intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp giúp học sinh phòng chống bị xâm hại

Chia sẻ: Convetxao | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

17
lượt xem
1
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nhằm giúp các em học sinh hiểu rõ mối nguy hiểm của xâm hại, cách bảo vệ bản thân trước những mối nguy hiểm đó, để không có những vấn đề đáng tiếc xảy ra, để các em khôn lớn trưởng thành mạnh mẽ, lành mạnh và trở thành người có ích cho đất nước.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp giúp học sinh phòng chống bị xâm hại

  1. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. MỤC LỤC TRANG MỤC LỤC....................................................................................................1 A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI............... ........................................................1 II. MỤC ĐÍCH VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.............................1 III. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI............................................................... .....2 IV. CÁC GIẢ THIẾT NGHIÊN CỨU.................................................. .....2 V. CƠ SỞ LÝ LUẬN, CƠ SỞ THỰC TIỄN.............................................2 VI. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN....................................................................6 B. PHẦN NỘI DUNG I. THỰC TRẠNG ....................................................................................7 II. CÁC BIỆN PHÁP GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ........................................13 1. Trang bị cho các em các kỹ năng sống.................................................13 2. Kết quả nghiên cứu...............................................................................15 3. Hiệu quả áp dụng..................................................................................19 C. PHẦN KẾT LUẬN I. Ý nghĩa của đề tài ................................................................................22 II. Bài học kinh nghiệm.............................................................................22 D. TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................25 1/25
  2. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. SKKN VỀ PHÒNG CHỐNG XÂM HẠI TÌNH DỤC TRẺ EM A. PHẦN MỞ ĐẦU I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Có thể nói tình trạng trẻ em bị xâm hại hiện nay đang ở mức báo động cấp thiết, đang là mối lo ngại, trăn trở của ngành giáo dục, cha mẹ học sinh và toàn xã hội. Xâm hại trẻ em ở Việt Nam diễn ra không chỉ ở các thành phố lớn mà còn có ở các vùng nông thôn, vùng sâu vùng xa và xẩy ra với các em học sinh ở mọi lứa tuổi. Trên các phƣơng tiện thông tin về học sinh bị xâm hại gây hậu quả nghiêm trọng và bức xúc trong dƣ luận xã hội. Xâm hại trẻ em diễn ra với nhiều hình thức, nhiều mức độ, xuất phát do nhiều nguyên nhân. Vì vậy để bảo vệ trẻ em không bị xâm hại là một trong những vấn đề cần thiết trong xã hội hiện nay. Đây không phải việc làm dành riêng cho những ngƣời làm công tác giáo dục hay của những ngƣời làm công tác xã hội mà đó là trách nhiệm của cả cộng đồng. Bản thân là một ngƣời làm công tác giáo dục, hàng ngày đƣợc chứng kiến sự ngây thơ, hồn nhiên, trong sáng của tuổi học trò, hàng ngày cắp sách đến trƣờng để lĩnh hội tri thức, chuẩn bị hành trang bƣớc vào đời. Vậy mà các em có nguy cơ gặp phải những trƣờng hợp đau lòng nhƣ bị xâm hại sẽ làm tổn thƣơng đến tâm lý của các em. Rất có thể các em sẽ trở thành những đứa trẻ hoàn toàn khác nhƣ: thụ động, thờ ơ, lo sợ, tự kỷ...thậm chí cả cái chết. Đó là điều mà không ai trong chúng ta mong muốn. Vì vậy, với mong muốn tìm ra những giải pháp tốt nhất, tối ƣu nhất để có thể giúp các em phòng ngừa xâm hại, tôi đã lựa chọn đề tài: “Một số biện pháp giúp học sinh phòng chống bị xâm hại”, để góp phần đào tạo một thế hệ trẻ thực sự năng động, tự tin và giàu bản lĩnh để có thể ứng phó với bất kỳ tình huống nào trong cuộc sống. II. MỤC ĐÍCH VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 1. MỤC ĐÍCH: - Đề tài nhằm giúp các em học sinh hiểu rõ mối nguy hiểm của xâm hại, cách bảo vệ bản thân trƣớc những mối nguy hiểm đó, để không có những vấn đề đáng tiếc 2/25
  3. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. - xảy ra, để các em khôn lớn trƣởng thành mạnh mẽ, lành mạnh và trở thành ngƣời có ích cho đất nƣớc. 2. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU: - Phƣơng pháp khảo sát, thống kê - Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, khái quát qua các con số, số liệu đã thống kê. - Phƣơng pháp gặp gỡ, trao đổi, xin ý kiến giáo viên hƣớng dẫn về nhận định thực trạng, chỉ ra nguyên nhân, hậu quả và đƣa ra giải pháp với từng vấn đề cụ thể. III. GIỚI HẠN CỦA ĐỀ TÀI: 1. ĐỐI TƢỢNG - Các em học sinh từ 11 tuổi đến 14 tuổi ( Học sinh từ lớp 6 đến lớp 9 – Khối THCS) - GVCN các khối lớp 2. PHẠM VI NGHIÊN CỨU - Nghiên cứu ở lứa tuổi học sinh THCS, đồng thời nghiên cứu các giá trị kỹ năng sống cho học sinh. - Cụ thể là lớp 7A2 và 6A3, lớp 8A5, 9A1 (180 học sinh). - Khảo sát, đánh giá, tổng hợp, khái quát dựa trên số liệu thống kê từ 4 khối lớp về khả năng nhận thức và bảo vệ bản thân của học sinh. IV. CÁC GIẢ THIẾT NGHIÊN CỨU Tìm ra các giải pháp hữu hiệu nhất có thể giúp các em học sinh có những kỹ năng, biện pháp cần thiết trong việc phòng chống khi kẻ xấu xâm hại. Góp phần giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ năng động, tự tin, sáng tạo, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội. V. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU: 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN: Chúng ta có thể hiểu xâm hại trẻ em nói chung là một vấn đề rất đƣợc quan tâm và đặc biệt hơn cả là vấn đề xâm hại tình dục trẻ em. Theo UNICEF: “ Xâm 3/25
  4. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. hại tình dục trẻ em là mọi hành vi lôi kéo trẻ vào các hoạt động liên quan đến tình dục, mà trẻ không đủ khả năng (Hoặc không hiểu), hoặc không đủ tâm thế để đưa ra quyết định đối với các hành vi này, hoặc các hành vi đó vi phạm đến pháp luật hay các giá trị văn hoá sở tại”. Thực tế hiện nay, tình trạng trẻ bị xâm hại xảy ra ở mọi quốc gia trên thế giới trong đó có Việt Nam và cả trẻ em gái và trẻ em trai đều có thể là nạn nhân. Vậy làm thế nào để chúng ta có thể bảo vệ đƣợc các em, bảo đảm cho các em có một cuộc sống an toàn, không có nguy cơ tiềm ẩn bị xâm hại? Đó là một vấn đề cần đƣợc quan tâm, cần đƣợc các cấp trong xã hội chung tay giải quyết. Trẻ em là thế hệ tƣơng lai, là chủ nhân chính xây dựng đất nƣớc.Vì vậy, chúng ta phải dành cho các em những điều tốt đẹp nhất. Thế nhƣng trong thời gian qua tình hình tội phạm xâm hại trẻ em xảy ra nhiều nơi và luôn tiềm ẩn yếu tố gia tăng. Tình trạng trẻ em bị xâm hại đang là hồi chuông báo động cho sự suy thoái, đồi truỵ về đạo đức xã hội, gây bức xúc trong dƣ luận, gây ảnh hƣởng nghiêm trọng đến trật tự an toàn xã hội. Trong giai đoạn hiện nay, Việt Nam đã và đang hội nhập với các nƣớc trên thế giới và từng bƣớc phát triển vƣơn lên, những mặt tích cực của xã hội đƣợc phát triển mạnh song những mặt trái của xã hội cũng xuất hiện nhiều gây ảnh hƣởng đến sự tồn tại, phát triển của mỗi tập thể, cá nhân trong đó có một bộ phận không nhỏ là trẻ em. Theo xu thế phát triển của xã hội, một số gia đình bố mẹ chỉ quan tâm, mải lo đến việc làm kinh tế mà quên mất gia đình là chiếc nôi của trẻ, quan tâm dạy dỗ trẻ; không những thế còn có những gia đình cha mẹ nghiện ngập, cờ bạc, rƣợu chè... ảnh hƣởng vô cùng lớn đến tâm hồn trẻ, tới sự hình thành và phát triển nhân cách của trẻ. Một số gia đình hoàn toàn phó mặc việc dạy dỗ trẻ cho nhà trƣờng và thầy cô giáo. Bên cạnh đó cũng có những gia đình có điều kiện kinh tế, quá chiều chuộng con dẫn đến trẻ thiếu sáng tạo, luôn ỷ lại, phụ thuộc vào ngƣời lớnvà mỗi khi gặp các tình huống khó khăn thì không biết xử lý nhƣ thế nào, điều đó càng khó khăn trong việc tự bảo vệ bản thân mình. 2. CƠ SỞ THỰC TIỄN 4/25
  5. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. Hiện nay, việc giáo dục một số kỹ năng sống cho học sinh là một nội dung đƣợc đông đảo phụ huynh và dƣ luận đặc biệt quan tâm, bởi đây là một chƣơng trình giáo dục hết sức cần thiết đối với học sinh và phù hợp với mục tiêu giáo dục hiện nay, nhằm đào tạo con ngƣời với đầy đủ các mặt “Đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và các kỹ năng cơ bản để học sinh tiếp tục học trung học phổ thông ” để đáp ứng yêu cầu cầu của xã hội. Vì vậy trong giảng dạy, bên cạnh việc cung cấp những kiến thức cơ bản của các bộ môn thì việc giáo dục kỹ năng sống phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi là vô cùng quan trọng. Lứa tuổi THCS bao gồm những em có độ tuổi từ 11 – 15 tuổi, tƣơng ứng các em học từ lớp 6 đến lớp 9 trƣờng THCS. Lứa tuổi này còn gọi là lứa tuổi thiếu niên và nó có một vị trí đặc biệt trong quá trình phát triển của các em. Tuối thiếu niên có vị trí và ý nghĩa đặc biệt trong quá trình phát triển của cả đời ngƣời, đƣợc thể hiện ở những điểm sau: - Thứ nhất: đây là thời kỳ quá độ từ tuổi thơ sang tuổi trƣởng thành, thời kỳ trẻ đang ở “ngã ba đƣờng” của sự phát triển. Trong đó có rất nhiều khả năng, nhiều phƣơng án, nhiều con đƣờng để mỗi trẻ em trở thành một cá nhân. Trong thời kỳ, nếu sự phát triển đƣợc định hƣớng đúng, đƣợc tạo thuận lợi thì em sẽ trở thành công dân tốt. Ngƣợc lại, nếu không đƣợc định hƣớng đúng, bị tác động bởi yếu tố tiêu cực thì sẽ xuất hiện hàng loạt các nguy cơ dẫn đến trẻ em bên bờ của sự phát triển lệch lạc về nhận thức, thái độ, hành vi và nhân cách. - Thứ hai: thời kỳ mà tính tích cực xã hội của trẻ em đƣợc phát triển mạnh mẽ, đặc biệt trong việc thiết lập các quan hệ bình đẳng với ngƣời lớn và bạn ngang hàng, trong việc lĩnh hội các chuẩn mực và giá trị xã hội, thiết kế tƣơng lai của mình và những hành động cá nhân tƣơng ứng. - Thứ ba: Trong suốt thời kỳ thiếu niên dều diễn ra sự cấu tạo lại, cải tổ lại, hình thành các cấu trúc mới về thể chất, sinh lý, về hoạt động, tƣơng tác xã hội và tâm lý, nhân cách, xuất hiện những yếu tố mới của sự trƣởng thành. Từ đó 5/25
  6. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. hình thành cơ sở nền tảng và vạch chiều hƣớng cho sự trƣởng thành thực thụ của cá nhân, tạo nên đặc thù riêng của lứa tuổi. - Thứ tƣ: tuổi thiếu niên là giai đoạn khó khăn, phức tạp và đầy mâu thuẫn trong quá trình phát triển. Ngay các tên gọi của thời kỳ này: thời kỳ “quá độ”, “tuổi khó khăn”, “tuổi khủng hoảng”… đã nói lên tính phức tạp và quan trọng của những quá trình phát triển diễn ra trong lứa tuổi thiếu niên. Sự phức tạp thể hiện qua tính hai mặt của hoàn cảnh phát triển của trẻ. Một mặt có những yếu tố thúc đẩy phát triển tính cách của ngƣời lớn. Mặt khác, hoàn cảnh sống của các em có những yếu tố kìm hãm sự phát triển tính ngƣời lớn: phần lớn thời gian các em bận rộn, ít có nghĩa vụ khác với gia đình; nhiều bậc phụ huynh quá chăm sóc trẻ, không để các em phải chăm lo cho việc gia đình…Chính vì vậy, việc rèn một trong những kỹ năng phòng chống xâm hại đối với trẻ em là một việc làm thực sự cần thiết và có ý nghĩa trong tình hình hiện nay. Hơn thế nữa đây không phải là một nhiệm vụ quan trọng mà những ngƣời làm công tác giáo dục cần quan tâm mà đó là vấn đề của toàn xã hội. Thực tế khó có thể đánh giá hết những ảnh hƣởng do việc xâm hại trẻ em gây ra. Việc trẻ em bị xâm hại đã để lại những vết thƣơng không thể phai mờ trong gia đình, dòng họ nạn nhân, trong ký ức cộng đồng nơi trẻ bị gây hại mà nạn nhân cùng sinh sống, để lại hậu quả lâu dài đến sức khoẻ cũng nhƣ sự phát triển toàn diện của trẻ. Việc trẻ bị xâm hại đã để lại những vết thƣơng không phai mờ trong cuộc đời các em. Đã nhiều năm nay chúng ta coi việc giáo dục trẻ em là trách nhiệm của gia đình, nhà trƣờng và xã hội.Công tác bảo vệ trẻ em cũng cần phải thực hiện nhƣ vậy. Việc đấu tranh chống xâm hại trẻ, cần tập trung vào biện pháp phòng ngừa. Công tác truyền thông cần đƣợc làm đồng bộ, có sự phối hợp giữa gia đình, nhà trƣờng và xã hội. Đối tƣợng đầu tiên cần phải tuyên truyền là trẻ em. Các em cần đƣợc trang bị đầy đủ kiến thức cần thiết để bảo vệ mình tránh khỏi các hình thức bị lạm dụng. Để làm đƣợc điều này, chính các bậc cha mẹ, nhà trƣờng và các cơ quan chức năng cũng cần cập nhật kiến thức về các thủ đoạn, hình thức xâm hại mới. 6/25
  7. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. Trên thực tế, nhiều học sinh ở các trƣờng nói chung và học sinh trƣờng THCS Phƣơng Liệt nói riêng các em còn hạn chế những kỹ năng trong cuộc sống nhƣ: Kỹ năng nhận thức, kỹ năng kiểm soát, kỹ năng ra quyết định, kỹ năng hợp tác, kỹ năng tìm kiếm sự hỗ trợ, kỹ năng chia sẻ thông tin.... Vì vậy mà còn nhiều học sinh chƣa mạnh dạn, thiếu tự tin khi phải ứng phó với những tình huống khó lƣờng trong cuộc sống. Hơn lúc nào hết, các em cần đƣợc quan tâm, giáo dục, truyền thụ những kiến thức về kỹ năng sống, kỹ năng phòng chống xâm hại .... Có nhƣ vậy mới phần nào hạn chế đƣợc tình trạng một số em xa lánh với môi trƣờng sống thực tế và thiếu sự tƣơng tác giữa con ngƣời với con ngƣời, kỹ năng xã hội của các em ngày càng thiếu và yếu. Điều đó sẽ dẫn đến tình trạng học sinh dễ bị kẻ xấu dụ dỗ và rất có thể sẽ bị xâm hại. Ngoài những kiến thức phổ thông, các em cần học điều gì để giúp các em hội nhập với xã hội, trở thành công dân có ích cho cộng đồng. Đây cũng chính là những băn khoăn, trăn trở đƣợc đặt ra đối với mỗi giáo viên- những ngƣời làm công tác giáo dục hiện nay. VI. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN - Từ ngày 12/9/1016 đến 16/9/2016: Lập đề cƣơng, xây dựng kế hoạch. - Từ ngày 19/9/2016 đền 8/10/2016: Nghiên cứu và áp dụng. - Từ ngày 10/1/2017 đến 28/2/2017: Tổng kết và hoàn tất đề tài. 7/25
  8. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. B. PHẦN NỘI DUNG I. THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG MÂU THUẪN 1. THỰC TRẠNG Nhƣ chúng ta đã biết mục tiêu của giáo dục THCS là: Giáo dục THCS nhằm giúp học sinh củng cố, phát triển những kết quả của giáo dục Tiểu học; có học vấn phổ thông ở trình độ cơ sở và những hiểu biết ban đầu về kĩ thuật và hƣớng nghiệp để tiếp tục học Trung học phổ thông, trung cấp học nghề hoặc đi vào cuộc sống lao động. Mục tiêu tổng quát đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo có những nội dung mới so với mục tiêu lâu nay đã xác định: Về mục tiêu đào tạo con ngƣời: Vừa đào tạo con ngƣời Việt Nam phát triển toàn diện, yêu gia đình, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, sống tốt và làm việc hiệu quả, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; vừa đảm bảo phát huy tốt nhất tiềm năng riêng của mỗi cá Về mục tiêu hệ thống: Xây dựng nền giáo dục mở, thực học, thực nghiệp, dạy tốt, học tốt, quản lí tốt; có cơ cấu và phƣơng thức giáo dục hợp lí, gắn với xây dựng xã hội học tập; chuẩn hoá, hiện đại hoá, dân chủ hoá, xã hội hoá và hội nhập quốc tế hệ thống giáo dục và đào tạo; giữ vững định hƣớng xã hội chủ nghĩa và bản sắc dân tộc. Tạo chuyển biến căn bản mạnh mẽ về chất lƣợng, hiệu quả, giáo dục đào tạo; đáp ứng ngày càng tốt hơn công cuộc xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và nhu cầu học tập của nhân dân. Phấn đấu đến năm 2030, nền giáo dục Việt Nam đạt trình độ tiên tiến trong khu vực. UNESCO đề xƣớng 4 mục đích học tập: Học để biết, học để làm, học để chung sống, học để tự khẳng định mình. Trong khi, nhà trƣờng của chúng ta hiện nay đang nặng về: Học để biết, nghĩa là về cơ bản chỉ đạt đƣợc một trong bốn mục đích của UNESCO. Các chuyên gia nghiên cứu trong lĩnh vực này đều khẳng định tình trạng xâm hại tình dục trẻ em trên thực tế luôn cao hơn nhiều so với các số liệu thống kê chính thức. Cụ thể như sau: 8/25
  9. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. 12 số liệu thống kê từ các báo cáo điều tra, nghiên cứu đƣợc chị Jayneen Sanders chia sẻ với mong muốn nhƣ một thông tin đánh động tới các bậc cha mẹ, những ngƣời chăm sóc và các giáo viên về vấn đề nhức nhối này. Cuối mỗi thông tin là nguồn trích dẫn: 1. Khoảng 20% bé gái (1/5) và 8% bé trai (1/12,5) bị xâm hại tình dục trƣớc tuổi 18. (Pereda và các cộng sự, 2009) 2. 95% những trẻ bị xâm hại tình dục là nạn nhân của một ngƣời chúng biết và tin tƣởng. (NAPCAN 2009) 3. Trong số những kẻ xâm hại tình dục trẻ em dƣới 6 tuổi, 50% đối tƣợng là các thành viên trong gia đình. Những ngƣời trong nhà cũng chiếm 23% trong số những kẻ xâm hại tình dục trẻ em độ tuổi 12-17. (Snyder, 2000). 4. Lứa tuổi dễ bị tổn thƣơng nhất trong các vụ xâm hại tình dục là từ 3-8 tuổi. Phần lớn các vụ xâm hại tình dục trẻ em bắt đầu xảy ra trong độ tuổi này. (Browne & Lynch, 1994). 5. Nam giới chiếm 90% trong số các đối tƣợng gây ra những vụ xâm hại tình dục, trong khi nữ giới chiếm 3,9%. Ngoài ra còn khoảng 6% đối tƣợng xâm hại thuộc về "giới tính không xác định". (McCloskey & Raphael, 2005). 6. Khoảng 40% trẻ em bị những đứa trẻ lớn hơn (hoặc khỏe mạnh hơn) xâm hại tình dục (Finkelhor, 2012). Cùng với việc lan tràn các hình ảnh khiêu dâm hiện nay, ngƣời ta còn thấy các vụ xâm hại tình dục trẻ em, cụ thể là những vụ việc mà thủ phạm gây án là những đứa trẻ lớn hơn hoặc là anh/chị em họ của nạn nhân, cũng xảy ra ngày càng nhiều. 23% trẻ em trong độ tuổi 10-17 đều đã tiếp xúc với các hình ảnh khiêu dâm ngoài ý muốn. (Jones L. và các cộng sự, 2012). 7. 84% các vụ việc trẻ em dƣới 12 tuổi bị xâm hại tình dục xảy ra tại nơi ở. (Snyder, 2000). 8. Trong số các vụ việc trẻ bị xâm hại tình dục đƣợc trình báo với cơ quan chức năng, có tới 98% các vụ việc lời khai của trẻ em đƣợc xác định là sự thật. (Hội đồng bảo an trẻ em bang bang New South Wales, tổ chức Dympna House trích dẫn năm 1998). 9/25
  10. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. 9. 1/3 ngƣời lớn sẽ không tin nếu trẻ em nói với họ về việc chúng bị xâm hại tình dục. (Quỹ trẻ em Úc, 2010). 10. 73% trẻ em bị xâm hại tình dục sẽ không nói với bất cứ ai về sự việc này trong ít nhất 1 năm. 45% sẽ không nói với ai trong 5 năm. Một số em sẽ không bao giờ tiết lộ sự thật. (Broman-Fulks và các cộng sự, 2007) 11. Những trẻ em từng bị xâm hại tình dục có nguy cơ tự tự cao hơn 10-13 lần so với những trẻ em bình thƣờng. (Plunkett A, O’Toole B, Swanston H, Oates RK, Shrimpton S, Parkinson P 2001). 12. Trẻ em không sống cùng cha mẹ (trẻ em đƣợc nhận làm con nuôi) có nguy cơ bị xâm hại tình dục gấp 10 lần so với những đứa trẻ sống cùng cha mẹ ruột. Trẻ em sống cùng với cha/mẹ có một bạn tình khác sống chung trong nhà có nguy cơ bị xâm hại tình dục cao nhất. Nguy cơ này ở chúng cao gấp 20 lần so với những đứa trẻ sống cùng cha mẹ ruột. (Sedlack và các cộng sự, 2010). Riêng ở Việt Nam:Theo số liệu thống kê từ Bộ Lao động, Thƣơng binh và Xã hội, trong 5 năm từ 2011 đến 2015, cả nƣớc có 5.300 vụ xâm hại tình dục trẻ em. Tính trung bình, cứ 8 giờ trôi qua lại có một trẻ em Việt Nam bị xâm hại. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng con số này chỉ là những vụ việc đƣợc báo cáo, còn rất nhiều vụ nạn nhân bị chính kẻ xâm hại dọa dẫm hoặc vì lý do nào đó đã không đƣợc thống kê. Trên thế giới, theo thống kê của Hiệp hội Quốc gia Phòng chống Bạo hành trẻ em (NSPCC), độ tuổi trung bình của trẻ em bị xâm hại tình dục là 9 tuổi. Cứ 4 bé gái thì có 1 bé bị xâm hại tình dục, 6 bé trai thì có 1 bé bị xâm hại tình dục. Vấn nạn này có xu hƣớng gia tăng đối với trẻ em nam. Tại Việt Nam, trƣớc đây trẻ bị xâm hại thƣờng là 13-18 tuổi thì nay xuất hiện nhiều vụ việc ở lứa tuổi 5- 13.Đáng chú ý, 93% thủ phạm có mối quan hệ quen biết với nạn nhân, trong đó 47% kẻ xâm hại là họ hàng, ngƣời trong gia đình nạn nhân. 10/25
  11. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. Qua thực tế giảng dạy nhiều năm lại là giáo viên Tổng phụ trách đội TNTP Hồ Chí Minh, là giáo viên chủ nhiệm lớp, do vậy bản thân tôi có nhiều thời gian và cơ hội gần gũi với các em thông qua các hoạt động Đội. Chính vì vậy tôi nhận thấy kỹ năng sống, kỹ năng phòng ngừa xâm hại cho học sinh là vô cùng quan trọng. Bởi trên thực tế chỉ có một số học sinh có hành vi, thói quen, kỹ năng tốt. Còn phần lớn các em còn ngại nói, ngại viết, khả năng tự học, tự tìm tòi còn hạn chế. Thực tế hàng ngày, hàng giờ trên đất nƣớc ta còn xảy ra biết bao nhiêu hiện tƣợng trẻ em bị xâm hại và không ai trong chúng ta có thể khẳng định rằng tất cả học sinh của chúng ta đều đƣợc an toàn. Rất có thể có một tỷ lệ nhỏ các em học sinh bị xâm hại nhƣng các em đều không dám nói với bố mẹ, thầy cô, ngƣời thân, bạn bè... các em đều tự mình giải quyết hoặc chịu đựng từ đó ảnh hƣởng trực tiếp tới sức khoẻ, tinh thần và kết quả học tập của các em. Bởi thủ phạm xâm hại các em có thể là ngƣời thân của gia đình, ngƣời quen,hàng xóm thân thiết, bạn bè của cha mẹ hoặc tin cậy. Và thủ phạm có thể tìm mọi cách để tạo dựng mối quan hệ thân thiết, gần gũi với trẻ và gia đình các em để tiến hành hành vi xâm hại trẻ. Có thể nói xâm hại trẻ em là một hành vi vi phạm pháp luật Việt Nam. Tất cả trẻ em đều có thể có quyền đƣợc bảo vệ khỏi mọi hình thức xâm hại, đặc biệt là xâm hại tình dục. Trong việc phát hiện, ngăn chặn và giải quyết hành vi bạo lực giới thì giáo dục nhà trƣờng đóng vai trò chủ đạo, giáo dục gia đình đóng vai trò then chốt và sự cộng hƣởng của xã hội giữ vai trò quan trọng. Phải tăng cƣờng sự phối hợp giữa gia đình, nhà trƣờng và xã hội. Trong đó, mỗi nhân tố cần làm tốt vai trò và trách nhiệm của mình, đặc biệt là giáo dục gia đình vì mỗi gia đình là một đơn vị độc lập trong khi các nhà trƣờng là một tập thể có hệ thống, có chế tài quản lý và giám sát của cơ quan chức năng, gia đình cũng chính là tế bào của xã hội. 11/25
  12. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. 2. NGUYÊN NHÂN VÀ ĐIỀU KIỆN CỦA TÌNH HÌNH PHẠM TỘI ĐỐI VỚI TRẺ EM. Có nhiều nguyên nhân và điều kiện khác nhau dẫn đến tình trạng xâm hại trẻ em, mà đặc biệt là xâm hại tình dục, theo tôi có những nguyên nhân chính nhƣ sau:  Thứ nhất: Nguyên nhân từ phía gia đình: - Gia đình có hoàn cảnh khó khăn, sự đói nghèo lạc hậu, không có điều kiện để chăm sóc quản lý, giáo dục trẻ em, thƣờng để các em ở nhà một mình hoặc gửi hàng xóm, có thể là những đối tƣợng tiềm ẩn sự nguy hiểm, cũng có khi trẻ do thiếu thốn tình cảm, sống trong hoàn cảnh gia đình không hoàn thiện, lại không đƣợc học hành chu đáo, dẫn đến tình trạng các em bị lợi dụng rủ rê, hoặc bị ép buộc vào các hành vi phạm tội ngoài ý muốn. - Do cha mẹ các em mải làm ăn nên thiếu sự quan tâm, buông lỏng quản lý, phó mặc con cái cho thầy cô và nhà trƣờng, chƣa giáo dục thƣờng xuyên về đạo đức lối sống cho trẻ, thiếu kiến thức và phƣơng pháp giáo dục về giới tính cho trẻ, đặc biệt là hƣớng dẫn trẻ cách phòng ngừa, đôi khi cha mẹ còn cho là chƣa đến lúc vì con còn nhỏ, ngại nói đến vấn đề giới tính và không biết phải nói thế nào với con.Có những cha mẹ khó có thể làm bạn với con để sẵn sàng lắng nghenhững tâm sự của convì khoảng cách lứa tuổi hoặc trình độ, đôi khi biết nhƣng không có phƣơng pháp phù hợp dẫn đến sự bất hợp tác của trẻ. - Trong nhiều trƣờng hợp khi xảy ra việc trẻ bị xâm hại, gia đình ngại tố cáo tội phạm, cho qua hoặc dấu kín vì sợ tai tiếng, mặc cảm, cho rằng con mình cũng có lỗi, điều đó đã vô tình tiếp tay cho kẻ xâm hại trẻ em thoát tội và tiếp tục phạm tội.  Thứ hai: Nguyên nhân xã hội - Do công tác quản lý các loại hình dịch vụ, băng đĩa hình, văn hoá phẩm đồi truỵ thiếu chặt chẽ, nhiều bộ phim, sách truyện có nội dung bạo lực, khiêu dâm vẫn đƣợc trình chiếu và bán trên thị trƣờng. 12/25
  13. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. - Sự phối hợp của các cơ quan ban nghành đoàn thể từ Trung ƣơng đến địa phƣơng còn thiếu thống nhất, thiếu đồng bộ hoặc thiếu kiên quyết. - Do lối sống buông thả, suy đồi về đạo đức cá nhân thấp hèn, mất nhân tính, những việc làm tiêu cực của ngƣời lớn cũng đã ảnh hƣởng tới tình trạng phạm tội đối với trẻ em. - Tình trạng mù chữ, thất học, không có việc làm, thiếu hiểu biết về pháp luật nên coi thƣờng pháp luật.  Thứ ba: Nguyên nhân từ đặc điểm tâm sinh lý, thể chất, trình độ nhận thức của trẻ. - Do đặc điểm tâm sinh lý trẻ em, sự bồng bột, thiếu suy nghĩ và non nớt về trí tuệ, do sự biến chuyển về sinh lý, làm theo phim ảnh sách báo, học đòi là nguyên nhân dẫn đến tình trạng trẻ bị xâm hại. - Do đặc điểm về thể chất, các em cho mình là ngƣời lớn, luôn cho mình là đúng và muốn thể hiện mình, chƣa có khả năng chống cự, phản kháng lại các hành vi xâm hại của tội phạm. - Do trình độ nhận thức của các em còn hạn chế, còn thiếu kiến thức về xã hội, về kiến thức pháp luật, kiến thức về giới tính, ngƣời bị hại có nhƣợc điểm về tinh thần cũng là một trong những nguyên nhân và điều kiện cho kẻ phạm tội thực hiện hành vi của mình.  Thứ tư: Nguyên nhân từ công tác tuyên truyền giáo dục ý thức pháp luật giáo dục giới tính. - Do công tác tuyên truyền, giáo dục về phòng chống xâm hại tình dục trẻ em chƣa thƣờng xuyên còn mang tính hình thức chạy theo phong trào, do pháp luật còn nhiều bất cập, việc điều tra xử lý tội phạm xâm hại trẻ em chƣa kịp thời, thiếu nghiêm minh, chƣa tạo đƣợc dƣ luận xã hội lên án mạnh mẽ đối với hành vi xâm hại trẻ em. - Công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật chƣa đi sâu xuống từng địa bàn, từng cụm dân cƣ nên không đạt hiệu quả trong việc nâng cao nhận thức pháp luật trong nhân dân. 13/25
  14. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. - Do công tác giáo dục đạo đức lối sống cho trẻ em chƣa đƣợc chú trọng, công tác giáo dục giới tính chƣa thƣờng xuyên, chƣa có phƣơng pháp giáo dục giới tính và hƣớng dẫn cách phòng ngừa tội phạm cho các em. - Sự kết hợp quản lý giáo dục giữa gia đình nhà trƣờng và xã hội chƣa chặt chẽ, thiếu đồng bộ. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ Việc giáo dục trẻ em là trách nhiệm của gia đình, nhà trƣờng và xã hội. Vậy thì công tác bảo vệ trẻ em cũng cần phải thực hiện nhƣ vậy, đó không phải trách nhiệm của riêng ai mà nó là sự chung tay, góp sức của toàn xã hội. Đấu tranh chống xâm hại trẻ em, cần tập trung vào biện pháp phòng ngừa. Công tác truyền thông cần đƣợc làm đồng bộ, có sự phối hợp giữa gia đình, nhà trƣờng và các cơ quan hữu quan. Đối tƣợng đầu tiên phải tuyên truyền chính là trẻ em. Các em cần đƣợc trang bị đầy đủ kỹ năng đểbảo vệ mình khỏi các hình thứclạm dụng. Gia đình, nhà trƣờng phải có trách nhiệm cung cấp kiến thức cho các em. Để làm đƣợc điều này, chính cha mẹ, nhà trƣờng và các cơ quan chức năng cũng cần cập nhật kiến thức về các thủ đoạn, hành vi, hình thức xâm hại mới. Cụ thể nhƣ sau: 1. Cần trang bị cho các em các giá trị kỹ năng sống để tự bảo vệ và tham gia phòng chống xâm hạ trẻ em. Trên cơ sở nghiên cứu tình hình tội phạm xâm hại trẻ em và thực tiễn xét xử các loại tội này, từ những nguyên nhân và điều kiện dẫn đến tình hình tội phạm xâm hại trẻ em. Trƣớc hết những ngƣời làm công tác giáo dục cần nhận thức rõ điều đó và cần trang bị cho học sinh những kỹ năng cần thiết để các em có thể tự bảo vệ mình. Ở tuổi thiếu niên, các em học sinh còn biết bao điều cần trau dồi để hoàn thiện mình, đặc biệt là các kỹ năng sống cần thiết để tự bảo vệ bản thân trƣớc những nguy hiểm ngoài xã hội. Quan trọng nhất trong số đó là kỹ năng giao tiếp, kỹ năng tự nhận thức bản thân và kỹ năng kiên định.Về kỹ năng giao tiếp, khi đứng trƣớc sự lôi kéo của bạn bè phải biết bảo vệ những giá trị và niềm tin của 14/25
  15. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. bản thân. Dù có bị đả kích nhƣ thế nào hay nghe những lời dụ dỗ thú vị ngon ngọt ra sao thì cũng phải là chính mình, sáng suốt nhận định đúng sai, biết thƣơng lƣợng và từ chối đúng cách, vừa không làm phật lòng ngƣời khác, vừa tốt cho mình. Học cách giải quyết xung đột không dùng bạo lực, rèn luyện khả năng giao tiếp có hiệu quả. Về kỹ năng tự nhận thức bản thân, các bạn cần hiểu rõ bản thân, có lòng tự trọng, tự tin, biết cách đƣơng đầu với cảm xúc. Nhận biết đƣợc cảm xúc và phân tích những nguyên nhân của nó sẽ giúp chúng ta quản lý đƣợc hành động và cảm xúc của mình. Học cách đƣơng đầu với căng thẳng, xác định đúng giá trị bản thân. Những điều chúng ta tin và xác định đúng về bản thân sẽ giúp ta luôn đi đúnghƣớng và phấn đấu đạt tới những điều tốt đẹp. Các em học sinh cần phải có suy nghĩ phê phán, sáng tạo trong mọi tình huống, vấn đề gặp phải và tìm cách nhất để giải quyết. Mặc dù bạn phải kiên định trong những suy nghĩ, hành động đúng của mình nhƣng cũng cần tiếp thu những ý kiến tốt để hoàn thiện bản thân. Ngoài ra học sinh cần phải tự trang bị cho mình những khả năng về bơi lội, võ thuật và sơ cứu để phòng những trƣờng hợp bất trắc xảy ra. Khi phải đối mặt với những cảm xúc tiêu cực hay những căng thẳng của bản thân, hãy hít thở sâu để bình tâm suy nghĩ và tìm ra nguyên nhân để giải quyết vấn đề.  Các kỹ năng sống cần trang bị cho học sinh trong nhà trường: 1. Kỹ năng tự nhận thức 2. Kỹ năng xác định giá trị 3. Kỹ năng kiểm soát cảm xúc 4. Kỹ năng ứng phó với căng thẳng 5. Kỹ năng tìm kiếm sự hỗ trợ 6. Kỹ năng thể hiện sự tự tin 7. Kỹ năng giao tiếp 8. Kỹ năng lắng nghe tích cực 9. Kỹ năng thể hiện sự cảm thông 15/25
  16. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. 10. Kỹ năng thƣơng lƣợng 11. Kỹ năng giải quyết mâu thuẫn 12. Kỹ năng hợp tác 13. Kỹ năng tƣ duy phê phán 14. Kỹ năng tƣ duy sáng tạo 15. Kỹ năng ra quyết định 16. Kỹ năng giải quyết vấn đề 17. Kỹ năng kiên định 18. Kỹ năng đảm nhận trách nhiệm 19. Kỹ năng đạt mục tiêu 20. Kỹ năng quản lý thời gian 21. Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin. Trong các buổi sinh hoạt lớp hay chào cờ đầu tuần, giáo viên tổng phụ trách hay giáo viên chủ nhiệm nên đƣa những nội dung lồng ghép giáo dục kỹ năng cho học sinh. Đặc biệt là các giờ sinh hoạt giáo viên nên dành lồng ghép, tích hợp giữa các môn học với các kỹ năng cần có thông qua bài học đó sao cho hiệu quả nhất và học sinh tiếp thu một cách tự nhiên nhất. 2. Kết quả nghiên cứu: 2.1 Phiếu khảo sát trƣớc khi tuyên truyền về xâm hại trẻ em: 16/25
  17. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. Nội Biết Không Ngại nói Không Mơ hồ Nhầm lẫn Không có dung ( Có ) biết (Im lặng) quan tâm ý kiến gì SL % SL % SL % SL % SL % SL % SL % Xâm 27 15 43 23,9 26 14,5 21 11,7 41 22,8 19 10,6 3 1,5 hại là gì? Khả 47 26 31 17,2 35 19,5 25 13,9 12 6,7 9 5 21 11,7 năng tự bảo vệ. Làm 11 6,3 29 16 44 24,4 27 15 26 14,4 18 10 25 13,9 gì khi bị xâm hại? Khi bị 16 8,9 38 21 39 21,7 19 10,6 35 19,5 0 0 33 18,3 xâm hại em sẽ chia sẻ với ai? Phòng 42 23,3 27 15 22 12,2 11 7,77 41 22,8 19 10,6 15 8,33 tránh xâm hại có thực sự cần thiết? 17/25
  18. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. 2.2 Phiếu khảo sát sau khi tuyên truyền về xâm hại trẻ em: Nội dung Biết Không biết Ngại nói Không Mơ hồ Nhầm Không ( Có ) (Im lặng) quan tâm lẫn có ý kiến gì SL % SL % SL % S % SL % SL % SL % L Xâm hại 107 59,4 16 8,9 24 13,3 9 5 11 6,1 10 5,6 3 1,7 là gì? Khả năng 66 36,7 31 17,1 34 19 17 9,4 12 6,7 9 5 11 6,1 tự bảo vệ. Làm gì 62 34,4 29 16 24 13,4 27 15 26 14,5 12 6,7 0 0 khi bị xâm hại? Khi bị 68 38 18 10 49 27,2 19 10,6 7 3,9 4 2 15 8,3 xâm hại em sẽ chia sẻ với ai? Phòng 121 67,2 17 9,3 12 6,6 11 6 0 0 16 8,9 3 2 tránh xâm hại có thực sự cần thiết? Nhƣ vậy qua kết quả khảo sát ta thấy, việc cung cấp kiến thức và kỹ năng cho học sinh là vô cùng cần thiết để giúp các em tự bảo vệ mình. Bên cạnh đó thông qua phiếu khảo sát ta thấy qua việc tuyên truyền đã giúp các em có thêm những kỹ năng cơ bản, giúp các em biết cách để sử lý những tình huống có thể xẩy ra và điều vô cùng quan trọng là thầy cô, cha mẹ sẽ tìm đƣợc tiếng nói chung với trẻ, giúp trẻ tự tin, cởi mở và dễ dàng chia sẻ với mình. 18/25
  19. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em.  Giáo dục rèn luyện nhân cách của học sinh, kỹ năng tự bảo vệ thông qua các hoạt động của nhà trƣờng: - Giáo dục kỹ năng bảo vệ - Hƣớng dẫn học sinh tự mình hiểu kiến thức về bạo lực giới, phòng chống bạo lực giới. - Tổ chức các hoạt động tập thể để thu hút học sinh tham gia: + Đóng kịch + Vẽ tranh + Gửi thông điệp: Qua hình thức viết thƣ, qua các sản phẩm tự làm... - Thu hút các em vào các câu lạc bộ: Võ thuật, âm nhạc, mỹ thuật, TDTT,,, đặc biệt khuyến khích học sinh nữ tham gia để nâng cao sức khoẻ và bảo vệ bản thân. - Mở phòng tham vấn cho học sinh, chọn những ngƣời có kiến thức vững vàng để sẵn sàng tƣ vấn cho học sinh hàng ngày. Hoạt động này phải có theo dõi, thống kê để nắm đƣợc tình hình.  Tăng cƣờng công tác giáo dục nâng cao ý thức bảo vệ cho trẻ em: - Để trẻ em có ý thức tự bảo vệ mình khỏi sự xâm hại của tội phạm cần tăng cƣờng các biện pháp giáo dục pháp luật và giới tính, gia đình và nhà trƣờng cần trang bị cho các em những kiến thức nhất định phù hợp với khả năng nhận thức và lứa tuổi của các em có thể tự bảo vệ mình, đấu tranh loại bỏ sự xâm hại của tội phạm. - Nâng cao hơn nữa trách nhiệm quản lý giáo dục của gia đình và nhà trƣờng, tăng cƣờng giáo dục cho các em vè giới tính để các em có sự phân biệt về giới tính, giáo dục các em có ý thức đề phòng, bảo vệ mình trƣớc hành vi dụ dỗ lôi kéo của tội phạm. - Các cơ quan công an, viện kiểm sát, Uỷ ban dân số gia đình và trẻ em... các cấp cần có đƣờng dây điện thoại nóng để cho các em và những ngƣời khác kịp thời báo tin khi thấy có dấu hiệu vi phạm pháp 19/25
  20. Sáng kiến kinh nghiệm về phòng chống xâm hại trẻ em. luật. Nhà trƣờng, gia đình không những phải thƣờng xuyên gần gũi, quan tâm chăm lo đến các em mà còn phải trang bị cho các em những kiến thức cần thiết, để các em trong một chừng mực nào đó có thể chủ động tự bảo vệ đƣợc mình khỏi sự xâm hại của tội phạm. - Nâng cao trách nhiệm của gia đình, nhà trƣờng và toàn xã hội đối với công tác bảo vệ trẻ em khỏi sự xâm hại của tội phạm. - Quản lý chặt chẽ, tăng cƣờng các hoạt động kiểm soát xã hội, kiên quyết xử lý những tụ điểm phức tạp gây mất trật tự trị an, đặc biệt là các nhà hàng, quán karaoke, quán Internet.... - Đẩy mạnh phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống mới ở khu dân cƣ”, xây dựng “gia đình văn hoá”, phong trào toàn dân tham gia phòng chống tội phạm ở khu dân cƣ. Tổ chức các cuộc thi về “Tìm hiểu pháp luật”, tìm hiểu “Cội nguồn dân tộc”, “ Tuyên truyền viên xuất sắc”, Trò chơi dân gian....để khơi dậy ở các em lối sống tốt đẹp, truyền thống quý báu của dân tộc “Tƣơng thân tƣơng ái” , “Lá lành đùm lá rách”... - Gia đình có vai trò quan trọng nhất đối với các em, gia đình là tổ ấm, là chỗ dựa cho trẻ, vì vậy chúng ta cần phải xây dựng và gìn giữ bình yên, hạnh phúc, phải có trách nhiệm chăm sóc, quản lý, giáo dục các em một cách chu đáo toàn diện. Cần phải đề cao cảnh giác với mọi loại tội phạm.  Khi bị xâm hại hay phát hiện có hành vi phạm tội cần phải báo cho các cơ quan có thẩm quyền để kịp thời xử lý tội phạm. - Ngoài việc nâng cao trách nhiệm trong mỗi gia đình thì trách nhiệm của nhà trƣờng và các tổ chức xã hội cũng phải tăng cƣờng hơn. Các trƣờng học cần phải có trách nhiệm dạy dỗ, quản lý các em, trang bị cho các em những kiến thức cần thiết về xã hội, về pháp luật để các em có sự hiểu biết đầy đủ về giứoi tính, cách bảo vệ mình trƣớc những hành vi phạm tội. - Đẩy mạnh công tác quản lý trƣờng học, giảm tình trạng trốn học, bỏ học. Cần sớm đƣa môn học giới tính vào trƣờng học để giáo dục cho các em nhận thức đúng đắn và có cách cƣ xử phù hợp, cần tạo ra những sân chơi lành mạnh bổ ích 20/25
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
14=>2