zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Tài Liệu Phổ Thông

» Sáng kiến kinh nghiệm

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:25

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến "Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non" được hoàn thành với mục tiêu nhằm nghiên cứu vấn đề này là để tìm cách lồng ghép các làn điệu dân ca vào trong hoạt động âm nhạc.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non

Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠỌ QUẬN BẮC TỪ LIÊM TRƯỜNG MẦM NON XUÂN ĐỈNH A MÃ SKKN (Dùng cho HĐ chấm của Sở) SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên SKKN: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP LỒNG GHÉP DÂN CA VÀO HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC CHO TRẺ MẦM NON” Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo Tác giả: Nguyễn Thị Phương Anh Chức vụ: Giáo viên NĂM HỌC 2016 – 2017 1 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI MÃ SKKN (Dùng cho HĐ chấm của Sở) SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Tên SKKN: “MỘT SỐ BIỆN PHÁP LỒNG GHÉP DÂN CA VÀO HOẠT ĐỘNG ÂM NHẠC CHO TRẺ MẦM NON” Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo Cấp học: Mầm non NĂM HỌC 2016 – 2017 MỤC LỤC 2 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non STT DANH MỤC Trang 1. Mục lục 2. Danh mục viết tắt 3. I. Đặt vấn đề 1 4. 1. Lý do chọn đề tài. 1 5. 2. Cơ sở thực tiễn 2 6. 3. Mục đích nghiên cứu 3 7. 4. Đối tượng nghiên cứu. 3 8. 5. Đối tượng khảo sát thực nghiệm 3 9. 6. Phương pháp nghiên cứu 3 10. 7. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu 3 11. II. Giải quyết vấn đề 4 12. 1. Cơ sở lý luận 4 13. 2. Cơ sở thực tiễn 5 14. 2.1.Thuận lợi 5 15. 2.2.Khó khăn 6 16. 3. Các biện pháp 6 17. 3.1. Biện pháp 1: Khảo sát ban đầu. 6 18. 3.2. Biện pháp 2: Giáo viên cần nắm vững phương pháp tổ 7 chức hoạt động âm nhạc cho trẻ ở trường mầm non. 19. 3.3. Biện pháp 3: Giúp trẻ hiểu được nội dung, ngôn ngữ 9 riêng của từng bài dân ca làm phong phú thêm vốn từ cho trẻ 20. 3.4. Biện pháp 4: Sưu tầm, chọn lọc một số bài dân ca dễ học, dễ 10 nhớ và phù hợp chủ đề giáo dục trong trường mầm non 21. 3.5. Biện pháp 5: Dạy dân ca mọi lúc mọi nơi 11 22. 3.6. Chuẩn bị trang phục, đạo cụ để trẻ múa vận động minh 14 họa biểu diễn cho các bài dân ca 23. 3.7. Biện pháp 7: Kết hợp với phụ huynh tổ chức các hoạt động 16 “lễ hội” ở trường 24. 4. Hiệu quả đạt được. 17 25. 4.1. Đối với giáo viên. 17 26. 4.2. Đối với trẻ. 18 27. III. Kết luận và kiến nghị 18 28. 1. Kết luận 18 29. 2. Bài học kinh nghiệm 19 30. 3. Phạm vi ứng dụng 19 31. 4. Kiến nghị, đề xuất 19 32. Tài liệu tham khảo 21 DANH MỤC VIẾT TẮT STT Tên danh mục Ký hiệu 3 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non 1. Sáng kiến kinh nghiệm SKKN 2. Giáo dục mầm non GDMN 3. Mẫu giáo lớn MGL 4. Ví dụ VD 4 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non I. ĐẶT VẤN ĐỀ: 1. Lý do chọn đề tài: Từ thuở mới lọt lòng đến nay, chúng ta đã được thưởng thức âm nhạc từ những câu hát à ơi của bà, mẹ, từ những bài hát thiếu nhi từ trường học đến những bài hát sôi động của tuổi trẻ, những bài hát trữ tình sâu lắng về tình cảm gia đình, tất cả được diễn đạt từ âm nhạc. Âm nhạc là thứ khiến con người ta biết yêu thương, biết chia sẻ và cảm thông, làm con người biết khóc vì diễn tả đúng tâm trạng hoặc khóc vì hạnh phúc. Âm nhạc là thứ gắn kết mọi người trên thế giới lại gần bên nhau, nó xóa bỏ rào cản ngôn ngữ và khiến con người biết yêu thương nhau hơn. Âm nhạc là nghệ thuật từ âm thanh, từ những âm thanh trong cuộc sống đã được con người diễn giải thành âm nhạc. Âm nhạc làm lay động tình cảm trong con người, giúp con người biết yêu thương và có tình cảm gắn kết hơn. Âm nhạc giúp con người giảm bớt những căng thẳng, áp lực trong cuộc sống để tìm lại sự cân bằng, sự an nhàn hơn. Âm nhạc là bộ môn nghệ thuật dùng ngôn từ là âm thanh để diễn đạt những tình cảm, cảm xúc của con người. nó được diễn tả bằng nhạc cụ và tiếng hát. Ở đâu có con người, ở đó có tiếng hát. Âm nhạc còn phản ánh niềm vui, nỗi buồn, khát vọng, ước mơ của con người. Đối với trẻ mầm non, Âm nhạc có vai trò vô cùng quan trọng. Âm nhạc là phương tiện giúp trẻ nhận thức thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ, quan hệ giao tiếp, trao đổi tình cảm. Trẻ có thể tiếp nhận âm nhạc từ lúc còn trong bụng mẹ và qua những lời ru của bà, của mẹ những câu hát mộc mạc, gần gũi như là dòng sữa ngọt ngào đã nuôi dưỡng tâm hồn trẻ thơ của trẻ. Với những lời hát ngọt ngào từ đó khơi dậy cho trẻ tình yêu gia đình, yêu quê hương, đất nước, yêu cái đẹp của thiên nhiên. Thế giới âm nhạc muôn màu, muôn sắc tạo điều kiện cho trẻ phát triển toàn diện: thể chất, trí tuệ, tình cảm, đạo đức, thẩm mĩ,… Để phát triển tình cảm của trẻ với quê hương, đất nước con người Việt Nam người giáo viên là những nhà giáo dục đóng vai trò hết sức quan trọng nhằm khơi gợi cho trẻ những cái hay, cái đẹp, những nét đặc sắc của dân tộc từ đời này qua đời khác đã phải kể đến đó là những làn điệu dân ca. Dân ca Việt Nam là một thể loại âm nhạc cổ truyền của Việt Nam, hiện vẫn đang được sáng tác. Âm nhạc này có nhiều làn điệu từ khắp các miền cộng đồng người, thể hiện qua có nhạc hoặc không có nhạc của các dân tộc trên đất nước Việt Nam. Các làn điệu dân ca này do chính người dân lao động tự sáng tác theo tập quán trong sinh hoạt cộng đồng người quần cư trong vùng đất của họ, thường trong làng xóm hay rộng hơn cả một miền. Các làn điệu dân ca thể hiện phong cách bình dân, sát với cuộc sống lao động mọi người. Các dịp biểu diễn 5 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non thường thường là lễ hội, hát làng nghề. Thường ngày cũng được hát lên trong lao động để động viên nhau, hay trong tình yêu đôi lứa, trong tình cảm giữa người và người. Dân ca nhằm mục đích cho trẻ tiếp thu với nền văn hóa truyền thống một cách tích cực, phù hợp hoạt động của trẻ. Đồng thời, lời của những bài hát dân ca cho trẻ những nhận biết về đời sống sinh hoạt dân gian mà trong những sáng tác hiện đại ít gặp. 2. Cơ sở thực tiễn: Mỗi đất nước, quốc gia, dân tộc đều có nét văn hóa riêng. Những nét văn hóa đó là những đặc trưng mang phong tục, truyền thống của địa phương, bản làng đó được lưu truyền từ đời này qua đời khác. Việt Nam là một quốc gia đa sắc tộc với nền văn hóa lâu đời, do vậy dân ca Việt Nam bao gồm nhiều vùng miền, nhiều thể loại vô cùng phong phú như dân ca Quan họ Bắc Ninh, hát Ví, hát Dặm (Nghệ An), hát Xoan (Phú Thọ), hát Trống quân ở nhiều làng quê Bắc Bộ, hát Dô (Hà Tây), hò Huế, lý Huế ở Trung Bộ, Nam Bộ có các điệu Lý, điệu Hò… dân ca của các dân tộc miền núi phía Bắc, đồng bào Thái, H’mông, Mường, dân ca các dân tộc Tây nguyên… đều có những nét riêng, mang bản sắc riêng. Những âm điệu tiết tấu, đặc trưng của dân ca phần lớn bắt nguồn từ những câu ca dao thâm thúy khúc chiết, loại thơ vần như lục bát hay những câu đồng dao đơn giản được bổ sung qua nhiều giai đoạn rồi trở nên những thể loại hát dân gian khác nhau của từng địa phương, từng vùng đất nước. Âm nhạc cũng vậy và đặc biệt là các làn điệu dân ca. Dân ca thường là những câu vần, lời thơ gắn liền âm điệu cao thấp. Dân ca là câu hát cửa miệng nói về thế sự, câu ca thán, là lời nhắc nhở, là lời khuyên, lời cười nhạo, câu châm biếm, câu mĩa mai thói hư ở đời, hay một ai đó mà không chỉ đích danh hay đơn giản chỉ nói về sự việc nào đó. Dân ca xuất hiện từ cuộc sống lao động của người dân và ngược lại dân ca tác động trực tiếp đến đời sống nhân dân thông qua cảm xúc vui, buồn của người lao động. Ở bậc học mầm non, trong chương trình khung do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, nội dung giáo dục âm nhạc đã được triển khai ở trong toàn bộ các chủ đề, chủ điểm giáo dục nhưng chủ yếu qua hình thức nghe cô hát chứ trẻ chưa thật sự được hoạt động nhiều với các khúc đồng dao, ca dao, dân ca… Tuổi thơ của những thầy, cô giáo gắn bó với những đêm trăng, đồng ruộng, các trò chơi dân gian cùng nhau đọc vè, đọc đồng dao, hát dân ca… còn trẻ em của ngày nay với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ thông tin đã đưa thế hệ mầm non tương lai của đất nước dần lãng quên với truyền thống của dân tộc như chỉ thu hẹp trong thế giới riêng với những trò chơi hiện đại, gắn bó với thế giới ảo trên máy tính. Đó là điều đã làm tôi trăn trở băn khoăn. Chính vì vậy, trong chương 6 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non trình giảng dạy tôi đã cố gắng lựa chọn, lồng ghép một số bài dân ca phù hợp với trẻ vào hoạt động âm nhạc. Tôi hy vọng rằng dân ca sẽ mang đến cho trẻ niềm say mê hứng thú khi học âm nhạc. Đó là lý do tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non”. 3. Mục đích của SKKN Nghiên cứu vấn đề này là để tìm cách lồng ghép các làn điệu dân ca vào trong hoạt động âm nhạc. 4. Đối tượng phạm vi của sáng kiến. Tôi nghiên cứu trên trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi và các hoạt động giúp trẻ cảm thụ âm nhạc qua các làn điệu dân ca Việt Nam 5. Đối tượng khảo sát, thực nghiệm: Đối tượng khảo sát: Trẻ lớp MGL Đối tượng thực nghiệm là trẻ: Trẻ mầm non 6. Phương pháp nghiên cứu: Phương pháp điều tra, khảo sát: Phương pháp điều tra là phương pháp thu thập số liệu thông tin, sự suy nghĩ, quan điểm của nhà giáo dục và trẻ về những hiểu biết, khả năng cảm thụ âm nhạc về một số làn điệu dân ca Việt Nam. Phương pháp thực nghiệm: Là phương pháp thu nhận thông tin, số lượng, chất lượng nhận thức, khả năng âm nhạc của trẻ khi được nhà giáo dục đưa ra các biện pháp giáo dục lồng ghép dân ca vào các hoạt động âm nhạc ở trường mầm non. Phương pháp đánh giá: Đánh giá là quá trình thu thập thông tin về trẻ một cách có hệ thống và có phân tích, nhận xét, đối chiếu với mục tiêu chương trình GDMN, mục tiêu cần đạt trong các giờ học lồng ghép dân ca vào hoạt động âm nhạc nhằm theo dõi sự phát triển nhận thức của trẻ, khả năng cảm thụ âm nhạc, thái độ của trẻ khi tham gia vào các giờ học âm nhạc của trẻ để điều chỉnh kế hoạch, nội dung chương trình phù hợp với trẻ. Phương pháp dùng trò chơi: Là quá trình dạy học dưới hình thức tham gia một số trò chơi giáo dục: tai ai tinh, nghe giai điệu đoán tên bài hát…, cho phép trẻ tiếp thu những tri thức, những kỹ năng khác nhau mà không chủ định, giúp trẻ phát triển tai nghe, trí nhớ, trí tưởng tượng, khả năng âm nhạc... 7. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu: Phạm vi nghiên cứu: Lớp MGL A3 trong trường mầm non Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9/2016 đến tháng 3/2017 Thời gian Nội dung thực hiện Bắt đầu Kết thúc Tháng 9 Tháng 10 - Lựa chọn đề tài 7 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non - Khảo sát - Đăng ký đề tài SKKN Tháng 11 Tháng 12 - Xây dựng đề cương chi tiết - Thực hiện các biện pháp Tháng 1 Tháng 2 - Ghi chép chi tiết các biện pháp và kết quả tiến bộ của trẻ - Khảo sát khi thực hiện đề tài Tháng 2 Tháng 3 - Đánh máy, in, đóng quyển SKKN - Nộp bản SKKN II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Cơ sở lý luận: Dân ca có một sự tác động mạnh mẽ đối với con người, hình thành nhân cách trọn vẹn cho con người. Nó giúp cho trẻ làm quen với các điệu hát dân gian của dân tộc cùng chung sống trên đất nước Việt Nam. Dân ca tạo cơ sở cho việc giáo dục thẩm mỹ âm nhạc, nhận thức vẻ đẹp và có tình cảm yêu quý, trân trọng nền âm nhạc dân gian và âm nhạc dân tộc. Các nghiên cứu khoa học cho thấy âm nhạc có tác dụng giúp trẻ thông minh hơn. Âm nhạc (Dân ca) làm phát sinh những tình cảm đặc biệt. Nó có thể làm cho trẻ uốn éo thân hình theo điệu nhạc hay lắc lư cái đầu theo mỗi dòng cảm xúc. Dân ca giáo dục truyền thống, giáo dục tâm hồn dân tộc, ngôn ngữ dân tộc, giáo dục phong tục tập quán, tình yêu quê hương - đất nước, yêu cha mẹ, yêu nhân loại, yêu hoà bình,... Dân ca làm cho tâm hồn ta rộng mở, chắp cánh cho trí tưởng tượng bay cao. Khi nghe bất cứ một làn điệu dân ca nào, tâm hồn ta như nhẹ lại, một cảm giác yên bình, ấm cúng lan tỏa khắp nơi. Dù đi bất cứ đâu, khi nghe dân ca ta đều nhớ về gia đình, quê hương - đất nước, nơi "Chôn nhau cắt rốn". "Tuổi thơ là bình minh của cuộc đời, là giai đoạn phát triển nhanh nhất của các chức năng tâm lý ... là thời kỳ tiếp nhận cái đẹp dễ dàng". Trẻ không thể tự nhận ra cái hay cái đẹp nếu ta không tạo điều kiện cho trẻ tiếp xúc với thế giới xung quanh, với âm nhạc, với những làn điệu dân ca. Trong khi nghe dân ca, trẻ cảm nhận được tính chất, tình cảm của những làn điệu, hưởng ứng với những trạng thái cảm xúc khi nghe. Dân ca đưa trẻ đến với tình cảm dịu dàng, nhẹ nhàng, ấm áp ... Trên cơ sở đó, dân ca giúp trẻ nảy sinh tình yêu âm nhạc, hứng thú và có nhu cầu hoạt động âm nhạc. Với những giai điệu, tiết tấu... độc đáo của dân ca, giúp trẻ thể hiện một cách diễn cảm trong hoạt động âm nhạc của bản thân. Trẻ cảm nhận và đánh giá được cái hay, cái hấp dẫn khi nghe cô hay bạn biểu diễn. Qua các bài hát như: "Hoa thơm bướm lượn", "Xe chỉ luồn kim", "Bèo dạt mây trôi"... với những giai điệu nhẹ nhàng, trầm bỗng du dương, với sự phong phú về âm hình tiết tấu, phong cách 8 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non đa dạng của các thể loại đã đưa trẻ vào thế giới kỳ diệu của nhạc và thơ, giúp hình thành ở trẻ khả năng cảm nhận về dân ca. Qua các bài hát ấy, giúp trẻ cảm nhận được vẽ đẹp của thiên nhiên như bèo trôi trên mặt nước xanh mượt, những đám mây bồng bềnh trôi nhè nhẹ; sự nhẹ nhàng, khéo léo đôi bàn tay mẹ may đồ, vá áo cho bé,... Đối với trẻ mầm non, tùy theo đặc điểm lứa tuổi mà trẻ có quá trình cảm nhận dân ca ngày một phức tạp hơn. Điều này đòi hỏi trẻ phải tích cực tư duy, tưởng tượng và sáng tạo hơn nữa. Ví dụ: Trẻ nhỏ sẽ nghe và hát những bài hát dễ (bài "Inh lả ơi -dân ca Thái", còn trẻ lớn hơn thì ta sẽ cho trẻ nghe và hát bài khó hơn (Gà gáy le te - dân ca Cống Khao, "Bắc kim thang" - dân ca Nam Bộ, "Trống cơm" - dân ca Quan họ Bắc Ninh). Hay khi cho trẻ tiếp xúc với bài dân ca khó, đòi hỏi trẻ phải tích cực, phải chú ý lắng nghe cô, biết bắt chước cô và bạn nhưng không rập khuôn mẫu của cô và bạn. Sau khi, trẻ đã hiểu rõ bài hát, ta có thể cho trẻ sáng tạo trong phong cách biểu diễn của mình. Dân ca đưa trẻ đến với ngôn ngữ của dân tộc. Các bài hát dân ca các vùng miền còn mang đến cho trẻ lòng tự hào dân tộc, những cảm xúc trữ tình. Chẳng hạn như giáo viên có thể giúp trẻ làm quen, hiểu rõ hơn các từ lạ như "vuông nhiễu tím" ("Xe chỉ luồn kim "- dân ca Quan họ Bắc Ninh), "Bèo dạt mây trôi" ("Bèo dạt mây trôi"-dân ca Quan họ Bắc Ninh). Qua bài "Ru con"- dân ca Nam Bộ, với làn điệu nhẹ nhàng, trầm bổng ... dễ dàng đưa trẻ vào giấc ngủ. Qua đó, giúp trẻ cảm nhận tình cảm ấm áp, yêu thương ... của mẹ, khắc sâu trong lòng trẻ lòng biết ơn cha mẹ đã sinh thành và dạy dỗ. Qua giờ nghe - hát dân ca, trẻ có thể biểu diễn minh họa bằng các cử động khéo léo của bàn tay, tay, chân, lưng, đầu, vai và toàn thân ... Đồng thời, nhờ sự minh họa của những giai điệu làm cho các chuyển động của trẻ càng chính xác và nhịp nhàng hơn. 2. Cơ sở thực tiễn: Ở lứa tuổi mầm non, trẻ đang trong giai đoạn phát triển mạnh mẽ về mọi phương diện của những năm tháng đầu đời – làm sơ sở nền tảng, và dường như nó quyết định cho quá trình phát triển về sau này của trẻ. Đáp ứng yêu cầu "Giáo dục âm nhạc" theo hướng mới và khuyến khích các giáo viên đưa dân ca vào chương trình dạy, Vụ giáo dục Mầm non chỉ đạo biên soạn cuốn sách "Trẻ mầm non ca hát" với nội dung bao gồm các ca khúc mầm non và các làn điệu dân ca chọn lọc phản ánh nhiều khía cạnh tình cảm sâu sắc dành cho các cháu nghe và ca hát. Nhưng việc đưa dân ca đến gần với trẻ chưa được các cô thực hiện tốt. Trường mầm non nơi tôi đang làm là ngôi trường luôn quan tâm đến công tác thi đua dạy tốt, chăm sóc, giáo dục trẻ tốt và đã đạt nhiều thành tích, chất lượng giáo dục không ngừng được nâng cao. Trong các nội dung giáo dục thì giáo dục 9 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non nghệ thuật cũng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của giáo dục mầm non và có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của trẻ nên được các trường quan tâm, lưu ý. Để thực hiện mục tiêu đó đầu năm tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng của lớp mình tôi nhận thấy có những thuận lợi và khó khăn sau: 2.1.Thuận lợi: Được sự quan tâm giúp đỡ của Ban giám hiệu nhà trường tạo điều kiện trang bị đầy đủ cơ sở vật chất, đồ dùng đồ chơi trong lớp để dạy trẻ tốt hơn. Được sự chỉ đạo của Ban giám hiệu về lịch trình và kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục, kế hoạch ngày chuyên môn. Phòng học rộng rãi, có nhiều phòng hợp lý nên việc tổ chức giảng dạy và tổ chức các hoat động cho trẻ cũng dễ dàng. Giáo viên nhiệt tình, yêu mến trẻ. Giáo viên được tập huấn các chuyên đề giáo dục âm nhạc, có sang tạo trong việc thay đổi địa điểm, nội dung, hình thức tổ chức hoạt động âm nhạc Đa số phụ huynh quan tâm đến con, tham gia các hoat động của lớp. Phụ huynh thường xuyên trao đổi thông tin của trẻ với cô giáo để các cô nắm được tình hình của con 2.2.Khó khăn: Khả năng âm nhạc của các cô trong lớp chưa đồng đều, các bài hát mang tính chất vùng miền nên chưa phù hợp với các giọng hát ở địa phương khác. Những bài hát dân ca có trong chương trình chủ yếu là cô hát cho trẻ nghe, có rất ít bài dạy cho cháu hát. Nhiều giáo viên chưa có kỹ năng sử dụng đàn kết hợp với Một số trẻ nhút nhát không tự tin khi tham gia vào các hoạt động, một số trẻ lại quá hiếu động nên khi hoạt động chưa chú ý vào sự hướng dẫn của cô, kỹ năng sống của trẻ còn nhiều hạn chế. Sự quan tâm của gia đình dành cho các cháu là không đồng đều. 3.Các biện pháp: 3.1. Biện pháp 1: Khảo sát ban đầu. Trẻ có khả năng cảm thụ âm nhạc không đồng đều.Mỗi trẻ có một cách cảm thụ âm nhạc, hướng ứng theo lời ca giai điệu bài hát có sự khác nhau. Đa số các trẻ gái tự tin mạnh dạn thể hiện các bài hát, bài múa trong các giờ hoạt động âm nhạc, hoạt động văn nghệ biểu diễn các ngày lễ hội, sự kiện của trường, lớp hơn các bé trai. Kết quả khảo sát đầu năm học 2016 - 2017 về khả năng cảm thụ âm nhạc của 46 trẻ: Tổng số Trẻ Trẻ Tỉ lệ trẻ TT Nội dung khảo sát trẻ đạt chưa đạt đạt 10 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non 1 Ngôn ngữ 46 46 0 100% 2 Khả năng cảm thụ âm nhạc 46 30 16 65.2% (Tiết tấu, giai điệu,…) 3 Óc thẩm mĩ 46 32 14 70% 4 Trí nhớ 46 35 11 76% 5 Trí tưởng tượng 46 31 15 67.4% 6 Tình cảm, tình yêu quê hương 46 37 9 80% đất nước, con người. 3.2. Biện pháp 2: Giáo viên cần nắm vững phương pháp tổ chức hoạt động âm nhạc cho trẻ ở trường mầm non. Khi dạy trẻ một bài hát, điều quan trọng là giáo viên phải hát đúng ca từ và giai điệu của bài. Cô giáo cần làm sáng tỏ nội dung của bài dân ca, thể hiện sự hiểu biết của cá nhân về bài dân ca đó để tăng thêm sức truyền cảm, gây ấn tượng thính giác cho trẻ. Có thể cho trẻ đọc các bài ca dao, đồng dao mà trẻ thuộc đã được phổ nhạc sau đó dạy trẻ hát cả bài, từng câu, từng đoạn tùy thuộc vào độ dài ngắn của bài. Như vậy trẻ sẽ rất thích thú và nhanh chóng tiếp nhận bài dân ca đó. Trao đổi gợi mở với trẻ về nội dung của bài dân ca về ca từ, giai điệu, tiết tấu,… Phương pháp này nhằm kích thích hoạt động nhận thức của trẻ, đòi hỏi lôi cuốn trẻ tham gia trao đổi, bộc lộ suy nghĩ, cảm nhận riêng của mình về bài dân ca. Hay nói cách khác là khen ngợi để trẻ bộc lộ khả năng cảm thụ âm nhạc. Từ đó trẻ thêm hiểu, thêm yêu các làn điệu dân ca đằm thắm, mượt mà. Điều đó giúp cho trẻ bộc lộ suy nghĩ, sự sáng tạo, nêu lên được cảm nhận riêng của mình về làn điệu dân ca đôi khi không phải xuôi chiều mà phải là trái ngược để trẻ nêu được nhận xét, cảm nhận của mình sau đó sẽ cùng quyết định theo cái chung nhất. Hình tượng trực quan rất quan trọng đối với trẻ vì tư duy của trẻ là tư duy trực quan hình tượng. Vì vậy khi mang đến cho trẻ những làn điệu dân ca có đồ dùng trực quan để minh họa thì càng giúp cho khả năng cảm thụ âm nhạc của trẻ tốt hơn. Đồ dùng trực quan như là: hình ảnh, phim, video, clip, đạo cụ biểu diễn,… có liên quan đến nội dung bài dân ca thực sự có ý nghĩa rất lớn để trẻ có thể tiếp thu nhanh nhất, trẻ có cảm xúc tuyệt vời nhất đối với những làn điệu dân ca, các điệu hò, vè, đồng dao,….Ngoài các hình tượng trực quan trên thì cử chỉ, nét mặt, trang phục biểu diễn của cô giáo và trẻ là một phương tiện trực quan sinh động khêu gợi cảm xúc thẩm mỹ của trẻ, góp phần rất quan trọng vào thành công của tiết học. Còn gì tuyệt vời hơn khi múa biểu diễn bài “Trống cơm” trẻ được mặc yếm, váy đụp, được mặc quần áo bà ba khi biểu diễn bài “Lý cây bông”, được xúng xính trong bộ váy dân tộc và cầm ô để hát múa “Inh lả ơi”,…. 11 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non (Hình ảnh: trẻ biểu diễn “Trống cơm”) (Hình ảnh: trẻ biểu diễn múa hát bài“inh lả ơi”) Trò chơi âm nhạc là một phần rất quan trọng trong hoạt động giáo dục âm nhạc trên tiết học. Trong trò chơi âm nhạc trẻ được phát triển trí nhớ, tai nghe, sự nhanh nhẹn, tự tin, năng động của mình. Với việc “Lồng ghép dân ca vào các hoạt động cho trẻ mẫu giáo” thì những trò chơi âm nhạc có tính chất dân ca tôi thường sử dụng như: Nghe dân ca đoán tên làn điệu, Thi hát đối đáp các bài đồng dao, vè,…Nghe âm thanh đoán tên nhạc cụ dân tộc…..được trẻ đón nhận rất tích cực và hứng thú. Để trò chơi không bị lặp lại nhiều dễ gây nhàm chán cho trẻ giáo viên cần linh hoạt lựa chọn, cải biên trò chơi phù hợp với tiết dạy của mình. Như trò chơi “Hát theo hình vẽ” tôi lựa chọn những hình ảnh liên quan đến các bài dân ca gần gũi mà trẻ biết. Hay trò chơi “Nghe bài hát đoán tên bạn hát” tôi hướng cho trẻ lên chơi hát các bài dân ca mà trẻ thích…. 12 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non 3.3. Biện pháp 3: Giúp trẻ hiểu được nội dung, ngôn ngữ riêng của từng bài dân ca làm phong phú thêm vốn từ cho trẻ: Trẻ được tiếp xúc với âm nhạc ở mọi lúc, mọi nơi trong cuộc sống. Trẻ có thể được học các bài dân ca do cô, bố mẹ, bà dạy hoặc trẻ được nghe ở trường, ở nhà nhưng điều quan trọng là giáo viên phải giúp trẻ hiểu được nội dung của những bài hát đó, hiểu được những từ trong các bài hát của các vùng miền khác nhau, đặc biệt là trong dân ca Việt Nam thường hay có những tiếng đệm ở giữa hoặc cuối câu để mở rộng khuôn khổ câu như: í a, ối a… Ví dụ: Bài hát “Cái Bống” cô giải thích cho trẻ biết đây là bài dân ca Bắc bộ được phổ nhạc từ bài đồng dao cổ, bài hát nói đến tình cảm của người con dành cho mẹ, biết giúp đỡ mẹ công việc hang ngày…. Bài hát miêu tả “Cái Bống” giúp mẹ với những việc làm rất khéo léo “Kéo sẩy kéo sàng…” và giúp mẹ gánh gồng để chạy một cơn mưa. Giáo viên phải giải thích nhưng từ có trong bài hát, “Bống” tên riêng của một cô bé người miền Bắc, ở miền Bắc người ta hay dùng từ để gọi trước tên riêng là “Cái”. “Kéo sẩy kéo sàng” là động tác sàng lúa, Bống dùng một cái sàng xoay tròn để những hạt lúa lép rơi ra ngoài. Bài hát ca ngợi tấm lòng hiếu thảo của Bống, tuy nhỏ nhưng Bống đã có thể giúp mẹ làm những việc đơn giản. Qua đó giáo viên giáo dục trẻ tình cảm gia đình, là con phải biết yêu thương kính trọng ông bà, cha mẹ. Bài “Bà Còng”, đây là bài hát phổ từ ca dao cổ nói về một người bà đã già lưng còng, khi bà đi chợ, do không cẩn thận, bà đã đánh rơi tiền. “Cái tôm cái tép” trong bài hát là những bạn nhỏ khi nhìn thấy của rơi đã nhặt lên trả lại cho bà. Giáo viên giáo dục trẻ kính trọng, giúp đỡ người lớn tuổi như ông bà, cha mẹ… giáo dục trẻ thái độ kính trọng người khác. “Inh lả ơi” là lời mời gọi các bạn dân tộc Thái, bài hát ca ngợi cảnh núi rừng xinh đẹp, ca ngợi mùa xuân đất nước muôn hoa tươi đẹp. Qua bài hát trẻ sẽ biết thêm về một vùng đất của Việt nam, đó là nơi muôn hoa, lá luôn khoe sắc tươi màu. Các bạn ở đó thân thiện và vui vẻ. Bài “Cò lả” lại là một cảnh đẹp khác của đất nước Việt Nam, là một vùng đồng bằng Bắc bộ trù phú với những cánh đồng cò bay thẳng cánh. Nơi đó có những con người chịu thương chịu khó mà ai đi qua cũng sẽ nhớ. Bài “Hoa thơm bướm lượn”, dân ca Quan họ Bắc Ninh với giai điệu mượt mà, đằm thắm nói về cảnh đẹp của quê hương, đất nước, con người. Khi tiếp xúc với các bài dân ca vốn từ của trẻ tăng rõ rệt, trẻ biết được thêm cả từ của các vùng miền khác, điều đó giúp cho trẻ dễ dàng làm quen văn học, làm quen chữ viết. 13 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non 3.4. Biện pháp 4: Sưu tầm, chọn lọc một số bài dân ca dễ học, dễ nhớ và phù hợp chủ đề giáo dục trong trường mầm non: Dân ca của mỗi nước, mỗi dân tộc hay của mỗi vùng, mỗi miền đều có âm điệu, phong cách riêng biệt. Sự khác nhau này tùy thuộc vào môi trường sống, hoàn cảnh địa lý và đặc biệt là ngôn ngữ. (Ví dụ: dân ca các dân tộc Tây Nguyên khác với dân ca Nam Bộ…). Nhiều bài dân ca đã đạt tới trình độ nghệ thuật cao và có sức hấp dẫn, truyền cảm mạnh mẽ, được phổ biến sâu rộng.Việt Nam là một quốc gia đa dân tộc với nền văn hóa lâu đời, do đó dân ca Việt Nam thật phong phú, đa dạng. Kho tàng dân ca Việt Nam bao gồm nhiều vùng miền, nhiều thể loại: Dân ca quan họ ở Bắc Ninh, hát Xoan ở Phú Thọ, hát Ví, hát Trống quân ở nhiều làng quê Bắc bộ, hát Dô ở Hà Tây, hát Ví dặm ở Nghệ An, Hà Tĩnh… ở Trung bộ có Hò Huế, Lý Huế, hát Sắc bùa… ở Nam bộ có các điệu Lý, điệu Hò, nói thơ… Dân ca của các dân tộc miền núi phía Bắc (đồng bào Thái, H' Mông, Mường…), dân ca của các dân tộc Tây Nguyên (Gia-rai, Ê-đê, Ba-na, Xơ-đăng…) đều có bản sắc riêng. Từ bao đời nay, dân ca gắn bó với đời sống văn hóa và tinh thần của cộng đồng các dân tộc trên khắp dải đất Việt Nam. Ngoài những làn điệu thuộc các loại dân ca khác nhau còn có những loại hát có nhạc đệm theo như Chầu Văn, ca trù, ca Huế, ca Quảng, nhạc tài tử miền Nam… và những hình thức ca kịch dân tộc độc đáo như Tuồng, Chèo, Cải lương… Dân ca luôn được bổ sung và phát triển. Nhiều nhạc sĩ đã dùng chất liệu dân ca để sáng tác nên những bài hát và bản nhạc mới đậm đà màu sắc dân tộc, trở thành những tiêt mục biễu diễn rất hấp dẫn. Học hát, nghe các làn điệu dân ca và tìm hiểu về dân ca Việt Nam, chúng ta càng thêm yêu mến và tự hào về nhân dân ta, đất nước ta. Dân ca là sản phẩm tinh thần quý giá của cha ông để lại, càng trân trọng, giữ gìn, học tập và tiếp tục phát triển vốn quý ấy. Vì vậy tôi đã sưu tầm những bài hát dân ca phù hợp với trẻ để trẻ có thể hát, múa, trải nghiệm và lớn lên cùng dân ca dân tộc. Đặc biệt các bài dân ca đó phải lồng ghép được vào một số chủ đề, sự kiện của chương trình nhà trường. Ví dụ: Sự kiện: Tết Trung thu: hát hội trăng rằm, ông trăng xuống chơi Sự kiện 20/10 (chủ đề gia đình), 8/3: Cò lả, ru con, Cái Bống, Bà Còng đi chợ,… Sự kiện 20/11 (Chủ đề nghề nghiệp): Tập tầm vông, Rềnh rềnh ràng ràng, Đi cấy… Chủ đề động vật: Gà gáy le te, Lý chim sáo, chim chích bông… Chủ đề thực vật: Bèo dạt mây trôi, Lý cây bông, hoa thơm bướm lượn, lý cây đa Chủ đề quê hương: Inh lả ơi, quê hương tươi đẹp… 14 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non Do tính chất vùng miền của dân ca, nên việc đầu tiên tôi làm là tìm kiếm những bài dân ca, đồng dao phổ nhạc của đồng bằng Bắc bộ, bởi nói tới đồng dao là nói đến những gì quen thuộc nhất trong cuộc sống hàng ngày của trẻ. Đồng dao mang tính chất truyền khẩu, bản thân trẻ đã thuộc sẵn những bài đồng dao qua những trò chơi dân gian. Do đó với những bài đồng dao phổ nhạc trẻ cũng sẽ thuộc nhanh chóng. Ví dụ: bài Bà Còng, bài Cái Bống, Bầu và Bí, Gánh gánh gồng gồng, Rềnh rềnh ràng ràng, Tập tầm vông,… Và sau đó là lựa chọn những bài dân ca ở các vùng miền khác để hát cho trẻ nghe: Cây trúc xinh, Inh lả ơi,… Các bài dân ca ở các vùng miền khác nhau để mang đến cho trẻ những trải nghiệm khác nhau. Qua đó trẻ sẽ càng yêu thêm quê hương, đất nước, con người Việt Nam. Điều quan trọng mà người giáo viên cần làm ở đây là lựa chọn những bài dân ca nào phù hợp để đưa vào các chủ đề sự kiện trong chương trình nhà trường. VD: Với chủ đề Động vật: Tôi chọn bài “Chim sáo”, “Cò lả” để giới thiệu trẻ một số loài động vật … cho trẻ biết về tiếng hót của chim sáo, chim cất tiếng hót vang trong rừng cho thấy khung cảnh thanh bình và yên ả. 3.5. Biện pháp 5: Dạy dân ca mọi lúc mọi nơi: Dạy mọi lúc mọi nơi là không phải lúc nào cũng bắt trẻ hát, múa dân ca, như vậy dễ gây nhàm chán cho trẻ. Do đó, người giáo viên cần phải linh hoạt áp dụng vào các hoạt động trong ngày của trẻ. Hoặc có thể lồng ghép vào các hoạt động khác: Hoạt động làm quen văn học, Hoạt động làm quen toán, Hoạt động KPKH, Hoạt động tạo hình, hoạt động ngoài trời.… Ví dụ: + Trong hoạt động làm quen văn học: Tiết truyện “Quả bầu tiên”, cô có thể dẫn dắt bằng cách cho trẻ hát dân ca “Bầu và bí”. Cô hướng trẻ đến tình đoàn kết dân tộc thương yêu đồng loại, tình cảm thương yêu với loài vật xung quanh, giáo dục trẻ nhân cách tốt đẹp, khi biết yêu thương giúp đỡ người khác. + Trong hoạt động ngoài trời: Cô tổ chức cho trẻ chơi trò chơi vận động là các trò chơi dân gian như lộn cầu vồng, rồng rắn lên mây, thả đỉa ba ba, tập tầm vông…qua đó cô giới thiệu trẻ nhịp điệu của các bài đồng dao giúp trẻ có hứng thú với giai điệu, lời ca các bài đồng dao được phổ nhạc. 15 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non (Hình ảnh: trẻ chơi rồng rắn lên mây trong giờ HĐNT)) Hay cứ đến thứ 4 cuối cùng của tháng, chúng tôi cho các con trong khối giao lưu các bài dân vũ đặc biệt các cô hướng trẻ tập dân vũ với các bài hát dân ca Việt để khơi gợi trẻ tình yêu quê hương đất nước, thiên nhiên, con người Việt (Hình ảnh: tập thể khối lớn đồng diễn dân vũ “Trống cơm” + Trong hoạt động góc: Góc âm nhạc: Cô có thể bật nhạc cho trẻ múa minh họa động tác cho bài “Cái Bống”, “Bà Còng đi chợ”,….Có những trẻ có năng khiếu đàn, giáo viên gợi mở cho trẻ đánh đàn những bài dân ca đơn giản cùng kết hợp với các bạn trong nhóm chơi hát, múa phụ họa 16 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non (Hình ảnh: Trẻ hát múa khi chơi góc âm nhạc) Góc thiên nhiên: Cô có thể tổ chức cho trẻ trồng hoa chăm sóc hoa, trẻ có thể vừa làm vừa hát “Hoa trong vườn” (Dân ca Thanh Hóa). + Trong làm quen với toán: Cô cho trẻ hát “Lý cây bông” trẻ sẽ đếm số lượng, màu sắc cho các loại hoa trong bài dân ca. + Trong hoạt động KPKH: ở chủ đề gia đình cô có thể gợi mở bằng cách hát ru Ru em (Dân ca Xê Đăng) hoặc Ru con (Dân ca Nam bộ) nói cho trẻ biết về tình cảm thiết tha của người mẹ, người chị qua lời ru ngọt ngào của các bài dân ca đó. + Trong giờ đón- trả trẻ, mỗi chủ đề sự kiện của tháng trường tôi lại tìm những bài hát gắn liền với sự kiện/ chủ đề nhưng vẫn kết hợp lồng ghép các bài hát dân ca vui nhộn để tạo cho trẻ hứng thú khi đến trường. Giờ tập thể dục buổi sáng các cô lồng ghép một số bài dân ca vui nhộn vào hoạt động thể dục “Gà gáy le te” (Dân ca Cống Khao), Trống cơm,… tạo cho trẻ không khí của một ngày mới sinh động. 17 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non (Hình ảnh: Trẻ tập thể dục sáng) 3.6. Chuẩn bị trang phục, đạo cụ để trẻ múa vận động minh họa biểu diễn cho các bài dân ca: Giáo viên dạy hát dân ca, cho trẻ nghe dân ca thì vẫn chưa đủ, điều quan trọng hơn là cần cho trẻ trải nghiệm hóa thân vào những nhân vật trong các bài dân ca. Trẻ đóng vai các hình tượng trong các bài hát dân ca Việt Nam giúp trẻ hiểu được sự vất vả của con người lao động, tình cảm yêu thiên nhiên, đất nước, giúp trẻ tự hào về văn hóa của các dân tộc trên đất nước Việt Nam Khi cho hát trẻ múa các bài dân ca Bắc bộ cô có thể chuẩn bị trang phục Bắc bộ: Váy đụp, áo tứ thân, áo yếm bên trong, đầu vấn khăn. Đạo cụ hay nhạc cụ đi kèm sẽ tùy theo các bài hát. (Hình ảnh: Một số đồ dùng, đồ chơi tự tạo góc âm nhạc) 18 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non Hình ảnh: Một số loại trang phục dân tộc) Ví dụ: Với bài “Cái Bống” cô chuẩn bị những cái thúng hoặc mẹt. Với bài “Bà Còng đi chợ” chuẩn bị gậy, mũ tôm tép. Với bài “Trống cơm” cô chuẩn bị phách tre, trống, trẻ trai có thể chuẩn bị áo dài, khăn đóng. 19 | 21
Một số biện pháp lồng ghép dân ca trong hoạt động âm nhạc cho trẻ mầm non Còn khi trẻ múa, hát các bài dân ca Nam bộ, trẻ cần phải có áo bà ba, quần dên, khăn rằn. Trang phục, đạo cụ, nhạc cụ là một phần không thể thiếu khi “mang dân ca đến gần với trẻ”. Những tiết tấu, giai điệu, nhịp điệu đem âm thanh đến cho trẻ thì trang phục sẽ mang đến cho trẻ những hình ảnh đẹp để qua đó trẻ thêm yêu dân ca, trẻ say mê và thích thú với dân ca. 3.7. Biện pháp 7: Kết hợp với phụ huynh tổ chức các hoạt động “lễ hội” ở trường: Giáo viên cần tuyên truyền cho phụ huynh biết lợi ích khi mang dân ca đến gần hơn với trẻ. Để từ đó phụ huynh có thể phối hợp cùng giáo viên dạy dân ca cho trẻ ở nhà hát ru hoặc hát dân ca cho trẻ nghe vào mỗi tối, nếu có điều kiện phụ huynh cho trẻ nghe, xem các bài hát, điệu múa dân ca trên các phương tiện thông tin ngày nay. Với những bài dân ca mà trẻ đã được nghe, được xem thì khi đến trường cô dạy hát hoặc hát cho trẻ nghe sẽ gây cho trẻ sự hứng thú, trẻ sẽ hát hay hơn, múa đẹp hơn. Các dịp lễ hội, sự kiện nhà trường tổ chức các hội diễn văn nghệ để trẻ được biểu diễn những tiết mục văn nghệ cô và trò của các lớp đã tập luyện. Giúp trẻ có sự tự tin trước đám đông, trẻ tự tin tham gia các hoạt động tập thể, và còn giúp trẻ phát triển toàn diện về các mặt Đức – Trí – Thể - Mỹ. Khi dàn dựng chương trình các giáo viên cố gắng lựa chọn các bài dân ca để trẻ hát múa. Giáo viên cùng phụ huynh chuẩn bị trang phục, đạo cụ cho trẻ. Đây cũng là dịp để gia đình và nhà trường thể hiện sự quan tâm đối với trẻ, mang đến cho trẻ tuổi thơ hồn nhiên, trong sáng đầy ấp tiếng cười. 20 | 21

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.