Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp học sinh lớp 4

Chia sẻ: Chubongungoc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

20
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu sáng kiến kinh nghiệm là hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm giúp học sinh có những hiểu biết và thái độ đúng đắn về các giá trị văn hóa, xã hội của dân tộc và lúc sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Một năm bắt đầu từ mùa xuân, đời người bắt đầu từ tuổi trẻ”. Nhà nước ta xem giáo dục là quốc sách hàng đầu, là nghề không cho phép tạo ra phế phẩm. Vì vậy, trong nhà trường, người GV đặc biệt là GVCN có vai trò, chức năng và nhiệm vụ hết sức quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Tiểu học: Một số kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp học sinh lớp 4

PHÒNG GIÁO DỤC - ĐÀO TẠO HUYỆN GIAO THỦY TRƯỜNG TIỂU HỌC GIAO CHÂU BÁO CÁO SÁNG KIẾN MỘT SỐ KINH NGHIỆM VỀ CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP HỌC SINH LỚP 4 Lĩnh vực/cấp học: Chủ nhiệm( 14) GDTH Tác giả: Nguyễn Thị Thu Trình độ chuyên môn: Cao đẳng Sư phạm Chức vụ: Giáo viên Nơi công tác: Trường Tiểu học Giao Châu
Giao Châu, tháng 6 năm 2020 THÔNG TIN CHUNG VỀ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM 1.TÊN SÁNG KIẾN: MỘT SỐ KINH NGHIỆM VỀ “CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP” HỌC SINH LỚP 4 2. Lĩnh vực ( mã / cấp học ): Chủ nhiệm (14) GDTH 3.Thời gian áp dụng sáng kiến: Từ ngày 15 tháng 8 năm 2019 đến tháng 6 năm 2020. 4.Tác giả Họ và tên: Nguyễn Thi Thu Năm sinh:1991 Nơi thường trú: Xã Giao Châu huyện Giao Thủy tinh Nam Định Trình độ chuyên môn: Cao đẳng sư phạm Chức vụ công tác: Giáo viên
Nơi làm việc : Trường Tiểu học Giao Châu Điện thoại: 0868825538 Tỉ lệ đóng góp tạo ra sáng kiến: 100% 5.Đơn vị áp dụng sáng kiến Tên đơn vị: Trường Tiểu học Giao Châu Địa chỉ: Trường Tiểu học Giao Châu- Xã Giao Châu - Huyện Giao Thủy - Tỉnh Nam Định Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiêm lớp. I. ĐIỀU KIỆN, HOÀN CẢNH TẠO RA SÁNG KIẾN: Năm học 2016 - 2017, là năm học tiếp tục thực hiện nghị quyết số 29- NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục đào tạo, đáp ứng yêu cầu CNH - HĐH trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN và hội nhập Quốc tế. Tiếp tục triển khai các cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, "Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục", "Mỗi thầy giáo, cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo" và phong trào thi đua "Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực" ở tất cả các trường tiểu học trong phạm vi toàn quốc. Giáo dục là quá trình kết hợp vai trò chủ đạo của giáo viên với sự tự giác tích cực, tự rèn luyện của học sinh nhằm hình thành ý thức, tính cách và chủ yếu là hành vi thói quen đạo đức với các chuẩn mực xã hội quy định mà từ đó nhân cách học sinh được hình thành qua hai con đường cơ bản : con đường dạy học trên lớp và con đường hoạt động ngoài giờ lên lớp. Hoạt động ngoài giờ lên lớp là một hoạt động quan trọng, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, thực hiện mục tiêu của nhà trường.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đã được quy định cụ thể tại Điểu lệ trường tiểu học ban hành kèm theo quyết định 51/2007/QĐ-BGD-ĐT ngày 31 tháng 8 năm 2007 của Bộ Giáo dục Đào tạo tại điều 26 đã ghi rõ : “Hoạt động giáo dục bao gồm hoạt động trên lớp và hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm rèn luyện đạo đức, phát triển năng lực, bồi dưỡng năng khiếu, giúp đỡ học sinh yếu kém phù hợp đặc điểm tâm lý, sinh lý học sinh lứa tuổi tiểu học. Hoạt động giáo dục trên lớp được tiến hành thông qua việc dạy học các môn học bắt buộc và tự chọn. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp bao gồm các hoạt động ngoại khoá, hoạt động vui chơi, thể dục thể thao, tham quan du lịch, giao lưu văn hoá, hoạt động bảo vệ môi trường, lao động công ích và các hoạt động xã hội khác.” Mục tiêu của hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm giúp học sinh có những hiểu biết và thái độ đúng đắn về các giá trị văn hóa, xã hội của dân tộc và lúc sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Một năm bắt đầu từ mùa xuân, đời người bắt đầu từ tuổi trẻ”. Nhà nước ta xem giáo dục là quốc sách hàng đầu, là nghề không cho phép tạo ra phế phẩm. Vì vậy, trong nhà trường, người GV đặc biệt là GVCN có vai trò, chức năng và nhiệm vụ hết sức quan trọng trong việc đào tạo thế hệ trẻ. Chính từ những hoạt động như : lao động, sinh hoạt tập thể, hoạt động xã hội góp phần rất lớn trong việc hình thành nhân cách của học sinh. Giúp cho các em biết tự học tập, tự rèn luyện và tự hoàn thiện mình. Có thể nói việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp là xây dựng cho các em mối quan hệ phong phú đa dạng, một cách có mục đích, có kế hoạch, có nội dung và phương pháp nhất định, gắn với giáo dục cộng đồng, tạo sự thân thiện trong mọi tình huống. Ngay từ năm học 2010-2011; Bộ GD-ĐT đã chỉ đạo đưa nội dung giáo dục kỹ năng sống lồng ghép vào một số môn học phù hợp và chuyển tải trong các hoạt động ngoài giờ lên lớp từ bậc tiểu học cho đến Trung học phổ thông. Hoạt động ngoài giờ lên lớp ở tiểu học trong những năm qua đã có nhiều sự chuyển biến, đã được các cấp quản lý giáo dục các trường, đội ngũ giáo viên cũng như được cộng đồng quan tâm. Đặc biệt là phát động phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” đã thể hiện qua các hoạt
động ngoài giờ tạo nên những sân chơi bổ ích cho trẻ em, đồng thời thông qua những hoạt động trò chơi tương tác, trò chơi dân gian, trò chơi vận động, tham quan các di tích lịch sử, tham gia dọn vệ sinh bảo vệ môi trường... để từ đó xây dựng và hình thành cho học sinh tinh thần chia sẻ, ý thức trách nhiệm, những kỹ năng tích cực trong việc học tập và rèn luyện một cách linh hoạt. Chính vì vậy người giáo viên chủ nhiệm đòi hỏi phải có sự gắn kết với học sinh để giúp đỡ học sinh trong mọi nơi, mọi lúc. Vì thế tôi đã quyết tâm tìm hiểu để có những kinh nghiệm về công tác chủ nhiệm lớp cho học sinh. II. MÔ TẢ GIẢI PHÁP: 1. Mô tả giải pháp trước khi tạo ra sáng kiến 1.1. Với học sinh lớp 4 của bậc Tiểu học, ở lứa tuổi này, các em đã có nhiều thay đổi về nhận thức, về tâm sinh lí, tình cảm và cả các mối quan hệ xã hội. . Các em rất dễ bị lôi kéo, dụ dỗ …Nhưng các em vẫn chưa có đủ khả năng để từ chối, để tự bảo vệ mình. Vì vậy, các em rất cần được giáo dục và rèn luyện nhiều kĩ năng sống để tự tin trong học tập, trong cuộc sống. 1.2. Năm học 2019 - 2020, lớp tôi có tổng số 31 học sinh. Trong đó có 16 em nữ. Nhiều em có hoàn cảnh khó khăn nên không có góc học tập ở nhà, đi học về sách vở để lung tung, đến lớp thì quên vở, quên bút…Bao nhiêu chuyện rắc rối, bao nhiêu tình huống khó xử khiến tôi phải suy nghĩ. 2. Mô tả giải pháp sau khi có sáng kiến 2.1) Xây dựng nề nếp lớp học: a) Nắm thông tin về học sinh Mỗi giáo viên chủ nhiệm lớp, muốn hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, muốn đề ra các biện pháp giáo dục học sinh phù hợp, đạt hiệu quả thì trước hết giáo viên phải hiểu học sinh, phải nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh. Do vậy, ngay từ ngày đầu nhận lớp, tôi thực hiện ngay công tác điều tra thông qua phiếu sau đây. Tôi phát cho mỗi em một phiếu điều tra sau đây và yêu cầu các em điền đầy đủ 10 thông tin trong phiếu:
GIỚI THIỆU BẢN THÂN 1. Họ và Tên:…………………………………………………………….. 2. Là con thứ……trong gia đình. 3. Hoàn cảnh gia đình (khá giả, đủ ăn, nghèo)............................................ 4. Kết quả học tập năm lớp 3: ( HT Tốt, Hoàn thành)........................ 5. Môn học yêu thích:.................................................................................. 7. Góc học tập ở nhà: (Có, không).............................................................. 8. Những người bạn thân nhất trong lớp:.................................................... .................................................................................................................... 9. Sở thích:.................................................................................................. 10. Địa chỉ gia đình: ................................................. Số điện thoại của gia đình:...................................................................... Qua phiếu điều tra này, tôi nắm được đầy đủ các thông tin cần thiết về từng học sinh để ghi vào Sổ Chủ nhiệm. Và quan trọng hơn cả là tôi đã hiểu một phần về học sinh của mình, điều đó rất có lợi cho tôi trong công tác giảng dạy và giáo dục học sinh. b) Tổ chức bầu “Hội đồng tự quản”: Việc bầu chọn và xây dựng đội ngũ Ban Cán sự lớp là một công việc rất quan trọng mà người giáo viên chủ nhiệm nào cũng cần phải làm ngay sau khi nhận lớp mới. Những năm học trước, Ban Cán sự lớp có thể là do giáo viên chọn lựa và chỉ định học sinh làm. Nhưng lên lớp 4, các em đã lớn, tôi muốn tạo dựng và rèn luyện cho các em thể hiện tinh thần dân chủ và y thức trách nhiệm đối với tập thể, nên tôi tổ chức cho các em ứng cử và bầu cử để chọn lựa ban cán sự của lớp. Tiến trình bầu chọn Ban Cán sự lớp được diễn ra như sau: - Trước hết, tôi phân tích để các em hiểu rõ về vai trò và trách nhiệm của người Chủ tịch Hội đồng tự quản lớp, Phó chủ tịch và trưởng ban....... - Tôi khuyến khích các em xung phong ứng cử. Sau đó chọn 5 học sinh tiêu biểu để cả lớp bầu chọn. - Tổ chức cho học sinh bỏ phiếu: Phát cho mỗi học sinh 1 phiếu trống (phiếu chỉ có chữ kí của tôi). Tôi hướng dẫn học sinh cách bầu chọn: ghi tên 3 bạn mình chọn vào phiếu.
- 3 học sinh đạt số phiếu cao nhất sẽ được bốc thăm để nhận “chức vụ” của mình ( Chủ tịch HĐTQ, Phó Chủ tịch HĐTQ, Ban...). Lần đầu tiên các em được bỏ phiếu, được thể hiện quyền “dân chủ’ của mình, tôi thấy các em rất vui, rất hào hứng, và 3em được bầu chọn cũng cảm thấy vinh hạnh “oai”, thấy tự hào. c) Phân công nhiệm vụ cụ thể cho Ban Cán sự lớp: Sau khi đã bầu chọn được Ban Cán sự của lớp, tôi giao nhiệm vụ cụ thể cho từng em như sau: * Nhiệm vụ của HĐTQ: - Theo dõi, kiểm tra mọi hoạt động của lớp. - Điểm danh và ghi sĩ số của lớp vào góc trên (bên phải bảng) ngay sau khi xếp hàng vào lớp. - Điều khiển các bạn xếp hàng vào lớp, xếp hàng chào cờ đầu tuần, xếp hàng tập thể dục. - Giữ trật tự lớp khi giáo viên chấm bài, khi giáo viên có việc phải ra khỏi lớp và khi lớp dự lễ chào cờ đầu tuần. - Đề nghị giáo viên tuyên dương, phê bình cá nhân hoặc tập thể. * Nhiệm vụ của trưởng ban học tập: - Tổ chức lớp truy bài 15 phút đầu giờ; giúp đỡ các bạn học yếu học bài, làm bài. - Điều khiển các bạn trao đổi, thảo luận hoặc trả lời câu hỏi trong tiết học khi giáo viên yêu cầu. - Theo dõi việc học tập của lớp trong các tiết học. - Làm mọi việc của Chủ tịch HĐTQ khi Chủ tịch HĐTQ vắng mặt hoặc nghỉ học. * Nhiệm vụ của trưởng ban lao động: - Phân công, theo dõi và kiểm tra các tổ trực nhật và chịu trách nhiệm tắt đèn, quạt khi ra về. - Phân công các bạn tưới cây trong lớp, chăm sóc bồn hoa và cây trồng của lớp.
- Theo dõi, kiểm tra các bạn khi tham gia các buổi lao động do trường, lớp tổ chức. - Phối hợp với Chủ tịch HĐTQ, phó Chủ tịch HĐTQ, Ban học tập giữ trật tự lớp. Nhiệm vụ của mỗi em, tôi ghi rõ ràng trong một cuốn sổ, sau đó phát cho các em. Tôi hướng dẫn từng em cách ghi chép trong sổ một cách khoa học, cụ thể, rõ ràng. Mỗi em sẽ làm đúng các nhiệm vụ của mình. Ngoài ra, Chủ tịch HĐTQ và 2 phó Chủ tịch HĐTQ phải đoàn kết và hợp tác chặt chẽ với nhau trong công việc chung. Cuối mỗi tuần, vào tiết sinh hoạt lớp ngày thứ sáu, Chủ tịch HĐTQ, Phó Chủ tịch HĐTQ báo cáo các mặt hoạt động của lớp. Căn cứ vào báo cáo của từng em, tôi nắm được khả năng quản lí lớp của từng em. Và cứ cuối mỗi tháng, tôi tổ chức họp lớp 1 lần để tổng kết các mặt làm được của lớp, động viên khen ngợi những việc các em đã làm tốt, đồng thời chỉ rõ những thiếu sót và hướng dẫn các em cách khắc phục. 2. 2) Xây dựng mối quan hệ thầy- trò và bạn bè trong lớp * Xây dựng mối quan hệ thầy- trò: Trước đây, quan hệ thầy, trò là quan hệ bề trên - kẻ dưới; thầy đọc - trò ghi; Ngày nay, quan hệ này được thay bằng quan hệ phân công- hợp tác. Thầy hướng dẫn gợi mở, học sinh đưa ra hướng giải quyết phù hợp.Ngay từ đầu, tôi yêu cầu học sinh phải cố gắng làm cho đúng. Nếu chưa đúng thì phải làm lại cho đúng mới thôi. Đã đúng là đúng từ việc làm, nghiêm là nghiêm trong việc làm chứ không phải ở thái độ khắt khe, gay gắt. Quan hệ cơ bản nhất của tôi và học trò là quan hệ hợp tác làm việc. Khi giao việc, tôi chỉ nói một lần, nhưng chỉ nói khi lớp trật tự. Với cách làm này, tự nhiên thầy sẽ trở nên nói ít, học trò sẽ làm nhiều. Làm việc như thế nào thì đạo đức, y thức sẽ kèm theo như thế ấy. Làm đến nơi đến chốn thì y thức kỉ luật cũng đến nơi đến chốn. - Hành vi của giáo viên sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến tâm lí cũng như sự hình thành tính cách của trẻ. Vì vậy, khi lên lớp, tôi luôn chú y đến cả cách đi đứng,
nói năng, cách ăn mặc, cách cầm sách, chữ viết, thái độ,...để học trò noi theo. Không vì bất cứ lí do gì mà tôi cho phép mình cẩu thả hoặc xuề xòa, qua loa trước mặt học sinh. - Khi học sinh nào làm bài chưa đúng, tôi yêu cầu học sinh đó phải làm lại chứ không nhận xét ngay. Tôi giúp đỡ, hướng dẫn học sinh làm lại ngay tại lớp, nhận xét các em làm lại vẫn có thể là nhận xét tốt. Bởi tôi quan niệm rằng đối với học sinh tiểu học nhận xét không phải để bắt lỗi, để la mắng học sinh mà nhận xét để nhằm phát hiện những chỗ chưa đúng của học sinh, giúp các em làm lại cho đúng, cho hoàn thiện hơn. Với cách nói đúng, làm đúng trong học tập, các em trở thành những con người tự tin, trung thực, không gian dối. - Khi có học sinh mắc sai lầm, thiếu sót, tôi luôn cố gắng kiềm chế và tôn trọng học sinh, tìm hiểu cặn kẽ thấu đáo nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ các em sửa chữa. Tôi không bao giờ có những lời nói, cử chỉ xúc phạm các em. Qua nhiều năm làm công tác chủ nhiệm lớp, tôi biết rằng có những em học yếu hoặc có hôm không học bài, làm bài nhưng lỗi không phải hoàn toàn là do các em. Có em ham chơi nên quên học bài, có em do bị mất căn bản từ các lớp dưới. Nhưng cũng có em học yếu, hoặc không học bài làm bài là do những điều kiện khách quan. Gia đình của các em đâu phải lúc nào cũng đầm ấm, hạnh phúc; đâu phải em nào cũng may mắn dược bố mẹ, ông bà động viên trong mỗi bước học tập.Và có biết bao nhiêu bố mẹ phải lo làm xa, nên không có thời gian quan tâm đến việc học của con cái... Những việc đó đã tác động đến tâm lí trẻ thơ, cản trở việc học tập của các em. Nếu như giáo viên không biết được những nguyên nhân đó thì rất dễ nổi giận. Điều đó rất bất lợi cho quan hệ thầy - trò sau này. Vì vậy, đứng trước một học sinh chưa có ý thức học bài, hay lơ đãng không học bài, làm bài, tôi bình tĩnh chờ đến hết buổi học gặp riêng các em để hỏi cho rõ nguyên nhân. Lần đầu các em vi phạm, tôi nhẹ nhàng nhắc nhở. Nếu lần thứ hai, các em vẫn tái phạm, tôi phải đến nhà tìm hiểu nguyên nhân để có biện pháp giúp đỡ, giáo dục các em. - Hàng ngày, tôi luôn khích lệ và biểu dương các em kịp thời, ca ngợi những ưu điểm của các em nhiều hơn là phê bình khuyết điểm. Tôi cố tìm ra những ưu
điểm nhỏ nhất để khen ngợi động viên các em. Nhưng trong khi khen, tôi cũng không quên chỉ ra những thiếu sót để các em khắc phục và ngày càng hoàn thiện hơn. - Khi nói chuyện, khi giảng, cũng như khi nghiêm khắc phê bình lỗi lầm của học sinh, tôi luôn thể hiện cho các em thấy tình cảm yêu thương của một người thầy đối với học trò. Theo qui luật phản hồi của tâm lí, tình cảm của thầy trước sau cũng sẽ được đáp lại bằng tình cảm của học trò. Lòng nhân ái, bao dung, đức vị tha của người thầy luôn có sức mạnh to lớn để giáo dục và cảm hóa học sinh. “Lớp học thân thiện” chỉ có được khi người thầy có tấm lòng nhân hậu, bao dung, hết lòng vì học sinh thân yêu của mình. Có một người thầy như vậy thì chắc chắn học sinh sẽ chăm ngoan, tích cực và ham học, thích đi học. * Xây dựng mối quan hệ bạn bè: Trong cuộc sống của mỗi con người, ngoài những người thân trong gia đình ra, ai cũng cần có bạn bè để chia sẻ. Học sinh Tiểu học cũng vậy. Nếu các em có nhiều bạn bè thân thiết trong lớp thì các em sẽ hợp tác vui vẻ với nhau và sẽ giúp đỡ nhau cùng tiến bộ. Em học giỏi sẽ giúp những em học yếu; ngược lại, em học yếu cũng dễ dàng nhờ bạn giúp đỡ mình học tập mà không phải e ngại, xấu hổ (Học thầy không tày học bạn). Là một giáo viên chủ nhiệm, tôi luôn quan tâm đến vấn đề này. Xây dựng được mối quan hệ bạn bè đoàn kết, gắn bó thì tôi sẽ xây dựng được nề nếp lớp học, tiến tới xây dựng môi trường học tập thân thiện. Từ môi trường học tập thân thiện đó, chất lượng học tập của lớp chắc chắn sẽ được nâng cao. Để xây dựng mối quan hệ bạn bè thân thiết, đoàn kết, gắn bó, sẵn sàng giúp đỡ nhau trong học tập, tôi luôn tạo ra các hoạt động, các vấn đề đòi hỏi sự hợp tác của nhiều học sinh. Cách làm cụ thể như sau: - Trong mỗi tiết học, tôi thường xuyên chia nhóm ngẫu nhiên. Tiết học này, các em chung nhóm với bạn này, nhưng tiết sau, các em lại chung nhóm với bạn khác. Lúc đầu có em chưa chịu, tuy ngồi chung nhóm nhưng có em lại quay mặt ra chỗ khác, hoặc ngồi im không tham gia, ai muốn làm gì thì làm; có nhóm lại cãi nhau, không ai chịu làm nhóm trưởng hoặc đùn đẩy nhau không chịu ghi kết
quả thảo luận vào phiếu, dẫn đến không hoàn thành nhiệm vụ. Trước tình trạng đó, tôi tuyên bố sẽ thi đua kết quả của từng nhóm và lấy kết quả đó chung cho tất cả các thành viên của nhóm. Do đó, những em học tốt buộc phải tích cực nếu không sẽ bị thành tích kém. Còn những em không tích cực hợp tác, tôi sẽ cho ngồi riêng một mình và phải làm toàn bộ công việc của một nhóm, làm đến đâu thì đạt thành tích đến đó. Bị ngồi một mình nên không thể hoàn thành công việc và phải nhận thành tích kém, trong khi các bạn ở các nhóm đều được thành tích cao. Các em đó sẽ không dám hờ hững nữa. Cứ như vậy, dần dần việc hợp tác của học sinh trong lớp đã được cải thiện. - Tôi khuyến khích học sinh tự viết ra những điều em chưa đồng y về việc làm, cách cư xử của Chủ tịch HĐTQ, trưởng ban hoặc của một bạn nào đó trong lớp... Qua hòm thư “ Điều mà em muốn nói...”. Căn cứ vào những điều các em viết ra, nếu là những điều tốt thì tôi đọc cho cả lớp nghe rồi tuyên dương ngay trước lớp. Còn những điều các em phê bình thì tôi phải điều tra nắm rõ đúng hay sai. Sau đó mới góp ý riêng với từng học sinh. - Khi có chuyện xích mích giữa em này với em kia, tôi kịp thời can thiệp không để mâu thuẫn kéo dài gây ảnh hưởng xấu đến tình bạn. Tôi gặp gỡ trao đổi riêng với từng học sinh hoặc nhóm học sinh để biết rõ đầu đuôi. Sau đó phân tích rõ ai đúng, ai sai. Ai sai thì phải nhận lỗi và xin lỗi bạn. Sau đó giảng hòa và bắt tay nhau vui vẻ trở lại. - Để tạo dựng cho các em một tình bạn bền đẹp với những kỉ niệm sâu sắc của tuổi học trò, tôi tổ chức sinh nhật cho học sinh ngay tại lớp học trong giờ ra chơi. Những em có ngày sinh trùng vào ngày thứ bảy, chủ nhật thì sẽ được tổ chức vào thứ sáu. Hình thức tổ chức do các em trong ban cán sự quyết định. Nhưng chủ yếu chỉ là múa hát, là những lời chúc mừng và một món quà nhỏ do cả lớp đóng góp. Giao Châu là xã thuần nông, hầu hết các bậc phụ huynh đều theo đạo Thiên chúa giáo, các bậc phụ huynh chủ yếu làm nghề nông, một số khác làm nghề mắm và buôn bán. Có rất nhiều em không nhớ ngày sinh của mình. Bởi các em chưa bao giờ được cha mẹ tổ chức sinh nhật, chưa bao giờ được nhận một
món quà mang ý nghĩa sâu sắc. Vì vậy, khi được cả lớp tổ chức sinh nhật, nhiều em rất xúc động. 2.3)Tổ chức các hoạt động mang tính tập thể cao: Thông qua các hoạt động lớp nhà trường kết hợp với Đội Thiếu niên tổ chức cụ thể như sau: Các chủ điểm thường thực hiện ở trường tiểu học bao gồm : Chủ điểm 1: Truyền thống nhà trường Thời gian thực hiện : Tháng 9 – 10. a. Yêu cầu giáo dục: – Giáo dục sự hiểu biết về trách nhiệm của người học sinh với truyền thống của nhà trường. – Rèn luyện nề nếp, thói quen tốt ở người học sinh tiểu học. – Bồi dưỡng tình cảm, thái độ đối với trường lớp. b) Các hình thức hoạt động: – Tổ chức tập dượt đội hình chuẩn bị cho lễ Khai giảng năm học mới. – Lễ Khai giảng năm học mới. – Học tập nội quy nhà trường. – Ôn luyện các bài hát đã được học từ năm học trước. – Tìm hiểu những nhiệm vụ trọng tâm, những chỉ tiêu chính của năm học mới, hướng phấn đấu của bản thân và của tập thể lớp trong năm học mới. – Lao động tu sửa trường lớp. – Phối hợp với Tổng phụ trách Đội tổ chức Đại hội Liên – Chi đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. Chủ điểm 2 : Kính yêu thầy giáo, cô giáo. Thời gian thực hiện : tháng 11. a. Yêu cầu giáo dục: – Giúp học sinh nhận thức được công lao dạy dỗ của các thầy giáo, cô giáo. – Giáo dục tình cảm tôn trọng, kính yêu và biết ơn thầy giáo, cô giáo. – Thể hiện lòng biết ơn thông qua hoạt động văn hóa – văn nghệ mừng
ngày Nhà giáo Việt Nam 20 – 11, viết thư thăm hỏi các thầy, cô giáo cũ, làm báo tường… b. Các hình thức hoạt động: – Phát động phong trào thi đua tháng học tốt, tuần học tốt, ngày học tốt giành nhiều kết quả cao mừng thầy, cô giáo. – Ra báo tường về ngày Nhà giáo Việt Nam 20 – 11. – Các hoạt động văn hóa – nghệ thuật mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11. – Lễ kỉ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam. – Viết thư thăm hỏi thầy, cô giáo cũ. – Công trình lao động “Mừng ngày Nhà giáo Việt Nam”. Chủ điểm 3 : Yêu đất nước Việt Nam Thời gian thực hiện : Tháng 12. a. Yêu cầu giáo dục: – Giáo dục cho học sinh hiểu biết về truyền thống của dân tộc, sự giàu đẹp của quê hương đất nước. – Giáo dục thái độ tôn trọng với những chiến công, những chiến sĩ đã quên mình vì Tổ quốc. Qua đó giáo dục ý thức rèn luyện bản thân qua học tập. – Sưu tầm tranh ảnh, các bài hát ca ngợi quê hương đất nước, các chiến sĩ bộ đội… b. Các hình thức hoạt động: – Tìm hiểu về những cảnh đẹp của quê hương đất nước. – Sưu tầm tranh ảnh về anh bộ đội, về quê hương, đất nước. – Cuộc thi “Em góp phần bảo vệ cảnh đẹp quê hương”. – Ca hát về anh bộ đội. – Tổ chức ngày 22–12 – Thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam – Ngày Quốc phòng toàn dân. – Hội thi vui học tập chuẩn bị cho thi học kì I. Chủ điểm 4 : Giữ gìn truyền thống văn hóa dân tộc Thời gian thực hiện: tháng 1 – 2.
a. Yêu cầu giáo dục: – Giáo dục học sinh hiểu biết về truyền thống văn hoá dân tộc địa phương. – Giáo dục ý thức bảo vệ, phát huy truyền thống dân tộc cho các em. – Bồi dưỡng cách giao tiếp, cách ứng xử cho các em. b. Các hình thức hoạt động: – Tìm hiểu những cái hay cái đẹp trong phong tục tập quán của quê hương : Lao động mùa xuân, tết trồng cây, ngày hội mùa xuân ... – Học tập những điều cần làm trong ngày Tết cổ truyền (có thảo luận ở các lớp cuối cấp). – Ca hát về mùa xuân quê hương, về sự đổi mới của quê hương, về Đảng, về Bác Hồ. – Vui chơi các trò chơi dân gian, dân tộc : Hội vật, chọi gà, bơi chải, kéo co... – Thi nét đẹp tuổi thơ. – Tham quan các viện bảo tàng hoặc các di tích lịch sử của quê hương. Chủ điểm 5 : Yêu quý mẹ và cô giáo. Thời gian thực hiện : Tháng 3. a. Yêu cầu giáo dục: – Hiểu ý nghĩa ngày Quốc tế Phụ nữ 8 – 3. – Giáo dục cho học sinh lòng kính trọng, quý mến mẹ và cô giáo – hai người mẹ hiền, người phụ nữ Việt Nam. – Biết cách thể hiện sự quý trọng người phụ nữ Việt Nam. b. Các hình thức hoạt động: – Phát động phong trào thi đua lập thành tích mừng ngày Quốc tế Phụ nữ. – Ra báo tường về ngày Quốc tế Phụ nữ , ca hát về mẹ và cô giáo. – Tổ chức kỉ niệm ngày Quốc tế Phụ nữ : 8 – 3. Chủ điểm 6 : Bác Hồ kính yêu Thời gian thực hiện : tháng 5. a. Yêu cầu giáo dục:
– Giáo dục cho học sinh hiểu biết về Bác Hồ, hiểu biết về truyền thống của Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. – Giáo dục cho học sinh lòng kính yêu và biết ơn Bác Hồ. b. Hình thức hoạt động: – Phát động thi đua cuối năm học, lập thành tích dâng lên Bác Hồ kính yêu. – Tổ chức “Hái hoa dân chủ” phục vụ cho ôn tập cuối năm. – Tổ chức buổi “Gặp gỡ hữu nghị”. – Tìm hiểu về thời niên thiếu của Bác Hồ. – Ca múa về Bác Hồ. – Tìm hiểu về truyền thống Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh. – Đại hội Cháu ngoan Bác Hồ. – Chuẩn bị kế hoạch hoạt động hè. Nhà trường luôn đẩy mạnh các hoạt động hướng về cộng đồng qua đó cung cấp những kiến thức mới, và rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh như: - Thực hiện công tác cùng tuyên truyền về An toàn giao thông, thông qua tổ chức mit tinh, hội thi An toàn giao thông , Vẽ tranh nét đẹp khi tham gia giao thông, thi trắc nghiệm về các biển báo giao thông, thi tiểu phẩm, thời trang giấy v.v . - Lồng ghép giáo dục bảo vệ môi trường qua công tác Vệ sinh cảnh quan trường lớp, tuyên truyền với mọi người về giữ gìn vệ sinh chung như: 5 phút nhặt rác, bỏ rác và đi vệ sinh đúng nơi quy định, chăm sóc cây trồng, công trình măng non v.v. - Phát động và tổ chức chương trình nuôi heo đất, thùng tiền từ thiện tiết kiệm đồ dùng học tập, cá nhân, phế liệu để giúp đỡ các bạn nghèo, bạn khuyết tật , các bạn vùng xa, lũ lụt,… - Tổ chức thăm hỏi các gia đình chính sách thương binh, mẹ Việt Nam Anh hùng, thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ, các nơi di tích lịch sử địa phương v.v.
Qua đó giáo dục cho học sinh truyền thống uống nước nhớ nguồn, biết ơn các anh hùng liệt sĩ vì nước quên thân, lòng nhân ái, tương thân tương trợ , biết quan tâm và chia sẻ với những hoàn cảnh thiệt thòi bất hạnh. 2.4) Tổ chức các trò chơi vui tươi lành mạnh Thích sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi bổ ích là nhu cầu, là sở thích của hầu hết các học sinh tiểu học. Vì vậy, khi tổ chức cho các em sinh hoạt tập thể và tham gia các trò chơi là giáo viên đã giúp các em “học mà chơi, chơi mà học”, kiến thức và kĩ năng ở mỗi em sẽ được hình thành và rèn luyện một cách nhẹ nhàng, tự nhiên, không gây căng thẳng, gò bó đối với các em. Ngoài ra, tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi còn giúp các em phát triển và hoàn thiện nhân cách, bồi dưỡng năng khiếu và tài năng sáng tạo. Ngoài ra, việc tổ chức các hoạt động tập thể còn là sợi dây gắn bó, kết nối, đoàn kết các em lại với nhau. - Tổ chức trò chơi dân gian như: Ngậm muỗng chuyền chanh, gánh bóng qua chướng ngại vật, nhảy bao bố, đi bộ kiểu ếch, rồng rắn, đua thuyền trên cạn….v.v. Số HS tham gia vận động viên :10 em, số cổ động viên cổ vũ rất đông tạo cho khi thế sôi nổi và hào hứng. - Qua các trò chơi rèn cho các em tình đoàn kết, tôn trọng cảm thông và chia sẻ, kỹ năng hợp tác cùng chung sức, nổ lực phát huy hết năng lực, biết hổ trợ giúp đỡ các thành viên trong nhóm đồng cam cộng khổ vuợt khó khăn để hoàn thành nhiệm vụ. Một số hình ảnh minh hoạ ở phần phụ lục 2.5) Chuẩn bị các điều kiện để tổ chức các hoạt động ngoài giờ lên lớp: Trong những năm gần đây trường chúng tôi được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo chính quyền địa phương đầu tư xây dựng mới cơ sở vật chất vững chắc khang trang có đủ tiện nghi sân chơi bê tông, nhà thư viện sách, đèn chiếu sáng, các dụng cụ âm thanh như âm ly, loa máy, các dụng cụ phục vụ các trò chơi dân gian, sách tham khảo, tranh ảnh cổ động, báo chí phục vụ nhu cầu đọc sách và tìm hiểu của học sinh và giáo viên . 2.6) Phối hợp chặt chẽ với các lực lượng trong và ngoài nhà trường :
Để tổ chức tốt các hoạt động ngoài giờ lên lớp nhà trường và Tổng phụ trách Đội phải làm tốt công tác tham mưu kết hợp với các ban ngành đoàn thể tại địa phương như Xã Đoàn, Ban Văn Hoá thông tin Xã, Tổ An ninh trật tự, Hội cựu Chiến binh để có những nội dung giáo dục truyền thống thêm phần phong phú. Ngoài ra các đoàn thể trong nhà trường: Chi Bộ, Công Đoàn Cơ sở, ban đại diện cha mẹ học sinh, huy động sự đóng góp của các nhà doanh nghiệp, mạnh thường quân phối hợp chặt chẽ chủ động và hổ trợ kinh phí, công sức vào các hoạt động chung đặc biệt như khen thưởng, tham quan, giúp đỡ học sinh có hoàn cảnh khó khăn đặc biệt,v.v. Đặc biệt tôi luôn chú trọng vào những biểu hiện, hành vi cụ thể của các em để xem xét đánh giá (nhìn nhận sự tiến bộ là chính, không chê trách phê phán mặc cảm trong các em) 2.7) Kết hợp chặt chẽ 3 môi trường giáo dục. - "Gia đình nhà trường và xã hội." * Về nguyên lí giáo dục “Giáo dục kết hợp chặt chẽ giữa 3 môi trường giáo dục: " Gia đình - Nhà trường - xã hội.” Vì vậy kết hợp với gia đình là không thể thiếu được, nó vừa mang tính lý luận đồng thời hết sức thực tiễn. Để làm tốt tôi đã: - Tổ chức họp phụ huynh học sinh định kì : đầu năm , giữa năm, cuối năm học để gặp gỡ, nắm bắt thông tin về học sinh; trao đổi với phụ huynh học sinh về hướng kết hợp giáo dục đạo đức các em để tránh tình trạng “ Trống đánh xuôi , kèn thổi ngược” Nhằm tạo sự hiểu biết cảm thông giữa giáo viên chủ nhiêm và phụ huynh học sinh. - Thông qua sổ liên lạc điện tử ,qua nhóm Zalo, facebook của giáo viên chủ nhiệm phụ huynh học sinh nắm được tình hình học tập, đạo đức của học sinh và ngược lại GV chủ nhiệm nắm chắc hơn những biểu hiện hành vi tích cực hoặc tiêu cực của các em để cùng giáo dục.
- Thống nhất với phụ huynh học sinh một số yêu cầu và biện pháp giúp các em học tập ở nhà, tuỳ điều kiện cụ thể nên có thời gian biểu học tập, sinh hoạt, vui chơi giải trí cho các em, phụ huynh học sinh đóng vai trò động viên, nhắc nhở, đôn đốc các em thực hiện nhiệm vụ học tập, tránh chê bai, tuyệt đối không dùng bạo lực đối với các em. - Qua mỗi học kì họp phụ huynh học sinh. + Báo cáo đầy đủ quá trình rèn luyện phấn đấu của từng học sinh và kết quả điểm số, xếp loại từng môn, có nhận xét đánh giá so sánh với thời điểm trước. + Trao đổi những phát hiện mới về hành vi đạo đức của học sinh (nếu có) để phụ huynh nắm bắt cùng cộng đồng trách nhiệm, động viên khuyến khích nếu là biểu hiện tốt, ngăn ngừa giáo dục nếu là biểu hiện chưa tốt. `- Nắm bắt các thông tin ở học sinh qua phiếu sinh hoạt hè, để động viên kịp thời những em có thành tích tốt,uốn nắn những biểu hiện sai trái lệch lạc của học sinh . Đồng thời giáo viên cần kết hợp chặt chẽ với các đoàn thể trong trường đặc biệt là Đoàn, Đội để tổ chức cho các em tham gia vào các hoạt đông lành mạnh và bổ ích. Các hoạt động sinh hoạt tập thể và một số trò chơi đơn giản, gọn nhẹ, tôi có thể tổ chức ngay trong mỗi buổi học chính khóa và cả các buổi sinh hoạt ngoài giờ lên lớp. * Tổ chức sinh hoạt tập thể và vui chơi trong buổi học chính khóa Giữa 2 tiết học căng thẳng, tôi thường tổ chức cho các em múa hát tập thể, biểu diễn văn nghệ, hát dân ca, diễn hài,... Trong các tiết Khoa học, Đạo đức, tôi tổ chức cho các em chơi các trò chơi như: làm phóng viên; sắm vai xử lí các tình huống phòng tránh bị xâm hại, từ chối các chất gây nghiện, bày tỏ thái độ đối với người bị nhiễm HIV/AIDS,...và đóng vai xử lí các tình huống trong môn Đạo đức. Thông qua các hoạt động này, các em còn được hình thành và rèn luyện nhiều kĩ năng sống cần thiết.
Căn cứ vào phiếu điều tra đầu năm, tôi nắm được khả năng của từng em nên tôi phân công vai diễn, múa hát hoặc giao việc phù hợp với từng em, khuyến khích động viên các em tự tin bộc lộ năng khiếu của mình. Nhờ vậy, các tiết học chính khóa trở nên sôi nổi, các em rất hào hứng tham gia. Thông qua các hoạt động vui chơi, các em được “làm”, “được trải nghiệm” như trong cuộc sống thực, điều đó sẽ giúp các em lĩnh hội kiến thức và rèn luyện kĩ năng sống một cách nhẹ nhàng, nhưng lại hiệu quả. * Tổ chức các họat động sinh hoạt tập thể và vui chơi thông qua hoạt động ngoài giờ lên lớp Ở Tiểu học, giáo dục ngoài giờ lên lớp được qui định trong chương trình chính khóa, không bắt buộc giáo viên chủ nhiệm phải lên tiết ngoài giờ lên lớp. Nhưng nếu các hoạt động này chỉ diễn ra ở các tiết học chính khóa trên lớp thì sẽ mất rất nhiều thời gian, nếu như giáo viên vận dụng và tổ chức không khéo léo thì sẽ làm ảnh hưởng đến tiến trình giờ học. Do vậy, đối với những hoạt động chiếm nhiều thời gian, cần nhiều sức lực, tôi tổ chức cho học sinh tham gia trái buổi, mỗi tuần 1 buổi. - Tổ chức cho học sinh ôn luyện kiến thức bằng các trò chơi như: Rung chuông vàng, Hái hoa dân chủ, Thi tìm hiểu về An toàn giao thông,..Nội dung thi được tôi soạn bằng chương trình Powerpoint nên gây được sự thích thú, hào hứng cho học sinh mỗi lần tham gia. - Tổ chức các buổi họp lớp, làm đồ dùng học tập và làm báo tường, vẽ tranh chào mừng các ngày lễ lớn.
( Hình 1: Học sinh tham gia vẽ tranh) - Tổ chức cho học sinh xem phim tài liệu kỉ niệm các sự kiện lịch sử trọng đại của đất nước như: Kỉ niệm ngày thành lập Đảng, Cách mạng tháng Tám, Kỉ niệm ngày quốc khánh, ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, ngày giải phóng miền Nam,...Những đoạn phim tài liệu này, tôi lấy trên mạng internet rồi kết nối với máy chiếu, chiếu lên cho học sinh xem. - Hướng dẫn các em làm bình hoa, cắt gấp hoa để trang trí góc học tập và làm một số đồ chơi đơn giản để trưng bày hoặc để tặng người thân bạn bè. ( Hình 2: Học sinh tham gia làm đồ dùng học tập và trang trí lớp ) Dựa trên hướng dẫn, tôi tập trung cả lớp lại và hướng dẫn các em làm việc theo nhóm. Các em cùng làm, cùng góp, giúp đỡ nhau làm việc.