Phối hợp màu sắc trong nhiếp ảnh - Phần 3

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:36

Thêm vào BST

Báo xấu

241
lượt xem 141
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một bức ảnh mà màu sắc có mặt trong đó một cách ngẫu nhiên rất khác biệt với một bức ảnh mà màu sắc đựợc chọn như một chủ thể và đóng vai trò quan trọng. Đây là một lĩnh vực hơi nguy hiểm và đầy rẫy những cạm bẫy sáng tạo. Sẽ dễ dàng lôi cuốn sự chỉ trích nếu ta thử phân biệt giữa màu sắc và một chủ thể "bằng xương bằng thịt". Do tính trừu tượng và không chính xác của các phương tiện đánh giá nên có rất nhiều ý kiến khác nhau, ví dụ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Phối hợp màu sắc trong nhiếp ảnh - Phần 3

Ph i h p màu s c trong nhi p nh - Ph n 3 PH N 3: S L A CH N VÀ S D NG - Màu như m t ch th : M t b c nh mà màu s c có m t trong ó m t cách ng u nhiên r t khác bi t v i m t b c nh mà màu s c c ch n như m t ch th và óng vai trò quan tr ng. ây là m t lĩnh v c hơi nguy hi m và y r y nh ng c m b y sáng t o. S d dàng lôi cu n s ch trích n u ta th phân bi t gi a màu s c và m t ch th "b ng xương b ng th t". Do tính tr u tư ng và không chính xác c a các phương ti n ánh giá nên có r t nhi u ý ki n khác nhau, ví d trong gi i h n nào mà màu s c có th tr thành ch th trong m t b c nh, ó th c s là m t v n quan i m. John Szarkowski nghĩ r ng m t trong 2 "th t b i" chính là ưu tiên "m i liên h hòa h p gi a các màu p" (th t b i th 2 ơn gi n là không quan tâm n, gi ng vi c ch p hình màu như ch p tr ng en). Ta không ch c là m t b c nh " p" và "hài hòa d ch u" là m t i u không t t, nhưng ít ra các ph m ch t này không b các l i ch trích "nhòm ngó" t i. k t lu n thì m t m ng màu p không làm nên m t b c nh vì k t qu s cho ra, gi ng như Bob Morley m t giám c ngh thu t nói, "m t b c nh tìm ki m ch ". M nh có l hơi r ng nhưng v n là hi n h u. Chúng ta có th xác nh ư c m c quan tr ng c a màu s c trong nh ng b c nh i t tr ng en cho n nh ng b c nh t n t i b i vì màu và n u không có
màu thì chúng không có lí do t n t i. Ta d dàng th nghi m b ng các ph m m m s a nh như photoshop b ng cách bi n chúng thành ơn s c hay désaturation. V y ai có th phán xét? t t nhiên là các nhà nhi p nh. Nhưng các quan i m v màu r t a d ng và không gi i h n. M t l i bình lu n tr ch thư ng c a Szarkowski "Ph n l n trong các b c nh màu ho c không có hình th , ho c p" cũng ph n ánh ư c quan i m c a ông. Nhà nhi p nh Magnum Ian Berry thì cho r ng ông ch ch p hình tr ng en ngay c khi dùng các cu n phim màu (c n cho các t p chí). Là m t nhi p nh gia phóng s , ông ta không quan tâm n màu s c. Không qua tâm n màu s c không ph i là m t s th t b i, mà ch là m t thái . Nhưng n u b n nh y c m v i màu, thì nên tìm trư c tiên nh ng hình nh thích áng. Gi ng như nh ng kho nh kh c tương tác gi a con ngư i trong phóng s , các t h p màu thú v ch th nh tho ng m i có m t, và s c lôi cu n c a chúng tùy thu c vào gu c a b n. Ch c a b c nh này, các tàu ánh cá philippin, b n thân nó cũng h p d n nhưng chính là màu s c có vai trò truy n t sâu và s phong phú c a vùng bi n nhi t i.
B c nh này không không ch là m t tư li u v máy bay c mà còn là m t t h p màu s c kinh i n m t l h i ón mùa mưa ông B c Thái lan, ngư i ta t pháo bông t làm và v các màu s c r c r , ây mày s c chính là ch th - M t phong cách màu (style):
Trong lĩnh v c màu s c, phong cách là s d ng m t s b ng màu nào ó (palette) và dùng m t s cách x lý. N u trung thành v i m t phong cách, chúng ta có nguy cơ t óng khung trong s bó bu c. Trong màu s c cũng như trong a s lĩnh v c sáng tác, phong cách ư c coi như quân ch bài vì ó là d u hi u c a vi c ta ã t nm t chín ch n nào ó. Nhưng s nh nghĩa c a nó r t r ng và cách bi t cũng r t mong manh v i ki u cách. S ki u cách d ư c xác nh hơn khi n chúng ta d dàng ph m ph i khi quá mong mu n t o d ng m t phong cách cho mình. Ph n ông các nhi p nh gia tìm tòi th nghi m các kĩ thu t m i, ho c lúc b m máy ch p, ho c lúc x lí hình sau ó, nhưng nên tránh b óng khung trong m t kĩ thu t riêng bi t, ví d như b u tr i chuy n nh t d n. i u ó nói lên, phong cách là m t ngôn t có nh nghĩa r t r ng, nh t là khi nó làm nên tính cách c a m t h a sĩ hay m t nhi p nh gia như m t cá nhân. Nó d dàng hơn khi áp d ng vào các tác ph m mang tính t p th , các tác ph m trong các trư ng ào t o, ho c c a các trào lưu. i v i tôi (Michael Freeman), hãy gi i h n nh nghĩa c a phong cách cách th c mà các nhi p nh gia x lý màu s c. i u quan tr ng là ph i bi t th nghi m và phân bi t v i "phong cách c a kĩ thu t", nó d xác nh hơn và thư ng xuyên b l n l n v i phong cách. Tôi nói là hãy th nghi m vì c hai u không ư c nh nghĩa rõ ràng và kĩ thu t (ví d dùng flash gi m bóng , tăng cư ng các vùng màu tươi) là g c c a vi c xây d ng m t phong cách. Trong nhi p nh, kĩ thu t x lí màu s c r t d hi u và d s d ng. M t s là k t qu c a trình t x lí trong Photoshop, l a ch n và bi n i các màu. S khác là thành qu c a vi c quan sát-cách th c ch n l a các t h p màu trong b c c. B t k các kĩ thu t ư c dùng, chúng hình thành nên phong cách qua các bài t p v ch n l a và ánh giá sáng t o. Các h a sĩ như Van Gogh, Matisse hay Francis Bacon là các ví d t t.
Trong s các nhi p nh gia, có nhi u ngư i chuyên gia v màu n i ti ng mà ta nhìn nh n ngay các tác ph m c a h . Theo tr t t chung, ho c h t t o cho mình m t phong cách màu riêng, ho c h l a ch n m t phong cách phù h p. Trong nh ng ngư i n i ti ng, d n ra vài ngư i như Joel Meyerowitz, Jan Groover, Ernst Haas, Martin Parr, Alex Webb và Eliot Porter, t t c u có m t phong cách khác bi t. Cu i cùng, ta có th nói là các phong cách có gi i h n c a nó, m t nhi p nh gia tài năng ph i bi t tr u tư ng hóa chúng và c m c i chăm ch trong nhi u kĩ thu t khác nhau, tùy theo hoàn c nh và công vi c òi h i. Phong cách nhi u khi ơn gi n trong cách nhìn c a ngư i xem nhi u hơn là trong c m nh n c a ngư i ch p Phong phú v màu: khi hoàn c nh cho phép, m t c nh y màu s c cho c m giác thích thú không th sánh ư c và th hi n m t l a ch n v phong cách,
gi ng như c nh ư ng ph trên ây m t ngư i àn ông ang c sách trư c m t ngôi n Vi t nam. Màu i c, m t c nh ư ng ph khác nhưng cách x lí màu bu n hơn, bão hòa ư c gi m và các tông màu nh hơn tô hình nh ngư i dân c a m t khu ph nghèo Calcutta
Bu i hoàng hôn, m t tr i l n trên m t ng n i Mandalay, Mi n i n. S thi u v ng ch th lôi cu n cái nhìn vô s tương tác gi a các màu tinh t ư c ph n chi u b i b c tư ng vôi c a ng n Stupa Màu t i thi u, b ng cách t p trung vô m t màu r c r do ch n óng khung và o sáng, t o nên m t phong cách. Như trong nhi p nh, trên h t là v n kho nh kh c - Phong phú và r c r : Trong nhi p nh màu s c, vi c tranh lu n v phong cách thư ng x y ra gi a màu mang tính d d i, k ch tính ( ư c ng h b i a s qu n chúng và b gièm
pha b i phê bình ngh thu t) v i màu s c nh nhàng nhã nh n. M c dù có r t nhi u phong cách màu, nh t là t khi các ph n m m x lí nh cho phép làm ch vi c i u ch nh d dàng, ranh gi i gi a màu s c r c r và màu nhã nh n luôn luôn cách bi t. M t cu c tranh lu n ra i trong nh ng năm 1970 v i s tràn ng p ch y u t i M cái mà ngư i ta g i là "màu s c m i". Các nhà nhi p nh như William Eggleston và Stephen Shore tuy làm vi c m t cách c l p nhưng l i có các i m chung là ph nh n s r c r n i b t và k ch tính, tôn th tính t m thư ng. Công vi c c a h hoàn toàn khác bi t v i nhi p nh màu ư c ưa thích hi n th i, v i c i m màu s c bão hòa, phong phú và r c r . Lo i nhi p nh mang tính không th tách r i v i các s c màu bão hòa chính là Ernst Haas, là m t tên tu i l n trong làng nhi p nh, Haas ch u nh hư ng nhi u b i Peter Turner, Jay Maisel et Galen Rowell, cũng như t các t p chí màu như National Geographic và GEO. T ngu n g c, các màu bão hòa và tương ph n g n li n v i Kodachrome. Khi phim Kodac ư c ch p hơi thi u sáng, màu s c nh tr nên r t r c r . Kĩ thu t này tr nên r t thông d ng trong làng nhi p nh chuyên nghi p. V i ngư i dùng thì phim Kodachome khi n nhi p nh màu tr nên r t cu ng nhi t am mê, nhưng v i dân phê bình ngh thu t thì ây th c s là m t tai h a. Peter Turner tuyên b : "chính nh vào bão hòa các màu s c phong phú ã làm tôi tr nên n i ti ng, không có Kodak thì không bao gi tôi có th t ư c các k t qu tương t ". Cùng lúc ó Haas ư c m nh danh là "Papanini (tên m t nh c sĩ n i ti ng Ý) c a Kodachrome". Szarkowski, không h d u di m quan i m ch ng l i lo i nhi p nh màu mè t m thư ng này, ã phê bình Haas: "Màu s c trong nhi p nh thư ng ư c dùng làm bình phong trang trí không có giá tr gi a ngư i xem và ch c ab c nh". Haas sau ó tìm cách s a ch a v n b ng cách th hi n ư c c m xúc màu s c c a các ch trong th gi i c a ông. William Eggleston, i l i v i Haas,
cũng s d ng cùng ngôn t khi th hi n các ch th như "m t cái c t o d ng m t b c nh màu". Phim Fuji Velvia ra i ã gi i phóng Kodachrome kh i các màu s c bão hòa. R t thú v khi th y nh hư ng c a các nhãn hi u phim ch p lên các phong cách màu s c, sau ó là th i i kĩ thu t s . Các hi u qu ó dù là mong mu n hay không , hi n t i có th o lư ng chính xác theo bão hòa và tương ph n, hoàn toàn làm ch ư c. Các màu phong phú, ánh sáng r c r c a hoàng hôn, ánh c u v ng, ánh sáng m o, các tia n ng xuyên qua bóng t i ã t o nên tính cách tích c c, các hi u qu ó tr nên hoàn toàn thông d ng và d t ư c Các chai d u c trong m t bu i ch Soudain có th ư c ch p b ng nhi u cách th c. ây màu s c, ư c tăng cư ng b ng b c c khép ch t, filtre và ánh sáng ngư c, là i m tr ng tâm c a b c nh
M t ph n b t c akha ang nhu m lông gà b ng các ch t ph m t nhiên. Màu là màu r c r nh t và ây nó làm chúng ta b t ng . Con voi c a qu c vương Thái lan t nhiên không có s c này. Mày r c r này có ư c do ánh n ng m t tr i l n chi u tr c ti p vào ch th và vi c o thi u sáng giúp gi l i ư c s c c a hàng c t. L tai voi và ánh ph n chi u lên hàng c t cho c m giác phong phú
- Màu s c nhã nh n và bình d : Các b ng màu không bão hòa ư c g n li n v i s tinh t và s c tình th hi n nh ng cái gì bình thư ng i chúng, nhưng vi c s d ng chúng c n s khéo léo không b rơi xu ng cái t m thư ng. Phía bên kia ranh gi i c a phê bình ngh thu t ta có màu s c nhã nh n. Hi n tư ng này có t r t lâu trư c nhi p nh và theo John Gage thì nó là "m t s coi khinh c a màu s c", ư c nhìn nh n trong nhi u n n văn hóa như m t " d u hi u c a s thanh tao và cách bi t". Cu c tranh lu n v màu s c nhã nh n t nh cao nh t vào nh ng năm 1970, b t u khi phim màu tràn ng p thay th phim tr ng en. Các nhà nhi p nh lúc ó ã quen thu c v i nh tr ng en b t k các y u i m c a nó, ó cũng làm nên s khác bi t gi a h i h a và nhi p nh. S ăng quang c a màu s c ã làm ph c t p hóa cái th m m c a vi c th hi n l i th gi i hi n h u hay theo ngôn t c a Szarkowski:" V i các nhà nhi p nh òi h i s ch t ch v hình th c, màu s c ch làm t h i thêm m t v n v n ã c c kỳ khó gi i quy t". Màu s c ã r t khó làm ch . Các chuyên gia v màu như Ernst Haas ph i r t v t v khi tìm ra các c nh ch p, các i m nhìn và ánh sáng có th làm c nh ngo n m c phong phú như ý mu n. Nhưng công vi c c a nh ng ngư i ng h màu s c nhã nh n cũng khó khăn không kém. M t trong nh ng gi i pháp là l a ch n làm vi c ngoài tr i hay trong studio (Jan Groover), nh ng nơi mà ánh sáng có th thay i ư c. Bên ngoài, h có th ch n l a ch p khi mà ánh n ng gi m nhi u như ch p lúc g n chi u t i hay khi tr i có mây che ph . Vi c t k c n các màu và b c c cũng quan tr ng như trong nhi p nh màu s c m nh, nhưng ph i ư c d ki n khác, cách th c tinh t hơn th m chí ch m hơn. Nhi p nh KTS ã chuy n các công vi c ó v post-production nên ã gi i phóng ngư i ch p ư c t do hơn.
M t trong nh ng kĩ thu t c a màu s c nhã nh n là làm vi c v i các b ng màu gi i h n hơn, do ó cũng áp t m t vài tính nh t quán cho b c nh b ng cách l a ch n ch p nh ng màu ít nhi u tương t nhau (v s c màu, bão hòa hay sáng). nh ng nhi p nh gia c a "Màu s c m i" (m t trào lưu màu s c nhã nh n), Joel Meyerowitz ã th c thi n m t série nh phong c nh r t th nh công xung quanh Cape Cod b ng cách t p trung vô tính nh t quán v ánh sáng. M t ngày, ông ta b h p h n b i màu xanh dương c a c nh ch p và tuyên b : "... màu xanh ó, b c x , sâu th m. Nó phát t a ra t t t c nh ng màu xanh t ng h p l i trong su t cu c i c a tôi. Th c t , ngay khi Meyerowitz thư ng g n li n v i l i phê bình Eggleston, Shore...ông ta rõ ràng là m t chuyên gia màu s c.
Màu trong bóng t i, ánh sáng d u b t và qu n áo cũ c a em bé th d t n trong nh là nguyên nhân gi m b t màu s c. Thêm s c màu " i c" c a t m th m, chúng truy n t m t c m giác ưu tư cho b c nh khép ch t b c c này B i và th i gian liên k t l i làm gi m b t các màu s c c a quá kh c a m t cái b p b hoang trong m t ngôi nhà ng quê cũ Anh. V trí máy so v i ánh sáng cũng nh m m c ích gi m bão hòa
M t b ng màu gi i h n, ánh sáng nh nhàng góp ph n pha tr n các màu v n r t nhã nh n trong sân m t ngôi nhà Mae Hong Son, Thái lan. Kho ng ch p g n ã làm bi n m t t t c , tr màu xám, xanh tái và các bi n th c a Beige
Trong b c nh g n như sihouette m t ngư i Mi n i n trong quán cà phê Rangoon, màu s c g n như v ng m t. B c nh có th tr ng en, nhưng m t chút ng ng v màu s làm tăng thêm tính ơn s c cho c nh - Màu s c và nơi ch n: [/color] Màu s c c a phong c nh, c a th i ti t, c a a phương hay c a các n n văn hóa ôi khi r t c trưng nên chúng giúp nh nghĩa nơi ch n. Trong nhi p nh, nh t là th lo i du l ch và phóng s , b n ch t c a nơi ch n ư c d a trên ý ki n là luôn t n t i các nét tính c trưng ta có th ghi nh n l i trong m t série các b c nh. Ý ki n trên hơi tham v ng, m t khi thông thư ng ngay trong các b c nh ý v nh t, tính ph bi n cũng bao trùm lên t t c . Tuy nhiên, các phóng viên và nh ng ngư i khám phá m t lãnh th nh t nh, luôn tìm cách truy n t l i không khí c trưng c a nơi ch n b ng nhi u phương ti n khác nhau, ôi khi b ng màu s c. Th c ch t, vi c g n k t m t nơi ch n hay m t n n văn hóa v i m t b ng màu nh t nh ph thu c m t ph n vào ngư i ch p, là ngư i n i ch p l i ý ni m c a s ch quan cá nhân v màu. T t c ph thu c vào c tính riêng c a a phương, s cách bi t v c các vùng khác. Các nhân t óng góp nhi u nh t cho vi c nh nghĩa màu s c c a nơi ch n là các nguyên t cơ b n: á, t, th c v t, cách th c canh tác, mùa, khí h u và th i ti t. ôi khi chúng ư c g i nên b ng các tính ch t c bi t c a ánh sáng do i u ki n khí quy n m t vài nơi ( trong su t c a không khí vùng núi cao Himalaya, m t vài d ng ô nhi m r t ư c chào ón như khói do t phân bò m t vài a phương n mùa ông, b i mù Athènes lúc chi u m t tr i l n...)
Màu tím và màu h t d , nh t là khi chúng ư c t k c n nhau ư c g n li n v i các n ài và ki n trúc truy n th ng Tri u tiên. T t c các qu c gia và n n văn hóa u có m t s màu ưa thích c trưng.
Các ng n i Nilgiri phía nam n n i ti ng trong vi c tr ng chè, t i ây vi c canh tác theo b c thang r t c trưng và màu xanh tươi mang tính nh nghĩa nơi ch n. V nh Fundy, M t tàu kéo lư i rê ang vào c ng sáng s m, ánh màu xanh dương ph n ánh ư c m ư t c a vùng b bi n Tây B c.
Ng n núi Kailash trên cao nguyên vùng Tây t ng, các vùng núi cao ư c c trưng b i ánh sáng trong su t, r c r và b u tr i sâu th m.
M t tr i l n trên các ng n i Anafiotika Parthénon, Athènes, b c nh th hi n rõ s ô nhi m danh ti ng, t o nên không khí riêng bi t bu i chi u t i c a a phương - Nghiên c u m t trư ng h p: Le Nouveau-mexique M t vài a phương có "cá tính" hơn các a phương khác, ó là trư ng h p c a Nouveau-mexique, nh t là các vùng Santa Fé và Taos Bueblo. Chính các ki n trúc b ng t n n ã t o nên tính c trưng cho vùng này và thu hút các ngh sĩ, nhi p nh gia n ây "làm giàu" b ng màu c a h . i u ó th t lý tư ng cho
m t vùng t không có nhi u r ng, nhưng t n n có th thay th trong xây d ng (vùng này r t ít mưa). Phong cách màu s c ch y u pha tr n gi a văn hóa pueblos và văn hóa th c dân Tây Ban Nha. Phong cách Pueblo: M t ví d c a ki n trúc truy n th ng là t ng th Taos pueblo t nhi u th k nay. Nó bao g m nhi u t ng b ng t n n. Cách trang trí là i n hình, màu xanh lam trên n n nâu c a t là n n móng c a các phong cách màu Nouveau-Mexique.