SKKN: Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép Kĩ năng sống cho học sinh trong phân môn Tập đọc lớp 4

Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> <br /> <br /> <br /> MỤC LỤC<br /> <br />                                      NỘI DUNG TRANG<br />            I. Phần mở đầu 2<br /> 1. Lý do chọọ<br />            1. Lý do ch n đềề<br /> n đ  tài<br />  tài 2<br />   2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài 2<br />           3. Đối tượng nghiên cứu  3<br />           4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu.  3<br />           5. Phương pháp nghiên cứu 3<br />           II. Phần nội dung 3<br />         1. Cơơ<br />           1. C  s sởở ậậnn<br />  lý lu<br />  lý lu 3<br />           2. Thực trạng 4<br />           3. Giải pháp, biện pháp: 7<br />           3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp 7<br />           3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp            7<br />           3.3. Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp 23<br />           3.4 Mối quan hệ giữa các giải pháp, biện pháp. 23<br />           3.5. Kết quả khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên  23<br /> cứu<br />           4. Kết quả thu được qua khảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn  24<br />           III. Phần kết luận, kiến nghị 24<br />           1. Kết luận: 24<br />   2. Kiến nghị:  24<br />                                    TÀI LIỆU THAM KHẢO  25<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 1 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> <br /> <br /> <br /> <br />  I. Phần mở đầu<br /> 1. Lý do chọn đề tài<br />  Để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế hệ trẻ, đáp ứng nguồn nhân lực  <br /> phục vụ  sự  nghiệp  công  nghiệp hoá ­ hiện đại hoá đất nước, đáp  ứng yêu cầu hội  <br /> nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học, giáo dục phổ thông đã và đang đổi <br /> mới mạnh mẽ  theo bốn trụ  cột của giáo dục thế  kỷ  XXI, mà thực chất là cách tiếp  <br /> cận “Kĩ năng sống”. Bộ GD và ĐT đưa nội dung giáo dục Kĩ năng  sống lồng ghép vào <br /> các môn học ở bậc tiểu học. Đây là một chủ trương cần thiết và đúng đắn.  Bởi lẽ Kĩ <br /> năng sống là khả năng làm chủ bản thân của mỗi người; khả năng ứng xử phù hợp với <br /> những người khác và với xã hội; khả năng ứng phó tích cực trước các tình huống của  <br /> cuộc sống.<br />           Giáo dục Kĩ năng sống càng trở nên cấp thiết  đối với thế hệ trẻ, bởi  vì: lứa tuổi <br /> học sinh đang hình thành những giá trị nhân cách, những ước  mơ, ham hiểu biết, thích <br /> tìm  tòi,  khám  phá  song  còn  thiếu  hiểu  biết  sâu  sắc, dễ  bị  lôi  kéo, kích động… Đặc <br /> biệt là trong  bối  cảnh hội nhập quốc tế  và cơ  chế  thị  trường hiện nay, thế  hệ  trẻ <br /> thường xuyên chịu tác động đan xen của những yếu tố tích cực và tiêu cực luôn đặt vào <br /> hoàn cảnh phải lựa chọn những giá trị, phải đương đầu với khó khăn, thách thức, áp <br /> lực tiêu cực. Hơn nữa các em chính là những chủ  nhân tương  lai  của đất nước, là <br /> người sẽ quyết định sự phát triển của đất nước trong những năm tới. <br />           Giáo dục  Kĩ năng s ố ng  với các phương pháp và nghiên cứu trường hợp điển  <br /> hình,  đóng  vai, trò chơi, dự  án, tranh luận,   động  não, hỏi chuyên gia, viết tích cực… <br /> cũng là phù hợp với định hướng về  đổi  mới  phương pháp giáo dục  ở  trường phổ <br /> thông. Bởi vậy, giáo dục và rèn luyện  Kĩ năng s ố ng   cho học sinh được xác định  là <br /> một trong những nội dung cơ  bản của phong trào thi đua “Xây dựng trường học thân  <br /> thiện, học sinh tích cực”. <br />   Đối với việc thực hiện chương trình và xây dựng kế  hoạch dạy học của phân  <br /> môn Tập đọc lớp 4. nhằm giúp học sinh bước đầu hình thành và rèn luyện cho các Kĩ <br /> năng sống cần thiết, phù hợp với lứa tuổi; giúp các em nhận biết được những giá trị <br /> tốt đẹp trong cuộc sống; biết tự  nhìn nhận, đánh giá  đúng  về  bản  thân để  tự  tin, tự <br /> trọng và không ngừng vươn lên trong cuộc sống; biết  ứng xử  phù hợp trong các mối  <br /> quan hệ với người thân; với cộng đồng và với môi trường tự nhiên; biết sống tích cực, <br /> chủ  động trong mọi hoàn cảnh. Xuất phát từ  sự  cần thiết của việc giáo dục Kĩ năng <br /> sống  cho thế  hệ  trẻ  trong phân môn Tập đọc nên tôi chọn   đề  tài :“  Một  số  kinh  <br /> nghiệm dạy học lồng ghép Kĩ  năng  s ố ng   cho học sinh trong phân môn Tập đọc  <br /> lớp  4.”<br /> 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 2 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br />           * Mục tiêu:<br /> Giúp HS ý thức được giá trị  của bản thân trong mối quan hệ  xã hội; Hiểu biết  <br /> về thể chất, tinh thần của mình; Có hành vi, thói quen ứng xử có văn hoá và chấp hành  <br /> pháp luật…<br /> Giúp học sinh có đủ khả năng thích ứng với môi trường xung quanh, tự chủ, độc <br /> lập, tự tin khi giải quyết công việc.<br />  <br /> <br /> * Nhiệm vụ:<br />              Tìm hiểu về  nội dung, phương pháp và các hình thức giáo  dục lồng ghép Kĩ <br /> năng sống trong phân môn Tập đọc lớp 4.<br />  Nắm được những khó khăn, vướng mắc của GV và HS khi thực hiện dạy học  <br /> lồng ghép Kĩ năng sống cho HS trong phân môn Tập đọc lớp 4.<br />   Khảo sát thực trạng việc tổ chức dạy lồng ghép giáo dục kĩ năng sống cho học <br /> sinh lớp 4C trong phân môn Tập đọc.<br />            Qua kết quả nghiên cứu, đánh giá những nguyên nhân ảnh hưởng tới quá trình <br /> hình thành Kĩ năng sống cho học sinh.<br />            Đề xuất một số biện pháp nhằm nâng cao kết quả giáo dục kỹ năng sống qua  <br /> việc lồng ghép trong giảng dạy phân môn Tập đọc cũng như  nâng cao hiệu quả  giáo  <br /> dục và rèn luyện kỹ năng sống cho học sinh trường  tiểu học Krông Ana, huyện Krông  <br /> Ana.<br />           3. Đối tượng nghiên cứu <br /> Đề tài hướng vào nghiên cứu đặc điểm các bài dạy có nội dung lồng ghép giáo  <br /> dục kĩ năng sống và thực tế dạy học trong phân môn Tập đọc  lớp 4.<br />           4. Giới hạn phạm vi nghiên cứu. <br />  Tìm hiểu một số đặc điểm cơ  bản của Kĩ năng sống được hình thành qua việc <br /> học phân môn Tập đọc tại lớp 4C trường tiểu học Krông Ana, trong năm học 2014 ­ <br /> 2015<br />           5. Phương pháp nghiên cứu<br /> ­ Phương pháp điều tra <br /> ­ Phương pháp nghiên cứu tài  liệu<br /> ­ Phương pháp thống kê<br /> ­ Phương pháp phân tích tổng hợp <br /> ­ Phương pháp so sánh <br /> ­ Phương pháp thực hành <br />            II. Phần nội dung<br />           1. Cơ sở lý luận<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 3 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br />             Thực hiện Quyết định số 2994/QĐ­BGD và ĐT ngày 20 tháng 7 năm 2010 của  <br /> Bộ Giáo dục và Đào tạo triển khai giáo dục kỹ năng sống trong một số môn học và hoạt  <br /> động giáo dục ở các cấp học; Dựa trên cơ sở những định hướng của đợt tập huấn Tăng  <br /> cường giáo dục kỹ năng sống trong các môn học của Bộ cho các cấp học trong hệ thống <br /> giáo dục phổ thông. Đặc biệt, rèn kĩ năng sống cho học sinh được xác định là một trong  <br /> những nội dung cơ bản của Phong trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện , học  <br /> sinh tích cực” trong các trường phổ thông của Bộ Giáo dục và Đào tạo chỉ đạo.<br />  Để  thực hiện việc nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện thế  hệ  trẻ, đáp ứng  <br /> nhu cầu hội nhập quốc tế và nhu cầu phát triển của người học. Giáo dục phổ thông đã <br /> và đang từng bước đổi mới theo hướng từ  chủ  yếu là trang bị  kiến thức sang trang bị <br /> những năng lực cần thiết cho các em học sinh, phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, <br /> sáng tạo của người học, phù hợp với từng lớp học, tăng cường khả năng làm việc theo <br /> nhóm, vận dụng kiến thức vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui,  <br /> hứng thú học tập cho học sinh. Nhận thức rõ tầm quan trọng, cần thiết của việc giáo  <br /> dục kỹ năng sống cho học sinh phổ thông nói chung, học sinh tiểu học nói riêng.<br />            Kĩ năng sống thúc đẩy phát triển cá nhân và xã hội. Có thể nói Kĩ năng sống chính  <br /> là nhịp cầu giúp con người biến kiến thức thành thái độ, hành vi và thói quen tích cực,  <br /> lành mạnh.  Kĩ năng sống có thể  hình thành tự  nhiên, học được từ  những trải nghiệm  <br /> của cuộc sống và do giáo dục mà có. Không phải đợi đến lúc được học kỹ  năng sống <br /> một   con   người   mới   có   những   kỹ   năng   sống   đầu   tiên.   Chính   cuộc   đời,   những   trải  <br /> nghiệm, va vấp, thành công và thất bại giúp con người có được bài học quý giá về  kỹ <br /> năng sống. Tuy nhiên, nếu được dạy dỗ  từ  sớm, con người sẽ  rút ngắn thời gian học  <br /> hỏi qua trải nghiệm, sẽ  thành công hơn.<br />           Kĩ năng sống cần cho suốt cả cuộc đời và luôn luôn được bổ  sung, nâng cấp để <br /> phù hợp với sự  thay đổi của cuộc sống biến động. Người trưởng thành cũng vẫn cần  <br /> học kĩ năng sống. <br />           Ở lứa tuổi lớp 4 học sinh đang phát triển về hệ xương, hệ thần kinh, học sinh có <br /> những nhận biết nhất định về xung quanh, biết đánh giá nhận xét sự việc xảy ra quanh  <br /> mình.  Các em đã có sự phát triển về trí tuệ, tâm hồn, thích quan sát mọi vật xung quanh. <br /> Khả năng tư duy cụ thể nhiều hơn khả năng khái quát hoá và rất nhạy cảm với vẻ đẹp <br /> của thiên nhiên đất nước. Các em dễ  xúc động và bắt đầu biết mơ   ước, có trí tưởng  <br /> tượng phong phú. Thích nghi với các vấn đề mà mình đã quan sát được và có khả  năng  <br /> ứng xử phù hợp với những người khác và với xã hội, khả  năng ứng phó tích cực trước  <br /> các tình huống của cuộc sống .<br />           2. Thực trạng<br />           2.1. Thuận lợi – khó khăn<br />            * Thuận lợi:<br />               Học sinh được học tập trong một môi trường có điều kiện từ phía gia đình, nhà <br /> trường và xã hội.<br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 4 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br />              Nội dung dạy học lồng ghép giáo dục kĩ năng sống cho học sinh trong các môn <br /> học nói chung và phân môn Tập đọc lớp 4 nói riêng được thực hiện theo chủ  trương <br /> chung của Bộ giáo dục và Đào tạo. <br />             * Khó khăn:<br />              Thực tế, lâu nay GV chỉ tập trung dạy kiến thức văn hóa mà chưa có thói quen  <br /> dạy thêm Kĩ năng sống cho HS nên khi thực hiện dạy lồng ghép còn có phần lúng túng.  <br /> Ở một số bài, thời gian giảng dạy trong 1 tiết là 35 phút nhiều khi không đủ. Vì thế, khi  <br /> dạy lồng ghép Kĩ năng sống vào môn học thì GV phải chọn những phương pháp lồng <br /> ghép thích hợp để tránh “cháy” giáo án và nặng thêm nội dung cho bài học. <br />            2.2. Thành công – hạn chế<br />            * Thành công:<br />             Thực hiện dạy học lồng ghép kĩ năng sống trong phân môn Tập đọc học sinh có  <br /> sự hào hứng hơn trong tiết học, thể hiện sự tự tin, nhiều bài các em đã vận dụng, khám  <br /> phá tìm hiểu trong thực tế và đặc biệt kĩ năng trình bày của nhiều em diễn đạt một cách  <br /> gãy gọn, lưu loát,…<br />        <br /> <br />          * Hạn chế:<br />           Thời gian thực hiện dạy lồng ghép giáo dục kĩ năng sống trong mỗi tiết học còn <br /> ít.<br />      Giáo dục kĩ năng sống đòi hỏi sự khéo léo nhưng khi thực hiện về phương pháp  <br /> dạy học lồng ghép cũng chưa thật sáng tạo.<br />            2.3. Mặt mạnh – mặt yếu<br />           * Mặt mạnh:<br />             Đa số học sinh tự giác, có ý thức cao trong mỗi giờ học. Sự quan tâm của nhà  <br /> trường, cha mẹ luôn sát sao, đồng thuận với giáo viên trong việc giảng dạy và hơn nữa <br /> họ   hiểu rõ chủ  trương của Bộ  giáo dục và Đào tạo để  cùng phối hợp chặt chẽ  trong  <br /> việc dạy học các môn học, phát triển năng lực và phẩm chất cho học sinh.<br />           * Mặt yếu:<br />              Khả năng tự nhận thức của một số ít phụ huynh và học sinh chưa thật đầy đủ,  <br /> còn thiếu sự quan tâm, ít trau dồi về kĩ năng sống. <br />            2.4. Các nguyên nhân – các yếu tố tác động<br />              Từ trước đến nay phần lớn GV chỉ  chú trọng vào việc truyền thụ kiến thức mà <br /> ít hoặc chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc giáo dục  Kĩ năng sống cho HS. <br /> Mặc dù GV  đã  được tiếp cận về  nội dung lồng ghép giáo  dục  Kĩ năng sống  của Bộ <br /> Giáo dục và mỗi giáo viên đều được tập huấn về cách dạy và rèn Kĩ năng sống cho học <br /> sinh nhưng hầu như giáo viên chưa xác định được cụ thể kĩ năng sống cần rèn cho học  <br /> sinh trong mỗi tiết học là gì? Hoặc nếu có xem giáo trình của BGD đã ban hành thì các <br /> Kĩ năng sống trong các môn học nói chung và phân môn Tập đọc nói riêng giáo viên còn <br /> gặp rất nhiều khó khăn trong việc tổ  chức các hoạt  động  học tập, sử  dụng phương <br /> pháp và hình thức dạy học thích hợp để giáo dục các kĩ năng đó.<br /> <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 5 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br />    Trong lớp học sinh có trình độ, sức khoẻ, tâm sinh lí, sự  trải nghiệm…  khác <br /> nhau. Chẳng hạn có em học sinh tự tin, bạo dạn vì được tham gia nhiều các hoạt động  <br /> bề  nổi của nhà trường hay  ở  gia đình các em được bố  mẹ  rèn  Kĩ năng sống thường <br /> xuyên thì việc thực hiện kĩ năng của môn học và các  Kĩ năng sống  rất thuận lợi. <br /> Ngược   lại những em nhút nhát, thiếu tự  tin, ngại giao tiếp thì việc này quả  là khó  <br /> khăn. <br />        Những thay đổi nói trên còn ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục con cái của gia <br /> đình cũng có những biến đổi nhất định. Cha mẹ ít có thời gian quan tâm đến con cái hơn  <br /> là một thực tế không thể phủ nhận, thay vào đó là các hoạt động kinh tế, tìm kiếm thu  <br /> nhập. Trong nhà trường, hiện tượng quá tải với các môn học cũng đang gây nhiều áp  <br /> lực đối với người học. Cùng với đó là những tác động nhiều chiều của các nguồn thông  <br /> tin khác nhau từ  xã hội khiến cho giới trẻ, đặc biệt là học sinh đang đứng trước nhiều <br /> thách thức khi hòa nhập xã hội. Các kỹ năng sống đã bị xem nhẹ trong một thời gian dài.<br />            2.5. Phân tích, đánh giá các vấn đề mà đề tài đã đặt ra.<br />            Kĩ năng sống là những kĩ năng tâm lý – xã hội cơ bản giúp cho cá nhân tồn tại và <br /> thích ứng trong cuộc sống, giúp cho cá nhân vững vàng trước cuộc sống có nhiều thách <br /> thức nhưng cũng nhiều cơ  hội trong thực tại… Kĩ năng sống đơn giản là tất cả  điều  <br /> cần thiết chúng ta phải biết để có được khả năng thích ứng với những thay đổi diễn ra  <br /> hằng ngày trong cuộc sống.<br />    Có thể  nói  Kĩ   năng   s ố ng   chính là những nhịp cầu giúp con người biến kiến <br /> thức thành  thái độ, hành vi và thói quen tích cực, lành mạnh. Người có Kĩ năng s ố ng <br /> phù hợp sẽ luôn vững vàng trước những khó khăn, thử  thách; biết  ứng xử, giải quyết  <br /> vấn đề một cách tích cực và phù hợp; Họ thường thành công hơn trong cuộc sống, luôn <br /> yêu đời và làm chủ cuộc sống của chính mình. Ngược lại, người thiếu Kĩ năng s ố ng <br /> thường bị vấp váp, dễ bị thất bại. Ví dụ: Người  không có kĩ  năng ra quyết định  sẽ dễ <br /> mắc sai lầm hoặc chậm trễ trong việc đưa ra quyết định và phải trả giá cho quyết định <br /> sai lầm của mình; người không có kĩ   năng    ứng phó với căng thẳng   sẽ  hay bị  căng <br /> thẳng hơn những người  khác và thường có cách  ứng phó tiêu cực khi bị  căng thẳng, <br /> làm  ảnh hưởng không tốt đến sức khoẻ, học tập, công việc,… của bản thân. Hoặc  <br /> người không có kĩ năng giao tiếp sẽ  khó khăn hơn trong việc xây dựng các mối quan  <br /> hệ  tốt đẹp với mọi người xung quanh, sẽ khó khăn hơn trong hợp tác cùng làm việc, <br /> giải quyết những nhiệm vụ chung…<br /> Giáo dục Kĩ năng s ố ng   cho HS phải bảo đảm các yếu tố: giúp HS ý thức được  <br /> giá trị của bản thân trong mối quan hệ xã hội; giúp HS hiểu biết về thể chất, tinh thần  <br /> của bản thân mình; có hành vi, thói quen ứng xử văn hoá, hiểu biết và chấp hành pháp <br /> luật… Tuy nhiên, giáo dục để đạt hiệu quả đòi hỏi nhiều yếu tố chứ không phải chỉ từ <br /> các bài giảng.<br />           Kĩ năng s ố ng  là cái có sau những trải nghiệm thực tế nên việc lồng ghép này sẽ <br /> không dừng lại  ở  mức giảng dạy lý thuyết mà sẽ  cụ  thể  hóa thành từng trường hợp, <br /> hoàn cảnh và yêu cầu học sinh xử lý.<br />          Trong chương trình dạy kỹ năng sống, không có khái niệm “vâng lời”, chỉ có khái <br /> niệm “lắng nghe”, “đồng cảm”, “chia sẻ”. Mục tiêu của giáo dục kỹ  năng sống là rèn  <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 6 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> luyện cách tư  duy tích cực, hình thành thói quen tốt thông qua các hoạt động và bài tập <br /> trải nghiệm, chứ không đặt mục đích “rèn nền nếp” hay “nghe lời”. Công dân toàn cầu <br /> là người biết suy nghĩ bằng cái đầu của mình, biết phân tích đúng, sai, quyết định có làm  <br /> điều này hay điều khác và chịu trách nhiệm về điều đó, chứ  không tạo ra lớp công dân  <br /> chỉ biết nghe lời.  Đây là sự khác biệt cơ bản của việc giáo dục kỹ năng sống với môn <br /> học truyền thống  như Đạo đức. <br />           Nội dung các bài học vốn đã nhiều, thời lượng lại ít nên khó lồng ghép giáo dục  <br /> Kĩ năng s ố ng  vào. Ngoài ra, đội ngũ giáo viên cũng chưa được đào tạo cơ bản để dạy <br /> về  Kĩ năng sống trong từng môn học, từng  bài giảng.  Thêm vào đó, chính các em học  <br /> sinh cũng chưa có nhận thức đầy đủ và ý thức trau dồi  kĩ năng s ố ng , chưa tích cực chủ <br /> động tham gia các họat động trải nghiệm để tạo lập, rèn luyện kĩ năng s ố ng.<br />           Thực trạng việc rèn kĩ năng sống cho học sinh ở trường tiểu học: Học tập là một  <br /> nhu cầu thường trực của con người trong mọi thời đại. Học tập không chỉ  dừng lại ở <br /> các tri thức khoa học thuần túy mà còn được hiểu là mọi tri thức về thế giới trong đó có <br /> cả  những mối quan hệ, cách thức  ứng xử  với môi trường sống xung quanh. Kỹ  năng <br /> sống là một trong những vấn đề quan trọng đối với mỗi cá nhân trong quá trình tồn tại  <br /> và phát triển. Chương trình học hiện nay đang gặp phải nhiều chỉ trích do quá nặng về <br /> kiến thức hàn lâm trong khi những tri thức vận dụng cho đời sống hàng ngày bị  thiếu  <br /> vắng. Hơn nữa, người học đang chịu nhiều áp lực về  học tập khiến cho không còn  <br /> nhiều thời gian cho các hoạt động ngoại khóa, hoạt động xã hội. Điều này đã dẫn đến  <br /> sự  “xung đột” giữa nhận thức, thái độ  và hành vi với những vấn đề  xảy ra trong cuộc  <br /> sống.<br />           <br />            3. Giải pháp, biện pháp:<br />            3.1. Mục tiêu của giải pháp, biện pháp<br />       Nghiên cứu kĩ nội dung, chương trình môn Tiếng Việt nói chung và phân  môn <br /> Tập đọc lớp 4 nói riêng để nắm chắc kiến thức và kĩ năng của môn học, cũng như  kĩ <br /> năng sống mà HS cần được học và tiếp cận. Từ đó, tuỳ  từng bài cụ  thể, nội dung cụ <br /> thể  để  lựa chọn  nội  dung, phương pháp, hình thức và các Kĩ thuật dạy học tích cực <br /> thích hợp các hoạt động học tập và giáo dục lồng ghép Kĩ năng sống cho HS, giúp các  <br /> em có thể thực hành kĩ năng sau khi  tiếp cận.<br />           Ngoài ra, trong khi giảng  dạy kiến thức và giáo dục lồng ghép Kĩ năng sống, cần  <br /> có sự khuyến khích kịp thời khi HS có tiến bộ (dù chỉ là một tiến bộ rất nhỏ) để khích  <br /> lệ  học sinh  tham gia các hoạt động một cách tích cực và có  đủ  tự  tin thể  hiện khả <br /> năng của mình trước lớp.<br />           3.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp              <br />            3.2.1. Tìm hiểu nội dung giáo dục Kĩ năng sống và địa chỉ  trong  chương trình <br /> sách giáo khoa <br /> MÔN <br /> TUẦN  TÊN BÀI DẠY CÁC KĨ NĂNG SỐNG CẦN ĐẠT<br /> HỌC<br /> <br /> <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 7 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> ­ Thể hiện sự thông cảm.<br /> Dế   Mèn   bênh   vực   ­ Xác định giá trị.<br /> Tập đọc<br /> kẻ yếu ­ Tự nhận thức về bản thân<br /> 1<br /> ­ Thể hiện sự thông cảm.<br /> Tập đọc Mẹ ốm ­ Xác định giá trị.<br /> ­ Tự nhận thức về bản thân<br /> ­ Thể hiện sự thông cảm.<br /> 2 Tập đọc Dế   Mèn   bênh   vực   ­ Xác định giá trị.<br /> kẻ yếu  ( TT) ­ Tự nhận thức về bản thân.<br /> ­   Giao   tiếp   ứng   xử   lịch   sự   trong   giao  <br /> tiếp.<br /> Tập đọc Thư thăm bạn ­ Thể hiện sự thông cảm.<br /> ­ Xác định giá trị.<br /> 3 ­ Tư duy sáng tạo<br /> ­   Giao   tiếp   ứng   xử   lịch   sự   trong   giao  <br /> tiếp.<br /> Tập đọc Người ăn  xin<br /> ­ Thể hiện sự thông cảm.<br /> ­ Xác định giá trị.<br /> ­ Xác định giá trị<br /> Một   người   chính   ­ Tự nhận thức về bản thân<br /> 4 Tập đọc<br /> trực ­ Tư duy phê phán<br /> ­ Xác định giá trị<br /> Những   hạt   thóc   ­ Tự nhận thức về bản thân<br /> 5 Tập đọc<br /> giống ­ Tư duy phê phán<br /> ­ Ứng xử lịch sự trong giao tiếp<br /> Nỗi   dằn   vặt   của   ­ Thể hiện sự cảm thông<br /> Tập đọc<br /> An­đrây­ca ­ Xác định giá trị<br /> 6 ­ Tự nhận thức về bản thân<br /> ­ Thể hiện sự cảm thông<br /> Tập đọc Chị em tôi<br /> ­ Xác định giá trị<br /> ­ Lắng nghe tích cực<br /> ­ Xác định giá trị<br /> 7 Tập đọc Trung thu độc lập ­   Đảm   nhận   trách   nhiệm   (xác   định <br /> nhiệm vụ của bản thân<br /> <br /> ­ Lắng nghe tích cực<br /> Thưa   chuyện   với   ­ Giao tiếp<br /> 9 Tập đọc<br /> mẹ ­ Thương lượng <br /> <br /> <br /> <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 8 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> ­ Xác định giá trị<br /> 11 Tập đọc Có chí thì nên ­ Tự nhận thức về bản thân<br /> ­ Lắng nghe tích cực<br /> ­ Xác định giá trị<br /> Vua tàu thủy Bạch   ­ Tự nhận thức về bản thân<br /> 12 Tập đọc<br /> Thái Bưởi ­  Đặt mục tiêu<br /> <br /> ­ Xác định giá trị<br /> Văn hay chữ tốt ­ Tự nhận thức về bản thân<br /> 13 Tập đọc<br /> ­ Đặt mục tiêu<br /> ­ Kiên định<br /> ­ Xác định giá trị<br /> Tập đọc Chú Đất Nung ­ Tự nhận thức về bản thân<br /> ­ Thể hiện sự tự tin<br /> 14<br /> ­ Xác định giá trị<br /> Tập đọc Chú Đất Nung (tt) ­ Tự nhận thức về bản thân<br /> ­ Thể hiện sự tự tin<br /> ­ Tự nhận thức, xác định giá trị cá nhân<br /> 19 Tập đọc Bốn anh tài ­ Hợp tác<br /> ­ Đảm nhận trách nhiệm<br /> ­ Tự nhận thức, xác định giá trị cá nhân<br /> Tập đọc Bốn anh tài (tt) ­ Hợp tác ­Đảm nhận trách nhiệm<br /> 20<br /> Anh hùng lao động   ­ Tự nhận thức, xác định giá trị cá nhân<br /> Tập đọc<br /> Trần Đại Nghĩa ­ Tư duy sáng tạo<br /> ­ Giao tiếp<br /> 21<br /> Khúc hát ru những   ­  Đảm  nhận trách nhiệm  phù   hợp  với <br /> Tập đọc<br /> em bé trên lưng mẹ lứa tuổi<br /> ­ Lắng nghe tích cực<br /> ­ Tự nhận thức xác định giá trị cá nhân<br /> Vẽ   về   cuộc   sống  <br /> 24 Tập đọc ­ Tuy duy sáng tạo<br /> an toàn<br /> ­ Đảm nhận trách nhiệm<br /> ­ Tự nhận thức: xác định giá trị cá nhân<br /> Khuất   phục   tên   ­ Ra quyết định<br /> 25 Tập đọc<br /> cướp biển ­ Ứng phó, thương lượng<br /> ­ Tư duy sáng tạo: bình luận, phân tích<br /> ­ Giao tiếp: thể hiện sự cảm thông<br /> 26 Tập đọc Thắng biển ­ Ra quyết định, ứng phó<br /> ­ Đảm nhận trách nhiệm<br /> ­ Tự nhận thức: xác định giá trị các nhân<br /> Ga­vrốt   ngoài  <br /> 27 Tập đọc ­ Đảm nhận trách nhiệm<br /> chiến lũy ­ Ra quyết định<br /> <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 9 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> Hơn   một   nghìn   ­ Tự nhận tức, xác định giá trị bản thân<br /> 30 Tập đọc ngày   vòng   quanh   ­ Giao tiếp: Trình bày suy nghĩ, ý tưởng<br /> trái đất<br /> ­ Kiểm soát<br /> Tiếng  cười là  liều   ­ Ra quyết định: tìm kiếm các lựa chọn<br /> 34 Tập đọc<br /> thuốc bổ ­ Tư duy sáng tạo: nhận xét, bình luận<br /> <br />           3.2.2. Xác định nội  dung giáo dục kĩ năng sống cho học sinh  trong  phân  môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> *  Kĩ năng tự nhận  thức:<br />           Tự nhận thức là tự nhìn nhận, tự đánh giá bản thân  .<br />    Kĩ năng tự  nhận thức là khả  năng của con người hiểu về chính bản thân mình,  <br /> như  cơ  thể, tư  tưởng các mối quan hệ  xã hội; biết nhìn nhận, đánh giá đúng về  tiềm  <br /> năng, tình cảm, sở thích, thói quen… của  bản thân mình, quan tâm và luôn ý thức được <br /> mình đang làm gì, kể cả nhận ra lúc bản thân đang cảm thấy căng thẳng.<br />  Để  tự nhận thức đúng về bản thân cẩn phải được trải nghiệm qua thực tế, đặc <br /> biệt là qua giao tiếp với người khác.<br /> Ví dụ 1: Bài “Văn hay chữ tốt  ”<br />  Sau khi HS hiểu Cao Bá Quát viết đơn cho bà cụ, mặc dù lá đơn có lí lẽ  rõ ràng <br /> nhưng vì chữ  ông viết xấu quá, quan không đọc được nên đuổi  bà  cụ  ra khỏi huyện <br /> đường. Tôi hỏi thêm: <br />          + Vì sao khi sự việc xảy ra, Cao Bá Quát mới dốc sức luyện chữ cho đẹp?<br />          Tôi yêu cầu HS trả lời câu hỏi bằng một câu. Khuyến khích nhiều em phát biểu <br /> theo cách khác nhau. Chẳng hạn: (Vì khi sự việc này xảy ra, Cao Bá Quát  mới thực sự <br /> nhận ra tai hại của việc viết chữ  xấu.  Vì viết chữ  xấu có thể  gây tai hại cho người <br /> khác…)<br /> + Vì sao Cao Bá Quát viết chữ  rất xấu mà nhận lời viết đơn giúp bà cụ? Tôi  <br /> khuyến khích nhiều em phát biểu theo các cách khác nhau, sau đó tôi chốt ý:  Khi bà cụ <br /> nhờ viết đơn kêu oan, Cao Bá Quát đã vui vẻ trả lời: “Tưởng việc gì khó, chứ việc ấy  <br /> cháu xin sẵn lòng. Mặc dù sẵn sàng giúp đỡ  người khác nhưng Cao Bá Quát đã chưa <br /> nhận thức đúng về  bản thân, chưa tự  nhận biết  được điểm hạn chế của mình có thể <br /> đem lại điều bị hại cho người  khác.<br /> Ví dụ 2: Khi dạy bài: “Dế Mèn bênh vực kẻ  yếu ” TV4 tập I trang 4, 5. Sau khi <br /> HS hiểu: Dế Mèn nhìn thấy cảnh đáng thương của chị Nhà Trò thì Dế  Mèn hành động <br /> mạnh mẽ, kiên quyết thể  hiện rất hào hiệp (quay phắt lưng, phóng càng đạp phanh <br /> phách …) dùng lời nói để  bọn Nhện phải nhận ra lẽ phải  và cuối cùng phải phá hết <br /> các dây tơ chăng lối Nhà Trò. GV chốt ý: Các nhân vật trong truyện đều có những điểm  <br /> mạnh, điểm yếu: Chị Nhà Trò tỏ rõ thật đáng thương; Dế  Mèn tỏ ra là mạnh khoẻ, có <br /> thể  dùng sức mạnh và lẽ  phải  để  bảo vệ  được Nhà Trò.  Bọn Nhện  tự  nhận thấy <br /> <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 10 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> được việc làm sai trái của mình nên tự phá các dây tơ không bắt nạt Nhà Trò  nữa.<br />   Ví dụ  3: Khi dạy Bài  “Những hạt thóc giống ”  Sau khi HS nhận biết chú bé <br /> Chôm (vì chú nhận thức được khả năng của mình không thể  làm cho hạt thóc đã luộc <br /> kĩ nảy mầm được nên chú cũng trung thực tâu với nhà vua và cuối cùng chú được nhà <br /> vua truyền ngôi.)<br />    Ví dụ  4:  Khi dạy bài “Vua tàu thuỷ  Bạch Thái Bưởi” nhờ  khả  năng kinh <br /> doanh tài giỏi nên Bạch Thái Bưởi đã gặt hái nhiều thành công . Giáo dục  HS tự nhận <br /> thức khả  năng của  bản  thân để  có  ước mơ, hoài bão và khả  năng thực hiện được  <br /> những  ước mơ, hoài bão của mình.  Ước mơ  phải thực tế  phù hợp với khả  năng của <br /> mình. Từ đó giáo dục cho các em kĩ năng sống cần thiết đó là: phải tự nhận thức được  <br /> giá trị  của bản thân. Biết được khả  năng cũng như   hạn chế  của mình để  điều chỉnh <br /> hành vi cho phù hợp. Sau dó tôi cho HS  thực hành Kĩ năng sống đó bằng cách cho HS <br /> thực hành: “Tự  giới thiệu về  mình”. Trong lời giới thiệu: HS nêu những điểm mạnh,  <br /> điểm yếu của bản thân. Ví dụ: Học sinh tự nhận xét về chữ viết của mình, hoặc giới <br /> thiệu những  khả năng và hạn chế của bản thân. Tôi khích  lệ   để  HS tự tin, mạnh dạn <br /> khi nói trước cả lớp để học sinh có cơ hội được rèn kĩ năng nói trước tập thể.<br /> * Kĩ năng xác định giá trị:<br />           Giá trị là những gì con người cho là quan trọng, có ý nghĩa  đối với bản thân mình, <br /> có tác dụng định hướng cho suy nghĩ, hành động và lối  sống của bản thân trong cuộc <br /> sống. Giá trị có thể là những chuẩn mực đạo đức, những chính kiến, thái độ và thậm chí  <br /> là thành kiến đối với một điều gì  đó…<br />   Giá trị  có thể  là giá trị  vật chất hoặc giá trị  tinh thần, có thể thuộc các lĩnh vực <br /> văn hóa, nghệ thuật, đạo đức, kinh  tế…<br />    Giáo dục kĩ năng “Xác định giá trị  ” ở  một số  bài Tập đọc tôi đã thực hiện như <br /> sau : <br />  Ví dụ 1: Bài  “Thư thăm bạn ” TV4 tập I trang  25<br /> Giáo dục kĩ năng sống “Xác định giá trị. ” trong bài là: HS nhận biết được ý nghĩa  <br /> của tấm lòng nhân hậu trong cuộc  sống.<br />  GV nêu:           <br />   + Tìm những câu bạn Lương an ủi bạn Hồng?<br />   + Theo em được bạn khác an ủi, bạn  Hồng cảm thấy thế nào?<br />      Tôi để nhiều HS được trình bày, sau đó tôi chốt ý đúng và đưa ra câu hỏi, tổ <br /> chức cho HS thảo luận nhóm đôi: “Khi có chuyện buồn, được người khác an ủi, động <br /> viên em cảm thấy thế nào?  ”<br />      GV kết luận để  HS nhận thấy: Khi có chuyện buồn, được người khác an ủi, <br /> động viên thì nỗi buồn sẽ  vơi đi từ đó giáo dục HS cần an  ủi, động viên người khác <br /> khi người đó gặp chuyện  buồn trong cuộc  sống.<br />          Ví dụ 2: Bài “Người ăn xin” TV4 tập I trang  30.<br />            Giáo dục Kĩ năng sống “Xác định giá trị” trong bài là: Nhận biết được vẻ đẹp của  <br /> những tấm lòng nhân hậu trong cuộc  sống<br /> Sau khi HS tìm hiểu nội dung bài tôi hỏi: <br /> <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 11 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> + Câu chuyện giúp em hiểu ra điều gì?<br /> Tôi yêu cầu  mỗi  em trả  lời câu hỏi bằng một  câu. Chẳng hạn: (Những  người <br /> nghèo  khổ,  bất  hạnh  họ  không  chỉ  cần  sự  giúp  đỡ  về  vật chất  mà  họ  còn  cần tình <br /> thương yêu, sự cảm thông chân thành. Con người  cần giành cho nhau tình yêu thương,  <br /> chia  sẻ…)<br /> Ví dụ 3: Bài  “Văn hay chữ tốt”  TV4 tập I trang  129<br /> Giáo dục Kĩ năng sống “Xác định giá trị. ” trong bài là:  HS nhận biết được sự <br /> kiên trì, lòng quyết tâm rất cần thiết đối với mỗi người.<br />  Sau khi HS nhận biết Cao Bá Quát quyết tâm luyện chữ, cuối cùng ông viết chữ <br /> rất đẹp. Tôi hỏi: <br /> + Qua câu chuyện  em thấy muốn thành công ta cần có đức tính gì? <br /> ­ Yêu cầu mỗi em trả lời bằng một câu: (Ví dụ: Kiên trì luyện viết, nhất định chữ <br /> sẽ  đẹp. Có mục tiêu phấn đấu, quyết tâm thực hiện, nhất định sẽ  thành công. Có tật  <br /> xấu, nếu quyết tâm sửa, thế nào cũng sửa được. Kiên trì làm một việc gì đó, nhất định <br /> sẽ thành công. Quyết tâm sửa một thói quen xấu, thế nào cũng sửa được…)<br />           Tôi khen ngợi các HS phát biểu theo suy nghĩ riêng của mình và diễn đạt rõ ràng,  <br /> mạch lạc, ngắn  gọn.<br /> * Sau khi tổ chức giáo dục lồng ghép Kĩ năng sống trong một số bài đó  tôi tổ chức <br /> cho HS liên hệ  ngay tại lớp và giao nhiệm vụ  thực hành Kĩ năng sống đó trong cuộc  <br /> sống hàng ngày như: <br /> + Kể những hành động,  việc làm  ủng  hộ  đồng bào  bị thiên tai mà  em biết<br /> + Kể cho người thân nghe câu chuyện về chủ đề Nhân hậu em đã học. Hoặc viết <br /> về những mảnh đời bất hạnh, cần sự giúp đỡ của mọi người.<br />         + Vẽ tranh, viết văn, làm thơ ca ngợi những tấm lòng nhân  hậu.    <br />         + Kể cho người thân nghe về bức thư của bạn  Lương.<br />         + Viết giới thiệu gương người tốt, việc tốt ủng hộ đồng bào gặp thiên tai. <br />         + Liên hệ  việc làm cụ thể để giúp đỡ những bạn có hoàn cảnh khó khăn trong lớp  <br /> …<br />   *   Kĩ    năng giao    tiếp :    <br />  Kĩ năng giao tiếp là khả  năng có thể  bày tỏ  ý kiến của bản thân theo hình thức  nói, <br /> viết hoặc sử dụng ngôn ngữ cơ thể một cách phù hợp với hoàn cảnh và văn hóa, đồng thời <br /> biết lắng nghe, tôn trọng ý kiến của người khác ngay cả khi bất đồng quan điểm. Bày tỏ ý <br /> kiến bao gồm cả bày tỏ về suy nghĩ, ý tưởng, nhu cầu, mong muốn và cảm xúc, đồng thời <br /> nhờ sự giúp đỡ và sự tư vấn khi cần thiết.<br />   Kĩ năng giao tiếp giúp con người biết đánh giá tình huống giao tiếp và điều chỉnh <br /> cách giao tiếp một cách phù hợp, hiệu quả, cởi mở  bày tỏ  suy nghĩ, cảm  xúc nhưng <br /> không làm hại hay gây tổn thương cho người khác. Kĩ năng này giúp chúng ta có mối  <br /> quan hệ  tích cực với người khác, bao gồm biết gìn giữ  mối quan hệ  tích cực với các <br /> thành viên trong gia đình nguồn hỗ trợ quan trọng cho mỗi chúng ta, đồng thời biết cách  <br /> xây dựng mối quan hệ với bạn bè mới và đây là   yếu tố rất quan trọng đối với niềm <br /> vui cuốc sống.<br />  Khi dạy các bài: “Thư thăm bạn; Nỗi dằn vặt của của An­đrây­ca; Thưa chuyện  <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 12 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> với mẹ; Người ăn xin….” Tôi cho HS nhận xét cách xưng hô của các nhân vật trong <br /> truyện, lời lẽ, của các nhân vật khi giao  tiếp…<br />      :   Thư thăm bạn: xưng hô  “mình ­ Hồng  ”<br />  Ví  dụ<br />              Thưa chuyện  với  mẹ: xưng  hô “mẹ ­ con….”<br />               Người ăn xin: xưng hô “ông ­ cháu  …”<br /> Học sinh nhận biết cách xưng hô của các nhân vật trong truyện là đúng thứ  bậc,  <br /> lời  nói thể   hiện sự thân mật,  dễ  đạt được mục đích giao tiếp. HS biết thể hiện sự <br /> cần thiết phải  ứng xử  lịch sự  khi giao tiếp trong cuộc sống. Dù trong mỗi hoàn cảnh <br /> giao tiếp khác nhau, mục đích giao tiếp khác nhau nhưng các em luôn có thể hiện cách  <br /> ứng xử lịch sự để đạt được mục đích giao tiếp và hơn hết là xây dựng mối quan hệ tốt  <br /> đẹp với mọi người xung quanh. Có thể  là trình bày nguyện vọng của mình với người <br /> khác kèm theo cử chỉ, nét mặt, lời nói, ngữ  điệu. Có thể  lắng nghe tích cực khi người <br /> khác nói.<br />  Ví     dụ : Khi học xong bài: Thưa chuyện với mẹ… (Trò chuyện thân mật và trình <br /> bày nguyện vọng, ý kiến của mình với người khác) cần có thái độ như thế nào? Tôi đã <br /> thực  hiện như sau:<br />  Khi học sinh nhận xét phần trò chuyện và thể hiện nguyện vọng  ý kiến của bạn <br /> với Cương với mẹ và thái độ lắng nghe tích cực của mẹ Cương xong, tôi tổ  chức cho  <br /> học sinh thực hành Kĩ năng sống bằng cách cho học sinh thảo luận đóng vai để đưa ra <br /> các tình huống xảy ra trong cuộc sống và các cách xử lí tình huống của các nhóm.<br /> Ví  dụ: Nhóm 1<br />  ­ HS1  nói : “ Lan ơi, cho mình mượn quyển truyện này nhé.”<br />  ­ HS2: Tỏ thái độ khi nghe HS1 nói và thể hiện thái độ đồng ý hoặc không<br />  Có thể là thái độ tích cực hoặc tiêu cực. <br />                  Chẳng hạn   HS2 nói: “Thôi, không cho mượn”, Kèm theo thái  độ  khó chịu … <br /> Hoặc em đó nói: “Tớ đọc chưa xong, mai tớ đọc xong tớ cho cậu mượn nhé!”,Kèm theo <br /> thái độ vui vẻ …    <br />         Sau đó GV tổ chức cho HS cả lớp thảo luận chọn cách thể hiện Kĩ năng sống thích <br /> hợp nhất. Và cuối cùng tôi chốt lại các Kĩ năng sống cần rèn và giáo dục học sinh ý  <br /> thức rèn luyện Kiz năng sống đó.<br /> * Kĩ năng kiểm soát cảm  xúc: <br />            Kiểm soát cảm xúc là khả năng con người nhận thức rõ cảm xúc của mình trong <br /> một tình huống nào đó và hiểu được ảnh hưởng của cảm xúc đối với  bản thân và người <br /> khác như thế nào, đồng thời biết cách điều chỉnh, thể hiện cảm xúc một cách phù hợp.  <br /> Kĩ năng kiểm soát cảm xúc  còn có nhiều tên gọi khác như: xử  lý cảm xúc, kiềm chế <br /> cảm xúc, quản lý cảm  xúc.<br />  Một người biết kiềm chế  cảm xúc thì sẽ  góp phần giảm căng thẳng, giúp giao  <br /> tiếp và thương lượng hiệu quả  hơn, giúp ra quyết định và giải quyết vấn đề  tốt hơn.  <br /> Kĩ năng xử  lý cảm xúc cần sự kết hợp với kĩ năng tự  nhận thức, kĩ năng  ứng  xử  với <br /> người khác và kĩ năng ứng phó với căng thẳng  …<br /> * Kĩ năng tìm kiếm sự hỗ  trợ: <br />           Trong cuộc sống, nhiều khi ta gặp những vấn đề, tình huống phải cần đến  sự hỗ <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 13 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> trợ, giúp đỡ của những người khác. Kĩ năng tìm kiếm sự hỗ trợ bao gồm các yếu tố sau: <br />           ­ Ý thức được nhu cầu cần giúp đỡ. Xác định được địa chỉ hỗ trợ đáng tin  cậy.<br />            ­ Tự  tin và biết tìm đến địa chỉ  đó. Biết bày tỏ  nhu cầu giúp đỡ  một cách phù <br /> hợp.  <br />           Khi tìm đến các địa chỉ hỗ trợ, chúng ta  cần: Cư xử đúng mực và tự tin. Cung cấp <br /> thông tin đầy đủ, rõ ràng, ngắn  gọn. Giữ  bình tình khi gặp sự  đối xử  thiếu thiện chí. <br /> Nếu vẫn cần sự hỗ trợ của  người thiếu thiện chí, cố gắng tỏ ra bình thường, kiên nhẫn <br /> nhưng không sợ hãi. Nếu bị cự tuyệt, đừng nản chí, hãy kiên trì tìm sự hỗ trợ từ các địa <br /> chỉ khác, người khác. <br />    Kĩ năng tìm kiếm sự hỗ  trợ, giúp đỡ  giúp chúng ta có thể  nhân được những lời <br /> khuyên, sự  can thiệp cần thiết để  tháo gỡ, giải quyết những vấn đề, tình huống của <br /> mình, đồng thời là cơ hội để  chúng ta chia sẻ, giãi bày khó khăn, giảm bớt được căng <br /> thẳng tâm lí do bị  dồn nén cảm xúc. Biết tìm kiếm sự giúp đỡ kịp thời sẽ giúp cá nhân <br /> không cảm thấy đơn độc, bi quan, giúp chúng ta có cách nhìn mới và hướng đi  mới.<br /> * Kĩ năng thể hiện sự tự tin:<br />     Tự  tin là có niềm tin vào bản thân, tự  hài lòng với bản thân, tin rằng mình có <br /> thể trở thành người có ích và tích cực, có niềm tin về tương lai, cảm thấy có nghị lực <br /> để hoàn thành nhiệm  vụ.<br /> Kĩ năng thể hiện sự tự tin giúp các nhân giao tiếp hiệu quả hơn, mạnh dạn bày tỏ <br /> suy nghĩ và ý kiến của mình, quyết đoán trong việc đưa ra quyết định và giải quyết <br /> vấn  đề,  đồng thời cũng giúp người đó có suy nghĩ tích cực và lạc quan trong cuộc <br /> sống.<br /> Kĩ năng thể  hiện sự  tự  tin là yếu tố  cần thiết trong giao tiếp, thương lượng, ra  <br /> quyết định, đảm nhận trách  nhiệm.<br /> * Kĩ năng lắng nghe tích  cực: <br />  Lắng nghe tích cực  là một phần quan  trọng của kĩ năng giao  tiếp. Người  có  kĩ <br /> năng lắng nghe tích cực biết thể  hiện sự tập trung chú ý và thể  hiện sự quan tâm lắng <br /> nghe ý kiến hoặc trình bày của người khác, biết đưa ra ý kiến phản hồi mà không vội <br /> đánh giá, đồng thời có đối đáp hợp lý trong qúa trình giao tiếp.<br /> * Kĩ năng thể hiện sự cảm  thông:<br />           Thể hiện sự cảm thông là khả năng có thể hình dung và  đặt mình trong hoàn cảnh <br /> của người khác, giúp chúng ta hiểu và  chấp nhận người khác vốn là những người rất <br /> khác mình, qua đó chúng ta có thể hiểu rõ cảm xúc và tình cảm của người khác và cảm  <br /> thông với hoàn cảnh hoặc nhu cầu của  họ.<br /> Ví dụ: Khi dạy bài “Người ăn xin; Dế  Mèn bênh vực kẻ yếu; Thư thăm bạn” Tôi <br /> yêu cầu HS:<br />               + Em đã làm  được  việc gì để  tỏ  lòng cảm thông, chia sẻ, giúp đỡ  người   bất  <br /> hạnh?<br />  HS kể sau đó cho HS đóng vai thực hành KNS cảm thông, chia sẻ. <br />  Ví <br />    dụ     :  HS1 (Người ăn xin): Cháu ơi, cho bà xin cốc nước.<br />             HS2: (Cầm cốc nước): Cháu mời bà uống nước ạ. (kèm theo thái độ <br /> thể hiện sự tôn trọng lễ phép)<br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 14 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> Hoặc khi dạy bài  “Mẹ   ốm”  TV4 Tập I trang 9 KNS cần lồng ghép là  sự  cảm <br /> thông: HS biết thể hiện tình yêu thương mẹ và người thân bằng những việc làm cụ thể  <br /> như: rót nước, lấy thuốc, hỏi thăm  …<br /> Liên hệ  xem em đã làm được những việc gì để  thể  hiện tình cảm với  bố,  mẹ <br /> hoặc những người thân. Sau đó cho HS đóng vai thực hành Kĩ năng sống.<br /> * Kĩ năng thương lượng:<br />          Thương lượng là khả năng trình bày suy nghĩ, phân tích và giải thích đồng thời có  <br /> thảo luận để  đạt được sự  điều chỉnh và thồng nhất  với suy nghĩ, cách làm  hoặc về <br /> một vấn đề gì đó.<br /> * Kĩ năng giải quyết mâu  thuẫn: <br />             Mâu thuẫn là những xung đột, tranh cói, bất đồng, bất bình với một hay nhiều  <br /> người về một vấn đề nào đó.<br /> Mâu thuẫn trong cuộc sống hết sức đa dạng và thường  bắt nguồn từ sự khác nhau <br /> về quan điểm, chính kiến, lối sống, tín ngưỡng, tôn giáo, văn hóa…  mâu thuẫn thường <br /> có ảnh hưởng tiêu cực tới những mối quan hệ của các  bên.<br /> Có nhiều cách giải quyết mâu thuẫn. Mỗi người sẽ có cách giải quyết mâu thuẫn <br /> riêng tùy thuộc, vào vốn hiểu biết, quan niệm, văn hóa và cách ứng xử  cũng như  khả <br /> năng phân tích tìm hiểu nguyên nhân nảy sinh mâu  thuẫn.<br /> Kĩ năng giải quyết  mâu  thuẫn là khả  năng con người nhận thức được nguyên <br /> nhân nảy sinh mâu thuẫn và giải quyết những mâu thuẫn đó với thái độ tích cực, không  <br /> dùng bạo lực, thoả món được nhu cầu và quyền lợi các bên và giải quyết  cả mối quan  <br /> hệ giữa các bên một cách hoà  bình.<br /> Yêu cầu trước hết của kĩ năng giải quyết mâu thuẫn là phải luôn kiềm chế  cảm <br /> xúc, tránh bị  kích động, nóng vội, giữ  bình tĩnh trước mọi sự  việc để  tìm ra nguyên <br /> nhân nảy sinh mâu thuẫn cũng như tìm ra cách giải quyết tốt  nhất.<br /> Kĩ năng giải quyết mâu thuẫn là một dạng đặc biệt của kĩ năng giải quyết vấn <br /> đề. Kĩ năng giải quyết mâu thuẫn cần được sử  dụng kết hợp với nhiều kĩ năng  liên  <br /> quan khác như: kĩ năng giao tiếp, kĩ năng tự nhận thức, kĩ năng tư duy phê phán, kĩ năng <br /> ra quyết định  …<br /> * Kĩ năng hợp tác: <br />          Hợp tác là cùng chung sức làm việc, giúp đỡ, hỗ trợ lẫn nhau trong một công việc, <br /> một lĩnh vực nào đó vì mục đích  chung.<br /> Kĩ  năng hợp tác là khả  năng cá nhân  biết  chia sẻ  trách nhiệm, biết cam kết và <br /> cùng làm việc có hiệu quả với những thành viên khác trong  nhóm.<br /> * Kĩ năng tư duy phê phán:<br /> Kĩ năng tư duy phê phán là khả năng phân tích một cách khách quan và toàn diện  <br /> các vấn đề, sự  vật, hiện tượng…  xảy ra.  Để  phân tích một cách có phê  phán, con <br /> người cần:<br /> ­ Thu thập thông tin về  vấn đề,  sự  vật, hiện tượng… đó từ  nhiều nguồn khác <br /> nhau.<br /> ­ Sắp xếp các thông tin thu thập được theo từng nội dung và một cách hệ  thống.<br /> <br /> Giáo viên: Đoàn Thị Thoả 15 Trường TH Krông Ana<br /> Một số kinh nghiệm dạy học lồng ghép KNS cho học sinh trong phân môn Tập đọc <br /> lớp 4<br /> Phân tích, so sánh, đối chiếu, lí giải các thông tin thu thập được,