SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại trường THPT số 2 TP Lào Cai

Chia sẻ: Lê Thị Diễm Hương | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:25

Thêm vào BST

Báo xấu

1.084
lượt xem 79
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến “Một số kinh nghiệm trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại trường THPT số 2 TP Lào Cai” nhằm tìm hiểu các văn bản của nhà nước, ngành giáo dục Lào Cai và của trường đang công tác về giáo dục phổ biến pháp luật trong nhà trường cấp THPT, hệ thống lại những kinh nghiệm của bản thân trong qúa trình thực hiện tại trường THPT số 2 TP Lào Cai, từ đó rút ra những bài học, tìm ra nguyên nhân và giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế đang vướng mắc nhằm từng bước nâng cao chất lượng nhiệm vụ được giao cũng như làm tư liệu để trao đổi với đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường. Mời quý thầy cô tham khảo sáng kiến trên.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Một số kinh nghiệm trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại trường THPT số 2 TP Lào Cai

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ KINH NGHIỆM TRONG CÔNG TÁC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TẠI TRƯỜNG THPT SỐ 2 TP LÀO CAI
PHẦN MỞ ĐẦU 1/ LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Pháp luật có vai trò cực kì quan trọng trong quá trình hội nhập, công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước hiện nay, và để những quy phạm pháp luật đi vào cuộc sống thì chủ yếu thông qua công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục. Đặc biệt đối với học sinh cấp Trung học phổ thông thì việc hiểu biết, nắm những vấn đề cơ bản của các văn bản pháp luật có liên quan đến cuộc sống, học tập của mình được ngành giáo dục hết sức quan tâm, coi đó là hoạt động giáo dục thường xuyên, đưa vào cả nội dung chính khóa và ngoài giờ lên lớp. Mặt khác, thực tế cho thấy có nhiều sự việc đánh nhau, vi phạm pháp luật và tệ nạn xã hội của học sinh xảy ra xuất phát từ sự không hiểu biết hoặc hiểu không đầy đủ, hiểu sai về pháp luật. Thực trạng này đã được ngành giáo dục “chẩn đoán” trúng từ lâu và đưa vào kế hoạch, chương trình giáo dục các nội dung liên quan tới pháp luật, coi đó là một trong thành tố quan trọng làm nên hiệu quả giáo dục, là một khâu để thanh, kiểm tra đánh giá. Là một giáo viên chuyên môn Giáo dục công dân kiêm công tác Đoàn thanh niên, tôi được phân công tham gia vào công tác giáo dục pháp luật cho học sinh nhà trường và nhận thấy đây là hoạt động thiết thực, đem lại hiệu quả nhất định góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục của nhà trường. Trong quá trình thực hiện tôi đã rút ra được một số kinh nghiệm muốn đem ra trao đổi với các đồng nghiệp, đồng thời học hỏi những cách làm, mô hình hay, mới hơn để khắc phục những hạn chế trong công tác của mình. Đó chính là những lí do để tôi lựa chọn chủ đề: “Một số kinh nghiệm trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại trường THPT số 2 TP Lào Cai” làm đề tài kinh nghiệm cho mình. 2/ TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI. Trong trường THPT số 2 TP Lào Cai nơi tôi công tác nói riêng và các trường THPT trong tỉnh nói chung có rất nhiều đồng nghiệp với bề dày kinh nghiệm trong việc phổ biến, giáo dục pháp luật, lãnh đạo ngành cũng ban hành nhiều kế hoạch, chương trình giáo dục pháp luật... trong nhà trường và thực hiện nhiều năm học qua, nhưng bản thân tôi chưa được tiếp cận một văn bản nào dưới dạng đề tài có tính hệ thống đúc rút những kinh nghiệm trong công tác này, kể cả từ trên nguồn tài nguyên mạng cũng như các đồng nghiệp khác. 3/ MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI Đề tài nhằm tìm hiểu các văn bản của nhà nước, ngành giáo dục Lào Cai và của trường đang công tác về giáo dục phổ biến pháp luật trong nhà trường cấp THPT, hệ thống lại những kinh nghiệm của bản thân trong qúa trình thực hiện tại trường THPT số 2 TP Lào Cai, từ đó rút ra những bài học, tìm ra nguyên nhân và giải pháp khắc phục những tồn tại, hạn chế đang
vướng mắc nhằm từng bước nâng cao chất lượng nhiệm vụ được giao cũng như làm tư liệu để trao đổi với đồng nghiệp trong và ngoài nhà trường. 4/ ĐỐI TƯỢNG, PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU CỦA ĐỀ TÀI. Đối tượng nghiên cứu của đề tài tập trung vào nhận thức về pháp luật và việc chấp hành pháp luật, nội quy trường lớp của học sinh trường THPT số 2 thành phố Lào Cai trong giai đoạn từ năm học 2009-2010 tới năm học 2011-2012. Phương pháp nghiên cứu của đề tài được áp dụng chủ yếu là logic lịch sử, quy nạp, nghiên cứu trường hợp điển hình, điều tra khảo sát... 5/ Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI KINH NGHIỆM NÀY. Đề tài sẽ góp phần nhất định trong việc phân tích, đánh giá thuận lợi, khó khăn cũng như hiệu quả vận dụng những kinh nghiệm trong công tác giáo dục, phổ biến pháp luật cho học sinh nhà trường thời gian qua. Đề xuất một số kinh nghiệm vận dụng. Đề tài có thể xem như là một tư liệu tham khảo cho giáo viên trong việc đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực hóa hoạt động của học sinh. Góp phần vào xây dựng nhà trường thân thiện, hạn chế các hành vi vi phạm pháp luật, từ đó nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục.
PHẦN NỘI DUNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TRONG NHÀ TRƯỜNG 1. Chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường. Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ V, khẳng định: “ Các cấp uỷ Đảng, các cơ quan Nhà nước và các đoàn thể phải thường xuyên giải thích pháp luật trong các tầng lớp nhân dân, đưa việc giáo dục pháp luật vào các trường học, các cấp học, xây dựng ý thức sống có pháp luật và tôn trọng pháp luật”. Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ VII nhấn mạnh : “Coi trọng công tác giáo dục tuyên truyền, giải thích pháp luật, đưa việc dạy pháp luật vào hệ thống các trường của đảng, của Nhà nước (kể cả các trường phổ thông, đại học) của các đoàn thể nhân dân. Cán bộ quản lý các cấp từ trung ương đến đơn vị cơ sở phải có kiến thức về quản lý hành chính và hiểu biết về pháp luật, cần sử dụng nhiều hình thức và biện pháp để giáo dục, nâng cao ý thức pháp luật và làm tư vấn pháp luật cho nhân dân”. “ Điều quan trọng để phát huy dân chủ là xây đựng và hoàn chỉnh hệ thống pháp luật, tăng cường pháp chế XHCN, nâng cao trình độ dân trí, hiểu biết pháp luật và ý thức tuân thủ pháp luật của nhân dân. Thường xuyên giáo dục pháp luật, xây dựng ý thức sống và làm việc theo pháp luật trong nhân dân.” (Văn kiện Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ VII, nhà xuất bản Sự thật Hà nội - 1991) Đồng chí Đỗ Mười- nguyên Tổng bí thư ban chấp hành Trung ương Đảng cộng sản Việt nam tại phiên khai mạc kỳ họp thứ nhất Quốc hội khoá X cũng chỉ rõ: “Việc ban hành pháp luật là quan trọng, song điều quan trọng hơn nữa là phải giải thích, hướng dẫn, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục và thực thi pháp luật”. Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ hai (khoá VIII) về “về định hướng chiến lược phát triển giáo dục - đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá và nhiệm vụ đến năm 2000” đã xác định mục tiêu của giáo dục trong giai đoạn hiện nay là “xây dựng những con người và thế hệ thiết tha gắn bó với lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, có đạo đức trong sáng, có ý chí kiên cường xây dựng và bảo vệ tổ quốc”; “coi trọng giáo dục chính trị, tư tưởng, nhân cách, khả nǎng tư duy sáng tạo và nǎng lực thực hành”. Để thực hiện mục tiêu này, một trong những giải pháp được Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ hai (khoá VIII) đề ra là: “Tǎng cường giáo dục công dân, giáo dục tư tưởng - đạo đức, lòng yêu nước, chủ nghĩa Mác-Lênin, đưa việc giảng dạy tư tưởng Hồ Chí Minh vào nhà trường phù hợp với lứa tuổi và với từng bậc học”.
Năm 1992 khi Hiến pháp 1992 được ban hành một lần nữa vấn đề giáo dục ý thức công dân, giáo dục pháp luật lại được nhắc lại và nhấn mạnh trong Hiến pháp. Điều 31- Hiến pháp năm 1992 quy định : “Nhà nước ta tạo điều kiện để công dân phát triển toàn diện, giáo dục ý thức công dân, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật...”. Để cụ thể hoá quy định trên của Hiến pháp năm 1992, đồng thời tiếp tục khẳng định sự quan tâm của Đảng, Nhà nước đối với giáo dục pháp luật trong nhà trường ngày 05/7/1992 Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng ra Chỉ thị số 274/CT về việc thi hành Hiến pháp năm 1992 yêu cầu các cơ quan chức năng chấn chỉnh, rà soát và nâng cao chất lượng công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường. 2. Yêu cầu nâng cao dân trí pháp lý, hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, quản lý xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Từ khi chủ trương "Nhà nước quản lý xã hội bằng pháp luật" được nêu thành một nguyên tắc – Nguyên tắc Hiến định, thì phổ biến, giáo dục pháp luật trở thành một trong những nhiệm vụ quan trọng của các cơ quan nhà nước, các đoàn thể quần chúng, các tổ chức xã hội và được xã hội ngày càng quan tâm. Phổ biến, giáo dục pháp luật được coi là một trong những việc làm quan trọng có ý nghĩa đặc biệt trong việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, quản lý xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền. Thông qua phổ biến, giáo dục pháp luật, các quy phạm, các chuẩn mực pháp luật từ những quy định "khô khan" trên các văn bản pháp luật đã thấm dần vào nhận thức và được thể hiện qua hành vi xử sự của mỗi công dân để bước vào đời sống xã hội. Phổ biến, giáo dục pháp luật là kênh dẫn pháp luật đến với xã hội, với đời sống hàng ngày của mỗi công dân, tạo nên môi trường sống cho pháp luật. Trong môi trường này pháp luật từng bước được bổ sung, hoàn thiện đáp ứng yêu cầu quản lý xã hội. Phổ biến, giáo dục pháp luật là cơ sở bước đầu để hình thành lòng tin pháp luật, hình thành cảm xúc pháp luật và hành vi phù hợp pháp luật ở mỗi cá nhân con người - đây chính là các yếu tố cơ bản của quá trình hình thành ý thức pháp luật, ý thức công dân. 3. Đặc điểm, ưu thế riêng của ngành Giáo dục - Đào tạo 3.1. Vai trò của người học trong xã hội Người học là một nhóm đông đảo chiếm khoảng 1/4 dân số cả nước. Ý thức pháp luật của người học có quan hệ hữu cơ với ý thức pháp luật xã hội. Vị trí của người học thể hiện ở các khía cạnh sau:
Một là, vì có số lượng đông nên nếu người học có ý thức pháp luật cao thì tỷ trọng số người có ý thức pháp luật trong xã hội cũng cao. Vai trò trung tâm văn hoá (trong đó có văn hoá pháp lý) ở khu vực của nhiều cơ sở giáo dục hiện nay là minh chứng cho vấn đề này. Hai là, vị trí tương lai của người học quy định vị trí quan trọng của họ bởi lẽ việc xây dựng nhà nước pháp quyền đòi hỏi nguồn nhân lực không chỉ giỏi về chuyên môn mà còn phải có ý thức pháp luật cao. Ngày nay, trong xu thế toàn cầu hoá thì các quan hệ quốc tế cũng phải được xây dựng trên nền tảng pháp luật. Điều đó chỉ có được nếu nhà trường hôm nay chủ động chuẩn bị cho người học những hiểu biết và cả tâm thế để xử lý các quan hệ trong và ngoài nước bằng pháp luật và theo pháp luật. Ba là, người học có ý thức pháp luật tốt sẽ lan toả, ảnh hưởng đến những người xung quanh (ngay cả trẻ em mẫu giáo cũng có thể biết nhắc bố mẹ dừng lại trước đèn đỏ nếu được giáo dục về quy tắc giao thông). 3.2. Mạng lưới trường lớp rộng khắp Một thế mạnh của ngành giáo dục là mạng lưới trường lớp tạo thành hệ thống rộng khắp ở mọi miền của đất nước. Hệ thống này được phân bổ ở mọi miền của đất nước, vì vậy có điều kiện tham gia vào công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho mọi người dân từ miền núi đến miền xuôi, từ thành thị đến nông thôn. Các cơ sở giáo dục với chức năng nhiệm vụ chuyên môn của mình có khả năng tổ chức công tác phổ biến, giáo dục pháp luật một cách trực tiếp, liên tục, bài bản và hiệu quả cao. Hệ thống cơ sở này tạo khả năng thực hiện nhiệm vụ phổ biến, giáo dục pháp luật vừa thống nhất từ trung ương xuống, vừa đảm bảo phù hợp với đặc thù của các đối tượng ở từng vùng miền khác nhau. 3.3. Đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý có điều kiện và khả năng tham gia phổ biến giáo dục pháp luật Hầu hết đội ngũ này có trình độ học vấn, chuyên môn cao, nhiều người có khả năng sư phạm tốt. Đây có thể coi là thế mạnh cơ bản của ngành giáo dục. So với yêu cầu của người làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung thì đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục đã đạt được những yêu cầu rất cơ bản. Có thể coi các nhà giáo, cán bộ quản lý giáo dục vừa là người giảng dạy văn hoá, vừa là người giáo dục nhân cách, đồng thời là những báo cáo viên pháp luật tiềm năng. Nếu được bồi dưỡng về trình độ pháp lý nhất định thì đội ngũ này có thể đóng góp rất hữu ích vào sự nghiệp phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung. Đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa, nơi còn thiếu nhiều phương tiện thông tin hiện đại thì vai trò của người thầy trong việc tuyên truyền, giáo dục pháp luật trong nhân dân là rất quan trọng. II. VỊ TRÍ, VAI TRÒ CỦA PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TRONG NHÀ TRƯỜNG ĐỐI VỚI VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG VÀ HÌNH THÀNH NHÂN CÁCH HỌC SINH. 1. Vị trí, vai trò, mục đích của phổ biến, giáo dục pháp luật
1.1. Vị trí, vai trò của phổ biến, giáo dục pháp luật Phổ biến, giáo dục pháp luật có vị trí, vai trò quan trọng, thể hiện rõ nét trên hai khía cạnh sau: - Thứ nhất, Phổ biến, giáo dục pháp luật góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, quản lý xã hội. Vai trò này bắt nguồn từ vai trò và giá trị xã hội của pháp luật. Một trong những vai trò cơ bản của pháp luật trong đời sống nhà nước, đời sống xã hội là: pháp luật là cơ sở để thiết lập, củng cố và tăng cường quyền lực nhà nước. Một nguyên lý đã được khẳng định là nhà nước không thể tồn tại thiếu pháp luật và pháp luật không thể phát huy hiệu lực của mình nếu không có sức mạnh của bộ máy nhà nước. Thông qua quyền lực nhà nước, pháp luật mới có thể phát huy tác dụng trong đời sống xã hội, phát huy vai trò quản lý Nhà nước, quản lý xã hội. Hệ thống pháp luật là “con đường”, là cái “khung pháp lý” do Nhà nước vạch ra để mọi tổ chức, mọi công dân dựa vào đó mà tổ chức, hoạt động và phát triển. Phổ biến, giáo dục pháp luật góp phần đem lại cho mọi người có trí thức pháp luật, xây dựng tình cảm pháp luật đúng đắn và có hành vi hợp pháp, biết sử dụng pháp luật làm phương tiện để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình quản lý Nhà nước, quản lý xã hội. Thứ hai, phổ biến, giáo dục pháp luật góp phần nâng cao ý thức pháp luật, văn hoá pháp lý của mọi thành viên trong xã hội trong đó có học sinh. Trong giai đoạn hiện nay, vấn đề củng cố, tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa ở nước ta đang là một vấn đề cấp thiết. Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, quản lý xã hội, thực hiện Nhà nước quản lý bằng pháp luật, mở rộng dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy quyền làm chủ của nhân dân lao động, 1.2. Mục đích của phổ biến, giáo dục pháp luật 1.2.1. Hình thành, làm sâu sắc và từng bước mở rộng hệ thống tri thức pháp luật cho đối tượng. Thông qua phổ biến, giáo dục pháp luật, người phổ biến, giáo dục được trang bị những tri thức cơ bản về pháp luật như giá trị của pháp luật, vai trò điều chỉnh của pháp luật, các chuẩn mực pháp luật trong từng lĩnh vực đời sống. Hình thành tri thức pháp luật là nền móng cơ bản để xây dựng tình cảm pháp luật. Trên cơ sở kiến thức pháp luật được trang bị đã hình thành mở rộng và làm sâu sắc tri thức pháp luật, giúp người học am hiểu hơn về pháp luật và biết cách đánh giá một cách đúng đắn các hành vi pháp lý. Tri thức pháp luật góp phần định hướng cho lòng tin đúng đắn vào các giá trị của pháp luật, tạo cơ sở hình thành hành vi hợp pháp ở mỗi cá nhân. Tri thức pháp luật giúp con người điều khiển, kiềm chế hành vi của mình trên cơ sở các chuẩn mực pháp lý, tri thức pháp luật đã nhận thức được.
Các hành vi phù hợp với pháp luật chỉ được hình thành trên cơ sở nhận thức đúng, có niềm tin và có tình cảm đúng đắn đối với pháp luật. 1.2.2. Hình thành, bồi dưỡng, phát triển niềm tin pháp luật cho đối tuợng. Niềm tin vào pháp luật đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng hành vi. Lòng tin vững chắc vào pháp luật là cơ sở để hình thành động cơ của hành vi hợp pháp. Trong cuộc sống, có nhiều trường hợp những người có kiến thức pháp luật nhưng không có lòng tin vào pháp luật, sẵn sàng chà đạp lên pháp luật, lợi dụng kẽ hở của pháp luật để trục lợi. Khi con người tin vào tính công bằng của những đòi hỏi của quy phạm pháp luật thì không cần một sự tác động bổ sung nào của Nhà nước để thực hiện những đòi hỏi đó. Có lòng tin vào tính công bằng của pháp luật, con người sẽ có hành vi phù hợp với các đòi hỏi của pháp luật một cách độc lập, tự nguyện. Niềm tin pháp luật được xây dụng trên cơ sở : + Giáo dục tình cảm công bằng. Nói đến pháp luật là nói đến sự công bằng. Giáo dục tình cảm công bằng là giáo dục cho con người biết cách đánh giá các quy phạm pháp luật, biết cách xác định, đánh giá các tiêu chuẩn về tính công bằng của pháp luật để tự đánh giá hành vi của mình, biết quan hệ với người khác và với chính mình bằng các quy phạm pháp luật. + Giáo dục tình cảm trách nhiệm là giáo dục ý thức về nghĩa vụ pháp lý. Giáo dục tình cảm trách nhiệm nhằm hình thành ý thức tuân thủ pháp luật – một nguyên tắc xử sự của công dân trong mối quan hệ với nhau và với các cơ quan Nhà nước. Giáo dục tình cảm trách nhiệm làm cho người được giáo dục nhận thức được rằng mọi việc làm, mọi hành vi của mình phải dựa trên cơ sở pháp luật và trong khuôn khổ pháp luật cho phép. + Giáo dục ý thức đấu tranh không khoan nhượng đối với những biểu hiện vi phạm pháp luật, chống đối pháp luật, đấu tranh với những hành vi vi phạm pháp luật và tội phạm, 1.2.3. Giáo dục ý thức nhân cách, rèn luyện thói quen, hành vi tuân thủ pháp luậ cho đối tượng. Phổ biến, giáo dục pháp luật là nhằm hình thành ý thức pháp luật trong mỗi công dân. Kết quả cuối cùng của phổ biến, giáo dục pháp luật phải được thể hiện ở hành vi xử sự phù hợp pháp luật của các công dân. Giáo dục tri thức pháp luật, bồi dưỡng niềm tin pháp luật là tiền đề để giáo dục ý thức nhân cách rèn luyện thói quen, hành vi tuân thủ pháp luật hình thành động cơ và hành vi tích cực pháp luật. Những hành vi hợp pháp của mỗi người thường biểu hiện qua các việc làm như : + Tuân thủ các quy phạm pháp luật. Kiềm chế không thực hiện các điều pháp luật cấm. + Thực hiện đúng và đầy đủ quyền và nghĩa vụ pháp lý của công dân.
+ Biết đấu tranh với các hành vi vi phạm pháp luật; biết vận dụng pháp luật để bảo vệ lợi ích hợp pháp của cá nhân khi bị xâm phạm. Mục đích cuối cùng của phổ biến, giáo dục pháp luật là nhằm hình thành ở mỗi thành viên xã hội ý thức pháp luật bền vững. 2. Vị trí, vai trò của phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường đối với việc giáo dục đạo đức, lối sống và hình thành nhân cách học sinh. 2.1. Góp phần giáo dục đạo đức, lối sống, hình thành nhân cách, rèn luyện hành vi ứng xử cho thế hệ trẻ ngay từ trên ghế nhà trường tạo nếp sống, hành động “sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật.” Phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường bao gồm hai lĩnh vực: phổ biến pháp luật và giáo dục pháp luật. Hoạt động giáo dục pháp luật là một hoạt động giáo dục cụ thể gắn bó hữu cơ với hoạt động giáo dục nói chung. Nội dung giáo dục pháp luật là một phần của nội dung chương trình giáo dục ở các cấp học và trình độ đào tạo của hệ thống giáo dục quốc dân. Nói cách khác, giáo dục pháp luật là một hoạt động tự thân, thường xuyên của ngành giáo dục khác một số ngành khác. Giáo dục pháp luật trong nhà trường thực hiện thông qua việc dạy và học nội dung, kiến thức pháp luật trong trong chương trình giáo dục chính khóa qua các môn học như giáo dục công dân hoặc được lồng ghép, tích hợp vào các môn học có liên quan. Phổ biến pháp luật trong nhà trường được thực hiện thông qua các hoạt động giáo dục ngoại khóa, giáo dục ngoài giờ lên lớp với các hình thức như nói chuyện pháp luật, thi tìm hiểu pháp luật, viết báo tường, sinh hoạt theo chủ đề pháp luật, Tọa đàm, Hội thảo chuyên đề, tham dự phiên tòa… Phổ biến pháp luật góp phần củng cố những tri thức được học trong chương trình, bồi dưỡng tình cảm, niềm tin pháp luật, đồng thời rèn luyện, uốn nắn hình thành hành vi ứng xử theo chuẩn mực pháp luật quy định. Phổ biến pháp luật trong nhà trường giúp người học tiếp cận pháp luật toàn diện hơn, đầy đủ hơn, thấm sâu hơn, vượt qua rào cản khô khan của ngôn ngữ văn bản. Nhà trường là đơn vị cấu trúc cơ sở của hệ thống giáo dục quốc dân, là nơi thực hiện chức năng dạy học có tổ chức. Giáo dục trong nhà trường là hoạt động mang tính mục đích (định hướng), thực hiện mục tiêu của giáo dục. Các nội dung, phương pháp và hình thức tổ chức giáo dục trong nhà trường được lựa chọn và có độ tin cậy cao. Giáo dục nhà trường giữ vai trò, tuy không phải duy nhất, nhưng rất trọng yếu trong việc giáo dục đạo đức, lối sống và hình thành nhân cách người học, tạo ra nguồn nhân lực phù hợp với nhu cầu và sự phát triển của xã hội, đặc biệt trong xã hội tiên tiến, văn minh. Trong thời đại ngày nay, vị trí của giáo dục nhà trường ngày càng được khẳng định và nâng cao, giáo dục trong nhà trường đóng vai trò chủ đạo trong việc đào tạo sức lao động mới, đáp ứng nhu cầu tồn tại và phát triển của xã hội. 2.2. Thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện
Công cuộc đổi mới đất nước, xây dựng nhà nước pháp quyền Việt Nam đòi hỏi có những con người mới, có tri thức khoa học, có hiểu biết về pháp luật, có ý thức tuân thủ pháp luật. Thực tế hiện nay cho thấy, tình hình vi phạm pháp luật trong xã hội ngày càng tăng nhất là trong lứa tuổi thanh thiếu niên mà một trong những nguyên nhân đó là tình trạng “mù” pháp luật, không hiểu biết gì về pháp luật, hoặc hiểu biết pháp luật không đầy đủ, từ đó dẫn đến việc có những hành vi vi phạm pháp luật. Giáo dục trong nhà trường là sự tác động có bài bản, có định hướng, nội dung kiến thức được sắp xếp khoa học theo hệ thống từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp, từ trực quan sinh động đến tư duy trìu tượng. Chương trình giáo dục nhà trường có tính kế thừa, tính liên thông và phát triển trong nội dung kiến thức ở từng lớp học, bậc học, giúp cho học sinh từng bước mở rộng nhận thức, bồi đắp tri thức và thực hiện nhiệm vụ có tầm quan trọng đặc biệt đó là hình thành được ở học sinh nhân cách người công dân trong xã hội mới. III. NHỮNG HOẠT ĐỘNG CHỦ YẾU TRONG CÔNG TÁC PHỔ BIẾN, GIÁO DỤC PHÁP LUẬT TẠI NHÀ TRƯỜNG. 1. Hàng năm, với nhiệm vụ được phân công, tôi đã chủ động tham mưu với Hiệu trưởng nhà trường thành lập Ban chỉ đạo công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường. Với sự tham gia của trưởng các đoàn thể trong nhà trường, đội ngũ giáo viên trực tiếp giảng dạy bộ môn Giáo dục công dân, một số giáo viên Ngữ văn, Lịch sử và các môn liên quan khác, trưởng ban là Hiệu trưởng nhà trường. Chọn cử các thành viên sao cho thuận lợi cho công tác chính của họ cũng như phù hợp với công tác kiêm nhiệm cũng như đặc thù bộ môn và công việc, năng lực của từng giáo viên. 2. Tiếp theo Ban chỉ đạo công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cũng cần tham mưu với lãnh đạo nhà trường lập kế hoạch tổ chức thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật vào đầu mỗi năm học. Sau đây là một dẫn chứng về kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật của nhà trường năm học 2011-2012. kÕ ho¹ch phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt n¨m häc 2011 - 2012 PhÇn I: §Æc ®iÓm t×nh h×nh 1. C¨n cø thùc hiÖn: - KÕ ho¹ch sè 98/KH-SGD&§T cña Së gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Lµo Cai vÒ c«ng t¸c phæ biÕn gi¸o dôc ph¸p luËt ®ît II n¨m 2011 cña ngµnh gi¸o dôc Lµo Cai. - QuyÕt ®Þnh sè 01/Q§-S2LC cña HiÖu trëng trêng THPT sè 2 TP Lµo Cai vÒ thµnh lËp Ban chØ ®¹o c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt n¨m häc 2011 -2012
- C¨n cø vµo nhiÖm vô n¨m häc, t×nh h×nh cô thÓ cña nhµ trêng ®Ó ban hµnh kÕ ho¹ch tuyªn truyÒn ph¸p luËt n¨m häc 2011 - 2012. 2. Néi dung tuyªn truyÒn chñ yÕu: Các văn bản pháp luật do Trung ương, địa phương, ngành GD&ĐT mới ban hành và những văn bản Luật liên quan đến quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân. Chú trọng tuyên truyền các kiến thức trọng tâm về Nhà nước và pháp luật: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tố tụng Dân sự; Luật Phòng, chống mua bán người; Luật Giáo dục; Luật bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em; Luật Hôn nhân và gia đình; Luật Giao thông đường bộ; Luật phòng, chống bạo lực gia đình; Pháp luật về phòng, chống ma tuý; phòng, chống HIV/AIDS. Các Nghị định: Nghị định số 33/2011/NĐ-CP ngày 16/5/2011 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ; Nghị định số 35/2011/NĐ-CP của Chính phủ về bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội. Các văn bản của ngành GD&ĐT hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2011-2012: Quyết định số 2094/QĐ-BGDĐT ngày 20/5/2011 về kế hoạch thời gian năm học 2011- 2012; Công văn số 5358/BGDĐT ngày 12/8/2011 về Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ năm học 2011-2012; Chỉ thị số 3398/CT-BGDĐT ngày 12/8/2011 về nhiệm vụ trọng tâm của GDMN, GDPT, GDTX, GDCN năm học 2011- 2012; Công văn số 5237/BGDĐT ngày 08/8/2011 về khai giảng năm học 2011-2012; Quyết định số 1923/QĐ-UBND ngày 02/8/2011 của UBND tỉnh Lào Cai về kế hoạch thời gian năm học 2011-2012 trên toàn tỉnh. 3. Nh÷ng ngêi tham gia. - Giao cho Ban chØ ®¹o c«ng t¸c phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt nhµ trêng trùc tiÕp thùc hiÖn, C«ng §oµn, §oµn thanh niªn vµ c¸c thµnh viªn tæ chuyªn m«n kh¸c phèi hîp thùc hiÖn. - C¸c thµnh viªn kh¸c nh nh©n viªn th viÖn, tæ v¨n phßng cã tr¸ch nhiÖm phèi hîp trong viÖc cung cÊp tµi liÖu, chuÈn bÞ c¬ së vËt chÊt thiÕt yÕu cho c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn gi¸o dôc. - Chñ ®éng lªn kÕ ho¹ch mêi c¸n bé chuyªn m«n cña c¸c c¬ quan chøc n¨ng trªn ®Þa bµn thµnh phè vµ phêng së t¹i ®Õn trùc tiÕp ®øng líp tuyªn truyÒn theo chñ ®Ò tõng th¸ng nh ngµnh C«ng an, T ph¸p... 4. ThuËn lîi, khã kh¨n, biÖn ph¸p kh¾c phôc - ThuËn lîi: Cã gi¸o viªn GDCD trùc tiÕp thùc hiÖn víi sù híng dÉn, gióp ®ì cña c¸c c¬ quan chuyªn m«n , tµi liÖu c¬ b¶n ®îc cung cÊp ®Çy ®ñ, c¬ së vËt chÊt t¬ng ®èi ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng. Sù ñng hé hëng øng nhiÖt t×nh cña gi¸o viªn, häc sinh vµ phô huynh, sù ®ång thuËn cña x· héi víi c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc phæ biÕn ph¸p luËt. - Khã kh¨n, tån t¹i: H×nh thøc tæ chøc tuyªn truyÒn gi¸o dôc cha thËt hÊp dÉn sinh ®éng. - BiÖn ph¸p kh¾c phôc: §Ò nghÞ tËp huÊn nghiÖp vô cho gi¸o viªn, tæ chøc c¸c héi thi giao lu häc hái kinh nghiÖm gi÷a c¸c ®¬n vÞ.
5. H×nh thøc tæ chøc: Tuyªn truyÒn tËp trung toµn trêng thêng xuyªn theo kÕ ho¹ch, tËp trung cao ®iÓm ®ét xuÊt theo chñ ®iÓm. Tuyªn tuyÒn miÖng, th«ng qua b¶ng tin, tæ chøc thi viÕt, vÏ, tiÓu phÈm s©n khÊu t×m hiÓu ph¸p luËt. PhÇn II : Néi dung kÕ ho¹ch Thêi Dù trï Ghi Néi dung thùc hiÖn Gi¸o viªn gian CSVC chó Các văn bản của ngành Loa ®µi, c¸c Mêi GD&ĐT hướng dẫn thực hiện NguyÔn Hoµng 9/2011 v¨n b¶n luËt c«ng nhiệm vụ năm học 2011-2012 Kiªn liªn quan an TP LuËt giao th«ng ®êng bé LuËt phßng chèng ma tuý, phßng chèng HIV/AIDS viÕt, Luật sửa đổi, bổ sung một số vÏ tíi điều của Luật Tố tụng Dân sự; Lª ThÕ Vinh Loa ®µi, c¸c tÊt c¶ 10/2011 Luật Phòng, chống mua bán NguyÔn Hoµng v¨n b¶n luËt häc Kiªn liªn quan sinh người; Luật Giáo dục; Luật toµn bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trêng trẻ em Các Nghị định: Nghị định số 33/2011/NĐ-CP ngày 16/5/2011 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính Loa ®µi, c¸c trong lĩnh vực giao thông 11/2011 NguyÔn Thu Hµ v¨n b¶n luËt đường bộ; Nghị định số liªn quan 35/2011/NĐ-CP của Chính phủ về bảo vệ an ninh quốc gia, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội. Tæ chøc Loa ®µi, c¸c LuËt b×nh ®¼ng giíi vµ c¸c v¨n viÕt v¨n b¶n luËt b¶n híng dÉn thi hµnh NguyÔn Huy T©m vµ kÝ liªn quan. C¸c quy ®Þnh vÒ cÊm s¶n xuÊt, cam 12/2011 Méu kÝ cam tµng tr÷, bu«n b¸n, ®èt ph¸o kÕt kÕt ®Ó nép næ, th¶ ®Ìn trêi vµ thùc hiÖn kÝ NguyÔn Hoµng trong vÒ CA cam kÕt trong toµn bé häc sinh Kiªn HS Phêng BM toµn trêng LuËt giao th«ng ®êng bé Loa ®µi, c¸c NguyÔn Hoµng 01/2012 LuËt phßng chèng b¹o lùc gia v¨n b¶n luËt Kiªn ®×nh liªn quan Loa ®µi, c¸c 02/2012 LuËt khiÕu n¹i tè c¸o Vò Ngäc Trai v¨n b¶n luËt
liªn quan Loa ®µi, c¸c LuËt thanh niªn NguyÔn Hoµng 03/2012 v¨n b¶n luËt Quy chÕ tuyÓn sinh §H, C§ Kiªn liªn quan LuËt qu¶n lÝ vµ sö dông tµi s¶n Loa ®µi, c¸c NguyÔn Hoµng 04/2012 nhµ níc v¨n b¶n luËt Kiªn LuËt thi ®ua khen thëng liªn quan LuËt giao th«ng ®êng bé Loa ®µi, c¸c NguyÔn Hoµng 05/2012 LuËt phßng chèng b¹o lùc gia v¨n b¶n luËt Kiªn ®×nh liªn quan Trªn ®©y lµ kÕ ho¹ch phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt n¨m häc 2011- 2012 cña trêng THPT sè 2 thµnh phè Lµo Cai. 3. Lập hệ thống sổ sách theo dõi công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Sổ theo dõi công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại nhà trường phải bám sát vào kế hoạch đã ban hành, có đầy đủ các đề mục cơ bản như thời gian, địa điểm, nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật, hình thức tổ chức, người trực tiếp thực hiện ghi đánh giá nhận xét và kí xác nhận. Các hồ sơ này cũng phải được trình Hiệu trưởng kiểm tra định kì như các sổ ghi đầu bài trên lớp, để từ đó có những kiến nghị, điều chỉnh kịp thời. 4. Hệ thống lại và lập tủ sách pháp luật của nhà trường, có quy định về việc sử dụng tủ sách này. Hàng năm nhà trường đều được cấp bổ sung một số đầu sách pháp luật hoặc các tài liệu tuyên truyền để phục vụ cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Mặt khác những bộ luật liên quan trực tiếp tới nội dung tuyên truyền khi được sửa đổi, bổ sung sẽ cập nhật thường xuyên trên các phương tiện thông tin đại chúng, chúng ta có thể sưu tầm và đóng quyển, sắp xếp theo nhóm nội dung để dễ sử dụng . Với những nguồn tài liệu trên các trang mạng lưu trữ của Nhà nước, chúng ta có thể giới thiệu các địa chỉ này để người học tra cứu, ví dụ như http://vietlaw.gov.vn/ của Văn phòng Quốc hội; http://www.luatvietnam.vn; http://vanban.chinhphu.vn; và các địa chỉ khác trên các báo điện tử… Việc làm sao để người học tìm đến và nghiên cứu các tài liệu này cũng cần làm thường xuyên, có thể thông quan thi viết, giao câu hỏi và đề cương, gợi ý tài liệu tham khảo. 5. Sân khấu hóa công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho phù hợp với đặc điểm của nhà trường và tâm lí học sinh THPT. Đây là một công việc không dễ dàng với đội ngũ những người phụ trách công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nhưng lại là hoạt động bề nổi thu hút, hấp dẫn người học, tự thân nó đã dành được sự quan tâm yêu thích của giới trẻ, vì vậy chúng tôi cũng đã cố gắng sưu tầm, xây dựng một số kịch bản để lồng ghép vào các buổi tuyên truyền. Sau đây xin giới thiệu một số đoạn kịch bản hay về tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật mà các đồng nghiệp có thể tham khảo.
Vë kÞch 1 : X· trëng - MÑ ®èp (Chñ ®Ò: LuËt giao th«ng ®êng bé) C¸c nh©n vËt tham gia: vai X· trëng (nam HS); vai MÑ §èp (n÷ HS); vai «ng H¬ng (nam HS) vµ vai bè §èp (nam HS). Vë kÞch xin phÐp ®îc b¾t ®Çu (X· trëng bíc vµo s©n khÊu ) h¸t . “§· khuya råi vÉn ngåi ®Õm sao... X· trëng :(h»ng giäng):§èp...§èp ¬i...§èp.C¸i con mÑ §èp cã ë nhµ kh«ng? Ra ngay «ng b¶o MÑ §èp :Nãi väng ra giäng chanh chua: Th»ng nµo sña ngoµi ngâ nhµ bµ ®Êy hö ? X· trëng : (giËt n¶y m×nh) Con mÑ nµy l¸o.......l¸o qu¸! X· Trëng ®©y. Mµy ra ngay ®©y «ng b¶o. MÑ §èp:(ch¹y ra , h¬i giËt m×nh ) èi giåi ¬i...thÇy X· mµ con cø tëng th»ng trêi ®¸nh th¸nh vËt nµo c¬ chø,thÕ thÇy t×m con cã viÖc g× ®Êy ¹? X· trëng :chång mµy nã cã ë nhµ kh«ng? MÑ §èp:Nã võa chë «ng H¬ng lªn huyÖn häc trêng ®ua dª råi thÇy ¹! X· trëng :C¸i con nµy mµy ngu qu¸, mµy bÞ nã lõa råi, tõ thuë cha sinh mÑ ®Î ®Õn giê «ng cã nghe thÊy trêng ®ua dª bao giê ®©u. MÑ §èp: ( cêi h× h×): ThÊy nã bÈu thÕ em biÕt ®©u ý ! X· trëng:Th«i chång mµy kh«ng cã nhµ th× mµy ®i rao thay nã còng ®îc. MÑ §èp: Rao c¸i g× h¶ thÇy? X· trëng:ThÕ c¸i bé hµnh nghÒ nhµ mµy ®©u? MÑ §èp : Lóc nµo mµ con ch¶ cã X· trëng: Mµy lÊy ra «ng xem nµo? MÑ §èp:ThÇy nh×n cho kü ®©y nµy. X· trëng:§îc mµy nghe tao nãi ®©y : C¸i con ThÞ MÇu Con g¸i Phó ¤ng Míi mua SH Muèn khao c¶ lµng. Mµy b¶o c¶ lµng ®i ¨n ®¸m...nghe cha. §èp: ThÕ th× con ph¶i chê th»ng bè §èp nhµ con vÒ chë ®i míi ®îc X· trëng:BiÕt bao giê cho nã vÒ, mµy lªn ®©y «ng chë MÑ §èp:ThÕ còng ®îc nhng thÇy ph¶i chê con ®eo c¸i rä vµo cho thÇy kh«ng nhì thÇy vui måm rao mÊt phÇn cña con µ. X· trëng (ph¶n ®èi):Tao mµ thÌm rao cña nhµ mµy µ. MÑ §èp: BiÕt ®©u ý, ThÇy cø ®eo vµo cho ch¾c ¨n. X· lai §èp ®i rao: “ChiÒng lµng chiÒng ch¹ng Thîng h¹ t©y ®«ng Con g¸i phó «ng
Tªn lµ MÇu thÞ TiÒn b¹c tiÒn tû Mua SH ®i Ngµy mai giê tý Mêi khao c¶ lµng...” *§ang ®i gÆp bè §èp lai «ng H¬ng ®i tõ huyÖn vÒ ®©m vµo xe «ng x· vµ mÑ §èp MÑ §èp:MÑ cha th»ng nµo kh«ng cã m¾t hay sao mµ ®©m vµo bµ mµy “èi giåi ¬i lµ giåi ¬i......giËp m«ng bµ mµy råi” Quay ra hái x· trëng: ThÇy cã lµm sao kh«ng ¹? X· trëng (®au nhng lµm vÎ) Ph×nh phêng th«i… MÑ §èp: Để con xem thằng nào mà nó không có mắt thế? Ôi, bố Đốp, thế có làm sao không? Bố Đốp: Tôi không sao, nhưng mà cái răng của thầy Hương. Mẹ Đốp: Khổ thân thầy, rơi mất bàn nhai rồi hả thầy: Xã Trưởng: §øng dËy chØ mÆt: 2 th»ng giêi ®¸nh th¸nh vËt nµy cã m¾t ®Ó lµm g×? ®Ó trang trÝ µ? Bè §èp:D¹ tha thÇy con ®i ®óng ®êng ®Êy chø ¹. T¹i thÇy cø ®i lÊn sang ®êng con X· trëng:Cßn giµ måm µ? Bè §èp: Dạ, con không dám ạ, nhưng thầy ơi: HuyÖn T©n S¬n ta ®ang trong thêi k× XD c¬ së h¹ tÇng ®êng s¸ ®ang thi c«ng nªn gËp ghÒnh khã ®i , c¸i lßng ®êng hÑp thÕ nµy thÇy lÊn hÕt ®êng cña con th× con lµm sao cã ®êng ®i, may mµ h«m nay con vµ thÇy H¬ng cßn ®éi chung nhau c¸i mò b¶o hiÓm kh«ng th×…kh«ng biÕt chuyÖn g× x¶y ra. ThÕ mµ thÇy cßn tr¸ch con. MÑ §èp:(Nãi ®Õ): Cßn tr¸ch µ? X· trëng:ThÕ chóng mµy ®i ®©u vÒ ®Êy hö ? H¬ng:Chóng con lªn huyÖn tËp huÊn vÒ an toµn giao th«ng thÇy ¹. X· trëng: T¹i sao ®i häc luËt vÒ cßn ®éi chung nhau mét c¸i mò b¶o hiÓm? H¬ng:Lóc ë nhµ chóng con cha hiÓu nªn tëng chung nhau còng ®îc nªn chóng con ®em cã mét c¸i ®µnh ph¶i ®éi chung nhau vËy. X· trëng: ThÕ chóng mµy lªn huyÖn vÒ ®îc nghe nh÷ng g× nãi l¹i tao xem nµo. H¬ng + bè §èp cïng nãi: D¹, con xin bÈm l¹i ®Ó thÇy nghe ¹: ChÝnh phñ ®· ban RÊt nhiÒu nghÞ ®Þnh ThÕ nhng d©n chóng Hä vÉn coi thêng Hä uèng rîu bia Chë ba chë bèn L¹ng l¸ch ®¸nh vâng Xe ch¹y ngîc ®êng Khi ®i trªn ®êng
Kh«ng mò b¶o hiÓm Vît qua ®Ìn ®á C¶ häc trß nhá Còng tù l¸i xe Tai n¹n tÌ le M¸u me khñng khiÕp ThËt lµ khñng khiÕp X· trëng: Khñng khiÕp thÕ c¬ µ? Cßn g× n÷a kh«ng nãi tao nghe nèt ®i. Bè §èp: Nh võa n·y lµ thÇy ®· vi ph¹m luËt giao th«ng ®êng bé råi ®Êy v× ThÇy kh«ng ®i bªn ph¶i theo chiÒu ®i cña m×nh, kh«ng ®i ®óng phÇn ®êng quy ®Þnh nªn míi va vµo con, theo luËt lµ thÇy bÞ xö ph¹t tõ 20 ®Õn 40. 000 ®ång. X· trëng: §Êy lµ t¹i con mÑ §èp nhµ mµy nã l¸i xe chø tao mµ l¹i vi ph¹m luËt th× cßn nãi ®îc ai n÷a.ThÕ thÇy H¬ng nghe ta hái ®©y: - ThÇy ®i häc vÒ thÇy thÊy ë ®Þa ph¬ng ta thêng vi ph¹m vµo nh÷ng ®iÒu g× nhÊt? ThÇy H¬ng: D¹, nh÷ng ®iÒu ®¬n gi¶n nhng nhiÒu khi ta kh«ng ®Ó ý th× thµnh vi ph¹m luËt ®Êy ¹. Ch¼ng h¹n nh: §æ r¸c, x¶ níc th¶i ra ®êng kh«ng ®óng n¬i quy ®Þnh.Ph¬i thãc, lóa, r¬m r¹ trªn ®êng bé. TËp trung ®«ng ngêi tr¸i phÐp, ®¸ bãng, ®¸ cÇu, ch¬i cÇu l«ng hoÆc c¸c ho¹t ®éng thÓ thao kh¸c tr¸i phÐp g©y c¶n trë giao th«ng…T©t c¶ nh÷ng hµnh vi trªn ®Òu vi ph¹m vµo luËt giao th«ng ®êng bé ®Êy thÇy ¹. Bè §èp: Cßn n÷a, c¸c hµnh vi nh nÐm g¹ch, ®Êt, ®¸ hoÆc vËt kh¸c g©y nguy hiÓm cho ngêi tham gia giao th«ng, ch¨n th¶ sóc vËt ë m¸i ®êng, ®i xe ®¹p dµn hµng 3 trë lªn…TÊt c¶ ®Òu bÞ xö ph¹t theo quy ®Þnh ®Êy. X· trëng: VËy th× ngay lËp tøc chóng mµy ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tuyªn truyÒn ®Õn toµn d©n trong x· T©n Phó ®Ó mäi ngêi cßn chÊp hµnh luËt giao th«ng v× x· ta lµ x· trung t©m huyÖn mµ,kh«ng ®îc ®Ó tai n¹n giao th«ng x¶y ra? Cßn mÑ §èp, tiÖn thÓ ngµy mai c¶ lµng ta ®i ¨n khao xe cña con MÇu, mµy ph¶i tranh thñ tuyªn truyÒn ®Õn mäi ngêi lu«n nhí cha? C¸i con Mµu nã còng hay giµ måm l¾m, nh©n thÓ ngµy mai m×nh nãi lu«n ®Ó nã cßn biÕt c¸ch mµ phßng tr¸nh. MÑ §èp: D¹, con lµm ngay ®©y ¹! * X· trëng: TÊt c¶ ®Òu ph¶i nhí r»ng: an toµn giao th«ng lµ h¹nh phóc cña mäi nhµ. -------- Vë kÞch 2; phßng chèng ma tuý Bµi häc ®Çu ®êi Víi sù tham gia cña c¸c vai diÔn vai ChÞ H¬ng- §éi trëng ®éi tuyªn truyÒn. vai Bµ HuÖ - mÑ Nam. vai Anh Minh – C«ng an khu vùc. vai B×nh – C«ng an khu vùc.
vai Nam - häc sinh m¾c nghiÖn. Néi dung C¶nh 1: T¹i nhµ bµ HuÖ vµo 1 buæi chiÒu Bµ mÑ: Con ¬i, sao con d¹i dét thÕ? MÊy ngµy qua con ®· ë ®©u? Trêi ¬i niÒm vui sù sèng cña t«i... (Võa lau níc m¾t võa nãi). H¬ng: D¹, ch¸u chµo B¸c ¹? Bµ mÑ: K×a! C« lµ ... H¬ng: Ch¸u lµ H¬ng, ®éi trëng ®éi tuyªn truyÒn c©u l¹c bé 03 ®Õn t×m b¸c cã chót viÖc, sao B¸c l¹i khãc? Bµ mÑ: C« ¬i! Th»ng con trai quý tö cña t«i nã ®· bá nhµ ®i biÖt tÝch c¶ th¸ng nay. T«i ®· ®i t×m kh¾p n¬i nhng kh«ng thÊy. T«i ph¶i lµm sao ®©y? H¬ng: Cã ph¶i tªn con trai b¸c lµ Do·n Hoµng Nam kh«ng? Bµ mÑ: V©ng, ch¸u tªn lµ Hoµng Nam, Do·n Hoµng Nam. H¬ng: Do·n Hoµng Nam 18 tuæi, ®· häc dë dang líp 12. Ngêi cao rong ráng ph¶i kh«ng ¹? Bµ mÑ: Th«i ®óng råi, ®óng lµ con t«i råi, thËt phóc ®øc cho nhµ t«i, may mµ c« ®· cho nã ë nhê kh«ng th× ... H¬ng: D¹! kh«ng b¸c ¹ nhng s¸ng nay ®éi tuyªn truyÒn phßng chèng tÖ n¹n x· héi cña chóng ch¸u phèi hîp cïng C«ng an ®· b¾t mét nhãm thanh niªn ®ang tô tËp tiªm chÝch ma tuý, trong ®ã cã 1 em tªn lµ Hoµng Nam. B©y giê b¸c cã thÓ ... ( Nãi kÐo dµi). Bµ mÑ: Lµi, lµi, t«i nãi cho nhµ c« biÕt, c« ®õng cã mîn giã bÎ m¨ng. T«i tëng c« nh©n ®øc l¾m ®Õn b¸o cho t«i chç ë cña con t«i. Nµo ngê c« ®em tai ho¹ ®Õn c¸i nhµ nµy. Nhng c« nhí cho, cã do¹ ngêi còng cÇn chän lý do cho thÝch ®¸ng. C« nãi con t«i ng· xe, con t«i trÌo c©y chÕt ®uèi t«i cßn tin. C« b¶o nã tiªm chÝch th× kh«ng ®êi nµo. §Õn tiªm phßng bÖnh nã cßn ch¼ng d¸m n÷a lµ tiªm chÝch. H¬ng: Ch¸u còng mong lµ nh vËy, nhng tuæi trÎ bång bét... Bµ mÑ: C« th× giµ ch¾c! Thiªn h¹ toµn ngêi trÎ c¶ ®Êy c« ¹. Th«i c« lµm ¬n ®i ra cho t«i cßn ®èt vÝa (§Èy H¬ng ra cöa) H¬ng: B¸c h·y b×nh tÜnh vµ ®i cïng ch¸u ®Õn ®ån c«ng an ®Ó chóng ta cïng t×m c¸ch gi¶i quyÕt. Bµ mÑ: §i theo c« µ? ThÕ kh¸c nµo t«i c«ng nhËn con t«i nghiÖn. Mµ th«i ®îc t«i ®i, nÕu kh«ng ph¶i con t«i nghiÖn th× ... th× ( Nãi to) Håi sau sÏ râ! C¶nh2: C¶nh t¹i ®ån C«ng an Minh: Anh mong em h·y mau tØnh ngé ®Ó lµm l¹i tõ ®Çu. T¬ng lai t¬i s¸ng vÉn ®ang chê em ë phÝa tríc. Nam: S¸ng µ? S¸ng trong hay s¸ng ®ôc, ®ôc nh khãi thuèc th«i? Anh nãi ®i ...
B×nh: Sao em l¹i nãi thÕ! Em biÕt kh«ng ma tuý lµ kÎ thï ghª sî cña loµi ngêi vµ mçi chóng ta ®Òu ph¶i gãp phÇn tiªu diÖt nã. Em mµ nh thÕ nµy bè mÑ em sÏ rÊt buån. Nam: Th«i im ®i, buån hay kh«ng lµ chuyÖn cña 2 cô nhµ t«i, mµ tÝnh ®Õn thêi ®iÓm nµy t«i zªr« bè vµ còng zªr« c¶ mÑ lu«n, ®õng ®em hä ra lµm mÒm lßng t«i ... (H¬ng vµ mÑ Nam ®i vµo) H¬ng: B×nh ¬i! (Nam thÊy mÑ quay mÆt ®i) B×nh: ChÞ H¬ng! Bµ mÑ: Trêi ¬i! Nam! Con t«i ... (Khãc «m lÊy con). Nam: Lµm ¬n sèng lÞch sù theo ngêi ¸ §«ng, bu«ng t«i ra. T«i kh«ng chót liªn quan g× tíi bµ c¶, bµ nhí cho. MÑ: §au lßng nµy Nam ¬i! Con lín lªn trong vßng tay cña ta, th× lµm sao nì quªn ©n t×nh. Nay con mang ®Õn u phiÒn cay ®¾ng, nh×n con lßng ta xãt xa, sèng chi cho lßng thªm ®au ... Nam: §êi t«i nh c¸nh chim xa bÇy. Kh«ng hÒ sung síng h¬n bµ ®©u, ®i r¸ng ma mau, vÒ nhµ cho nhanh kh«ng th× t«i c¸u lªn b©y giê (§Èy mÑ ra). Bµ mÑ: C¸c chó ¬i, c¸c c« ¬i, t«i ph¶i lµm sao? Lµm sao ®©y? Minh: B¸c b×nh tÜnh l¹i ®Ó chóng ta cïng t×m c¸ch ®a em Nam ®i cai nghiÖn. Bµ mÑ: Cai nh thÕ nµo? Mµ cai ë ®©u chø? H¬ng: Tha b¸c hiÖn nay 3 h×nh thøc cai nghiÖn: H×nh thøc 1: Cai nghiÖn b¾t buéc t¹i trung t©m cÊp TØnh vµ HuyÖn H×nh thøc 2: Cai nghiÖn t¹i céng ®ång. H×nh thøc 3 : Cai nghiÖn t¹i gia ®×nh. Theo ch¸u B¸c nªn cho em Nam ®i cai nghiÖn b¾t buéc t¹i trung t©m cÊp huyÖn b¸c ¹. Nam: Th«i im ®i! Lµm g× cã tr¹i nµo dµnh cho th»ng nghiÖn nh t«i. §Õn c¸c ngêi cßn kh«ng cÇn ®Õn t«i th× lµm g× cã anh nhµ níc nµo cÇn t«i. Giê t«i lµ ®êi thõa. Bµ mÑ: Nam, MÑ xin con, nÕu con th¬ng mÑ th× con h·y ®i ®i, ®i ®i con. B×nh: §óng råi! Em h·y v× b¶n th©n vµ gia ®×nh em ¹, anh nghÜ... Nam: Kh«ng ai ph¶i nghÜ, kh«ng tranh c·i nhiÒu. T«i nãi kh«ng lµ kh«ng. H¸t (KÖ ngêi ta nãi). Bµ ta cø nãi t«i kh«ng ®i lµ ngu, t«i kh«ng ®i lµ ng¬, t«i kh«ng ®i lµ khê. V× trong nhµ t«i chØ cã m×nh t«i th«i kh«ng cßn th»ng thø 2. KÖ bµ ta nãi, t«i kh«ng nghe bµ ta t¹i v× t«i biÕt t«i kh«ng ®i lµ kh«n...lµ kh«n...(Trong khi h¸t mÑ bÊu vµo tay, Nam ®Èy ra). H¬ng: Em nãi ®óng! Nhµ em chØ cã m×nh em th«i, Bè mÑ em chØ dµnh t×nh th¬ng cho em th«i. Em lµ niÒm vui, niÒm h¹nh phóc cña hä. Em h·y nh×n nh÷ng giät níc m¾t ®äng l¹i nh÷ng nÕp nh¨n cña mÑ, em nh×n ®i... vµ suy nghÜ l¹i.
Minh: Nh÷ng gät níc m¾t Êy kh«ng chØ cã niÒm ®au mµ cßn c¶ niÒm hy väng ®ang chê ®îi em th¾p lªn em hiÓu kh«ng? B×nh: H·y dòng c¶m lªn em, 1 c¸nh cöa cò khÐp l¹i vµ 1 c¸nh cöa míi ®ang ®ãn chê em ®Êy. Nam: MÑ, mÑ h·y tha lçi cho con, con trãt d¹i. Bµ mÑ: Bµi häc ®Çu ®êi con nªn ghi nhí. Còng thËt may ®· cã §oµn, §¶ng gióp ®ì chóng ta. Con cÇn cai nghiÖn tèt ®Ó khái phô lßng c¸c c«, chó... con nhÐ. Nam: V©ng! Con sÏ cè g¾ng! Con sÏ lµm ®îc, xin mäi ngêi cø tin con. (C¸c c« chó c«ng an vµ mÑ ®Õn vç vÒ, ®éng viªn )- KÕt thóc c¶nh 2 C¶nh 3: 3 n¨m sau . T¹i nhµ bµ HuÖ, 1 buæi chiÒu: Bµ mÑ: Nhanh thËt! ThÊm tho¾t ®· 3 n¨m tr«i qua. Ngµy nµy c¸ch ®©y 3 n¨m t«i ®ang rèi bêi t©m trÝ v× lo sî. B©y giê ... sao t«i cø båi håi ®øng ngåi kh«ng yªn, con t«i s¾p vÒ, nã ®· cai nghiÖn thµnh c«ng råi. Con ¬i ... (Giäng vui síng, ®i l¹i ngãng ra cæng, dän dÑp nhµ ...) Nam: (Tay s¸ch tói ngËp ngõng bíc vµo nhµ) Gäi to kÐo dµi: MÑ ... MÑ: Nam, con ®· vÒ thËt råi. Tr«ng con t«i kh¸c qu¸, cao lín, tr¾ng trÎo h¼n ra. Nam: Con cã quµ cho mÑ ®©y. MÑ sÏ rÊt vui ... MÑ: Con vÒ lµ mÑ mõng råi, quµ g× chø, thËt lµ ... Nam (LÊy trong tói s¸ch ra): §©y lµ phiÕu nhËn xÐt cña c¸c chó qu¶n lý tr¹i nhËn xÐt vÒ con trong qu¸ tr×nh cai nghiÖn, c¸c chó khen con l¾m mÑ ¹. MÑ: (LËt tê giÊy xem ®i, xem l¹i): ThÕ nµy, c¸c c« chó c«ng an, c¸c anh c¸c chÞ trong ®éi tuyªn truyÒn mµ biÕt th× vui l¾m ®©y. Mµ c¸c c« chó Êy nãi l¸t n÷a sÏ ®Õn th¨m con ®Êy. Nam: Con kh«ng muèn gÆp c¸c c« c¸c chó Êy ®©u. Hä sÏ coi thêng con, coi con lµ 1 th»ng võa rêi khái tr¹i, con kh«ng ... (§ang nãi dë th× B×nh, Minh, H¬ng xuÊt hiÖn). B×nh: Nam, c¸c anh chÞ lu«n mong ngµy em trë vÒ thÕ mµ em l¹i kh«ng muèn gÆp c¸c anh lµ sao? H¬ng: ChÞ kh«ng muèn nghe nh÷ng lêi nh vËy chót nµo, Nam ¹! Minh: C¸c anh chÞ kh«ng chØ ®Õn hái th¨m mµ muèn em cïng ®i tuyªn truyÒn, gióp ®ì mäi ngêi phßng, chèng ma tuý n÷a. MÑ: §óng råi, h·y ®Ó niÒm vui nh gia ®×nh m×nh trë thµnh niÒm vui chung cho nh÷ng gia ®×nh cã hoµn c¶nh t¬ng tù con ¹. Nam: LiÖu cã ai tin con kh«ng? H¬ng: B»ng sù nhiÖt t×nh, b»ng chÝnh sù cè g¾ng vµ ý chÝ cña b¶n th©n, mäi ngêi sÏ tin em. B×nh: ChØ cÇn em cßn niÒm tin lµ em sÏ lµm ®îc tÊt c¶, anh tin ë em. Minh: Thay mÆt ®éi tuyªn truyÒn, t«i chÝnh thøc c«ng nhËn thµnh viªn míi cña ®éi: Do·n Hoµng Nam.
MÑ: Nµo c¸c con h·y h¸t lªn, h¸t cho niªm h¹nh phóc vµ h¸t cho nh÷ng thµnh c«ng s¾p tíi cña ®éi tuyªn truyÒn. H¸t bµi: B¹n ¬i! H·y l¸nh xa. 6. Tổ chức tuyên truyền, phát tài liệu, tờ rơi với nội dung về phổ biến, giáo dục pháp luật theo từng chủ điểm trong kế hoạch. Trong mỗi buổi phổ biến, giáo dục pháp luật việc người nghe vừa được theo dõi cán bộ tuyên truyền thông báo, giới thiệu bằng lời, vừa được quan sát, đọc các tài liệu dưới dạng tờ rơi là rất quan trọng, qua các kênh hình ảnh, âm thanh, tư liệu…sẽ khắc sâu một cách nhanh chóng vào tư duy người học về nâng cao ý thức chấp hành pháp luật. Trong trường hợp không có tờ rơi in màu sắc đẹp, thì chúng ta cũng có thể trích lược một số nội dung cơ bản rồi pho to và phát cho học sinh đọc trước khi tham gia buổi tuyên truyền. Từ đó các em có thể hỏi thêm về những thắc mắc và thể hiện mình nhiều hơn, qua đó phát hiện những quan niệm, cách hiểu sai lầm, chưa đúng về những vấn đề chấp hành pháp luật mà các em quan tâm. 7. Liên hệ, phối hợp với các cơ quan chức năng của địa phương trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật. Trong công tác này việc phối kết hợp thường xuyên với các cơ quan chức năng địa phương là rất quan trọng. Người nghe là học sinh THPT nên khi nhìn, nghe người có chuyên môn sâu sắc, trực tiếp làm nhiệm vụ đứng lớp tuyên truyền sẽ hiệu quả cao hơn nhiều so với thầy cô nhà trường tự tuyên truyền. Hàng năm nhà trường đã chủ động mời các cán bộ công an phòng chống ma túy, cảnh sát giao thông tới tuyên truyền về các luật cơ bản như Luật giao thông đường bộ va các nghị định, Luật phòng chống ma túy, phòng chống tội phạm…mời cán bộ chuyên trách về giáo dục sức khỏe sinh sản vị thành niên, cán bộ trung tâm phòng chống HIV/AIDS của tỉnh về trực tiếp tuyên truyền. 8. Tham gia ý kiến vào đánh giá sơ kết, tổng kết định kì và năm học công tác này. Công việc này được tiến hành định kì theo quy định, nhằm nhìn lại quá trình đã thực hiện, rút ra những kinh nghiệm và phương hướng công tác trong thời gian tiếp theo, đồng thời Ban chỉ đạo cũng đề nghị tuyên dương khen thưởng các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc cũng như phê bình, đưa vào xét thi đua với các tập thể không tích cực tham gia. IV. ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ ĐẠT ĐƯỢC VÀ NHỮNG HẠN CHẾ TRONG QUÁ TRÌNH THỰC NGHIỆM TẠI NHÀ TRƯỜNG. 1. Kết quả đạt được