phát hiện và điều trị bệnh loãng xương: phần 2

PHƯƠNG PHÁP<br /> ĐIỀU DƯỠNG BỆNH<br /> LOÃNG XƯƠNG<br /> <br /> 183<br /> <br /> Bg<br /> <br /> 1.<br /> Người bệnh loãng xương cần tự bảo vệ sức khỏe<br /> như thế nào?<br /> <br /> - Ản nhiều các thức ăn có chứa canxi và protein,<br /> uống nhiều sữa bò và các chê phẩm từ sữa, án nhiều các<br /> loại rau xanh. Sữa bò và các chế phẩm đậu có chứa<br /> tương đối nhiều canxi, hàm lượng protein cũng tương<br /> đối phong phú, đặc biệt là trong cá, chim, thịt bò.<br /> - Các loại đậu và các chế phẩm từ đậu có chứa lượng<br /> lớn canxi, vì vậy nên sử dụng thường xuyên trong<br /> bữa ăn hằng ngày.<br /> <br /> - Khi hầm canh sườn có thể cho thêm lượng giấm<br /> vừa phải để lượng lớn canxi trong xương có thể thoát ra.<br /> - Tránh dùng quá nhiều các chất kích thích như trà<br /> đặc, cà phê, hút thuốíc, đặc biệt tránh hút thuốc và uốhg<br /> nhiều rượu.<br /> - Nhận nhiều ánh sáng mặt trời trong những thời<br /> điểm tốt (trước 10 giờ sáng và sau 3 giò chiều). Mỗi ngày<br /> 184<br /> <br /> ^r<br /> ít nhất nên có 15 - 60 phút hoạt động ngoài trời để tăng<br /> cường hấp thụ vitamin D cho cơ thể, đồng thời có thể<br /> giúp cơ thể hấp thụ canxi, tăng cường chất xương.<br /> - Hoạt động vừa phải có thể cải thiện quá trình cung<br /> cấp máu cho xương, tăng mật độ xương.<br /> - Duy trì tư thê bình thường, không nên cong lưng,<br /> khom lưng quá sức để tránh tăng sức nặng cho xương.<br /> - Không nên thường xuyên quỳ gốì.<br /> - Những người trên 40 tuổi nên tránh làm việc quá<br /> mạnh và hoạt động vận động quá sức.<br /> - Người già nên cẩn thận khi dùng một s ố loại thuốíc<br /> như thuốc lợi tiểu, tetracycline, isoniazid, thuốc chống<br /> ung thư... Những loại thuốc này đều có thể ảnh hưởng<br /> đến quá trình trao đổi chất của xương.<br /> - Tránh các tổn thương ngoài ý muốh, đặc biệt là<br /> ngã để tránh gãy xương cổ tay, xương đùi...<br /> - Định kỳ kiểm tra mật độ xương bằng tia X.<br /> 2. Làm thế nào để tăng dự trữ lượng xương?<br /> <br /> Luyện tập hỢp lý đốì với bất cứ độ tuổi nào cũng<br /> đều có thể tăng lượng xương, giảm tỷ lệ mất xương, có<br /> tác dụng phòng tránh bệnh loãng xương đối với người<br /> chưa mắc bệnh và hạn chế mức độ nguy hiểm dẫn đến<br /> gãy xương đối vói người đã mắc bệnh. Ngay từ khi còn<br /> trẻ, vận động đối vói quá trình xương sinh trưởng hoàn<br /> toàn có lợi. Cường độ hoạt động và tăng lượng xương tồn<br /> tại song song. Người già tham gia hoạt động tập luyện<br /> còn có thể táng lực của cơ bắp, tăng khả năng ổn định<br /> 185<br /> <br /> :a<br /> và cân bằng của cơ thể, hạn chê nguy cơ bị ngã, tránh<br /> gãy xương.<br /> Để nâng cao mật độ xương, tránh bị loãng xương thì<br /> một mặt cần bổ sung canxi, mặt khác cần rèn luyện cho<br /> xương ở trạng thái bị ép, chịu áp lực đè nén ở mức thích<br /> hỢp mói có thể làm cho chất xương hấp thụ có hiệu quả<br /> trong tổ chức xương. Người thiếu canxi tham gia hoạt<br /> động luyện tập vừa đủ có ích trong việc phòng trừ bệnh<br /> loãng xương, nâng cao hiệu quả bổ sung canxi. Xương<br /> của người trẻ tuổi đôiì với các hoạt động nhạy cảm hơn<br /> người già, tăng chất xương tích trữ. Thời gian dài tiến<br /> hành các hoạt động vận động không những có thể giảm<br /> lượng xương mất đi mà còn tăng hàm lượng muối canxi<br /> một cách rõ rệt. Vận động còn thúc đẩy hoạt tính của tê<br /> bào xương. Người già trên 60 tuổi mỗi ngày kiên trì đi bộ<br /> khoảng 30 phút có thể làm chậm quá trình lão hóa xương.<br /> Ánh sáng mặt tròi trong những thời điểm thích hỢp<br /> có thể thúc đẩy da tạo nên vitamin D, đốì với chất<br /> xương có tác dụng rất lớn. Nghiên cứu cho thấy, lượng<br /> xương mất đi ỏ độ tuổi 35 với nữ giói, 40 với nam giới,<br /> trong việc phòng bệnh loãng xương cần đặc biệt chú ý<br /> đến giai đoạn tuổi tác. Sau khi bưóc vào tuổi trung niên<br /> cần kiểm tra mật độ xương một lần để biết rõ giá trị<br /> xương của mình, từ đó phòng bệnh. Đối với phụ nữ trên<br /> 50 tuổi và nam giới trên 60 tuổi, nên đi khám định kỳ<br /> để sóm phát hiện và kịp thòi chữa bệnh, ngăn bệnh<br /> phát triển. Mật độ xương cơ bản nếu thấp hơn tiêu<br /> chuẩn 1 lần thì tỷ lệ gãy xương tăng 1,4 - 1,6 lần, mật<br /> 186<br /> <br /> độ xưdng cột sổhg nếu giảm dưới mức tiêu chuẩn 1 lần<br /> thì tỷ lệ gãy xương táng 1,3 - 1,4 lần.<br /> 3.<br /> Người bị bệnh loãng xương cần thông qua chế độ<br /> ăn uống để bổ sung canxi như thế nào?<br /> <br /> Nguyên nhân hình thành bệnh loãng xương chủ yếu<br /> là do dị thường trong quá trình trao đổi chất của xương.<br /> Hấp thu các loại thức ăn có hàm lượng canxi thấp,<br /> vitamin thấp (chủ yếu là vitamin A, D, C) cũng là<br /> nguyên nhân dẫn đến bệnh loãng xương. Chê độ ăn<br /> uốhg của nưóc ta thường có hàm lượng các chất dinh<br /> dưỡng như canxi, vitamin không cân bằng hơn nữa chức<br /> năng tiêu hóa của cơ thể người già giảm dẫn đến hấp<br /> thụ không đủ các dưỡng chất cần thiết cho xương. Như<br /> vậy để phòng tránh và chữa trị bệnh loãng xương thì<br /> trong chế độ ăn uốhg hàng ngày cần chọn những loại<br /> thực phẩm phong phú về chất dinh dưỡng như canxi,<br /> vitamin... Thông qua thức ăn bổ sung lượng hấp thụ<br /> canxi, vitamin, có thể ngăn chặn và giảm thiểu hiện<br /> tượng phân giải tổ chức xương một cách hiệu quả, kéo<br /> dài tiến trình lão hóa xương và nguy cơ loãng xương.<br /> Các loại thức ăn có nhiều canxi, vitamin phổ biến như:<br /> sữa bò, chế phẩm từ sữa, các loại thực phẩm từ cá, chê<br /> phẩm đậu, tảo biển, thịt nạc, trứng, rau xanh, hoa quả...<br /> Theo độ tuổi tăng lên, lượng canxi hấp thụ ít hơn làm<br /> xương mất đi. Thuốc canxi và các chế phẩm canxi trên<br /> thị trường hiện nay tương đối đa dạng, chủ yếu là để bổ<br /> sung canxi hấp thu không đủ, nhưng không thể ngăn<br /> chặn canxi mất đi. Thông qua phương pháp sử dụng ion<br /> 187<br /> <br />