Phát triển truyền thông đại chúng trong xu thế toàn cầu hoá thông tin

Chia sẻ: Bánh Bèo | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

155
lượt xem 17
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nhiều thế kỷ qua, báo in luôn được coi là công cụ hiệu quả phản ánh thông tin xã hội. Cùng với khủng hoảng và suy thoái kinh tế toàn cầu, những hạn chế cảu báo in và chiều hướng ngày càng mở rộng báo mạng đã làm nghiêm trọng thêm thách thức phát triển của các phương tiện truyền thông truyền thống. Bài viết này giới thiệu xu thế phát triển và một số vấn đề cần quan tâm trong điều kiện Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phát triển truyền thông đại chúng trong xu thế toàn cầu hoá thông tin

THONG TIN PHAT TRI^N TRUYEN THONG DAI CHONG TRONG XU T H ^ T O A N C A U H 6 A T H O N G TIN Nguyen Van Sanh* Nhilu t h i ky qua, bao in luon dflde coi la Toan ciu boa thong tin lien quan den cong cu hflu hieu phan anh thong tin xa hoi. truyin b i md hinh c6 sut tham gia ddng loat Cung vdi khung hoang va suy thoai kinh te cua cong ehung vdi noi dung van boa chiem toan ciu, nhflng ban c h i cua b i o in va chilu p h i n quan trong. Dd cung la bo phan cau hfldng ngay cang md rong bao mang da lam thanh thong tin dai chung de chuyen din nghiem trong them thach thflc p h i t trien ngudi thu hudng. Mot mo hinh van boa c6 cua cic phfldng tien truyin thdng truyin the dUde chap nhan theo nhilu phUdng thdhg. Bai viet gidi thieu xu the phat trien thflc, nd phu thuoc vao ban chat tflng nIn va mot so' van de c i n dflde quan tam trong van boa cung nhfl kha nang tiep can va biln ddi thong tin. Theo do, toan eiu hoa (TCH) dilu kien Viet Nam. khong ddng boa hoac lam cho tflng nIn van 1. Xu t h e p h a t t r i e n t h o n g t i n d a i boa ngheo di ma ngUde lai, cd the tilp nhan c h u n g q u a nhufng c h a n g dvliing theo nhflng each rieng thong qua tien trinh Trong xu the dUdng dai, edng ehung cd lai tao. Nhilu nha phan tich cho rang, chia nhu cau ngay mot gia tang ea v l noi dung va khda TCH van h6a la sU tdn tai cua he chit lUdng thong tin mang tinh toan eiu. tho'ng truyin thong dai ehung de tao cam giac ddng thdi vdi kha nang xuit hien d r i t Toan cau boa thong tin dUde coi la qua trinh nhilu ndi (Phan Quang 2005). chuyen tai lien tue, nhilu ehilu diln ra d khip moi ndi tren t h i gidi. Dd cung la khai vao t h i ky thfl XIX, nhan loai tflng nigm dUde dung de mieu ta nhflng thay ddi chflng kiln hien tfldng toan ciu boa thong kinh t l xa hoi tao ra bdi mo'i quan he lien tin vdi sU ra ddi cua hang loat bao viet d cac kit chat che gifla cae qudc gia, td chflc va quo'c gia. Nhd bao chi, trilt hoe chinh tri, coi moi ca nhan vdi dae diem noi bat la dfla ra ngudn cua tinh t h i n dan chii, dUde phUdng dflde each nhin quo'c gia trflde nhflng van de tien truyin thong dai chung quang ba de. mang t i m quo'c t l . Nhd kha nang k i t no'i toan t h i gidi biet den va nIn van boa bao Internet md rong, xu hudng tieu thu cua gdm ea van hoc, hoi boa, am nhac, thdi ngUdi truy cap da nhanh chong thay ddi trang, du lich... da quay theo nhip ciia cac eflng vdi lUdng thdng tin tran ngap tren phUdng tien truyin thong nhilu phUdng tien cd the biln ddi tflng phut, Nhilu t h i ky qua, trflde sU phat trien titog gid. manh me eua cong nghe truyin thong, bao in * Nguyen VSn Sanh, Tien si, Vien Nghien ciiu Phat trien Dong bang song Cxiu Long • Dai hoc Can Thd. SA'40 (5/2011) QUAN LY KINH TE
n M T O G TIN HN PHATTRliN T R U Y E N T H O N G OAI CHONG.. luon dUdc coi la cong cu phan anh thong tin nhieu phan tich cung da chi ra, nhflng xa hoi, gifl vai trd trung tam dUa tin. The ky phUdng tien truyen thong nay chUa the thay thut V n sau cong nguyen, ngUdi Trung Qudc the dUdc h a n bao in. Hiep hoi bao chi toan da dung chfl khac go in tren giay va cong cau (WAN) cho biet, tren the gidi con tren 1 nghe in gdm da ra ddi vao the ky thfl DL Nuta ti ngUdi v i n doc bao in hang ngay dau the ky XV (nam 1448), con chfl kim loai Tfl sut ra ddi va p h a t triem manh may ra ddi da khac phuc dUdc n h i i i ^ ban che ciia tinh ca nhan, nhflng nam niia cuoi the ky cong nghe in b i n g ban k h i c gd. Theo each s i p XX loai ngUdi cung da chflng k i l n sil phat xep, nhiing 1^ til rieng le vao khuon, edng trien vUdt bac cua cong nghe truyin thong nghe in mdi da tao ra nhiing thong diep bat qua Internet. Theo dd, bao dien tuf da hoi tu ky dUdc in tren mot chat heu nhat dinh. Nhd tien bo trong cong nghe in ah, nhiing td bao in dUde Idi the ciia bao viet, bao ndi va bao d i u tien mang ten Newbook l i n lUdt ra ddi hinh. Nhd kha nang k i t noi toan cau vdi tdc trong the ky XVI. Nhiing nam sau nay, thuat do lan tda cao, khong it dU bao cho rang se ngffl Newspaper da trd nen phd biln (Pierre den luc ngUdi t h u thap thong tin khong doc Albert 2003, NCEIF 2010) tren nhflng trang bao viet. Cung vdi sil ra ddi dien thoai, trong the 2. B a o m a n g , d o n g t h a i v a giai phap ky XIX mo hinh cap nhat tin tflc bang dien phat trien thoai (telephone newspaper) da dam nhan Sau td Internet dau tien eua khoa bao ehi dUdc viec eung cap thdng tin ea v l thdi sil, dai hoc Florida (Hoa Ky) xuat hien thing 10 chflng khoan, hoa nhac va ngdn ngfl... eho nam 1993; nam 1994, n h i l u phien ban ngfldi thue bao. Hinh thflc cap nhat thong online cua tap chi Hotwired va hang loat tin dien thoai giam d i n khi x u i t hien bao khac da dua ra nhiJng website, md ra phUdng tien phat t h a n h (board cast) tfl nam thdi dai thong tin tnic tuyen. Do bio mang 1906. Ngay nay, radio tren Internet dflde cd the dap flng nhu cau thong tin vio bat cii danh gia cao bdi khong doi hoi dang ky bang thdi diem nao nen he thdhg nay da lam thay tan, khong c i n lap dai phat sdng va bo ddi nhanh thdi quen t i l p nhan thong tin eua t r u y i n tin hieu ma v i n guti dUdc thong tin di dong dao cong chiing. den moi ndi (NCEIF 2010). Tfl Uu t h i hoi tu, bao mang ed sflc chiia Theo da p h a t trien cua each mang rong Idn ea v l khong gian va thdi gian, ddng KH&CN, nam 1911, Boris Rosing da che tao nghia vdi dung lUdng thong tin gin nhfl thanh cong he thdhg t r u y i n hinh (TV) suf khong bi gidi han. Vdi bao mang, ngUdi doc dung gUdng phat hinh hudng tdi dhg cath- khong chi cap n h a t d dang chfl viet ma cdn ode cl dau nhan. TV d i n chiem Uu the trong cd the nghe phat t h a n h va xem truyin bmh nhieu mang chuyen tai vao niia sau the ky ngay tren trang web. Nhd kha nang tfldng XX, khien bao in da phai canh tranh v i t va tac nhieu chilu, ban bien tap cd the tien vdi phat thanh va truyen hinh trong k h i n g hanh nhflng trao ddi t n l e tuyen vain de dUdc dinh vai trd eung c i p thong tin (thdi gian tut nhieu doc gia quan tam; day chinh la Uu the 1940 den het thap nien 1990, lUdng bao in phat hanh 5 nhieu nUdc phat trien da giam ma phat thanh, truyen hinh bi ban che va tuf 2 den 3 lan). Mac du bao in gap kho khan cang kho khan g i p boi do'i vdi bao in trUdc nhiing ehfldng trinh phat t h a n h va Vdi Idi the chuyen tai nhanh, manh; sflc truyen hinh ngay cang phong phii, song chfla thong tin khdng Id va kha nang tUdng QUAN LY KINH TE So 40 (5/2011)
PHATTRI^N TRUYEN TH6NG DAI CHCING.. THONG TIN [ T J ^ t i c nhilu chilu, mang Internet da giam Tuy nhien, doanh so' quang cao tren inter- dUdc ap lUc rao can cua cac phUdng tien net edn khiem tdh (nam 2007,tai My, ngudn truyen thong t r u y i n thdhg, lam cho ban tin thu nay mdi chiem chufng 7,5% tdng doanh tren mang trd nen da dang. Cung mot luc sd^ quang cao). Nhilu nha nghien eflu cho nghe binh luan, ngUdi dung internet cdn cd rang, phai mat nhilu nam nfla tang trfldng the tham khao dUdc ngudn tin thu thap, quang eio tren b i o mang mdi vfldt qua dUdc hinh anh ghi lai tfl hien trfldng hoac k i t noi quang cao tren bao in. them nhiing tfl heu cd lien quan tren nhflng Phan tich kho khan trong thu phi inter- dfldng link. Mot Idi the kha quan trong khac net,ehuyen gia eua Paid Content da ehi ra, la bao dien tut cd the giam dflde d i n 75% chi thong tin la Enh vile p h i t trien nhanh va phi san xuat va p h i t hanh. TrUdc ddi hoi manh me nhat, lUdng eung dang Idn hdn ciu phat trien thong tin dai ehung mang tinh d i n din khong ai ed the ban thfl dang qua dU toan ciu md rong , bao mang dUde coi la giai thfla (NCEIF 2010). Mat khac, bao mang da phip thich nghi de tim lai dau an hoang tren 15 nam mien phi, kho dao ngUde dUde kim cua bio chi. Tuy nhien, kha nang nay thdi quen khdng phai tra phi truy cap va cung gap khong it kho khan. quan trong hdn dd la, muoh thu dUde phi So vdi heb sii hang the ky cua nganh bao truy cap ddi hdi edng nghe truyin thong toan chi, bio mang mdi cd tren 10 nam phat eiu phai ddng loat tien hanh; cae nha quang trien, song da thu hut dUdc dong dao ban cao khong tan ddng thu phi bdi ho se bi mat doc. Nhflng khao sat tai nhilu nflde phat di dang ke lUdng ngUdi doe quang cao. trien cung da n i t ra, tren 70% ngfldi My eho Tfl nhflng ly do tren day, gidi phan tich ring, bao chi truyin tho'ng chfla phan anh cho ring, cac nha x u i t ban eon phai tilp tuc diy du thong tin; d nhilu qudc gia da cd tren cung cap nhflng noi dung thong tin miln phi 50% dan cfl dung internet trong cap nhat va thu Idi qua quang eio. Do so' ngfldi mudn thong tin. Theo nhilu phan tich, ngay nay, tra tiln truy cap thdng tin edn rat khiem tdn mang thong tin dien tut da trd thanh cong cu nen viec can lam la cd chinh sach mim deo khong the thilu trong hinh thanh cich l i m de dilu tiet va thu dflde Idi nhuan kinh viec cua con ngfldi va t i l n bo cong nghe da doanh. Nhiing giai phap dflde d l cap da tap giup cho ngudn thong tin hien dai ngay cang trung vao tang tinh nang mdi va xay dflng trd nen hflu ich hdn (NCEIF 2010). mo hinh thanh toan hflu hieu (NCEIF Tren nguyen t i e coi trong sfl that va do 2010). Hau h i t an pham dflde Ifla ebon tren chinh xac, muc tieu cua bao mang la dem bao mang da hfldng vao thu hut doe gia den doc gia nhflng cong cu cd the tham gia mien phi noi dungnhilu nhat de thu Idi tfl hieu qua vao nhiing giao tiep cong ddng. quang cao. Ngoai ra nha cung cap con dfla Cong chung thflc sfl ehao ddn nhiing gi ra nhiing tinh nang miln phi khic nhfl thuoc v l tap hdp tin tflc, san xuat va xua't email, diin d i n hoac tao blog mdi de nang ban thong tin; thflc te nay da tao dong Iflc de cao Ifldng ngfldi truy cap. Viec b i t buoc doc md ra thdi ky phat trien day nang dong eua gia dang ky tai khoan tren website la each bao chi. Cho den nay, p h i n Idn ten tudi Idn lam de thu phi nhflng khong dl dflde cha'p trong cong nghe thong tin toan c i u deu nhan; do viy, c i n cd nhiing giao dien gian dang kinh doanh b i n g each cung cap noi ddn trao ddi thong tin de dang va quan dung thong tin miln phi eho ngfldi sut dung trong la dam bao nhflng bai viet cd chat interrnet va ban quang cao cho khach hang. Ifldng cao. SA'40 (5/2011) QUAN LY KINH TE
rn?Ti THONG TIN PHAT T R I ^ N T R U Y E N T H O N G DAI CHONG.. S.Van d e d o i vofi Viet N a m sau dd tim each bd sung thong tin truy cap dUde tuf nhflng td bao mang. Nhin ehung, So vdi n h i l u nude dang phat trien,Viet ngUdi dan Viet Nam can tin tflc v l n mudnj Nam da phat trien cong nghe thong tin va doc bao, xa hoi v i n can nhflng nha bao mang internet kha nhanh. Den nay, ngUdi chuyen tac nghiep, san lung tin tflc de kip Viet da tilp can va suf dung internet tren thdi cap n h a t thong tin xay ra va phfldng dien rong, tac dong cua bao mang trong ddi tien internet v i n la cong cu tim kilm nhanh so'ng xa hoi da ra't dang ke. Vdi sU phat trien nhanh eua mang dien thoai, bao mang dang nha't nhflng gi dien ra trong ddi sdhg xa hoi. chuyen tfl may tinh de lan sang dien thoai 4. T h a y c h o ld?i k e t di dong va tflng dia chi bao mang rieng le se Trong toan cau boa thong tin, xu the d i n chuyen qua nhflng ndi tdng hdp thong chuyen hoa khong chi bao ham sfl thay ddi tin. Nhilu dU bao cho rang, dich vu tdng hdp hinh thflc chuyen tai thong tin, ma quan tin tflc se ngay cang da dang va hfldng den trong la bao hieu mot cuoe each mang ve nhilu nhom do'i tUdng khac nhau (NCEIF phong cich lam bao va chuyen tai thong tin 2010). Trong xu the hien dai, bai vilt tren ea v l noi dung va hinh thflc trinh bay. Nhiing bao in se nhanh chong hien thi tren trang td bao va tap ehi muo'n thanh edng phai nam tin tdng hdp va tfl day, noi dung dUde chia bat va ddn nhan dflde cd hoi chuyen minh. xe den nhilu nhom doc gia rieng eua tufng trang mang. Xu the nay se phat t r i l n nhanh Cung nhu ngUdi lam bao, doc gia ngay nay vi nd t i l t kiem cong sflc, thdi gian va t i l n khdng chi la ngUdi tilp nhan thu dong thong bac cua nhflng nhom ngfldi cd lien quan. tin ma cdn thilc sut tham gia vao qua trinh Tuy nhien va'n de nan giai chinh la quyln phan tich va binh luan. Chinh vi dilu nay, t i c gia va Idi ich eua nhflng td chflc l i m dieh ngUdi lam bao khong the ap dat quan diem vu eung ca'p thong tin. chu quan cua minh trong b i i vilt ma can la ngudi tao ra dUde nhflng ddi thoai binh dang Bao chi nfldc ngoai cd the buoc ngUdi doe cung ban doc va gay dflng dvidc d ho nilm tin phai tra tiln, nhUng bao ehi dien tut d nUde khach quan v l sfl phat trien. Nha bao can, ta lai ra't kho lam, mot bai hay dUde dang tai phai t h i m nhap dflde vao trung tam cua d dau dd v i n cd the n h a n h chong hi hang nhiing trao doi, do'i thoai de ed each nhin, suy chuc trang khac tai vl, xut ly rdi bien thanh nghi tha'u dao va sfl sang tao v l phfldng thflc a'n pham cua minh. Trong thilc te, mot p h i t trien nhflng dieh vu h i p din cong trang web tdng hdp cd the bo t i l n ra de doe ehung chfl khong eflng n h i c theo nhfl each thdng tin, sau dd xut ly t h a n h a'n pham rieng lam truyin tho'ng lau nay./. t i l m an nguy cd lam dd vd mo hinh tinh tiln qua mang eua mot td b i o k h i c . Ro r i n g la viec khong bao ve ndi ban quyln sd hflu tin TAI LIEU THAM KHAO bai tren mang khien chung ta r i t kho tiln . P h a n Quang (2005), Thong tin dai b i n h dUdc nhflng giai phap ma the gidi da chiing, vdn hoa dai chung vd vdn hoa qua q u i trinh thut nghiem. ddn tgc, NXB Thong ta'n, Ha Noi. • Pierre Albert (2003), Lich sii bdo chi^ Khao s i t v l thdi quen cua ngUdi Viet NXB T h i gidi. Ha Noi. Nam da rut ra, so' dong ngfldi doe den nay . NCEIF (2010), "Bao chi t h i gidi vdi vin dl edn ehuong bao in, song do mflc do phd cap suy thoai bao m". Ban tin thong tin ebon cua bao mang, bo phan d i n g ke dang thay loc so' 32, Ha Noi t h i n g 12 nam 2010. "^ ddi each flng xut. Thay vi phai mua n h i l u td I Toan cau hoa thong tin, dong nhat vdn bao in, ho liia ebon mot td nhat dinh de doe. hoa, Ky yeu hoi thao. Ha Noi 2008. m QUAN LY KINH TE SA'40 (5/2011)