng i n tích h t nhân (nghĩa là cùng s proton, cùng s electron). ng v : là nh ng nguyên t có cùng s proton nhưng khác nhau vê s nơtron, do ó s kh i khác nhau (cùng p khác n). u c a b ng h th ng tu n hoàn (Z ≤ 82) thì 1 ≤ ht tp Thông thư ng, v i 82 nguyên t ( ) Nguyên t kh i trung bình M : H u h t các nguyên t hóa h c là h n h p c a nhi u ng v v i t l % s nguyên t xác nên nguyên t kh i c a nguyên t (ghi trong b ng h th ng tu n hoàn) là nguyên t kh i trung bình c a nguyên t . A= T ng kh i lư ng các nguyên t T ng s nguyên t "C ầ n c • b • th “ n g m in h § § § § " hay A = nh a.A + b.B + ... 100 P a ge - 1 - http://bloghoahoc.com Chương 1. Nguy˚n tử Trong ó: ● A : là nguyên t kh i trung bình c a nguyên t ( .v.C) . ● A, B,... : là nguyên t kh i các ng v (tính b ng .v.C và b ng s kh i các ● a, b,... : là t l % s nguyên t các ng v tương ng. V ng v ). NGUYÊN T oc .co m Electron chuy n ng xung quanh h t nhân v i t c r t l n, t o nên m t vùng không gian mang i n tích âm, g i là "mây" electron. M t i n tích c a mây electron không u. Vùng có m t i n tích l n nh t (t c là xác xu t có m t electron nhi u nh t) ư c g i là obitan. Tùy thu c vào m c năng lư ng mà các electron ph n v nguyên t ư c phân thành các l p, phân l p.  L p electron: g m nh ng electron có m c năng lư ng b ng nhau ho c x p x nhau. T g n h t nhân ra ngoài, các l p electron ư c ghi b ng s 1, 2, 3, 4, 5, ...... hay b ng ch cái hoa tương ng K, L, M, N, O, ......  Phân l p: g m nh ng electron có m c năng lư ng b ng nhau ư c kí hi u là s, p, d, f, ...... S phân l p có trong m t l p b ng s th t c a l p ó (t c l p th n có n phân l p). L p K (n = 1) có m t phân l p: 1s . ah L p L (n = 2) có hai phân l p: 2s,2p . L p M (n = 3) có ba phân l p: 3s, 3p, 3f . Tên c a l p electron S electron t i a S phân l p Kí hi u phân l p 2 3 4 …… K L M N …… 2 8 18 32 …… 1 2 3 4 …… 1s 2s, 2p 3s, 3p, 3d 4s, 4p, 4d, 4f …… 2 2, 6 2, 6, 10 2, 6, 10, 14 …… 8 18 32 bl S electron t i a l p và phân l p 1 og ho Kí hi u l p (n) z ://  S obitan trong m t phân l p ht tp ● Phân l p s có m t obitan (hình c u) ● Phân l p p có ba obitan Pz, Py, Pz có d ng hình s 8 n i, nh hư ng theo tr c x, y, z. ● Phân l p d có năm obitan. ● Phân l p f có b y obitan. 2 ⇒ Phân l p n có n obitan. Qui t c phân b electron nguyên t – C u hình electron  Nguyên lí b n v ng: tr ng thái cơ b n, trong nguyên t , các electron chi m l n lư t các obitan có m c năng lư ng t th p n cao. Tr t t các m c năng lư ng t th p z y y x x z z y y x x n cao ó là 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d10 4p6 5s2 4d10 5p6 6s2 4f 14 5d10 6p6 7s2 5s2 ... Cách nh tr t t các m c năng lư ng t th p n cao theo quy t c Klescoski: " c các mũi tên theo chi u t trên xu ng và t g c n ng n". P a ge - 2 - "A ll th e flow e r o f to m or ro w a re in th e se ek s o f to d a y § § " PhŽn loại vš Phương phŸp giải H‚a học 10 ¼ Tập 1 Ths. L˚ Văn Đošn  Nguyên lí Pauli: "M i obitan ch ch a t i a 2 electron và 2 electron này có chi u t quay ngư c nhau". V y l p th n ch a t i a 2n2 electron. L p 2 (L ) : 2p6 3s2 3p6 3d10 L p 4 (N ) : 4s2 4p6 4d10 4f 14 L p 5 (O) : 5s2 5p 6 5d10 5f 14 L p 6 (P) : 6s2 6p 6 6d10 6f 14 …. L p 7 (Q) : 7s2 7p6 7d10 7f 14 …. …. .co : 2 electron ghép ôi. 2s2 L p 3 (M ) : c thân. 1s2 m : 1 electron L p 1 (K ) :  Nguyên lí Hund: " Trong cùng m t phân l p, các electron s phân b trên các obitan sao cho t ng s electron c thân là l n nh t (và chúng có chi u t quay gi ng nhau)". Thí d : N (Z = 7 ) : 1s2 2s2 2p3 . 1s2 oc S phân b các electron trên obitan: 2s2 2p3  Vi t c u hình electron: là bi u di n s phân b electron trên các phân l p thu c các l p khác ah nhau. M t s lưu ý c n nh ho T nguyên t th 21 tr i, do c u hình electron không trùng v i m c năng lư ng, nên mu n vi t úng c u hình electron, trư c h t vi t s phân b electron theo m c năng lư ng, sau ó s p x p l i theo các l p t trong ra ngoài. Thí d : Vi t c u hình electron c a nguyên t s t Fe (Z = 26) . ( ) og ● Theo m c năng lư ng: Fe Z = 26 : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d6 . ● C u hình electron: Fe (Z = 26) : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d6 4s2 . c bi t các nguyên t nhóm VIB và IB: bl M t s trư ng h p ̉ ୡ୦୳୷ê୬ ୲୦ୟ̀ ୬୦ (n − 1) d5 ns1 . ://  D ng (n − 1) d4 ns2 ሱۛۛۛۛۛۛۛۛۛۛሮ Thí d : Vi t c u hình electron c a Cr (Z = 24) tp ● Theo m c năng lư ng: Cr (Z = 24) : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d4 . ● Theo c u hình electron: Cr (Z = 24) : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d4 4s2 . ht ● Chuy n v c u hình electron úng nh t: Cr (Z = 24) : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d5 4s1 . ( )  D ng n − 1 d9 ns2 ̉ ୡ୦୳୷ê୬ ୲୦ୟ̀ ୬୦ ሱۛۛۛۛۛۛۛۛۛۛሮ (n − 1) d10ns1 . Thí d : Vi t c u hình electron c a Cu (Z = 29) . ● Theo m c năng lư ng: Cu (Z = 29) : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 4s2 3d9 . ● Theo c u hình electron: Cu (Z = 29) : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d9 4s2 . ● C u hình electron úng nh t: Cu (Z = 29) : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d10 4s1 . "C ầ n c • b • th “ n g m in h § § § § " P a ge - 3 - http://bloghoahoc.com Chương 1. Nguy˚n tử M i liên h gi a l p electron ngoài cùng v i lo i nguyên t C u hình electron l p ngoài cùng ns1, ns2, ns2np1 ns2np2 ns2np3, ns2np4 và ns2np5 ns2np6 (He: 1s2) S electron l p ngoài cùng 1, 2 ho c 3 4 5, 6 ho c 7 D oán lo i nguyên t Kim lo i (tr H, He, Be) Có th là kim lo i hay phi kim Thư ng là phi kim Tính ch t cơ b n c a nguyên t Tính kim lo i Có th là tính kim Thư ng có tính Tương i trơ lo i hay phi kim phi kim v m t hóa h c 8 (2 He) om Khí hi m (Z ) = 18 . ho Cl + 1e → ion Cl− : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 c.c Khi nguyên t nh n thêm electron s bi n thành ion âm: X + me → ion X m− Các nguyên t phi kim d nh n thêm electron t cơ c u b n v i 8e l p ngoài cùng c a khí hi m cùng chu kì. Thí d : Cl (Z = 17 ) : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p5 . Cl− Khi nguyên t như ng electron s tr thành ion dương: M − ne → ion Mn+ gh oa Các nguyên t kim lo i nhóm A d như ng s electron l p ngoài cùng t cơ c u b n v ng v i 8e l p ngoài cùng, gi ng v i khí hi m chu kỳ ngay trư c ó. 2 2 6 2 6 2 6 theo m c năng lư ng : 1s 2s 2p 3s 3p 4s 3d Thí d : Fe (Z = 26) 2 2 6 2 6 6 2 theo c u hình electron : 1s 2s 2p 3s 3p 3d 4s ● Fe − 2e → ion Fe2+ : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d6 Fe2+ Fe3 + ) = 23) . = 24 . lo ● Fe − 3e → ion Fe 3+ : 1s2 2s2 2p6 3s2 3p6 3d5 (Z (Z Kh i lư ng ion b ng kh i lư ng các nguyên t tương ng //b Thí d : Na + = Na = 23 ( .v.C); Cl− = Cl = 35, 5 ( .v.C) . tp : Dạng toŸn 1. T˜m số lượng cŸc loại hạt cấu tạo n˚n nguy˚n tử ¼ XŸc định t˚n 1. Phương pháp xác nh nguyên t , ta c n xác nh Z ht Nguyên t c a m i nguyên t có m t s Z c trưng, nên thông qua vi c l p và gi i phương trình v s h t. C n nh :  Trong nguyên t , s proton trong h t nhân = s electron trong ph n v nguyên t : P = E = Z.  T ng s h t trong nguyên t : S = P + E + N = 2Z + N . Trong ó: + S h t mang i n là: P + E = 2Z . + S h t không mang i n là: N .  Thông thư ng, n u Z ≤ 82 thì 1 ≤ P a ge - 4 - N ≤ 1,524 và s kh i A = s nguyên t kh i. Z "A ll th e flow e r o f to m or ro w a re in th e se ek s o f to d a y § § " PhŽn loại vš Phương phŸp giải H‚a học 10 ¼ Tập 1 Ths. L˚ Văn Đošn Thí dụ 1. M t nguyên t A có t ng s h t là 46, s h t không mang i n b ng 8 /15 s h t mang i n. Xác nh thành ph n c u t o nên nguyên t A ? G i tên A ? Bši giải tham khảo ● M t khác, s h t không mang i n b ng c.c om ● G i Z, N, E l n lư t là s proton, s nơtron và s electron có trong nguyên t A. ● Ta có: Z + E + N = 46 . ● Do trong m t nguyên t trung hòa v i n nên Z = E ⇒ 2Z + N = 46 (1) . 8 s h t mang i n nên: 15 8 (Z + E) = 8.2Z ⇒ N = 16Z (2) . 15 15 15 ● T (1), (2) ⇒ Z = 15 ⇒ E = 15 . Thay vào (2) , ta ư c N = 16 . N= ● Theo b ng h th ng tu n hoàn, A là nguyên t photpho (P) . ho Thí dụ 2 Thí dụ 2. Cho nguyên t X có t ng s h t là 34, trong ó s h t mang i n g p 1, 8333 l n s h t không mang i n. Tìm i n tích h t nhân và s kh i c a X ? Bši giải tham khảo ho a ● Ta có t ng s h t trong nguyên t : P + N + E = 34 . ● Mà P = E = Z ⇒ 2Z + N = 34 (1) . ● M t khác, s h t mang i n g p 1,8333 l n s h t không mang i n nên: 2Z = 1, 8333N (2) . ● Thay (2 ) vào (1) , ta ư c: 1, 8333N + N = 34 ⇒ N = 12 ⇒ Z = 14 . og ● V y X có Z = 11 nên i n tích h t nhân là 11+. ● S kh i c a X : A = Z + N = 23 . bl Thí dụ 3 Thí dụ 3. Cho nguyên t R có t ng các lo i h t b ng 58 và s kh i nh hơn 40. ó là nguyên t c a nguyên t c a nguyên t nào ? Bši giải tham khảo ht tp :// ● Ta có: P + N + E = 58 , mà P = E = Z ⇒ 2Z + N = 58 ⇒ N = 58 − 2Z . N 58 − 2Z ● M t khác: 1 ≤ ≤ 1, 5 ⇔ 1 ≤ ≤ 1, 5 ⇔ 16, 5 ≤ Z ≤ 19, 3 . Z Z ● Do Z (s proton = s th t ) là s nguyên nên Z có th nh n 1 trong các giá tr 17; 18; 19 . ● Và s kh i A = N + Z < 40 nên: Z N = 58 − 2Z A =Z+N 17 24 41 (lo i) 18 22 40 (lo i) 19 20 39 (nh n) ● Theo gi thi t, ta ch n nghi m: Z = 19, N = 20, A = 39 ⇒ R : kali ( K) . 39 19 Thí dụ 4 Thí dụ 4. Phân t MX 3 có t ng các lo i h t b ng 196, trong ó s h t mang i n nhi u hơn s h t không mang i n là 60. S h t mang i n trong nguyên t M ít hơn s h t mang i n trong nguyên t X là 8. Xác nh M, X và công th c phân t MX 3 ? "C ầ n c • b • th “ n g m in h § § § § " P a ge - 5 -