Quan điểm về đồng tính của sinh viên y tế công cộng Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh năm 2010

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> QUAN ĐIỂM VỀ ĐỒNG TÍNH CỦA SINH VIÊN Y TẾ CÔNG CỘNG<br /> ĐẠI HỌC Y DƯỢC THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NĂM 2010<br /> Tô Minh Ngọc*, Trương Phi Hùng**, Phạm Hằng Hà***<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Mở đầu: Tại Việt Nam, việc kỳ thị và xa lánh người đồng tính (NĐT) vẫn còn nặng nề. Để cải thiện<br /> vấn đề kỳ thị trong xã hội, nhân viên y tế công cộng hơn ai hết cần có thái độ và kiến thức đúng đắn đối với<br /> đồng tính (ĐT). Điều đó thúc đẩy việc tiến hành một nghiên cứu định tính nhằm tìm hiểu quan điểm về<br /> đồng tính của sinh viên Y Tế Công Cộng (SVYTCC).<br /> Mục tiêu: Nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu chính là tìm hiểu quan điểm về ĐT (kiến thức,<br /> thái độ, nguyên nhân kỳ thị ĐT), mục tiêu phụ là tìm hiểu trải nghiệm chứng kiến sự kỳ thị và giải pháp<br /> cải thiện sự kỳ thị ĐT của SVYTTC. Từ đó, có cái nhìn khoa học và nền tảng cơ bản để thực hiện những<br /> nghiên cứu sâu hơn về đề tài quan điểm của nhân viên y tế đối với ĐT.<br /> Phương pháp: Nghiên cứu định tính với phương pháp phỏng vấn sâu và thảo luận nhóm. Mẫu được<br /> chọn theo phương pháp thuận tiện và quả bóng tuyết.<br /> Kết quả: Nghiên cứu cho thấy sự thiết sót trầm trọng kiến thức khoa học về ĐT , cũng như thái độ ác<br /> cảm đối với NĐT trong SVYTCC. Nguyên nhân gây nên sự kỳ thị ĐT đến từ nhiều phía, gia đình - bạn bè<br /> - thầy cô - xã hội. Hầu hết SV đã gặp NĐT và chứng kiến sự kỳ thị ĐT xảy ra trong xã hội. Vì vậy họ đều<br /> thống nhất rằng xã hội cần nhanh chóng có giải pháp để cải thiện sự kỳ thị đó, những giải pháp được đưa<br /> ra cần sự phối hợp từ các ngành như giáo dục, truyền thông, pháp luật.<br /> Kết luận: Để cải thiện sự kỳ thị ĐT trong xã hội hiện nay, cần có những giải pháp liên ngành trong<br /> xã hội, cũng như nhiều nghiên cứu đi sâu hơn về đề tài ĐT. Trong đó, SVYTCC là đối tượng chủ chốt góp<br /> phần quan trọng trong việc cải thiện sự kỳ thị ĐT.<br /> Từ khóa: Nghiên cứu định tính, quan điểm về đồng tính, sinh viên Y Tế Công Cộng.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> THE OPION ABOUT HOMESEXUAL IN PUBLIC HEALTH STUDENTS AT UNIVERSITY<br /> OF MEDICAL AND PHARMACY OF HO CHI MINH CITY, 2010<br /> To Minh Ngoc, Truong Phi Hung, Pham Hang Ha<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 15 - Supplement of No 1 – 2011: 93 - 97<br /> Background: In VietNam, the discrimination in homosexual has been still a serious problem. Solving<br /> this problem, public health officers, more over must have the right knowledge and attitude of homosexual. It<br /> is made motivation to lead us to work on a quanlitative research the opinion about homosexual in public<br /> health students.<br /> Objectives: The main objective is students’s opinion about homosexual (knowledge, attitude,<br /> discrimination causes). The secondary objective is the experiences of seeing real homosexual discriminated<br /> <br /> *<br /> <br /> Cử nhân Y tế Công cộng niên khóa 2006-2010<br /> Bộ môn Tổ chức- Quản lý y tế, khoa Y tế Công cộng, Đại học Y Dược Tp.Hồ Chí Minh<br /> ***<br /> Trung tâm thực hành cộng đồng, khoa Y tế Công cộng, Đại học Y Dược Tp.Hồ Chí Minh<br /> Địa chỉ liên hệ: CN. Tô Minh Ngọc<br /> ĐT: 0908088210<br /> Email : minototo@ytecongcong.com<br /> **<br /> <br /> Chuyên Đề Y tế Công cộng<br /> <br /> 93<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> situations and the solution to reduce the discrimination in homosexual. When we get the scientific and basic<br /> foundation, we can develop the research deeply about the health officer’s opinion about homosexual.<br /> Method: In this qualitative study, in-depth interview and group discussion, patterns were used to get<br /> the informations. These interviewees were recruited by convenient and snowball methods of sampling.<br /> Results: The research showed a grave lack of scientific informations about homosexual of public health<br /> students, as well as their enmity against homosexual. The reasons caused that discrimination come from<br /> many sources, family – friends – teachers – society. Most students have seen homosexual and also the<br /> discriminated situations in society. Hence, all of them agree that we need the solution to reduce that<br /> discrimination as soon as possible, the solutions are required the coordination from many fields such as<br /> education, communication and laws.<br /> Conclusion: In order to reduce the discrimination to homosexual, comprehensive intervention<br /> programmes which are relevant to many objects and many fields, should be considered together with<br /> proceeding deeper well-conducted reseaches about this problems. Among of them, public health students<br /> have a important role of the movement.<br /> Key words: Qualitative study, opinion about homosexual, public health student.<br /> <br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> <br /> PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU<br /> <br /> Trong bối cảnh hiện tại ở Việt Nam,<br /> chương trình điều tra quốc gia năm 2009 đã<br /> công bố tỷ lệ NĐT trong vị thành niên và<br /> thanh niên chiếm từ 2 – 5%. Mặc dù vậy, việc<br /> kỳ thị và xa lánh họ tại Việt Nam vẫn còn<br /> nặng nề, mà hậu quả của sự kỳ thị không chỉ<br /> dừng lại ở mức độ gây thiệt hại tinh thần cho<br /> nạn nhân mà còn dẫn đến những tác hại nặng<br /> nề cho NĐT như bị xa lánh, coi thường, và khi<br /> không chịu nổi sức ép từ gia đình và xã hội,<br /> họ sẽ có những hành động dại dột, thậm chí<br /> là tự sát.(3)<br /> <br /> Đây là một nghiên cứu định tính – hiện<br /> tượng học, thực hiện việc tìm hiểu và mô tả<br /> thực trạng kỳ thị ĐT trong sinh viên YTCC<br /> ĐHYD TP.HCM. Số liệu được thu thập bằng<br /> phương pháp phỏng vấn sâu và thảo luận<br /> nhóm, với kỹ thuật phỏng vấn bán cấu trúc và<br /> câu hỏi mở. Nghiên cứu được tiến hành tại<br /> khoa YTCC ĐHYD TP.HCM từ tháng 5 – 7<br /> năm 2010, với đối tượng đích là SVYTCC<br /> chính quy và đối tượng liên quan là giảng<br /> viên chủ nhiệm tại khoa.<br /> <br /> Điều đó đã thúc đẩy thực hiện một nghiên<br /> cứu về đề tài đồng tính, cụ thể hơn là nghiên<br /> cứu quan điểm về ĐT của SVYTCC. Bởi vì<br /> hơn ai hết, chính những nhân viên y tế tương<br /> lai này sẽ góp một phần không nhỏ trong việc<br /> tác động đến định hướng của cộng đồng qua<br /> công tác truyền thông, lập kế hoạch y tế.<br /> Nghiên cứu được thực hiện với mục tiêu<br /> chính là tìm hiểu quan điểm về đồng tính,<br /> mục tiêu phụ là trải nghiệm chứng kiến sự kỳ<br /> thị và giải pháp cải thiện sự kỳ thị của<br /> SVYTCC ĐHYD TP.HCM năm 2010.<br /> <br /> 94<br /> <br /> Các buổi phỏng vấn được ghi nhận với hai<br /> hình thức: thu âm và ghi chép. Công cụ được<br /> sử dụng trong các buổi phỏng vấn là bộ câu<br /> hỏi hướng dẫn phỏng vấn. Sau phỏng vấn,<br /> nội dung ghi âm được chuyển thành dạng văn<br /> bản và được phân tích theo mục tiêu nghiên<br /> cứu đã đề ra. Nghiên cứu được tiến hành<br /> không vi phạm các vấn đề y đức. Các cuộc<br /> phỏng vấn được tiến hành trên cơ sở tự<br /> nguyện, có sự đồng ý tham gia của người<br /> được phỏng vấn. Các dữ liệu được giữ bí mật<br /> và chỉ dùng cho mục đích nghiên cứu.<br /> <br /> Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU<br /> Nghiên cứu đã thực hiện 8 buổi phỏng<br /> vấn sâu (5 buổi đối với sinh viên và 3 buổi đối<br /> với giảng viên), 4 buổi thảo luận nhóm (mỗi<br /> buổi 6 sinh viên).<br /> <br /> Thái độ và kiến thức về ĐT<br /> Ý kiến phản đối lấn át những câu trả lời,<br /> với những cái nhìn rất đa dạng. Dù hầu hết<br /> sinh viên đều hiểu ĐT là tình cảm giữa hai<br /> người cùng giới, nhưng đối với một vài sinh<br /> viên, khái niệm này là một căn bệnh. Nguyên<br /> nhân gây bệnh thì rất đa dạng, như người mẹ<br /> mang thai gặp chuyện buồn, biến động hooc<br /> môn tâm lý, một bệnh như viêm gan, lao…<br /> Tất cả sinh viên đều cho biết không được học<br /> kiến thức khoa học về ĐT trong trường học.<br /> <br /> Nguyên nhân kỳ thị ĐT<br /> Về phía gia đình, điều phổ biến nhất mà<br /> người lớn nói với con mình về ĐT là tránh xa<br /> họ ra, gây nên một ảnh hưởng rõ rệt đến suy<br /> nghĩ của các sinh viên. Về phía bạn bè, nếu cả<br /> nhóm hay bạn bè xung quanh kỳ thị thì sự<br /> ảnh hưởng của đám đông có thể tác động đến<br /> từng cá nhân. Về phía thầy cô, dù không được<br /> trực tiếp nghe thầy cô chia sẻ nhưng nhiều<br /> bạn sinh viên có cảm giác suy nghĩ của thầy<br /> cô nghiêng về phần ác cảm hơn.<br /> Về phía xã hội, sự khác biệt văn hóa Đông<br /> Tây được đề cập đến rất nhiều, như phong<br /> tục, tập quán, truyền thống. Suy nghĩ đóng<br /> khung, quan niệm cổ điền về tình dục phải là<br /> 2 người khác giới. Do đó, con người thường<br /> cảm thấy sợ hãi thậm chí ghê tởm với những<br /> gì khác mình, dẫn đến ý muốn trừ khử ĐT ra<br /> khỏi cuộc sống. Khá nhiều bạn có cùng quan<br /> điểm là tâm lý hùa theo đám đông, nên xã hội<br /> không cách nào tiếp cận được NĐT.<br /> <br /> Những trải nghiệm chứng kiến sự kỳ<br /> thị ĐT<br /> Ấn tượng của sinh viên về NĐT là những<br /> người có những hành vi thái quá nơi công<br /> cộng. Tuy thiểu số, nhưng cái nhìn tốt đẹp,<br /> bình thường đối với người đồng tính vẫn hiện<br /> <br /> Chuyên Đề Y tế Công cộng<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> diện. Những tình huống NĐT bị kỳ thị xảy ra<br /> trong cuộc sống hằng ngày, được các sinh<br /> viên chia sẻ, như NĐT bị bạo lực thể chất, bị<br /> hăm dọa, sỉ nhục bằng miệng, bị trêu ghẹo, bị<br /> lánh xa cô lập. Những tình huống khác: Ánh<br /> mắt thù hằn, khinh bỉ hay cấm kết hôn đồng<br /> tính cũng được xem các sinh viên xem như kỳ<br /> thị NĐT.<br /> <br /> Giải pháp cải thiện sự kỳ thị ĐT<br /> Về mặt truyền thông, thực hiện một phim<br /> phóng sự do chính NĐT thực hiện để cải<br /> thiện xu hướng khép kín của họ hiện nay. Về<br /> mặt giáo dục, đưa kiến thức ĐT vào trường<br /> học như học kỹ năng sống, giáo dục sức khỏe<br /> hay giáo dục giới tính. Giáo dục trong học<br /> đường, qua góc truyền thông của bác sĩ, tư<br /> vấn qua điện thoại là những giải pháp khác.<br /> Về mặt luật pháp, không nên cấm người đồng<br /> tính kết hôn, cho phép chuyển đổi giới.<br /> <br /> BÀN LUẬN<br /> Hầu hết sinh viên trả lời phỏng vấn đều<br /> hiểu ĐT là tình cảm giữa hai người cùng giới.<br /> Những câu trả lời rành mạch về ĐT cho thấy<br /> khái niệm ĐT hiện nay không còn là một điều<br /> quá xa lạ với họ. Tuy nhiên điều đó chưa nói<br /> lên được là sinh viên YTCC có một nền tảng<br /> kiến thức khoa học vững chắc và đúng đắn về<br /> đồng tính. Ý kiến phản đối hầu như lấn át<br /> trong những câu trả lời, với những cái nhìn<br /> rất đa dạng. Không thích, không dám đến<br /> gần, rất ghét, rất ghê tởm… là những câu trả<br /> lời theo khuynh hướng ác cảm của sinh viên<br /> YTCC. Vấn đề giới trẻ chạy theo trào lưu<br /> đồng tính gặp thái độ phản đối kịch liệt. Và<br /> đó cũng là vấn đề được nhắc đến nhiều nhất,<br /> thường xuyên nhất trong những buổi phỏng<br /> vấn. Có thể nói chính trào lưu đồng tính này<br /> đã gây sóng gió một thời gian trong xã hội ta,<br /> khi mà hàng loạt những bài báo đồng loạt<br /> đăng tải rất nhiều thông tin về đời sống ĐT.<br /> Vô hình trung đã tạo nên những ấn tượng rất<br /> không tốt đẹp về hai chữ “đồng tính” trong<br /> tiềm thức của xã hội, và càng khiến cho cán<br /> <br /> 95<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> <br /> cân đồng tình – chống đối đối với NĐT lệch<br /> về phía tiêu cực. (2)<br /> Nguyên nhân gây ảnh hưởng đến quan<br /> điểm về ĐT có rất nhiều hướng. Từ gia đình<br /> cho đến xã hội, mỗi một cá nhân, mỗi hành<br /> động đều có thể tác động đến suy nghĩ của<br /> các bạn sinh viên. Qua kết quả thu được, điều<br /> phổ biến nhất mà người lớn nói với con mình<br /> về NĐT là tránh xa họ ra. Thái độ ác cảm từ<br /> phía gia đình hầu như chiếm gần hết các câu<br /> trả lời. Những điều đó gây nên một ảnh<br /> hưởng rõ rệt đến suy nghĩ của các sinh viên<br /> đối với NĐT. Đối với sinh viên thì sự ảnh<br /> hưởng từ bạn bè là gần gũi nhất. Điều này cho<br /> thấy một hướng tiếp cận mới trong truyền<br /> thông cải thiện thái độ kỳ thị đối với ĐT là<br /> thông qua nhóm bạn bè. Suy nghĩ hay cách<br /> ứng xử của thầy cô cũng có tầm ảnh hưởng<br /> nhất định đến học trò. Điều này được các bạn<br /> sinh viên khẳng định. Tuy nhiên qua phỏng<br /> vấn, hầu hết sinh viên cho biết chưa từng<br /> nghe giảng viên chia sẻ về vấn đề này, cũng<br /> như chưa hề có buổi thảo luận nào về ĐT.<br /> Trong những ảnh hưởng từ phía xã hội, có<br /> thể nói cốt yếu xoay quanh vấn đề truyền<br /> thông trong xã hội. Xét mặt tích cực, việc các<br /> báo liên tục đăng tải vấn đề này đã cung cấp<br /> cho bạn đọc hiểu biết nhất định về NĐT. Tuy<br /> nhiên, vẫn còn cả những thông tin chưa thực<br /> chuẩn xác, ảnh hưởng đến cái nhìn về NĐT<br /> cũng như cộng đồng của họ. Trước tiên phải<br /> xác định đây là vấn đề khoa học, xã hội, sau<br /> đó là truyền thông.<br /> <br /> KẾT LUẬN<br /> Qua nghiên cứu, chúng tôi đã tìm hiểu<br /> được những vấn đề sau:<br /> Mục tiêu<br /> <br /> Kết luận<br /> <br /> Thái độ Khái niệm về Hầu hết SV đều có hiểu biết về<br /> và kiến<br /> ĐT<br /> khái niệm ĐT<br /> thức Kiến thức về Thiếu trầm trọng kiến thức khoa<br /> ĐT<br /> học về ĐT<br /> Thái độ đối<br /> với ĐT<br /> <br /> 96<br /> <br /> Mục tiêu<br /> <br /> Vấn đề ĐT<br /> SV kịch liệt phản đối ĐT theo mốt<br /> thật giả<br /> Từ gia đình<br /> <br /> Người lớn không chấp nhận ĐT<br /> <br /> Nam ác cảm với ĐT hơn nữ<br /> Chơi với NĐT bạn bè sẽ nghĩ<br /> mình bị ĐT<br /> Chưa được chia sẻ nhiều, sinh<br /> Nguyên Từ thầy cô<br /> viên không biết rõ<br /> nhân kỳ<br /> 1/<br /> Văn<br /> hóa, truyền thống 2/<br /> thị<br /> Nguyên nhân gây Aids 3/ Xã hội<br /> không tiếp cận được NĐT 4/ Thiếu<br /> kiến thức về ĐT 5/ Tâm lý đám<br /> Từ xã hội<br /> đông kỳ thị 6/ Người lớn khó chấp<br /> nhận đồng tính 7/ Đồng tính là trái<br /> lẽ tự nhiên 8/ Một phần nhỏ NĐT<br /> có lối sống gây phản cảm<br /> Từ bạn bè<br /> <br /> Ấn tượng từ<br /> NĐT<br /> Những<br /> trải<br /> nghiệm Chứng kiến<br /> sự kỳ thị<br /> Giáo dục<br /> Giải<br /> pháp<br /> cải<br /> thiện<br /> <br /> Truyền<br /> thông<br /> Luật pháp<br /> <br /> Khác thường, phản cảm, hành<br /> động thái quá<br /> 4 hình thức kỳ thị đều có<br /> Diễn ra trong đời sống thường<br /> ngày<br /> Đưa kiến thức ĐT vào giảng dạy<br /> trong nhà trường<br /> Dùng phim ảnh tác động<br /> Báo chí đăng tin khách quan về<br /> NĐT<br /> Quy định pháp luật bảo vệ NĐT<br /> khỏi sự kỳ thị<br /> Cho phép kết hôn cùng giới<br /> <br /> Qua đó có thể nêu ra các đề xuất nhằm cải<br /> thiện sự kỳ thị ĐT, có thể áp dụng tại trường<br /> học và cho cộng đồng. Cần đưa kiến thức<br /> khoa học về ĐT vào giáo dục nhà trường.<br /> Tránh việc truyền thông kêu gọi hãy cảm<br /> thông và xem đó như một căn bệnh. Tách rời<br /> sự kết nối ĐT khỏi tệ nạn xã hội bằng cách<br /> tránh những thông tin giật gân tiêu cực về<br /> NĐT. Bên cạnh đó, việc thực hiện những<br /> nghiên cứu nhằm phân tích sâu hơn về chủ đề<br /> này là hết sức cần thiết.<br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> 1.<br /> <br /> 2.<br /> <br /> Kỳ thị, ác cảm chiếm đa số<br /> <br /> Kết luận<br /> <br /> Deirdre Conner.2009. Discrimination against GLBT<br /> individuals widespread in Jacksonville. Jacksonville.com.<br /> http://www.jcci.org/jcciwebsite/ pages/studiesbyyear.html<br /> (21 tháng 5 năm 2010)<br /> Daniel J. Marcelle.2005. The Center for Advanced Research<br /> in Phenomenology. http://www.phenomenologycenter.org/<br /> (22 tháng 5 năm 2010)<br /> <br /> Chuyên Đề Khoa học Cơ bản – Y tế Công cộng<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 15 * Phụ bản của Số 1 * 2011<br /> 3.<br /> <br /> Viện iSEE.2009.Bài viết nghiên cứu mới nhất về người đồng<br /> tính<br /> của<br /> viện<br /> nghiên<br /> cứu<br /> iSee.Devilicious<br /> Magazine.http://www.facebook.com/note.php?note_id=205<br /> 388363812 (21 tháng 5 năm 2010)<br /> <br /> Chuyên Đề Y tế Công cộng<br /> <br /> 4.<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Vương Văn Việt.2009. Thay đổi cách nhìn về người đồng<br /> tính.Người<br /> lao<br /> động.<br /> http://www.laodong.com.vn/Home/Thay-doi-cach-nhin-venguoi-dong-tinh/20096/141495.laodong<br /> (19<br /> tháng<br /> 5<br /> năm 2010.<br /> <br /> 97<br /> <br />