Quản lý thuế ở Việt Nam

Chia sẻ: Luu Dinh Quang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

190
lượt xem 32
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

huế gắn liền với sự tồn tại, phát triển của Nhà nước và là một công cụ quan trọng mà bất kỳ quốc gia nào cũng sử dụng để thực thi chức năng, nhiệm vụ của mình. Quản lý thuế là một trong những hoạt động quản lý hành chính nhà nước nhằm thực hiện các mục tiêu đặt ra cho thuế trên cơ sở tổ chức bộ máy quản lý thuế theo mô hình quản lý phù hợp từng thời kỳ phát triển kinh tế - xã hội. Quản lý thuế được thực hiện bằng các quy trình nghiệp vụ cụ thể theo các nguyên tắc...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quản lý thuế ở Việt Nam

Nghiên Cứu & Trao Đổi Quản lý thuế ở Việt Nam Hoàn thiện và đổi mới TS. NguyễN Thị Mỹ DuNg huế gắn liền với sự tồn tại, phát triển của Nhà nước và là một công T cụ quan trọng mà bất kỳ quốc gia nào cũng sử dụng để thực thi chức năng, nhiệm vụ của mình. Quản lý thuế là một trong những hoạt động quản lý hành chính nhà nước nhằm thực hiện các mục tiêu đặt ra cho thuế trên cơ sở tổ chức bộ máy quản lý thuế theo mô hình quản lý phù hợp từng thời kỳ phát triển kinh tế - xã hội. Quản lý thuế được thực hiện bằng các quy trình nghiệp vụ cụ thể theo các nguyên tắc nhất định trên cơ sở thông tin có chất lượng thu được từ hệ thống bảo đảm thông tin quản lý thuế nhằm phát huy hiệu lực và hiệu quả của cơ chế hành thu. Tác giả phân tích những bất cập trong công tác quản lý thuế hiện nay và trình bày một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của ngành thuế. Từ khoá: Thuế, quản lý thuế, thông tin, quản lý hành chính, Nhà nước 1. Dẫn nhập xây dựng theo các nguyên - Hệ thống chính sách thuế: tắc cơ bản, đó là: Tính Gồm các sắc thuế được ban hành Hiện tại, hệ thống thuế gồm minh bạch, tính hiệu quả, dưới các hình thức Luật, Pháp nhiều loại thuế hoạt động trong linh hoạt và nguyên tắc lệnh. Mỗi sắc thuế có vai trò điều các lĩnh vực khác nhau, để thực công bằng. Hệ thống tiết riêng trong nền kinh tế, song hiện nhiều mục tiêu, một sắc thuế bao gồm: hệ thống chúng có mối quan hệ rất mật thuế có thể được ban hành theo chính sách thuế và hệ thiết và tác động lẫn nhau trong một trong hai hình thức pháp lý, thống quản lý thuế. quá trình phát huy tác dụng điều đó là: Luật và Pháp lệnh. Tuy có chỉnh vĩ mô nền kinh tế. Tuy nhiều loại thuế khác nhau, nhiên, hệ thống chính sách thuế dù nhưng tất cả chúng đều có một được xây dựng một cách ưu việt, kết cấu chung và được trình bày hoàn chỉnh đến đâu cũng không theo một trình tự thống nhất, thể phát huy tác dụng nếu không gồm có các yếu tố cấu thành được vận hành trong thực tiễn. chủ yếu như: Tên gọi, đối Quá trình áp dụng luật thuế vào tượng nộp thuế, đối tượng tính nền kinh tế - xã hội đòi hỏi sự thuế, thuế suất, chế độ giảm chấp hành của các đối tượng nộp thuế và miễn thuế và cách thức thuế, qua đó số thuế được huy tổ chức thực hiện. động từ các thể nhân và pháp nhân Trên thực tế, hệ thống thuế vào ngân sách nhà nước theo đúng bao gồm nhiều sắc thuế và được luật định. Quá trình này thường
không gắn liền với sự “tự nguyện” mà các phương pháp, hình thức Trên thế giới, có nhiều mô cần có một hệ thống quản lý thuế để tổ quản lý thu thuế, các công cụ hình tổ chức quản lý thuế, chẳng chức, giám sát. quản lý (các quy định, quy trình, hạn như: Mô hình tổ chức quản - Hệ thống quản lý thuế: Gồm biện pháp nghiệp vụ, phương lý thuế theo sắc thuế, mô hình tiện quản lý), cơ cấu tổ chức tổ chức bộ máy theo nhóm đối bộ máy (các bộ phận, các đơn tượng nộp thuế, mô hình tổ chức vị thuộc cơ quan thuế các cấp bộ máy theo chức năng, mô hình trực tiếp hay gián tiếp thực hiện kết hợp giữa các nguyên tắc chức năng quản lý thuế và mối quản lý thuế… Mỗi mô hình quan hệ giữa chúng); đội ngũ điều có ưu nhược điểm riêng, cán bộ, công chức thuế và các nhưng nhìn chung đều đáp ứng cơ quan khác có liên quan đến yêu cầu quản lý thuế nhằm tạo công tác thuế theo quy định của điều kiện thực hiện phương pháp luật. pháp 44 PHÁT TRIỂN & HỘI NHẬP Số 7 (17) - Tháng 11-12/2012
Nghiên Cứu & Trao Đổi quản lý và phân bổ nguồn lực - Công tác quản lý thuế hiện nay còn phù hợp với những rủi ro về rất nhiều hạn chế về các mặt như: Cơ quản lý thuế đối với các nhóm chế quản lý, tổ chức bộ máy, đội ngũ đối tượng nộp thuế khác nhau, cán bộ thuế, cơ sở vật chất và trang tạo ra sự an toàn cho việc thu thiết bị, môi trường quản lý thuế, và công ngân sách. nghệ quản lý thuế. 2. Một số bất cập trong công tác - Nghĩa vụ trách nhiệm pháp luật và quản lý thuế hiện nay quyền lợi của đối tượng nộp thuế, cơ quan thuế và tổ chức, cá nhân có liên Ở VN, Luật quản lý thuế quan đến công tác thuế chưa được quy được định đầy đủ và thiếu nhất quán giữa các Quốc hội khoá XI, kỳ họp sắc thuế. Do đó chưa có đủ cơ sở pháp thứ lý để tổ chức quản lý thuế có hiệu quả. 10 thông qua ngày 29/11/2006 - Một số quy định còn rườm rà, phức và có hiệu lực thi hành từ tạp, chưa rõ ràng, minh bạch gây khó ngày khăn, tốn kém chi phí cho cả người nộp 01/07/2007. Trong thời gian triển thuế và cơ quan thuế, dễ phát sinh tiêu khai thực hiện, công tác quản lý cực trong việc chấp hành nghĩa vụ thuế. thuế đã có những chuyển biến - Chưa phù hợp với các chuẩn mực tích cực, tuy nhiên thực tế áp quản lý thuế trên khu vực và thế giới gây dụng vẫn còn một số hạn chế: trở ngại trong tổ chức thực hiện. Việc - Về chính sách thuế: lập kế hoạch kiểm tra hàng năm chủ Trước yêu cầu của hội nhập yếu dựa vào tình hình chấp hành pháp kinh tế quốc tế, chính sách thuế luật thuế, chưa áp dụng kỹ thuật phân chưa bao quát hết mọi nguồn thu tích các tỷ suất rủi ro làm cho phân tán trong nền kinh tế; chưa khuyến nhân lực trong quản lý toàn bộ đối tượng khích và bảo hộ có chọn lọc, có nộp thuế. thời hạn sản xuất trong nước; chưa thực sự đảm bảo công bằng về nghĩa vụ thuế; chính sách thuế vẫn còn nhiều phức tạp, một số sắc thuế còn nhiều mức thuế suất, lồng ghép nhiều chính sách xã hội, nhiều mức miễn, giảm thuế làm hạn chế tính trung lập của thuế.
- Hạn chế về tổ chức chưa kịp thời các gian cơ quan này không mang tính bộ máy quản lý thuế: lận lớn về thuế và xử lý chuyên nghiệp, diện bao quát lớn, Chức năng, nhiệm vụ của nợ đọng gặp nhiều khó nên không thể điều tra nhanh, làm các bộ phận trong cơ quan khăn. cho việc xử lý các trường hợp vi thuế tuy đã được kiện - Cơ quan thuế còn phạm về thuế không kịp thời, toàn một bước theo Quyết thiếu chức năng khởi tố, giảm hiệu quả quản lý và tác định số 504/QĐ-TCT ngày điều tra các vụ vi phạm dụng giáo dục trong việc thực thi 29/03/2010 của Tổng cục pháp luật về thuế. Vì pháp luật thuế. Thuế quy định chức năng, vậy, chưa phát huy được - Hạn chế vế đội ngũ cán bộ nhiệm vụ của các đội sức mạnh tổng hợp và thuế: Đại bộ phận cán bộ thuế thuộc Chi cục thuế nhưng tính chuyên nghiệp của hiện nay chưa có kỹ năng chuyên thực trạng vẫn còn chồng hệ thống thuế trong việc sâu, khả năng ứng dụng các tiến chéo, chưa chuyên sâu, điều tra, khởi tố các hành bộ công nghệ tin học vào quản lý chuyên nghiệp. Cơ quan vi, thủ đoạn gian lận tiền thuế hiện nay chưa phù hợp với thuế chưa được giao điều thuế, chiếm đoạt tiền yêu cầu quản lý hiện đại và yêu tra, khởi tố các vụ vi hoàn thuế. Các công việc cầu cải cách hành chính thuế, phạm về thuế, chức năng trên đều phải chuyển thậm chí một bộ phận cán bộ cưỡng chế thu nợ thuế qua các cơ quan pháp quản lý thuế chưa nắm vững và chưa được quy định rõ nên luật thực hiện nên kết thực hiện tốt các chính sách thuế việc xác định và xử lý quả rất hạn chế do các và quy trình biện pháp Số 7 (17) - Tháng 11-12/2012 PHÁT TRIỂN & HỘI NHẬP 45
Nghiên Cứu & Trao Đổi nghiệp vụ quản lý thuế hiện đảm công bằng xã hội và tính nghiêm hành. Thái độ và phong cách ứng minh về pháp luật thuế; các vụ án xử của một bộ phận cán bộ thuế lớn về thuế, đặc biệt là các hành chưa thật tận tụy, công tâm, vi tội phạm chiếm đoạt tiền hoàn khách quan, văn minh, lịch sự, thuế giá trị gia tăng không được chưa coi đối tượng nộp thuế là làm rõ và kịp thời thu hồi đầy đủ khách hàng quan trọng nhất để cho ngân sách nhà nước. nâng cao chất lượng phục vụ, 3. giải pháp đẩy mạnh công tác chưa trở thành người bạn đồng quản lý thuế hành của đối tượng nộp thuế trong việc thực hiện các luật Từ những hạn chế nêu trên, thuế, thậm chí có biểu hiện thiếu nhằm đẩy mạnh công tác quản lý tinh thần trách nhiệm. thuế cần lưu ý một số giải pháp - Hạn chế về công nghệ sau: quản lý thuế: Việc quản lý thuế Thứ nhất, cải cách thủ tục về chưa dựa trên cơ sở thu thập thuế: Rà soát các quy trình, thủ tục thông tin, phân tích đánh giá theo về thuế để sửa đổi, bổ sung cho các tiêu thức quản lý để phân phù hợp với thực tế, tránh gây loại, lựa chọn phương thức theo phiền hà cho tổ chức, cá nhân nộp mức độ rủi ro phù hợp với đặc thuế nhưng vẫn đáp ứng được yêu điểm, trình độ của từng loại cầu quản lý thuế. Cụ thể: đối tượng nộp thuế. Thông tin và - Công bố các thủ tục về thuế dữ liệu trong chương trình quản trên các phương tiện thông tin đại lý thuế chưa bảo đảm phản ánh chúng (báo, đài phát thanh, đài đúng, đủ và kịp thời nghĩa vụ truyền hình) và tại các trụ sở Chi nộp thuế của doanh nghiệp. Việc cục thuế để người nộp thuế biết lưu giữ thông tin toàn ngành thuế và thực hiện, đồng thời giám sát đang được triển khai chưa phát việc làm của cơ quan thuế huy hết tác dụng; việc phân tích. - Tăng cường đối thoại giữa cơ xử lý thông tin và phân loại tình quan thuế với cơ sở kinh doanh về hình chấp hành pháp luật thuế thủ tục hành chính thuế với mục của doanh nghiệp chưa có căn cứ đích: Hướng dẫn người nộp thuế định lượng, chủ yếu dựa vào thực hiện đúng các thủ tục hành kinh nghiệm và ước lượng định chính thuế theo quy định; xác tính nên không thể hiện tính khoa định những điểm bất hợp lý trong học. thủ tục hành chính thuế để có các - Hạn chế về kiểm tra xử lý biện pháp sửa đổi thích hợp; phát các hành vi vi phạm về thuế hiện các trường hợp cán bộ thuế Công tác thanh tra, kiểm tra có hành vi gây phiền hà, sách xử lý các hành vi vi phạm về nhiễu với người nộp thuế để có thuế của cơ quan thuế chưa biện pháp chấn chỉnh, xử lý kịp được đặt đúng tầm và chưa phù thời. hợp. Bởi lẽ, thực trạng của VN Thứ hai, kiện toàn đội ngũ cán hiện nay trình độ dân trí thấp, bộ trong hệ thống tuyên truyền nhận thức trách nhiệm pháp luật và hỗ trợ người nộp thuế : Tuyển chưa cao; tình trạng gian lận về mới các sinh viên khá, giỏi mới thuế còn khá phổ biến ở nhiều ra trường được đào tạo chuyên khoản thu, sắc thuế nhưng chưa ngành tài chính - thuế hoặc chuyên được phát hiện, truy thu kịp thời ngành báo chí, tuyên truyền, có cho ngân sách nhà nước. Do đó, trình độ ngoại ngữ, tin học tốt; vừa thất thu cho ngân sách nhà nước, vừa chưa thật sự bảo
thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn, cách triệt để từ kiểm tra truyền vị vừa và nhỏ, hộ kinh doanh cá đào tạo, nâng cao nghiệp vụ chuyên thống sang kiểm tra theo mức thể. Quy trình kiểm tra theo trình môn cho toàn cán bộ công chức trong độ rủi ro về thuế. Xây dựng hồ tự: Đánh giá phân loại đối tượng các Chi cục làm công tác tuyên truyền sơ đánh giá về người nộp thuế, kiểm tra, thu thập thông tin về và hỗ trợ người nộp thuế. hoàn thiện kho dữ liệu lịch sử đối tượng kiểm tra, lập kế Thứ ba, phát triển và mở rộng hoạt phản ánh tình hình hoạt động hoạch kiểm tra và tổ chức kiểm động của mạng lưới website các Chi kinh doanh và tình trạng kê khai tra tại đơn vị l cục thuế: Phối hợp với Trung tâm tin nộp thuế của doanh nghiệp. học - thống kê và các ban ngành có liên Xây dựng tiêu chí và mô hình TÀI LIỆU THAM KHẢO quan hoàn thiện nội dung website của đánh giá mức độ tín nhiệm để http://www.gdt.gov.vn, Luật quản Chi cục thuế. Cung cấp các dịch vụ phân loại, lựa chọn đối tượng lý thuế số 78/2006/QH 11 của Quốc hội điện tử như dịch vụ kê khai thuế qua kiểm tra được chính xác. Sửa khoá XI, kỳ họp thứ 10. mạng, hỏi đáp qua mạng, nộp thuế… đổi, bổ sung và hoàn thiện các Tổng hợp ý kiến Dự thảo Luật sửa và các dịch vụ khác. quy trình kiểm tra cho phù hợp đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản Thứ tư, đổi mới cơ chế kiểm tra với đặc điểm của từng người lý thuế vanban.chinhphu.vn/portal/page/portal/ thuế: Thông qua việc chuyển đổi một nộp thuế là các công ty lớn, đơn chinhphu/hethongvanban. 46 PHÁT TRIỂN & HỘI NHẬP Số 7 (17) - Tháng 11-12/2012