Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp và kĩ năng giáo dục học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

23
lượt xem 8
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của sáng kiến "Một số biện pháp và kĩ năng giáo dục học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp" hướng vào công tác chủ nhiệm lớp với các nội dung cơ bản sau đây: Các biện pháp giáo dục học sinh, mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và học sinh, xây dựng lớp học có nề nếp hiệu quả. Mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh là rất cần thiết. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số biện pháp và kĩ năng giáo dục học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp

MỤC LỤC Nội dung Trang A. PHẦN MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài 1 II. Mục đích nghiên cứu 1 III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 2 IV. Phương pháp nghiên cứu 2 V. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 2 B. NỘI DUNG VÀ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN I. Cơ sở lí luận 3 II. Thực trạng vấn đề 3 1. Thuận lợi 3 2. Khó khăn 4 III. Thành công và hạn chế 5 IV. Mặt mạnh - mặt yếu 5 V. Các nguyên nhân các yếu tố tác động 6 VI. Phân tích đánh giá các vấn đề thực trạng mà đề tài đặt ra 6 VII. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 8 VIII. Quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp 11 IX. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu 12 X. Kết quả đạt được 15 C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 16 D. CÁC MINH CHỨNG 17
2/20 A. MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài: Người giáo viên giữ vai trò chủ đạo trong mọi hoạt động giáo dục ở nhà trường. Là người tổ chức và điều khiển quá trình hình thành nhân cách trẻ em, là người chịu trách nhiệm về công tác giáo dục trẻ em trước nhà trường, Nhà nước và nhân dân. Đặc biệt, người giáo viên tiểu học hầu như chịu trách nhiệm hoàn toàn về lớp mình phụ trách. Giáo viên tiểu học là người hướng dẫn, người đưa các em vào thế giới tri thức, khoa học, văn hoá, nghệ thuật. Người giáo viên tiểu học còn có nhiệm vụ xây dựng tập thể học sinh, tổ chức các hoạt động khác của học sinh để mở rộng tri thức, rèn luyện kĩ năng, giáo dục ý thức và ứng xử, thoả mãn nhu cầu và hứng thú, phát triển năng lực của học sinh. Học sinh tiểu học còn chưa biết hành động độc lập, giáo viên phải là người tổ chức hoạt động, làm sao cho từng em học sinh có được công việc thích hợp và bộc lộ khả năng của mình. Giáo viên tiểu học là một trong những “thần tượng” của học sinh, là tấm gương của các em. Trong những giờ tới trường, giáo viên tiểu học hầu như lúc nào cũng ở cạnh các em nhỏ, rất sát học sinh, kiểm tra theo dõi được từng hành vi của các em. Bằng tấm gương của mình kết hợp với việc truyền thụ những giá trị chuẩn mực thể hiện trong nội dung các môn học, giáo viên tiểu học còn góp phần to lớn trong việc hình thành và phát triển nhân cách của các em qua công tác chủ nhiệm lớp. Xuất phát từ những vấn đề nêu trên, là một giáo viên giảng dạy và làm công tác chủ nhiệm lớp nhiều năm, với sự trăn trở, mong muốn, cần phải làm gì để thực hiện có hiệu quả, thực hiện tốt mục tiêu giáo dục? Quá trình dạy học và giáo dục sẽ mang lại điều gì cho trẻ, đúc rút được kinh nghiệm gì, có sáng kiến gì góp phần vào cải tiến phương pháp dạy học và giáo dục? Với lòng yêu nghề mến trẻ, tinh thần hăng say học tập, rèn luyện, học hỏi, trao đổi kinh nghiệm, tích cực tham gia phong trào dạy học, góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục toàn diện học sinh ở trường Tiểu học, Tôi quyết định lựa chọn và nghiên cứu sáng kiến “Một số biện pháp và kĩ năng giáo dục học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp”. II. Mục đích nghiên cứu: Tôi viết sáng kiến kinh nghiệm này với mong muốn : - Ghi lại những biện pháp mình đã làm để suy ngẫm, để chọn lọc và đúc kết thành kinh nghiệm của bản thân. - Được chia sẻ với đồng nghiệp những việc đã làm và đã thành công trong công tác chủ nhiệm lớp.
3/20 - Nhận được những lời góp ý, nhận xét từ cán bộ quản lí nhà trường, từ Ban Giám khảo của Phòng Giáo dục và từ các bạn đồng nghiệp, để tôi phát huy những mặt mạnh, điều chỉnh, khắc phục những thiếu sót cho hoàn thiện hơn. - Rèn luyện tinh thần năng động; giữ lửa lòng say mê, sáng tạo; cố gắng học tập, tự cải tạo mình để theo kịp sự tiến bộ của thời đại. III. Đối tượng nghiên cứu: Là học sinh lớp 5B của Trường tiểu học Châu Sơn năm học 2022- 2023 IV. Phương pháp nghiên cứu: 1. Phương pháp thu thập thông tin: Dùng để thu thập các thông tin của từng học sinh. 2. Phương pháp trò chuyện: Dùng để hỏi chuyện các đồng nghiệp có king nghiệm; hỏi chuyện với học sinh; hỏi chuyện với phụ huynh… 3. Phương pháp giao nhiệm vụ: Dùng để giao nhiệm vụ cho học sinh. 4. Phương pháp trải nghiệm: Thông qua thực tế tình hình trên lớp để tìm ra cái tốt, cái hạn chế và biện pháp khắc phục. V. Giới hạn phạm vi nghiên cứu: Đề tài sáng kiến kinh nghiệm của tôi chỉ hướng vào công tác chủ nhiệm lớp với các nội dung cơ bản sau đây: Các biện pháp giáo dục học sinh, mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và học sinh, xây dựng lớp học có nề nếp hiệu quả. Mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm với phụ huynh là rất cần thiết.
4/20 B. NỘI DUNG I. Cơ sở lý luận của vấn đề: Nhiệm vụ giáo dục trẻ không chỉ là nhiệm vụ của thầy cô giáo mà còn là nhiệm vụ của cha mẹ học sinh, nhiệm vụ của người lớn và của toàn xã hội. Đã nhiều năm làm giáo viên chủ nhiệm lớp, phần nào đã có chút ít kinh nghiệm nhưng tôi vẫn thấy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học là rất nặng nhọc, rất phức tạp, đặc biệt trong tình hình dịch bệnh hiện nay. Mỗi giáo viên muốn làm tốt công tác chủ nhiệm thì phải vừa là một giáo viên giỏi về chuyên môn, vừa phải là một nhà tâm lí giỏi để hiểu học sinh, để xử lí các tình huống rắc rối sao cho khéo léo, tế nhị và đạt hiệu quả giáo dục cao. Nếu giáo viên không tâm huyết với nghề, không có tinh thần trách nhiệm cao thì khó mà hoàn thành nhiệm vụ. Chất lượng học tập của học sinh, nhân cách, đạo đức, lối sống…của học sinh rồi sẽ ra sao? Chính vì hiểu rõ điều đó nên trong những năm học qua, song song với việc giảng dạy tốt các môn học theo qui định, tôi luôn cố gắng phấn đấu làm tốt vai trò, nhiệm vụ của một giáo viên chủ nhiệm lớp. Ở trường thầy cô giáo chủ nhiệm các em là những người có uy tín với các em nhất, là người mà các em luôn yêu quý, tin tưởng nhất, phục tùng nhất. Các em nghe lời thầy cô chủ nhiệm mình là trên hết. Thầy cô giáo chủ nhiệm có ảnh hưởng rất lớn đến mọi hoạt động, đến sự phát triển toàn diện của từng học sinh. Học sinh tiểu học có thể tiếp nhận mọi điều được giáo dục từ thầy cô, gia đình và ngoài xã hội. Gia đình là nơi các em sinh ra và lớn lên từ nhỏ, thời gian các em sinh hoạt cùng gia đình chiếm nhiều hơn thời gian ở trường, mọi điều ở gia đình có ảnh hưởng, tác động lớn đối với các em. Vì vậy bố mẹ, các thành viên trong gia đình cần biết quan tâm, cần có phương pháp giáo dục phù hợp nhằm góp phần giáo dục toàn diện cho các em. Học sinh Tiểu học thật ngây thơ và trong sáng, các em như tờ giấy trắng, thầy cô là những người có trách nhiệm viết lên những điều đẹp đẽ nhất, những điều thật ý nghĩa đối với các em và đối với đất nước. Học sinh Tiểu học như mầm cây mới nhú, rất cần sự che chở, bảo vệ, chăm sóc, uốn nắn không chỉ của thầy cô giáo mà còn của gia đình, và của cả xã hội. II. Thực trạng của vấn đề: 1. Thuận lợi * Giáo viên: - Được sự quan tâm chỉ đạo của PGD cùng BGH nhà trường đã tạo mọi điều kiện để bản thân làm tốt công tác chủ nhiệm.
5/20 - Là giáo viên chủ nhiệm lớp được nhiều năm, tôi luôn tìm tòi học hỏi để trao đổi kinh nghiệm, không ngừng tự rèn luyện mình, từng bước nâng cao nghiệp vụ để vững vàng về chuyên môn cũng như công việc phụ trách toàn diện trước học sinh. Tôi luôn nhiệt tình và có tâm huyết đối với việc dạy học của mình - Được sự quan tâm, phối hợp với tổng phụ trách nhà trường, giáo viên bộ môn để cùng giáo dục học sinh thực hiện tốt nề nếp lớp cũng như hoạt động ngoài giờ lên lớp. - Một số phụ huynh đã nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của giáo dục, đặc biệt là giáo dục ở bậc Tiểu học – bậc học nền tảng cho quá trình học của con em mình. Họ đã có ý thức tự giác, thái độ tích cực trong việc giáo dục con em mình và kết hợp với nhà trường để giáo dục học sinh. Đây là điều rất cần thiết góp phần quyết định thành công của giáo viên chủ nhiệm, của người thầy và của nhà trường. * Học sinh: - Được sự quan tâm hướng dẫn, dìu dắt của nhà trường, tổng phụ trách đội, giáo viên bộ môn, cùng cha mẹ học sinh trong mọi hoạt động. - Học sinh được giải bày tâm sự, khó khăn nổi lo lắng của mình cùng giáo viên chủ nhiệm. - Được học tập có hiệu quả dưới sự giúp đỡ của giáo viên. - Được vui chơi, giải trí, được rèn luyện mình qua sự chăm lo, hướng dẫn của giáo viên chủ nhiệm. 2. Khó khăn Trong thực tế vẫn còn tình trạng nhận thức chưa đúng đắn, chưa phù hợp trong việc, coi nhẹ công tác chủ nhiệm lớp, chưa tập trung rèn luyện, đổi mới phương pháp, kĩ năng trong công tác chủ nhiệm lớp. Không ít giáo viên hiện nay chỉ tập trung chủ yếu vào các tiết dạy văn hóa làm sao cho tốt, cho giỏi, còn việc giáo dục, rèn luyện học sinh thì chưa quan tâm nhiều. Trong khi đó mục tiêu giáo dục của nước ta không chỉ giáo dục con người có tri thức mà còn cần đào tạo con người, đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam phát triển toàn diện, có đạo đức, tri thức, sức khoẻ, thẩm mỹ, và kỹ năng sống có thể đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự phát triển đất nước trong thời kì Công nghiệp hoá – hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế. Cha mẹ, gia đình học sinh phần lớn cũng tham gia thường xuyên vào việc giáo dục các em ở nhà. Tuy vậy, họ là người không được đào tạo nghề dạy học nên họ không đủ phương pháp, kĩ năng hoặc không có phương pháp và kĩ năng phù hợp trong việc giáo dục trẻ nên việc giáo dục con cái gặp rất nhiều khó khăn.
6/20 Một số phụ huynh học sinh vì lí do điều kiện kinh tế còn khó khăn ,đi làm ăn xa hoặc gia đình không hạnh phúc, … nên chưa quan tâm đến việc học của con em ở nhà cũng như ở trường, việc giáo dục con cái của họ là “Trăm sự nhờ thầy”. Từ đó ảnh hưởng rất lớn đến việc dạy học và giáo dục của thầy cô ở trường, làm cho việc dạy học và giáo dục ở trường khó khăn hơn, kém hiệu quả hơn. Bởi vậy thầy cô luôn luôn đông viên, quan tâm chia sẻ để các con có động lực, hào hứng trong học tập. III. Thành công và hạn chế 1.Thành công Những công việc tôi làm đều bắt nguồn từ tinh thần trách nhiệm của một giáo viên chủ nhiệm lớp, từ tình yêu đối với học trò của mình. Thành công tôi đạt được phần lớn đều do sự nổ lực của bản thân. Nhưng bên cạnh đó, tôi cũng luôn nhận được sự động viên khích lệ của cán bộ quản lí nhà trường, đồng chí đồng nghiệp và đặc biệt là sự tin tưởng của phụ huynh và lòng kính trọng yêu quý của các thế hệ học sinh, các em là nguồn động lực tiếp thêm sức mạnh để tôi hoàn thành tốt công việc của mình. 2. Hạn chế Bản thân nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp có nhiều gia đình học sinh có điều kiện kinh tế còn khó khăn, bố mẹ thường xuyên đi làm ăn xa, làm thuê theo thời vụ nên thiếu sự quan tâm đến việc học tập của con em, điều kiện học tập của các em còn gặp nhiều khó khăn do tình hình dịch bệnh kéo dài. Chất lượng giáo dục của một số học sinh đầu năm học còn thấp, còn một số học sinh chưa ngoan. IV. Thuận lợi – Hạn chế 1. Thuận lợi Đã nhiều năm làm giáo viên chủ nhiệm lớp, phần nào đã có chút ít kinh nghiệm nhưng tôi vẫn thấy công việc của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở tiểu học là rất nặng nhọc, rất phức tạp. Mỗi giáo viên muốn làm tốt công tác chủ nhiệm thì phải vừa là một giáo viên giỏi về chuyên môn, vừa phải là một nhà tâm lí giỏi để hiểu học sinh, để xử lí các tình huống rắc rối sao cho khéo léo, tế nhị và đạt hiệu quả giáo dục cao. Nếu giáo viên không tâm huyết với nghề, không có tinh thần trách nhiệm cao thì khó mà hoàn thành nhiệm vụ. Chất lượng học tập của học sinh, nhân cách, đạo đức, lối sống…của học sinh rồi sẽ ra sao? Chính vì hiểu rõ điều đó nên trong những năm học qua, song song với việc giảng dạy tốt các môn học theo qui định, tôi luôn cố gắng phấn đấu làm tốt vai trò, nhiệm vụ của một giáo viên chủ nhiệm lớp.
7/20 2. Hạn chế Học sinh lớp 5 là lớp cuối cấp ở Tiểu học. Ở lứa tuổi này, các em đã có nhiều thay đổi về nhận thức, về tâm sinh lí, tình cảm và cả các mối quan hệ xã hội. Nhiều em đang ở ngưỡng cửa của tuổi dậy thì. Các em rất dễ bị lôi kéo, dụ dỗ, bị xâm hại,…Nhưng các em vẫn chưa có đủ khả năng để từ chối, để tự bảo vệ mình. Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng sống để tự tin trong học tập, trong cuộc sống. V. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động. 1.Về phía giáo viên: – Trong quá trình truyền thụ kiến thức cho học sinh, giáo viên chưa thường xuyên chú ý phân loại các đối tượng. – Trong quá trình chủ nhiệm lớp, giáo viên chưa quan tâm nhiều đến điều kiện gia đình của từng em. – Các hoạt động ngoại khoá như văn nghệ, thể dục, thể thao, hoạt động Đội chưa được chú trọng đúng mức hiệu quả của nó trong việc nâng cao chất lượng học tập. 2.Về phía học sinh – Một số học sinh chưa xác định động cơ học tập đúng đắn nên chưa chăm học. – Chưa năm được phương pháp học tập và mất căn bản kiến thức ở lớp dưới. – Cha mẹ chưa quan tâm đúng mức đến việc học của các em, còn khoán trắng cho nhà trường, chưa tạo điều kiện cho các em học tập. Bên cạnh đó các trò chơi vô bổ như: điện tử…cũng như những phim ảnh không lành mạnh, đã trực tiếp tác động làm ảnh hưởng không ít đến việc học tập của các em. – Chất lượng học sinh trong lớp không đồng đều. VI. Phân tích, đánh giá các vấn đề thực trạng mà đề tài đã đặt ra. Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp tôi thực hiện ngay công tác điều tra thông tin gửi các em phiếu sau đây, và yêu cầu các em điền đầy đủ 10 thông tin trong phiếu: GIỚI THIỆU BẢN THÂN 1. Họ và Tên:………………………………………………………………… 2. Là con thứ……………………………………………trong gia đình. 3. Hoàn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo)……………………… ……... 4. Kết quả học tập năm lớp 4: ……………………………………………….
8/20 5. Môn học yêu thích:………………………… ……………………………. 6. Môn học còn gặp khó khăn:……………………………………………… 7. Góc học tập ở nhà: (Có, không)…………………………………………... 8. Những người bạn thân nhất trong lớp:……………………………………. 9. Sở thích:…………………………… …………………………………….. 10. Địa chỉ gia đình: xóm…………. ……..thôn…………………………….. Số điện thoại của gia đình:…………………………………………… …….. Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh. Và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một phần về học sinh của mình, điều đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh. Sau khi điều tra phân loại từng đối tượng học sinh đầu năm. Tôi đã trực tiếp trao đổi với phụ huynh về từng đối tượng học sinh và đồng thời nhân được những thông tin từ phía phụ huynh, từ đó kịp thơi có những kế hoạch cụ thể để tập trung cho từng học sinh. * Đối với học sinh có hạn chế về năng lực Trước hết cần biết các em khó khăn về môn gì? mức độ đọc – viết ra sao? Nguyên nhân nào dẫn đến việc học còn gặp khó khăn. Để giúp các em tiến bộ trong học tập, tôi luôn suy nghĩ tìm ra những cách dạy, luôn học hỏi đồng nghiệp đi trước để có những phương pháp dạy học hay nhất để giúp đỡ, chỉ dẫn cho học sinh gặp khó khăn. Bên cạnh đó, tôi thường xuyên kiểm tra và theo dõi việc học bài và làm bài tập của học sinh. * Đối với học sinh có hạn chế về phẩm chất Việc giúp các đối tượng này chấp hành tốt nội quy của lớp đòi hỏi phải tốn nhiều thời gian. Đối với những học sinh này, tôi luôn tạo sự gần gũi thân thiện, luôn động viên và tuyên dương kịp thời, phát hiện những điều tốt, có tiến bộ để giúp các em có những thái đội đúng đắn hơn trong học tập. Mặt khác, tôi thường xuyên liên lạc,với phụ huynh của những học sinh này để cùng theo dõi, nhắc nhở và tạo môi trường giáo dục chặt chẽ hơn giữa nhà trường và gia đình. Bên cạnh việc quan tâm đến từng đối tượng học sinh, đội ngũ công tác đắc lực nhất giúp tôi hoàn thành tốt công tác chủ nhiệm lớp là ban cán sự lớp. Đây là lực lượng đóng vai trò quan trọng đến chất lượng học tập cũng như nề nếp lớp học. Giaó viên chủ nhiệm giao nhiệm vụ cụ thể cho các em theo dõi sĩ số của lớp, theo dõi giờ giấc ra vào lớp và các hoạt động của lớp mình. * Đối với học sinh năng khiếu Đối với những em này, trong quá trình giảng dạy, tôi luôn kết hợp ra các câu hỏi, bài tập nâng cao hơn, khó hơn nhất là Toán và Tiếng Việt làm cho các em không nhàm chán và hứng thú học tập. Qua đó giáo viên phát hiện những
9/20 nhân tài về chương trình nâng cao, tư vấn với phụ huynh mua thêm sách tham khảo giải các bài tập khó cho các em, nhằm trang bị những kiến thức cơ bản để tham gia giao lưu học sinh giỏi các cấp. Bên cạnh các môn học tôi luôn quan niệm rằng “ Nét chữ, nết người: ở lớp tôi luôn chú ý đến việc rèn chữ viết cho học sinh, giữ gìn sách vở của các em luôn sạch đẹp. Hàng tháng có chấm, đánh giá xếp loại khen thưởng động viên các em kịp thời. Chính vì thế qua các đợt kiểm tra của nhà trường lớp luôn đạt vở sạch, chữ đẹp. Hàng ngày, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho các em luyện viết từng bài rõ ràng. những em viết chữ đẹp tôi yêu cầu các em luyện viết nhiều kiểu chữ khác nhau. Với những học sinh vẽ đẹp, hàng tuần tôi cho các em tìm hiều chọn các đề tài, từ đó các em hình dung và vẽ theo ý thích… * Đối với học sinh có hoàn cảnh kinh tế gia đình khó khăn - Tôi luôn quan tâm gần gũi động viên để các em cố gắng học tập tốt như phát động phong trào “Giúp bạn nghèo vượt khó”, “Lá lành đùm lá rách”, gặp riêng phụ huynh để bàn bạc và khuyên họ khắc phục khó khăn tạo điều kiện cho com em học tập. * Đối với những học sinh có điều kiện gia đình đặc biệt (thiếu vắng cha mẹ) - Bản thân tôi luôn gần gũi, chia sẻ cùng các về sự thiếu thốn tình cảm của gia đình. Luôn động viên, giúp đỡ các em cả về tinh thần lẫn vật chất chính bằng tình cảm của người mẹ “ Thứ hai” của các em để các em được yên tâm học tập. - Ngoài ra để tăng cường chất lượng học tập đều khắp các môn của lớp, tôi đã xây dựng các tổ học nhóm, đôi bạn cùng tiến, học sinh giỏi kèm học sinh yếu, yêu cầu học sinh cần tập trung học việc học tập của mình ở nhà. Bên cạnh đó, tôi còn tổ chức cho các em tham gia các buổi sinh hoạt ngoại khoá như: “Đố vui để học”, “Trò chơi học tập” nhằm phát huy tính tích cực học tập của các học sinh. Qua đó học sinh có điều kiện học mà vui, vui mà học giảm bớt đi sự căng thẳng, tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ theo chủ điểm * Vai trò của cô chủ nhiệm trong việc phòng chống các dịch bệnh - Tuyên truyền cho HS hiểu sự nguy hiểm về bệnh Viêm đường hô hấp,bệnh viêm phổi, bệnh đậu mùa..... từ đó HS thấy được dịch bệnh là rất nguy hiểm. Từ đó học sinh luôn có ý thức tự giác thực hiện phòng chống dịch bệnh. - Theo dõi sức khỏe của HS thường xuyên qua phụ huynh hàng ngày VII. Các biện pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 1. Biện pháp chung: Giáo viên chủ nhiệm lớp tiểu học có chức năng cơ bản là quản lý, giáo dục học sinh lớp mình phụ trách. Chức năng này được thể hiện như sau :
10/20 - Làm tốt công tác chủ nhiệm lớp sẽ là động lực quan trọng tác động vào việc dạy học tốt. - Xây dựng, tổ chức tốt tập thể lớp thành một chi đội vững mạnh. - Tổ chức, điều khiển, lãnh đạo các hoạt động giáo dục nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. - Thiết lập và phát triển quan hệ với lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường để giáo dục học sinh. Nói chung để làm cho công tác giáo dục được hoàn chỉnh và đạt chất lượng toàn diện thì người giáo viên phải coi trọng công tác chủ nhiệm lớp. 2. Những biện pháp cụ thể 2.1. Tìm hiểu học sinh lớp mình phụ trách Để thực hiện tốt chức năng quản lý, giáo dục học sinh, ngay từ khi nhận lớp, giáo viên chủ nhiệm lớp phải tìm hiểu và nắm vững về từng học sinh lớp mình phụ trách thông qua phiếu thông tin sau: GIỚI THIỆU BẢN THÂN 1. Họ và Tên:…………………………………………………………….. 2. Là con thứ……trong gia đình. 3. Hoàn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo)............................................ 4. Kết quả học tập năm lớp 4: (Giỏi, Tiên tiến, trung bình)........................ 5. Môn học yêu thích:.................................................................................. 6. Môn học cảm thấy khó:........................................................................... 7. Góc học tập ở nhà: (Có, không).............................................................. 8. Những người bạn thân nhất trong lớp:.................................................... .................................................................................................................... 9. Sở thích:.................................................................................................. 10. Địa chỉ gia đình: xóm........thôn........................xã....................... Số điện thoại của gia đình:...................................................................... - Tìm hiểu hoàn cảnh gia đình của học sinh, hoàn cảnh kinh tế, địa vị bố mẹ trong xã hội, nếp sống của gia đình, sự quan tâm của bố mẹ đến vấn đề giáo dục con cái để từ đó giáo viên có thể tìm ra những nguyên nhân về hiện tượng tâm lý của học sinh. - Tìm hiểu và nắm được đặc điểm của từng học sinh : tìm hiểu xem những học sinh nào bị khuyết tật (cận, nói lắp, điếc…) để sắp xếp chỗ ngồi cho phù hợp, tìm hiểu trình độ nhận thức, năng lực hoạt động, mối quan hệ với tập thể, với những người xung quanh và năng lực trí tuệ của học sinh.
11/20 Ví dụ: Trong lớp 5B tôi chủ nhiệm năm học 2022- 2023 có một số em như: em Nguyễn Như Quỳnh, Lê Tiểu Vũ, Nguyễn Khánh Linh nhận thức rất nhanh nhưng sau đó lại quên ngay vì ghi nhớ của các em không bền. Từ đó giáo viên cho học sinh rèn luyện thường xuyên, lặp đi lặp lại kiến thức đã học nhiều lần để ghi nhớ bền vững phối hợp cùng giáo viên bộ môn để giúp đỡ các em học tập tốt hơn và đạt hiệu quả cao hơn. - Tìm hiểu về xu hướng, hứng thú và động cơ của học sinh trong học tập và các hoạt động khác.Từ đó giáo viên hiểu được tâm tư nguyện vọng của các em hướng dẫn giáo dục học sinh đạt kết quả tốt. Ví dụ: Trong thực tế, có một số em học yếu các bộ môn như Toán hoặc Tiếng Việt nhưng các môn năng khiếu như Âm nhạc, Mĩ thuật,… Thì học rất tốt do các em có hứng thú và say mê các môn học này. Từ đó, giáo viên tạo điều kiện giúp các em có hứng thú với môn Toán, Tiếng Việt. Tóm lại: Muốn thực hiện những điều nói trên yêu cầu người giáo viên cần phải: - Nghiên cứu hồ sơ học sinh (học bạ, lý lịch của học sinh ở lớp dưới). - Quan sát hằng ngày các hoạt động và mối quan hệ của học sinh - Thăm gia đình học sinh và trò chuyện trao đổi với phụ huynh học sinh. - Sắp xếp chỗ ngồi hợp lý cho học sinh, động viên học sinh kịp thời để các em có hứng thú trong học tập và rèn luyện. 2.2. Xây dựng nề nếp lớp học. Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban Cán sự lớp là một công việc rất quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp mới. Những năm học trước, Ban Cán sự lớp có thể là do giáo viên chọn lựa và chỉ định học sinh làm. Nhưng lên lớp 5, các em đã lớn, tôi muốn tạo dựng và rèn luyện cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và ý thức trách nhiệm đối với tập thể, nên tôi tổ chức cho các em ứng cử và bầu cử để chọn lựa ban cán sự của lớp. Tiến trình bầu chọn Ban Cán sự lớp được diễn ra như sau: - Trước hết, tôi phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm của người lớp trưởng, lớp phó. - Tôi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Sau đó chọn 5 học sinh tiêu biểu để cả lớp bầu chọn. - Tổ chức cho học sinh bỏ phiếu: Lớp trưởng cũ phát cho mỗi học sinh 1 phiếu trống (phiếu chỉ có chữ kí của tôi). Tôi hướng dẫn học sinh cách bầu chọn: ghi tên 3 bạn mình chọn vào phiếu. - 3 học sinh đạt số phiếu cao nhất sẽ được bốc thăm để nhận “chức vụ” của mình (lớp trưởng, lớp phó học tập, và lớp phó lao động).
12/20 Lần đầu tiên các em được bỏ phiếu, được thể hiện quyền “dân chủ’ của mình, tôi thấy các em rất vui, rất hào hứng, và 3 em được bầu chọn cũng cảm thấy “oai”, thấy tự hào. 2.3. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban Cán sự lớp Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho từng em như sau: * Nhiệm vụ của lớp trưởng - Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp. - Điểm danh và ghi sĩ số của lớp hàng ngày - Nhắc nhở các bạn thực hiện nội qui của lớp học . - Giữ trật tự lớp khi giáo viên giảng bài, khi giáo viên chữa bài. - Đề nghị giáo viên tuyên dương,nhắc nhở cá nhân hoặc các Ban có thành tích tốt. * Nhiệm vụ của lớp phó học tập (Phụ trách học tập) - Tổ chức nhắc nhở, giúp đỡ các bạn học yếu học bài, làm bài. - Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi giáo viên yêu cầu. - Theo dõi việc học tập của lớp. - Làm mọi việc của lớp trưởng khi lớp trưởng vắng mặt hoặc nghỉ học. - Tổ chức các câu lạc bộ vui hoc, học vui, đôi bạn cùng tiến. * Nhiệm vụ của lớp phó văn - thể - mỹ (Phụ trách văn nghệ, lao động, thể dục thể thao) - Phân công, theo dõi nhắc nhở các bạn tham gia văn nghệ theo từng đợt phát động. - Khuyến khích động viên các bạn tham gia rèn luyện thể dục thể thao để nâng cao sức khỏe. - Thường xuyên nhắc nhở các bạn vệ sinh trường lớp luôn sạch sẽ, gọn gàng. - Giao nhiệm vụ cho các tổ chăm sóc công trình măng non bồn hoa em chăm. 2.4. Xây dựng mối quan hệ thầy- trò và bạn bè trong lớp - Khi nói chuyện, khi giảng bài, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học.
13/20 - Trong lớp tôi luôn khuyến khích học sinh giúp đỡ lẫn nhau trong học tập cũng như trong cuộc sống hằng ngày 2.5. Xây dựng mối quan hệ giữa giáo viên và phụ huynh. Để dễ dàng trao đổi với phụ huynh những thông tin cần thiết, ngay từ đầu năm tôi đã chủ động xin số điện thoại của từng phụ huynh để dễ trao đổi. Đồng thời tôi cũng tranh thủ trao đổi với phụ huynh vào giờ đưa, đón học sinh. Hàng tháng tôi lên kế hoạch cụ thể để đi thăm gia đình của các em trong lớp. VIII. Quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp. Trong quá trình thực hiện các giải pháp, biện pháp nêu trên phải được thực hiện thường xuyên liên tục trong các tiết học, buổi học và trong các hoạt động của lớp. IX. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiêm cứu. Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, cùng với sự giúp đỡ, hỗ trợ, kết hợp của Ban giám hiệu nhà trường, tập thể giáo viên trường, đồng nghiệp, phụ huynh học sinh, bản thân đã mạnh dạn áp dụng đầy đủ các biện pháp nêu trên tại các lớp học trên thì chất lượng giáo dục học sinh tăng hẳn và tăng đều từ đầu năm học đến cuối năm học, số học sinh chưa hoàn thành các môn học giảm dần, . chất lượng giáo dục toàn diện cả lớp cuối năm tăng đạt 100%.. Trước khi áp dụng đề tài tôi tiến hành khảo sát chất lượng đầu năm của học sinh lớp 5B năm học 2022– 2023 Chất lượng đầu năm học cụ thể như sau: BẢNG 1: LỚP 5B NĂM HỌC 2022 – 2023 Sĩ số: 33 học sinh. Mức đạt được HTT HT CCG TOÁN 7 em = 21,2% 24 em= 72,7% 2 em= 6,1% TIẾNG VIỆT 9 em= 27,3% 21 em= 63,6% 3 em= 9,1 % Sau khi áp dụng đề tài chất lượng cụ thể giữa học kì 2 như sau: BẢNG 2: LỚP 5B NĂM HỌC 2022- 2023 Sĩ số: 33 học sinh Mức đạt được HTT HT CCG TOÁN 14 em = 42,4% 19 em = 57,6% 0 TIẾNG VIỆT 16 em = 48,5 %) 17 em = 51,5% 0 X. Kết quả đạt được: Sáng kiến kinh nghiệm của tôi không có gì là to tát, những biện pháp tôi đã làm cũng rất đỗi bình thường. Nhưng kết quả đạt được lại rất khả quan. Rõ ràng qua cách làm này, tôi thấy kết quả học tập của học sinh ngày càng tiến bộ rõ rệt.
14/20 Các em ngày càng chăm ngoan. Điều đó làm tôi rất vui mừng và vơi đi những vất vả, mệt nhọc. Tình cảm thầy- trò, bạn bè ngày càng gắn bó và thân thiện hơn. Sau đây là kết quả đạt được của lớp tôi chủ nhiệm: * Năm học 2022- 2023: + Duy trì sĩ số 33/33 đạt 100%. + HS tham gia các hoạt động trong năm đạt 100% Các hoạt động trong năm học như sau: Giaỉ nhất công trình măng non bồn hoa em chăm. Giải nhất văn nghệ cuộc thi nét đẹp thầy trò chào mừng mừng ngày nhà giáo Việt Nam 20- 11. Cuộc thi vẽ tranh giải nhất trường. Giao lưu bóng đá tiểu khu đạt giải nhì. Giao lưu thi viết chữ đẹp giải nhì cấp trường. Chào mừng ngày thành lập quân đội nhân dân Việt Nam 22- 12 hội thi thiếu nhi vui khỏe đạt giải nhất và giải nhì báo ảnh. Tham gia viết thư quốc tế UPU 33/33 học sinh tham gia đầy đủ 100%. Chào mừng ngày thành lập đoàn 26- 3 các hoạt động đều giải nhất, học sinh tham gia tìm hiểu sáng tạo thanh thiếu nhi đầy đủ. Giáo viên chủ nhiệm phối hợp với phụ huynh tổ chức cho các em trải nghiện tết trung thu tại trường. Từ đầu năm đến thời điểm hiện tại là tuần thứ 30 luôn xếp thứ nhất và được liên đội tặng cờ thi đua dành cho lớp nhất tuần. Cuối học kì 1 xếp loại lớp đạt lớp xuất sắc. - Không có học sinh bị trách phạt trước toàn trường; học sinh đến trường luôn đảm bảo an toàn về sức khỏe, không có học sinh gây gổ đánh nhau trong và ngoài nhà trường, không có học sinh bị tai nạn giao thông. - Đồ dùng dạy học và thiết bị học tập của các em đầy đủ, đảm bảo an toàn.
15/20 C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ I. Kết luận: Trong quá trình công tác tôi nhận thấy các biện pháp tôi đã tiến hành để giải quyết các vấn đề trong sáng kiến kinh nghiệm được thực hiện rất thành công tại lớp 5B Trường Tiểu học Châu Sơn.Vì vậy, vai trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp ở có một vị trí đặc biệt quan trọng. Lao động của một giáo viên chủ nhiệm lớp ở Tiểu học là lao động sáng tạo, đổi mới không ngừng, sự sáng tạo đó đòi hỏi phải toàn diện: sáng tạo trong soạn giảng, trong tổ chức các hoạt động học tập, vui chơi, trong sinh hoạt tập thể và đặc biệt là trong các biện pháp giáo dục đạo đức và rèn luyện kĩ năng sống cho học sinh. Điều quan trọng là người giáo viên thực sự tâm huyết với nghề, mến trẻ thực sự thương yêu học sinh của mình thì mới có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ. II. Khuyến nghị: Đề tài “Một số biện pháp kĩ năng giáo dục học sinh trong công tác chủ nhiệm” đã được áp dụng và thực sự mang lại hiệu quả trong công tác chủ nhiệm lớp tại lớp 5B tường Tiểu học Châu Sơn. Nếu đề tài được áp dụng rộng hơn thì mong rằng đồng nghiệp, giáo viên những người làm công tác chủ nhiệm cần vận dụng một cách linh hoạt, phù hợp với lớp mình, trường mình và kể cả các cấp học khác cũng có thể được áp dụng một cách linh hoạt. Đối với học sinh lớp 1, học sinh bắt đầu học đọc, học viết thì giáo viên có thể sử dụng phương pháp hỏi đáp khi áp dụng biện pháp điều tra, tìm hiểu một số thông tin từ học sinh. Để người giáo viên chủ nhiệm có điều kiện tốt hơn trong công tác chủ nhiệm lớp, mong rằng các cấp ngành giáo dục hằng năm tổ chức các lớp tập huấn về công tác chủ nhiệm lớp. Theo tôi, muốn trở thành giáo viên chủ nhiệm lớp giỏi, khéo léo, tinh tế trong ứng xử và thành công trong việc giáo dục học sinh thì mỗi người giáo viên chủ nhiệm cần phải: - Tìm hiểu để biết và hiểu rõ hoàn cảnh gia đình, tính cách, sở thích, thói quen,...của từng học sinh để có biện pháp giáo dục phù hợp. - Luôn thể hiện cho học sinh thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với học sinh. - Phối hợp chặt chẽ với phụ huynh học sinh; kiên trì cùng phụ huynh tích cực tham gia vào công tác giáo dục học sinh. - Quan tâm giúp đỡ những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, chia sẻ động viên kịp thời đối với học sinh không may mắn mồ côi cha, mẹ.
16/20 Trên đây chỉ là một số chia sẻ xuất phát từ kinh nghiệm thức tế của bản thân trong quá trình thực hiện nhiệm vụ làm công tác chủ nhiệm lớp ở lớp 5B tại Trường Tiểu học Châu Sơn. Rất mong đây sẽ là một trong những kinh nghiệm của bản thân được chia sẻ cùng đồng nghiệp và cũng hy vọng được sự đóng góp ý kiến của Hội đồng khoa học và bạn bè đồng nghiệp gần xa. (Tôi xin cam đoan đề tài này là chính tôi viết. Không sao chép trên bất cứ hình thức nào) Tôi xin chân thành cảm ơn! Châu Sơn, ngày 05 tháng 4 năm 2023 Người thực hiện Nguyễn Thị Mai Hồng
17/20 Giải Nhất – Bồn hoa em chăm Giải Nhất – Hội thi “Nét đẹp thầy trò” – Chào mừng 20/11
18/20 Giải Nhì báo ảnh Chào mừng ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam
19/20 Cờ thi đua Liên đội trao giải lớp Nhất tuần
20/20 Phối hợp cùng phụ huynh tổ chức hoạt động trải nghiệm Vui Tết Trung thu cùng học sinh