Phân tích giá trị nhân đạo trong truyện ngắn Chí Phèo của nhà văn Nam Cao

Đề bài: Phân tích giá trị nhân đạo trong truyện ngắn Chí Phèo của Nam Cao<br /> Bài làm<br /> Nam Cao là một nhà văn lớn của dân tộc. Ông chuyên viết về người nông dân nghèo khổ <br /> trong xã hội cũ. Họ không những nghèo mà thậm chí còn bị đẩy vào bước đường cùng, bị <br /> tha hóa cả  nhân hình lẫn nhân tính. Điển hình trong đó là tác phẩm Chí Phèo. Qua những  <br /> biến cố  nghiệt ngã trong cuộc đời Chí từ  một chàng thanh niên hiền lành chịu khó trở <br /> thành một con quỷ dữ của làng Vũ Đại, Nam Cao không những nói lên sự  thật cay đắng <br /> về số phận của những người nông dân bất hạnh và bất lực dưới ách thống trị tàn ác của  <br /> thực dân phong kiến, mà còn thể hiện giá trị nhân đạo rất sâu sắc. Ông cảm thương và xót <br /> xa cho những mảnh đời cơ cực.<br /> Trung tâm của tác phẩm là Chí Phèo – đại diện cho những người nông dân bị  bần cùng <br /> hóa tới mức đánh mất chính bản thân mình, lao vào con đường tội lỗi và tối tăm. Chí dù <br /> không cha không mẹ nhưng Chí vẫn trở thành một con người tốt. Chí làm thuê làm mướn, <br /> chịu thương chịu khó kiếm sống nuôi thân. Nhưng đường đời vốn dĩ lắm truân chuyên, <br /> Chí bị gia đình Bá Kiến đẩy vào tù. Năm tháng tù đày và lòng hận thù biến Chí trở  thành  <br /> một con người hoàn toàn khác từ  ngoại hình cho đến tính cách. Chí xăm trổ  những hình  <br /> thù quái dị, cái đầu trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn… trông gớm chết. Trước đây Chí tốt <br /> đẹp bao nhiêu thì giờ  đây lại xấu xa, tồi tệ  bấy nhiêu. Con đường tha hóa của Chí tỉ  lệ <br /> thuận với sự  tàn ác, bất nhân của chế  độ  phong kiến. Trong xã hội  ấy còn rất nhiều  <br /> người giống như Chí. Chí chỉ  là một nhân vật điển hình trong phần người đông đảo ấy.  <br /> Họ bị như vậy không phải vì bản thân quá yếu hèn, không có nghị lực vươn lên, mà vì sự <br /> tàn ác của chế  độ  quá lớn. Trong khi đó họ  lại chỉ  là những người nông dân thấp cổ  bé <br /> họng, không tiền, không địa vị, không học thức. Làm sao có thể  chống lại được với giai <br /> cấp đầy quyền lực và tàn nhẫn? Nam Cao bày tỏ sự xót thương và đồng cảm sâu sắc với  <br /> Chí và những con người bất hạnh như Chí.<br /> Trong chuỗi ngày dài dằng dặc với những niềm cay đắng chồng chất giống như  những <br /> vết sẹo chằng chịt trên khuôn mặt trong những lần vạch mặt ăn vạ, nhà văn đã đưa thị <br /> Nở  đến với Chí. Sự  kiện này đã làm Chí tỉnh thức và tìm lại được chính mình. Sau đêm  <br /> gặp thị, Chí tỉnh táo và nhận thức được mọi thứ  xung quanh mình. Cuộc sống thật giản  <br /> đơn mà lại hạnh phúc đến vậy. Tiếng mái chèo gõ cá, tiếng chim hót, tiếng người nói lao <br /> xao đi chợ, và dáng dấp của một người đàn bà ngay cạnh bên, tất cả đã mang đến cho Chí <br /> sự  quyết tâm trở  lại làm người lương thiện. Đằng sau những tiếng chửi chua ngoa, sau <br /> những trận rượu say xỉn triền miên, ta lại thấy một Chí Phèo đầy lòng nhân ái và giàu tình <br /> yêu thương. Có thể thị dở hơi nên thị không ý thức được điều mình đang làm là sống cùng  <br /> với một thằng không cha không mẹ, chuyên đi rạch mặt ăn vạ nhưng Chí đang hoàn toàn <br /> tỉnh táo. Trước mặt Chí là người đàn bà ế chồng, xấu xí và ngờ nghệch nhưng điều đó có  <br /> là gì khi Chí cảm nhận được tình cảm rất chân thật và trong sáng của thị. Thị  chẳng hề <br /> đắn đo suy nghĩ hay có bất kì một thành kiến nào đối với một kẻ đi ở tù về như Chí. Thị <br /> dở nhưng tấm lòng của thị rất thánh thiện. Bát cháo hành thị nấu được nêm gia vị bằng sự <br /> đồng cảm, bằng tình yêu thương rất chân thật. Bát cháo  ấy đã đánh thức phần người  <br /> trong Chí trỗi dậy. Chí muốn cùng thị  thực hiện  ước mơ  ngày nào của mình: có một gia  <br /> đình nho nhỏ, chồng cày thuê cuốc mướn, vợ dệt vải thêu thùa. Ước mơ ấy không chỉ của  <br /> riêng Chí mà của rất nhiều người. Chí không chê thị  dở, lại càng không chê thị  xấu. Có <br /> thể do tình yêu mù quáng, nhưng ước mơ kia của Chí là điều rất đúng đắn và nghiêm túc.  <br /> Sau bao nhiêu biến cố xảy ra, sau những vết sẹo kéo dài trên mặt, Chí lại trở  về  là một  <br /> con người rất hiền lành, rất tốt tính. Mối tình của Chí với thị  như  một ân huệ  mà Nam  <br /> Cao muốn dành cho đứa con đẻ của mình, để Chí được một lần trong đời sống hạnh phúc <br /> dù chỉ là ít ỏi. Bởi ngay sau đó, thị đã nghe lời bà cô cự tuyệt Chí.<br /> Thêm lần nữa Chí chìm vào cơn say. Nhưng cơn say này khác với những cơn say trước.  <br /> Bởi nó có lẫn men rượu với hơi cháo hành thoang thoảng. Sự tuyệt vọng và lòng hận thù <br /> lại trào dâng trong Chí, dẫn bước chân Chí tới thẳng nhà Bá Kiến dù trong đầu xác định  <br /> đến nhà thị  Nở  để  giết chết con khọm già nhà nó. Nhưng họ  đâu có tội tình gì. Chí ra <br /> nông nỗi này đều do Bá Kiến gây nên. Chí giết chết hắn rồi tự tử. Chí không muốn sống  <br /> tiếp cuộc đời đằng đẵng những khổ  đau này nữa. Ngay cả  một  ước mơ  giản đơn nhất <br /> Chí cũng không được quyền thực hiện. Chí được sinh là làm người nhưng lại sống như <br /> một con quỷ dữ, chẳng ai dám lại gần Chí. Cho tới khi thị đến nhưng cuối cùng thị cũng  <br /> quay lưng lại với Chí. Chí cảm thấy cô đơn và lạc lõng giữa biển người mênh mông. Chí <br /> sợ  rằng tuổi già của mình sẽ  trở  nên cô độc và đau khổ… Chí chết, Chí sẽ  không còn <br /> phải tiếp tục chìm trong men say nữa, cũng chẳng phải xuất hiện trước mặt mọi người  <br /> với dáng dấp trông gớm chết.<br /> Dù Chí chết, nhưng còn có một Chí Phèo con trong bụng thị Nở. Thị cúi xuống và nghĩ tới <br /> cái lò gạch xa xa. Bá Kiến chết còn có Lý Cường. Hắn cũng gian ác và xảo trá như  cha  <br /> hắn.<br /> Chí chết, câu chuyện kết thúc nhưng những bất công và những số phận bất hạnh như Chí <br /> Phèo vẫn còn tồn tại nhiều trong xã hội. Không biết rằng có bao nhiêu thị  Nở  để  mang  <br /> đến niềm hạnh phúc dù là ít ỏi cho những cuộc đời ấy. Qua đó, nhà văn Nam Cao muốn <br /> gửi gắm và bày tỏ niềm xót thương, sự đồng cảm của mình đối với người nông dân cùng  <br /> khổ. Đồng thời ông cũng ngợi ca những phẩm chất tốt đẹp, những tấm lòng lương thiện  <br /> còn sót lại sau những xô bồ, bon chen của cuộc sống lao đao, lận đận.<br /> Bằng nghệ thuật xây dựng nhân vật điển hình, Nam Cao đã dựng lên một Chí Phèo mang <br /> giá trị nhân đạo vô cùng sâu sắc.<br />  <br />