Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp nâng cao chất lượng tiết học trực tuyến cho học sinh lớp 6 của trường THCS Thanh Xuân Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

6
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của đề tài "Một số biện pháp nâng cao chất lượng tiết học trực tuyến cho học sinh lớp 6 của trường THCS Thanh Xuân Nam" nhằm giúp các thầy cô có cách làm phù hợp để giúp học sinh lĩnh hội kiến thức một cách tốt nhất khi tham gia học trực tuyến.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Một số biện pháp nâng cao chất lượng tiết học trực tuyến cho học sinh lớp 6 của trường THCS Thanh Xuân Nam

ỦY BAN NHÂN DÂN QUẬN THANH XUÂN TRƯỜNG THCS THANH XUÂN NAM MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TIẾT HỌC TRỰC TUYẾN CHO HỌC SINH LỚP 6 Ở TRƯỜNG THCS THANH XUÂN NAM Lĩnh vực/ Môn : Chủ nhiệm Cấp học : Trung học cơ sở Tên tác giả : Mai Thị Hải Yến Đơn vị công tác : Trường THCS Thanh Xuân Nam Chức vụ : Giáo viên
NĂM HỌC 2021 - 2022
MỤC LỤC
I. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài Năm học 2021 – 2022 là một năm học mà toàn ngành giáo dục thực hiện nhiệm vụ kép với mục tiêu: vừa tích cực thực hiện các giải pháp phòng chống dịch Covid - 19 đang diễn biến phức tạp vừa thực hiện có chất lượng chương trình năm học 2021- 2022. Toàn ngành giáo dục đã chuyển trạng thái dạy học từ trực tiếp sang trực tuyến, dạy học qua internet để thực hiện hiệu quả tinh thần “dừng tới trường nhưng không ngừng học”, vừa là năm học đầu triển khai chương trình giáo dục phổ thông 2018 đối với khối lớp 6 với định hướng và yêu cầu chuyển từ trang bị nội dung kiến thức sang phát triển phẩm chất và năng lực người học bằng việc dạy học tích hợp và lồng ghép, dạy học phân hóa, trải nghiệm... Đây thật sự là một thay đổi mang tính thách thức lớn đối với toàn ngành giáo dục đặc biệt với mỗi giáo viên. Là giáo viên chắc hẳn ai cũng đã từng trăn trở làm thế nào để giờ học diễn ra hiệu quả, không khí lớp học diễn ra thoải mái nhẹ nhàng với mình cũng như học sinh và làm thế nào để học sinh có hứng thú trong việc học? Đối với một giờ học trên lớp, trong không gian lớp học, thầy và trò được trao đổi trực tiếp, các hoạt động diễn ra nhịp nhàng đôi khi vẫn không tránh khỏi sự nhàm chán hay hoạt động dạy – học chưa thực sự hiệu quả. Vậy khi học sinh học tập trực tuyến, không gian học tập bị hạn chế, tương tác giữa thầy cô và học sinh bị giảm đi đáng kể, làm thế nào để tiết học vẫn diễn ra một cách hiệu quả, học sinh có hứng thú học tập và phát huy được tính tích cực của mình hẳn là một bài toán mà các thầy cô quan tâm. Với việc thực hiện giảng dạy trực tuyến trong thời gian vừa qua, tôi mạnh dạn nghiên cứu: “Một số biện pháp nâng cao chất lượng tiết học trực tuyến cho học sinh lớp 6 của trường THCS Thanh Xuân Nam " nhằm giúp các thầy cô có cách làm phù hợp để giúp học sinh lĩnh hội kiến thức một cách tốt nhất khi tham gia học trực tuyến. 1.2. Mục đích nghiên cứu Đưa ra một số biện pháp giúp giáo viên tổ chức tiết học trực tuyến hiệu quả. 1.3. Nhiệm vụ nghiên cứu + Hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lí luận và thực tiễn. + Phân tích, đánh giá thực trạng các các tiết học trực tuyến trước đây của học sinh lớp 6A2 + Đề xuất quan điểm và một số giải pháp nâng cao hiệu quả và chất lượng các tiết học trực tuyến của học sinh lớp 6A2 nói riêng và học sinh khối 6 nói chung tại trường THCS Thanh Xuân Nam. 1.4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu a. Đối tượng nghiên cứu
Là những vấn đề lý luận và thực tiễn về các tiết học trực tuyến cho học sinh lớp 6A2 trường THCS Thanh Xuân Nam. b. Phạm vi nghiên cứu Vì điều kiện và thời gian có hạn, nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu và ứng dụng thực tế ở học sinh lớp 6A2 năm học 2021 – 2022 của trường THCS Thanh Xuân Nam do tôi làm chủ nhiệm. Thời gian: Khảo sát từ tháng 9 đến tháng 10 năm 2021. Áp dụng đề tài từ tháng 11 năm 2021 đến nay. 1.5. Phương pháp nghiên cứu - Phương pháp tiếp cận nghiên cứu: kết hợp phương pháp định tính và phương pháp định lượng. Đồng thời đề tài cũng sử dụng phương pháp phân tích, tổng hợp để chọn lọc những thông tin cần thiết từ đó liên kết những mối quan hệ thông tin thu thập được thành một chỉnh thể để tạo ra một hệ thống thông tin, dữ liệu đầy đủ và sâu sắc về chủ đề nghiên cứu. - Phương pháp thu thập dữ liệu: + Thu thập dữ liệu thứ cấp: qua các tài liệu tạp chí, giáo trình, sách tham khảo, website… + Thu thập dữ liệu sơ cấp: thu thập thông tin từ học sinh qua bảng câu hỏi - Phương pháp phân tích dữ liệu: Sử dụng phần mềm Microsoft Excel để tập hợp dữ liệu điều tra. Thông qua các số liệu đã được tổng hợp từ các phiếu điều tra tiến hành phân tích thống kê mô tả, phân tích nhân tố ảnh hưởng và so sánh ý kiến đánh giá của các đối tượng được điều tra nhằm xác định các nguyên nhân. II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 2.1. Cơ sở lý luận Việc tổ chức các hoạt động dạy học từ lâu đã được chú trọng với mục đích chung là giúp học sinh nắm được kiến thức bài học một cách hiệu quả nhất. Trong trường học, để thực hiện được vấn đề này không phải là dễ mà cần có một quá trình và dựa vào mỗi giáo viên chúng ta. Việc tổ chức dạy học có vai trò vô cùng to lớn trong việc truyền tải nội dung dạy học đến với học sinh, đảm bảo cho các em tiếp thu bài học một cách hiệu quả nhất. Chính vì vậy để tổ chức một tiết dạy hiệu quả, thành công cần phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Là một giáo viên chủ nhiệm, chúng ta cần phải biết sáng tạo, năng động, kết hợp các phương pháp, biện pháp giáo dục để tạo môi trường học tập tốt giúp học sinh hứng thú, từ đó học sinh mới tiếp thu kiến thức hiệu quả. 2.2. Thực trạng vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến kinh nghiệm 2.2.1. Vài nét về trường THCS Thanh Xuân Nam Trường THCS Thanh Xuân Nam được thành lập năm 2005 tọa lạc tại phường Thanh Xuân Nam, Quận Thanh xuân, TP Hà Nội, là ngôi trường có khuôn viên rất đẹp đẽ, khang trang, khung cảnh sư phạm Xanh - Sạch - Đẹp. Trường liên tục 08 năm liền
đạt danh hiệu Tập thể lao động tiên tiến và tiên tiến xuất sắc cấp Thành phố về TDTT và đã được Bộ GD&ĐT công nhận “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”. Ngày 11/3/2014 nhà trường vinh dự được đón bằng công nhận “Trường THCS đạt Chuẩn quốc gia”. Cơ sở vật chất của nhà trường được xây dựng khang trang hiện đại theo tiêu chuẩn trường đạt chuẩn Quốc gia có diện tích gần 10.000m2 với các trang thiết bị hiện đại. Tất cả các phòng học rộng rãi, đầy đủ ánh sáng, thoáng mát, bàn ghế mới đạt chuẩn, bảng chống lóa đúng quy định, máy vi tính, tivi màn hình 65’ – góc quay 45 độ, máy projector được nối mạng Internet. Có đầy đủ các phòng học chức năng: Phòng thí nghiệm thực hành, phòng đa năng, phòng ngoại ngữ, phòng âm nhạc... để phục vụ tốt nhất cho công tác giảng dạy và học tập. Hội đồng sư phạm nhà trường có nhiều thầy cô giáo giỏi, với trình độ chuyên môn vững vàng, 100% đạt chuẩn (80% trên chuẩn), có uy tín với phương pháp giảng dạy tốt, có tinh thần trách nhiệm, yêu nghề và rất tận tình với học sinh. Năm học 2021 – 2022, toàn trường có 44 cán bộ giáo viên nhân viên với 904 học sinh và 20 lớp. Do ảnh hưởng của dịch Covid -19, nên năm học này toàn bộ học sinh chuyển trạng thái sang học trực tuyến. 2.2.2. Thực trạng chất lượng học trực tuyến cho học sinh lớp 6 trường THCS Thanh Xuân Nam Vì điều kiện và thời gian có hạn, nên đề tài chỉ tập trung nghiên cứu và ứng dụng thực tế ở học sinh lớp 6A2 năm học 2021 – 2022 của trường THCS Thanh Xuân Nam do tôi làm chủ nhiệm. 2.2.2.1. Kết quả khảo sát Trước khi thực hiện triển khai sáng kiến kinh nghiệm, tôi đã tiến hành khảo sát thực trạng học trực tuyến thông qua việc phát phiếu khảo sát (Mẫu tại Phụ lục 1) với đối tượng là học sinh lớp 6A2. Tổng số phiếu điều tra phát ra là 54 phiếu, thu về 54 phiếu hợp lệ. Từ những thông tin thu được từ việc khảo sát, tôi đã tổng hợp lại và thu được kết quả như sau: Bảng 1: Bảng kết quả phiếu khảo sát chất lượng của học sinh học trực tuyến trước khi áp dụng SKKN Số Điểm phiếu trung Đánh giá đánh Tiêu bình Stt giá chí 5 4 3 2 1 Tốt Khá Trung bình Yếu Kém Mức độ 1 5 33 16 3,79 Trung bình hứng thú
Số Điểm phiếu trung Đánh giá đánh Tiêu bình Stt giá chí 5 4 3 2 1 Tốt Khá Trung bình Yếu Kém 2 Hiểu bài 10 39 5 3,09 Trung bình Tương tác 3 trong giờ 10 34 10 4 Khá học Thực hiện các nhiệm 4 5 10 32 7 3, 24 Trung bình vụ học tập ở nhà Nguồn: Tác giả tự tổng hợp Qua kết quả điều tra khảo sát, có thể thấy phần lớn học sinh lớp 6A2 đánh giá chất lượng học trực tuyến chỉ ở mức khá hoặc trung bình. Như vậy, học sinh đang chưa cảm thấy việc học trực tuyến là hiệu quả và hấp dẫn. Để làm rõ vấn đề này, ngoài phỏng vấn trắc nghiệm, tôi đã phỏng vấn trực tiếp thêm các học sinh, từ đó đưa ra những đánh giá và tổng kết được thực trạng học trực tuyến của học sinh lớp 6 trường THCS Thanh Xuân Nam. 2.2.2.2. Thực trạng và những nhược điểm của phương pháp cũ HS khối 6 có nhiều thay đổi môi trường học tập chuyển cấp từ cấp tiểu học lên cấp THCS. Thầy mới, bạn mới, môi trường học tập mới với rất nhiều bỡ ngỡ. Cấp tiểu học chỉ có 1 cô giáo chủ nhiệm và một số ít thầy cô bộ môn. Lên cấp 2, các con sẽ được làm quen trung bình với khoảng 12 -13 thầy cô giáo bộ môn. Mỗi tiết học trước đây ở tiểu học là 35 phút, lên cấp 2 thời gian 1 tiết học dài hơn là 45 phút. Bên cạnh đó, các con lại phải thay đổi cách thức học tập từ trực tiếp sang trực tuyến để đảm bảo phòng dịch covid - 19. Khối học sinh lớp 6 năm nay theo lộ trình các con là khóa đầu tiên được triển khai học theo chương trình GDPT 2018 mới – với mục tiêu đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đảm bảo phát triển phẩm chất và năng lực người học, chú trọng thực hành, vận dụng kiến thức, kĩ năng đã học để giải quyết vấn đề trong học tập và đời sống; tích hợp cao ở các lớp học dưới, phân hoá dần ở các lớp học trên. Về mức độ , các môn học sẽ khó hơn so với khi các con học tiểu học. ví dụ như môn Toán, có những kiến thức bổ túc lại của tiểu học như các phép toán số tự nhiên, số thập phân, phân số. nhưng cũng bổ sung thêm những kiến thức mới như thống kê, xác suất thực nghiệm, biểu đồ, hình học trực quan ….
Do diễn biến dịch bệnh, nên từ cuối năm học lớp 5 năm học 2021 – 2022 các con học trực tuyến mới ở mức độ làm quen với cách sử dụng thiết bị, với phần mềm học trực tuyến Zoom, nhưng cũng chưa đủ nhiều, gián đoạn. 2.3. Một số biện pháp Căn cứ vào thực trạng và nguyên nhân đã phân tích ở Mục 2.2, tôi đã đưa ra những giải pháp sau. Việc đưa ra giải pháp cụ thể, chi tiết cho từng tiêu chí giúp tăng hiệu quả và tính thực tiễn trong quá trình triển khai thực tế. Cụ thể như sau: 2.3.1. Xây dựng nội quy lớp học trực tuyến. Cũng giống như tổ chức tiết học trên lớp, thầy cô cần đặt ra nội quy để học sinh thực hiện, như vậy hiệu quả học tập sẽ cao hơn. Việc xây dựng nội quy lớp học khi học tập trực tuyến lại càng quan trọng. Qua đó, học sinh thực hiện và phối hợp với giáo viên để việc học đạt kết quả cao nhất. Thầy cô nhờ đó mà quản lí được học sinh cũng như có các biện pháp để nắm được tình hình học tập của học sinh kịp thời. Dưới đây là một số nội quy mà tôi đã đặt ra cho lớp học trực tuyến của mình: a. Đối với học sinh: - Đọc sách giáo khoa và thực hiện các hoạt động trước buổi học theo yêu cầu của giáo viên. - Chuẩn bị đồ dùng học tập đầy đủ trước khi giờ học bắt đầu. - Vào lớp học đúng giờ, đăng nhập trước từ 5-10 phút để đảm bảo kết nối sẵn sàng trước khi buổi học bắt đầu. - Luôn bật camera và tắt micro trong suốt thời gian học, chỉ bật micro khi được giáo viên cho phép để phát biểu. - Ngồi học ngay ngắn và tập trung như khi học trên lớp, không làm việc riêng, giải quyết nhu cầu cá nhân vào giờ giải lao, trang phục lịch sự. - Hiểu và thực hiện đúng bộ kí hiệu của phần mềm dạy học trực tuyến. - Không bật các thiết bị, chương trình khác trên máy tính hoặc làm việc riêng trong khi học. - Bảo mật ID lớp học, không cho người khác thông tin để đăng nhập vào lớp học của mình. b. Đối với cha mẹ học sinh: Với đối tượng học sinh đầu cấp, để nội quy lớp học đạt hiệu quả cao, bên cạnh sự nghiêm túc thực hiện của HS cũng cần sự phối hợp của CMHS. Cha mẹ sẽ hướng dẫn cũng như hỗ trợ con về nhiều mặt để việc học của con đạt kết quả tốt. GV đưa ra một số yêu cầu đối với CMHS như sau: - Sắp xếp vị trí ngồi học cho con trong một không gian phù hợp: yên tĩnh, riêng tư, thoải mái.
- Hướng dẫn và hỗ trợ con chuẩn bị bài, thực hiện các hoạt động trước buổi học theo yêu cầu của giáo viên. - Chuẩn bị đầy đủ thiết bị, đảm bảo đường truyền internet. Hỗ trợ kĩ thuật trước và trong khi các con học (nếu cần). - Nếu phụ huynh tham gia học cùng con, vui lòng ngồi ở vị trí phù hợp và giữ yên lặng trong suốt buổi học. - Chủ động trao đổi với giáo viên để được hỗ trợ trong trường hợp con không vào được lớp học trực tuyến hoặc con cần được giảng giải thêm. Việc CMHS phối hợp với GV thực hiện nội quy lớp học là vô cùng quan trọng. Bởi vì các con học sinh lớp 6, chưa thành thạo trong việc sử dụng các thiết bị điện tử như máy tính hoặc điện thoại thông minh, đôi khi không xử lí được các tình huống xảy ra như: không vào được lớp học, không có âm thanh hoặc không thấy hình ảnh...Khi đó, GV và HS rất cần sự có mặt của CMHS giúp con xử lí kịp thời. Hay đôi khi, cô dặn con chuẩn bị bài nhưng con lại quên, lúc này lời dặn dò của cha mẹ thật sự hữu ích, giúp con một lần nữa nhớ lại nhiệm vụ học tập của mình. Nhờ việc đưa ra những nội quy trên với CMHS mà chất lượng học tập khi HS tham gia học trực tuyến được nâng lên đáng kể. c. Đối với giáo viên: GV là người tổ chức buổi học, người có vai trò và nhiệm vụ quan trọng nhất tạo nên thành công của buổi học. Bản thân tôi cũng đặt ra một số nội quy cho chính mình để giờ học trực tuyến phát huy hết giá trị. - Chuẩn bị đẩy đủ phương tiện, giáo án, đồ dùng dạy học trước khi giờ học bắt đầu. - Truy cập vào lớp học trước 10-15 phút đề kiểm tra đường truyền internet cũng như các vấn đề phát sinh. - Chuẩn bị không gian giảng dạy phù hợp: yên tĩnh, riêng tư. Trang phục lịch sự. - Thực hiện điểm danh đầu và cuối giờ học. - Hướng dẫn học sinh hiểu và nắm được cách sử dụng bộ kí hiệu của phần mềm dạy học trực tuyến cũng như hướng dẫn HS các thao tác cơ bản khi tham gia lớp học. - Giữ liên lạc với CMHS để hỗ trợ trong trường hợp con không vào được lớp học hoặc con chưa hiểu bài cần được giảng giải thêm. Trên thực tế, vai trò của GV tổ chức lớp học rất quan trọng. Nhất là trong những buổi đầu khi học sinh bắt đầu tham gia học trực tuyến. Thầy cô, học sinh và phụ huynh đều bỡ ngỡ khi lần đầu tiếp cận với cách học qua internet. Khi đó, GV cần nắm chắc cách sử dụng phầm mềm để hướng dẫn PH và HS kịp thời. Có học sinh không vào được lớp học do đường truyền internet kém, PH chưa biết
cách đăng nhập, HS chưa biết đổi tên thiết bị khi đăng nhập, chưa biết thao tác tắt bật camera/ micro... Trong buổi học đầu tiên, GV dành nhiều thời gian để hướng dẫn các con sử dụng thành thạo. Như vậy, từ những buổi học sau không còn mất nhiều thời gian để hướng dẫn nữa, HS có nhiều thời gian để tiếp thu kiến thức của bài học hơn. 2.3.2. Tổ chức các hoạt động học tập phong phú Thành công của một tiết học được quyết định bởi nhiều yếu tố, một trongsố đó là học sinh hào hứng tham gia các hoạt động học tập, tiếp thu bài có hiệu quả và nắm được kiến thức bài học. Và để giúp học sinh đạt được hiệu quả học tập tối đa cần đến sự chuẩn bị của GV. Trước khi lên lớp, mỗi giáo viên đều phải chuẩn bị bài giảng của mình. Có chuẩn bị chu đáo thì kiến thức mới vững vàng, lời giảng mới hấp dẫn, phương pháp mới sinh động, song muốn tạo được sự chú ý và gây hứng thú học tập cho học sinh để không khí vui tươi nhẹ nhàng trong giờ học là cả một nghệ thuật. Ngoài các phương pháp giảng dạy như: Quan sát, đàm thoại, thảo luận, thí nghiệm... và các hình thức: học nhóm - cá nhân - cả lớp... liệu giáo viên có thể tạo ra một hình thức học khác để học sinh “Học mà chơi – chơi mà học" hay không? Điều đó chắc chắn là được. Đó chính là “Tổ chức các trò chơi học tập". Nếu giáo viên biết tổ chức tốt, hợp lí “Các trò chơi học tập" thì đây sẽ là một hình thức học tập hết sức hứng thú đối với học sinh. Những hình thức này chỉ tiến hành vài phút nhưng hấp dẫn học sinh, học sinh học tập kiến thức mới và ôn tập củng cố kiến thức cũ trong một không khí thoải mái, không gò bó và giúp học sinh biết ứng dụng những trò chơi đã học vào hoạt động tự vui chơi hàng ngày. Tuy nhiên, khi học tập trực tuyến, việc tổ chức các trò chơi học tập bị hạn chế nên giáo viên cần thay đổi cách thức tổ chức các trò chơi học tập cho học sinh. Thay vì các trò chơi hành động được tổ chức trực tiếp, GV thiết kế trò chơi qua powerpoint để học sinh tham gia. Các trò chơi được phân bố hợp lí trong suốt tiết học, chủ yếu ở phần ôn bài cũ để giúp học sinh có hứng thú trước khi vào bài học mới và ở phần củng cố để giúp học sinh có hứng thú đến tận cuối bài học. Ngoài việc thiết kế các trò chơi trên powerpoint, GV có thể sử dụng ngay các trò chơi tương tác trực tuyến như Kahoot, Quizizz... Những trò chơi này, hình ảnh đẹp, âm thanh hay,luật chơi hấp dẫn như cộng điểm thưởng, được tặng lượt chơi lại … thao tác đơn giản, học sinh được làm bài trực tiếp trên thiết bị của mình, giúp học sinh cảm thấy nhẹ nhàng, vừa học vừa chơi lại giúp củng cố khắc sâu lại kiến thức bài học. GV cần thiết kế các hoạt động học tập sao cho HS được tương tác với GV một cách nhiều nhất vì khi học trực tuyến, HS phải lắng nghe và quan sát GV qua màn hình đòi hỏi HS phải tập trung cao hơn mà đặc điểm tâm sinh lí học sinh lớp 6 vừa chuyển cấp, các con chưa tập trung được quá lâu. Lúc này, GV cần sát sao nhắc nhở kịp thời để HS tiếp thu bài học một cách tốt nhất. GV cần bao quát được lớp học để kịp thời nhắc nhở, động viên nếu HS xao nhằng hoặc làm việc riêng để HS tiếp thu bài
học một cách tốt nhất. Trong quá trình giảng dạy, nếu GV chia sẻ màn hình powerpoint mình đang dạy thì sau khi mỗi hoạt động nhỏ kết thúc, GV sẽ thoát màn hình chia sẻ để quan sát lại bộ HS cả lớp để động viên kịp thời. Hoặc ngay khi giảng bài, khi lắng nghe HS phát biểu, GV cũng có thể dùng các thanh công cụ của phần mềm để kiểm soát tình hình học tập HS. Ví dụ minh họa: Bài: Luyện tập chung (trang 136) - Toán 6 1. Ôn bài cũ: GV tổ chức trò chơi “Ai nhanh ai đúng?" Mục tiêu: Giúp HS ôn lại kiến thức của bài học trước Cách chơi: GV đưra ra các câu hỏi, HS trả lời bằng cách giơ tay hoặc thao tác giơ tay bằng nút kí hiệu trên phần mềm, GV mời bạn giơ tay nhanh nhất trả lời. 2. Củng cố: GV tổ chức trò chơi “Rung chuông vàng" Mục tiêu: Giúp HS cùng cố lại những kiến thức đã học Cách chơi: Tương tự như cách chơi của trò chơi “Ai nhanh ai đúng?" tuy nhiên HS có thể tự chọn các câu hỏi theo ô số mà HS yêu thích.
2.3.3. Chú trọng và đề cao kịp thời hành động của học sinh Đề việc học tập đạt hiệu quả, GV cần chú trọng đến những việc học sinh làm được. HS sẽ rất vui, hào hứng khi được khen ngợi, được thầy cô và các bạn công nhận sự cố gắng của mình. Khi học ở trên lớp, việc thầy cô quan sát được những tiến bộ của học sinh là rất rõ thông qua các hoạt động học tập trong ngày. Khi học trực tuyến, việc quan sát của thầy cô trở nên hẹp hơn nhưng không vì thế mà thầy cô bỏ qua việc khích lệ học sinh đúng lúc. Thông qua những việc làm nhỏ của HS mà thầy cô đưa ra những khen thưởng, động viên kịp thời để HS hứng thú hơn khi tham gia học trực tuyến, nhờ đó phát huy được tính tích cực của mình. Cụ thể, bản thân tôi đã áp dụng những việc làm sau: Khen thưởng động viên kịp thời: - HS vào học đúng giờ khi cô giáo điểm danh: tặng 1 sao - HS chuẩn bị đầy đủ sách vở trước khi vào học: tặng 1 sao - HS xung phong đọc bài, trả lời câu hỏi xây dựng bài: tặng 1-5 sao - HS trả lời đúng câu hỏi/ tham gia trò chơi: tặng 5 sao - HS gửi bài cho cô đúng hạn: tặng 5 sao - HS hoàn thành bài đúng trước hạn/ có ý kiến sáng tạo: tặng 10 sao Những sao khen thưởng này được tổng hợp lại để đổi lấy phiếu khen hoặc phần thưởng khi HS quay trở lại trường học. Đặc biệt, GV chú ý lưu tâm hơn đến những HS còn rụt rè hay nhút nhát, cố gắng đảm bảo trong giờ học trực tuyến mỗi HS được gọi 1 lần. Ngoài ra, để khích lệ tinh thần của HS và để HS có thể theo dõi được sự tiến bộ của mình, GV có thể lập bảng thống kê khen thưởng. GV thiết kế một bảng tên học sinh của mình trong lớp, nếu học sinh làm một điều gì đó đặc biệt (trả lời chính xác, thắng một trò chơi, giúp đỡ các bạn khác, có sáng kiến đối với bài học...) sẽ nhận được một điểm, điểm được tượng trưng bằng một con tem hay một cái dấu trên bảng tên của
con. Kết thúc buổi học, bạn nào có nhiều điểm nhất sẽ được một phần thưởng lớn hơn do giáo viên đã quy định từ trước. Tuy nhiên, giáo viên hãy đảm bảo mỗi buổi một học sinh khác nhau được nhận thưởng. 2.3.4. Huy động sự đồng hành của CMHS Như đã nêu ở phần nội quy dành cho CMHS khi HS tham gia học trực tuyến, chúng ta thấy được vai trò quan trọng của CMHS khi HS tham gia học tập. Trong thời gian nghỉ dịch, cha mẹ như người thầy thứ hai của con, phối hợp cùng GV chỉ dạy cho con các kiến thức của bài học. Việc huy động sự đồng hành của CMHS là vô cùng cần thiết. Thầy cô sẽ nắm được tình hình học bài làm bài của các con thông qua phản hồi của CMHS. GV cần hướng dẫn, tư vấn cho CMHS cách sử dụng các phần mềm để học trực tuyến, luôn giữ liên lạc với CMHS để hỗ trợ CMHS kịp thời. Hàng ngày sau khi học bài, GV giao nhiệm vụ học tập cho HS sau đó CMHS gửi lại cho GV qua Zalo hoặc qua phần mềm sổ liên lạc điện tử. Nhờ đó mà GV nắm được tình hình học tập của HS. GV kịp thời giải đáp những khúc mắc của CMHS để GV và PH có cùng hướng nhìn, cùng đồng hành trong mọi hoạt động học tập của HS. 2.3.5. Chuẩn bị tốt cơ sở vật chất Cơ sở vật chất là điều kiện cần để giờ học trực tuyến có thể diễn ra một cách hiệu quả. Cụ thể ở đây là các thiết bị như: máy tính, điện thoại thông minh, máy tính bảng...; đường truyền intemet. Và không thể không kể đến các phần mềm giúp thầy cô dạy học trực tuyến. Ví dụ như các phần mềm Zoom, MS Team, Class, Skyper, Google meet... Mỗi phần mềm đều có ưu nhược điểm riêng biệt. Chúng tôi lựa chọn sử dụng Google meet vì có khá nhiều ưu điểm phù hợp với tình hình thực tế của học sinh trong trường. Phần mềm có giao diện trực quan, dễ sử dụng,hoàn toàn miễn phí và không bị giới hạn thời gian. Học sinh chỉ cần lập tài khoản gmail là có thể tham gia vào học và nhờ vậy tính bảo mật cao hơn, GV và HS dễ dàng chia sẻ màn hình (tài liệu, powerpoint, bảng tính…), tính năng giơ tay phát biểu, chat trong hộp chat rất dễ dàng để GV- HS tương tác. III. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 3.1. Hiệu quả nâng cao kết quả đánh giá chỉ số lớp học hạnh phúc của học sinh Sau thời gian 05 tháng triển khai đồng bộ biện pháp nêu trên (từ tháng 11/2021 đến hết tháng 3/2022), đã mang lại những kết quả rất tích cực. Giáo viên và học sinh cảm thấy việc học trực tuyến cũng có rất nhiều ưu điểm, nhẹ nhàng, hiệu quả. Kết quả thể hiện qua những số liệu cụ thể như sau: Bảng 2: Bảng kết quả phiếu khảo sát chất lượng của học sinh học trực tuyến sau khi áp dụng SKKN
Số Điểm phiếu trung Đánh giá đánh Tiêu bình Stt giá chí 5 4 3 2 1 Tốt Khá Trung bình Yếu Kém 1 Mức độ hứng thú 54 0 0 0 0 5,00 Tốt 2 Hiểu bài 31 23 0 0 0 4,57 Khá Tương tác trong 3 54 0 5,00 Khá giờ học Thực hiện các 4 nhiệm vụ học tập 27 25 2 0 0 4,46 Khá ở nhà Nguồn: Tác giả tự tổng hợp Bảng 3: So sánh kết quả đánh giá chỉ số chất lượng của học sinh học trực tuyến trước và sau khi áp dụng SKKN Trước khi áp dụng Sau khi áp dụng SKKN SKKN (Bảng 2) Stt Tiêu chí (Bảng 1) Điểm trung Điểm trung Đánh giá Đánh giá bình bình 1 Mức độ hứng thú 3,79 Trung bình 5,00 Tốt 2 Hiểu bài 3,09 Trung bình 4,57 Khá Tương tác trong 3 4 Khá 5,00 Khá giờ học Thực hiện các 4 nhiệm vụ học tập 3, 24 Trung bình 4,46 Khá ở nhà Nguồn: Tác giả tự tổng hợp Như vậy, sau khi áp dụng biện pháp nâng cao chất lượng học trực tuyến, học sinh đã có những biểu hiện tích cực hơn, như: - Học sinh vào học đúng giờ, chuẩn bị đầy đủ đồ dùng học tập trước khi vào học. HS thi đua cùng phấn đấu để nhận được nhiều sao khen thưởng của thầy cô. - HS sử dụng thành thạo các thiết bị cũng như thao tác tốt khi được cô mời trả lời.
- HS thực hiện tốt nề nếp lớp học, không làm việc riêng, không xin đi vệ sinh hay uống nước giữa giờ. Các con đều thực hiện những việc làm cá nhân vào khoảng thời gian nghi giải lao giữa giờ. - Nhờ sự phối hợp của CMHS, số lượng HS tham gia học tập từ buổi thứ 3 trở đi ổn định ở mức 52,3/ 54 học sinh tham gia học tập (những em còn lại không tham gia được đều có lí do cụ thể mà PH đã thông báo lại với thầy cô). - HS tích cực tham gia các hoạt động học tập, hăng hái phát biểu xây dựng bài, tập trung tốt trong suốt buổi học. - HS cũng có nếp làm bài tập ở nhà, thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ học tập được giao. 3.2. Hiệu quả về kết quả giáo dục hai mặt của học sinh Việc thực hiện các biện pháp nâng cao chất lượng học trực tuyến còn mang lại hiệu quả về nâng cao kết quả học tập của học sinh. Cụ thể như sau: Bảng 4: Kết quả giáo dục hai mặt của lớp 6A2 tính đến giữa học kì I năm học 2021 – 2022 HỌC HẠNH KIỂM LỰC XL G K TB Y KÉM T K TB Y Số 25 24 5 0 0 53 1 0 0 lượng Tỷ lệ 46 44 10 0 0 98 2 0 0 (%) Học sinh chưa ngoan: 1 Các vụ việc nghiêm trọng xảy ra cần giải quyết: 0 Nguồn: Tác giả tự tổng hợp Bảng 5: Kết quả giáo dục hai mặt của lớp 6A2 tính đến giữa học kì II năm học 2021 – 2022 HỌC HẠNH KIỂM LỰC XL G K TB Y KÉM T K TB Y Số 30 22 2 0 0 54 0 0 0 lượng Tỷ lệ 56 41 3 0 0 100 0 0 0 (%) Học sinh chưa ngoan: 0 Các vụ việc nghiêm trọng xảy ra cần giải quyết: 0
Nguồn: Tác giả tự tổng hợp Đánh giá chung: Sau khi áp dụng các biện pháp trên, kết quả giáo dục hai mặt (học lực và hạnh kiểm) của học sinh lớp 6A2 đã có sự tiến bộ rõ rệt. - Về học lực: Tính đến giữa học kỳ II. Tỷ lệ học sinh giỏi tăng từ 46% lên 56%, học sinh trung bình giảm từ 10% về 3% - Về hạnh kiểm: Tính đến giữa học kỳ II, 100% học sinh đều đạt hạnh kiểm tốt, so với 98% kết quả giữa học kỳ I. Lớp không còn học sinh chưa ngoan và không còn các vụ việc nghiêm trọng cần giải quyết. Như vậy, hiệu quả việc áp dụng các biện pháp nâng cao chất lượng học trực tuyến mang lại hiệu quả to lớn về chất lượng học tập trong mỗi tiết học. Từ đó mang lại những tiến bộ về kết quả giáo dục hai mặt (học lực và hạnh kiểm) cho học sinh cả lớp. IV. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 4.1. Kết luận Qua vận dụng thực tế, bản thân tôi nhận thấy một số bài học kinh nghiệm sau: - Giáo viên phải có tinh thần trách nhiệm cao, không ngừng nâng cao chuyên môn, học hỏi để ứng dụng công nghệ thông tin vào bài dạy - Những buổi đầu học trực tuyến, GV cần sát sao với lớp, nắm bắt được những ưu nhược điểm để khắc phục kịp thời - GV cần kết hợp chặt chẽ với CMHS để thắt chặt mối quan hệ giữa gia đình, nhà trường và xã hội. Tuy tình hình dịch bệnh đã chuyển biến theo chiều hướng tích cực nhưng kể từ đây thầy cô có thể áp dụng thường xuyên hình thức dạy học trực tuyến để giúp học sinh củng cố kiến thức. Việc học trực tuyến đã có thể áp dụng một cách thường xuyên hơn. Hiệu quả của một tiết học trực tuyến được nâng lên dựa vào những biện pháp mà bản thân tôi đã đúc kết được và nêu ra ở trên. Trong thời gian qua bản thân tôi đã vận dụng vào thực tế giảng dạy và chất lượng học sinh đã nâng lên rõ rệt. Tuy nhiên trong quá trình nghiên cứu và thực hiện để tài này sẽ không tránh khỏi những mặt hạn chế, thiếu sót. Vì vậy, tôi mong được sự giúp đỡ, đóng góp ý kiến quý báu của cấp trên và đồng nghiệp để đề tài này được hoàn thiện và đạt kết quả cao hơn. 4.2. Kiến nghị 4.2.1. Kiến nghị đối với Phòng GD&ĐT Quận Thanh Xuân Phòng GD&ĐT Quận Thanh Xuân cần tích cực tuyên truyền, thường xuyên tổ chức các buổi hội thảo, chuyên đề, lớp bồi dưỡng nhằm hướng dẫn, tư vấn, đào tạo giáo viên trên địa bàn Quận nâng cao năng lực chuyên môn, kỹ năng công nghệ thông tin, kỹ năng ứng dụng các phần mềm trực tuyến.
Xây dựng diễn đàn trực tuyến để các thầy cô giáo trong địa bàn Quận tham gia và chia sẻ các Sáng kiến kinh nghiệm, phương pháp, kĩ thuật dạy học trực tuyến. 4.2.2. Kiến nghị đối với trường THCS Thanh Xuân Nam Khuyến khích và tạo điều kiện cho giáo viên đưa ra các phương pháp giáo dục mới, các sáng kiến kinh nghiệm để áp dụng cho lớp dạy trực tuyến, nếu hiệu quả cao sẽ tiến tới áp dụng đồng bộ toàn trường và có hình thức động viên khen thưởng phù hợp. Tổ chức thường xuyên các buổi ngoại khóa, văn nghệ trực tuyến để tạo sân chơi lành mạnh cho học sinh giúp các em giảm stress trong thời gian học tại nhà. Thư viện nhà trường luôn cập nhật những cuốn sách, tài liệu, "cẩm nang" online cách sử dụng các phần mềm dạy học trực tuyến. Tôi xin cam đoan đây là sáng kiến kinh nghiệm của tôi, không sao chép của người khác và bất kỳ nguồn tài liệu nào. Tôi xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 06 tháng 04 năm 2022 Người viết Mai Thị Hải Yến
18 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Cục An toàn thông tin – Bộ Thông tin và truyền thông (2021), Tài liệu Hướng dẫn sử dụng an toàn các phần mềm, công cụ dạy, học trực tuyến. [2] Bộ Giáo dục và đào tạo (2021), Tài liệu hướng dẫn tổ chức dạy học trực tuyến (dành cho giáo viên trung học tăng cường năng lực thực hiện trong điều kiện phòng, chống COVID-19).
19 PHỤ LỤC 1: PHIẾU ĐIỀU TRA KHẢO SÁT I. Phần thông tin cá nhân 1. Họ và tên:………………………………………. 2. Ngày tháng năm sinh:………………………….. II. Câu hỏi tiêu chí lớp học hạnh phúc Đánh dấu “x” vào ô trống mà các em đánh giá điểm cho các tiêu chí học trực tuyến theo cảm nhận của các em về lớp 6A2 trường THCS Thanh Xuân Nam. Điểm đánh giá Stt Tiêu chí 5 4 3 2 1 Tốt Khá Trung bình Yếu Kém 1 Mức độ hứng thú 2 Hiểu bài Tương tác trong 3 giờ học Thực hiện các 4 nhiệm vụ học tập ở nhà
20 1. Hội đồng xét duyệt Sáng kiến kinh nghiệm cấp trên ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. ………………………………………………………………………………………….. …………………………………………………………………………………………..