Phát triển du lịch sinh thái vườn – một hướng đi mới của du lịch Đà Lạt

NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 2013<br /> <br /> <br /> PHÁT TRIỂN DU LỊCH SINH THÁI VƢỜN – MỘT HƢỚNG<br /> ĐI MỚI CỦA DU LỊCH ĐÀ LẠT<br /> Nguyễn Văn Hoàng<br /> Cao học Du lịch Trường Đại học KHXH & NV Hà Nội<br /> Cán bộ trường Đại học Yersin Đ{ Lạt<br /> <br /> Tóm tắt<br /> Trong những năm trở lại đ}y, du lịch Đ{ Lạt ngày càng thu hút khách tới tham quan và nghỉ dưỡng. Tuy<br /> nhiên, du lịch của Đ{ Lạt lại chủ yếu dựa vào các thắng cảnh đ~ có sẵn như Đồi mộng mơ, Thung lũng Tình Yêu,<br /> Vườn hoa Thành phố… Năm n{y qua năm kh|c chỉ có những sản phẩm lặp đi lặp lại. Nếu Đ{ Lạt không có khí hậu<br /> thì có lẽ cũng rất ít người muốn lên Đ{ Lạt. Điều n{y đặt ra một câu hỏi l{m sao để làm phong phú sản phẩm du lịch<br /> của Đ{ Lạt? Và phát triển du lịch sinh thái vườn là một hướng đi mới của Du lịch Đ{ Lạt.<br /> <br /> <br /> <br /> Abstract<br /> Developing garden eco-tourism - new heading for Dalat Tourism<br /> Dalat tourism has recently attracted more and more visitors. However, tourism in Dalat has<br /> mostly relied on natural tourist spots such as Dreamy Hill, Valley of Love, City Flower Garden, ect… If<br /> Dalat does not have a special climate, few people may enjoy coming to Dalat. This raises a question of how<br /> to enrich tourism products for Da Lat and developing garden eco-tourism is a new heading for Dalat<br /> Tourism.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> N<br /> ền kinh tế của nước ta ngày càng chủ yếu tại Đà Lạt cả trước đây và hiện nay là cải<br /> phát triển, nhất là từ khi Việt bắp, nhiều nhất là giống cải bắp của Nhật Bản,<br /> Nam chính thức là thành viên được trồng quanh năm. Các cây cải thảo và cải<br /> của Tổ chức thương mại Thế giới (WTO). Phát bông cũng có mặt ở khắp các địa phương, tập<br /> triển du lịch đã và đang là một lợi thế to lớn và trung vào vụ đông xuân hàng năm. Một loại cây<br /> góp một phần không nhỏ vào sự phát triển kinh rau ngắn ngày nổi tiếng của Đà Lạt là xà lách, có<br /> tế - xã hội của đất nước. Đà Lạt là một thành thời gian sinh trưởng ngắn nên được trồng xen<br /> phố du lịch nổi tiếng cả nước với nhiều cảnh với những chủng loại cây rau khác. Trên các<br /> đẹp, có bề dày văn hoá phong phú. Thế mạnh vùng trồng rau của Đà Lạt còn có thể thấy các<br /> của Du lịch Đà Lạt là du lịch sinh thái với nhiều giống cây nông nghiệp như khoai tây, cà<br /> sản phẩm du lịch khác nhau, một trong những rốt, hành tây, đậu Hà Lan, rau chân vịt... Đà Lạt<br /> sản phẩm du lịch đó là Du lịch sinh thái vườn. được biết đến như vùng đất của những loài hoa,<br /> với các giống hoa lan, hoa hồng, hoa lys, hoa lay<br /> Đà Lạt nằm ở độ cao 1500m so với mặt<br /> ơn, hoa cẩm chướng... Các giống lan nhập nội<br /> nước biển, chính điều này tạo cho Đà Lạt có thổ<br /> vào Đà Lạt thuộc các chi Lan kiếm, Lan hoàng<br /> nhưỡng và khí hậu thuận lợi để phát triển nhiều<br /> thảo, Lan hài, Lan hoàng hậu... với trên 300<br /> loại cây ôn đới. Trừ một vài giống rau từ miền<br /> giống. Từ năm 2000, một số giống lan vùng<br /> Bắc, hầu hết các giống rau của thành phố đều<br /> nhiệt đới và á nhiệt đới cũng được trồng thành<br /> được nhập về từ Pháp, Đức, Hà Lan, Nhật<br /> công như giống lai trong chi Hồ điệp, Hoàng y<br /> Bản, Hoa Kỳ... Cây rau chiếm diện tích canh tác<br /> <br /> DIỄN ĐÀN KHOA HỌC 49<br />  NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 2013<br /> <br /> <br /> Mỵ Nương, Lan nhện. Các loài lay ơn, hoa Phát triển du lịch sinh thái vườn tại Đà<br /> hồng, hoa lys đều được trồng ở Đà Lạt từ khoảng Lạt là một hướng đi mới làm phong phú loại<br /> giữa thế kỷ 20. Trên các vùng đất ngoại ô thành hình du lịch tại Đà Lạt, góp phần xây dựng Đà<br /> phố, còn có thể thấy những vườn cây ăn trái Lạt trở thành điểm đến du lịch hấp dẫn của Tây<br /> như đào, mận, hồng, dâu tây... các vùng trồng Nguyên và của Việt Nam.<br /> cây công nghiệp như chè, cà phê, hay atisô, loài<br /> Trong những năm gần đây du lịch Đà Lạt<br /> cây dược liệu nổi tiếng của Đà Lạt. Vào năm<br /> ngày càng thu hút khách tới tham quan và nghỉ<br /> 2009, thành phố có 7.961 hecta gieo trồng<br /> dưỡng. Nếu như năm 2001 Đà Lạt đón hơn 800<br /> rau, 2.000 hecta dành cho các loài hoa cắt cành<br /> ngàn lượt khách thì đến năm 2011 Đà Lạt đón<br /> và 805 hecta trồng cây ăn quả, chắc chắn sẽ<br /> hơn 3,5 triệu lượt khách (số liệu của Sở Văn hóa,<br /> mang lại những điều lý thú và bổ ích đối với du<br /> Thể thao và Du lịch). Điều này cho thấy sức hút<br /> khách trong và ngoài nước khi đến tham quan<br /> du lịch của Đà Lạt. Khách đến Đà Lạt chủ yếu để<br /> vùng đất “mộng mơ” này.<br /> tham quan những thắng cảnh và đặc biệt là<br /> Phát triển du lịch sinh thái vườn không được thưởng thức khí hậu của Đà Lạt, một sản<br /> chỉ góp phần giúp nông dân tăng thêm nguồn phẩm du lịch đặc biệt chỉ có ở Đà Lạt. Tuy nhiên<br /> thu nhập mà còn là giải pháp tốt nhất để nâng Du lịch của Đà Lạt lại chủ yếu dựa vào các thắng<br /> cao hiệu quả kinh tế vườn. Đây cũng là động lực cảnh đã có sẵn như Đồi mộng mơ, Thung lũng<br /> thúc đẩy quá trình chuyển dịch cơ cấu sản xuất Tình Yêu, Vườn hoa Thành phố… Năm này qua<br /> nông nghiệp theo hướng bền vững, đặc biệt là năm khác chỉ có những sản phẩm lặp đi lặp lại,<br /> phong trào cải tạo vườn tạp thay thế những nếu Đà Lạt không có khí hậu thì có lẽ cũng rất ít<br /> vườn cây ăn trái đặc sản, có giá trị kinh tế cao, người muốn đến Đà Lạt. Điều này đặt ra một<br /> đáp ứng tốt nhu cầu của du khách. câu hỏi làm sao để làm phong phú sản phẩm du<br /> lịch của Đà Lạt? Và phát triển du lịch sinh thái<br /> Hiện nay, hiệu quả của hoạt động du lịch<br /> vườn là một hướng đi mới của Du lịch Đà Lạt.<br /> ở các vườn hoa, vườn rau và vườn trái cây tại Đà<br /> Lạt chưa tương xứng với tiềm năng vốn có, thậm Với điều kiện khí hậu và địa hình của Đà<br /> chí hoạt động du lịch chỉ diễn ra rất ít tại một số Lạt đã tạo cho Đà Lạt những cảnh quan tự nhiên<br /> vườn hoa. Mặt khác việc phát huy hết vai trò của hết sức đẹp và thơ mộng. Đặc biệt với khí hậu<br /> hệ sinh thái (HST) vườn trong hoạt động phát mát mẻ quanh năm cộng với thổ nhưỡng hết sức<br /> triển du lịch cũng còn hạn chế, cho nên vấn đề thuận lợi đã tạo cho Đà Lạt hàng ngàn vườn<br /> nghiên cứu tiềm năng phát triển du lịch sinh hoa, vườn rau, quả hết sức thơ mộng và đẹp đẽ.<br /> thái vườn ở Đà Lạt là một bước đi cần thiết để Mặc dù với tiềm năng rất phong phú để phát<br /> xác định cơ sở khoa học cho các chính sách triển du lịch sinh thái vườn tại Đà Lạt, nhưng Đà<br /> quản lý, quy hoạch, đảm bảo sự phát triển du Lạt lại chưa chú trọng để xây dựng sản phẩm du<br /> lịch bền vững. Thực hiện được như thế chính là lịch này. Các vườn hoa, vườn rau chủ yếu dùng<br /> một hành động đúng với định hướng của chiến để đưa ra thị trường tiêu thụ. Chính vì vậy việc<br /> lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020 xác định tiềm năng, giá trị của các khu vườn<br /> là: “Phát triển du lịch sinh thái và du lịch văn mang lại cho du lịch Đà Lạt hết sức quan trọng<br /> hóa khi bước vào thế kỉ XXI, góp phần tích cực và từ đó đưa ra các giải phát khả thi để phát<br /> để nước ta trở thành “Việt Nam xanh” trên bản triển loại hình du lịch sinh thái vườn trong giai<br /> đồ thế giới. đoạn sắp tới. Và để làm được những việc này<br /> <br /> <br /> DIỄN ĐÀN KHOA HỌC 50<br />  NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 2013<br /> <br /> <br /> chúng ta cần phải làm những công việc cụ thể cáo chuyên nghiệp để có những kế hoạch quảng<br /> như sau: bá hiệu quả.<br /> <br /> 1. Tiến hành khảo sát thực tế tiềm Nâng cao nhận thức về du lịch trong các<br /> năng các khu vƣờn có thể phát triển du lịch cấp, các ngành, đặc biệt là người dân; tạo dựng<br /> và nâng cao hình ảnh của Đà Lạt trong và ngoài<br /> Việc đầu tiên là phải tiến hành khảo sát<br /> nước để thu hút đầu tư.<br /> thực tế để đánh gia chính xác tiềm năng của các<br /> khu vườn. Hiện nay chỉ có một số vườn phục vụ Xây dựng các trung tâm hướng dẫn, trung<br /> du khách như: Vườn hoa thành phố, vườn hoa tâm thông tin tại các đầu mối giao thông quan<br /> minh tâm, làng hoa Vạn Thành, Làng hoa Hà trọng để thông tin cho khách.<br /> Đông, Làng hoa Thái Phiên…Còn rất nhiều khu<br /> Sử dụng hiệu quả các công nghệ thông tin<br /> vườn khác chưa được khai thác đặc biệt là các<br /> hiện đại và các phương tiện đại chúng để quảng<br /> khu vườn trồng rau, quả. Việc khảo sát thực tế<br /> bá, đặt các văn phòng xúc tiến quảng bá du lịch<br /> sẽ giúp cho cơ quan quản lý có sự đánh giá tiềm<br /> tại các thị trường trọng điểm.<br /> năng những vườn nào có khả năng phát triển du<br /> lịch vì không phải tất cả các vườn đều có thể Tổ chức các sự kiện liên quan đến du lịch<br /> <br /> phục vụ cho du lịch. sinh thái vườn, đặc biệt là việc Đà Lạt được công<br /> nhận là thành phố Festival hoa của cả nước sẽ là<br /> 2. Quy hoạch thật chi tiết các vƣờn<br /> một phương thức quảng bá hết sức hiệu quả.<br /> phục vụ cho phát triển du lịch<br /> 4. Xây dựng nguồn nhân lực cho hoạt<br /> Sau khi tiến hành khảo sát thực tế tiềm<br /> động du lịch sinh thái vƣờn<br /> năng của các khu vườn, cần có quy hoạch chi<br /> Phát triển nhân lực là một yếu tố không<br /> tiết không gian du lịch của các vườn. Hiện nay<br /> một số vườn hoa đang phục vụ cho nhu cầu du thể thiếu trong mọi hoạt động, trong đó có hoạt<br /> <br /> lịch vẫn phát triển một các tự phát, chưa đồng động du lịch. Con người là cội nguồn của mọi sự<br /> <br /> bộ, chính vì vậy việc quy hoạch là hết sức quan thay đổi, thành công hay thất bại, con người đều<br /> <br /> trọng, nó quyết định đến thành công hay thất đóng vai trò quyết định, chính vì vậy việc đào<br /> <br /> bại trong việc phát triển loại hình du lịch sinh tạo những con người trong hoạt động du lịch<br /> <br /> thái vườn. hết sức quan trọng, do đó cần phải:<br /> <br /> 3. Tiến hành xúc tiến quảng bá về du Thường xuyên mở lớp đào tạo theo<br /> <br /> lịch sinh thái vƣờn chuyên đề cho các nhân viên để nâng cao chất<br /> lượng phục vụ, đặc biệt là các nhân viên là<br /> Quảng bá du lịch nhằm cung cấp những<br /> những người dân sống và làm việc trong các<br /> thông tin cũng như những lựa chọn tới du<br /> vườn để mỗi người dân là một hướng dẫn viên<br /> khách. Muốn vậy, phải tìm hiểu và nghiên cứu<br /> du lịch.<br /> kỹ nhu cầu của thị trường, đặc biệt là những du<br /> khách thường xuyên đến Đà Lạt, từ đó có cách Tiến hành phân loại nhân viên ngành du<br /> <br /> quản lý và phục vụ riêng cho phù hợp từng loại lịch để có sự đánh giá và phân công công việc<br /> <br /> khách. cho phù hợp đối với từng cá nhân.<br /> <br /> Tổ chức nhiều hội thảo chuyên đề về du Thường xuyên hợp tác với các trung tâm<br /> đào tạo để đưa nhân viên đi học tập và trao đổi<br /> lịch sinh thái vườn để quảng bá cho du lịch Đà<br /> Lạt, thậm chí có thể thuê những công ty quảng kinh nghiệm.<br /> <br /> DIỄN ĐÀN KHOA HỌC 51<br />  NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 2013<br /> <br /> <br /> Tổ chức các buổi giao lưu học hỏi kinh người dân Đà Lạt. Do đó cần phát triển bền<br /> nghiệm với các đơn vị bạn. vững du lịch sinh thái vườn để Đà Lạt mãi mãi là<br /> điểm đến lý tưởng của du khách trong nước và<br /> 5. Đầu tƣ và thu hút vốn đầu tƣ<br /> quốc tế.<br /> Tập trung đầu tư ngân sách nhà nước theo<br /> hướng đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm không<br /> dàn trải, manh mún, ưu tiên đầu tư phát triển cơ<br /> sở hạ tầng tại các vùng xa, các khu du lịch sinh<br /> Tài liệu tham khảo<br /> thái vườn trọng điểm làm cơ sở kích thích du<br /> lịch phát triển. 1. Phan Hoàng Anh (2010), Giữ gìn và<br /> <br /> Khuyến khích các thành phần kinh tế ph|t huy l{ng hoa Đ{ Lạt, Hội thảo: Nâng cao<br /> cùng tham gia phát triển du lịch, đặc biệt thu năng lực và phát triển ngành hoa Đà Lạt.<br /> hút các vốn đầu tư từ nước ngoài và các doanh 2. Trương Phúc Ân (2005) Bí mật thành<br /> nghiệp lớn. phố hoa Đ{ Lạt, Nxb. Văn nghệ Tp. Hồ Chí<br /> <br /> Có chính sách ưu đãi cho các nhà đầu tư Minh.<br /> như thủ tục nhanh gọn, có những ưu đãi về 3. Trương Phúc Ân - Nguyễn Diệp (1993),<br /> thuế, ưu đãi cho vay… để kích thích đầu tư. Đ{ Lạt trăm năm, In tại công ty Văn hóa Tổng<br /> hợp Lâm Đồng<br /> 6. Làm tốt công tác quản lý nhà nƣớc<br /> về du lịch 4. Phạm Văn Án (2010), Quy hoạch phát<br /> triển ngành hoa tỉnh L}m Đồng, Hội thảo Nâng<br /> Hoàn thiện bộ máy quản lý về du lịch từ<br /> cao năng lực và phát triển ngành hoa Đà Lạt.<br /> chính quyền cấp trên đến địa phương.<br /> 5. Nguyễn Thị Nguyên (2010), Du lịch hoa<br /> Xây dựng đội ngũ cán bộ quản lý có năng<br /> – Định hướng phát triển của Du lịch Đ{ Lạt, Hội<br /> lực và vững về chuyên môn.<br /> thảo: Nâng cao năng lực và phát triển ngành<br /> Xây dựng các nội quy, quy chế trong vấn hoa Đà Lạt.<br /> đề quản lý và đặc biệt là bảo vệ môi trường du 6. Tiểu Quỳnh (bd) (2008), Hoa trong đời<br /> lịch. sống toàn tập - H: Nxb. Văn hóa thông tin.<br /> Xác định rõ vai trò và trách nhiệm đối với 7. Nguyễn Hữu Tranh (1992), Đ{ Lạt năm<br /> từng cán bộ quản lý và những người tham gia xưa, Ban Khoa học và kỹ thuật Lâm Đồng.<br /> vào quá trình phát triển du lịch. 8. Trương Trổ (2010), Hoa Và Du Lịch,<br /> Thực hiện quản lý nhà nước ở tất cả các Hội thảo: Nâng cao năng lực và phát triển<br /> lĩnh vực theo quy định của pháp luật nhằm tạo ngành hoa Đà Lạt<br /> môi trường xã hội thuận lợi cho phát triển du 9. Ủy Ban Nhân dân thành phố Đà Lạt<br /> lịch. (1993), Đ{ Lạt – thành phố cao nguyên, Nxb. Tp.<br /> KẾT LUẬN Hồ Chí Minh<br /> 10. Ủy Ban Nhân dân thành phố Đà Lạt<br /> Phát triển du lịch sinh thái vườn là một<br /> hướng đi mới cho du lịch Đà Lạt, nó không (2008), Địa chí Đ{ Lạt – Nxb. Tp. Hồ Chí Minh.<br /> <br /> những làm phong phú thêm về sản phẩm du<br /> lịch, đồng thời cũng nâng cao đời sống của<br /> <br /> DIỄN ĐÀN KHOA HỌC 52<br />