YOMEDIA
Sinh học phát triển (TS Nguyễn Lai Thành) - Chương 2.3
Chia sẻ: Asdfcs Fsdfd
| Ngày:
| Loại File: PDF
| Số trang:48
230
lượt xem
30
download
Download
Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ
Chương 2.Sự tạo trứng:Trứng là một tế khổng
lồ, là tế bào duy nhất
có khả năng phát triển
thành một cơ thể mới.
. Do phải phát triển gần
như độc lập nên trứng
có lớp vỏ dày bảo vệ và
có rất nhiều chất dự trữ
dưới dạng noãn hoàng.
AMBIENT/
Chủ đề:
Nội dung Text: Sinh học phát triển (TS Nguyễn Lai Thành) - Chương 2.3
- Bộ môn Tế bào,
Mô, Phôi và Lý sinh
Sinh học
phát triển
Developmental Biology
TS. Nguyễn Lai Thành
- Chương 2
Sự tạo giao tử ở động vật
- Chương 2.3
Sự tạo trứng
- Tế bào trứng (noãn bào)
Trứng là một tế khổng
lồ, là tế bào duy nhất
có khả năng phát triển
thành một cơ thể mới.
Do phải phát triển gần
như độc lập nên trứng
có lớp vỏ dày bảo vệ và
có rất nhiều chất dự trữ
dưới dạng noãn hoàng.
- Ảnh chụp hiển vi trứng người
- Sơ đồ trứng chín ở động vật có vú
Các tế bào nang ở vành
Thoi phân bào ở trung
phóng xạ
kỳ giảm phân II
Khoảng
gian màng
Thể cực
thứ nhất
Màng sáng
Màng tế bào
trứng
Mạng lưới axit Hyaluronic
- Hình dạng, kích thước trứng
Trứng thường có hình cầu
Động vật có vú và cầu gai: 60-200 m
Cá và ếch: từ 1 - 2 mm
Bò sát và chim trứng có thể có đường kính tới
hàng chục cm và cân nặng tới hàng kg.
- Noãn hoàng
Các chất dự trữ có trong trứng gọi chung là noãn
hoàng. Người ta phân biệt ba loại noãn hoàng:
Noãn hoàng hidrat cacbon
Ở dạng các hạt hoặc mảnh glicogen hoặc các polisaccarit khác.
noãn hoàng mỡ
Gồm các mảnh hoặc các giọt mỡ.
Noãn hoàng protein
Là những tinh thể protein tự do hoặc trong các cấu trúc tinh thể
của phiến noãn hoàng.
- Các loại trứng theo lượng noãn hoàng
– Trứng giàu noãn
hoàng
(polylecithal):
chânkhớp, cá
xương, bò sát,
chim, động vật
có vú đẻ trứng.
– Trứng trung
noãn hoàng
(mesolecithal),
thí dụ như ở cá
sụn-xương và
lưỡng thê.
- Các loại trứng theo lượng noãn hoàng
– Trứng ít noãn
hoàng
(oligolecithal):
nhuyễn thể, da gai
và đa số giun.
– Trứng không có
noãn hoàng hay
trứng vô noãn
hoàng (alecithal):
động vật có vú đẻ
con, một số côn
trùng cánh màng
kí sinh.
- Cơ cấu tổ chức của trứng
Sự phân cực.
Noãn hoàng thường tập trung ở phía dưới và cực dưới
được gọi là cực thực vật. Noãn bào chất nghèo noãn
hoàng thường tập trung ở phía trên và cực trên gọi là
cực động vật. Ngoài ra trong quá trình phát triển còn
xảy ra sự phân vùng tế bào chất và xuất hiện các loại
cơ cấu khác quy định các trục đối xứng của phôi sau
này.
Lớp tế bào chất dưới vỏ
Một lớp mỏng tế bào chất ngoại vi, ngay dưới màng
sinh chất của trứng, có cấu tạo đặc biệt. Lớp này có
chứa nhiều hạt mucopolisaccarit (gọi là hạt dưới vỏ), có
khả năng hấp thụ nước và trương nở rất mạnh, chúng
tham gia tích cực vào quá trình thụ tinh.
- Các màng trứng
Có ba loại màng trứng:
Màng trứng thứ nhất được chính tế bào trứng tạo
nên.
Màng thứ hai được tạo nên bởi các tế bào nuôi,
các nang bào bao quanh trứng.
Màng thứ ba được tạo nên sau khi trứng rụng và
là sản phẩm tiết của đường dẫn trứng.
- Các kiểu cơ quan tạo trứng
Kiểu phân tán
Kiểu tập trung
Không có tế bào nuôi
Có tế bào nuôi
• Chỉ các nang bào
• Có thêm các tế bào nuôi sinh dục
- Kiểu phân tán. Chỉ thấy ở một số loài bọt biển,
ruột túi và giun dẹp. Noãn nguyên bào và noãn
bào xuất hiện phân tán trong tầng chất keo, nội
bì hoặc ngoại bì.
Kiểu tập trung. Thấy ở đa số các loài động vật,
quá trình tạo trứng xảy ra trong các tuyến sinh
dục chuyên hoá, thường gọi là buồng trứng.
- Kiểu không có tế bào nuôi thường thấy ở da gai
và một số nhuyễn thể. Các tế bào trứng phát
triển không dựa vào tế bào xung quanh.
Kiểu có tế bào nuôi thường thấy ở đa số loài
động vật. Trong buồng trứng noãn bào thường
kèm theo những tế bào đặc biệt đóng vai trò
dinh dưỡng. Các tế bào này tạo một hay nhiều
lớp giống như biểu mô bao lấy noãn bào, thí dụ
như ở động vật có vú
- Sinh sản noãn nguyên bào
• Ở phôi nữ tính, sau khi di cư vào tuyến sinh
dục, các tế bào sinh dục nguyên thuỷ trở
thành các noãn nguyên bào và bước vào giai
đoạn sinh sản.
Giai đoạn này bắt đầu và kết thúc rất sớm
ngay trong giai đoạn phát triển phôi.
- Sinh sản noãn nguyên bào ở người
Developmental Age Feature
Day 28 first primordial germ cells observed
Week 4-7 germ cell proliferation and migration
Week 4-5 (day 28-30) mesonephric tubules form
Week 4-5 (day 28-30) mesonephric ducts (Wolffian) forms
Week 5 (day 31-35) genital ridge forms from coelomic epithelium thickening
Week 6 (day 35-42) germ cells migrate to dorsal mesentry
Week 6 (day 38-42) budding indifferent gonad
Week 6 (day 40-42) paramesonephric duct (Mullerian) forms
Week 7 (day 42-48) germ cells migrate into indifferent gonad
Week 7 (day 49) germ cell migration complete
Weeks 7-8 gonad recognisable as ovary
Months 2-7 Oogonia proliferate in ovary
Months 2.5-7 Oocytes initiate meiosis and then arrest
- Tăng trưởng noãn bào
Đây là giai
đoạn chiếm
một khoảng
thời gian rất
dài. Thí dụ
như ở cá thể
nữ tính người,
giai đoạn này
bắt đầu từ
tháng phát
triển thứ 5-6
trong bụng
mẹ cho tới
gần lúc rụng
trứng. (Based on data from: Hassold, etal., Environ Mol Mutagen 1996. 28: 167-175)
- Những biến đổi của nhân noãn bào trong
giai đoạn tăng trưởng.
Như ở tinh bào 1, nhân của noãn bào 1 cũng
trải qua các giai đoạn đầu của tiền kì Meiose 1
một cách tương tự.
Điểm rất đặc biệt của quá trình tạo noãn là khi
bước sang giai đoạn lớn nhiều các nhiễm sắc
thể trong lưỡng trị của diplonem chuyển sang
giai đoạn mở xoắn và hoạt động tổng hợp.
Thêm tài liệu vào bộ sưu tập có sẵn:
Báo xấu
LAVA
ERROR:connection to 10.20.1.98:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
ERROR:connection to 10.20.1.98:9315 failed (errno=111, msg=Connection refused)
Đang xử lý...