intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số kinh nghiệm giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử

Chia sẻ: Dung Hoang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:28

52
lượt xem
9
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến giúp học sinh yêu thích học lịch sử và để các sự kiện lịch sử trở nên gần gũi, dễ nhớ hơn với các em, tạo hứng thú cho các em khi học phân môn này, đồng thời thay đổi tư duy, cách nhìn nhận của các em về môn học, tạo cho các em niềm đam mê và yêu thích khi học lịch sử.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số kinh nghiệm giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử

  1. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử PHÒNG GD & ĐT KRÔNG ANA TRƯỜNG TIỂU HỌC NGUYỄN THỊ MINH KHAI SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI MỘT SỐ KINH NGHIỆM GIÚP HỌC SINH LỚP 4 YÊU THÍCH HỌC LỊCH SỬ                 Họ và tên: Vũ Thị Oanh                 Lĩnh vực: Chuyên môn                 Đơn vị công tác: Trường TH Nguyễn Thị Minh Khai  Vũ Thị Oanh 1           Năm học: 2018 ­ 2019
  2. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử MỤC LỤC Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU 1 I. Đặt vấn đề 1 1. Lý do lý luận 1 2.Lý do thực tiễn 1 3.Đối tượng nghiên cứu 2 4.Phạm vi nghiên cứu 2 II. Mục đích ( mục tiêu) nghiên cứu 2 Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 3 I. Cơ sở lý luận 3 II. Thực trạng vấn đề 4 III.Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 6 IV.Tính mới của giải pháp 18 V.Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm 19 Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ       20 I. Kết luận 20 II. Kiến nghị 21 Tài liệu tham khảo 23 Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do lý luận Vũ Thị Oanh 2           Năm học: 2018 ­ 2019
  3. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử Tháng 2 năm 1942 trên báo Việt Nam độc lập, phát hành tại chiến khu, Bác Hồ  kính yêu của chúng ta đã viết bài “Nên học sử ta”. Mở đầu bài báo Bác viết: “Dân ta phải biết sử ta Cho tường gốc tích nước nhà Việt Nam.” Là một người Việt Nam, mỗi chúng ta đều tự hào mình là con Rồng cháu  Tiên, tự  hào về  truyền thống lịch sử  vẻ  vang của cha ông. Vì vậy cần phải   hiểu và yêu mến lịch sử  của đất nước, của dân tộc mình. Trong chương trình  giáo dục phổ  thông môn Lịch sử  đóng vai trò quan trọng và có ý nghĩa to lớn   trong việc hoàn thiện nhân cách cho học sinh. Có lẽ  mở đầu cho đề  tài này tôi phải chia sẻ  với mọi người những câu  hỏi mà đã không ít lần tôi được đọc, nghe báo chí, các  phương tiện thông tin  đại chúng hiện nay nhắc đến đó là: Thực trạng học lịch sử của học sinh hiện   nay ra sao? Thái độ của các em đối với môn lịch sử thế nào? Vì sao học sinh lại   "quay lưng" với lịch sử? và Cách truyền thụ lịch sử của thầy cô trong các tiết  học có đủ hấp dẫn?... Tất cả những câu hỏi này được đặt ra cũng xuất phát từ  thực trạng dạy và học lịch sử hiện nay. Lượng kiến thức khá nặng từ sách giáo  khoa, cách truyền đạt kiến thức của giáo viên, thái độ  đối với môn học này  "được" rất nhiều phụ huynh học sinh coi là "môn phụ" và luôn hướng con em  mình tập trung vào các môn "chính" như Toán, Tiếng Việt. Vì thế nên theo lập   luận của Tiến sĩ Tưởng Phi Ngọ về vấn đề này đó là "giống như đứa trẻ trong  gia đình chỉ ăn thịt mà không ăn rau, tiềm ẩn những căn bệnh nguy hiểm khiến  bố mẹ lo lắng..." Chúng ta biết rằng, hiện nay  đất nước đang hòa bình, song hòa bình  không phải là một giá trị  bền vững tuyệt đối, nó có thể  bị  đe dọa bất cứ  lúc   nào. Bọn phản động có thể  xuyên tạc lịch sử  thông qua rất nhiều hình thức   khác nhau như  internet, tờ  rơi, hướng dẫn viên du lịch chui... vì vậy, rất cần  thiết phải khơi dậy cho nhân dân đặc biệt là thế hệ trẻ lòng yêu nước, lòng tự  hào dân tộc và Lịch sử là môn học chiếm ưu thế nhất trong việc giáo dục lòng   yêu nước cho thế hệ trẻ.  2. Lý do thực tiễn Vũ Thị Oanh 3           Năm học: 2018 ­ 2019
  4. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử Là một giáo viên, bản thân tôi cũng thấy được vai trò và trách nhiệm của   mình đối với vấn đề này. Tất nhiên, nếu nói và làm được ngay thì có lẽ các nhà   chức trách không phải đau đầu tìm giải pháp trong rất nhiều năm qua. Tuy nhiên,  với tâm huyết của một nhà giáo đồng thời bản thân cũng được phân công giảng  dạy lớp 4 trong khá nhiều năm ­ đây cũng là khối lớp bắt đầu các em được làm  quen với lịch sử, tôi cũng cố  gắng nghiên cứu, tìm tòi, linh hoạt trong phương  pháp giảng dạy để  đưa lịch sử  trở  nên gần gũi hơn với các em học sinh, kích   thích cho các em có hứng thú học và để các em cảm thấy học lịch sử  không còn   là một môn học quá khô khan, khó nhớ  với rất nhiều các mốc lịch sử, sự kiện,   nhân vật... đặc biệt là các em học sinh dân tộc thiểu số.  Từ trước đến nay đã có nhiều đồng nghiệp quan tâm và nghiên cứu về vấn  đề  dạy và học Lịch sử  nhưng các đề  tài đó chỉ  đi sâu vào một khía cạnh nhất   định như: phát huy tính tích cực của học sinh khi học phân môn Lịch sử; sử dụng  phương pháp trò chơi trong dạy phân môn Lịch sử,...Ở đơn vị  tôi cũng chưa có  ai nghiên cứu sâu về  vấn đề  này. Với mong muốn được góp phần nhỏ  bé của   mình vào việc nâng cao chất lượng dạy học phân môn Lịch sử   ở  trường Tiểu   học Nguyễn Thị  Minh Khai tôi đã chọn đề  tài  “Một số  biện pháp giúp học   sinh lớp 4 yêu thích học lịch sử” làm đề tài nghiên cứu. 3. Đối tượng nghiên cứu  Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học lịch sử. 4. Phạm vi nghiên cứu ­ Về quy mô: Đề  tài này nghiên cứu trong phạm vi các bài học thuộc phân   môn Lịch sử trong chương trình lớp 4. ­ Về  không gian: Đề  tài này nghiên cứu trong phạm vi trường Tiểu học   Nguyễn Thị Minh Khai. ­ Về thời gian: Năm học 2017­2018 II. Mục đích (mục tiêu) nghiên cứu  Vũ Thị Oanh 4           Năm học: 2018 ­ 2019
  5. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử Trong chương trình ở tiểu học thì các môn học như Tiếng Việt, Toán, Lịch   sử và Địa lí, Khoa học, Đạo đức… đều có một mục đích chung là giúp học sinh   nắm vững tri thức, phát triển năng lực trí tuệ, hình thành kĩ năng thực hành và có  phẩm chất đạo đức tốt. Song để khơi dậy tình yêu đất nước, lòng tự hào về dân  tộc, nắm được quá trình hình thành và phát triển của đất nước qua từng giai  đoạn lịch sử thì phân môn Lịch sử nắm giữ một vai trò quan trọng.   Với mục tiêu của đề tài là giúp học sinh yêu thích học lịch sử và để các sự  kiện lịch sử  trở  nên gần gũi, dễ  nhớ  hơn với các em, tạo hứng thú cho các em  khi học phân môn này, đồng thời thay đổi tư duy, cách nhìn nhận của các em về  môn học, tạo cho các em niềm đam mê và yêu thích khi học lịch sử. Bản thân tôi thiết nghĩ, với học sinh bậc Tiểu học đặc biệt là các em học  sinh lớp 4 ­ năm mới bắt đầu làm quen với lịch sử thì chúng ta ­ những giáo viên   trực tiếp giảng dạy không nên quá nhồi nhét tất cả  những kiến thức trong sách  giáo khoa (lượng kiến thức "khổng lồ") trong chương trình phân môn Lịch sử  vào bộ  nhớ  các em và yêu cầu các em phải ghi nhớ  nó (bằng cách học thuộc   lòng) bởi vì các em sẽ  không thể  nhớ  nổi lượng kiến thức "khổng lồ" đó mà   thay vì đó chúng ta nên lựa chọn những sự kiện, những mốc lịch sử tiêu biểu để  nhấn mạnh trong quá trình giảng dạy để tránh gây áp lực cho các em. Tuy nhiên,   như vậy không có nghĩa là những nội dung kiến thức còn lại chúng ta bỏ qua mà  theo tôi, chúng ta sẽ giới thiệu với các em để các em biết mà không bắt buộc các   em phải ghi nhớ.                          Phần thứ hai: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận Cơ  sở  đầu tiên của đề  tài này bắt nguồn từ  thực trạng chung khi học lịch   sử  của học sinh hiện nay. Với tâm lí "sợ" lịch sử  vì phải nhớ  lượng kiến thức   nhiều, khô khan và khó nhớ.  Đối với học sinh tiểu học, với đặc điểm tâm sinh lý ở lứa tuổi này thì khả  năng ghi nhớ lâu của các em kém, dễ thuộc nhưng nhanh quên và đặc biệt là ghi   Vũ Thị Oanh 5           Năm học: 2018 ­ 2019
  6. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử nhớ một cách máy móc. Đặc điểm này đặt ra cho người giáo viên một vai trò rất   lớn trong việc ghi nhớ của học sinh tiểu học, đó là cần phải sắp xếp nội dung  truyền đạt sao cho hợp lý, khoa học; chọn lọc kiến thức và cách dạy phù hợp... Theo tâm lí lứa tuổi thì ở lứa tuổi tiểu học các em thường thích những hình   ảnh sinh động, nhiều màu sắc, thích hình vẽ hơn là hình ảnh có quá nhiều chữ.   Các em học rất mau thuộc nhưng cũng nhanh quên... Vì vậy, kiến thức sẽ in sâu  vào trí nhớ các em khi kiến thức đó do chính các em ghi nhớ theo cách của riêng  mình và các em sẽ nhớ lâu hơn khi kiến thức đó được gắn với một hình ảnh do   chính các em tạo ra. Đây cũng là một cơ  sở  để  tôi phối hợp với phương pháp  Bản đồ tư duy trong giờ dạy của mình. II. Thực trạng vấn đề  Nhìn chung đội ngũ giáo viên đều tận tụy với nghề, nhiều giáo viên có kinh  nghiệm trong giảng dạy, tích cực nghiên cứu và đổi mới phương pháp, hình  thức tổ  chức trong dạy học Lịch sử  nhằm nâng cao chất lượng giờ  dạy. Nhà  trường luôn tạo điều kiện về cơ  sở  vật chất, tạo môi trường để  giáo viên trao  đổi kinh nghiệm, học hỏi lẫn nhau trong giảng dạy. Một số phụ huynh và học  sinh có sự quan tâm đến môn học. Bên cạnh đó, thì một thực trạng mà chúng ta ­ những giáo viên đều thấy đó  là: * Về phía học sinh và phụ huynh: Trong những tiết học lịch sử thì học sinh  chưa thật sự  hứng thú, nhiều em chưa tập trung học, thái độ  học tập chưa   nghiêm túc, còn nói chuyện riêng. Việc  phải   nhớ  các  sự   kiện, ngày  tháng  năm, việc  phải học  thuộc  lòng  những kiến  thức  khô  khan,  khó   nhớ...  cũng là  nguyên  nhân khiến  nhiều  em  không thích học môn này.  Khi khảo sát, thì số  lượng học sinh yêu thích học lịch sử  ngày càng ít đi,  phân môn Lịch sử  hiện nay đang bị  nhìn nhận một cách chưa đúng mực, tâm lí  phụ  huynh khi nhắc nhở  con em mình học cũng có xu hướng coi nhẹ  môn học  Vũ Thị Oanh 6           Năm học: 2018 ­ 2019
  7. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử này, đây cũng là một yếu tố  khiến kết quả  học tập môn học này của các em   chưa cao, vì coi đây là môn phụ nên phụ huynh chủ yếu nhắc nhở con em mình   học các môn như Toán và Tiếng Việt.  Đối tượng học sinh ở trường là học sinh nông thôn . Chính vì vậy, việc tiếp   thu kiến thức, tham gia vào các hoạt động trong học tập trên lớp cũng như phối   hợp với giáo viên trong việc sưu tầm tranh,  ảnh; mẩu chuyện lịch sử  rồi đến  việc cho các em đi tham quan thực tế.. để giờ dạy trở nên hấp dẫn hơn còn hạn   chế. Đa số  các học sinh vẫn còn thói quen học vẹt, không nắm sâu được kiến  thức vì vậy sẽ  rất mau quên kiến thức cũ, hoặc có nhớ  thì cũng không thực sự  chính xác các sự  kiện lịch sử. Bên cạnh đó một số  học sinh không thích đọc  truyện về  lịch sử, hoặc xem các tư  liệu về  lịch sử  vì nó quá khô khan, mà chỉ  thích xem phim tình cảm, phim kiếm hiệp… Với một số học sinh khả năng tập trung kém, chậm trong tư duy sẽ bị mất   tập trung, sa đà vào các trò chơi trong học tập, không theo kịp các bạn. Đặc biệt,   khi sử  dụng phương pháp này trong dạy trình chiếu thì nhiều em sẽ  bị  thu hút  vào những hình ảnh đầy màu sắc hơn là tập trung vào nội dung kiến thức. * Giáo viên: Giáo viên cũng là nhân tố không kém phần quan trọng làm cho   giờ học lịch sử trở nên kém sinh động, hấp dẫn, lôi cuốn các em. Trong quá trình   dạy học, do khối lượng kiến thức nhiều nên giáo viên thường cố  "nhồi nhét"  lượng kiến thức khô khan "khổng lồ" khiến các em cảm thấy khó nhớ dẫn đến   tâm lý cảm thấy chán, không hứng thú khi học lịch sử. Trong các bài dạy, giáo  viên cũng ít sử dụng hoặc sử dụng không đầy đủ các đồ dùng dạy học như: một  số  phương tiện nghe nhìn, bản đồ, tranh  ảnh,... và cũng có những lúc giáo viên   rơi vào tình trạng dạy suông, dạy chay, truyền đạt kiến thức giống y như trong   sách giáo khoa do vậy khi học sinh học những bài này thì thấy khá buồn tẻ, khả  năng tiếp thu và ghi nhớ  của các em sẽ  giảm đi, các em không còn cảm thấy  hứng thú khi học. Vũ Thị Oanh 7           Năm học: 2018 ­ 2019
  8. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử Do lượng kiến thức các môn học trong chương trình lớp 4 khá nặng nên  giáo viên thường cắt xén thời gian học của phân môn Lịch sử  và một số  môn  học khác để dành thời gian tập trung cho các môn như Toán, Tiếng Việt.  Là một giáo viên chủ nhiệm ở bậc Tiểu học thì mỗi buổi giáo viên thường   phải lên lớp từ 4 đến 5 môn. Vì vậy, việc đầu tư cho mỗi giáo án còn hạn chế  như: việc sưu tầm tranh,  ảnh; chắt lọc những kiến thức tr ọng tâm của bài dạy;   sưu tầm những mẩu chuyện lịch sử liên quan đến bài học; sử  dụng công nghệ  thông tin để thiết kế trò chơi học tập... mất khá nhiều thời gian của giáo viên. * Chương trình và sách giáo khoa: Chương trình lớp Bốn khá nặng về kiến   thức với nhiều môn học, vì vậy nên thời lượng để các em học phân môn lịch sử  khá eo hẹp (1 tiết / tuần, mỗi tiết khoảng 35 phút)  Trước lượng kiến thức khá nhiều trong sách giáo khoa, cách viết còn khô   khan, kém hấp dẫn người đọc, mặc dù chương trình đã giảm tải song vẫn còn   một số  bài quá dài, dàn trải dẫn đến tình trạng "quá tải" về  kiến thức ( lượng  kiến thức yêu cầu quá cao, nội dung quá nhiều) đối với cả người dạy và người  học trong khi thời gian để dành cho phân môn này lại chỉ có 1 tiết/ tuần. Do vậy,  rất nặng cho giáo viên và học sinh.  * Nhà trường: Trang thiết bị, đồ  dùng dạy học đã được nhà trường quan  tâm, đầu tư  tuy nhiên vẫn còn khá khiêm tốn, chưa thể  đáp  ứng được nhu cầu  dạy và học. Ở nhiều nước, phương pháp giáo dục lịch sử cho học sinh thông qua những  chuyến đi tham quan bảo tàng, danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử  và qua việc   trình chiếu các bộ  phim lịch sử  hấp dẫn... như  vậy các em còn được tiếp cận   với lịch sử thông qua trải nghiệm mà theo tôi đây là cách truyền đạt những kiến  thức lịch sử dễ dàng nhất, giúp các em nhớ lâu nhất. Thực tế ở nước ta, vì điều   kiện kinh tế  còn hạn chế  nên có chăng cũng chỉ  được một số  trường  ở  thành  phố hoặc một số ít trường có điều kiện mới tổ chức cho học sinh đi tham quan   được. Vũ Thị Oanh 8           Năm học: 2018 ­ 2019
  9. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử * Xã hội: Một nguyên nhân nữa tác động đến quá trình dạy học đó là nhu   cầu của xã hội ngày càng cao, đất nước đang trong quá trình hội nhập, sự  phát   triển của một số ngành công nghiệp dẫn tới tâm lí chung của xã hội là tập trung  nhiều hơn vào các ngành công nghiệp, mà để  làm tốt điều này các em sẽ  được   hướng vào các môn học tự nhiên hơn là các môn học xã hội.  Trong những năm trở lại đây, theo kết quả công bố điểm thi tuyển sinh đại  học của một số  trường năm nay thì điểm thi môn Lịch sử  được xem là thấp   không ngờ, ngay cả  khi so sánh điểm thi môn Lịch sử  với những bộ  môn khác  của khối C như  Địa Lí, Ngữ  Văn. Theo tôi, đây không phải là điều gì mới mẻ  bởi tình trạng này đã diễn ra từ nhiều năm nay.   III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề Đã có rất nhiều đề  tài nghiên cứu về  việc làm sao để  giúp học sinh yêu  thích học lịch sử, mỗi đề tài có một cách nhìn nhận vấn đề và đưa ra những giải  pháp khác nhau nhằm mang lại hiệu quả. Bản thân tôi, xuất phát từ  tình hình  thực tế, từ đối tượng học sinh, từ kinh nghiệm trong giảng dạy của bản thân và  từ  hiệu quả  khi những kinh nghiệm đó được áp dụng, tôi mạnh dạn trao đổi   một số giải pháp của bản thân để giúp học sinh yêu thích học lịch sử như sau: * Thứ  nhất, sự  thay đổi đầu tiên cần xuất phát từ  chính chúng ta ­ những   giáo viên trực tiếp giảng dạy ­ giáo viên phải là người yêu lịch sử thì mới truyền   cho học sinh tinh thần  ấy được. Đôi lúc, chính những giáo viên cũng tự cho đây   là "môn phụ" mà ít chú tâm vào nghiên cứu bài dạy, dạy một cách sơ  sài, sử  dụng đồ dùng dạy học chưa phong phú, chưa phù hợp; cách truyền đạt kém hấp  dẫn. Qua thực tế, những tiết giáo viên có sự  đầu tư, chuẩn bị  chu đáo về  đồ  dùng, phương pháp dạy linh hoạt, hình thức tổ  chức phong phú, lời giảng đúng  đặc trưng bộ môn thì thấy các em rất hào hứng khi học, nắm kiến thức tốt hơn  và nhớ lâu hơn. * Thứ hai, về phía học sinh, cũng nên hướng cho các em cách nhìn nhận về  tầm quan trọng của việc học lịch sử, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay khi mà  Vũ Thị Oanh 9           Năm học: 2018 ­ 2019
  10. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử lịch sử nước nhà cần được gìn giữ, coi trọng. Phải giúp các em hiểu  học lịch sử   để làm gì? Học Sử là để  biết tổ tiên, ông bà mình là ai; mình thuộc dân tộc nào;  lãnh thổ  của đất nước từ  đâu đến đâu; con người phải làm gì để  có được như  ngày hôm nay...;  hiểu về  những gì cha ông đã làm, hiểu về  đất nước, về  con  người và hiểu về những giá trị mà con người hiện nay đang được hưởng.  * Thứ ba, việc lựa chọn kiến thức trọng tâm:  Tâm lý "sợ" học lịch sử  cũng một phần xuất phát từ  lượng kiến thức quá   nhiều trong sách giáo khoa, các em cảm thấy không thể  học thuộc, không thể  nhớ hết được lượng kiến thức ấy. Vì vậy, thay vì những tiết lịch sử chỉ cô nói,  trò nghe, tiếp thu, ghi nhớ và học thuộc lòng ­ một tiết học nhàm chán, khó tiếp  thu, khó nhớ các sự kiện... (tình trạng của việc không yêu thích học lịch sử), tôi  xác định mục tiêu của bài và trong mục tiêu đó thì đâu là kiến thức trọng tâm của  bài, cần nhấn mạnh vào yếu tố lịch sử nào, sau đó tìm phương pháp và hình thức  tổ  chức dạy học phù hợp để  học sinh tiếp thu kiến thức đó một cách tự  nhiên  nhất. Ví dụ: Trong bài Chiến thắng Bạch Đằng do Ngô Quyền lãnh đạo mục tiêu  của bài là: Học sinh hiểu: Vì sao có trận Bạch Đằng, kể  lại được diễn biến   chính của trận Bạch Đằng, trình bày được ý nghĩa của trận Bạch Đằng với lịch  sử dân tộc. Nội dung bài trong sách giáo khoa cũng khá dàn trải. Một điều chắc   chắn rằng các em học sinh lớp 4 ­ năm mới bắt đầu làm quen với lịch sử ­ trong  đó có cả đối tượng học sinh là người đồng bào dân tộc thiểu số, các em không  thể ghi nhớ hết được nội dung kiến thức trong bài đó. Vì vậy, ngoài việc truyền  thụ các kiến thức trong bài dạy, tôi sẽ nhấn mạnh cho học sinh những kiến thức  trọng tâm của bài. Học sinh chỉ  cần nhớ: Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán  trên sông Bạch Đằng vào năm 938, kết thúc hơn 1000 năm đô hộ của phong kiến  phương Bắc và mở đầu cho thời kì độc lập của nước ta.  Như  vậy, sẽ  có một số  câu hỏi để  nhấn mạnh nội dung cơ  bản này như:   Ngô Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng vào năm nào? Ngô  Vũ Thị Oanh 10           Năm học: 2018 ­ 2019
  11. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử Quyền đánh tan quân Nam Hán trên sông gì? Quân nào đã bị Ngô Quyền đánh tan  trên sông Bạch Đằng vào năm 938? Ý nghĩa của chiến thắng này là gì?... Hay trong bài: Nhà Hậu Lê và việc tổ chức quản lí đất nước cũng vậy, giáo  viên cung cấp cho học sinh các kiến thức liên quan đến nội dung bài học bằng  nhiều hình thức tổ  chức song  ở  mỗi hoạt động và phần củng cố  bài giáo viên  nhấn mạnh một số  ý cơ  bản như: Dưới thời Hậu Lê, đất nước được tổ  chức  quản lý rất chặt chẽ, Lê Thánh Tông cho vẽ bản đồ (đây là bản đồ đầu tiên của   nước ta) và soạn Bộ luật Hồng Đức bảo về chủ quyền dân tộc và trật tự xã hội. Bằng một số câu hỏi như: Dưới thời Hậu Lê đất nước được tổ chức, quản   lí như  thế  nào? Bộ  luật đầu tiên của nước ta có tên là gì? nhằm mục đích gì?   vua nào cho vẽ bản đồ  đầu tiên của nước ta?... những câu hỏi này sẽ  giúp học  sinh ghi nhớ kiến thức trọng tâm của bài. Ngoài ra, các nội dung câu hỏi trên có  thể được giáo viên thiết kế dưới dạng trò chơi học tập để tiết học trở nên nhẹ  nhàng hơn, giúp học sinh hứng thú với việc học lịch sử. * Thứ tư, về lựa chọn đồ dùng dạy học hợp lí:  Như  chúng ta đã biết, khi dạy phân môn Lịch sử  thì việc sử  dụng tranh,   ảnh, bản đồ, que chỉ bản đồ, các đồ  dùng trực quan phục vụ cho các hoạt động  dạy và học là rất cần thiết. Việc sử  dụng đồ  dùng dạy học phù hợp mang lại  hiệu quả tích cực cho giờ học.  Ví dụ: tranh,  ảnh, bản đồ  giúp học sinh nắm nội dung bài một cách chắc   chắn hơn như: dễ hình dung ra một trận đánh, vị trí đánh của các trận chiến; các  nhân vật quan trọng trong lịch sử... hay sử  dụng que chỉ bản đồ  không những  giúp cho học sinh nắm một cách chính xác hơn vị  trí mà giáo viên muốn chỉ,   muốn truyền đạt mà còn đem lại sự  thẩm mĩ trong cách nhìn về  một tiết dạy  thay vì dùng thước chỉ bản đồ. Song không phải lúc nào cũng sử dụng những đồ  dùng ấy mà tùy vào nội dung bài giáo viên lựa chọn đồ dùng cho phù hợp nhằm   đem lại hiệu quả cao nhất cho giờ học.  * Thứ năm, nên dạy Lịch sử kết hợp với Địa lí (liên môn):  Vũ Thị Oanh 11           Năm học: 2018 ­ 2019
  12. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử Tuy là hai phân môn riêng biệt song Lịch sử  và Địa lí có mối liên hệ  mật  thiết với nhau. Lịch sử  là những gì đã xảy ra, tồn tại một cách khách quan.   Những điều đã xảy ra đó đều gắn với một không gian và thời gian cụ  thể. Vì  vậy, chúng có liên quan mật thiết với những sự  vật và hiện tượng Địa lí nhất   định. Cho nên trong khi dạy và học Lịch sử  có nhiều cơ  hội để  liên hệ  với các   kiến thức Địa lí và ngược lại. Khi điều kiện chưa cho phép tích hợp hoàn toàn,   việc dạy học hai phân môn này phải được thực hiện theo tinh thần liên môn. Vai   trò đó chỉ  có thể  thực hiện được bới chính giáo viên, những người trực tiếp   đứng lớp. Và nếu như  việc liên môn này được thực hiện phù hợp thì không  những giúp học sinh nắm kiến thức về  Lịch sử  và Địa lí một cách chắc chắn  hơn mà còn không gây ra sự nhàm chán trong tiết học. Ví dụ: Khi dạy Lịch sử bài: Nước Âu Lạc, giáo viên cho học sinh chỉ  trên  lược đồ Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ (hình 1, bài 1) vùng Cổ Loa (nay thuộc Đông  Anh, Hà Nội). Hay khi học Địa lí bài: Đồng bằng Bắc Bộ, giáo viên có thể liên  hệ  với kiến thức của bài lịch sử: Nhà Lí dời đô ra Thăng Long, và ngược lại.   Hoặc có thể dạy về cả kiến thức về lịch sử và địa lí địa phương cùng một lúc... * Thứ sáu, trong dạy học phải lồng ghép lịch sử địa phương: Cụ thể ở tuần 33 bài lịch sử địa phương giáo viên cho học sinh tìm hiểu sơ  lược lịch sử  hình thành tỉnh ĐăkLăk. Giáo dục học sinh ý thức giữ  gìn, bảo vệ  được giá trị truyền thống của địa phương.  * Thứ bảy, việc lựa chọn hình thức tổ chức dạy học: Có rất nhiều hình thức tổ  chức dạy và học nhằm mang lại hiệu quả  thiết   thực. Tùy vào điều kiện thực tế của nhà trường và đối tượng học sinh, chúng ta  sẽ  lựa chọn hình thức dạy học phù hợp. Để  học sinh nắm kiến thức một cách   tự nhiên, hào hứng, phấn khởi khi học, tôi đã lựa chọn một số hình thức tổ chức  trong quá trình giảng dạy của mình như: ­ Thảo luận nhóm: hình thức này được sử  dụng  ở  khá nhiều tiết, nhiều  môn học. Đây là hình thức phổ biến. Các em có thể thảo luận nhóm 2, nhóm 4,  nhóm 6... các câu hỏi liên quan đến bài học. Trong quá trình thảo luận nhóm các  Vũ Thị Oanh 12           Năm học: 2018 ­ 2019
  13. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử em có thể trao đổi, thảo luận, hỗ trợ cho nhau để  hoàn thành nội dung yêu cầu  của phiếu. Ví dụ: trong bài Chiến thắng Chi Lăng, ở hoạt động 1, giáo viên có thể cho   học sinh thảo luận nhóm đôi câu hỏi: Tại sao quân ta chọn ải Chi Lăng làm trận  địa đánh địch? và để giúp học sinh thuật lại được diễn biến của trận Chi lăng ở  hoạt động 3, giáo viên có thể  cho học sinh thảo luận nhóm 4 hoặc 6 với hệ  thống các câu hỏi gợi ý như: Khi quân Minh đến trước ải Chi Lăng, kị binh ta đã  hành động như  thế  nào? Kị  binh của nhà Minh đã phản ứng như  thế nào trước   hành động của quân ta? Kị binh của nhà Minh đã thua trận ra sao? Bộ binh của  nhà Minh bị thua trận như thế nào? ­ Trò chơi học tập và trò chơi học tập kết hợp với công nghệ thông tin:  Như chúng ta đã biết, công nghệ thông tin là một công cụ hỗ trợ rất đắc lực  cho việc dạy và học. Ngày nay, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào dạy học  là nhu cầu cần thiết. Đặc biệt đối với dạy phân môn Lịch sử, việc  ứng dụng  công nghệ  thông tin vào dạy học lại càng cần thiết hơn vì nó giúp giáo viên có  thể  cung cấp cho học sinh nhiều nguồn tư liệu khác nhau, hỗ  trợ  đắc lực cho  giáo viên trong việc thiết kế bài giảng.  Nhờ  có sự  hỗ  trợ  của công nghệ  thông tin mà tiết dạy trở  nên sinh động,   hấp dẫn hơn. Chúng ta có thể  sử  dụng công nghệ  thông tin để  chèn hình  ảnh,   âm thanh,  đưa ra các tranh,  ảnh, bản đồ...; trong thiết kế  các trò chơi như  tạo   hiệu ứng để chạy các câu hỏi, tạo âm thanh (bài hát, nhạc chuông...) để tiết học  không trở  nên quá khô khan, học sinh được lôi cuốn vào bài học một cách tự  nhiên.  Vũ Thị Oanh 13           Năm học: 2018 ­ 2019
  14. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử UÊt Th ­ ¬n g Câu 1: Bọn quan lại bắt dân ta phải  L©m Ng « Na m H¶ i làm gì để cống nạp cho chúng? Hî p Ph è A Xuống biển mò ngọc trai, bắt đồi mồi, khai thác san hô. Luy l©u Gia o Ch Ø Ch u Nh a i B Lên rừng săn voi, tê giác, chim quý, gỗ trầm. §¹ m Nh Ü Cöu Ch ©n C Tất cả các đáp án trên NhËt Na m L­ Uî c ®å ¢u L¹ c t h Õ kû I – Th Õ kû III Sử dụng công nghệ thông tin trong các tiết học Tôi sử  dụng khá nhiều trò chơi trong những tiết dạy Lịch sử. Một số  trò  chơi như: rung chuông vàng, hỏi nhanh đáp gọn, ô cửa bí mật, đố vui, chiếc nón  kì diệu, ai nhanh ai đúng (HS chọn đáp án bằng các giơ  đáp án a, b, c hoặc giơ  thẻ đúng/ sai)... Ví dụ: Trong bài: Kinh thành Huế, ở phần củng cố, giáo viên có thể cho HS   chơi trò chơi: "Ô cửa bí mật" để  giúp các em hệ thống lại kiến thức trọng tâm   của bài như: Kinh thành Huế được xây dựng dưới thời nhà nào? Kinh thành Huế  là công trình như thế nào? Ngày 11­12­1993 có dấu ấn gì đặc biệt đối với cố đô   Huế? Kết hợp với công nghệ thông tin, giáo viên đưa ra hình ảnh của ô cửa và   một số  câu hỏi trong ô cửa được đánh số  thứ  tự  1, 2, 3. Dựa vào 3 câu hỏi đó   giáo viên giúp học sinh củng cố bài. Sau mỗi lần trả lời sẽ có biểu tượng Đúng  (Chúc mừng bạn) hoặc Sai (Ồ! Tiếc quá)...  Vũ Thị Oanh 14           Năm học: 2018 ­ 2019
  15. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử p 1 2 3                         Chúc mừng bạn !         Ồ ! Tiếc quá. Hay ở bài: Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (Năm 40), tôi cung cấp cho các em các   kiến thức cần đạt được trong bài và nhấn mạnh vào những kiến thức trọng tâm  của bài học. Sau đó, để  giúp các em hệ  thống lại kiến thức đã học đồng thời  kiểm tra nhanh xem các em nắm bài đến đâu, có bao nhiêu em nắm tốt bài, bao  nhiêu em còn lúng túng, mơ  hồ... tôi cho học sinh chơi trò chơi  "Rung chuông  vàng" trong phần củng cố: Giáo viên (hoặc học sinh đọc tốt) đọc câu hỏi về nội   dung kiến thức liên quan đến bài học hoặc kiến thức đã học, các em sẽ  ghi đáp  án của mình vào bảng con, sau khi hết thời gian quy định cả  lớp sẽ  giơ  bảng  con, đáp án nào sai sẽ  hạ  bảng xuống, còn ngược lại, đáp án đúng sẽ  tiếp tục  chơi cho đến khi tìm được người thắng cuộc (linh động thời gian của tiết học,   Vũ Thị Oanh 15           Năm học: 2018 ­ 2019
  16. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử giáo viên sẽ  tìm được một em dành chiến thắng hoặc một số  em dành chiến   thắng và có thể hẹn thi lần sau nếu có thời gian). Ví dụ: về một số câu hỏi để chơi trò chơi như: Đầu thế kỉ thứ I, nước ta bị  nhà nào đô hộ? Ai đã giết hại Thi Sách? Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng diễn ra  trong bao lâu? Tô Định đã làm gì sau khi thua trận? Cuộc khởi nghĩa Hai Bà  Trưng có ý nghĩa gì?... Đối với học sinh tiểu học, câu đố  giúp các em thấy thoải mái, nhẹ  nhàng  trong tiết học. Không những vậy, để giải quyết được câu đố, học sinh phải vận   dụng các kiến thức, kĩ năng từ  các bài đã học đồng thời phải tư  duy một cách   logic để  giải đố  nó. Chính vì thế  sử  dụng câu đố  trong dạy học Lịch sử  cũng  góp phần nâng cao và rèn luyện các kĩ năng cần hình thành cho học sinh  ở  lứa   tuổi tiểu học. Câu đố  có thơ  giản dị, có vần vè, nhẹ  nhàng, dễ  nhớ, dễ  thuộc   nên có sức lôi cuốn các em trong việc học Lịch sử. Việc thay đổi hình thức tổ  chức học tập căng thẳng bằng trò chơi “ đố  vui” giúp các em “ học mà chơi,  chơi mà học”. Vì thế, các em được thoải mái suy nghĩ, tự do bàn bạc mà không  bị nhàm chán. Ví dụ:  Vua gì từ tuổi ấu thơ Cờ lau tập trận, đợi giờ khởi binh?                          (Là vua nào?) Ai người bơi giỏi lặn tài Khoan ngầm thuyền giặc đánh bài đặc công Đáng đời lũ giặc Nguyên Mông Xuồng chầu hà đáy sông nộp mình?                  (Là ai?) Vua nào xuống chiếu dời đô Về Thăng Long vững cơ đồ nước Nam?                               (Là vua nào?) Ai người bóp nát quả cam Vũ Thị Oanh 16           Năm học: 2018 ­ 2019
  17. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử Hờn vua đã chẳng lo bàn việc quân Phá cường địch, báo hoàng ân Dựng lên cờ nghĩa xả thân diệt thù?                              (Là ai?) Ai người anh hùng tuyệt vời Trong nanh vuốt giặc một lời thép gang "Tao thà làm quỷ nước Nam Làm vương đất bắc chẳng ham chút nào"                                         (Là ai?) ­ Vẽ sơ đồ (bản đồ) tư duy: Bên cạnh việc nâng cao hiệu quả giờ học, tôi   muốn từ đề tài này có thể rút ra phương pháp phù hợp tạo hứng thú cho các em  khi học môn học này, đồng thời thay đổi tư duy, cách nhìn nhận của các em về  môn học, tạo cho các em niềm đam mê và yêu thích môn học. Ngoài ra còn giúp  các em huy động tối đa tiềm năng của bộ  não, các em sẽ  học tập tích cực hơn,  nhớ  lâu hơn, đem lại hiệu quả giờ học tốt hơn, các em có điều kiện phát triển   óc thẩm mĩ khi thiết kế  bố  cục, màu sắc, đường nét, sắp xếp ý tưởng khoa  học... Vì vậy tôi sử dụng phương pháp vẽ sơ đồ (bản đồ tư duy)  trong học Lịch  sử. Giáo viên kết hợp với việc sử  dụng phần mềm Iminmap để  vẽ  sơ  đồ  tư  duy trong việc thiết kế bài giảng trên máy tính; còn học sinh, các em sẽ sử dụng   giấy, bút chì, màu vẽ, tẩy... để  thực hiện. Phương pháp này còn tạo nên một   không khí mới cho giờ học ­ sinh động, sáng tạo, tạo không khí thoải mái, hiệu  quả  giờ  học cao, học sinh nhớ  kiến thức của bài theo sự  sáng tạo của mình.   Đồng thời giúp cho học sinh có một phương pháp học mới, nhớ  lâu, nhớ  có hệ  thống.  Ví dụ về một số Sơ đồ tư duy được sử dụng trong một số tiết dạy Lịch sử  do giáo viên thiết kế kết hợp với sử dụng phần mềm Imimmap 6.0. Vũ Thị Oanh 17           Năm học: 2018 ­ 2019
  18. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử Bài: Khởi nghĩa Hai Bà Trưng (Năm 40) Vũ Thị Oanh 18           Năm học: 2018 ­ 2019
  19. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử Bài: Chiến thắng Bạch Đằng do Ngô Quyền lãnh đạo (Năm 938) Vũ Thị Oanh 19           Năm học: 2018 ­ 2019
  20. Một số biện pháp giúp học sinh lớp 4 yêu thích học Lịch sử Một số  bài vẽ  của học sinh trong tiết học phân môn Lịch sử ­ Kể  chuyện: Kinh nghiệm giảng dạy cho thấy, với cùng một nội dung   kiến thức, nếu chúng ta truyền đạt theo trình tự  kiến thức trong sách giáo khoa  hoặc giảng giải suông thì học sinh rất khó nhớ nhưng khi kiến thức đó trở thành  một câu chuyện thì lại khác, vì khả năng nhớ chuyện của học sinh khá tốt. Song,  không phải nội dung, kiến thức nào, bài nào cũng có thể  trở  thành một câu  chuyện. Để tiết học trở lên hấp dẫn, giáo viên có thể  sưu tầm các mẩu chuyện về  lịch   sử   ở   các   sách,   truyện,   đài,   báo,   mạng   internet...   Tuy   nhiên,   những   câu  chuyện lịch sử về  thời kì dựng nước trong phân môn Lịch sử  lớp 4 cũng không  Vũ Thị Oanh 20           Năm học: 2018 ­ 2019
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
27=>0