Quá trình hình thành bệnh đái tháo đường part5

Chia sẻ: Vanthi Bichtram | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

56
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Biến chứng mạch máu nhỏ Sang thương xảy ra ở những mạch máu có đ ờng kính nhỏ có tinh lan tỏa va đặc hiệu của tiểu đ ờng. ảnh h ởng chủ yếu lên 3 cơ quan: bệnh lý võng mạc, bệnh lý cầu thận va bệnh lý thần kinh. Cơ chế bệnh sinh của sang th ơng mạch máu nhỏ chưa rõ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quá trình hình thành bệnh đái tháo đường part5

341 Copyright@Ministry Of Health 4.1.2. BiÕn chøng m¹ch m¸u nhá Sang th ¬ng x¶y ra ë nh÷ng m¹ch m¸u cã ® êng kÝnh nhá cã tinh lan táa va ®Æc hiÖu cña tiÓu ® êng. ¶nh h ëng chñ yÕu lªn 3 c¬ quan: bÖnh lý vâng m¹c, bÖnh lý cÇu thËn va bÖnh lý thÇn kinh. C¬ chÕ bÖnh sinh cña sang th ¬ng m¹ch m¸u nhá ch a râ. Cã sù tham gia cña rèi lo¹n huyÕt ®éng häc nh t¨ng ho¹t tÝnh cña tiÓu cÇu, t¨ng tæng hîp thromboxan A2 la chÊt co m¹ch va kÕt dÝnh tiÓu cÇu t¹o ®iÒu kiÖn cho sù thanh lËp vi huyÕt khèi. Ngoai ra sù t¨ng tÝch tô sorbitol va fructose ë c¸c m«, sù gi¶m nång ®é myonositol còng lam cho sang sang
th ¬ng m¹ch m¸u trÇm träng h¬n. Cuèi cïng t×nh tr¹ng cao huyÕt ¸p còng lam nÆng thªm bÖnh lý vi m¹ch ë vâng m¹c va thËn. Sang th ¬ng ® îc m« t¶ cña m¹ch m¸u nhá la sù day lªn cña mang ®¸y mao m¹ch va líp d íi néi m¹c cña c¸c tiÓu ®éng m¹ch. NÆng h¬n n÷a la sù biÕn mÊt cña c¸c tÕ bao chu b× bao quanh va n©ng ®ì m¹ch m¸u. Tæn th ¬ng nay hay gÆp trong bÖnh lý vâng m¹c va thËn. C¸c sang th ¬ng m« häc ®Çu tiªn x¶y ra sím, nh ng c¸c biÓu hiÖn l©m sang chØ xuÊt hiÖn kho¶ng 10 ®Õn 15 n¨m sau khi bÖnh ®· khëi ph¸t. a. BÖnh lý vâng m¹c Thay ®æi c¬ b¶n: thay ®æi sím nhÊt ë vâng m¹c la c¸c mao qu¶n t¨ng tÝnh thÊm. Sau ®ã nh÷ng mao qu¶n bÞ nghÏn t¾c t¹o nªn c¸c m¹ch lùu d¹ng
tói hay h×nh thoi. Sang th ¬ng m¹ch m¸u kÌm theo sù t¨ng sinh tÕ bao néi m¹c mao qu¶n va sù biÕn mÊt cña c¸c tÕ bao chu b× (pericytes) bao quanh va n©ng ®ì m¹ch m¸u. Ngoai ra cßn cã hiÖn t îng xuÊt huyÕt va xuÊt tiÕt ë vâng m«. Sang th ¬ng t¨ng sinh: chñ yÕu do t©n t¹o m¹ch m¸u va hãa sÑo. C¬ chÕ kÝch thÝch sù t¨ng sinh m¹ch m¸u kh«ng râ, cã gi¶ thiÕt cho r»ng nguyªn nh©n ®Çu tiªn la t×nh tr¹ng thiÕu oxy do mao qu¶n bÞ t¾c nghÏn, 2 biÕn chøng trÇm träng cña sang th ¬ng t¨ng sinh la xuÊt huyÕt trong dÞch thÓ va bãc t¸ch vâng m« g©y ra mï cÊp tÝnh. Th êng sau 30 n¨m bÞ tiÓu ® êng h¬n 80% bÖnh nh©n sÏ cã bÖnh lý vâng m¹c, kho¶ng 7% sÏ bÞ mï.
Muèn ph¸t hiÖn sím c¸c sang th ¬ng ®Çu tiªn cña vâng m¹c ph¶i dïng ph ¬ng ph¸p chôp ®éng m¹ch vâng m¹c cã huúnh quang th× nh÷ng sang th ¬ng vi m¹ch lùu sÏ ph¸t hiÖn kÞp thêi ®iÒu trÞ sím phßng ngõa diÔn tiÕn cña bÖnh lý vâng m¹c. b. BÖnh lý thËn §©y th êng la mét trong nh÷ng nguyªn nh©n g©y tö vong cña bÖnh tiÓu ® êng. Cã 4 lo¹i sang th ¬ng ® îc m« t¶ trªn kÝnh hiÓn vi: T×nh tr¹ng x¬ ho¸ vi cÇu thËn. T×nh tr¹ng x¬ cøng ®éng m¹ch tíi va ®éng m¹ch ®i khái vi cÇu thËn. 342 Copyright@Ministry Of Health Glycogen, mì va mucopolysaccharides ø ®äng quanh èng thËn. ë vi cÇu thËn, ng êi ta cã thÓ thÊy 2 lo¹i sang th ¬ng:
+ Nh÷ng ®¸m trßn chÊt hyalin, ph¶n øng PAS d ¬ng tÝnh xuÊt hiÖn gÇn bê ngoai vi cÇu thËn. + Mang c¬ b¶n cña c¸c mao qu¶n day lªn, phÇn trung m« còng t¨ng sinh. Tuy nhiªn kh«ng cã sù liªn quan mËt thiÕt gi÷a sang th ¬ng vi thÓ va triÖu chøng l©m sang. Cã thÓ khi lam sinh thiÕt thËn ®· cã sang th ¬ng nh ng trªn l©m sang chøc n¨ng thËn hoan toan b×nh th êng. MÆt kh¸c, nÕu trªn l©m sang cã biÕn chøng thËn, ng êi ta cã thÓ nghÜ la ®· cã thay ®æi vi thÓ. Héi chøng Kimmelstiel Wilson bao gåm phï, cao huyÕt ¸p, tiÓu ®¹m va suy thËn trªn bÖnh nh©n bÞ tiÓu ® êng. TiÓu ®¹m > 3g/24 giê la dÊu hiÖu xÊu.
§a sè c¸c bÖnh nh©n bÞ biÕn chøng thËn ®ång thêi cã thay ®æi ë ®¸y m¾t nh ng nhiÒu bÖnh nh©n cã thay ®æi ë ®¸y m¾t l¹i kh«ng cã triÖu chøng râ rang cña bÖnh thËn. Thêi gian b¸n hñy cña insulin kÐo dai trªn ng êi suy thËn, c¬ chÕ cña nã ch a ® îc biÕt râ. 4.1.3. BiÕn chøng thÇn kinh BiÕn chøng thÇn kinh ¶nh h ëng lªn mäi c¬ cÊu cña hÖ thÇn kinh cã lÏ chØ trõ n·o bé. BiÕn chøng g©y nhiÒu khã kh¨n cho bÖnh nh©n dï Ýt khi g©y tö vong. Tham gia vao c¬ chÕ sinh bÖnh do rèi lo¹n chuyÓn hãa dÉn tíi gi¶m myoinositol va t¨ng sorbitol, fructose trong d©y thÇn kinh. Ngoai ra cßn cã
thiÕu m¸u côc bé do tæn th ¬ng vi m¹ch dÉn ®Õn tho¸i biÕn myelin d©y thÇn kinh va gi¶m tiªu thô oxy. BiÕn chøng thÇn kinh hay gÆp ë bÖnh nh©n tiÓu ® êng la: Viªm ®a d©y thÇn kinh ngo¹i biªn: th êng bÞ ®èi xøng b¾t ®Çu tõ ®Çu xa cña chi d íi, tª nhøc, dÞ c¶m, t¨ng nhËy c¶m va ®au. §au th êng ®au ©m Ø, hoÆc ®au trong s©u, cã khi ®au nh ®iÖn giËt. Kh¸m th êng sím ph¸t hiÖn mÊt ph¶n x¹ g©n x ¬ng ®Æc hiÖu la mÊt ph¶n x¹ g©n gãt Achille, mÊt c¶m gi¸c rung vá x ¬ng. Viªm ®¬n d©y thÇn kinh còng cã thÓ x¶y ra nh ng hiÕm: triÖu chøng cæ tay rít, ban ch©n rít hoÆc liÖt d©y thÇn kinh III, IV, VI, bÖnh cã thÓ tù hÕt. BÖnh nh©n cßn cã thÓ bÞ ®au theo rÔ thÇn kinh.
BiÕn chøng thÇn kinh dinh d ìng (hay thùc vËt) cßn gäi biÕn chøng thÇn kinh tù chñ ¶nh h ëng lªn c¸c c¬ quan nh : 343 Copyright@Ministry Of Health + Tim m¹ch: t¨ng nhÞp tim ë tr¹ng th¸i nghØ ng¬i: 90 100 lÇn/phót, gi¶m huyÕt ¸p t thÕ (huyÕt ¸p t©m thu ë t thÕ ®øng gi¶m > 30 mmHg). + Tiªu hãa: mÊt hoÆc gi¶m tr ¬ng lùc cña thùc qu¶n, d¹ day, ruét, tói mËt. BÖnh nh©n nuèt khã, ®Çy bông sau khi ¨n; tiªu ch¶y th êng x¶y ra vÒ ®ªm, tõng ®ît kh«ng kÌm theo ®au bông, xen kÏ víi t¸o bãn. + HÖ niÖu sinh dôc: biÕn chøng thÇn kinh bang quang lam gi¶m co bãp va liÖt bang quang, bÊt lùc ë nam giíi.
+ BÊt th êng tiÕt må h«i: gi¶m tiÕt må h«i ë nöa phÇn th©n d íi va t¨ng tiÕt phÇn th©n trªn, tay va mÆt, nhÊt la khi ngñ tèi va sau khi ¨n c¸c chÊt gia vÞ. + Rèi lo¹n vËn m¹ch: phï ngo¹i biªn ë mu ban ch©n. + Teo c¬, gi¶m tr ¬ng lùc c¬ . 4.1.4. BiÕn chøng nhiÔm trïng C¬ ®Þa tiÓu ® êng rÊt dÔ bÞ nhiÔm trïng bëi v× kh¶ n¨ng thùc bao gi¶m do thiÕu insulin dÉn tíi gi¶m søc ®Ò kh¸ng cña c¬ thÓ. NhiÔm trïng môn nhät ngoai da th êng do Staphylococcus aureus g©y ra. NhiÔm nÊm Candida albicans ë bé phËn sinh dôc dôc hay kÏ mãng tay va ch©n. NhiÔm trïng tiÓu th êng do vi trïng Gram ©m E. coli g©y viªm bang
quang, viªm ®ai bÓ thËn cÊp hoÆc m¹n, viªm ho¹i tö gai thËn. Viªm phæi do vi trïng Gram ©m hay gÆp; ngoai ra cßn gÆp do vi trïng Gram d ¬ng, vi trïng lao. 4.1.5. LoÐt ch©n ë bÖnh tiÓu ® êng Th êng do phèi hîp biÕn chøng thÇn kinh, biÕn chøng m¹ch m¸u va biÕn chøng nhiÔm trïng. Vi trïng g©y nhiÔm trïng ch©n th êng Ýt khi mét lo¹i vi trïng ma th êng phèi hîp c¸c lo¹i vi trïng Gram d ¬ng, vi trïng Gram ©m va vi trïng kþ khÝ. 4.2. BiÕn chøng cÊp tÝnh cña bÖnh tiÓu ® êng 4.2.1. H«n mª do nhiÔm ceton acid a. Sinh bÖnh häc T×nh tr¹ng h«n mª nay la hËu qu¶ cña sù thiÕu insulin t ¬ng ®èi hay
tuyÖt ®èi kÌm theo sù gia t¨ng nhiÒu Ýt cña c¸c hormon chèng insulin nh glucagon, cortisol, catecholamin, hormon t¨ng tr ëng… ThiÕu insulin: t¨ng glucose huyÕt. 344 Copyright@Ministry Of Health Glucose kh«ng vao ® îc tÕ bao c¬ va tÕ bao mì. Sù s¶n xuÊt glucose néi sinh t¨ng lªn, gan t¨ng sù thñy ph©n glycogen va t¨ng sù t©n sinh ® êng ®Ó phãng thÝch glucose vao m¸u. Ngoai ra, gan t¨ng sù phãng thÝch glucose còng cßn do t¨ng glucagon, t¨ng cortisol trong m¸u va gia t¨ng c¸c chÊt cÇn cho sù t©n sinh ® êng ®Õn gan (nh acid amin, lactat, glycerol). T¨ng glucose huyÕt ® a ®Õn rèi lo¹n n íc va ®iÖn gi¶i. T¨ng glucose
huyÕt > t¨ng ¸p lùc thÈm thÊu ngo¹i bao > n íc tõ néi bao ra kho¶ng ngo¹i bao > lóc ®Çu t¨ng thÓ tÝch huyÕt t ¬ng > t¨ng l îng m¸u ®Õn vi cÇu thËn > t¨ng l îng glucose läc qua vi cÇu thËn > ®a niÖu thÈm thÊu. T×nh tr¹ng ®a niÖu thÈm thÊu nay tuy giíi h¹n phÇn nao sù t¨ng glucose huyÕt nh ng g©y kiÖt n íc, mÊt K +, mÊt Na +. T¨ng thÓ cetone huyÕt: + ThiÕu insulin, c¸c men ë gan h íng vÒ sù thanh lËp thÓ ceton. Mì bÞ thñy ph©n thanh acid bÐo nhiÒu h¬n. T¨ng glucagon sÏ kÝch thÝch men carnitin acyl transferase gióp cho acid bÐo ®i vao ty thÓ (mitochondrie) ®Ó ® îc oxyd hãa. + Ceton la n¨ng l îng cã thÓ ® îc sö dông bëi c¬ tim, c¬ v©n, thËn. ë