Quản trị Thông tin và Công nghệ Thông tin: hai mảng không thể thiếu của nền kinh tế thông tin

Chia sẻ: Nguyen AAA | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:4

Thêm vào BST

Báo xấu

107
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nêu mối quan hệ của quản trị thông tin và công nghệ thông tin trong nền kinh tế thông tin. Luận chứng thành phần của đội ngũ chức danh về cán bộ thông tin và vị trí của chức danh nhà lãnh đạo thông tin- CIO. Đề xuất các kiến nghị liên quan tới đào tạo, nghiên cứu khoa học, đầu tư và tiêu chuẩn hoá chức danh cán bộ thông tin trong điều kiện ở Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quản trị Thông tin và Công nghệ Thông tin: hai mảng không thể thiếu của nền kinh tế thông tin

T P CHÍ THÔNG TIN VÀ TƯ LI U S 2/2005 Journal of Information and Documentation ISSN 1859-2929 No.2/2005 Qu n tr Thông tin và Công ngh Thông tin: hai m ng không th thi u c a n n kinh t thông tin *1 PGS.TS. Nguy n H u Hùng Trung tâm Thông tin KHCN Qu c gia Tóm t t: Nêu m i quan h c a qu n tr thông tin và công ngh thông tin trong n n kinh t thông tin. Lu n ch ng thành ph n c a ñ i ngũ ch c danh v cán b thông tin và v trí c a ch c danh nhà lãnh ñ o thông tin- CIO. ð xu t các ki n ngh liên quan t i ñào t o, nghiên c u khoa h c, ñ u tư và tiêu chu n hoá ch c danh cán b thông tin trong ñi u ki n Vi t Nam. Sau khi t giã cu c cách m ng công nghi p, th gi i chuy n sang m t giai ño n phát tri n m i- giai ño n c a n n kinh t d a trên n n t ng tri th c và thông tin. Trong nh ng năm g n ñây v i n n kinh t tri th c, thông tin ñã tr thành m t ngu n l c r t quan tr ng trong s phát tri n c a xã h i. Trư c kia, trong n n kinh t công nghi p, lao ñ ng và ti n v n ñóng vai trò ch ch t. Còn v i n n kinh t ngày nay, vai trò ñó thu c v thông tin và tri th c. ð phát tri n theo ñ nh hư ng này, t i các nư c phát tri n ñã xu t hi n các ch c danh, v trí lao ñ ng v thông tin bên c nh các ch c danh, v trí lao ñ ng truy n th ng. Trong b i c nh ñó, thông tin ñư c coi là m t tài s n r t quan tr ng c a các doanh nghi p, t ch c và CIO (Chief Information Officer- nhà lãnh ñ o thông tin) cũng ch là m t trong s các ch c danh c a ngu n nhân l c v thông tin. Nhân l c thông tin là ch c danh lao ñ ng m i c a n n kinh t m i dùng ñ ch nh ng ngư i xây d ng, t o l p, qu n tr các ngu n l c thông tin và thúc ñ y vi c khai thác, s d ng ngu n l c thông tin ñó trong xã h i trên m i quy mô: trong t ng t ch c, doanh nghi p, t ng ngành, trong t ng ñ a phương và trên quy mô c a toàn qu c gia. Thông tin h c và Qu n tr Thông tin (QTTT) t nhi u năm nay ñã tr thành m t ngành h c r t ph bi n t i nhi u nư c. Tuy nhiên, nư c ta thì ñây là m t ngành h c còn r t m i m . Nh ng năm qua, nhi u chuyên gia và nhà nghiên c u ñã ñ c p ñ n cu c cách m ng v thông tin, v xã h i thông tin. Song ñi u ñáng ti c là chúng ta ñang thi u h t m t ñ i ngũ ñ có th ñ m ñương các ch c năng thông tin c a xã h i: qu n lý thông tin, phân tích, x lý thông tin ñ ph c v và kinh doanh thông tin ñáp ng các nhu c u phát tri n. Trong s phát tri n c a CNTT và Truy n thông, lâu nay chúng ta m i ch chú tr ng nhi u ñ n vi c ñào t o các k sư CNTT, k thu t viên tin h c, l p trình viên... V cơ b n, 1 N i dung này ñư c ñăng t i trên Báo Bưu ñi n Vi t Nam, Cơ quan c a B Bưu chính Vi n thông, ngày 20/4/2005
ñ i ngũ này ch y u m i ch ñáp ng ñư c cho các công vi c v ph n c ng và ph n m m. Tuy nhiên, n n kinh t thông tin không ph i ch có ph n c ng, ph n m m mà không th thi u ph n n i dung thông tin và chính y u t n i dung thông tin này dư ng như còn r t ít ñư c quan tâm n u không nói là có ph n b xao nhãng. CNTT là h t ng cơ s c a xã h i thông tin, còn n i dung thông tin m i là thư ng t ng ki n trúc. CNTT là công c còn qu n tr thông tin là t o d ng ph n n i dung/giá tr c a thông tin. Như v y, CNTT và QTTT là hai m ng không th thi u c a b c tranh v n n kinh t thông tin. V y, ñ thông tin th c s tr thành m t ngu n l c cho s phát tri n thì xã h i còn ñòi h i thêm m t lo i hình nhân l c m i chuyên làm các công vi c v t ch c, qu n lý, x lý thông tin. ðó là ñ i ngũ c nhân v QTTT và ch c danh này r t c n ñư c ñào t o bên c nh các k sư CNTT, k thu t viên tin h c, l p trình viên như m t ñ i ngũ nhân l c thông tin ñ h tr cho s phát tri n c a t t c các t ch c, doanh nghi p... Thi u h t ñ i ngũ nhân l c này có nghĩa là t n t i m t l h ng, và s không th ñ ng b v nhân l c cho s phát tri n. V vi c ñào t o k sư, c nhân CNTT hi n nay, ñã có ngư i ñ c p ñ n tình tr ng th c t là ngoài ki n th c chuyên môn thì sinh viên ngành này l i dư ng như ít ñư c ti p c n t i các ki n th c c a các chuyên ngành khác và có th r t gi i l p trình song không bi t l y cái gì ra ñ l p trình thì không th g i là gi i ñư c. Xung quanh vi c ñ nh nghĩa CIO c a Vi t Nam hi n nay, v i ñi u ki n th c t này, thi t nghĩ trong ñi u ki n hi n nay r t khó có th tìm ra nh ng con ngư i có t ch t “3 trong 1” t c là con ngư i ñó v a là ngư i lãnh ñ o, v a hi u bi t v CNTT, v a có năng l c x lý và phân tích thông tin và th m chí ngay c “2 trong 1”. Ngư i k sư CNTT như ñang ñư c ñào t o là nh m vào ñ nh hư ng công ngh và k thu t. Còn ñ i ngũ làm công vi c khai thác và t ch c ngu n l c thông tin thì ph i ñào t o theo ñ nh hư ng v qu n tr và ñ nh hư ng này mang tính xã h i nhi u hơn. Như v y, vi c ñào t o nhân l c QTTT ph i mang tính liên ngành và ña ngành nh m s d ng CNTT như m t công c ñ qu n lý ñư c ngu n l c trong xã h i. Kinh nghi m cho th y, lĩnh v c qu n tr thông tin giao nhau gi a 3 mi n Khoa h c: Qu n lý và H th ng, N i dung Thông tin và Quá trình thông tin, CNTT và Vi n thông. Chính vì v y, Thông tin h c và QTTT là nh ng lĩnh v c h c thu t và ngh nghi p mang tính liên ngành và ña ngành. Nhân ñây, tác gi bài vi t cũng xin nh c l i nh ng trăn tr c a mình v y u t nhân l c còn thi u h t này. M c dù chúng ta ñã có không ít văn b n pháp qui cho nó song vi c ñào t o nhân l c thông tin dư ng như v n còn b xem nh . Năm 1972, Th tư ng Ph m Văn ð ng ñã ký ban hành Ngh quy t 89/CP v thông tin khoa h c và k thu t, trong ñó có ñ c p ñ n vi c ñào t o cán b thông tin. Tuy nhiên, su t nhi u năm qua ñi u này v n chưa ñư c m ra v i giáo d c ñ i h c Vi t Nam. Năm 1991, H i ñ ng B trư ng (nay là Th tư ng Chính ph ) cũng có Ch th 95-CT v phát tri n thông tin Vi t Nam trong ñó có nhi m v ghi rõ B GD-ðT ph i h p v i U ban Khoa h c Nhà nư c (nay là B Khoa h c Công ngh ) và U ban k ho ch Nhà nư c (nay là B K ho ch và ð u tư) ñ xây d ng k ho ch ñào t o cán b thông tin. Tuy nhiên, vì r t nhi u lý do khác nhau nên ngành h c này mãi v n chưa ra ñ i ñư c các ñ i h c công l p, ngay c v i các ñ i h c tr ng ñi m. Chúng ta ñã có các ngành h c v thư vi n, báo chí, lưu tr , văn thư... và có th nhi u ngư i cho r ng ñ i ngũ t t nghi p các ngành h c ñó có th làm ñư c công vi c v QTTT. Th c t , công vi c mà ñ i ngũ ñó có th làm chưa th bao quát ñư c các h p ph n c t y u v thông tin. Chính vì v y, năm 1995 ngành h c này ñã ñư c ra ñ i t i ð i h c Dân l p ðông ðô b i n l c c a nh ng ngư i làm v khoa h c thông tin và qu n lý.
Rõ ràng, ñây là m t ngành h c xét v t m quan tr ng và nhu c u c n thi t v nhân l c không ph i ch d ng l i qui mô c a m t trư ng ñ i h c. R t ti c, cho ñ n nay, ð i h c Dân l p ðông ðô v n là ñ a ch duy nh t nư c ta. Ngay t khi ra ñ i Ngh quy t 49/CP c a Chính ph năm 1993 v phát tri n CNTT, chúng ta ñã nh n th c ñư c Vi t Nam là m t nư c l c h u v thông tin. Chúng ta thi u r t nhi u thông tin v c trong và ngoài nư c ñ h tr cho các ho t ñ ng kinh t -xã h i, khoa h c công ngh và văn hoá c a ñ t nư c, thông tin chưa th c s ñư c coi và ñư c tr thành tài s n c a ñ t nư c. Cũng trong Ngh quy t 49/CP, Chính ph ñã ñ ra m c tiêu là t ng bư c xây d ng “xã h i thông tin” và t o l p, ph c p n n “văn hoá thông tin” trong xã h i. Như v y ñ làm ñư c ñi u ñó, chúng ta c n ph i có s n l c nhi u hơn c a nhi u ngành. Chúng tôi ñã t ng ki n ngh B Giáo d c-ðào t o nên nghiên c u, xem xét ñ m r ng ñào t o chuyên ngành qu n tr thông tin Vi t Nam thêm nhi u trư ng không ch b c ñ i h c mà c n ñào t o c các b c sau ñ i h c (cao h c ñ ñào t o th c s , nghiên c u sinh ñ ñào t o ti n s ). B Khoa h c Công ngh nên xem xét xây d ng nh ng chương trình nghiên c u m r ng v s tác ñ ng c a quá trình thông tin hoá ñ n s phát tri n c a toàn xã h i, b i vì, v n ñ thông tin có nh hư ng r t l n ñ n vi c làm, xã h i, c u trúc qu n lý... B K ho ch và ð u tư nên xây d ng ñư c các d án ñ ñ u tư cho y u t thông tin v i các cơ quan, t ch c ñ xây d ng các trung tâm thông tin không ch v khoa h c công ngh mà c v kinh t xã h i. Cùng v i vi c ñó, B N i v cũng c n ch ñ ng xây d ng các ch c danh v thông tin ch không ch riêng cho CIO như nhi u ngư i ñã ñ c p. ð c bi t quan tr ng, thi t nghĩ là vi c c n nhanh chóng thi t l p qui trình tiêu chu n ñ th c hi n vi c ki m soát thông tin, ph n bi n thông tin vào quá trình xây d ng các chương trình, các ñ án có ý nghĩa chi n lư c qu c gia. Trong quá trình này, n u như y u t thông tin ñư c th a nh n có m t vai trò chính th c, rõ ràng thì ch c ch n chúng ta s xây d ng và hoàn toàn ki m soát ñư c quá trình th c hi n các ñ án, chương trình, và có th ñưa ra ñư c b t c lúc nào nh ng k t qu t ng k t ho c sơ k t. Trong ti n trình này, Khung pháp lý cho ho t ñ ng thông tin cũng là r t quan tr ng và chúng ta c n th a nh n s tham gia tích c c c a m i thành ph n kinh t trong n n kinh t thông tin. Tài li u tham kh o 1. Nguy n H u Hùng. Ho t ñ ng thông tin trong qu n lý và khoa h c hi n ñ i.- T p san thông tin h c, 1978, s 1, tr. 13-20 2. Nguy n H u Hùng. Thông tin h c- khoa h c c a th i ñ i thông tin.- K y u khoa h c. H, H c vi n CTQG HCM, 2002, tr. 5-17 3. Nguy n H u Hùng. Thông tin khoa h c và k thu t ngày nay. Báo Nhân dân, 14/01/1978 4. Nguy n H u Hùng. Khía c nh lich s và t ch c c a qu n tr thông tin.- TC TT&TL, 2002, s 4, tr. 1-5 5. Nguy n H u Hùng. Tìm hi u ngành qu n tr thông tin.- TC TT&TL, 2001, s 4, tr. 32-33
6. Nguy n H u Hùng. Góp ph n tìm hi u giá tr c a thông tin.- TC TT&TL, 2001, s 4, tr. 1-5 7. Nguy n H u Hùng. V n ñ ñào t o cán b khoa h c thông tin và qu n tr thông tin.- Tc TT&TL, 1994, s 2, tr. 3-7 8. Nguy n H u Hùng. Giáo d c và ñào t o ngh nghi p thông tin.- TC TT&TL, 1996, s 3, tr. 9-14 9. Nguy n H u Hùng. ðào t o cán b qu n tr thông tin trong n n kinh t tri th c. H i th o khoa h c. H, ð i h c Qu c gia Hà N i, 2001, tr. 74-86 10. Nguy n H u Hùng. Phát tri n thông tin ñ tr thành ngu n l c.- TC TT&TL, 2005, s 1, tr. 2-7 11. Nick Moore. Guidelines for Information workforce surveys.- Paris, UNESCO, 1986 Information management and information technology: two essential components of information economy Nguyen Huu Hung Journal of Information and Documentation, 2005, no. 2, pp... Abstracts: Indicates the relationship of Information management and information technology in information economy; Justifies the composition of information staff title system and the position of CIO; Sets forth recommendations on training, scientific research, investment and standardization of information staff titles in Vietnam conditions.