intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

SKKN: Một số kinh nghiệm về phương pháp giải hệ phương trình bậc hai hai ẩn

Chia sẻ: Nguyễn Lê Huy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:0

Thêm vào BST
Báo xấu
712
lượt xem 109
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong chương trình Toán 10 nội dung kiến thức rất quan trọng và rất khó đó là phương trình bậc hai hai ẩn. Đối với các học sinh trung bình, yếu gặp rất nhiều khó khăn khi làm bài kiểm tra cuối chương, kỳ thi tốt nghiệp đặc biệt là thi Đại học – Cao đẳng. Dưới đây là sáng kiến kinh nghiệm về một số kinh nghiệm về phương pháp giải phương trình bậc hai hai ẩn giúp các giáo viên có tư liệu tham khảo trong việc giảng dạy giúp các em học sinh hiểu rõ và biết làm bài tập.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: SKKN: Một số kinh nghiệm về phương pháp giải hệ phương trình bậc hai hai ẩn

  1. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ S¸ng kiÕn kinh nghiÖm Mét sè kinh nghiÖm vÒ ph−¬ng ph¸p gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh bËc hai hμi Èn PHẦN MỞ ĐẦU Tính cấp thiết của đề tài, tình hình nghiên cứu, mục đích và nhiệm vụ của sáng kiến kinh nghiệm, đối tượng và phạm vi nghiên cứu. - Trong ch−¬ng tr×nh to¸n 10 mét néi dung kiÕn thøc rÊt quan träng vµ rÊt khã, ®ã lµ hÖ ph−¬ng tr×nh bËc hai hai Èn. §èi víi häc sinh ®¹i trµ, trung b×nh yÕu gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n khi lµm bµi kiÓm tra cuèi ch−¬ng, thi tèt nghiÖp còng nh− thi §¹i häc, Cao ®¼ng. VÊn ®Ò cÊp thiÕt ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo ®Ó häc sinh hiÓu vµ n¾m ®−îc ph−¬ng ph¸p gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh bËc hai hai Èn, biÕt vËn dông vµo bµi tËp thi cuèi kú còng nh− «n thi §¹i häc, Cao ®¼ng. - Qua nhiÒu n¨m gi¶ng d¹y víi ®èi t−îng häc sinh cña tr−êng THPT sè I B¾c Hµ, t«i ®· nghiªn cøu vµ rót ra mét sè kinh nghiÖm gi¶ng d¹y ph−¬ng ph¸p gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh bËc hai hai Èn ®Ó häc sinh hiÓu râ vµ biÕt lµm bµi tËp. BiÖn ph¸p thùc hiÖn: - Nghiªn cøu c¸c tµi liªô, c¸c s¸ch tham kh¶o. - Giíi thiÖu kho¶ng 8 tiÕt khi häc xong chư¬ng ph−¬ng tr×nh – HÖ ph−¬ng tr×nh - §¹i sè 10. 1
  2. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ PhÇn néi dung Trong ch−¬ng tr×nh To¸n ë tr−êng THPT víi ®èi t−îng häc sinh vïng cao, tr−êng t«i d¹y ch−¬ng tr×nh chuÈn. Trong ch−¬ng tr×nh chuÈn phÇn lý thuyÕt vÒ hÖ ph−¬ng tr×nh bËc hai hai Èn hÕt søc thu gän, ®¬n gi¶n. Tuy nhiªn phÇn ¸p dông ®Ó lµm bµi tËp th× rÊt ®a d¹ng, phong phó. Chóng t«i th−êng ph¶i lÊy quü thêi gian trong ch−¬ng tr×nh tù chän b¸m s¸t, thêi gian båi d−ìng buæi chiÒu ®Ó gi¶ng d¹y, bæ sung thªm cho häc sinh. §Ó gi¶m bít sù khã kh¨n cho häc sinh vÒ ph−¬ng ph¸p gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh bËc hai hai Èn bao giê t«i còng ®i tõ ®¬n gi¶n tíi phøc t¹p, quy l¹i vµ quen cho häc sinh, häc sinh n¾m ch¾c ph−¬ng ph¸p gi¶i hÖ ®¬n gi¶n, c¬ b¶n nhÊt. Tõ ®ã ph©n tÝch thªm vÒ ph−¬ng ph¸p gi¶i c¸c hÖ ph−¬ng tr×nh phøc t¹p h¬n. T«i ph©n lo¹i c¸c d¹ng bµi tËp vÒ hÖ ph−¬ng tr×nh. §µu tiªn häc sinh cÇn n¾m ch¾c ph−¬ng ph¸p gi¶i hÖ gåm mét ph−¬ng tr×nh bËc nhÊt vµ mét ph−¬ng tr×nh bËc hai cña hai Èn. Trong phÇn nµy ph−¬ng ph¸p gi¶i c¬ b¶n ¸p dông ®−îc cho mäi bµi lµ ph−¬ng ph¸p thÕ. Rót mét Èn tõ ph−¬ng tr×nh bËc nhÊt thÕ vµo ph−¬ng tr×nh bËc hai. C¸c d¹ng bμi tËp ¸p dông: 1. HÖ ph−¬ng tr×nh ®èi xøng lo¹i 1: Cho häc sinh nhËn ®−îc thÕ nµo lµ hÖ ®èi xøng lo¹i 1, häc sinh biÕt c¸ch nhËn d¹ng ®−îc c¸c hÖ ®èi xøng lo¹i 1 dï ®ã lµ hÖ bËc 2 hay bËc cao. * Ph−¬ng ph¸p gi¶i ®Æt S = x + y, P = x.y Gi¶i hÖ tæng qu¸t tõ S, P sau ®ã lËp luËn ra x vµ y lµ nghiÖm ph−¬ng tr×nh bËc 2: t 2 − St + Pt = 0 . Cã thÓ biÖm luËn lu«n hÖ cã nghiÖm (x,y) khi vµ chØ khi S 2 ≥ 4 P . ⎧ x + y + xy = 5 VÝ dô 1: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: ⎨⎩ x 2 + y 2 = 5 Gi¶i: §Æt S = x+y, P = x.y cã hÖ 2
  3. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ ⎧S + P = 5 ⎧P = 5 − S ⎨ 2 ⇔⎨ 2 ⎩S + 2P = 5 ⎩ S − 2(5 − S ) = 5 ⎡⎧S = 3 ⎧P = 5 − S ⎢⎨ ⎧P = 5 − S ⎪ ⎩P = 2 ⇔⎨ 2 ⇔ ⎨⎡ S = 3 ⇔ ⎢ ⎢ ⎧ S = −5 ⎩ S + 2 S − 15 = 0 ⎪ ⎢ S = −5 ⎢⎨ ⎩ ⎣ ⎣⎢ ⎩ P = 10 + Víi S = 3, P = 2 suy ra x vµ y la nghiÖm ph−¬ng tr×nh ⎡t = 1 t 2 − 3t + 2 = 0 ⇔ ⎢ ⎣t = 2 Tr−êng hîp nµy hÖ cã 2 nghiÖm: (1;2), (2;1) + Víi S = -5, P = 10 suy ra x vµ y la nghiÖm ph−¬ng tr×nh t 2 + 5t + 10 = 0 Ph−¬ng tr×nh v« nghiÖm VËy hÖ cã 2 nghiÖm: (1;2), (2;1) ⎧ xy + x + y = 11 VÝ dô 2: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: ⎨⎩ x 2 y + xy 2 = 30 Gi¶i: ⎧ xy + x + y = 11 HÖ trªn t−¬ng ®−¬ng víi ⎩⎨ xy ( x + y ) = 30 §Æt S = x+y, P = x.y ⎡⎧S = 5 ⎢⎨ ⎧ S + P = 11 ⎢ ⎩ P = 6 HÖ ®· cho t−¬ng ®−¬ng víi ⎨ ⇔ ⎩ S .P = 30 ⎢⎧S = 6 ⎢⎨ ⎣⎢ ⎩ P = 5 T×m x, y trong hai tr−êng hîp suy ra hÖ cã 4 nghiÖm (1;5), (5;1), (2;3), (3;2). ⎧ xy + x + y = m + 2 VÝ dô 3: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: ⎩⎨ x 2 y + xy 2 = m + 1 a) Gi¶i hÖ khi m = -3 b) T×m m ®Ó hÖ cã nghiÖm duy nhÊt 3
  4. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ Gi¶i: ⎧ S + P = m + 2(1) §Æt S = x+y, P = x.y cã hÖ ⎨ ⎩ S .P = m + 1(2) ⎧ S + P = −1 ⎧ S = 1 ⎧ S = −2 a) Víi m = -3 cã hÖ ⎨ ⇔⎨ hoÆc ⎨ ⎩ S .P = −2 ⎩ P = −2 ⎩P = 1 + Víi S = 1, P = -2 suy ra x vµ y la nghiÖm ph−¬ng tr×nh ⎡ t = −1 t2 − t − 2 = 0 ⇔ ⎢ ⎣t = 2 Tr−êng hîp nµy hÖ cã 2 nghiÖm: (-1;2), (2;-1) + Víi S = -2, P = 1 suy ra x vµ y la nghiÖm ph−¬ng tr×nh t 2 + 2t + 1 = 0 ⇔ t1 = t2 = −1 Tr−êng hîp nµy hÖ cã 1 nghiÖm: (-1;-1) VËy hÖ cã 3 nghiÖm: (-1;2), (2;-1), (-1;-1) b) Tõ (1) ⇒ S = m + 2 − P thay vµo (2) ®−îc (m + 2 − P) P = m + 1 ⇔ (m + 2) P − P 2 = m + 1 ⇔ P 2 − (m + 2) P + m + 1 = 0(∗) ⎡ P1 = 1 ⇔⎢ ⎣ P2 = m + 1 + Víi P = 1 ⇒ S = m+1 . §Ó hÖ cã nghiÖm duy nhÊt th×: ⎡m = 3 S 2 = 4 P ⇔ (m + 1) 2 = 4 ⇔ ⎢ ⎣ m = −5 + Víi P = m + 1 ⇒ S = 1 3 §Ó hÖ cã nghiÖm duy nhÊt th× S 2 = 4 P ⇔ 1 = 4(m + 1) ⇔ 4m = −3 ⇔ m = − 4 3 VËy víi m = 3 ; m = -5 hoÆc m = − th× hÖ cã nghiÖm duy nhÊt. 4 ⎧ x 2 + y 2 = 2(1 + a) VÝ dô 4: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: ⎪⎨ ⎪⎩( x + y ) = 4 2 a) Gi¶i hÖ khi a = 1 4
  5. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ b) T×m m ®Ó hÖ cã ®óng 2 nghiÖm Gi¶i: ⎪⎧ S − 2 P = 2(1 + a ) 2 §Æt S = x+y, P = x.y cã hÖ ⎨ ⎪⎩ S = 4 2 ⎧S − 2P = 4 2 ⎧P = 0 a) Víi a = 1 cã hÖ ⎪⎨ 2 ⇔⎨ ⎪⎩ S = 4 ⎩ S = ±2 + Víi S = 2, P = 0 ⇒ hÖ cã hai nghiÖm (0;2), (2;0) + Víi S =-2, P = 0 ⇒ hÖ cã hai nghiÖm (0;-2), (-2;0) VËy hÖ cã 4 nghiÖm (0;2), (2;0), (0;-2), (-2;0) b) Gi¶ sö hÖ cã nghiÖm ( x0 ; y0 ) ⇒ c¸c cÆp sè (− x0 ; − y0 ) ; ( y0 ; x0 ) , (− y0 ; − x0 ) còng lµ nghiÖm cña hÖ. CÆp sè ( x0 ; y0 ) ≠ (− x0 ; − y0 ) v× nÕu ng−îc l¹i th× x0 = 0 vµ y0 = 0 mµ cÆp sè (0;0) kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña hÖ. VËy hÖ cã 2 nghiÖm lµ ( x0 ; y0 ) vµ (− x0 ; − y0 ) ⇒ ( x0 ; y0 ) = ( y0 ; x0 ) , (− x0 ; − y0 ) = (− y0 ; − x0 ) ⎧⎪2 x0 = 2(1 + a) ⇒ x0 = y0 khi ®ã ta cã: ⎨ 2 ⇒a=0 ⎪⎩4 x0 = 4 ⎧ x2 + y 2 = 2 Ng−îc l¹i víi a = 0 ta cã hÖ ⎪⎨ ⎪⎩( x + y ) = 4 2 Gi¶i hÖ ®−îc 2 nghiÖm (-1;-1), (1;1) VËy a = 0 lµ gi¸ trÞ cÇn t×m. ⎪⎧ x + y + xy = 7 2 2 VÝ dô 5: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: ⎨ 4 4 2 2 ⎪⎩ x + y + x y = 21 Gi¶i: HÖ nµy lµ hÖ ®èi xøng lo¹i 1: HÖ ®· cho t−¬ng ®−¬ng víi {( x + y) 2 − xy = 7(1) ( x 2 + y 2 ) 2 − x 2 y 2 = 21(2) §Æt S = x+y, P = x.y ⇒ Ph−¬ng tr×nh (1) ⇔ S 2 − P = 7 ⇒ S 2 = P + 7 5
  6. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ Thay vµo (2) ⇒ ⇒ (7 − P)2 − P = 21 ⇔ 14 P = 28 ⇔ P = 2 VËy S 2 = 9 ⇒ S = ±3 + Víi S = 3, P = 2 suy ra x vµ y lµ nghiÖm ph−¬ng tr×nh ⎡t = 1 t 2 − 3t + 2 = 0 ⇔ ⎢ 1 ⎣t 2 = 2 ⇒ HÖ cã 2 nghiÖm (1;2) vµ (2;1) + Víi S = -3, P = 2 suy ra x vµ y lµ nghiÖm ph−¬ng tr×nh ⎡t1 = −1 t 2 + 3t + 2 = 0 ⇔ ⎢ ⎣t2 = −2 ⇒ HÖ cã 2 nghiÖm (-1;-2) vµ (-2;-1) VËy hÖ ®· cho cã 4 nghiÖm (1;2), (2;1), (-1;-2) vµ (-2;-1) 2. HÖ ph−¬ng tr×nh ®èi xøng lo¹i 2 Ph©n tÝch cho häc sinh n¾m ch¾c d¹ng tæng qu¸t cña hÖ ph−¬ng tr×nh ®èi xøng lo¹i 2, c¸ch nhËn d¹ng hÖ ph−¬ng tr×nh ®èi xøng lo¹i 2 vµ n¾m ®−îc ph−¬ng ph¸p gi¶i hÖ nµy lµ trõ tõng vÕ cña hÖ sau ®ã biÕn ®æi ph−¬ng tr×nh t×m ®−îc vÒ ph−¬ng tr×nh tÝch, ®−a viÖc gi¶i hÖ ®· cho vÒ viÖc gi¶i 2 hÖ ph−¬ng tr×nh quen thuéc. ⎧x = 7x + 3y 3 VÝ dô 1: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: ⎪⎨ 3 ⎪⎩ y = 7 y + 3 x Gi¶i: x3 − y 3 = 7( x − y ) + 3( y − x) ⇔ ( x − y )( x 2 + xy + y 2 ) = 4( x − y ) Trõ tõng vÕ hÖ ph−¬ng tr×nh ta ®−îc: ⇔ ( x − y )( x 2 + xy + y 2 − 4) = 0 ⎡x − y = 0 ⇔⎢ 2 ⎣ x + xy + y − 4 = 0 2 ⎡⎧ x − y = 0 ⎢⎨ 3 ⎩x = 7x + 3 VËy hÖ ph−¬ng tr×nh ®· cho t−¬ng ®−¬ng víi ⎢⎢ 2 ⎢ ⎪⎨⎧ x + xy + y − 4 = 0 2 ⎢ ⎪⎩ x 3 = 7 x + 3 y ⎣ 6
  7. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ Hai hÖ ph−¬ng tr×nh c¬ b¶n gi¶i ®−îc nghiÖm ⎧⎪ x 3 = 5 x + y VÝ dô 2: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh: ⎨ 3 ⎪⎩ y = 5 y + x x3 − y 3 = 5( x − y ) + y − x Trõ tõng vÕ hÖ ph−¬ng tr×nh ta ®−îc: ⇔ ( x − y )( x 2 + xy + y 2 ) = ( x − y ) ⎡x − y = 0 ⇔⎢ 2 ⎣ x + xy + y − 4 = 0 2 Gi¶i t−¬ng tù vÝ dô 1 3. HÖ ®¼ng cÊp bËc 2: ⎪⎧a1 x + b1 xy + c1 y = m 2 2 D¹ng tæng qu¸t ⎨ 2 ⎪⎩a2 x + b2 xy + c2 y = n 2 Trong ®ã x, y lµ Èn, cßn laiij lµ hÖ sè: Ph−¬ng ph¸p gi¶i: Quy ®ång hÖ sè ë vÕ ph¶i sau ®ã trõ tõng vÕ hÖ ph−¬ng tr×nh t×m ®−îc råi ®Æt x = ky (BiÖm luËn y ≠ 0 ) ⎪⎧ x + 2 xy + 3 y = 9(1) 2 2 VÝ dô1: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh ⎨ 2 ⎪⎩2 x + 2 xy + y = 2(2) 2 Gi¶i: ⎧⎪2 x 2 + 4 xy + 6 y 2 = 18 HÖ trªn t−¬ng ®−¬ng víi: ⎨ 2 ⇔ 16 x 2 + 14 xy + 3 y 2 = 0 ⎪⎩18 x + 18 xy + 9 y = 18 2 Tõ hÖ ta thÊy y = 0 kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña hÖ nªn cã ⎡x 3 2 ⎢ =− ⎛x⎞ x y 8 16 ⎜ ⎟ + 14 + 3 = 0 ⇔ ⎢ ⎝ y⎠ y ⎢x 1 ⎢y =−2 ⎣ x 3 3 Tõ = − ⇒ x = − y Thay vµo (2) ta ®−îc: y 8 8 7
  8. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ 2 ⎛ 3 ⎞ ⎛ 3 ⎞ 2 ⎜ − y ⎟ + 2 ⎜ − y ⎟ y + y2 = 2 ⎝ 8 ⎠ ⎝ 8 ⎠ 9 2 3 2 ⇔ y − y + y2 = 2 32 4 ⇔ 9 y − 24 y 2 + 32 y 2 = 64 2 64 64 8 17 ⇔ 17 y 2 = 64 ⇔ y 2 = ⇒ y=± =± 17 17 17 ⎛ 3 17 −8 17 ⎞ ⎛ −3 17 8 17 ⎞ HÖ cã 2 nghiÖm ⎜⎜ ; ⎟⎟ ; ⎜⎜ ; ⎟ ⎝ 17 17 ⎠ ⎝ 17 17 ⎟⎠ x −1 Tõ = ⇒ y = −2 x thay y = −2 x vµo (2) ta ®−îc: y 2 2 x 2 + 2 x(−2 x) + (−2 x) 2 = 2 ⇔ x 2 = 1 ⇔ x = ±1 VËy hÖ cã 2 nghiÖm (1;-2), (-1:2) ⎧ x 2 − 4 xy + y 2 = k VÝ dô2: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh ⎪⎨ 2 ⎪⎩ y − 3 xy = 4 a) Gi¶i hÖ khi k = 1 b) Chøng minh r»ng hÖ cã nghiÖm víi mäi k Gi¶i: ⎧⎪ x 2 − 4 xy + y 2 = 1 ⎨ 2 ⎪⎩ y − 3 xy = 4 ⎪⎧4 x − 16 xy + 4 y = 4 2 2 ⇔⎨ 2 Víi k = 1 cã hÖ ⎪⎩ y − 3xy = 4 ⇔ 4 x 2 − 13xy + 3 y 2 = 0 ⎡x = 3y ⇔⎢ ⎢x = y ⎣ 4 + Víi x = 3 y Thay vµo (2) ⇒ y 2 − 9 y 2 = 4 ⇔ −8 y 2 = 4 ph−¬ng tr×nh v« nghiÖm. y 3y2 + Víi x = Thay vµo (2) ⇒ y 2 − = 4 ⇔ y 2 = 16 ⇔ y = ±4 4 4 Tr−êng hîp nµy hÖ cã 2 nghiÖm (1;4) vµ (-1;-4) 8
  9. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ y2 − 4 b) Trong tr−êng hîp tæng qu¸t tõ ph−¬ng tr×nh (2) ⇒ y ≠ 0 . VËy x = 3y thay vµo ph−¬ng tr×nh (1) rót ngän ®−îc: 14 y 4 + ( 9k − 4 y ) y 2 − 16 = 0 Víi mäi k ph−¬ng tr×nh lu«n cã nghiÖm y 2 > 0 tõ ®ã t×m ®−îc y. Do ®ã hÖ ®· cho cã nghiÖm víi mäi k. Ph−¬ng ph¸p gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh bËc 2 hai Èn chñ yÕu b»ng c¸ch biÕn ®æi t−¬ng ®−¬ng ®−a vÒ hÖ c¬ b¶n hoÆc ®Æt Èn phô ®−a vÒ hÖ c¬ b¶n. TÊt c¶ c¸c hÖ ph−¬ng tr×nh ®· nãi trªn ®Òu coi nh− hÖ c¬ b¶n mµ häc sinh ph¶i n¾m ch¾c ph−¬ng ph¸p gi¶i. Sau ®©y lµ mét sè vÝ dô vÒ gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh b»ng c¸ch ®Æt Èn phô ®−a hÖ ®· cho vÒ hÖ c¬ b¶n. ⎧⎪ y + xy 2 = 6 x 2 (1) VÝ dô1: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh ⎨ ⎪⎩1 + x y = 5 x (2) 2 2 2 Gi¶i: Tõ (2) ⇒ x ≠ 0 . Chia c¸c vÕ cña tõng ph−¬ng tr×nh trong hÖ cho x2 ®−îc hÖ ph−¬ng tr×nh: ⎧ y y2 ⎧y⎛1 ⎞ + = 6 ⎪ ⎜ + y⎟ = 6 ⎪⎪ x 2 x ⎪x⎝ x ⎠ ⎨ ⇔⎨ 2 ⎪ 1 + y=5 ⎪⎛ 1 + y ⎞ − 2 y = 5 ⎩⎪ x ⎜ ⎟ ⎩⎪⎝ x 2 ⎠ x ⎧ v2 − 5 ⎪⎪u = ⎧ v2 − 5 y 1 ⎧u.v = 6 2 ⎪u = ⎧u = 2 §Æt = u, = v §−îc hÖ ⎨ 2 ⇔⎨ 2 ⇔⎨ 2 ⇔⎨ x x ⎩v − 2u = 5 ⎪ v − 5 .v = 6 ⎪v 3 − 5v − 12 = 0 ⎩v = 3 ⎪⎩ 2 ⎩ ViÖc gi¶i hÖ ®· cho t−¬ng ®−¬ng víi gi¶i hÖ ⎧1 ⎪⎪ x + y = 3 ⎪⎧ 1 = 1 ⎧1 ⎪ =2 ⎨ ⇔ ⎨x hoÆc ⎨ x ⎪ 1 .y = 2 ⎪⎩ y = 2 ⎪⎩ y = 1 ⎪⎩ x VËy nghiÖm cña hÖ ph−¬ng tr×nh (1;2) vµ ⎛⎜ ;1⎞⎟ 1 2 ⎝ ⎠ 9
  10. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ ⎧ xy + x + 1 = 7 y (1) VÝ dô2: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh ⎨ ⎩ x y + xy + 1 = 13 y (2) 2 2 2 Gi¶i: Tõ ph−¬ng tr×nh (2) suy ra y = 0 kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña hÖ ⎧ 1 x ⎪x + y + y = 7 Do y ≠ 0 hÖ ®É cho t−¬ng ®−¬ng víi ⎪⎨ ⎪ x 2 + 1 + x = 13 ⎪⎩ y2 y 1 x §Æt u = x + ; v = Ta cã hÖ ph−¬ng tr×nh y y ⎡ ⎧u = −5 ⎢⎨ ⎧u + v = 7 ⎧v = 7 − u ⎧v = 7 − u ⎢ ⎩v = 12 ⎨ 2 ⇔⎨ 2 ⇔⎨ 2 ⇔ ⎩u − v = 13 ⎩u − 7 + u − 13 = 0 ⎩u + u − 20 = 0 ⎢ ⎧u = 4 ⎢⎨ ⎢⎣ ⎩v = 3 ⎧ 1 ⎪ x + y = −5 + Víi u = -5; v = 12 Ta cã hÖ ph−¬ng tr×nh ⎪⎨ ⎪ x = 12 ⎪⎩ y ⎧ 1 ⎪x + y = 4 + Víi u = 4; v = 3 Ta cã hÖ ph−¬ng tr×nh ⎪⎨ ⎪x =3 ⎪⎩ y Hai hÖ ph−¬ng tr×nh nµy lµ hÖ c¬ b¶n cã thÓ gi¶i b»ng ph−¬ng ph¸p thÕ. ⎧ x 2 + 1 + y ( y + x) = 4 y VÝ dô 3: Gi¶i hÖ ph−¬ng tr×nh ⎪⎨ 2 ⎪⎩( x + 1)( y + x − 2) = y Gi¶i: Ta thÊy y = 0 kh«ng ph¶i lµ nghiÖm cña hÖ ph−¬ng tr×nh. Nªn chia tõng vÕ ⎧ x2 + 1 ⎪ + ( y + x) = 4 ⎪ y cña c¸c ph−¬ng tr×nh trong hÖ ph−¬ng tr×nh cho y ta ®−îc: ⎨ 2 ⎪ x + 1 ( y + x − 2) = 1 ⎪⎩ y 10
  11. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ x2 + 1 §Æt u = ; v = y + x Ta cã hÖ ph−¬ng tr×nh y ⎧u + v = 4 ⎧v = 4 − u ⎧v = 4 − u ⎧u = 1 ⎨ ⇔⎨ ⇔⎨ 2 ⇔⎨ ⎩u (v − 2) = 1 ⎩u (2 − u ) − 1 = 0 ⎩u − 2u + 1 = 0 ⎩v = 3 ⎧ x2 + 1 =1 HÖ ®· cho t−¬ng ®−¬ng víi ⎪⎨ y ⎪ ⎩x + y = 3 §Õn ®©y gi¶i hÖ b»ng ph−¬ng ph¸p thÕ PhÇn kÕt luËn Qua thùc tÕ gi¶ng d¹y líp 10 A1 vµ «n thi §¹i häc, Cao ®¼ng cho häc sinh líp 12A1 khi vËn dông c¸c ph−¬ng ph¸p trªn trong phÇn nµy. T«i nhËn thÊy häc sinh tiÕp cËn kiÕn thøc mét c¸ch dÔ dµng, häc sinh høng thó häc tËp vµ n¾m ®−îc ph−¬ng ph¸p gi¶i c¸c bµi to¸n vÒ hÖ ph−¬ng tr×nh bËc hai hai Èn. Cô thÓ qua bµi kh¶o s¸t lÇn hai sè häc sinh ®¹t ®iÓm trung b×nh trë lªn lµ 80%. Trªn ®©y lµ mét vµi kinh nghiÖm cña t«i vÒ phg−¬ng ph¸p gi¶ng d¹y phÇn hÖ ph−¬ng tr×nh bËc hai hai Èn víi môc tiªu häc sinh n¾m ®−îc kiÕn thøc c¬ b¶n vµ biÕt vËn dông vµo gi¶i bµi tËpk. RÊt mong ®−îc sù ®ãng gãp cña c¸c ®ång chÝ ®ång nghiÖp vÒ bµi viÕt cña t«i. B¾c Hμ, ngμy 15 th¸ng 3 n¨m 2011 Ng−êi viÕt s¸ng kiÕn Vò ThÞ H¶i Anh 11
  12. Tæ: To¸n – Tin GV: Vũ Hải Anh - Tr−êng THPT sè 1 B¾c Hµ 12
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

EXAM.02: Bộ 500+ Đề Thi Thử THPT Quốc Gia 2020
576 tài liệu
913 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2