quá trình hình thành và phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường trong y học p4

Chia sẻ: Vanthi Bichtram | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

72
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'quá trình hình thành và phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường trong y học p4', y tế - sức khoẻ, y học thường thức phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: quá trình hình thành và phương pháp điều trị bệnh đái tháo đường trong y học p4

hËu qu¶ t¨ng ¸p lùc thÈm thÊu m¸u, lam nưíc ë néi bao ra ngo¹i bao khiÕn lưu lưîng tuÇn hoan t¨ng va t¨ng tèc ®é läc ë vi cÇu thËn. Mét khèi lưîng lín nưíc tiÓu ®ưîc th¶i ra cïng glucose la do glucose m¸u vưît qu¸ ngưìng thËn. Ngoai ra còng t¨ng th¶i qua ®ưêng niÖu ion K + va Na +. HËu qu¶ g©y mÊt nưíc néi bao va ngo¹i bao, lam rèi lo¹n ®iÖn gi¶i, kÝch thÝch trung t©m kh¸t nªn bÖnh nh©n uèng nhiÒu. Lưîng glucose mÊt qua ® êng niÖu kho¶ng trªn 150g/24 giê sÏ g©y c¶m gi¸c ®ãi va bÖnh nh©n ph¶i ¨n nhiÒu ma vÉn sôt c©n. Ngoai triÖu chøng trªn, ng êi bÖnh cßn cã thÓ bÞ kh« da, ngøa toan th©n va mê m¾t tho¸ng qua. 3.1.3. XÐt nghiÖm cËn l©m sang
a. § êng huyÕt Theo tiªu chÝ chÈn ®o¸n míi ® îc WHO c«ng nhËn n¨m 1998, c¸c lo¹i ® êng huyÕt thö ®Ó chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh bao gåm: § êng huyÕt t ¬ng lóc ®ãi: Ýt nhÊt ph¶i thö 2 lÇn liªn tiÕp khi ®ãi, lÊy m¸u ë tÜnh m¹ch. + § êng huyÕt t ¬ng lóc ®ãi 126 mg/dl, hoÆc > 7mmol/l (sau 8 giê kh«ng ¨n): chÈn ®o¸n t¹m thêi la ®¸i th¸o ® êng (chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh cÇn nªn lam thªm mét lÇn n÷a). + § êng huyÕt t ¬ng 110mg/dl va < 126mg/dl = rèi lo¹n ® êng huyÕt lóc ®ãi. § êng huyÕt t ¬ng bÊt kú: chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh ®¸i th¸o ® êng khi ® êng
huyÕt t ¬ng bÊt kú > 200mg% kÕt hîp víi c¸c triÖu chøng l©m sang cña t¨ng ® êng huyÕt. § êng huyÕt t ¬ng sau 2 giê lam nghiÖm ph¸p dung n¹p glucose: + § êng huyÕt t ¬ng 2 giê sau khi uèng 75g glucose < 140mg/dl = dung n¹p glucose b×nh th êng. + § êng huyÕt t ¬ng 2 giê sau khi uèng 75g glucose 140mg/dl va < 200mg/dl: rèi lo¹n dung n¹p glucose. + § êng huyÕt t ¬ng 2 giê sau khi uèng 75g glucose > 200mg/dl: chÈn ®o¸n t¹m thêi la ®¸i th¸o ® êng, chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh khi lËp l¹i mÉu thö lÇn 2 kÕt qu¶ nh trªn b. § êng niÖu
Khi ® êng huyÕt b×nh th êng va chøc n¨ng läc cña thËn b×nh th êng sÏ kh«ng cã sù hiÖn diÖn cña ® êng trong n íc tiÓu. 338 Copyright@Ministry Of Health Khi ® êng huyÕt v ît qu¸ 160 180mg/dl (8,9 10,0mmol/l) sÏ cã ® êng xuÊt hiÖn trong n íc tiÓu v× ng ìng thËn ®· bÞ v ît qu¸. MÆt kh¸c, còng cã thÓ l îng ® êng huyÕt b×nh th êng, nh ng ng ìng läc cña thËn gi¶m va ® êng còng sÏ hiÖn diÖn ngoai n íc tiÓu nªn mét sè t¸c gi¶ kh«ng dïng xÐt nghiÖm ® êng niÖu. Tuy nhiªn, xÐt nghiÖm t×m ® êng trong n íc tiÓu võa ®¬n gi¶n l¹i rÎ tiÒn, nªn nÕu chøc n¨ng thËn cña ng êi bÖnh b×nh th êng còng cã thÓ
dïng ®Ó theo dâi kÕt qu¶ ®iÒu trÞ hoÆc gióp tiªn l îng diÔn tiÕn cña bÖnh. c. ThÓ ceton huyÕt thanh B×nh th êng: 0,5 ®Õn 1,5mg%. Trªn ng êi bÞ tiÓu ® êng, sù hiÖn diÖn cña thÓ ceton trong m¸u víi nång ®é cao chøng tá c¬ thÓ ®ang thiÕu insulin trÇm träng. d. HuyÕt s¾c tè kÕt hîp víi glucose (glycosylated hemoglobin) B×nh th êng huyÕt s¾c tè trong tñy ch a kÕt hîp víi glucose. Khi hång cÇu ® îc phãng thÝch vao m¸u, c¸c ph©n tö huyÕt s¾c tè sÏ g¾n víi glucose theo qu¸ tr×nh glycosyl hãa (glycosylation). Nång ®é huyÕt s¾c tè kÕt hîp glucose tû lÖ víi ® êng huyÕt va ® îc gäi la glycosylated hemoglobin. B×nh th êng l îng huyÕt s¾c tè kÕt hîp víi glucose chiÕm kho¶ng 7%. Khi cã bÖnh
tiÓu ® êng, cã thÓ t¨ng ®Õn 14% hay h¬n. Cã 3 lo¹i huyÕt s¾c tè kÕt hîp glucose chÝnh AIA, AIB, A1C, gép chung l¹i thanh HbA1 HuyÕt s¾c tè A1C t¨ng trong tr êng hîp t¨ng ® êng huyÕt m¹n tÝnh va cã liªn hÖ ®Õn t×nh tr¹ng chuyÓn hãa nãi chung nhÊt la cholesterol. Trªn bÖnh ®¸i th¸o ® êng æn ®Þnh l îng huyÕt s¾c tè kÕt hîp glucose sÏ trë vÒ b×nh th êng sau 5 ®Õn 8 tuÇn. Trªn bÖnh ®¸i th¸o ® êng kh«ng æn ®Þnh l îng huyÕt s¾c tè kÕt hîp víi glucose sÏ cao va song song víi l îng cholesterol m¸u t¨ng cao. Trªn bÖnh nh©n cã ® êng huyÕt t¨ng cao, nÕu ®iÒu trÞ tÝch cùc gi¶m ® îc ® êng huyÕt th× huyÕt s¾c tè kÕt hîp víi glucose sÏ chØ thay ®æi sím nhÊt sau 4 tuÇn. 3.2. ChÈn ®o¸n theo y häc cæ truyÒn
Nh ®· tr×nh bay ë trªn, c¸c biÓu hiÖn l©m sang YHCT cña ®¸i th¸o ® êng la kh«ng ®Æc tr ng chØ mang tÝnh ®Þnh h íng cho c¸c thÓ l©m sang, nªn ®Ó chÈn ®o¸n x¸c ®Þnh §T§ cÇn kÕt hîp thö ® êng huyÕt lóc ®ãi, khi møc ® êng huyÕt t¨ng kÌm víi c¸c triÖu chøng sau ®©y sÏ ® îc chÈn ®o¸n: 3.2.1. §èi víi thÓ kh«ng cã kiªm chøng hoÆc biÕn chøng Cã biÓu hiÖn chung la ©m h néi nhiÖt nh kh¸t, uèng n íc nhiÒu, ¨n nhiÒu mau ®ãi, ng êi gÇy da kh«, måm kh«, th©n l ìi thon ®á, rªu l ìi máng hoÆc vang, m¹ch ho¹t s¸c hoÆc tÕ s¸c. Trong ®ã cã c¸c thÓ: 339 Copyright@Ministry Of Health ThÓ phÕ ©m h : + Kh¸t nhiÒu.
+ Uèng nhiÒu n íc. + Häng kh«. + L ìi ®á, Ýt rªu. + TiÓu nhiÒu. + M¹ch s¸c. ThÓ vÞ ©m h : + ¡n nhiÒu, mau ®ãi. + T¹ng gÇy. + Kh¸t n íc. + L ìi ®á, rªu vang, l ìi lë. + M¹ch ho¹t s¸c. ThÓ thËn ©m h : + TiÓu nhiÒu va tiÓu ®ªm nhiÒu lÇn. + Kh¸t n íc. + L ìi ®á kh«ng rªu. + Mê m¾t.
+ Lßng ban tay ban ch©n nãng. + M¹ch tÕ s¸c la thÓ thËn ©m h . + NÕu ch©n tay l¹nh, mÖt mái, ng êi gÇy, m¹ch tÕ ho·n v« lùc la thÓ thËn d ¬ng h . ThÓ ®êm thÊp: + T¹ng bÐo bÖu. + Tª b×, dÞ c¶m ngoai da. + TiÓu nhiÒu. + L ìi bÌ, rªu nhÇy nhít. + M¹ch ho¹t s¸c. 3.2.2. §èi víi thÓ cã kiªm chøng (hoÆc biÕn chøng) Ngoai ra, ng êi thÇy thuèc YHCT cßn chó ý ®Õn nh÷ng dÊu chøng kÌm theo va biÕn chøng sau ®©y ®Ó quyÕt ®Þnh chän lùa hoÆc gia gi¶m vao c¸ch ®iÒu trÞ va ch¨m sãc bÖnh nh©n.
340 Copyright@Ministry Of Health Chøng håi hép, mÊt ngñ: do ©m h lam t©n dÞch tæn th ¬ng, tinh thÇn mÖt mái, mÊt ngñ, håi hép, hay quªn, tiªu bãn, dÔ sinh lë loÐt trong miÖng, l ìi ®á rªu vang, m¹ch tÕ s¸c PhÐp trÞ: Ých khÝ d ìng huyÕt, t ©m thanh nhiÖt. Chøng ®Çu v¸ng m¾t hoa: + NÕu la ©m h d ¬ng xung: chãng mÆt, ï tai, ®au c¨ng ®Çu, ®au nÆng h¬n lóc tinh thÇn c¨ng th¼ng, nãng n¶y dÔ g¾t, måm ®¾ng, häng kh«, l ìi ®á rªu vang, m¹ch huyÒn. + NÕu la ®am träc: v¸ng ®Çu, buån ngñ, ngùc bông ®Çy tøc, ¨n Ýt buån n«n, l ìi nh¹t rªu nhít, m¹ch ho¹t. Tr êng vÞ t¸o thùc: chøng nhät, loÐt lë th êng hay t¸i ph¸t, khã khái,
r¨ng lîi s ng ®au, l ìi ®á rªu vang, m¹ch s¸c. PhÐp trÞ: thanh nhiÖt gi¶i ®éc. Ch©n tay tª d¹i: mÖt mái, c¬ teo, ch©n tay tª d¹i ®i kh«ng v÷ng, l ìi nhît rªu máng vang, m¹ch tÕ s¸c. PhÐp trÞ d ìng ©m thanh nhiÖt, bæ huyÕt th«ng l¹c. Ho khan: ho khan Ýt ®am, ngò t©m phiÒn nhiÖt, sèt ©m Ø vÒ chiÒu, ra må h«i trém, l ìi ®á Ýt rªu, m¹ch tÕ s¸c. PhÐp trÞ: d ìng ©m thanh nhiÖt, nhuËn phÕ chØ kh¸i. 4. BIÕN CHøNG 4.1. BiÕn chøng m¹n tÝnh cña bÖnh tiÓu ® êng BÖnh nh©n bÞ tiÓu ® êng cã thÓ bÞ rÊt nhiÒu biÕn chøng lam thÓ tr¹ng suy sôp. Trung b×nh c¸c biÕn chøng x¶y ra kho¶ng ®Õn 20 n¨m sau khi ® êng huyÕt t¨ng cao râ rÖt. Tuy nhiªn còng cã vai ng êi kh«ng bao giê bÞ biÕn
chøng hoÆc biÕn chøng xuÊt hiÖn rÊt sím. Mét bÖnh nh©n cã thÓ cã nhiÒu biÕn chøng cïng mét lóc va còng cã thÓ cã mét biÕn chøng næi bËt h¬n tÊt c¶. 4.1.1. BiÕn chøng ë m¹ch m¸u lín X¬ cøng ®éng m¹ch th êng gÆp trªn ng êi bÞ tiÓu ® êng, x¶y ra sím h¬n va nhiÒu chç h¬n so víi ng êi kh«ng bÖnh. X¬ cøng ®éng m¹ch ë m¹ch m¸u ngo¹i biªn cã thÓ g©y t×nh tr¹ng ®i c¸ch håi, ho¹i th va bÊt lùc ë ®an «ng. BÖnh ®éng m¹ch vanh va tai biÕn m¹ch m¸u n·o còng hay x¶y ra. Nhåi m¸u c¬ tim thÓ kh«ng ®au cã thÓ x¶y ra trªn ng êi bÞ tiÓu ® êng va ta nªn nghÜ ®Õn biÕn chøng nay khi bÖnh nh©n bÞ tiÓu ® êng th×nh l×nh bÞ suy tim tr¸i. V× vËy ph¶i lam EGC ®Þnh kú va Doppler m¹ch m¸u ®Ó ph¸t hiÖn sím sang th ¬ng.