Siêu âm bụng cấp cứu

Chia sẻ: Nguyen Lan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:26

Thêm vào BST

Báo xấu

580
lượt xem 157
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Siêu âm bụng tổng quát là một trong những thăm khám được sử dụng nhiều nhất hiện nay khi người bệnh vào viện. Mục đích có thể là kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc đánh giá những bệnh lý đã biết trước. Siêu âm bụng có thể đánh giá được tổn thương ở các bộ phận sau: - Gan, mật - Hệ tiết niệu: thận, bàng quang, niệu quản - Hệ sinh dục: tử cung, buồng trứng (nữ), tiền liệt tuyến (nam)...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Siêu âm bụng cấp cứu

SIÊU ÂM B NG C P C U BM ch n oán hình nh HYD C n Thơ Siêu âm ch là cái bóng c a s th t 1
M C TIÊU 1. Nh n bi t ư c vai trò c a các phương ti n C HA 2. Mô t ư c 4 v trí kh o sát cơ b n trong k thu t FAST 3. Nêu ư c nhóm các nguyên nhân thư ng g p trong các v trí au thông thư ng. 4. Mô t ư c hình nh m t s b nh lý thư ng g p i n hình trong c p c u 5. Th c hi n thu n th c các m t c t cơ b n trong k thu t FAST. 6. Th c hi n thu n th c các m t c t kh o sát trong b nh lý viêm ru t th a, tìm nguyên nhân th n nư c. SA t i gư ng 2
K THU T KH O SÁT • Ph n l n các trư ng h p b nh nhân không c n chu n b gì. • B nh nhân n m ng a, hai tay ưa cao lên u b c l ph n m n sư n. • Và ph n l n trư ng h p s g p các khó khăn: (1) B nh nhân không h p tác. (2) B nh nhân xoay tr kém vì au, hôn mê. (3) Các d ng c c nh, v t thương, băng g c: s làm c n tr v trí t u dò. 3
u dò • Hi n t i m t s máy t i giư ng có trang b k thu t Doppler s giúp ích r t nhi u trong kh o sát. Các m t c t • K thu t FAST 4
K thu t FAST (Focused Assessment with Sonography for Trauma) • siêu âm có tr ng tâm trong ch n thương. • Th c hi n nh ng năm 1970 b i nh ng ph u thu t viên Châu Âu và Nh t. • Cùng v i kinh nghi m c a nh ng bác sĩ ngư i M , thu t ng FAST ra i kho ng năm 1990. • Khi ó FAST=Focused Abdominal Sonography For Trauma, sau này thu t ng ư c i thành Focused Assessment with Sonography for Trauma nhưng m c ích kh o sát không thay i: ánh giá b nh nhân ch n thương b ng siêu âm. Theo hư ng d n c a H i Siêu Âm Hoa Kỳ (AIUM), k thu t FAST ư c th c hi n b i 4 m t c t cơ b n: • 1- M t c t ¼ trên (P) (hay m t c t liên sư n P, m t c t rãnh Morrison, m t c t khoang quanh gan • 2- M t c t ¼ trên (T) (hay m t c t liên sư n T, m t c t khoang quanh lách) • 3- M t c t vùng ch u (hay m t c t h v , m t c t túi cùng Douglas) • 4- M t c t quanh tim (hay m t c t dư i xương c, m t c t dư i sư n) 5
6
Các m t c t m r ng g m: • M t c t qua rãnh i tràng (P) và (T): tìm d ch rãnh i tràng • M t c t liên sư n (P), (T) sau: tìm d ch màng ph i. • M t c t khoang màng ph i (phía trư c): tìm d u hi u trư t màng ph i. Thi u d u hi u này th hi n tràn khí màng ph i. • M t c t c nh c: kh o sát tim. K thu t khác • è ép. • Xoay tr b nh nhân: hơi t do, d ch t do, s i s thay i v trí khi thay i tư th b nh nhân. 7
Siêu âm trong ch n thương Vai trò c a siêu âm là • (1) Tìm d ch b ng. • (2) Tìm t ng t n thương. • (3) Tìm t n thương khoang màng ph i. • (4) Hư ng d n ch c dò • (5) Theo dõi di n ti n. 8
Tìm d ch b ng • Là vai trò quan tr ng nh t c a siêu âm ch n thương. Các v trí tìm d ch ã ư c c p trong k thu t FAST. T n thương t ng c (1) T máu dư i bao: . (2) D p ch mô (3) Rách: m t liên t c ư ng b . Lưu ý: c n phân bi t v i các v trí l i lõm t nhiên c a t ng. Ví d : rãnh dây ch ng li m gan, th n múi … (4) t các m ch máu nuôi: g p trong ch n thương gi t (té cao). Siêu âm thang xám r t khó phát hi n. C n ph i h p Doppler kh o sát m ch máu r n cơ quan. 9
10
T n thương t ng r ng: • R t khó xác nh. M t vài g i ý bao g m phù n thành ru t, nhu ng gi m, hơi t do b ng. T n thương khoang sau phúc m c • Ch n thương th n (kèm ti u máu) và ng m ch ch b ng - tĩnh m ch ch dư i ( nh hư ng huy t ng). • D ch thư ng g p kho ng quanh th n ho c quanh các m ch máu l n, có gi i h n rõ. H i âm tr ng d ch kém thu n tr ng. • Thư ng kèm d ch trong phúc m c do d ch máu th m vào phúc m c. 11
Tràn d ch màng ph i ư ng c t dư i sư n (hay g i là ư ng c t gián ti p): quan sát d ch màng ph i nh gan làm c a s siêu âm. ư ng c t liên sư n (phía th p hay phía sau) hay g i là ư ng c t tr c ti p: kh o sát tr c ti p d ch màng ph i. Khi c n ch c dò d ch d n lưu hay xét nghi m thì ư ng c t tr c ti p s ư c l a ch n. 12
Tràn khí màng ph i • Bình thư ng, màng ph i có d u hi u “trư t màng ph i” – “lung sliding”. • D u hi u “trư t màng ph i” không xu t hi n khi có khí xen gi a 2 lá thành và lá t ng. • Có th quan sát tr c ti p hình nh ng hay dùng Doppler ho c mode TM kh o sát d u hi u trư t. 13
M t s chú ý khi làm siêu âm trong ch n thương • Siêu âm không có d ch không lo i tr t n thương t ng. -> nên siêu âm ki m tra • Có d ch lư ng ít. Có th g i ý tìm t ng t n thương d a vào v trí xu t hi n d ch. 14
• Khi siêu âm phát hi n có d ch lư ng nhi u. Nên kh o sát nhanh t n thương t ng và KHÔNG NÊN C G NG tìm t n thương t ng trên siêu âm. • Nên k t lu n: “D ch b ng lư ng nhi u d ng máu chưa rõ t ng t n thương” và giao l i cho khoa c p c u x trí nhanh. • Siêu âm có d ch và t n thương t ng: không lo i tr t n thương nh ng t ng khác. • Do v y, vi c tr l i câu h i: “T n thương t ng nào?” ch nên ư c th c hi n khi tình tr ng b nh nhân ã n nh. • Nhi u trư ng h p ch có ít d ch b ng nhưng không tìm th y ư c t n thương t ng 15
• nh y c a tràn d ch màng ph i r t t t. • nh y c a tràn khí màng ph i v n ang còn nghiên c u và bàn cãi. • Siêu âm ch n oán tràn khí màng ph i v n có giá tr nh ng b nh nhân n ng xoay tr kém không ch p x quang ph i ư c, ho c khi hình nh x quang không rõ ràng. H SƯ N PH I THƯ NG V H SƯ N TRÁI T c m t do giun, s i Viêm loét d dày tá tràng – Viêm i tràng góc Viêm túi m t c p th ng loét lách Áp xe gan T cm t B nh lý lách (Lách to, B nh lý gan m t do Viêm t y c p u lách, ap-xe lách…) viêm, u Phình ng m ch ch b ng B nh lý khác QUANH R N HÔNG PH I HÔNG TRÁI T c ru t Cơn au qu n th n do Cơn au qu n th n do Viêm d dày ru t c p s i s i Viêm h ch m c treo Viêm th n b th n c p Viêm th n b th n c p Viêm phúc m c Các b nh lý th n, ti t Các b nh lý th n, ti t Phình ng m ch ch ni u khác ni u khác b ng. H CH U PH I Ru t th a viêm 30% B nh lý ph khoa H V 20% B nh lý t cung ph n H CH U TRÁI B nh lý khác ph Viêm túi th a i 50% (Viêm Viêm bàng quang, tràng sigma, i tràng túi th a manh tràng, viêm b nh lý s i xu ng o n cu i h i tràng, xo n Ru t th a viêm ti u B nh lý ph khoa manh tràng, l ng ru t, khung S i ni u qu n o n Crohn….) Viêm i tràng Sig ma th p 16
T cm t Qui trình kh o sát • Tìm v trí t c m t – ư ng c t s 2 – Liên sư n (P) – Vai (P) r n • Tìm nguyên nhân 17
18
Dày thành túi m t • S t xu t huy t • Viêm túi m t • Do ngâm trong d ch (xơ gan, suy th n m n, suy tim…) Viêm t y c p • Siêu âm không ch n oán xác nh • G i ý ch n oán • Tìm nguyên nhân • Các vai trò khác 19
• T y tăng kích thư c • Gi m h i âm • D ch quanh t y (d u hi u s m) • Tìm bi n ch ng 20