intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1

Chia sẻ: Dung Hoang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:19

29
lượt xem
2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài đưa ra một số cách vẽ hình đơn giản giúp học sinh lớp 1 nắm bắt và thực hiện vẽ hình tốt hơn; đi sâu nghiên cứu một số cách vẽ hình đơn giản nhưng vẫn đáp ứng được tính thẩm mĩ, tính sáng tạo, sự hài hoà không làm mất đi sự hồn nhiên trong các tác phẩm tạo hình của các em, từ đó nâng cao hiệu quả của việc giáo dục thẩm mĩ nhằm phát triển và giáo dục toàn diện cho các em.

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1

  1.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 MỤC LỤC Tên nội dung                                                                                                 Trang Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU……………………………………………….…  2  I. Đặt vấn đề …………………………………………………………….......  2 II. Mục đích nghiên cứu ..…………………………………………………...  2 Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ………………………………….….  3 I. Cơ sở lí luận ……………………………………………………................. 3 II. Thực trạng của vấn đề …………………………………………………...  4 III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề………………................  5 1. Giúp học sinh biết cách quan sát và nhận xét về hình vẽ...……………….  5 2. Hướng dẫn học sinh kĩ năng vẽ hình trên giấy ô li kết hợp đọc thơ..……..  5 3. Sử dụng một số thủ thuật trong các tiết dạy vẽ hình cho học sinh……......   8 3.1. Vẽ bằng cách kết hợp hình cơ bản………………………………………  8 3.2. Tạo bức tranh từ những bộ phận của cơ thể.……...…...............................  9 3.3. Vẽ các con vật theo hình bàn tay…………………………….………....  11 IV. Tính mới của giải pháp………………………………………….………  13 V. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm ……………………………….........  13 Phần thứ ba: KẾT LUẬN, KIẾN NGHỊ      ...………………………….... 14 Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        1                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  2.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 I. Kết luận………………………………………………………………....… 14 II. Kiến nghị ……………………………………………………………......  15  Tài liệu tham khảo …………………………………………………..... ......  17   Phần thứ nhất: MỞ ĐẦU I. Đặt vấn đề  Phát triển thẩm mỹ  là một trong những lĩnh vực giáo dục toàn diện  trong hệ  thống giáo dục hiện nay. Với mỗi trẻ  em nói chung, học sinh tiểu   học nói riêng đều có tâm hồn nhạy cảm với thế giới xung quanh,  ở đó chứa  đựng bao điều mới lạ, hấp dẫn. Trẻ em thường tỏ ra dễ xúc cảm với cảnh  vật xung quanh, dễ bị cuốn hút trước cảnh vật có nhiều màu sắc hay một bức   tranh sinh động. Do đó năng khiếu nghệ thuật thường được nảy sinh ngay từ  tuổi  ấu thơ. Vì vậy, việc giáo dục thẩm mỹ  cần được bồi dưỡng ngay từ  tuổi nhỏ  để   ươm trồng những tài năng nghệ  thuật cho tương lai. Nội dung  dạy học môn Mĩ thuật là một phương tiện phát triển thẩm mỹ cho trẻ em rất   hữu hiệu. Thông qua hoạt động dạy học mĩ thuật giúp học sinh mở  rộng hiểu   biết, phát triển khả  năng tri giác, hình thành  ở  các em khả  năng tư  duy, phát  triển xúc cảm ­ tình cảm ­ nhân cách ­ trí tuệ ­ sự khéo léo ­ tính kiên trì, đặc   biệt là phát triển khả  năng cảm thụ  thẩm mỹ, phát triển khả  năng sáng tạo   phản ánh thế giới xung quanh một cách tích cực, biết yêu quý và trân trọng cái  đẹp (tình yêu con người, yêu thiên nhiên, con vật, cỏ  cây, hoa lá …). Nó là  phương tiện hữu hiệu giúp cho thầy và trò trong việc tổ  chức các hoạt động   các môn học khác có liên quan trong chương trình dạy và học của lứa tuổi   tiểu học, có ảnh hưởng mạnh mẽ tới cuộc sống hàng ngày của các em. Bản chất của giáo dục thẩm mĩ là hoạt động nghệ  thuật, con người  luôn vươn tới cái đẹp, vươn tới cái "chân ­ thiện ­ mỹ". Do vậy, người ta   càng quan tâm đến sáng tạo nghệ thuật và thưởng thức nghệ thuật, nó có vai  trò quan trọng trong đời sống tâm hồn trẻ em. Hoạt động tạo hình đòi hỏi bàn  tay khéo léo, óc quan sát tư duy, trí nhớ, sự tưởng tượng…góp phần phát triển  trí tuệ, khi tìm tòi khám phá để  tạo ra bức tranh đẹp giúp cho học sinh hiểu  biết thêm những kiến thức cơ bản và sử dụng hiệu quả trong sản phẩm nghệ  Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        2                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  3.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 thuật của mình. Trong tác phẩm tạo hình của trẻ  em, người ta có thể  nhận  thấy được các em muốn nói gì, thể hiện tình cảm gì.  Trên thực tế, chất lượng các giờ  dạy mĩ thuật ở trường tiểu học chưa   cao bởi giờ  còn học mang tính khuôn mẫu, áp đặt. Nhất là đối với học sinh  lớp 1, sản phẩm của các em còn mang tính rập khuôn, thiếu sự mềm mại và ít  có tính sáng tạo. Hơn nữa, hoạt động giáo dục thẩm mĩ đòi hỏi tính kiên trì và  sự  khéo léo của đôi tay. Thiếu những năng khiếu này nhiều học sinh thường  không đủ kiên nhẫn để hoàn thành sản phẩm, việc tạo ra một sản phẩm đúng  như suy nghĩ và mong muốn của các em là rất khó.   Xuất phát từ những lý do trên mà tôi chọn đề tài “Một số kinh nghiệm   hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1”. II. Mục đích nghiên cứu Đề  tài đưa ra một số  cách vẽ  hình đơn giản giúp học sinh lớp 1 nắm   bắt và thực hiện vẽ  hình tốt hơn. Đề  tài đi sâu nghiên cứu một số  cách vẽ  hình đơn giản nhưng vẫn đáp  ứng được tính thẩm mĩ, tính sáng tạo, sự  hài   hoà không làm mất đi sự  hồn nhiên trong các tác phẩm tạo hình của các em,  từ  đó nâng cao hiệu quả của việc giáo dục thẩm mĩ nhằm phát triển và giáo  dục toàn diện cho các em. Phần thứ 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I. Cơ sở lí luận  Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: Trẻ em như búp trên cành Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan.  Trẻ em được ví như mầm non tương lai của đất nước, cần được chăm  sóc và học tập. Bác rất yêu thương và quan tâm đến thanh thiếu niên đặc biệt   là các em nhi đồng. Câu nói của Bác chứa đựng tất cả  tình yêu thương, sự  chăm lo của Bác dành cho các em. Trẻ  em là tương lai của nhân loại, của mỗi dân tộc, mỗi cộng đồng,  liên quan chặt chẽ  tới những thế  hệ  kế  thừa và tiếp nối. Vì vậy, nâng cao  chăm sóc và giáo dục trẻ  em là trách nhiệm của toàn xã hội. Việc chăm sóc  giáo dục trẻ  em phải bắt đầu ngay từ  rất sớm và phù hợp với từng độ  tuổi.   Việc phát triển thẩm mĩ cho trẻ  em là một yếu tố  quan trọng trong chương   trình giáo dục tiểu học, giúp trẻ em phát triển một cách toàn diện hài hoà.  Danh họa Picasso có câu nói rất nổi tiếng:  “Tôi mất bốn năm để  vẽ   được như Raphael, nhưng mất cả cuộc đời để  vẽ  như  đứa trẻ”.  Mĩ thuật là  một bộ  môn đòi hỏi tính kiên trì, khéo léo cũng như  năng khiếu. Vì vậy, đối  Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        3                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  4.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 với những học sinh không có năng khiếu thường tỏ ra ít hứng thú và nhanh bỏ  cuộc. Chính vì những đặc điểm riêng biệt ấy người giáo viên phải nắm vững   các nguyên tắc tạo hình, biết hướng dẫn học sinh tạo ra sản phẩm mà không   gò bó các em. Làm sao để các em cảm nhận việc hoàn thành sản phẩm không  có gì là quá khó với khả  năng của mình, các em sáng tạo theo ý tưởng của  chính bản thân mà không rập khuôn máy móc theo cô, không mất đi sự  hồn   nhiên của tác phẩm cái mà người lớn không có được. Picasso cũng nêu ra nhận định“Càng vững về  kỹ  thuật, càng nên đơn   giản về kỹ thuật”. Nghĩa là, vẽ hình càng đơn giản hình càng đẹp, người xem   dễ  cảm nhận mà vẫn không thiếu đi tính sáng tạo, tính thẩm mĩ. Cái quan  trọng  ở đây là đối tượng được truyền đạt là học sinh lớp 1, cho nên kỹ  năng  vẽ hình càng đơn giản thì học sinh càng dễ tiếp thu và nắm bắt, sau khi nắm   bắt được cách tạo hình các em có thể  chủ  động tạo ra tác phẩm theo cẩm  nhận của riêng mình bởi vì “Tất cả trẻ con đều là nghệ sĩ”.  Xuất phát từ đặc điểm tâm sinh lí của học sinh lớp 1, đây là giai đoạn   chuyển giao giữa cấp học mầm non và tiểu học, tuy nhiên sự  vận động của  các em vẫn ở mức độ  thấp (kỹ năng cầm bút, thao tác cắt, xé dán, nặn…còn  vụng). Mặt khác vốn ngôn ngữ  của các em còn hạn chế, chưa thể  diễn đạt   nguyện vọng của mình bằng ngôn ngữ mạch lạc. Vì vậy, hoạt động tạo hình  chính là một thứ ngôn ngữ riêng để biểu lộ tình cảm, tiếng nói của mình với   mọi người xung quanh. Là cơ sở để phát triển thẩm mĩ và bước mở đầu vững  chắc cho năng khiếu trong tương lai. II. Thực trạng của vấn đề Trường Tiểu học Trần Phú nằm ngay trung tâm thị trấn, được sự quan  tâm của các cấp chính quyền địa phương, đa số giáo viên công tác lâu năm có  nhiều kinh nghiệm trong công tác giáo dục. Học sinh đều học 2 buổi/ ngày, đa  số  các em trong lớp là con em của người dân trong địa bàn, kinh tế  gia đình  tương đối ổn định. Các em được làm quen với môn Mĩ thuật ngay từ bậc học  Mầm non nên khi bước vào cấp Tiểu học các em đã quen với cách cầm bút,  cách vẽ màu và tỏ ra rất yêu thích môn học này.  Bên cạnh những thuận lợi thì vẫn còn rất nhiều khó khăn như: Trường  có hai phân hiệu nằm tách biệt. Một số phụ huynh làm kinh tế xa các em sống  chung với ông bà nên việc học của các em ít được quan tâm, còn phó mặc cho   giáo viên và nhà trường. Quan niệm môn Mĩ thuật là môn phụ  không cần  thiết. Nhà trường còn thiếu các phòng chức năng nên chưa có phòng học riêng  đối với môn Mĩ thuật. Tuy trước đó  ở  cấp học mầm non các em đã được làm quen với môn  Mĩ thuật thông qua giờ học tạo hình, song không có giáo viên chuyên biệt nên  các em không được hướng dẫn cách bố  cục bài vẽ  sao cho hợp lí, cách cầm   Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        4                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  5.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 bút để  vẽ  màu sao cho màu mịn màng, cách phối màu sao cho có đậm nhạt.  Chính vì thế, những hướng dẫn sai lệch đã ăn sâu vào tâm trí các em làm cho  giáo viên dạy mĩ thuật phải mất một quãng thời gian dài để  hướng dẫn và  điều chỉnh lại cho học sinh của mình.  Một số  học sinh khi đến lớp quên không mang vở  vẽ, màu, bút chì,…  thậm chí không có đồ  dùng học tập ; một số  học sinh hay nói chuyện riêng  không tập trung, chưa tích cực trong giờ  học. Một vài em học sinh người  đồng bào dân tộc thiểu số chưa qua mẫu giáo, tiếp thu còn chậm hơn so với   các học sinh khác.   Kĩ năng vẽ hình của mỗi học sinh không đồng đều, một số em còn thụ  động, kỹ năng cầm bút, tô, vẽ còn vụng về, chưa điều khiển được bàn tay khi   sử dụng bút chì, bút màu… Qua quá trình giảng dạy, tôi nhận thấy tỉ  lệ  học sinh có hứng thú với  giờ  học cũng như học sinh hoàn thành tốt bài vẽ  rất thấp do kĩ năng vẽ hình  của các em còn yếu. Cụ  thể  kết quả  khảo sát học sinh khối 1 học kì I năm   học 2017 – 2018 (tại điểm chính) như sau: Tổng số  Chưa có kĩ  Nắm được kĩ  Kĩ năng  Có sáng tạo  học sinh năng vẽ hình năng vẽ hình vẽ hình tốt trong bài vẽ 20 em 47 em 20 em 10 em 97 em  20,6% 48,5% 20,6% 10,3% Từ kết quả khảo sát và qua quá trình nghiên cứu giảng dạy, tôi đã tìm  ra một số giải pháp, biện pháp nhằm giúp học sinh phát triển kĩ năng vẽ hình  như sau. III. Các giải pháp đã tiến hành để giải quyết vấn đề 1. Giúp học sinh biết cách quan sát và nhận xét về hình vẽ Quá trình dạy học sinh nhận biết, quan sát và phân tích là một quá trình  quan trọng trong tiết dạy mĩ thuật. Học sinh có nhận biết và nắm vững đối  tượng tạo hình thì mới có thể tạo ra một sản phẩm tốt. Khi hướng dẫn học sinh quan sát và phân tích đối tượng tạo hình, tôi đi  vào những đặc điểm đặc trưng nhất của đối tượng, tôi hướng dẫn học sinh  quan sát từ hình ảnh chính đến hình ảnh phụ, từ khái quát đến chi tiết giống   như trình tự vẽ, bỏ qua các chi tiết vụn vặt, rườm rà. Tập trung sự chú ý của   học sinh vào những vấn đề cốt yếu. Nhận biết từng bộ phận theo dạng hình  học, các nét cơ bản. Ví dụ : Khi hướng dẫn học sinh nhận biết con gà trống, trước tiên tôi  cho quan sát tranh gà trống, gà mái và gà con để giúp các em phân biệt các loại   gà và tên gọi. Sau đó cho các em so sánh sự giống và khác nhau giữa gà trống,  Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        5                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  6.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 gà mái và gà con. Từ đó học sinh nắm vững đặc điểm đặc trưng của gà trống.   Khi cho học sinh quan sát con gà trống tôi hướng dẫn các em quan sát nhận  biết các bộ  phận chính (thân, đầu, chân và cánh) rồi đến bộ  phận phụ  (mắt,  mào, mỏ, đuôi…) nhận biết hình dáng của bộ  phận chính ­ phụ, màu sắc  chung của gà rồi mới đến màu sắc của từng bộ phận, tránh việc quan sát quá  chi tiết làm các em mất tập trung và cảm thấy phức tạp. Tôi chuẩn bị  đồ  dùng dạy học mang tính thẩm mĩ cao, đối với tranh quan sát tranh phải đẹp và  giống thật có phong cảnh xung quanh cho sinh động. Nhưng đối với phần  hướng dẫn cách vẽ  tôi vẽ  đơn giản không chi tiết cầu kì, dễ  hiểu dễ  thực   hiện nhưng vẫn mang đặc điểm đặc trưng của con gà trống.  2. Hướng dẫn kĩ năng vẽ hình trên giấy ô li kết hợp đọc thơ Đối với học sinh lớp 1, các em bắt đầu học chữ và tập viết chữ nên các   em đã được làm quen với giấy có ô li. Khi dạy tập viết, giáo viên hướng dẫn   cho học sinh nhận biết dòng kẻ, hàng, ô li, điểm bắt đầu, điểm kết thúc, độ  cao, khoảng cách giữa các con chữ, tiếng, từ,… Việc điều khiển nét bút của   các em còn vụng về  nên vẽ  trên giấy ô li, hoặc giấy có kẻ  ô vuông sẽ  giúp  các em dễ thực hiện hơn so với vẽ trên giấy trắng ngay từ đầu.  Đầu tiên, tôi dạy các em vẽ  bằng bút chì những hình  ảnh từ  đơn giản  như : ngang, xiên, đứng đến phức tạp như cong, tròn, lượn (tuỳ theo năng lực   của học sinh). Sau đó khuyến khích học sinh tự  vẽ  màu theo ý thích. Biện   pháp hỗ  trợ  đắc lực cho giáo viên là đọc thơ  khi hướng dẫn cách vẽ  nhằm  gây chú ý. Những câu thơ đơn giản, ngộ nghĩnh, dễ thương giàu hình ảnh phù  hợp với nội dung bài học có tác dụng làm hoạt động tạo hình trở nên hấp dẫn   hơn, học sinh sẽ dễ nhớ trình tự thực hiện và cách thực hiện (bài thơ  có thể  tự sưu tầm hoặc sáng tác) Ví dụ: Khi hướng dẫn học sinh vẽ những chấm tròn (gọi là giọt mực),   vẽ nét thẳng kết hợp chấm tròn (gọi là hàng cọc), vẽ nét xiên (gọi là hàng rào  nghiêng), vẽ nét cong và nét móc câu (gọi là chiếc dù), vẽ nét uốn lượn gọi là  sóng biển). ­ Yêu cầu học sinh vẽ dấu chấm tròn ở mỗi góc của ô li một cách đều   đặn. Giáo viên làm mẫu kết hợp đọc bài thơ “Giọt mực”, sau đó yêu cầu các  em vừa đọc thơ vừa thực hiện (Hình 1) Một giọt mực rơi      Hai giọt mực rơi           Ở mỗi góc vuông            Thành những chấm tròn                   Trên nền giấy trắng. Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        6                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  7.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1                                                                                      Hình 1 ­ Đối với bài 2 “Vẽ nét thẳng” : + Yêu cầu học sinh vẽ  từng nét xiên chéo trong một ô li hoặc hai ô li  kết hợp đọc bài thơ “Hàng rào xiên” (Hình 2)             Gió thổi,                      hàng rào                            ngả nghiêng.               Nó không đổ,                       mà chỉ nằm xiên.                                                                                    Hình 2 + Cho học sinh vẽ  nét ngang kéo dài kết hợp với các chấm tròn đều  đặn ở mỗi góc ô li trên nét ngang kết hợp đọc bài thơ “Chuỗi hạt”. (Hình 3)           Ta kéo thẳng một đoạn chỉ dài,       Mỗi góc vuông chấm một chấm son. Sợi   chỉ   xuyên   qua   những   viên   ngọc   tròn, Thành chuỗi hạt dài tặng bạn thỏ con.     Hình 3     + Cho học sinh vẽ các chấm tròn đều đặn ở mỗi góc ô li sau đó vẽ các   nét thẳng đứng nối với các chấm tròn kết hợp đọc bài thơ “Hàng cọc”. (Hình   4)                                                                                 Một chấm tròn nằm ở góc Thêm nét dài thành cái cọc Một chiếc nữa đứng song song           Vẽ thêm nhiều thành hàng cọc.                                                                                      Hình 4       Sau khi học sinh vẽ thành thạo các nét, tôi chuyển sang hướng dẫn vẽ  kết hợp nét. Hình vẽ được cách điệu hết sức đơn giản, dùng các nét cơ  bản  Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        7                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  8.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 nối lại với nhau tạo thành rau, củ, quả phù hợp với nhận thức theo độ tuổi và  lôi cuốn trí tưởng tượng sáng tạo của các em.  Ví dụ: Khi dạy bài 5 “Vẽ nét cong” tôi hướng dẫn các em như sau : ­ Vẽ cây nấm thì mũ nấm vẽ nửa hình tròn (thực hiện kết hợp nét cong   và nét ngang), thân nấm có thể vẽ một hình tròn hoặc hình vuông (Hình 5). Và   đọc bài thơ “Cây nấm”.                                 Nếu bạn vào rừng                      Đến những gốc thông                      Có nhiều nấm đấy                      Còn vẽ lên giấy ?       Một nửa vòng tròn       Như chiếc mũ con      Thành cái tán nấm                                          Thân thì dễ  lắm,  Hình 5                      Hình tròn hoặc vuông.   ­ Vẽ  quả  dưa hấu: tôi hướng dẫn các em vẽ  hình ô voan nằm ngang  kết hợp vẽ nét cong và các chấm tròn, dạy các em đọc bài thơ “Quả dưa hấu”  (Hình 6)               Ô – voan xếp thành hàng                Giữa những ô giấy kẻ               Dưa lớn và dưa bé                Đều có cuống cuộn tròn                Như đuôi chú heo con               Đang nằm phơi dưới nắng.                          Hình 6  Phương pháp dạy học sinh vẽ trên giấy kẻ ô vuông có kết hợp đọc thơ  sẽ  hình thành ở các em sự ham thích, hứng thú bền vững, giúp phát triển vận   động tay làm cho bàn tay ngày càng khéo léo, thị  giác ngày càng tinh nhạy,  giúp các em định hướng không gian tốt. Đồng thời đây còn là một phương  tiện tốt giúp phát triển khả năng chú ý, trí nhớ có chủ định và phát triển ngôn   ngữ cho các em. 3.  Sử  dụng một số  thủ  thuật trong các tiết dạy vẽ  hình cho học  sinh Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        8                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  9.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 3.1. Vẽ bằng cách kết hợp hình học cơ bản Để giúp học sinh khi vẽ biết cách kết hợp hình học cơ bản đòi hỏi giáo  viên phải nắm vững bản chất, quy trình vẽ hình và phải có tính sáng tạo cao.  Tôi cách điệu hình bằng cách kết hợp các dạng hình học cơ  bản như  hình  tròn, hình tam giác, hình vuông, hình ô voan, tạo thành các hình vẽ  đơn giản  để  học sinh dễ  thực hiện. Tôi cũng linh hoạt trong cách hướng dẫn và nâng   cao dần yêu cầu theo thời gian. Phương pháp này giúp các em cảm thấy hứng   thú hơn không còn cảm thấy các hình vẽ quá phức tạp vượt quá khả năng của   mình, các em cảm thấy mới lạ và thích thú sáng tạo theo cảm nhận. Ví dụ:  Khi dạy bài 9 “Vẽ hình vuông, hình chữ nhật”, sau khi hướng dẫn cách  vẽ hình vuông, hình chữ nhật tôi hướng dẫn các em tạo ra các sản phẩm như  sau : Tên sản phẩm Hướng dẫn cách vẽ Sản phẩm ­ Vẽ một hình vuômg ­ Vẽ hai hình tam giác ở phía  trên   hai   bên   hình   chữ   nhật  Vẽ cái áo tạo thành hai ống tay. ­   Vẽ   cổ   áo   bằng   một   nét  cong. ­ Vẽ hình chữ nhật đứng.  Vẽ cái quần ­   Vẽ   hình   tam   giác   ở   giữa  đáy hình chữ  nhật tạo thành  một chiếc quần. ­ Vẽ một hình tam giác cân. ­   Vẽ   một   nét   cong   ngang  đỉnh hình chữ nhật tạo thành  Vẽ cái váy cổ áo ­ Vẽ  hai nét cong  ở  hai bên  gần   đỉnh   tạo   thành   một  chiếc váy. Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        9                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  10.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 Sau khi hoàn chỉnh hình, để bài vẽ đẹp hơn có thể gợi ý để học sinh vẽ  sáng tạo thêm họa tiết hoa lá hoặc viền áo, váy bằng nét cong, nét lượn theo ý   các em.  ­ Khi dạy bài 19 “Vẽ gà” tôi hướng dẫn vẽ hai hình tròn gắn liền nhau   một cao một thấp. Cụ  thể: thân hình tròn to, đầu hình tròn nhỏ, mỏ  là hình  tam giác, mắt là một chấm tròn, cánh là một hình tam giác lớn hơn mỏ, chân  bằng các nét xiên, đuôi là nét cong tròn tạo thành chú gà con. (Hình 7) Hình 7                                                    Dạy học sinh vẽ kết hợp các dạng hình các em thường gặp và thường  sử  dụng như, dạng hình êlip (khi dạy thì gọi là dạng hình trứng để  giúp các  em dễ hiểu), dạng quả hình tròn (gọi là quả bóng)…để tạo thành các hình vẽ.  Ví dụ:  ­ Kết hợp các dạng hình êlip để  tạo thành hình: chú heo con, cái kẹo,  con gián, quả dưa hấu… ­ Kết hợp các dạng hình tròn để  tạo thành: chú thỏ, chú sóc, chú gấu  bông, quả cam… Đây không chỉ là một trong các biện pháp giúp học sinh học tốt môn Mĩ  thuật mà thông qua đó có thể làm giàu vốn hình ảnh, nuôi dưỡng ở các em trí   tưởng tượng và sự  sáng tạo, giúp trẻ  em phát triển óc thẩm mĩ và phát triển   trí tuệ. 3.2. Tạo bức tranh từ những bộ phận của cơ thể Khi cho học sinh sử  dụng màu nước ngoài việc hướng dẫn các em sử  dụng cọ  và phối màu. Tôi hướng dẫn các em tạo ra một số  bức tranh bằng   cách dùng các bộ phận của cơ thể như ngón tay, bàn tay, bàn chân bằng cách   chấm màu và in lên giấy tạo nên những bức tranh ngộ nghĩnh Ví dụ: Khi dạy bài 26 “Vẽ chim và hoa” Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        10                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  11.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 ­  Dùng bàn tay để in hình bông hoa, đầu ngón tay để in những chiếc lá  nhỏ, ngón tay để in chiếc lá lớn.                                                                           Hình 8 ­ Kết hợp in bàn tay và bàn chân tạo thành vườn hoa…                               Hình 9                                                                      Hình 10 ­ In đầu ngón tay kết hợp các nét vễ  đơn giản tạo ra các con vật ngộ  nghĩnh (chim, thỏ, mèo, cá …).                                                                                                                                                                                Hình 11                                                         Ngoài ra tôi còn hướng dẫn các em tạo các bức tranh tập thể của cả lớp   cũng bằng hình thức in dấu vân tay. Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        11                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  12.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 Ví dụ: Bài 15 “Vẽ cây”, tôi vẽ một cái cây không có lá và cho cả lớp in   đầu ngón tay tạo thành những chiếc lá trên cây với nhiêu màu sắc.                                                                                                                                                                                     Hình 12    Hướng dẫn các em in các bàn tay xoay theo hình vòng tròn đầu các ngón  tay xoay ra ngoài tạo thành ông mặt trời, bàn chân làm những đám mây, in các  ngón tay là cây cỏ, nắm tay lại và in xuống tạo thành bông hoa.              Việc hướng dẫn học sinh tạo tranh in làm các em vô cùng thích thú, thu  hút được sự  quan tâm, làm các em sôi nổi hơn hẳn. Qua đó, giáo dục các em  tính tập thể, tinh thần đoàn kết, biết hỗ trợ nhau trong học tập. 3.3. Vẽ các con vật theo hình bàn tay Để  giúp học sinh nắm bắt cách tạo hình con vật bằng bàn tay, đồng  thời lôi cuốn sự  tập trung chú ý cũng như  hứng thú với giờ  học, tôi sử  dụng  hình thức “chiếu bóng” dùng bàn tay tạo ra các dáng đặc trưng của con vật  trước đèn hoặc máy chiếu, phần bóng đổ  lên mặt phông nền phía sau sẽ  rõ  ràng và dễ  hình dung hơn, các em nhận ra hình dáng con vật qua việc linh   động thay đổi các ngón tay. Để vẽ theo hình bàn tay dễ dàng tôi dạy học sinh  dùng bàn tay trái tạo dáng và áp phẳng lên giấy, tay phải cầm bút vẽ  theo  đường viền ngoài tay của mình, khi nhấc tay ra khỏi hình vẽ, trên giấy sẽ còn   lại hình bàn tay. Chỉ cần thêm thắt chút chi tiết đặc trưng của hình ảnh định  vẽ và vẽ màu phù hợp là các em sẽ có những hình ảnh hết sức sinh động và  vẫn mang tính sáng tạo của riêng mình. Ví dụ: Khi dạy bài 13 “Vẽ  cá” tôi hướng dẫn các em úp bàn tay theo  chiều ngang, các ngón tay để tự nhiên, ngón cái xòe ra rộng hơn một chút. Vẽ  thêm một nét cong tròn ở phần lòng bàn tay để tạo phần đầu cá, các ngón tay  là vây và đuôi. Xoay bàn tay theo các hướng khác nhau giúp học sinh vẽ cá ở  các hướng khác nhau. Vẽ  miệng cá bằng nét ngang, mắt cá là hai chấm tròn   to. Hướng dẫn học sinh vẽ bằng nhiều màu, kết hợp vẽ màu theo vằn ngang  hoặc dọc sẽ tạo ra những chú cá sẽ có sắc màu rực rỡ như cá bảy màu.  Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        12                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  13.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1  Hình 13  ­  Khi dạy bài 22 “Vẽ con vật nuôi trong nhà”, tôi tiến hành như sau :  + Vẽ  con chó : hướng dẫn các em đặt ngang bàn tay với ngón cái và  ngón út xòe rộng, các ngón khác khép lại rồi lấy bút vẽ  theo sẽ  là hình một   chú chó đang há miệng. Có thể làm cho hình chú chó sinh động hơn bằng cách  vẽ thêm lưỡi chó đang thè ra bằng nét cong và thêm một vòng xích  ở cổ  chó  bằng hai nét thẳng (phần cổ tay). Cuối cùng hướng dẫn học sinh chỉ việc vẽ  thêm mắt bằng hai chấm tròn lồng vào nhau, một nét cong ở  ngón tay cái để  tạo thành lỗ tai và mũi đen tại vị trí ngón trỏ và ngón giữa cho sinh động. Rồi   hướng dẫn vẽ màu theo ý thích.                                                                                                  Hình 14                                         + Vẽ con mèo : hướng dẫn học sinh nắm bàn tay lại, ngón cái thu gọn  vào lòng bàn tay, ngón trỏ  và ngón út nhô lên khỏi nắm tay một chút xíu sẽ  tạo thành hình hai tai mèo. Khi vẽ  xong vẽ  thêm lòng tai là hai chữ  V úp  ngược. Hướng dẫn học sinh vẽ thêm mũi mèo bằng một hình tam giác ngược   và ba nét cong, sau đó vẽ  râu mèo bằng những nét xiên và chú ý hướng dẫn  các em vẽ râu hai bên cũng phải đều và đối xứng nhau.                                                           Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        13                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  14.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1                                                               Hình 15                                                                  + Vẽ con thỏ : hướng dẫn các em cách nắm tay như vẽ con mèo, nhưng   ngón trỏ và ngón giữa nhô thẳng lên tạo thành tai. Mắt thỏ là hai hình tròn và   lòng tai là hai nét cong vẽ  dài theo dáng tai. Mũi là nửa hình tròn và hai nét  cong để tạo thành miệng, vẽ râu sao cho đối xứng hai bên. Vẽ  thêm cái răng  cửa to và dài là đặc trưng của thỏ, còn râu thỏ vẽ ngắn hơn râu mèo.                                                                                 Hình 16      Khi sử dụng bàn tay để tạo hình giúp các em thấy tác dụng của bàn tay   không chỉ dùng để  cầm, nắm, viết, vẽ mà còn có thể  tạo ra những hình ảnh  ngộ  nghĩnh đáng yêu. Từ đó giúp các em phát triển trí tưởng tượng, sáng tạo   khi vận dụng các kĩ năng tạo hình để tạo ra sản phẩm.  IV. Tính mới của giải pháp Đề  tài này khắc phục những lỗi chung mà học sinh thường mắc phải  khi vẽ hình, tránh sự rập khuôn máy móc, các em có điều kiện sáng tạo theo ý   thích của bản thân mà vẫn đáp  ứng yêu cầu của nội dung bài học, giúp học   sinh nâng cao kĩ năng vẽ hình. Học sinh nắm được quy trình vẽ, cách vẽ khoa  học, lôgic. Không gây khó khăn cho giáo viên và học sinh khi áp dụng trên   phạm vi rộng. Khi áp dụng đề tài này kĩ năng vẽ hình của học sinh được nâng cao, các   em biết tạo ra sản phẩm sắc nét và ngộ  nghĩnh ; giờ  học sôi nổi. Thời gian   hướng dẫn các em quan sát nhận xét và hướng dẫn cách vẽ  được rút ngắn,   học sinh nào cũng có thể hoàn thành sản phẩm của mình mà không đòi hỏi có  năng khiếu ; giáo viên có nhiều thời gian quan sát, hướng dẫn học sinh khi   thực hành. V. Hiệu quả của SKKN Đề tài này đã được tôi áp dụng đối với học sinh lớp 1 trường TH Trần   Phú qua hai năm học 2017 ­ 2018 và năm học 2018 ­ 2019. Qua hướng dẫn kĩ   năng vẽ hình đơn giản cho học sinh, tôi thấy số lượng học sinh có kĩ năng vẽ  hình tốt được nâng cao, số  lượng sản phẩm có tính sáng tạo cũng tăng lên  đáng kể, đồng thời học sinh cũng hứng thú và yêu thích giờ học mĩ thuật hơn,  Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        14                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  15.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 từ  đó tạo ra sản phẩm có chất lượng phù hợp với năng lực cũng như  khả  năng của học sinh. Sau khi áp dụng đề tài vẫn còn một số hạn chế như sau: sự khéo léo và  linh hoạt của đôi tay của học sinh còn hạn chế do các em chưa quen cầm bút,  nét vẽ chưa đều và sắc nét. Các em chưa cảm nhận hết vẻ đẹp từ  chính nét   vẽ  ngây thơ  của các em, thường đòi hỏi nét vẽ  của mình cũng phải sắc sảo   như của giáo viên khiến các em có sự chán nản và muốn bỏ cuộc.   Để khắc phục hiệu quả cách vẽ hình, trong mỗi giờ học giáo viên cần   động viên các em giúp các em cảm nhận được vẻ đẹp, tạo ra trong chính sản   phẩm của mình mà không rập khuôn máy móc theo sản phẩm mẫu của cô,   của bạn. Sưu tầm nhiều tư  nhiều tranh  ảnh, vật mẫu đa dạng phong phú,   hình dáng, màu sắc phù hợp với khả năng của học sinh. Sáng tạo những cách  vẽ  hình đơn giản sao cho học sinh dễ  nắm bắt, dễ  thực hiện nhưng vẫn   không làm mất đi tính lôgíc, tính khoa học, đồng thời tìm hiểu hoàn cảnh và  tâm sinh lý của từng học sinh để  có kế  hoạch và biện pháp học tập tốt hơn.   Có thể tổ chức các buổi triển lãm tranh của học sinh trong các buổi sinh hoạt   tập thể, các buổi lễ  sơ  kết, tổng kết để  thu hút sự  quan tâm chú ý của học   sinh và phụ huynh với môn học. Trong quá trình nghiên cứu và áp dụng đề tài, bản thân tôi đã tiến hành  khảo sát và thu được kết quả đáng kể như sau :  Thời gian Tổng số  Chưa có kĩ  Năng được kĩ  Kĩ năng vẽ  Có sáng tạo  áp dụng học sinh năng vẽ hình năng vẽ hình hình tốt trong bài vẽ HKI  20 em 47 em 20 em  10 em  năm học  97 em 20,6% 48,5% 20,6% 10,3% 2017 ­ 2018 HKI  65 em 38 em 20 em  năm học  123 em 0 52,8% 31,0% 16,2% 2018 ­ 2019 Qua kết quả trên cho thấy : sau khi áp dụng các giải pháp, biện pháp, tỉ  lệ học sinh có kĩ năng vẽ hình, kĩ năng vẽ hình tốt và số học sinh có sự  sáng  tạo trong bài vẽ cao hơn rất nhiều khi so với khi chưa áp dụng. Kết quả đó đã  chứng tỏ rằng đã có sự khác biệt lớn giữa kết quả của nhóm thực nghiệm và  nhóm đối chứng. Và việc áp dụng đề tài “Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ  năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1” mang lại hiệu quả thiết thực trong   công tác dạy và học môn Mĩ thuật. Với những kết quả khả quan như trên, đề tài này có thể  áp dụng nhân   rộng đối với học sinh khối lớp 1 và 2 trong các đơn vị  trên địa bàn huyện.  Nếu áp dụng trên diện rộng, tôi tin rằng sẽ giúp học sinh nâng cao kĩ năng vẽ  Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        15                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  16.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 hình, cũng như bước đầu phát triển khả năng cảm thụ thẩm mĩ và năng khiếu   hội hoạ trong tương lai của các em. Phần thứ ba: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ I. Kết luận Kĩ năng vẽ  hình đơn giản là cơ  sở  để  nâng cao khả  năng vẽ  hình cho   học sinh nhằm giúp các em vẽ lại đối tượng tạo hình một cách đơn giản, khái   quát nhưng không làm mất đi đặc điểm đặc trưng của đối tượng. Giúp các em  phát triển khả  năng tư  duy sáng tạo, thể  hiện đối tượng tạo hình theo cách  nghĩ của bản thân tránh sự  rập khuôn máy móc. Đồng thời là phương tiện  phát triển thẩm mỹ cho học sinh, để các em có lòng đam mê với nghệ thuật,   khơi đậy những tiềm năng nghệ thuật, hướng tới cái đẹp trong cuộc sống. Vì  vậy, mỗi giáo viên chúng ta cần chú ý tạo cho các em cảm nhận được vẻ đẹp  của thiên nhiên, có cảm xúc với cái đẹp trong cuộc sống, bồi dưỡng một số  kỹ  năng cơ  bản cần thiết như: phân tích đối tượng tạo hình, quy đối tượng   tạo hình về các dạng hình học cơ bản, phối hợp các đường nét cơ bản để tạo  ra hình vẽ, tạo ra sản phẩm mà học sinh yêu thích. Đây là tiền đề, là yếu tố  cần thiết để giúp các em tự tin học tốt ở độ tuổi tiếp theo. II. Kiến nghị * Đối với Phòng Giáo dục và Đào tạo : Tổ chức bồi dưỡng thường xuyên cho các giáo viên tiểu học về chuyên   đề mĩ thuật giúp giáo viên nắm bắt, tiếp cận những nội dung và phương pháp  dạy học đổi mới. Tổ chức các chuyên đề để các giáo viên có điều kiện phát huy trao đổi,  rút kinh nghiệm về  khả  năng tổ  chức cũng như  sử  dụng các biện pháp, đồ  dùng dạy học phù hợp và có hiệu quả. * Đối với nhà trường. Tham mưu cấp trên xây phòng học dành riêng cho môn Mĩ thuật. Thường xuyên tổ chức các cuộc thi vẽ tranh cá nhân và tập thể lớp để  tạo hứng thú và phát triển thẩm mĩ cho học sinh.                                                         Buôn Trấp, ngày 20 tháng 4  năm 2019                                                                          Người viết                                                                        Phạm Thị Mai Linh Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        16                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  17.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP TRƯỜNG ……………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………                                                      CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG  KIẾN NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG SÁNG KIẾN CẤP HUYỆN ……………………………………………………………………………... ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………                                                      CHỦ TỊCH HỘI ĐỒNG SÁNG  KIẾN Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        17                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  18.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 TÀI LIỆU THAM KHẢO TT Tên tài liệu Tác giả Nhà xuất bản giáo dục Việt  1 Vở tập vẽ lớp 1 Nam Sách giáo viên nghệ thuật 1 Nhà xuất bản giáo dục Việt  2 Nam 3 Một   số   câu   nói,   nhận   định   của  Trang mạng Internet Chủ  tịch Hồ  Chí Minh, của Danh  Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        18                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
  19.           SKKN : Một số kinh nghiệm hướng dẫn kĩ năng vẽ hình đơn giản cho học sinh lớp 1 họa Picasso Giáo viên: Phạm Thị Mai Linh                        19                       Đơn vị: Trường TH Trần  Phú
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0