intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Phân tích đoạn thơ: "Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung" trong bài Việt Bắc

Chia sẻ: Lan Zhan | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:21

64
lượt xem
5
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Kể về những thành tựu xuất sắc của văn học Việt Nam thời kì kháng chiến chống Pháp xâm lược, có lẽ chúng ta không thể nào không nhắc đến Việt Bắc của Tố Hữu. Đây là một bài thơ mang đậm màu sắc dân tộc, tiêu biểu cho phong cách thơ Tố Hữu. Thông qua đó, thể hiện niềm nhớ thương tha thiết và tình cảm sắt son, đằm thắm của nhân dân Việt Bắc với cách mạng, với Đảng, với Bác Hồ, đồng thời cũng thể hiện tình cảm của người cán bộ kháng chiến với thiên nhiên, núi rừng và con người Việt Bắc.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Phân tích đoạn thơ: "Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung" trong bài Việt Bắc

Đề bài: Phân tích đoạn thơ: "Ta về, mình có nhớ ta... Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy  <br /> chung" trong bài Việt Bắc<br /> <br /> Bài làm<br /> <br /> Kể về những thành tựu xuất sắc của văn học Việt Nam thời kì kháng chiến chống Pháp <br /> xâm lược, có lẽ  chúng ta không thể  nào không nhắc đến Việt Bắc của Tố  Hữu. Đây là  <br /> một bài thơ mang đậm màu sắc dân tộc, tiêu biểu cho phong cách thơ Tố Hữu. Thông qua <br /> đó, thể hiện niềm nhớ thương tha thiết và tình cảm sắt son, đằm thắm của nhân dân Việt  <br /> Bắc với cách mạng, với Đảng, với Bác Hồ, đồng thời cũng thể hiện tình cảm của người <br /> cán bộ kháng chiến với thiên nhiên, núi rừng và con người Việt Bắc.<br /> <br /> Đoạn thơ gồm năm câu lục bát nhắc lại những cảnh thân thiết và tươi đẹp nhất về cánh  <br /> và người Việt Bắc trong hồi  ức của người cán bộ  cách mạng miền xuôi, ở  đây chính là <br /> nhà thơ.<br /> <br /> Ta về mình có nhớ ta<br /> <br /> Ta về ta nhớ những hoa cùng người.<br /> <br /> Đây là hai câu thơ mở đầu nhưng nó mang cảm xúc chung cho toàn đoạn. "Ta" là người ra <br /> đi mà cũng là chính tác giả. Ở đây đoạn thơ kết cấu theo lối đối đáp thông thường trong  <br /> dân ca truyền thống. Do đó, đây chính là lời nói ngọt ngào của người ra đi với người ở lại  <br /> để  liên tưởng đây là một thiếu nữ địa phương. Và câu hỏi tu từ này là cái cớ  bày tỏ  tình <br /> yêu của một chàng trai miền đồng bằng với cô gái miền cao.<br /> <br /> "Hoa và người" thực là nỗi nhớ về thiên nhiên và con người Việt Bắc. Ở đây, thiên nhiên  <br /> hòa điệu với con người, giữa chúng ngoài mối quan hệ tương hỗ còn có mối tương sinh <br /> lẫn nhau. Việt Bắc sinh ra con người và con người làm nóng ấm quê hương Việt Bắc.<br /> <br /> Tiếp theo, tám dòng lục bát còn lại như  là một bức tranh tứ  bình về  thiên nhiên và con  <br /> người nơi đây. Với bốn dòng lục, nhà thơ đã miêu tả phong cảnh núi rừng qua bốn mùa,  <br /> mỗi mùa là một bức tranh thiên nhiên có nét đẹp riêng biệt. Qua đây, ta thấy chỉ  riêng <br /> đoạn thơ này đã thấm đậm tính chất dân gian.<br /> <br /> Đầu tiên là bức tranh tả  cảnh và khơi gợi cho chúng ta tình cảm mến thương của mùa  <br /> đông Việt Bắc. Tại sao lại là mùa đông? Vì đây là hồi ức của tác giả  trong giờ phút chia  <br /> tay. Chúng ta còn nhớ, vào một đêm mùa đông 1946, Hồ  Chí Minh đã kêu gọi toàn dân <br /> kháng chiến. Đặc biệt  ở  Hà Nội, những người lính cảm tử  sau hai tháng giam chân địch  <br /> trong thành phố  đã bí mật vượt sông Hồng để  lên căn cứ  cách mạng Việt Bắc. Sự  kiện <br /> này, đến tận bây giờ vẫn sống mãi bởi một khúc hát quen thuộc:<br /> <br /> Đêm cái đêm rét quá chân cầu<br /> <br /> Anh, anh đã hẹn ngày mai trở lại<br /> <br /> Sông, sông Hồng bên bờ hát mãi<br /> <br /> Tỏ niềm tin khúc khải hoàn ca.<br /> <br /> Lưu Trọng Lư trong Một mùa đông đã từng viết:<br /> <br /> Đôi mắt em lặng buồn,<br /> <br /> Nhìn tôi mà không nói.<br /> <br /> Tình đôi ta vời vợi,<br /> <br /> Có nói cũng vô cùng<br /> <br /> Trời hết một mùa đông<br /> <br /> Không một lần đã nói...<br /> <br /> Thế mà, ở chốn núi rừng heo hút này đột ngột bừng lên màu đỏ  tươi của hoa chuối rừng  <br /> như  những bó đuốc thắp lên sáng rực. Vẻ  đẹp nên thơ  và rực rỡ  của Việt Bắc vào mùa <br /> đông gợi cho người đọc những rung động sâu xa. Thông qua bức tranh, ta thấy dù mùa <br /> đông lạnh giá nhưng sự sống núi rừng vẫn cứ như tuôn trào, cảm giác đem đến cho lòng <br /> người sự ấm áp lại.<br /> Thiên nhiên đáng yêu như thế, còn con người thì sao? Ta xét tiếp câu hát:<br /> <br /> Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.<br /> <br /> Thời gian được xác định bởi yếu tố "ngày xuân". Chính ấn tượng thời gian này tạo sự vận <br /> động, sinh sôi nảy nở. Không gian  ở đây như  là cổ  tích. Mới vừa rồi màu xanh bạt ngàn  <br /> điểm hoa chuối đỏ, bây giờ nở bung ra những rừng mơ trắng muốt thoảng hương thơm.  <br /> Cái màu trắng dìu dịu tinh khiết  ấy phủ lên cả  cánh rừng, gợi lên trong lòng ta một cảm  <br /> giác thơ  mộng bâng khuâng. Ngoài ra màu trắng của hoa mơ  gợi cho người ta cái thanh  <br /> thoát hơn, đem lại cho lòng người sự  thanh thản, thảnh thơi. Câu thơ  làm cho ta thấy  <br /> dường như màu xanh đã bị lấn lướt. Mùa xuân ở đây không tưng bừng như mùa xuân của  <br /> Xuân Diệu mà nó đến một cách lặng lẽ, âm thầm nhưng không kém niềm vui.<br /> <br /> Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.<br /> <br /> Mùa xuân miêu tả  trong câu thơ  rất đặc trưng cho mùa xuân Việt Bắc. Sợi giang là sản  <br /> phẩm của Việt Bắc. Do vậy, người lao động đó là người Việt Bắc chứ  không phải là <br /> người miền xuôi. Nhìn thấy được từng sợi giang, tức là con người được nhìn ở tầm gần.<br /> <br /> Thế  rồi, khoảnh khắc của mùa xuân cũng qua mau, con người tiếp tục sống cuộc sống  <br /> của họ.<br /> <br /> Ve kêu rừng phách đổ vàng<br /> <br /> Nhớ cô em gái hái măng một mình.<br /> <br /> Bức tranh gợi sự chú ý cho người đọc bằng thị giác, lẫn thính giác. Đầu tiên, cái độc đáo <br /> ở  đây chính là âm thanh, âm thanh mùa hạ, tiếng "ve kêu". Câu thơ  tạo ra hình ảnh nhân  <br /> hóa. Con ve là loài vật, vậy mà nó biết kêu, biết gọi, nó xui khiến rừng phách "đổ  vàng''.  <br /> Chúng ta nên dành một ít thời gian để tìm hiểu cái rừng phách kỳ lạ này. Phách là một loài  <br /> cây thân gỗ ở rừng Việt Bắc, nở hoa vàng vào đầu mùa hạ.<br /> <br /> Tiếng ve kêu râm ran đây đó báo hiệu mùa hạ, nhưng lúc này đã là cuối hạ. Lá cây bắt  <br /> đầu chuyển sang màu vàng, cả  rừng phách thay áo mới, chiếc áo vàng óng ánh dưới ánh <br /> nắng mặt trời. Cảnh thiên nhiên đẹp và rực rỡ thêm lại càng lãng mạn hơn, vì trong cánh <br /> rừng bạt ngàn ấy có thêm bóng dáng của một sơn nữ  "hái măng một mình". Đọc tới đây <br /> khiến ta liên tưởng đến một hình ảnh tương tự trong thơ Nguyễn Bính, nhà thơ của đồng  <br /> quê trong phong trào Thơ mới.<br /> <br /> Thơ thẩn đường chiều một khách thơ<br /> <br /> Say nhìn ra rặng núi xanh lơ<br /> <br /> Khí trời lặng lẽ và trong trẻo<br /> <br /> Thấp thoáng rừng mơ cô hái mơ.<br /> <br /> Đây là khổ  thơ  thứ  nhất trong bài thơ  Cô hái mơ. Ta thấy có sự  giống nhau rất ngẫu  <br /> nhiên: cũng là rừng núi và cô gái đang làm việc. Chỉ có điều ở đây là "hái mơ" chứ không  <br /> phải "hái măng".<br /> <br /> Từ  "hái"  ở  đây dường như  không thể  thay thế bằng một động từ  khác như  bẻ, đốn... vì <br /> chỉ  có nó mới phù hợp với nét dịu dàng, uyển chuyển, mềm mại của cô gái mà thôi. Ta  <br /> hãy thử tưởng tượng bức tranh mùa hạ như thế này đẹp biết bao! Cảnh thiên nhiên tuyệt  <br /> mỹ như thế lại khảm chạm thêm vào hình ảnh một người thiếu nữ nhẹ nhàng làm việc. <br /> Quả thật bức tranh vừa đẹp vừa có hồn. Rõ ràng thiên nhiên và con người đã hòa quyện  <br /> vào nhau, tô điểm cho nhau.<br /> <br /> Cuối cùng đoạn thơ kết thúc bằng hình ảnh mùa thu cũng không kém phần đẹp đẽ:<br /> <br /> Rừng thu trăng rọi hòa bình<br /> <br /> Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung<br /> <br /> Câu thơ đã xác định rõ, đây là mùa thu. Thiên nhiên mùa thu được miêu tả bằng ánh trăng. <br /> Việc sử dụng hình ảnh trăng thật ra cũng không có gì độc đáo và mới mẻ. Tuy nhiên, đặt  <br /> vào hoàn cảnh Việt Bắc lúc bấy giờ, ta thấy được niềm mơ ước hòa bình của người cán <br /> bộ  cũng như  toàn dân Việt Bắc. Tất cả  đều nói lên niềm tin tưởng chiến thắng sẽ đến <br /> với cách mạng, với đất nước.<br /> <br /> Câu thơ thiếu cụ thể nên con người ở đây cũng thiếu cụ thể. Từ "ai" nhòa đi để tạo nền  <br /> cho cả đoạn và cũng nhằm trả lời cho câu hỏi đầu tiên: "Mình về có nhớ ta chăng?". Tuy <br /> hỏi thế nhưng trong lòng họ vẫn biết rằng con người  ấy vẫn thủy chung, son sắt. Đây là <br /> lời đồng vọng trong tâm hồn của cả người đi và người ở lại.<br /> <br /> Qua đây ta thấy bao trùm cả đoạn thơ là tình cảm nhớ thương tha thiết tiếp tục âm hưởng <br /> chung của nghệ thuật ca dao. Câu thơ lục bát nhịp nhàng, uyển chuyển, ý nọ gợi ý kia cứ <br /> trào lên dào dạt trong lòng người ra đi và người  ở  lại. Đặc biệt là qua cách xưng hô  <br /> "mình" với "ta". Ở đây điệp từ "nhớ" dùng để xoáy sâu vào cảm hứng chủ đạo là hồi ức.  <br /> Bên cạnh đó, nhạc điệu dịu dàng trầm bổng khiến cả  đoạn thơ  mang âm hưởng bâng <br /> khuâng, êm êm như một khúc hát ru ­ khúc hát ru kỉ niệm. Có lẽ khúc hát ru này không của  <br /> ai khác mà là của "ta" và cho người nhận là "mình". Cả "ta" và "mình" đều cùng chung nỗi  <br /> nhớ, cùng chung "tiếng hát ân tình" và ân tình sâu nặng ấy mãi còn lưu luyến vấn vương  <br /> trong những tâm hồn chung thủy.<br /> <br /> Có thể nói đây là đoạn thơ hay và có giá trị nhất trong bài Việt Bắc. Cảnh thiên nhiên và  <br /> con người trong đoạn thơ được miêu tả hết sức tuyệt vời và tươi đẹp tràn ngập sức sống.  <br /> Và với giọng thơ ngọt ngào, tâm tình khiến đoạn thơ như một bản tình ca về lòng chung  <br /> thủy, sắt son của người cách mạng đối với nhân dân, quê hương Việt Bắc.<br /> <br /> Sau khi đã Phân tích đoạn thơ: "Ta về, mình có nhớ  ta... Nhớ  ai tiếng hát ân tình thủy <br /> chung" trong bài Việt Bắc các em có thể đi vào Việt Bắc thể hiện rất đậm đà tính dân tộc <br /> trong nghệ thuật thơ Tố Hữu hoặc tham khảo Cùng tái hiện vẻ đẹp của những đoàn quân <br /> ra trận mỗi nhà thơ lại có cách khám phá thể hiện riêng. Cảm nhận về đoạn thơ trong bài <br /> Tây Tiến và Việt Bắc nhằm củng cố kiến thức của mình.<br /> <br />  <br /> <br /> Bài Mẫu Số 2: <br /> <br /> Việt Bắc là một trong những bài thơ hay nhất của Tố Hữu. Lời thơ như khúc hát ân tình <br /> tha thiết về  Việt Bắc, quê hương của cách mạng Việt Nam trong thời kỳ  kháng chiến <br /> chống Pháp.  Ở  đó, bên cạnh cách những bức tranh hùng tráng, đậm chất sử  thi về  cuộc  <br /> sống đời thường gần gũi, thân thiết được bao bọc bởi thiên nhiên vô cùng tươi đẹp:<br /> <br /> Ta về, mình có nhớ ta<br /> <br /> Ta về, ta nhớ những hoa cùng người.<br /> <br /> Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi<br /> <br /> Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.<br /> <br /> Ngày xuân mơ nở trắng rừng<br /> <br /> Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.<br /> <br /> Ve kêu rừng phách đổ vàng<br /> <br /> Nhớ cô em gái hái măng một mình<br /> <br /> Rừng thu trăng rọi hòa bình<br /> <br /> Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung.<br /> <br /> Đây là bức tranh được dệt bằng ngôn từ nghệ thuật toàn bích, có sự hòa quyện giữa cảnh  <br /> và người, giữa cuộc đời thực với tấm lòng của nhà thơ 1 cách mạng.<br /> <br /> Mười câu thơ  trên nằm trong trường đoạn gồm 62 câu thơ  diễn tả  tâm tư  tình cảm của <br /> người cán bộ sắp sửa rời Việt Bắc, nơi mình đã 15 năm gắn bó với bao tình cảm máu thịt.  <br /> Đoạn thơ mở đầu bằng một câu hỏi:<br /> <br /> Ta về, mình có nhớ ta.<br /> <br /> Nhưng thực ra, hỏi chỉ để mà hỏi, hỏi để tạo thêm cái cớ để giải bày nỗi lòng của mình:<br /> <br /> Ta về, ta nhớ những hoa cùng người.<br /> Câu thơ có nhịp điệu êm ái nhờ những điệp từ tạo và các thanh bằng B (6/8) như một lời <br /> ru, một câu hát không chỉ diễn tả tâm trạng tha thiết của nhân vật trữ tình. Đây còn là lời <br /> ngợi ca về thiên nhiên và con người Việt Bắc. Trong ngôn ngữ  Việt, hoa còn có ý nghĩa  <br /> biểu trưng về thiên nhiên, về những gì tươi đẹp. Đặt hoa bên cạnh người là sự tôn vinh  <br /> về thiên nhiên và con người Việt Bắc.<br /> <br /> Vả lại hoa và người hòa quyện, gắn bó với nhau. Nói tới thiên nhiên không thể không nói  <br /> đến con người và ngược lại, những con người ấy đã ở trong một thiên nhiên đẹp gần gũi.<br /> <br /> Bốn câu thơ  lục bát còn lại là một bức tranh liên hoàn về  con người và thiên nhiên Việt  <br /> Bắc. Nhiều người gọi đây là bộ tứ bình(xuân, hạ, thu, đông). Nhà thơ kế thừa nghệ thuật  <br /> hội họa cổ  truyền của dân tộc trong khi miêu tả  thiên nhiên. Mỗi một câu thơ  khắc hòa  <br /> một bức tranh cụ thể nhưng cũng có thể ghép lại thành một bộ liên hoàn.<br /> <br /> Bức tranh thứ nhất:<br /> <br /> Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi<br /> <br /> Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.<br /> <br /> Câu thơ mở ra một không gian rộng lớn. Trên cái nền xanh bạt ngàn của rừng, nổi bật lên <br /> hình  ảnh những bông hoa chuối đỏ  tươi. Nghệ  thuật điểm xuyết trong thơ  cổ  (Cỏ  non <br /> xanh rợn chân trời ­ cành lê trắng điểm một vài bông hoa ­ Nguyễn Du) tỏ ra rất hữu hiệu.  <br /> Giữa bạt ngàn xanh của núi rừng Việt Bắc, màu đỏ của hoa chuối bỗng gợi lên sự ấm áp, <br /> có sức lan tỏa. Vì thế, thiên nhiên hùng vĩ ấy không xa lạ; trái lại, gần gũi, thân thiết với  <br /> con người:<br /> <br /> Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng.<br /> <br /> Cũng là cách điểm xuyết những hình  ảnh điểm nổi rõ hơn cảnh. Hơn nữa, cách điểm <br /> xuyết ấy rất độc đáo: càng chọn điểm nhỏ nhất thì sức gợi càng lớn hơn. Vì thế, câu thơ <br /> có sự nhấp nháy (nắng ánh) của hình ảnh và cảnh vật vốn tĩnh lặng, thậm chí tịch mịch,  <br /> bỗng có sức sống, sự chuyền động­ Thơ ca là nghệ thuật của thời gian. Với những nghệ <br /> sĩ tài hoa đó, việc tạo dựng nên những lớp thời gian chồng lấp và không gian không bất  <br /> động, bất biến mà ngang sức sống nhờ sự tái sinh của những lớp ngôn từ. Rừng xanh hoa  <br /> chuối đỏ tươi, Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng là một câu thơ như thế.<br /> <br /> Bức tranh thứ hai:<br /> <br /> Ngày xuân mơ nở trắng rừng<br /> <br /> Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang.<br /> <br /> Khác bức. tranh thứ nhất, bức tranh thơ thứ hai mở đầu có sự định vị về thời gian (Ngày <br /> xuân). Nhưng tự thân thời gian ấy cũng đã mở ra không gian:<br /> <br /> Ngày xuân mở nở trắng rừng.<br /> <br /> Cách điệp âm (mơ  / nở; trắng / rừng) cùng với hình ảnh của hoa mơ  (màu trắng) tạo ra  <br /> một không gian vừa rộng lớn, vừa có sự  rộn ràng, náo nức của thiên nhiên. Nếu  ở  bức  <br /> tranh thơ  thứ  nhất, nghệ  thuật miêu tả  của tác giả   ở  điểm xuyết, tìm hình  ảnh gợi, sắc <br /> màu sáng (hoa đỏ, nắng ánh để diễn tả sự chuyển động của cảnh vật thì ở  đây, nhà thơ <br /> lại hướng cái nhìn vào sự  bao quát điệp trùng để  tìm cái rạo rực (tiềm  ẩn) của thiên  <br /> nhiên.<br /> <br /> Trên cái nền không gian rộng lớn và náo nức  ấy, nhà thơ  hướng mắt nhìn về  một hoạt  <br /> động có vẻ tỉ mỉ:<br /> <br /> Người đan nón chuốt từng sợi giang.<br /> <br /> Nhiều người nói câu thơ  ca ngợi "dáng diệu cần mẫn, cẩn trọng và tài hoa" trong "công <br /> việc thầm lặng" của người Việt Bắc. Có người nói "dưới ánh sáng của rừng mơ  mùa  <br /> xuân, hình ảnh cô gái Việt Bắc hiện lên thanh mảnh, dịu dàng". Câu thơ  có hình ảnh ấy.  <br /> Con người Việt Bắc trong hoài niệm của Tố Hữu là như thế. Nhưng đó là hình ảnh thực.  <br /> Trong chuồi hoài niệm của tác giả, hình ảnh kia chỉ là một điểm gợi nhớ. Câu thơ gợi lên <br /> cách cảm, cách nhìn của tác giả  hơn là tả  thực. Đó là hình ảnh đặc trưng của sinh hoạt <br /> đời thường ở Việt Bắc. Với nhiều người, nó có thể  nhỏ  nhật, không đáng nhớ. Với một <br /> nhà thơ ân tình như Tố Hữu, đó lại là hình ảnh khắc ghi trong tâm khảm.<br /> <br /> Bức tranh thứ ba:<br /> <br /> Ve kêu rừng phách đổ vàng<br /> <br /> Nhớ cô em gái hái măng một mình.<br /> <br /> Câu thơ mở đầu bằng âm thanh (ve kêu), nhưng cũng là cách định vị bằng thời gian (mùa <br /> hè). Dòng thơ  vừa có âm thanh rộn ràng, vừa có màu sắc đặc trưng của rừng Việt Bắc. <br /> Âm thanh và màu sắc  ấy tạo nên cảnh tưng bừng của thiên nhiên. Nếu nói thiên nhiên <br /> cũng có đời sống riêng của nó thì đây quả  thực là ngày hội của cảnh vật. Vì vậy, trong <br /> "ngày hội" ây hình  ảnh cô em gái hái măng một mình không lẻ  loi mà góp phần tạo nên <br /> bức tranh thơ hoàn chỉnh:<br /> <br /> Ve kêu rừng phách đổ vàng<br /> <br /> Nhớ cô em gái hái măng một mình.<br /> <br /> Như đã nói, hoa và người Việt Bắc trong thơ Tố Hữu hòa quyện, cùng tôn vinh lẫn nhau. <br /> Trong hoài niệm này, tác giả dùng bút lực của mình để ca ngợi, tôn vinh sự hài hòa đó. Và  <br /> chính sự hài hòa đó đã tạo nên chất thơ. Vì thế, không nên suy diễn, giàu chất tượng trứng <br /> với những nét sinh hoạt, lao động của cuộc sống thực.<br /> <br /> Bức tranh thứ tư:<br /> <br /> Rừng thu trăng rọi hòa bình<br /> <br /> Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung.<br /> <br /> Câu thơ có kiểu mở đầu bằng sự định vị cả không gian lẫn thời gian (rừng thu). Đến đây,  <br /> ta chú ý các kiểu định vị ở những câu thơ trên:<br /> <br /> Rừng xanh => không gian.<br /> <br /> Ngày xuân => thời gian<br /> Ve kêu => âm thanh (thời gian)<br /> <br /> Ứng với mỗi câu thơ  và cách định vị  trên là một mùa của thiên nhiên (mùa đông, mùa <br /> xuân, mùa hạ). Câu thơ  này cũng là bức tranh về  một mùa của thiên nhiên (mùa thu).  <br /> Nhưng có lẽ  vì đó là bức tranh cuối của bộ tứ bình và là tiếng hát cuối của một trường <br /> đoạn hoài niệm nên hình ảnh tất thảy đều trở  nên tượng trưng, âm hưởng cũng bao quát <br /> hơn:<br /> <br /> Rừng thu trăng rọi hòa bình<br /> <br /> Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung<br /> <br /> Không gian mênh mông chẳng khác gì cảnh thu huyền ảo của thơ mới:<br /> <br /> Nai cao gót lẫn trong mù<br /> <br /> Xuống rừng nẻo thuộc nghìn thu mới về.<br /> <br /> (Huy Cận)<br /> <br /> Trời thu nhuộm ánh tà dương<br /> <br /> Gió thu trong quãng canh trường nỉ non.<br /> <br /> Trăng thu soi bóng cô thôn,<br /> <br /> Hỏi người lữ thứ mộng hồn về đâu?<br /> <br /> (Hằng Phương)<br /> <br /> Rừng thu Việt Bắc trong thơ Tố Hữu mênh mông nhưng không lạnh lẽo. "Trăng rọi hòa  <br /> bình" vừa mang ý nghĩa ánh trăng của cuộc đời ân tình  ấy, lại vừa mang ý nghĩa cuộc  <br /> sống có sự soi rọi ấm áp của niềm tin, tự do. Và, trong cuộc sống ấm áp ấy, có biết bao <br /> nhiêu nghĩa tình sâu nặng.<br /> <br /> Thơ Tố Hữu là khúc hát của tự do, của ân tình cách mạng. Bản thân cuộc đời ân tình ấy,  <br /> đối với nhà thơ, luôn là bài ca sâu nặng. Vì thế, nhà thơ không chỉ cảm, nghĩ về cuộc đời  <br /> mà cất tiếng ca ngợi. Tiếng hát ân tình thuỷ chung trong bài thơ Việt Bắc là tiếng hát như <br /> thế.<br /> <br /> Bộ tứ bình bằng thơ về cảnh và người Việt Bắc được dệt dưới ánh sáng của hoài niệm <br /> da diết. Thông thường, người ta chỉ  nhớ  những gì mang  ấn tượng nhất của quá khứ  và <br /> thời gian càng lùi xa thì ấn tượng ấy càng trở nên tươi đẹp, huyền ảo hơn. Hàng loạt điệp <br /> từ nhớ (5 từ) trong một thơ như là sự nối dài của lòng hoài niệm không dứt.<br /> <br /> Việt Bắc là bài thơ  hay của Tố  Hữu.  Ở  đó, nhà thơ  thể  hiện sự  tài hoa của mình trên  <br /> nhiều phương diện của nghệ thuật sáng tạo thi ca. Sự tài hoa ấy được dẫn dắt của một  <br /> điệu tâm hồn đầy tình nghĩa của nhà thơ. Đoạn thơ trên là một trong những đoạn thơ hay  <br /> nhất của bài thơ Việt Bắc bởi kết tinh một nghệ thuật thơ ca vừa giàu tính dân tộc, vừa <br /> mang tính hiện đại trong một điệu tâm hồn say đắm.<br /> <br /> Bài làm 3<br /> <br />   Tố  Hữu một nhà thơ  xếp thứ  hai sau Hồ  Chí Minh về  thơ  ca cách mạng. Chàng thi sĩ <br /> ngày nào vẫn còn bâng khuâng đi kiếm lẽ yêu đời với ước nguyện sống sao cho có ích thì  <br /> nay đã được giác ngộ cách mạng và trở  thành một nhà thơ­ chiến sĩ xuất sắc trên cả  hai  <br /> lĩnh vực thơ ca và chiến đấu trên mặt trận. Bài thơ Việt Bắc được viết để nói về sự kiện  <br /> thắng lợi Điện Biên Phủ của nhân dân ta. Chiến sĩ bộ đội phải chia tay với đồng bào Việt <br /> Bắc để trở về Hà Nội. Bấy nhiêu thời gian sinh sống và sinh hoạt cùng nhau tình quân dân  <br /> gắn kết khiến cho cuộc chia ly bịn rịn. Đặc biệt trong bài thơ  đoạn thơ  "Ta về  mình có  <br /> nhớ  ta/..../ Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung" là đoạn thơ  vừa tả  cảnh vừa ca ngợi vẻ <br /> đẹp của người dân Việt Bắc. Đây là bức tranh thiên nhiên và bức tranh sinh hoạt bốn mùa  <br /> nơi Việt Bắc yêu dấu.<br /> <br /> Bức tranh thiên nhiên ấy mở  đầu bằng mùa đông. Không phải tự  nhiên nhà thơ  lại chọn  <br /> mùa đông mở  đầu cho bức tranh  ấy, theo lẽ  thường thì xuân hạ  thu rồi mới đến đông.  <br /> Thế nhưng ở đây nhà thơ chọn mùa đông trước vì đây chính là khoảng thời gian mà người <br /> cách mạng đến với Việt Bắc:<br /> Ta về mình có nhớ ta<br /> <br /> Ta về ta nhớ những hoa cùng người<br /> <br /> Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi<br /> <br /> Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng<br /> <br /> Người cách mạng tự  hỏi khi mình về  liệu người dân Việt Bắc có nhớ  đến mình không. <br /> Cách xưng hô mình ta được nhà thơ kế thừa từ trong ca dao dân ca thể hiện sự thân thiết,  <br /> gần gũi. Người cách mạng trở  về  xuôi sẽ  nhớ  cả  cảnh và người Việt Bắc. Bức tranh  <br /> thiên nhiên mùa đông được tô điểm bằng hình ảnh của những bông hoa chuối rừng. Trên <br /> nền rừng xanh ngát những bông chuối màu đỏ tươi nở rộ như tô thắm cả một cánh rừng. <br /> Nói đến mùa đông người ta thường nghĩ đến những khung cảnh ảm đạm, lạnh lẽo, cây lá <br /> rụng cành lìa gốc mà rơi vậy mà ở xưa Việt Bắc này màu sắc lại tươi đẹp đến thế. Trên <br /> nền cảnh tươi sáng ấy con người xuất hiện với hình ảnh lao động. Trên đèo cao ánh nắng <br /> ban chiếu vào con dao gài  ở  thắt lưng người Việt Bắc khiến cho con dao sáng lên. Đèo  <br /> cao đấy, con người nhỏ bé thật đấy nhưng con người vẫn cao hơn đèo. Ở  đây ta có thể <br /> thấy sự làm chủ thiên nhiên, sự chủ động của người Việt Bắc.<br /> <br /> Tiếp theo là bức tranh mùa xuân, nơi Việt Bắc thân yêu của nhà thơ những cảnh vật mùa <br /> xuân hiện lên là hoa mơ trắng và người đan nón:<br /> <br /> “Ngày xuân mơ nở trắng rừng<br /> <br /> Nhớ ai đan nón chuốt từng sợi giang"<br /> <br /> Việt Bắc mùa xuân đến hoa mơ trắng nở rộ khắp cánh rừng, nó mang đến cho thiên nhiên <br /> một cảnh đẹp nền nã, dịu dàng. Những cánh trắng hoa mơ trước ánh nắng nhẹ nhàng của <br /> mùa xuân trở nên tinh khiết và trong trắng làm sao. Người chiến sĩ cách mạng trước cảnh  <br /> đẹp nên thơ   ấy lại nhớ  đến hình  ảnh người Việt Bắc chăm chỉ  kiên trì chuốt từng sợi <br /> giang đan nón. Ở đây ta thấy được vẻ đẹp chăm chỉ, bền bỉ và kiên trì của con người Việt  <br /> Bắc.<br /> Mùa xuân qua đi mùa hạ lại về, hoa mơ được thay thế bằng rừng phách, màu trắng được  <br /> thay thế  bằng màu vàng ­ màu đặc trưng của mùa hạ. Đặc biệt trong cảnh ngày hè  ấy  <br /> không thể thiếu âm thanh của những dàn đồng ca mùa hạ là tiếng của những chú ve:<br /> <br /> “Ve kêu rừng phách đổ vàng<br /> <br /> Nhớ con em gái hái măng một mình"<br /> <br /> Nhà thơ  sử  dụng thật đắt, thật hay từ  "đổ", nối tiếp câu thơ  tả  cảnh mùa xuân, mùa hè <br /> hiện ra như  đổ  màu vàng thay thế  cho cánh rừng hoa mơ  trắng. Cánh rừng  ấy đang ngả <br /> mình đón mùa hè với màu sắc khác biệt, rực rỡ  hơn. Người chiến sĩ nhớ  người con gái <br /> Việt Bắc hái măng một mình. Hai từ "một mình" cho ta thấy sự nguy hiểm luôn dình dập  <br /> bên cạnh cô gái nhưng đồng thời cũng cho thấy được sự gan góc, dũng cảm của người em <br /> gái Việt Bắc.<br /> <br /> Cuối cùng là bức tranh mùa thu, bức tranh  ấy hiện lên với những hình ảnh của ánh trăng <br /> và tiếng hát của người thủy chung:<br /> <br /> Rừng thu trăng rọi hòa bình<br /> <br /> Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung<br /> <br /> Mùa thu là mùa của ánh trăng, nếu trước đây Hồ Chí Minh từng viết:<br /> <br /> Trăng lồng cổ thụ, bóng lồng hoa.<br /> <br /> Cảnh khuya như vẽ, người chưa ngủ,<br /> <br /> Chưa ngủ vì lo nỗi nước nhà.<br /> <br /> Thì nay Tố Hữu đã được "Rừng thu trăng rọi hòa bình". Trước đây Hồ Chí Minh ­ vị lãnh <br /> tụ  của đất nước còn lo nỗi nước nhà trước ánh trăng đẹp thì giờ  đây ánh trăng nơi Việt  <br /> Bắc đã là ánh trăng của hòa bình. Ánh trăng  ấy mang ánh sáng của niềm tin yêu cuộc  <br /> sống,của sự   ấm no yên bình. Người Việt Bắc hiện lên với những tiếng hát tình nghĩa <br /> thủy chung. Người chiến sĩ và người Việt Bắc có thể tạm thời phải chia ly nhưng nhưng  <br /> trong lòng cả hai bên vẫn luôn nhớ về nhau với những kỉ niệm đẹp.<br /> <br /> Có thể  nói nhà thơ  Tố  Hữu đã rất thành công khi vẽ  lên một bức tranh thiên nhiên bốn  <br /> mùa nơi Việt Bắc núi cao, đèo lớn. Những hình  ảnh thiên nhiên  ấy gắn liền với hai từ <br /> Việt Bắc, con người nơi đây hiện lên với những nét đẹp tâm hồn và tính cách chăm chỉ,  <br /> kiên trì, làm chủ, gan góc, tình nghĩa. Những đức tính  ấy cũng góp phần làm nên chiến <br /> thắng cho dân tộc ngày hôm nay. <br /> <br /> Bài Mẫu Số 4:<br /> <br /> Tố  Hữu luôn viết về lí tưởng, về  lẽ  sống, lòng trung thành với cách mạng, là một trong <br /> những nhà thơ  lớn, tiêu biểu nhất của nền thơ  ca Việt Nam hiện đại. Ông là người có  <br /> tấm lòng yêu dân, yêu nước sâu sắc, vì vậy các sáng tác của ông rất gần gũi với nhân dân. <br /> Bài thơ  Việt Bắc là một bức tranh trữ  tình mà hoành tráng, bao quát cả  một không gian  <br /> toàn bộ  Việt Bắc là một bài thơ  dài, không phải đoạn nào viết cũng đều tay. Nhưng có  <br /> những đoạn quả  thật là đặc sắc mà ở  đó người đọc thấy được vẻ  đẹp của ngòi bút Tố <br /> Hữu.<br /> <br /> Đoạn thơ tả cảnh thiên nhiên hay nhất trong toàn thể bài thơ. Tác giả chỉ dùng 10 câu, tập <br /> trung nói đến một chủ  đề, nhưng nó đã đạt đến sự  toàn bích. Đoạn thơ  này có thể  chia <br /> làm hai phần: phần đầu gồm hai câu đầu và phần còn lại. Phần đầu nó như  lời mở  đầu <br /> đưa đẩy trong cuộc hát giao duyên. Trong đó người con trai (người về xuôi) vừa ướm hỏi  <br /> lòng người  ở  lại, vừa khẳng định tình cảm trong lòng mình. Phần sau gồm 8 câu chia <br /> thành 4 cặp lục bát.<br /> <br /> Trong mỗi câu thơ  tác giả  đã có sự  kết hợp giữa hoa và người. Nó là một bức tranh tứ <br /> bình diễn tả họa và người ở Việt Bắc trong bốn mùa bằng những nét đặc trưng nhất của  <br /> miền này. Có thể nói, cảnh sắc thiên nhiên Việt Bắc tuy được mô tả  rải rác trong cả bài  <br /> thơ nhưng dường như nó được kết tinh vào đoạn này một cách hàm súc, cô đúc nhất.<br /> <br /> Mỗi một câu thơ như một lời đối đáp thân tình của cặp đôi trai gái, lời thơ ngọt ngào tha  <br /> thiết, đi vào lòng người:<br /> "Ta về mình có nhớ ta"<br /> <br /> Lời đối đáp nghe thật thắm thiết, quyến luyến của đôi trai gái, nhưng với cách xưng hô ta  <br /> ­ mình, mình ­ ta, khiến cho tình cảm của hai người lại trở nên bình dị, vô tư. Cũng nhờ <br /> cách xưng hô này, đôi trai gái lại có điều kiện thoải mái để bày tỏ tình cảm của mình. Ta  <br /> vẫn chẳng biết mình có nhớ ta không, nhưng ngay cả khi mình không nhớ ta thì ta vẫn cứ <br /> nhớ mình. Mà nỗi nhớ mới duyên dáng và tế nhị làm sao:<br /> <br /> "Ta về ta nhớ những hoa cùng người"<br /> <br /> Người ra về  lưu luyến với Việt Bắc không chỉ  có cảnh đẹp mà còn cả  con người tình  <br /> nghĩa nơi đây. Trong nỗi nhớ của người đi, hai hình  ảnh này là đồng hiện, soi chiếu vào  <br /> nhau. Hoa là thứ đẹp nhất của thiên nhiên, còn người ta lại là "hoa của đất". Vì vậy, hễ <br /> nhớ đến người thi hiện bóng hoa, hễ nhớ về hoa thì hiện hình người. Hoa và người không <br /> thể tách rời. Mà nói với một người con gái, lại nói "hoa cùng người" thì đó chẳng phải là <br /> một lời đánh giá kín đáo hay sao?<br /> <br /> Hình  ảnh đẹp và được tác giả  nhắc đến là hình  ảnh hết sức bình dị, diễn ra  ở  mọi nơi  <br /> trên đất trời Việt Bắc:<br /> <br /> "Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi<br /> <br /> Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng"<br /> <br /> Một màu xanh man mác, dấu hiệu của cuộc sống tươi đẹp, tràn trề  nhựa sống đang bao  <br /> trùm không gian, đất trời vùng Việt Bắc. Đó là một màu xanh mênh mông, trầm tĩnh của  <br /> rừng già. Nó gợi ra hình  ảnh một xứ  sở  êm đềm, lặng lẽ, yên tĩnh. Nhưng trên cái nền <br /> xanh ấy, chúng ta nhìn thấy hình ảnh hoa chuối rừng bập bùng cháy như những bó đuốc. <br /> Ai đã biết hoa chuối nở, sẽ thấy rằng tuy tác giả  viết hai chữ "đỏ  tươi" nhưng cũng đủ <br /> gợi cho chúng ta biết hoa chuối đã làm sáng lên một góc rừng. Thế  là hoa chuối làm cho <br /> cảnh rừng trở  nên sống động hơn. Đồng thời hình ảnh hoa chuối lại được tô điểm thêm <br /> những tia nắng ở câu thứ hai càng làm cho không khí vốn trầm mặc ở nơi này lại trở nên  <br /> tươi sáng và linh động. Trên nền cảnh ấy, hình ảnh con người xuất hiện:<br /> ''Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng"<br /> <br /> Đó là hình ảnh những con người lao động của núi rừng Việt Bắc. Họ đang bước lên đèo <br /> với một tinh thần lao động miệt mài, không quản khó nhọc. Thiên nhiên cũng như  hòa <br /> cùng vào niềm vui với những người lao động. Người đứng trên đỉnh đèo cao, ánh nắng <br /> chiếu vào lưỡi dao trên thắt lưng, lóe sáng. Nó gợi được một tư thế vững chãi, tự tin của <br /> người làm chủ núi rừng. Tố  Hữu thường mô tả  con người trong những tư thế  ấy. Trong  <br /> bài Lên Tây Bắc tác giả có viết:<br /> <br /> "Rất đẹp hình anh lúc nắng chiều<br /> <br /> Bóng dài trên đỉnh dốc cheo leo<br /> <br /> Núi không đè nổi vai vươn tới<br /> <br /> Lá ngụy trang reo với gió đèo".<br /> <br /> Trong đoạn thơ trên nhà thơ không vẽ kĩ mà chỉ chấm phá vài nét song cũng đủ cho ta hình <br /> dung khá rõ nét về  hình tượng. Vậy là, tương  ứng với một cảnh hoa là một dáng điệu <br /> người, mỗi dáng điệu toát lên một phẩm chất của người Việt Bắc.<br /> <br /> Mùa xuân ở Việt Bắc thì đẹp lắm, làm say đắm lòng người. Nhưng đi vào thơ ca Tố Hữu  <br /> thì vẽ đẹp ấy thật đời thường, nhưng không phải ai cũng có thể nhận ra vẻ đẹp ấy.<br /> <br /> "Ngày xuân hoa nở trắng rừng<br /> <br /> Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang"<br /> <br /> Một màu trắng tinh khiết của hoa mơ  đã bao trùm khắp núi rừng Việt Bắc. Hai chữ <br /> "trắng rừng" khiển cảnh rừng bừng sáng. Phải nói rằng đây là một hình  ảnh có sức ám <br /> ảnh lớn đối với hồn thơ Tố Hữu. Việt Bắc trong nỗi nhớ của Tố Hữu dường như không <br /> thể thiếu được sắc hoa này. Về sau, trong bài Theo chân Bác, Tố Hữu viết:<br /> <br /> "Ôi sáng xuân nay, xuân 41<br /> Trắng rừng biên giới nở hoa mơ<br /> <br /> Bác về. Im lặng. Con chim hót<br /> <br /> Thánh thót bờ lau vui ngẩn ngơ"<br /> <br /> Giữa một không gian bao la tươi đẹp ấy là hình ảnh những người lao động cần cù, đáng <br /> quý. Hai chữ "chuốt từng" gợi ra được dáng điệu cần mẫn, cẩn trọng và tài hoa. Không gì  <br /> người đan nón kia gửi vào từng sợi giang nỗi niềm gì, ước mơ gì?<br /> <br /> "Ve kêu rừng phách đổ vàng<br /> <br /> Nhớ cô em gái hái măng một mình"<br /> <br /> Bức tranh thiên nhiên tác giả nói đến không chỉ thấy màu sắc, đường nét và ánh sáng, mà <br /> chúng ta còn nghe thấy được âm thanh của rừng, đó là tiếng nhạc ve. Nhạc ve làm cho <br /> không khí trở nên xao động. Phải nói rằng trong các bức tranh ở đây thì Việt Bắc mùa hè <br /> là đặc sắc hơn cả. Trong câu thơ, chúng ta thấy dường như có một có một phản ứng dây <br /> chuyền chạy từ  đầu đến cuối câu thơ. Ve kêu gọi hè đến, hè đến làm cho những rừng  <br /> phách ngả  sang màu vàng. Ai đã lên Việt Bắc, dễ  thấy hình  ảnh kỳ  lạ  của những cánh <br /> rừng phách vẫn là màu xanh, nụ  hoa vẫn náu kín trong những kẽ  lá. Nhưng khi những  <br /> tiếng ve đầu tiên của mùa hè cất lên thì chúng đồng loạt trổ hoa vàng. Chỉ  có một vài ba  <br /> ngày mà những rừng phách đã lênh láng sắc vàng. Chữ "đổ" là một chữ tinh tế. Nó nhấn <br /> mạnh khía cạnh mau lẹ trong việc biến đổi màu sắc, đồng thời diễn tả  những trận mưa <br /> hoa vàng rừng phách mỗi khi có một luồng gió ào qua. Rõ ràng, gam màu đến đây đã thay <br /> đổi hẳn, sắc trắng đã nhường chỗ  hẳn cho sắc vàng. Dường như  âm thanh đã làm biến <br /> đổi thay màu sắc. Trên nền cảnh ấy xuất hiện một hình ảnh lao động đầy kiên nhẫn của  <br /> một cô gái Việt Bắc: "Nhớ cô em gái hái măng một mình". Hình ảnh này làm toát lên dáng <br /> điệu chịu thương, chịu khó, hay lam hay làm, giàu đức hi sinh. Bao bọc lên hình ảnh này  <br /> dường như chúng ta thấy sự cảm thương kín đáo của người viết.<br /> <br /> Ngày  ở  Việt Bắc đã đẹp, đêm trăng mới tĩnh mịch, thơ  mộng làm sao. Bức tranh vẽ  ra <br /> những ánh trăng rọi qua vòm lá tạo thành một khung cảnh huyền ảo:<br /> "Rừng thu trăng rọi hòa bình".<br /> <br /> Tác giả  đã tái hiện lên cảnh đêm trăng trên núi rừng Việt Bắc, của những đêm hòa bình,  <br /> không có bóng giặc, tạo cho dân làng cuộc sống yên bình. Đây đúng là khung cảnh hữu  <br /> tình dành cho những cuộc hát giao duyên. Cho nên nó cũng là cảnh cuối cùng:<br /> <br /> "Nhớ ai tiếng hát ân tình thủy chung"<br /> <br /> Chữ "ai" là cách nói bóng gió, ám chỉ người đang hát cùng với mình, làm cho lời lẽ trở nên <br /> tình tứ  hơn. Và qua tiếng hát chúng ta thấy được phẩm chất ân tình, chung thủy của <br /> người Việt Bắc.<br /> <br /> Với những từ  ngữ hết sức bình dị, lời thơ  du dương Tố  Hữu đã tái hiện lại những gì là <br /> đặc trưng nhất của quê hương cách mạng. Đó là tình yêu của tác giả  với căn cứ  quan  <br /> trọng của cuộc cách mạng. Chính nơi thơ  mộng này đã nuôi dưỡng và rèn luyện những  <br /> người con của cách mạng, làm cho họ thấm nhuần lý tưởng cách mạng và thêm yêu đất  <br /> nước quê hương, làm động lực để tiếp tục đứng lên chống lại bom đạn của kẻ thù.<br /> <br /> Bài Mẫu Số 5: <br /> <br /> Lịch sử dân tộc không ít những trang viết bằng thơ. Một trong những trang viết tiêu biểu  <br /> ấy là thơ  Tố  Hữu ­ một nhà thơ  lớn của thơ  ca cách mạng Việt Nam. Ta bắt gặp trong  <br /> thơ Tố Hữu chặng đường cách mạng của dân tộc. Các sự kiện, các dấu mốc của lịch sử <br /> Việt Nam suốt hơn nửa thế  kỉ  từ  khi Đảng ra đời đến sau chiến thắng mùa xuân 1975 <br /> được ông ghi lại trong những vần thơ trữ tình cách mạng tha thiết. Việt Bắc là một trong <br /> số  đó. Bài thơ  ghi lại sự kiện Đảng và Nhà nước chuẩn bị  rời Việt Bắc về Hà Nội sau  <br /> cuộc kháng chiến chống Pháp thắng lợi. Trong bài thơ  của mình, Tố  Hữu đã thể  hiện <br /> những tình cảm tha thiết của người đi ­ kẻ ở, thể  hiện những cảm nhận sâu sắc của tác <br /> giả về thiên nhiên và con người Việt Bắc. Điều này được thể hiện rõ nét qua đoạn thơ:<br /> <br /> Ta về mình có nhớ ta,<br /> <br /> Ta về, ta nhớ những hoa cùng người<br /> Rừng xanh hoa chuối đỏ tươi<br /> <br /> Đèo cao nắng ánh dao gài thắt lưng<br /> <br /> Ngày xuân mơ nở trắng rừng<br /> <br /> Nhớ người đan nón chuốt từng sợi giang<br /> <br /> Ve kêu rừng phách đổ vàng<br /> <br /> Nhớ cô em gái hái măng một mình<br /> <br /> Rừng thu trăng rọi hòa bình<br /> <br /> Nhớ ai tiếng hát ân tình thuỷ chung<br /> <br /> Đoạn thơ là một bức tranh Việt Bắc qua bốn mùa và hàm chứa một nỗi nhớ nhung da diết <br /> cũng như  biểu lộ  tấm lòng chung thủy của tác giả  nói riêng cũng như  người cán bộ  nói  <br /> chung đối với Việt Bắc.<br /> <br /> Hai câu đầu của đoạn thơ  là lời hỏi và kể  của người ra đi, muốn biết lòng người ở  lại  <br /> như thế  nào và tự bộc lộ tấm lòng mình. Tám câu tiếp theo vẽ nên thiên nhiên Việt Bắc  <br /> đầy thơ  mộng và con người Việt Bắc đầy thân thương qua lời của người đi. Đầu tiên <br /> mùa đông xuất hiện với những bông chuối đỏ  rực trên nền rừng xanh thẫm của những  <br /> buổi hoàng hôn và hình  ảnh con người lao động vui tươi. Tiếp đến là mùa xuân rực rỡ <br /> màu trắng của mơ và hình  ảnh người đan nón. Rồi mùa hạ  đến đầy màu vàng của rừng <br /> phách và đầy âm thanh của tiếng ve. Con người lại xuất hiện dưới hình  ảnh cô gái một  <br /> mình đang hái măng. Kết thúc là rừng thu ngập ánh trăng và không gian ngập tiếng hát. Cứ <br /> mỗi câu thơ  tả  thiên nhiên lại có một câu thơ  tả  con người, con người hòa quyện trong  <br /> thiên nhiên nhưng không chìm trong thiên nhiên và luôn ở tư thế lao động, chủ động, thiên <br /> nhiên là nền nâng con người, tô điểm cho con người.<br /> <br /> Có thể  nói đây là một đoạn thơ  với nhiều nghệ  thuật tinh tế, tình cảm chân thực, xứng  <br /> đáng là đoạn thơ hay nhất trong bài Việt Bắc. Ngay từ câu mở đầu, lời của người đi đã có <br /> một sức truyền cảm đặc biệt nhờ  tính mộc mạc chân thực của nó. Câu thơ  chỉ  như  một  <br /> câu nói bình thường nhưng lại rất chân thành làm người đối diện xúc động. Nó đơn giản  <br /> song lại da diết, thể hiện được sự mong mỏi của người đặt câu hỏi muốn biết tình cảm <br /> người kia dành cho mình cũng như một  ước mong: hãy nhớ tôi nhé! Như muốn chứng tỏ <br /> tình cảm của mình người đặt câu hỏi lại kể hàng loạt những kỉ niệm về cảnh, về người:<br /> <br /> Ta về ta nhớ những hoa cùng người<br /> <br /> Cái đẹp của câu thơ  là hình  ảnh hoa cùng người, bởi chăng con người cũng là một bông  <br /> hoa trong vườn hoa sự sống. Hình ảnh tạo nên nét hài hoà giữa thiên nhiên và con người,  <br /> hoa và người tôn vẻ đẹp của nhau. Bốn câu lục bát sau tả bức tranh bốn mùa với những <br /> hình ảnh, màu sắc tươi tắn và âm thanh rộn ràng. Dù là mùa đông hay mùa hạ, mùa xuân  <br /> hay mùa thu, tất cả  đều có màu tươi vui. Màu đỏ  của hoa chuối làm cho mùa đông bớt  <br /> lạnh. Màu trắng của hoa mơ  và màu vàng của rừng phách càng tô thêm vẻ  rực rỡ  của  <br /> thiên nhiên một sự êm ả, thơ mộng và cảm giác thanh bình cho lòng người. Tất cả những  <br /> đường nét đó vẽ nên bức tranh tứ bình đặc sắc bởi lời thơ mềm mại. Song nếu chỉ là bức  <br /> tranh thì chưa đủ bởi thiếu âm thanh thiên nhiên Việt Bắc: Ta về, ta nhớ những hoa cùng <br /> người, không thiếu âm thanh, còn có tiếng ve kêu mùa hạ và tiếng hát của con người. Tác  <br /> giả chọn tiếng ve là một sự lựa chọn hợp lý và mang tính tiêu biểu. Bởi ở Việt Nam, nói <br /> đến tiếng ve là người ta nghĩ ngay đến mùa hè. Tiếng ve rả rích tuy bình thường nhưng là <br /> một biểu tượng bằng âm thanh cho mùa hạ với màu vàng rất riêng của Việt Bắc tạo nên <br /> một sự kết hợp nghe ­ nhìn đặc biệt làm cho bức tranh mùa hạ  vừa có nét riêng của Việt <br /> Bắc vừa có nét chung của đất nước. Phải chăng dụng ý của tác giả  là để  từ  đó, dù mai  <br /> sau có ở đâu, khi nghe tiếng ve kêu, ai cũng có thể liên tưởng và nhớ lại Việt Bắc? Vậy là  <br /> thiên nhiên Việt Bắc, chỉ qua vài câu thơ đã được miêu tả đầy đủ và mang tính cách riêng  <br /> độc đáo với hình ảnh và âm thanh chọn lọc khéo léo.<br /> <br /> Trên nền thiên nhiên tuyệt đẹp đó, con người hiện ra trong tư thế chủ động và đầy sức  <br /> sống. Bốn câu bát nói về  con người cũng rất tinh tế và tình cảm. Tác giả  chọn lọc phác <br /> họa những hình  ảnh con người lao động thấp thoáng nhưng đủ  sức gợi. Đó là hình  ảnh  <br /> người đi rẫy, đan nón, hái măng, hay kín đáo hơn một tiếng hát khi lao động hay trong một <br /> đêm sinh hoạt văn nghệ. Hình ảnh nắng ánh dao gài thắt lưng rất đặc trưng khoẻ khoắn  <br /> và vui tươi. "Nắng" như tiếp thêm sự sống động cho con người chứ không mang vẻ gay <br /> gắt. Khi nhớ  về  hình  ảnh người đan nón, tác giả  gián tiếp bày tỏ  lòng biết  ơn đối với  <br /> những đóng góp của Việt Bắc cho kháng chiến. Một cách bày tỏ kín đáo và tế nhị! Kí ức  <br /> về  cô em gái hái măng rất tình cảm bởi cách sử dụng từ "cô em gái" một cách trìu mến.  <br /> Hơn nữa cảnh thiên nhiên thật rực rỡ, tươi đẹp, đầy âm thanh và màu sắc sống động. <br /> Cuối cùng, kỉ niệm về tiếng hát gây cho người đối thoại của nhân vật trữ  tình xưng "ta"  <br /> cũng như cả người đọc sự xúc động thật sự. Bởi tiếng hát xuất phát từ tâm hồn và tiếng  <br /> hát "ân tình thuỷ  chung" theo người đi là một kỷ  niệm, một tình cảm êm dịu và lâu dài.  <br /> Tiếng hát ấy phải chăng cũng chính là tâm hồn của tác giả.<br /> <br /> Tố Hữu có biệt tài chọn lọc hình ảnh và phối hợp ánh sáng rất độc đáo. Ông có một tâm  <br /> hồn nhạy cảm và có khả năng truyền cảm xúc của mình cho người khác. Chẳng hạn như <br /> chỉ với hai câu thơ:<br /> <br /> Em ơi Ba Lan mùa tuyết tan<br /> <br /> Đường bạch dương sương trắng nắng tràn.<br /> <br /> Cũng đủ khiến cho người đọc có cảm giác như mình đang ở Ba Lan thật sự. Tâm hồn Tố <br /> Hữu say mê và mạnh mẽ nhưng cũng rất sâu lắng và thủy chung. Với Tố Hữu, chính trị là <br /> một nguồn thơ  thực sự, ông say mê sống với lý tưởng cách mạng và với niềm tin chân <br /> thật, ông muốn mang lí tưởng đó đến cho mọi người, ông thực hiện điều đó bằng tài năng <br /> thi ca của mình. Một điều đáng tiếc là những tập thơ sau này của ông như  Ra trận, Máu  <br /> và hoa có phần trở nên khô khan, đôi khi mang nặng tính triết lý và giáo huấn. Tuy nhiên,  <br /> đoạn thơ  vừa được phân tích  ở  trên là một bằng chứng hùng hồn cho tài năng sáng tạo  <br /> của ông. Với tôi, đoạn thơ  thực sự  là một điểm son trong những sáng tác của Tố  Hữu <br /> mang đậm tính dân tộc và cảm xúc chân thực.<br /> <br />  <br />
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2