Phát triển du lịch thông minh tại Hà Nội: Bài học kinh nghiệm từ các thành phố lớn ở Trung Quốc

Chia sẻ: Tô Nhiễm | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Bài viết "Phát triển du lịch thông minh tại Hà Nội: Bài học kinh nghiệm từ các thành phố lớn ở Trung Quốc" đưa ra những bài học từ Trung Quốc, quốc gia đã thành công trong việc sử dụng các ứng dụng di động, hệ thống thanh toán điện tử và phân tích dữ liệu để tối ưu hóa trải nghiệm du lịch và quản lý nguồn lực du lịch. Từ đó, Việt Nam có thể tận dụng tiềm năng của mình trong lĩnh vực công nghệ và du lịch để phát triển một hệ thống du lịch thông minh. Bằng cách kết hợp sự sáng tạo trong ứng dụng công nghệ vào du lịch, Việt Nam có thể tạo ra những trải nghiệm du lịch độc đáo và thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới, đồng thời đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phát triển du lịch thông minh tại Hà Nội: Bài học kinh nghiệm từ các thành phố lớn ở Trung Quốc

PHÁT TRIỂN DU LỊCH THÔNG MINH TẠI HÀ NỘI: BÀI HỌC KINH NGHIỆM TỪ CÁC THÀNH PHỐ LỚN Ở TRUNG QUỐC Lưu Phương Dung1, Phạm Thị Thanh Huyền1, Nguyễn Linh Chi1, Lưu Hải Yến1, Bùi Huy Hoàng1, Nguyễn Thảo Nguyên1 Tóm tắt: Bài viết đưa ra những bài học từ Trung Quốc, quốc gia đã thành công trong việc sử dụng các ứng dụng di động, hệ thống thanh toán điện tử và phân tích dữ liệu để tối ưu hóa trải nghiệm du lịch và quản lý nguồn lực du lịch. Từ đó, Việt Nam có thể tận dụng tiềm năng của mình trong lĩnh vực công nghệ và du lịch để phát triển một hệ thống du lịch thông minh. Bằng cách kết hợp sự sáng tạo trong ứng dụng công nghệ vào du lịch, Việt Nam có thể tạo ra những trải nghiệm du lịch độc đáo và thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới, đồng thời đóng góp vào mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc. Từ khóa: công nghệ du lịch thông minh, du lịch thông minh, Hà Nội, Trung Quốc, du lịch sáng tạo. 1. ĐẶT VẤN ĐỀ Với sự tăng trưởng bùng nổ về số lượng người dùng Internet di động và các thiết bị thông minh toàn cầu, công nghệ không còn là công cụ phụ trợ mà việc sử dụng công nghệ thông minh đã trở thành một yêu cầu tất yếu cho sự phát triển công nghiệp. Việc áp dụng công nghệ thông minh trong du lịch không chỉ là một xu hướng mà còn là một yếu tố không thể thiếu trong sự phát triển của ngành du lịch. Việc tích hợp du lịch và công nghệ thông minh được cho là việc cần thiết bởi lẽ công nghệ thông minh giúp các điểm đến du lịch nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên du lịch, thúc đẩy khai thác tối đa và phát triển bền vững tài nguyên du lịch, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân địa phương cũng như khách du lịch. Ngày càng có nhiều điểm thu hút du khách áp dụng các công nghệ thông minh, như trí tuệ nhân tạo (AI), điện toán đám mây và Internet vạn vật (IoT), để làm phong phú thêm trải nghiệm du lịch. Mục đích của nghiên cứu này là tìm hiểu vai trò và ý nghĩa của du lịch thông minh cũng như ứng dụng các công nghệ trong phát triển du lịch, cả trong mặt lý luận và thực tiễn. Bằng cách nghiên cứu các mô hình và phương pháp tích hợp công nghệ thông minh trong du lịch, chúng ta có thể đưa ra những đề xuất cụ thể để cải thiện trải nghiệm du lịch và tăng cường sự phát triển bền vững cho ngành trong tương lai. Trường Đại học Kinh tế Quốc dân - NEU. 1
136 HỘI THẢO DU LỊCH QUỐC GIA: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SỐ, KHAI THÁC GIÁ TRỊ DI SẢN, PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN DU LỊCH... Khái niệm du lịch thông minh (Smart tourism) được Gordon Phillips lần đầu định nghĩa vào năm 2000, du lịch thông minh chỉ đơn giản là tiếp cận một cách toàn diện, lâu dài và bền vững để lập kế hoạch, phát triển, vận hành và tiếp thị các sản phẩm và doanh nghiệp du lịch. Theo Gordon Phillips, du lịch thông minh được định hình bởi hai thuộc tính: (1) Nhu cầu thông minh và sử dụng các kỹ thuật quản lý có khả năng quản lý nhu cầu và tiếp cận; (2) Các kỹ thuật tiếp thị thông minh có thể được sử dụng để nhắm vào các phân khúc khách hàng thích hợp nhằm truyền tải những thông điệp phù hợp. Trước hết, du lịch thông minh có vai trò quan trọng trong việc nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên du lịch. Bằng cách sử dụng các công nghệ như trí tuệ nhân tạo và điện toán đám mây, các địa điểm du lịch có thể thu thập và phân tích dữ liệu một cách thông minh, từ đó tối ưu hóa việc sử dụng các nguồn tài nguyên như nước, năng lượng và vật liệu, giúp giảm thiểu lãng phí và bảo vệ môi trường. Thứ hai, việc tích hợp công nghệ thông minh vào du lịch cũng góp phần thúc đẩy khai thác tối đa và phát triển bền vững tài nguyên du lịch. Các hệ thống thông minh có thể cung cấp thông tin và dịch vụ đa dạng cho du khách, từ việc đề xuất lịch trình cá nhân hóa đến việc đặt vé và dịch vụ du lịch. Điều này giúp tăng cường trải nghiệm của du khách và tạo ra nguồn lợi nhuận bền vững cho cộng đồng địa phương. Du lịch thông minh thay đổi cách cung cấp dịch vụ du lịch. Trước đây, thông tin du lịch thường được cung cấp theo cách truyền thống, hướng tới một nhóm người lớn và rất chung chung. Điều này dẫn đến việc cung cấp thông tin một cách khái quát và không cá nhân hóa cho từng nhu cầu riêng của khách du lịch. Ngoài ra, các dịch vụ và thông tin liên quan đến du lịch thông minh có khả năng tồn tại ở mọi nơi và du khách cũng có thể trải nghiệm ở khắp mọi nơi. Ứng dụng di động hoặc các nền tảng trực tuyến có thể cung cấp thông tin du lịch và dịch vụ tùy chỉnh dựa trên vị trí hiện tại của khách du lịch, giúp họ khám phá và trải nghiệm điểm đến một cách cá nhân hóa hơn. Cuối cùng, du lịch thông minh là cải thiện trải nghiệm du lịch cá nhân. Các công ty du lịch cung cấp thông tin du lịch cho từng khách du lịch, sau đó các công ty này có thể tổng hợp dữ liệu của từng khách du lịch cho toàn bộ quá trình tham quan. Giờ đây, cả cơ quan quản lý và cơ quan dịch vụ đều có thể tận dụng các nguồn dữ liệu này để cải thiện dịch vụ và mô hình kinh doanh của mình nhằm đổi mới hoàn toàn mô hình điều hành tour và đạt được sự chuyển đổi liền mạch khi nâng cấp ngành du lịch (Zhang và cộng sự, 2022). Về phương pháp nghiên cứu, các nghiên cứu về du lịch thông minh được thực hiện từ năm 2014 đến năm 2023, bài viết được tổng hợp và phân tích từ dữ liệu thứ cấp trên các tạp chí và báo cáo uy tín như Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR), Routledge taylor & francis group…
Phần 1: DU LỊCH THÔNG MINH 137 Có thể nói, du lịch thông minh mang lại một sự thay đổi quan trọng trong cách cung cấp thông tin và dịch vụ du lịch. Thay vì cung cấp thông tin một cách chung chung, du lịch thông minh tập trung đáp ứng nhu cầu đặc biệt của từng khách du lịch. Ngoài ra, tính phổ biến của du lịch thông minh tạo điều kiện cho trải nghiệm du lịch được tiếp cận rộng rãi và linh hoạt hơn. Trung Quốc đã ứng dụng thành công công nghệ để phát triển du lịch thông minh. Ở Việt Nam, nhiều địa phương, trong đó có Hà Nội cũng dần phát triển du lịch theo hướng này. Nghiên cứu chỉ ra những ứng dụng tại Trung Quốc, từ đó, đề xuất giải pháp để phát triển du lịch thông minh tại Hà Nội. 2. BÀI HỌC ÁP DỤNG CÔNG NGHỆ DU LỊCH THÔNG MINH TẠI CÁC THÀNH PHỐ THUỘC TRUNG QUỐC Sự tăng trưởng liên tục và ổn định của nền kinh tế Trung Quốc kể từ khi thực hiện chính sách cải cách và mở cửa đã thu hút sự chú ý của toàn thế giới. Các nhà nghiên cứu đã bắt đầu quan tâm đến việc nghiên cứu mô hình Trung Quốc và sự phát triển đô thị của Trung Quốc (Ma và cộng sự, 2005). Trung Quốc đã đạt được những thành tựu đáng kể trong việc áp dụng hệ thống du lịch thông minh thông qua sự kết hợp của công nghệ Internet vạn vật IoT và chiến lược thành phố thông minh. Với tăng trưởng kinh tế ổn định và quá trình đô thị hóa nhanh chóng, Trung Quốc đã thực hiện các bước đi cụ thể để phát triển du lịch thông minh. Trung Quốc có kế hoạch thành lập Trung tâm Trải nghiệm Quốc gia về Thành phố Thông minh để cung cấp mô hình xây dựng thành phố thông minh và đáp ứng nhu cầu của các thành phố thông minh hiện có. Trung tâm cung cấp sự hỗ trợ về công nghệ và quản lý quy hoạch đô thị thông minh, giúp các thành phố tận dụng tối đa tiềm năng của công nghệ thông tin để cải thiện chất lượng dịch vụ và quản lý đô thị. Trung Quốc cũng đã tiến hành lựa chọn ra danh sách những “Thành phố du lịch thông minh quốc gia” và tổng cộng 18 thành phố đã được chọn làm địa điểm thí điểm. Đến cuối năm 2012, Tổng cục Du lịch Quốc gia Trung Quốc đã xét đợt 2 và nâng số thành phố du lịch thông minh tại Trung Quốc lên 33. Việc mở rộng danh sách này cho thấy cam kết của Trung Quốc trong việc thúc đẩy du lịch thông minh trên khắp quốc gia. Ngoài ra, Trung Quốc đã thành lập Trung tâm Dịch vụ Du lịch Thông minh vào năm 2011 tại tỉnh Giang Tô để thúc đẩy phát triển du lịch thông minh. Trung tâm cung cấp sự hỗ trợ về công nghiệp và dịch vụ kỹ thuật, nghiên cứu và phát triển phần mềm du lịch thông minh, quảng bá các giải pháp và ứng dụng du lịch thông minh. Những kế hoạch về du lịch thông minh tại Trung Quốc chỉ ra rằng các công nghệ như cảm biến, mạng không dây, IoT sẽ thay đổi hoàn toàn cách du khách trải nghiệm du lịch (Guo và cộng sự, 2014). Thành công của Trung Quốc trong việc triển khai công nghệ du lịch thông minh có thể thấy qua các dự án và dẫn chứng cụ thể. Một trong số đó là thành phố Thượng
138 HỘI THẢO DU LỊCH QUỐC GIA: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SỐ, KHAI THÁC GIÁ TRỊ DI SẢN, PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN DU LỊCH... Hải, một trong những trung tâm tài chính và kinh tế hàng đầu của Trung Quốc. Thượng Hải đã triển khai một số công nghệ du lịch thông minh như hệ thống thanh toán di động thông qua ứng dụng di động, hệ thống hướng dẫn du lịch thông minh thông qua trí tuệ nhân tạo (AI) và công nghệ nhận dạng khuôn mặt, cũng như hệ thống giao thông thông minh để giảm tắc nghẽn và nâng cao trải nghiệm du lịch. Ngoài ra, Bắc Kinh, thủ đô của Trung Quốc, cũng đã đưa ra những nỗ lực đáng kể để phát triển du lịch thông minh. Thành phố này đã triển khai hệ thống giám sát video từ xa giúp đảm bảo an ninh và an toàn cho du khách, trong khi đó hệ thống quản lý khách sạn thông minh cung cấp tiện ích và dịch vụ tốt hơn cho khách hàng. Thành phố Thâm Quyến cũng đã đạt được thành công trong việc áp dụng du lịch thông minh khi đã triển khai hệ thống hướng dẫn du lịch thông minh dựa trên công nghệ AI và trí tuệ nhân tạo (AI), giúp du khách dễ dàng tìm hiểu thông tin về các điểm tham quan và trải nghiệm du lịch tốt hơn. Ngoài ra, thành phố này cũng đã xây dựng các trung tâm thông tin du lịch thông minh và cung cấp dịch vụ hỗ trợ du lịch thông minh cho du khách. Qua việc áp dụng công nghệ du lịch thông minh và chiến lược thành phố thông minh, Trung Quốc đã tạo ra một môi trường thuận lợi để nâng cao chất lượng đô thị hóa và mang lại trải nghiệm du lịch tốt hơn cho du khách. Có thể nói, Trung Quốc đã nhận về được nhiều kinh nghiệm quý báu từ việc áp dụng công nghệ du lịch thông minh. Việc sử dụng công nghệ thông minh trong du lịch không chỉ là một xu hướng, mà còn là một yếu tố quan trọng trong việc cải thiện trải nghiệm du lịch và phát triển ngành du lịch hiện đại. 3. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH THÔNG MINH TẠI HÀ NỘI Phát triển du lịch thông minh dựa trên nền tảng công nghệ số hiện đại đã và đang là xu hướng bùng nổ của du lịch thế giới cũng như Việt Nam. Du lịch thông minh giúp tương tác, kết nối chặt chẽ giữa nhà quản lý, doanh nghiệp và khách du lịch nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả các hoạt động dịch vụ, đồng thời hỗ trợ công tác quản lý đạt hiệu lực, hiệu quả hơn. Do vậy, để phát triển du lịch thông minh thì điểm đến cũng phải phát triển và là các điểm đến thông minh. Hà Nội được đánh giá là điểm đến hấp dẫn với nhiều loại hình du lịch phong phú đặc sắc, trong đó có 5.847 di tích; 1.350 làng nghề; lượng khách du lịch tăng ổn định bình quân 10%/năm, doanh thu từ du lịch tăng bình quân 15,5%/năm. Trong tháng 9/2023, Thủ đô Hà Nội đón hơn 2 triệu lượt khách, tăng 37,6% so với cùng kỳ 2022. Trong đó, khách du lịch quốc tế đến Hà Nội ước đạt 397,2 nghìn lượt khách, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2022, tăng 4% so với tháng 8/2023. Tổng lượng khách quốc tế từ đầu năm đến nay đã tăng 4 lần so với năm trước. Số lượng khách du lịch nội địa ước đạt 1,65 triệu lượt khách, tăng 26,9% so với cùng kỳ năm 2022 và giảm 8% so với
Phần 1: DU LỊCH THÔNG MINH 139 tháng 8/2023. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt khoảng hơn 7,76 nghìn tỷ đồng, tăng hơn 2 lần so với cùng kỳ năm 2022 và giảm 4% so với tháng 8/2023 (Vân Nga, 2023). Thực hiện đề án du lịch thông minh, Sở Du lịch Hà Nội đã phối hợp với Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam VNPT Hà Nội hoàn thành xây dựng và đưa vào hoạt động hiệu quả các nội dung của đề án. Cụ thể, hoàn thành việc cập nhật hệ thống quản lý dữ liệu của Sở Du lịch Hà Nội. Hệ thống này được sử dụng tại Sở Du lịch Hà Nội, có khả năng chia sẻ, dùng chung cho các ứng dụng, dịch vụ du lịch của TP. Hà Nội và cả nước gồm 2 thành phần chính: Cơ sở dữ liệu du lịch Hà Nội và phần mềm quản lý khai thác dữ liệu du lịch Hà Nội. Đến nay, hệ thống quản lý dữ liệu đã hoàn thiện kho tích hợp và số hóa dữ liệu ngành Du lịch Hà Nội. Lĩnh vực cơ sở lưu trú đã cập nhật lên phần mềm 3.494 cơ sở lưu trú, 20 nhà hàng đạt chuẩn, 24 cơ sở mua sắm đạt chuẩn, 7 cơ sở vui chơi - giải trí đạt chuẩn, một cơ sở thể thao đạt chuẩn. Lĩnh vực lữ hành đã cập nhật 1.346 doanh nghiệp lữ hành nội địa và quốc tế, 5.722 hướng dẫn viên du lịch, 10 văn phòng đại diện lữ hành nước ngoài tại Hà Nội, 67 doanh nghiệp vận chuyển du lịch. Lĩnh vực quy hoạch, phát triển tài nguyên du lịch đã cập nhật thông tin của 10 điểm du lịch và khu du lịch cấp thành phố. Hà Nội cũng đã đầu tư bài bản phát triển du lịch thông minh bằng việc xây dựng một cổng thông tin chung cho du lịch Thủ đô với tên miền https://sodulich.hanoi.gov. vn hoặc ứng dụng cho điện thoại thông minh là: Visit Hanoi chạy trên các hệ điều hành di động iOS và Android. Sở Du lịch đang tiếp tục phối hợp với đối tác xây dựng ứng dụng với tên gọi Myhanoi trên App Store và Google Store. Phần mềm ứng dụng du lịch thông minh trên thiết bị di động có tên gọi “myHanoi” sẽ được tích hợp bản đồ số du lịch Thủ đô, giúp du khách tìm kiếm thông tin hữu ích một cách chủ động trong suốt chuyến đi; từ việc tra cứu các thông tin cơ bản, các sự kiện đang và sắp diễn ra, lịch trình chuyến bay, tàu xe,... tới việc kết nối du khách với các điểm đến, nhà hàng, khách sạn, siêu thị, cơ sở mua sắm,... Ứng dụng còn hỗ trợ cảnh báo về tình trạng tắc nghẽn giao thông quanh khu vực du khách đang đứng, vùng cảnh báo an ninh trật tự, vùng cảnh báo dịch bệnh,… MyHanoi được xem như một trợ lý du lịch ảo uy tín cho du khách. Hiện nay, Sở Du lịch đang chủ trì xây dựng bản đồ số về du lịch Hà Nội theo công nghệ GIS, xây dựng phần mềm quản lý dữ liệu chung. Cùng với nỗ lực của chính quyền, nhiều điểm đến và doanh nghiệp trên địa bàn cũng năng động hơn trong xây dựng du lịch thông minh, điển hình như Bát Tràng. Từ bất cứ địa điểm nào, chỉ với máy tính hoặc điện thoại thông minh kết nối mạng, du khách có thể “du lịch thử” làng gốm khi truy cập cổng thông tin https://www. battrangtour.net. Việc trải nghiệm, khám phá còn thuận tiện hơn nếu sử dụng điện thoại di động và tải ứng dụng BatTrangtravel. Tất cả những gì khách du lịch cần khi khám phá làng gốm đều có trên ứng dụng như: Lịch sử, giá trị của gốm Bát Tràng, địa
140 HỘI THẢO DU LỊCH QUỐC GIA: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SỐ, KHAI THÁC GIÁ TRỊ DI SẢN, PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN DU LỊCH... chỉ tham quan, những nghệ nhân nổi tiếng, những cửa hàng gốm chất lượng hay dịch vụ ẩm thực,… Cổng thông tin hay ứng dụng còn đưa ra rất nhiều chỉ dẫn tiện ích cho khách như: Phương tiện di chuyển đến Bát Tràng, kinh nghiệm khi mua đồ gốm, bản đồ du lịch,…; ứng dụng cũng hướng dẫn khách có thể tự thiết kế tour tham quan Bát Tràng tùy thuộc vào thời gian của mọi người (Lê Ngọc Cường, 2022). Cùng với đó, VNPT Hà Nội đưa vào triển khai các ứng dụng như hệ thống thuyết minh tự động trên điện thoại di động tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám với 8 ngôn ngữ tại 14 điểm trong di tích. Ðể sử dụng dịch vụ này, du khách chỉ cần sử dụng thiết bị được cài đặt sẵn, đeo tai nghe và lựa chọn điểm cần thuyết minh. Nhờ đó, việc quảng bá giá trị đa dạng của di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám hiệu quả hơn,… Ngoài ra, Trung tâm Bảo tồn Di sản văn hóa Thăng Long - Hà Nội đưa vào hoạt động phần mềm hướng dẫn tham quan Hoàng thành Thăng Long. Chỉ cần một điện thoại thông minh, khách tham quan có thể tải ứng dụng để đọc nội dung diễn giải, xem các hình ảnh minh họa, nghe và xem nội dung hướng dẫn tham quan dưới dạng hướng dẫn viên ảo thuyết minh về Hoàng thành. Tính linh hoạt của ứng dụng này không chỉ giúp thuyết minh tại chỗ cho khách tham quan mà còn trở thành một phương tiện quảng bá du lịch và giáo dục lịch sử Hoàng thành Thăng Long (An Nhiên, 2023). UBND quận Hoàn Kiếm cũng đã cho ra mắt trang thông tin điện tử Hoàn Kiếm 360 độ, nhằm tạo điều kiện cho người dân, du khách trong nước và quốc tế có thể tìm hiểu và tham quan về du lịch quận Hoàn Kiếm một cách dễ dàng ở bất cứ đâu và bất cứ lúc nào thông qua thiết bị truy cập Internet. Ứng dụng sử dụng tọa độ GPS của người dùng làm nền tảng với các tính năng chính là tìm kiếm các địa điểm du lịch, dịch vụ, thương mại của quận Hoàn Kiếm hiển thị dưới dạng bản đồ Google Map hoặc danh sách; trải nghiệm và khám phá các địa điểm bằng công nghệ ảnh 360 độ; đặt phòng khách sạn, đặt tour du lịch, các dịch vụ đặt chỗ và thương mại điện tử… (Vy Vy, 2018). Tháng 10/2020, UBND quận Ba Đình, Hà Nội lắp đặt các điểm quét mã QR - mã vạch hai chiều phản hồi nhanh về các điểm du lịch để cung cấp thông tin, quảng bá hình ảnh du lịch tại điểm di tích đó. Hiện nay, một số điểm di tích gồm: Hoàng thành Thăng Long, đền Voi Phục, đền Quán Thánh, Chùa Một Cột, Cột cờ Hà Nội, đình Ngọc Hà, đình Giảng Võ, chùa Bát Tháp, chùa Hòe Nhai, đền Thủy Trung Tiên cũng đã được lắp đặt các điểm quét mã QR. Khách du lịch có thể quét mã QR khi tham quan di tích bằng điện thoại thông minh một cách dễ dàng. Mã QR này sẽ kết nối với đường link Cổng thông tin điện tử Ba Đình, giúp du khách hiểu hơn về lịch sử, văn hóa, công tác bảo tồn, phát huy giá trị của di tích. Quận tiến tới thiết kế trang thông tin giới thiệu về các điểm du lịch, có thông tin bằng tiếng Anh, tiếng Trung,… thay vì chỉ cung cấp một mục thông tin về di tích trên trang thông tin điện tử của quận như hiện nay (Nguyễn Nam, 2020).
Phần 1: DU LỊCH THÔNG MINH 141 Ở Hà Nội, bên cạnh các điểm đến được áp dụng công nghệ để tăng cường trải nghiệm của du khách, các cơ sở lưu trú, cơ sở lữ hành và đơn vị quản lý du lịch trên địa bàn cũng đã áp dụng công nghệ để tạo ra hệ sinh thái du lịch thông minh, giúp gia tăng tối đa trải nghiệm tích cực của khách du lịch. Các khách sạn và nhà nghỉ tại Hà Nội đã tích hợp các hệ thống quản lý khách sạn (PMS) thông minh, cho phép khách hàng đặt phòng trực tuyến thông qua các ứng dụng di động và trang web chính thức của khách sạn. Ngoài ra, một số khách sạn cũng cung cấp các dịch vụ tiện ích như check-in trực tuyến và điều khiển tiện ích trong phòng bằng công nghệ điện tử. Các đại lý du lịch và công ty lữ hành tại Hà Nội đã phát triển các ứng dụng di động và trang web đặt tour trực tuyến, cho phép du khách tìm hiểu và đặt tour du lịch một cách linh hoạt. Các ứng dụng này cung cấp thông tin chi tiết về các tour du lịch, lịch trình, giá cả và đánh giá từ các du khách đã trải nghiệm trước đó. Các cơ quan quản lý du lịch tại Hà Nội đã phát triển các ứng dụng và trang web cung cấp thông tin về các sự kiện văn hóa, điểm đến, ẩm thực, giao thông và thời tiết. Các ứng dụng này cũng cho phép du khách tương tác mạng xã hội trên suốt lịch trình du lịch, đánh giá và góp ý về chất lượng dịch vụ, phục vụ của ngành du lịch thủ đô. Tuy nhiên, việc phát triển du lịch thông minh tại Hà Nội hiện còn rất nhiều khó khăn. Các doanh nghiệp, công ty du lịch còn thiếu kinh nghiệm. So với các tập đoàn du lịch nước ngoài có bề dày trăm năm lịch sử, có ưu thế vượt trội về tài chính và kinh nghiệm thương mại điện tử, truyền thông tiếp thị online, thì các công ty du lịch Việt Nam nói chung và tại Hà Nội nói riêng còn quá non trẻ và quy mô nhỏ. Do vậy, năng lực cạnh tranh của các doanh nghiệp, công ty này trên thị trường online chưa được như kỳ vọng. Bên cạnh đó, trong thời gian qua, văn bản cụ thể quy định và hướng dẫn triển khai phát triển du lịch thông minh ở Việt Nam nói chung và Hà Nội nói riêng còn chưa đồng bộ, thiếu cơ sở khoa học, căn cứ pháp lý và đặc biệt là thiếu “mô hình du lịch thông minh” đảm bảo tính hiệu quả. Điều này dẫn đến đầu tư thiếu trọng điểm, thiếu tính đồng bộ, hiệu quả mang lại chưa cao. Một khó khăn nữa là về nguồn nhân lực. Muốn phát triển du lịch thông minh phải có nguồn nhân lực thông minh. Tuy nhiên, các trường đào tạo du lịch hiện nay vẫn thiên về cách dạy truyền thống, khả năng thích ứng công nghệ còn chậm. Để nhân sự đáp ứng tốt mảng công nghệ trong du lịch, công ty thường phải bỏ chi phí, thời gian đào tạo lại từ đầu. Du lịch thông minh được phát triển trên nền tảng ứng dụng khoa học công nghệ, công nghệ thông tin và truyền thông, đây là điều kiện, tiền đề tiên quyết. Tuy nhiên, mức độ sẵn sàng về công nghệ để phát triển ở Hà Nội chưa cao, cùng với đó hạ tầng cơ sở cũng đang là vấn đề bất cập. Xây dựng hạ tầng viễn thông tại các điểm du lịch tại Hà Nội không hề đơn giản,
142 HỘI THẢO DU LỊCH QUỐC GIA: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SỐ, KHAI THÁC GIÁ TRỊ DI SẢN, PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN DU LỊCH... hạ tầng công nghệ thông tin ở các quận, huyện không đồng đều, chênh lệch rõ rệt giữa khu vực nội thành, khu vực trọng điểm so với các vùng ngoại thành, nông thôn,… Trong các lĩnh vực kinh doanh du lịch chính như: lữ hành, lưu trú, vận tải du lịch, ăn uống, giải trí, mua sắm,… thì khả năng tiếp cận công nghệ, phát triển du lịch thông minh chủ yếu ở một số phân nhánh như lữ hành quốc tế, vận tải hàng không, cơ sở lưu trú cao cấp. Nguyên nhân chính do đặc điểm doanh nghiệp du lịch Việt Nam chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa, vốn ít, kinh doanh nhỏ lẻ nên khả năng tài chính chi trả cho đầu tư ứng dụng công nghệ không cao; doanh nghiệp kinh doanh lữ hành nội địa, doanh nghiệp kinh doanh lưu trú (nhà nghỉ, khách sạn 1 - 2 sao) chiếm số lượng lớn, đối tượng khách phục vụ chủ yếu là khách nội địa, nhu cầu khách sử dụng các dịch vụ thông minh, trực tuyến không lớn nên khả năng tiếp cận du lịch thông minh của các doanh nghiệp này còn thấp. Cuối cùng, so với các quốc gia trên thế giới, Việt Nam có trình độ công nghệ còn hạn chế. Vì thế, việc nghiên cứu, sản xuất các sản phẩm công nghệ ứng dụng cho du lịch vẫn còn nhiều hạn chế (Phạm Thị Thùy Linh, 2020). 4. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH THÔNG MINH TẠI HÀ NỘI Thứ nhất, tích hợp công nghệ thông minh vào trải nghiệm du lịch giúp tạo ra sự tiện lợi và tăng cường giá trị trải nghiệm cho du khách. Phát triển các ứng dụng di động và nền tảng trực tuyến để cung cấp thông tin du lịch chi tiết, giúp đặt vé và đưa ra gợi ý cho du khách. Sử dụng trí tuệ nhân tạo và big data để cá nhân hóa dịch vụ và tăng cường tương tác giữa du khách và điểm đến du lịch. Phát triển các ứng dụng di động và trang web có tính năng đặt vé và cung cấp thông tin du lịch chi tiết cho khách hàng. Các công nghệ này có thể giúp đưa ra đề xuất cá nhân hóa, gợi ý du lịch dựa trên sở thích và hành vi trước đó của du khách. Thứ hai, xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch thông minh, đầu tư vào việc phát triển hệ thống mạng, cơ sở dữ liệu và trung tâm điều khiển để đảm bảo sự liên kết và quản lý hiệu quả trong ngành du lịch thông minh. Trang bị cho các thành phố và điểm đến du lịch hệ thống cảm biến và các thiết bị kết nối để thu thập dữ liệu và cung cấp thông tin thời gian thực cho du khách. Ví dụ, sử dụng cảm biến để theo dõi lưu lượng du khách, mức độ ô nhiễm, thời tiết và thông tin khác có liên quan. Thứ ba, hoàn thiện thể chế chính sách, đồng bộ hóa chính sách du lịch thông minh cho tất cả các quận, huyện tại Hà Nội. Luôn ưu tiên và khuyến khích hoạt động nghiên cứu ứng dụng khoa học và công nghệ cho ngành du lịch. Đồng thời, hỗ trợ các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực du lịch dựa trên nền tảng công nghệ số, bằng cách cung cấp các chính sách, quy định thúc đẩy sự phát triển và ứng dụng của công nghệ du lịch thông minh.
Phần 1: DU LỊCH THÔNG MINH 143 Thứ tư, đẩy mạnh hợp tác quốc tế và đổi mới quảng bá về khoa học và công nghệ để học hỏi kinh nghiệm và chia sẻ các thông tin, kỹ thuật tiên tiến về du lịch thông minh. Điều này có thể được thực hiện thông qua việc tổ chức hội thảo, chương trình đào tạo và trao đổi chuyên gia. Tập trung vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực để đáp ứng yêu cầu sử dụng và vận hành công nghệ, sẵn sàng tiếp cận và thích ứng với du lịch thông minh. Đổi mới hoạt động quảng bá và xúc tiến du lịch bằng cách áp dụng công nghệ số và thiết bị số tiên tiến. Sử dụng các công cụ như truyền thông xã hội, trang web, ứng dụng di động và nền tảng trực tuyến để quảng bá điểm đến du lịch và tạo ra trải nghiệm tương tác cho du khách. Thứ năm, cần tuân theo mục tiêu phát triển bền vững để đảm bảo sự phát triển của du lịch bền vững tại Hà Nội. Đảm bảo phát triển du lịch thông minh không gây ảnh hưởng tiêu cực đến thiên nhiên, di sản văn hóa và cộng đồng địa phương. Thúc đẩy việc quản lý bền vững các khu vực du lịch, tăng cường nhận thức về bảo vệ môi trường, văn hóa cho du khách và cộng đồng địa phương, khuyến khích du khách tham gia vào các hoạt động bảo vệ môi trường và trải nghiệm văn hóa địa phương. 5. KẾT LUẬN Mục đích của nghiên cứu này là làm rõ vai trò và ý nghĩa của du lịch thông minh trong việc thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành du lịch. Phương pháp nghiên cứu chủ yếu dựa trên việc tổng hợp và phân tích các dữ liệu thứ cấp về ứng dụng công nghệ thông minh trong lĩnh vực du lịch. Kết quả nghiên cứu cho thấy, việc tích hợp công nghệ thông minh vào du lịch không chỉ cải thiện trải nghiệm và sự hài lòng của du khách mà còn nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên du lịch. Bài học từ Trung Quốc cho thấy sự thành công trong việc áp dụng công nghệ du lịch thông minh có thể làm thay đổi cơ bản cách thức quản lý và khai thác du lịch. Tại Việt Nam, thực trạng phát triển du lịch thông minh còn gặp nhiều thách thức, đặc biệt là sự chênh lệch về cơ sở hạ tầng và khả năng tiếp cận công nghệ giữa các khu vực. Giải pháp cho Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung nằm ở việc đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng, phát triển nguồn nhân lực, tăng cường hợp tác quốc tế để học hỏi kinh nghiệm và áp dụng thành công mô hình du lịch thông minh, đồng thời đảm bảo sự phát triển bền vững của ngành du lịch. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. An Nhiên (2023). “Du lịch Hoàng thành Thăng Long bằng công nghệ”. Báo Kinh tế đô thị. 2. Guo, Y., Liu, H., Chai, Y. (2014). “The embedding convergence of smart cities and tourism internet of things in China: An advance perspective”. Advances in Hospitality and Tourism Research (AHTR), 2(1): 54-69. 3. Lê Ngọc Cường (2022). “Phát triển du lịch thông minh trong thời đại 4.0 tại thành phố Hà Nội - Thực trạng và giải pháp”. Tạp chí Công Thương, Số 9.
144 HỘI THẢO DU LỊCH QUỐC GIA: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ SỐ, KHAI THÁC GIÁ TRỊ DI SẢN, PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN DU LỊCH... 4. Ma, Laurence J.C., Wu, Fulong (2005). “Restructuring the Chinese City: Changing Society, Economy and Space”. Routledge taylor & francis group. 5. guyễn Nam (2020). “Hà Nội gắn QR Code cho hàng loạt điểm du lịch”. Báo Vnexpress.net. N 6. Phạm Thị Thùy Linh (2020). “Thực trạng ứng dụng công nghệ thông tin trong phát triển du lịch ở Việt Nam”. Tạp chí Công Thương, Số 8. 7. Phillips S G (2000). “The tourism industry association of Canada [EB/OL]”. www.slideshare. com, 2000-12-05. 8. Vân Nga (2023). “Hà Nội đón hơn 2 triệu lượt khách du lịch trong tháng 9”. Báo Phụ nữ Thủ Đô. 9. Vy Vy (2018). “Ra mắt Trang thông tin điện tử Hoàn Kiếm 360 độ”. Sở Văn hóa và Thể thao Thành phố Hà Nội. 10. Zhang, Y., Sotiriadis, M., Shen, S. (2022). “Investigating the Impact of Smart Tourism Technologies on Tourists’ Experiences”. Sustainability 2022, 14, 3048.