Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn Vật lí

Chia sẻ: Nguồn SKKN | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

51
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là giúp các em có ý thức trách nhiệm, cách ứng xử đúng đắn trước các vấn đề môi trường, xây dựng quan niệm đúng về ý thức, trách nhiệm, về giá trị nhân cách để dần hình thành các kĩ năng thu thập số liệu và phát triến sự đánh giá thẩm mĩ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn Vật lí

Trang 1 SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM TÍCH HỢP GIÁO DỤC BẢO VỆ MÔI TRƯỜNG TRONG DẠY HỌC BỘ MÔN VẬT LÍ I. PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài. Môi trường có vai trò vô cùng quan trọng đối với đời sống con người. Ngày nay vấn đề ô nhiễm môi trường, phá vỡ cân bằng sinh thái đã là vấn đề quan tâm chung của nhân loại. Vì vậy, người ta coi vấn đề môi trường và bảo vệ môi trường là một trong các "vấn đề toàn cầu". Nguyên nhân gây ra ô nhiễm môi trường đã được xác định chủ yếu là do các hoạt động của con người như: phá rừng, sản xuất công – nông nghiệp, giao thông vận tải, sinh hoạt, dân số tăng nhanh… Ở nước ta, môi trường và bảo vệ môi trường cũng đang là vấn đề được Đảng và nhà nước đặc biệt quan tâm. Ngày 17 tháng 10 năm 2001 Thủ tướng chính phủ đã ban hành Quyết định số 1363/QĐ – TTg phê duyệt đề án: (( Đưa các nội dung bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục quốc dân)). Ngày 31 tháng 01 năm 2005, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành chỉ thị về việc tăng cường công tác giáo dục bảo vệ môi trường, xác định nhiệm vụ trọng tâm đối với giáo dục phổ thông là trang bị cho học sinh kiến thức, kĩ năng về môi trường, bảo vệ môi trường bằng hình thức tích hợp hợp lí trong các môn học, thông qua các hoạt động dạy và học và phong trào trường học thân thiện, học sinh tích cực. Trong quá trình giảng dạy Vật lí việc lồng ghép, tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường là vấn đề không thể thiếu. Vì vậy, để đáp ứng ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 2 những yêu cầu đề ra, cùng với các môn học khác, cộng với sự giúp đỡ của đồng nghiệp rồi viết thành đề tài này. 2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu. a. Mục tiêu nghiên cứu. Việc giáo dục bảo vệ môi trường trong giảng dạy bộ môn Vật lí nhằm mục đích để tất cả các em hiểu được bản chất của các vấn đề về môi trường như tính phức tạp, quan hệ nhiều mặt, tính hữu hạn của tài nguyên, thiên nhiên và khả năng chịu tải của môi trường, quan hệ chặt chẽ giữa môi trường và phát triển giữa môi trường địa phương, vùng, quốc gia với môi trường khu vực và toàn cầu. Bên cạnh đó nhận thức được ý nghĩa và tầm quan trọng của các vấn đề về môi trường như một nguồn lực để sinh sống, lao động và phát triển của mỗi cá nhân, cộng đồng, quốc gia và quốc tế. Từ đó có thái độ, có ý thức trách nhiệm, cách ứng xử đúng đắn trước các vấn đề môi trường, xây dựng quan niệm đúng về ý thức, trách nhiệm, về giá trị nhân cách để dần hình thành các kĩ năng thu thập số liệu và phát triến sự đánh giá thẩm mĩ. Có tri thức, kĩ năng, phương pháp hành động để nâng cao năng lực lựa chọn phong cách sống, thích hợp với việc sử dụng hợp lí các nguồn tài nguyên thiên nhiên, có thể tham gia có hiệu quả vào việc phòng ngừa và giải quyết các vấn đề môi trường cụ thể nơi sinh sống, học tập và làm việc. Ngoài ra tôi hy vọng đề tài còn là tài liệu tham khảo cho việc dạy Vật lí của giáo viên các trường THCS trên địa bàn huyện. b. Nhiệm vụ nghiên cứu. ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 3 Qua đề tài ((Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn Vật lí)) làm cho học sinh hiểu được:  Về kiến thức: Khái niệm về môi trường, hệ sinh thái, các thành phần môi trường và quan hệ giữa chúng. Nguồn tài nguyên, khai thác, sử dụng, tái tạo tài nguyên và phát triển bền vững. Dân số và môi trường. Sự ô nhiễm và suy thoái môi trường (hiện trạng, nguyên nhân, hậu quả) Các biện pháp bảo vệ môi trường.  Về kĩ năng: Có kĩ năng phát hiện vấn đề môi trường và ứng xử tích cực với các vấn đề môi trường nảy sinh. Có hành động bảo vệ môi trường. Tuyên truyền, vận động bảo vệ môi trường trong gia đình, nhà trường và cộng đồng.  Về thái độ: Có tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương đất nước, tôn trọng di sản văn hóa, bảo vệ tài sản nhà trường. Có thái độ thân thiện với môi trường, quan tâm thường xuyên với môi trường sống của cá nhân, gia đình và cộng đồng. Bảo vệ đa dạng sinh học, bảo vệ rừng, bảo vệ đất đai, bảo vệ nguồn nước, không khí, bảo vệ cây xanh, giữ gìn môi trường xanh, sạch, đẹp. ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 4 Ủng hộ và chủ động tham gia các hoạt động bảo vệ môi trường, phê phán hành vi gây hại cho môi trường. 3. Đối tượng nghiên cứu Đề tài nghiên cứu: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học Vật lí được áp dụng trong các tiết dạy ở học sinh khối lớp 9 trường THCS 4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu. Đề tài “Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn Vật lí” được nghiên cứu và viết dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của các đối tượng học sinh khối lớp 9 5. Phương pháp nghiên cứu  Dựa vào tình hình thực tế giảng dạy, dự giờ, trao đổi kinh nghiệm của các đồng nghiệp, thông qua tham khảo sách báo, các thông tin đại chúng.  Dựa vào công tác điều tra, khảo sát, tham quan, nghiên cứu tình hình môi trường ở địa phương, thảo luận phương án xử lí.  Dựa vào kinh nghiệm thực tế, các hoạt động thực tiễn, từ đó phân tích, tổng hợp để đưa ra các giải pháp giáo dục bảo vệ môi trường.  Tham khảo, nghiên cứu tài liệu hướng dẫn về giáo dục bảo vệ môi trường trong các môn học nói chung và trong môn vật lí nói riêng.  Tham khảo SGK, SGV, lớp 9 của nhà xuất bản Giáo dục.  Thăm dò ý kiến của học sinh sau mỗi giờ dạy để rút kinh nghiệm.  So sánh chất lượng giờ dạy, lực học của học sinh khi chưa áp dụng đề tài với khi đã áp dụng đề tài. ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 5 II. PHẦN NỘI DUNG 1. Cơ sở lí luận của đề tài nghiên cứu. a. Cơ sở pháp lí: Căn cứ vào chủ trương của Đảng và Nhà nước, của ngành Giáo dục và Đào tạo về công tác giáo dục bảo vệ môi trường. Căn cứ vào Luật bảo vệ môi trường 2005. Căn cứ quyết định1363/QĐTTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt đề án “Đưa nội dung bảo vệ môi trường vào hệ thống giáo dục quốc dân”. Căn cứ quyết định 256/2003/QĐTTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt Chiến lược bảo vệ môi trường Quốc gia đến năm 2010 và định hướng đến 2020, xác định bảo vệ môi trường là bộ phận cấu thành không thể tách rời của chiến lược kinh tế xã hội, là cơ sở quan trọng đảm bảo phát triển bền vững đất nước. ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 6 Căn cứ chỉ thị số 32/ 2006/ CT BGD & ĐT ngày 0182006 về nhiệm vụ trọng tâm giáo dục phổ thông. Chỉ thị 40 CT/TW của ban bí Trung ương Đảng về việc xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lí giáo dục. Căn cứ vào các văn bản chỉ đạo của Sở Giáo dục & đào tạo tỉnh Đăk Lăk, của phòng Giáo dục và đào tạo huyện Cưmgar, của trường THCSv năm học 2011 – 2012. b. Cơ sở lí luận: Sự phát triển nhanh chóng về Kinh tế – xã hội trong những năm qua đã làm đổi mới xã hội Việt Nam, chỉ số kinh tế không ngừng nâng cao. Tuy nhiên sự phát triển kinh tế chưa đảm bảo cân bằng với việc bảo vệ môi trường, những hiểm họa suy thoái môi trường ngày càng đe dọa cuộc sống của loài người. Chính vì vậy bảo vệ môi trường là vấn đề sống còn của nhân loại và của mỗi quốc gia. Việc tích hợp nội dung giáo dục bảo vệ môi trường đối với bộ môn Vật lí là việc làm cần thiết giúp học sinh hiểu biết được mối quan hệ giữa môi trường tự nhiên, môi trường xã hội và vai trò của con người trong đó. Từ đó sẽ có thái độ thân thiện với môi trường, yêu quý tôn trọng thiên nhiên, tôn trọng di sản văn hóa và ý thức được hành động trước vấn đề môi trường nảy sinh. c. Cơ sở thực tiễn. Hiện nay con người đã khai thác quá mức và sử dụng không hợp lí các nguồn tài nguyên, dẫn đến mất cân bằng sinh thái, môi trường sống bị ô nhiễm nghiêm trọng và đang đe dọa đến cuộc sống con người như: Ô nhiễm không khí, hiệu ứng nhà kính, nguồn nước bị ô nhiễm, rừng bị suy giảm…. Vì thế, việc lựa chọn địa chỉ, nội dung, để tích hợp giáo dục bảo ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 7 vệ môi trường trong giảng dạy Vật lí là vấn đề quan trọng và cần thiết nhằm trang bị cho học sinh một hệ thống kiến thức đầy đủ về môi trường và kĩ năng bảo vệ môi trường phù hợp với tâm lí lứa tuổi. Bên cạnh đó tuyên truyền giáo dục nâng cao ý thức và trách nhiệm bảo vệ môi trường. 2. Thực trạng. a. Thuận lợi khó khăn.  Thuận lợi. Tôi được phân giảng dạy học sinh khối lớp 9 nên công tác giáo dục bảo vệ môi trường, trường học có nhiều thuận lợi về sự hiểu biết về môi trường của học sinh. Chương trình “xanh sạch đẹp” được nhà trường đưa vào danh mục thi đua từng tuần, từng tháng cho mỗi lớp bằng các công việc hàng ngày như: trồng cây, chăm sóc cây trồng, chậu cây cảnh, vệ sinh trường lớp. Được khai thác các nội dung giáo dục môi trường trong các môn học khác như: Hóa học, Ngữ văn, Sinh học, Lịch sử, Địa lý, Giáo dục công dân và Công nghệ. Diện tích quy hoạch sân chơi nhà trường được bê tông hóa, trồng nhiều cây xanh đã cho bóng mát. Nhà trường có bể nước vệ sinh cho học sinh, trong quá trình vệ sinh trường lớp có hố đổ rác cho học sinh. Khu rác thải được bố trí đổ riêng ở một vị trí khác, phát động thường xuyên phong trào vệ sinh trường lớp vệ sinh nơi công cộng, nhà trường phân công địa điểm vị trí rõ ràng.  Khó khăn: ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 8 Đồ dùng dạy học cho việc giáo dục bảo vệ môi trường hầu như không có, việc dạy chủ yếu là dạy chay, học chay. Chưa được đào tạo chuyên sâu về nghành này, trong chương trình học việc giáo dục bảo vệ môi trường cũng chỉ sơ lược mang tính chất thông báo. Thông tin về giáo dục và bảo vệ môi trường cũng đã có nhưng chưa có biện pháp sử lý kịp thời và có hiệu quả. Mặt tiền nhà trường chưa quy hoạch được vẫn nằm sau đất và nhà ở của dân. Hàng quán trước cổng nhà trường quá nhiều dẫn đến học sinh tham ăn hàng với số lượng quá đông cộng với ý thức bảo vệ môi trường còn hạn chế nên các em vô tư xả rác bừa bãi gây ô nhiễm môi trường. b. Thành công hạn chế.  Thành công Làm cho bài học sinh động, gắn với thực tế hơn, tận dụng các cơ hội để giáo dục bảo vệ môi trường trên cơ sở đảm bảo kiến thức cơ bản của môn học, tính lôgic của nội dung, không làm quá tải về kiến thức và tăng thời gian thực hiện bài học. Đã khai thác được tình hình thực tế môi trường của địa phương và nhà trường. Tạo cho học sinh tính chủ động tích cực, sáng tạo, tự giác tham gia vào quá trình học tập. Tạo cơ hội cho học sinh phát hiện các vấn đề môi trường và tìm hướng giải quyết vấn đề dưới sự hướng dẫn và tổ chức của giáo viên. ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 9 Học sinh tham gia có hiệu quả vào các hoạt động bảo vệ môi trường của môi trường học tập và của địa phương. Vận động phụ huynh học sinh tặng cây cảnh cho nhà trường, vận động chi đội, chi đoàn phát động phong trào thi đua tạo quang cảnh môi trường trong nhà trường.  Hạn chế. Việc bố trí cho học sinh đi tham quan, tìm hiểu môi trường còn quá ít, các chuyên gia về môi trường hầu như không có để mời nói chuyện. Quy hoạch của nhà trường không hợp lý, trường đóng trên địa bàn gần chợ, phía trước cổng trường có quá nhiều hàng quán, do đó việc bảo vệ môi trường còn gặp nhiều khó khăn. c. Mặt mạnh mặt yếu.  Mặt mạnh. Giáo dục bảo vệ môi trường là lĩnh vực giáo dục liên nghành, là cách tiếp cận liên môn và xuyên bộ môn. Bảo vệ môi trường hiện nay đang là nhiệm vụ của toàn xã hội, trong đó có học sinh. Lồng ghép giữa kiến thức bộ môn với kiến thức bảo vệ môi trường một cách hài hòa. Giáo dục cho học sinh ý thức bảo vệ cây xanh và trồng cây xanh trong nhà trường và gia đình. Hướng được sự quan tâm của các em tới môi trường để từ đó biết cách bảo vệ môi trường. ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 10  Mặt yếu: Vẫn chưa đưa ra được hướng giải quyết khi còn một số không ít học sinh không mấy quan tâm, thậm chí thờ ơ đối với việc bảo vệ môi trường. Trong quá trình dạy học Vật lí, tôi đã đề cập đến các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường. Tuy nhiên việc làm này còn chưa thường xuyên, đôi khi còn mang tính sách vở, thiếu sự gần gũi với đời sống thực tế học sinh. c. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động. Việc giảng dạy ít đi sâu vào việc tích hợp nội dung bảo vệ môi trường. Do điều kiện phục vụ dạy học, cơ sở vật chất trang thiết bị còn thiếu, tài liệu, sách báo cho giáo viên và học sinh tham khảo chưa được phong phú, chưa đáp ứng được nhu cầu và hấp dẫn học sinh. Kĩ năng sử dụng các phương tiện phục vụ việc dạy học hiện đại của giáo viên còn hạn chế. Như việc áp dụng công nghệ thông tin để giảng dạy, sưu tầm các tư liệu , tranh ảnh, phim liên quan đến môi trường ... 3. Giải pháp, biện pháp. a. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp. Để học sinh nhận thức đúng về vai trò của môi trường đối với cuộc sống, từ đó có những hành động cụ thể phù hợp thì trước hết cần đưa học sinh đến những vấn đề gần gũi hoặc phù hợp với nhận thức của các em. Đối với bộ môn Vật lí, việc giáo dục bảo vệ môi trường cho học sinh cần thông qua các nội dung của từng bài học cụ thể trong chương trình học. b. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 11 Hiện nay chúng ta đang đứng trước tình trạng môi trường bị suy thoái nghiêm trọng. Nguyên nhân do sự phát triển mạnh mẽ của các ngành công nghiệp đã thải ra môi trường một lượng khí thải rất lớn, làm ô nhiễm nghiêm trọng đến môi trường sống. Tuy nhiên việc tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường như trên sẽ không đem lại hiệu quả, học sinh sẽ không hiểu biết về tác động của môi trường đối với loài người, như thế sẽ làm môi trường ngày càng mất cân bằng về sinh thái, đe dọa nghiêm trọng đến cuộc sống con người. Để cho nội dung tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường có hiệu quả tôi mạnh dạn trình bày một số phương pháp tích hợp như sau: Phương pháp 1: Thu thập tài liệu sinh động và có sức thuyết phục. Hiện nay với sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ thông tin, việc tìm kiếm bất cứ tư liệu nào trên mạng internet cũng trở nên dễ dàng. Đây là một điều kiện thuận lợi cho việc đổi mới phương pháp dạy học nói chung và việc tích hợp bảo vệ môi trường nói riêng. Sau khi xây dựng được nội dung tích hợp giáo viên tìm và lựa chọn những hình ảnh sinh động, ấn tượng phù hợp với yêu cầu để đưa vào bài giảng. Phương pháp 2: Ứng dụng công nghệ thông tin để dạy nội dung tích hợp. Việc ứng dụng công nghệ thông tin để dạy học sẽ phát huy cao tính trực quan của bài dạy. Đặc biệt phần tích hợp bảo vệ môi trường đòi hỏi không chỉ cung cấp kiến thức, kĩ năng mà quan trọng là hình thành ở học sinh thái độ trước các vấn đề về môi trường, điều này sẽ đạt được hiệu ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 12 quả cao khi các em được chứng kiến những hình ảnh về thực trạng cũng như hậu quả của ô nhiễm môi trường. c. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp. Các giải pháp, biện pháp trên được thực hiện qua các tiết dạy trên lớp trong bộ môn Vật lí 9 trường THCS. Bám sát chuẩn kiến thức, kĩ năng để thiết kế bài giảng. Sử dụng các phương pháp dạy học tích cực. Sử dụng các hình thức tổ chức dạy học tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường một cách hợp lí, hiệu quả, linh hoạt, phù hợp với các đặc trưng của môn học, trình độ học sinh, thời lượng dạy học và các điều kiện dạy học cụ thể của trường, của địa phương. Thiết kế và hướng dẫn học sinh thực hiện thông qua các dạng câu hỏi, bài tập phát triển tư duy và rèn luyện kĩ năng, hướng dẫn sử dụng các thiết bị dạy học, các giờ thực hành… d. Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp. Góp phần phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo, tự giác của học sinh trong học tập và tham gia các hoạt động thực tiễn giáo dục bảo vệ môi trường. Nhằm góp phần cải thiện môi trường ở nhà trường và địa phương. Hướng dẫn học sinh có thói quen vận dụng các kiến thức đã học vào giải quyết các vấn đề thực tiễn giáo dục bảo vệ môi trường. Hướng dẫn học sinh thực hiện các hoạt động thực tiễn giáo dục bảo vệ môi trường với các hình thức đa dạng, phong phú, có sức hấp dẫn, phù hợp, tạo niềm vui và thái độ tự tin trong học tập cho học sinh. Giúp học sinh phát triển tối đa năng lực, tiềm năng của bản thân. ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 13 e . Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu.  Chuẩn bị nội dung trước mỗi bài dạy. Trước hết giáo viên tìm hiểu vấn đề cần tích hợp, chọn lựa chủ đề thật gần gũi, thiết thực và sát với nội dung bài học. Đối với mỗi nội dung cần tích hợp, giáo viên có thể yêu cầu học sinh: Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm môi trường. Học sinh tự đưa ra biện pháp bảo vệ môi trường hoặc giáo viên đưa ra để học sinh tìm hiểu. Giải thích một số hiện tượng thường gặp trong cuộc sống của các em. Ví dụ 1: Trong bài (( Sự phụ thuộc của điện trở vào vật liệu làm dây dẫn – Vật lí 9)) . Tôi dã chọn chủ đề khai thác: (( Điện trở của dây dẫn là nguyên nhân làm tỏa nhiệt trên dây. Nhiệt lượng tỏa ra trên dây dẫn là vô ích, làm hao phí điện năng. Mỗi dây dẫn làm bằng một chất xác định chỉ chịu được cường độ dòng điện xác định. Nếu sử dụng dây dẫn không đúng cường độ dòng điện cho phép có thể làm dây dẫn nóng chảy, gây ra hỏa hoạn và những hậu quả môi trường nghiêm trọng)) Biện pháp khắc phục: ((Để tiết kiệm năng lượng, cần sử dụng dây dẫn có điện trở suất nhỏ. Ngày nay, người ta đã phát hiện ra một số chất có tính chất đặc biệt, khi giảm nhiệt độ của chất thì điện trở suất của chúng giảm về giá trị bằng không (siêu dẫn). Nhưng hiện nay việc ứng dụng vật liệu siêu dẫn vào trong thực tiễn còn gặp nhiều khó khăn, chủ yếu do các vật liệu đó chỉ là siêu dẫn khi nhiệt độ rất thấp (dưới 0 0C rất nhiều) )) ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 14 Ví dụ 2: Trong bài (( Truyền tải điện năng đi xa – Vật lí 9)) . Tôi dã chọn chủ đề khai thác: ((Việc truyền tải điện năng đi xa bằng hệ thống các đường dây cao áp là một giải pháp tối ưu để giảm hao phí điện năng và đáp ứng yêu cầu truyền đi một lượng điện năng lớn. Ngoài ưu điểm trên, việc có quá nhiều các đường dây cao áp cũng làm phá vỡ cảnh quan môi trường, cản trở giao thông và gây nguy hiểm cho người khi chạm phải đường dây điện)) Biện pháp khắc phục: ((Đưa các đường dây cao áp xuống lòng đất hoặc đáy biển để giảm thiểu tác hại của chúng)) Giáo dục tư tưởng học sinh: Đường dây cao áp có điện áp rất lớn nên rát nguy hiểm vì vậy các em không được chơi ở gần các đường dây cao áp như thả diều, trèo lên cột điện …  Lựa chọn thời điểm thích hợp trong tiến trình giảng dạy để tích hợp Việc lựa chọn thời điểm và nội dung để tích hợp hết sức quan trọng. Một mặt nó làm cho bài dạy trở nên sinh động và có ý nghĩa, mặt khác nếu lựa chọn không phù hợp sẽ làm cho bài dạy bị đứt quãng và xa rời trọng tâm kiến thức. Ý thức được điều này giáo viên cần phải nghiên cứu kĩ lưỡng các phương án tích hợp để vừa đảm bảo dạy đúng, dạy đủ vừa đạt được mục tiêu giáo dục bảo vệ môi trường. Ví dụ 3: Khi dạy bài 28. Động cơ điện một chiều – Vật lí 9. Vị trí tích hợp: Sau khi học sinh nắm được nguyên tắc cấu tạo và hoạt động của động cơ điện một chiều. ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 15 Khi động cơ điện một chiều hoạt động, tại các cổ góp (chỗ đưa điện vào roto của động cơ) xuất hiện các tia lửa điện kèm theo không khí có mùi khét. Các tia lửa điện này là tác nhân sinh ra khí NO, NO2, có mùi hắc. Sự hoạt động của động cơ điện một chiều cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị điện khác (nếu cùng mắc vào mạng điện) và gây nhiễu các thiết bị vô tuyến truyền hình gần đó. Biện pháp bảo vệ môi trường: Thay thế các động cơ điện một chiều bằng động cơ điện xoay chiều. Tránh mắc chung động cơ điện một chiều với các thiết bị thu phát sóng điện từ. Ví dụ 4: Khi dạy bài 40: Hiện tượng khúc xạ ánh sáng – Vật lí 9. Vị trí tích hợp: Sau khi học sinh nắm được hiện tượng tia sáng truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác bị gãy khúc tại mặt phân cách giữa hai môi trường được gọi là hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Các khí NO, NO2, CO, CO2 ... khi được tạo ra sẽ bao bọc Trái Đất. Các khí này ngăn cản sự khúc xạ của ánh sáng và phản xạ phần lớn các tia nhiệt trở lại mặt đất. Do vậy chúng là những tác nhân làm cho Trái Đất nóng lên. Tại các đô thị lớn việc sử dụng kính xây dựng đã trở thành phổ biến. Kính xây dựng ảnh hưởng đối với con người thể hiện qua: + Bức xạ Mặt Trời qua kính (Bên cạnh hiệu ứng nhà kính, bức xạ Mặt Trời còn nung nóng các bề mặt các thiết bị nội thất, trong khi đó các bề mặt nội thất luôn trao đổi nhiệt bằng bức xạ với con người). + Ánh sáng qua kính: Kính có ưu điểm hơn hẳn các loại vật liệu khác là lấy được trực tiếp các ánh sáng tự nhiên, đây là nguồn sáng phù hợp với thị ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 16 giác con người. Chất lượng ánh sáng trong nhà được đánh giá qua độ rọi trên mặt phẳng làm việc, để có thể nhìn rõ chi tiết vật làm việc. Độ rọi không phải là càng nhiều càng tốt. Ánh sáng dư thừa sẽ gây ra chói dẫn đến sự căng thẳng, mệt mỏi cho con người khi làm việc, đây là ô nhiễm ánh sáng. Biện pháp khắc phục là giảm thiểu ảnh hưởng của kính xây dựng: mở cửa thông thoáng để có gió thổi trên mặt kết cấu do đó nhiệt độ bề mặt sẽ giảm, dẫn đến nhiệt độ không khí giảm. Có biện pháp che chắn nắng hiệu quả khi trời nắng gắt. Giáo dục tư tưởng học sinh: Các phòng học ở trường ta có cửa kính làm cho chúng ta ấm áp về mùa lạnh nên các em phải bảo vệ tài sản nhà trường không ném các vật rắn vào kính làm vỡ kính. Khi có gió mạnh các em phải cố định cửa không làm gió đẩy cánh cửa làm cửa đập vào tường gây vỡ kính. Để hạn chế ánh nắng quá gắt vào phòng học trường ta đã sử dụng các rèm che cửa, các em không được níu kéo và đu rèm gây đứt khuy và rách vải... Đặc biệt nếu ai không biết hiện tượng khúc xạ ánh sáng họ thường ước lượng độ sâu của nước. Các em cần lưu ý khi tập bơi, vì qua con mắt của chúng ta đáy hồ ao, sông ngòi, suối, bể chứa nước ... hình như nông hơn gần 1/3 độ sâu thực của nó. Nếu tin vào độ sâu nhìn thấy đó các em có thể sẽ gặp nguy hiểm. 4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Qua quá trình tổ chức triển khai thực hiện chuyên đề trên tôi nhận thấy rằng học sinh yêu thích môn học hơn, chất lượng bộ môn tăng lên rõ ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 17 rệt, số học sinh khá giỏi tăng. Cụ thể học kì I năm học 2011 – 2012 chất lượng bộ môn Vật lí tăng hơn so với cùng kì năm trước là 10,6%, học sinh yếu kém giảm. Tuy nhiên việc quan trọng nhất là hầu hết tất cả các học sinh đều có ý thức tự giác bảo vệ môi trường xung quanh, làm cho khuôn viên trường THCS trở nên xanh, sạch, đẹp hơn. III. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận: Giáo dục môi trường trong các trường học cần phát triển hơn nữa xứng đáng với tầm cao chiến lược của đất nước ta là đào tạo con người phát triển toàn diện, vì học sinh các trường THCS là những học sinh còn nhỏ ý thức tự giác của các em chưa cao, nhận thức còn hạn chế, nên để nâng dần nhận thức và giáo dục các em ý thức bảo vệ môi trường phải đi từ những việc làm rất nhỏ, rất cụ thể từ biết giữ gìn vệ sinh chung, biết thu gom rác bỏ vào nơi quy định, biết chăm sóc bảo vệ cây xanh… chắc chắn cùng với sự lớn dần của các em, các em sẽ ý thức ngày càng rõ về môi trường và biết tham gia bảo vệ môi trường. Trong quá trình dạy học, tôi rất chú trọng tới việc giáo dục cho học sinh các biện pháp bảo vệ môi trường. Tôi nhận thấy, việc học sinh được tiếp cận với những vấn đề hết sức gần gũi trong cuộc sống đã làm cho các em học tập sôi nổi, chủ động và tích cực hơn. Các em rất hứng thú trong việc tìm hiểu, đưa ra nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường, đồng thời đưa ra các biện pháp giáo dục bảo vệ môi trường và một điều quan trọng mà tôi nhận thấy là các em đã biết quan tâm đến môi trường nhiều hơn, có ý thức ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 18 tham gia bảo vệ môi trường tốt hơn các em đã tạo cho môi trường của nhà trường ngày càng trở nên xanh, sạch, đẹp hơn. 2. Kiến nghị: a. Kiến nghị với nhà trường Mua thêm nhiều tài liệu về giáo dục và bảo vệ môi trường để giáo viên có thêm nhiều tư liệu để tích hợp vào quá trình giảng dạy. Chọn giáo viên dạy mẫu về chủ đề này. b. Kiến nghị với địa phương Địa phương cần có kế hoạch bố trí các bảo vệ cho các nhà trường để học sinh khi trồng cây các em có ý thức bảo vệ không phá cây đã trồng. Vận động, tuyên truyền các ban, nghành, đoàn thể và nhân dân có ý thức và bảo vệ môi trường. Không chặt phá rừng bừa bãi và có kế hoạch xây dựng nơi đổ rác thải, nước thải cho đảm bảo công tác vệ sinh môi trường cho nhân dân nhất là các chất thải vô cơ khó tiêu. Giải phóng các hộ dân cư trước mặt tiền của nhà trường, làm việc với các hộ kinh doanh trước khu vực nhà trường về việc cam kết giữ gìn vệ sinh. c. Ngành giáo dục Cần tăng cường kiểm tra đánh giá các trường thường xuyên về công tác bảo vệ môi trường các trường học. Coi công tác vệ sinh môi trường là một trong các điều kiện để đánh giá xếp loại thi đua của các nhà trường. Các cấp lãnh đạo có kế hoạch cấp thêm cho trường đầu chiếu để tạo điều kiện thuận lợi cho giáo viên giảng dạy bằng giáo án điện tử. ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 19 Sở Giáo dục và Đào tạo cần tổ chức học tập chuyên đề “Phương pháp tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường” và chuyên đề “Sử dụng tiết kiệm năng lượng có hiệu quả” đối với bộ môn Vật lí. Cưmgar, ngày 02 tháng 4 năm 2012 Người viết PHẦN ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CÁC CẤP 1. Đánh giá của Hội đồng khoa học nhà trường …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… Chủ tịch Hội đồng khoa học trường Hiệu trưởng 2. Đánh giá của Hội đồng khoa học ngành …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv:
Trang 20 …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… Chủ tịch Hội đồng khoa học DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ́ ̣ ̉ vệ môi trường trong môn Vật li THCS 1. Giao duc bao ́ ( Nhà xuất bản giáo dục) 2. Phương pháp dạy học vật lí ( Nhà xuất bản giáo dục ) 3. Sách giáo khoa, sách giáo viên vật lí 9 ( Nhà xuất bản giáo dục ) 4. Phương pháp nghiên cứu khoa học giáo dục (Nhà xuất bản giáo dục) 5. Những vấn đề chung về đổi mới giáo dụcTHCS môn vật lí (Nhà xuất bản giáo dục ) 6. Phát huy tính tích cực hoạt động của học sinh (Nhà xuất bản giáo dục) 7. Kế hoạch nhiệm vụ năm học 20112012 của PGD huyện ===================================================================== = Đề tài: Tích hợp giáo dục bảo vệ môi trường trong dạy học bộ môn vật lí – Gv: