sổ tay nội khoa: phần 2

LWBK634-c5[01-38].qxd 7/6/10 6:14PM Page 1 Aptara Inc<br /> <br /> T HI U MÁ U<br /> T<br /> <br /> kh i HC: Hct Ͻ41% ho c Hb Ͻ13.5 g/dL (nam); Hct Ͻ36% ho c Hb 12 g/dL (n )<br /> <br /> Lâm sàng<br /> • Cơ năng: gi m cung c p O2 -> m t m i, khó th , đau ng c (m ch vành).<br /> • Th c th : nh t (niêm m c, gan tay), nh p tim nhanh, h HA tư th<br /> • Khác: vàng da (tan máu), lách to (thalassemia, tăng sinh, tan máu m n), ch m/ban<br /> xu t huy t (RL đông máu), viêm lư i (thi u s t, folate, vitamin B12), móng tay hình<br /> thìa (thi u s t), tri u ch ng th n kinh (thi u B12)<br /> <br /> Hình 5-1 Ti p c n thi u máu<br /> <br /> Thi u máu<br /> RI 2%<br /> <br /> TM h ng<br /> c u to<br /> <br /> ↑ LDH<br /> ↑ bilirubin<br /> ↓ haptoglobin<br /> tan máu<br /> <br /> ch y<br /> máu<br /> m t máu câp<br /> <br /> THI U MÁU H NG C U NH<br /> <br /> Thi u máu thi u s t<br /> • T s t trong t y và gi m d tr s t S T t ng h p hem S t bào nh S TM<br /> • Lâm sàng: viêm góc mi ng, viêm teo lư i, RL ăn (ăn các ch t không ph i TĂ như đá,<br /> đ t), móng tay hình thìa, HC Plummer-Vinson (TM thi u s t, màng ngăn th c qu n và<br /> viêm teo lư i)<br /> • Nguyên nhân: Ch y máu m n (tiêu hóa—g m UT, kinh nguy t...), T cung c p<br /> (SDD; T h p thu do b nh tiêu ch y, Crohn, c pH d ch v , c t dd bán ph n), c nhu<br /> c u (có thai). Hi m, r i lo n di truy n do r i lo n đi u hòa hepcidin.<br /> • Ch n đoán: T Fe, c TIBC, T ferritin (đ c bi t Ͻ15), T bão hòa transferrin (Fe/TIBC;<br /> Ͻ15%), c transferrin receptor; c TC; n u không có TS khác, ti n hành tìm nguyên<br /> nhân t i tiêu hóa; g m H. pylori, ? b nh tiêu ch y (KT kháng anti-TTG, antigliadin,<br /> anti endomysial)<br /> • Đi u tr : (b sung Fe): u ng Fe 3 l n/ng (6 tu n đ gi m thi u máu; 6 tháng đ bù d tr<br /> s t); khi m t máu nhi u/kéo dài qua tiêu hóa ho c l c máu, ung thư<br /> BN đã dùng EPO trư c đó, cân nh c dùng Fe TM (Fe-sucrose, -gluconate, -dextrose)<br /> Thalassemia (NEJM 2005;353:1135)<br /> • T t ng h p ␣- ho c ␤-globin c a Hb S phá h y HC và ti n thân HC, thi u máu do<br /> tan máu và t o máu không hi u qu .<br /> • ␣-thalassemia: m t gen ␣-globin trên NST 16 (bt có gen 4␣)<br /> 3 ␣ S ngư i lành mang gen; 2 ␣ S ␣-thalas nh ϭ thi u máu nh<br /> 1 ␣ S b nh HbH (␤4) ϭ thi u máu n ng, tan máu, lách to<br /> 0 ␣ gene S Hb Barts (␥4) ϭ thi u oxy trong t cung, phù thai<br /> • ␤-thalassemia: đ t bi n gen ␤-globin trên NST 11 S m t, T s n ph m c a gen<br /> Đ t bi n 1 genS thalas nh ϭ TM nh (không truy n máu)<br /> Đ t bi n 2 gen S thalas v a (có truy n máu) ho c thalas n ng ( TM Cooley; ph thu c<br /> truy n máu) tùy thu c vào m c đ đ t bi n gen<br /> <br /> THI U MÁU 5-1<br /> <br /> Ch n đoán<br /> • BS: xu t huy t, b nh h th ng, thu c, u ng rư u, ch đ ăn, TS gia đình.<br /> • CTM: HC, HC lư i, MCV (b t thư ng), RDW<br /> • Ch s HC lư i (RI) ϭ [s HC lư i ϫ (Hct BN/Hct chu n)]/y u t trư ng thành y u t<br /> trư ng thành ~ Hct: 45% ϭ 1, 35% ϭ 1.5, 25% ϭ 2, 20% ϭ 2.5<br /> RI Ͼ2% S đáp ng tăng sinh t y; RI Ͻ2% S gi m sinh t y<br /> • Tiêu b n máu ngo i vi: quan sát vùng có ít HC, không ch m vào nhau; đánh giá KT,<br /> hình d ng HC, hình d ng BC, s lư ng TC.<br /> • Các XN khác: đánh giá tan máu (n u RI Ͼ2%), Fe/TIBC, ferritin, folate, B12, CN gan,<br /> Ure và Cr,CN tuy n giáp, đi n di Hb, enzyme, sàng l c đ t bi n gen.<br /> • Ch c hút t y xương và sinh thi t làm XN t bào<br /> <br /> LWBK634-c5[01-38].qxd 7/6/10 6:14PM Page 2 Aptara Inc<br /> <br /> • Lâm sàng (trư ng h p n ng): b m t thalas, g y xương b nh lí, gan lách to (do t o<br /> máu ngoài t y), suy tim tăng cung lư ng, s i m t bilirubin, HC quá t i s t (do<br /> truy n máu kéo dài)<br /> • Ch n đoán: MCV Ͻ70, Fe bt, MCV/RBC Ͻ13, Ϯ c HC lư i;<br /> Đi n di Hb: c HbA2 (␣2␦2) trong ␤-thal; bình thư ng trong ␣-thal.<br /> • Đi u tr : folate; truy n máu + deferoxamine, deferasirox (th i Fe đư ng u ng); C t<br /> lách n u Ն50% c khi truy n máu; cân nh c ghép TB g c tr có -thal n ng<br /> Thi u máu do viêm m n tính (xem bên dư i)<br /> Thi u máu nguyên bào s t<br /> • B t thư ng trong t ng h p hem t i TB ti n thân HC.<br /> • Nguyên nhân: di truy n/liên k t X (đ t bi n ALAS2), tiên phát (MDS-RARS), NN<br /> thay đ i đư c (rư u, chì, isoniazid, chloramphenicol, thi u đ ng, h thân nhi t)<br /> • Lâm sàng: gan lách to, HC quá t i Fe.<br /> • Ch n đoán: h i TS xã h i,công vi c; có th TM HC nh , bình thư ng, to; ; c Fe,<br /> TIBC bình thư ng, c ferritin, Th pappenheimer (Fe trong h ng c u), nguyên<br /> HC s t vòng t i t y xương<br /> • Đi u tr : đi u tr NN thay đ i đư c; pyridoxine, truy n máu n u thi u máu n ng;<br /> li u cao pyridoxine v i trư ng h p do NN di truy n<br /> <br /> THI U MÁU 5-2<br /> <br /> Hình 5-2 Ti p c n thi u máu h ng c u nh<br /> <br /> Thi u máu HC nh<br /> <br /> ↓ Fe, ↑ TIBC<br /> ↓ ferritin<br /> Fe/TIBC 13<br /> ↓ Fe trong t y<br /> Thi u máu<br /> thi u Fe<br /> <br /> Fe bình thư ng<br /> ↓ Fe, ↓ TIBC<br /> MCV/RBC 18%<br /> ± ↑ HC lư i<br /> ± đi n di Hb b t thư ng<br /> Thalassemia<br /> <br /> ↑ Fe, nl TIBC<br /> ↑ ferritin<br /> basophilic stippling nguyên<br /> HC s t vòng t i t y<br /> <br /> Thi u máu do viêm<br /> m n tính<br /> <br /> Thi u máu<br /> nguyên bào s t<br /> <br /> THI U MÁU H NG C U BÌNH THƯ NG<br /> <br /> Gi m 3 dòng t bào máu (xem bên dư i)<br /> Thi u máu do viêm m n tính (ACI; NEJM 2005;352:1011; 2009;361:1904)<br /> • T sinh HC do gi m s d ng Fe và gi m Fe ch c năng do c hepcidin; các cytokine<br /> (IL-6,TNF-␣) làm T ti t và đáp ng v i EPO<br /> • Nguyên nhân: t mi n, nhi m trùng m n, viêm m n, HIV, ung thư.<br /> • Ch n đoán: T Fe, T TIBC (bt ho c gi m bão hòa transferrin), Ϯ c ferritin;<br /> thư ng TM đ ng s c, HC bình thư ng (chi m 70%) nhưng có th HC nh n u<br /> kéo dài.<br /> • Thư ng kèm theo thi u Fe. Ch n đoán d a vào T ferritin máu, gi m Fe trong t y<br /> xương, ᮍ đáp ng khi đi u tr Fe và/ho c c ch s transferrin receptor/ferritin.<br /> • Đi u tr : nguyên nhân Ϯ erythropoietin (? n u Epo Ͻ500 mU/mL); n u do ung<br /> thư ho c hóa tr , dùng epo n u Hb Յ10 g/dL. b sung Fe khi ferritin Ͻ100 ho c<br /> Fe/TIBC Ͻ20%.<br /> Thi u máu do b nh m n tính<br /> • Thi u máu do viêm m n (xem trên)<br /> • Thi u máu do b nh th n m n: T epo; HC hình răng cưa đi u tr b ng epo.<br /> • Thi u h t n i ti t: gi m chuy n hóa và T nhu c u O2 trong b nh tuy n giáp, tuy n yên,<br /> thư ng th n, c n giáp S T epo; TM h ng c u bình thư ng ho c to<br /> Thi u máu nguyên bào s t (xem<br /> <br /> trên)<br /> <br /> B t s n h ng c u đơn thu n<br /> • Kháng th ho c Lympho bào<br /> <br /> S<br /> <br /> t o máu không hi u qu .<br /> <br /> • Liên quan t i u tuy n c, BCM dòng lympho, nhi m parvovirus,.<br /> • Ch n đoán: ST t y xương th y gi m TB ti n thân dòng HC, các dòng khác bt<br /> • Đi u tr : c t tuy n c n u to; Ig n u nhi m parvovirus; UCMD n u BCM dòng lympho<br /> ho c tiên phát; đi u tr b tr b ng truy n HC r a;<br /> ? đ ng v n erythropoietin n u do KT kháng erythropoietin.<br /> <br /> LWBK634-c5[01-38].qxd 7/6/10 6:14PM Page 3 Aptara Inc<br /> <br /> THI U MÁU H NG C U TO<br /> <br /> G m thi u máu nguyên h ng c u kh ng l và không<br /> Thi u máu nguyên h ng c u kh ng l<br /> • B t thư ng t ng h p DNA S bào tương trư ng thành nhanh hơn nhân S t o máu<br /> không hi u qu và t o ra HC to; do thi u folate ho c B12<br /> • XN folate và vitamin B12, c LDH và bilirubin gián ti p (do t o máu không hi u qu )<br /> • Tiêu b n máu: BC nhân có nhi u múi, HC hình tr ng, nhi u hình d ng, kích thư c<br /> Thi u folate<br /> • Folate có trong rau, qu có lá màu xanh; cơ th d tr đ cho 2–3 tháng<br /> • Nguyên nhân: SDD (u ng rư u, chán ăn, ngư i già), T h p thu (tiêu ch y), RL chuy n<br /> hóa (methotrexate, pyrimethamine, trimethoprim), c nhu c u (tan máu m n, có thai,<br /> ung thư, l c máu)<br /> • Ch n đoán: T folate; T folate trong HC, c homocysteine. nhưng methylmalonic acid bình<br /> thư ng (khác thi u vit B12)<br /> • Đi u tr : folate 1–5 mg/ng u ng trong 1–4 tháng; c n lo i tr thi u B12 trư c.<br /> <br /> Thi u máu h ng c u to không nguyên h ng c u kh ng l<br /> • B nh gan: thư ng TM h ng c u to,có th th y TB Codocyte<br /> • Nghi n rư u: c ch t y và TM h ng c u to không do thi u folate/B12 hay xơ gan<br /> • Tăng h ng c u lư i:<br /> • Khác: suy giáp; RL sinh t y; thu c c ch t ng h p DNA (zidovudine, 5-FU,<br /> hydroxyurea, Ara-C); acid orotic ni u di truy n; HC Lesch-Nyhan<br /> GI M 3 DÒNG T BÀO MÁU<br /> <br /> Nguyên nhân<br /> • T y nghèo t bào :thi u máu b t s n, RL sinh t y (gi m sinh t y)<br /> • T y giàu t bào: RL sinh t y, leukemia không tăng BC, hemoglobin ni u k ch phát<br /> v đêm, thi u máu nguyên h ng c u kh ng l n ng<br /> • X m l n t y: xơ t y, ung thư di căn, u h t.<br /> • B nh h th ng: cư ng lách, NKH, u ng rư u, ng đ c.<br /> Lâm sàng<br /> • Thi u máu S m t m i<br /> • Gi m b ch c u S nhi m trùng tái phát<br /> • Gi m ti u c u S ch y máu và b m tím<br /> Thi u máu b t s n ϭ suy t bào g c (Lancet 2005;365:1647)<br /> • D ch t : 2–5 ca/106/năm; 2 pha (đ t đ nh tu i thành niên, và ngư i già)<br /> • Ch n đoán: gi m 3 dòng v i T HC lư i, sinh thi t t y th y nghèo t bào.<br /> • Nguyên nhân: tiên phát (1⁄2–2⁄3 trư ng h p)<br /> t n thương TB g c: x tr , hóa tr , hóa ch t (vd, benzene)<br /> ph n ng thu c typ B (vd, chloramphenicol, NSAIDs, thu c sulfa, gold,<br /> carbamazepine, antithyroid)<br /> virus (HHV-6, HIV, EBV, parvovirus B19); và sau viêm gan (khác A, B, C)<br /> RL mi n d ch (Lupus, sau ghép TB g c, u tuy n c)<br /> PNH (xem dư i); thi u máu Fanconi(b nh b m sinh có gi m 3 dòng, thi u máu HC<br /> to, c nguy cơ RL sinh t y, BCC dòng t y, và ung thư vùng đ u c .<br /> đ t bi n telomerase (hTERT).<br /> <br /> THI U MÁU 5-3<br /> <br /> Thi u vitamin B12<br /> • B12 ch có trong th c ăn ngu n g c đ ng v t; cơ th d tr đ cho 2–3 năm<br /> • G n v i y u t n i (IF) do TB vi n c a dd ti t; và h p thu cu i h i tràng.<br /> • Nguyên nhân: SDD (u ng rư u, ăn chay), thi u máu ác tính (b nh t mi n ch ng TB<br /> vi n c a d dày, liên quan t i thi u h t n i ti t đa tuy n và c nguy cơ ung thư d dày),<br /> nguyên nhân khác gây T h p thu (c t dd, tiêu ch y, b nh Crohn), c c nh tranh (VK<br /> đư ng ru t, sán dây cá)<br /> • Lâm sàng: thay đ i v th n kinh (thoái hóa ph i h p bán c p) nh hư ng t i th n<br /> kinh ngo i biên, c t sau, bên t y, v não S tê bì, d c m, T c m giác rung, v trí, th t<br /> đi u, gi m trí nh .<br /> • Ch n đoán: T B12; c homocysteine và methylmalonic acid; KT kháng y/t n i; Schilling test.<br /> • Đi u tr : 1 mg/ng B12 tiêm b p ϫ 7 ng S1 l n/ tu n ϫ 4–8 tu n S 1 l n/<br /> tháng su t đ i;<br /> B t thư ng TK có th h i ph c n u đi u tr trong vòng 6 tháng<br /> folate có th gi m thi u máu nhưng không gi m tri u ch ng th n kinh do thi u<br /> B12 (và có th “l y” d tr B12 S tri u ch ng TK n ng hơn )<br /> B sung đư ng u ng (2 mg/ng) dư ng như có hi u qu ngay c khi không có y/t n i<br /> <br /> LWBK634-c5[01-38].qxd 7/6/10 6:14PM Page 4 Aptara Inc<br /> <br /> THI U MÁU 5-4<br /> <br /> • Đi u tr và tiên lư ng<br /> Ghép t bào g c: v i BN tr - 80% th i gian s ng dài và gi m đáng k nguy cơ ung<br /> thư hóa, nhưng có nguy cơ bi n ch ng, t vong do ghép; tránh truy n máu trư c<br /> ghép.<br /> c ch mi n d ch (CsA/tacrolimus,ATG): 70–80% đáp ng, 80–90% s ng thêm 5 năm<br /> khi đáp ng; 15–20% s ng thêm 10 năm nhóm RL đơn dòng (như RL sinh t y, BCC<br /> dòng t y, PNH)<br /> Đi u tr b tr : truy n máu, kháng sinh, dùng EPO<br /> H i ch ng r i lo n sinh t y (MDS) (qv)<br /> Hemoglobin ni u k ch phát v đêm (PNH)<br /> • B nh lí t bào g c m c ph i ϭ b t ho t đ t bi n gen PIG-A S không t o GPI-anchor<br /> cho CD55 và CD59 ( c ch b th ) S ly gi i HC qua trung gian b th , ngưng<br /> t p TC và tăng đông.<br /> • Lâm sàng: tan máu n i m ch, tăng đông (TM ϾĐM; đb b ng, não), RL trương<br /> l c cơ trơn, gi m sinh TB máu (gi m 3 dòng); liên quan t i thi u máu b t s n,<br /> RL sinh t y và phát tri n thành BCC dòng t y.<br /> • Ch n đoán: T bào h c máu ngo i vi (T CD55 & CD59); hemosiderosis ni u.<br /> • Đi u tr : b tr (s t, folate, truy n máu)<br /> Ghép TB g c khi gi m sinh ho c huy t kh i n ng<br /> eculizumab (KT c ch C5 b th ): T tan máu, và n đ nh Hb<br /> Thi u máu do xâm l n t y (xem “Xơ t y nguyên phát”)<br /> • X m l n t y xương do ung thư, leukemia, nhi m trùng, xơ hóa (xơ t y nguyên phát),<br /> u h t, RL d tr lysosom.<br /> THI U MÁU TAN MÁU<br /> <br /> V trí<br /> N i m ch<br /> <br /> Ngo i<br /> m ch<br /> <br /> Nguyên nhân gây thi u máu tan máu<br /> Cơ ch<br /> Ví d<br /> Thi u enzym<br /> Thi u G6PD<br /> B nh Hb<br /> B nh HC hình li m, thalassemia<br /> B t thư ng màng HC HC hình c u di truy n<br /> Hb ni u k ch phát v đêm<br /> Mi n d ch<br /> T mi n; do thu c<br /> Cơ h c<br /> Tan máu vi m ch; ghép val tim<br /> Nhi m trùng, nhi m<br /> S t rét, babesia; r n, nh n c n, b nh<br /> đ c<br /> Wilson; truy n d ch như c trương<br /> B t gi b i lách<br /> Cư ng lách<br /> <br /> Di truy n<br /> <br /> M c ph i<br /> <br /> Ch n đoán<br /> • c HC lư i (RI Ͼ2%), c LDH, T haptoglobin (83% nh y, 96% đ c hi u), c bilirubin gt<br /> • Tan máu t mi n: Coomb test ϭ tìm KT S ᮍ n u x y ra ngưng k t.<br /> • N i m ch: cc LDH, TT haptoglobin; hemoglobin máu, hemoglobin ni u, hemosiderin ni u<br /> • Ngo i m ch: lách to<br /> • TS gia đình; TS b n thân và gia đ nh s i m t.<br /> Thi u enzym G6PD (Lancet 2008;371:64)<br /> • RL chuy n hóa di truy n NST X (đ t bi n G6PD), HC c nh y c m v i tác nhân oxi hóa<br /> • Hay g p nam ngư i Châu Phi (nơi s t rét lưu hành).<br /> • Tan máu tăng do thu c (sulfonamides, dapsone, primaquine, doxorubicin, xanh<br /> methylene), nhi m trùng, DKA, ho c th c ăn (ăn đ u tr em)<br /> • Ch n đoán: Tiêu b n máu có Th Heinz (Hb oxi hóa) t o ra t bào b c n sau đó b lách<br /> h y; T G6PD (có th bình thư ng sau tan máu c p do HC già đã b phá h y ch còn<br /> HC m i nên enzym g n như bình thư ng)<br /> Thi u máu h ng c u hình li m (NEJM 1999;340:1021; Hematology ASH Educ Program 2004;35)<br /> • Đ t bi n gen l n Beta-globinS Hb c u trúc b t thư ng (HbS);<br /> ϳ8% ngư i M g c Phi th đ ng h p t .<br /> ϳ1/400 là th đ ng h p t (b nh HC hình li m)<br /> • HbS kh S HC hình li m và T kh năng u n cong S tan máu và t c vi m ch.<br /> • Thi u máu: tan máu m n Ϯ b t s n c p (parvo. B19) ho c b t gi b i lách<br /> • T c m ch và thi u máu: cơn đau, HC ng c c p, HC tay chân, ho i t mao m ch th n,<br /> ho i t vô khu n.<br /> <br /> LWBK634-c5[01-38].qxd 7/6/10 6:14PM Page 5 Aptara Inc<br /> <br /> Nguyên nhân<br /> Cư ng h lư i n i mô<br /> Tăng s n h mi n<br /> d ch<br /> đ ng<br /> Thâm nhi m<br /> (lành tính)<br /> Ung thư<br /> <br /> Nguyên nhân cư ng lách<br /> Nh n xét<br /> thi u máu tan máu, HC hình li m, thalassemia n ng<br /> Nhi m trùng (HIV, EBV, CMV, lao, s t rét, leishmania,<br /> Mycobacterium), b nh t mi n (SLE, VKDT v i HC Felty),<br /> sarcoidosis, b nh huy t thanh.<br /> Xơ gan, suy tim, huy t kh i TM c a/lách, b nh sán máng<br /> RL d tr lysosom (Gaucher, Niemann-Pick),<br /> RL d tr glycogen, histiocytosis X, nang lách<br /> MPN (CML, PMF, PV, ET), CMML,BCC, u lympho (NHL, HL,<br /> leukemia t bào tóc, CLL, PLL, Waldenstrom’s),T-LGL leukemia,<br /> đa u t y xương, amyloid<br /> <br /> boldface ϭ nguyên nhân gây lách r t to<br /> <br /> THI U MÁU 5-5<br /> <br /> • Nhi m trùng: nh i máu lách S nhi m trùng; nh i máu xương S viêm xương t y<br /> (Salmonella, Staph. aureus)<br /> • Ch n đoán: soi tiêu b n có HC hình li m và th Howell-Jolly; đi n di Hb.<br /> • Đi u tr : hydroxyurea làm c HbF S T cơn đau, đau ng c c p và T t vong; Ghép TB<br /> g c có th hi u qu b nh nhân tr v i b nh n ng và ngư i l n.<br /> • Đi u tr b tr : folic acid; vaccine ph c u, màng não c u, H. flu và HBV; gi m đau<br /> b ng truy n d ch, oxygen, và thu c; truy n máu khi TIA ho c đ t qu ,đau ng c c p<br /> n ng, và trư c PT (đ t Hb 10 g/dL)<br /> B nh h ng c u hình c u di truy n (HS) (Br J Hematol 2004;126:455)<br /> • B t thư ng khung protein c a màng HC S t n thương màng HC<br /> đã xác đ nh có đ t bi n ankyrin, - và -spectrin, band 3, và pallidin.<br /> • Hay g p ngư i châu Âu (1/5.000 tr sinh ra); ᮍ TS gia đ nh (75% m c)<br /> • Thi u máu, vàng da, lách to, s i m t s c t .<br /> • Ch n đoán: HC hình c u, ᮍ test s c b n HC (80% nh y), T g n eosin-5-maleimide<br /> (EMA) (92% nh y; 99% đ c hi u)<br /> • Đi u tr : folate, c t lách v i b nh TB, n ng<br /> Hemoglobin ni u k ch phát v đêm (xem trên)<br /> Thi u máu tan máu t mi n (AIHA)<br /> • M c ph i, phá h y HC do kháng th<br /> • AIHA nóng: IgG g n v i HC nhi t đ cơ th S phá h y b i lách<br /> Nguyên nhân: tiên phát, RL tăng sinh t y , b nh t mi n (SLE), thu c (xem dư i)<br /> • AIHA l nh: IgM g n v i HC dư i 37 C S c đ nh b th<br /> S tan máu n i m ch và tím đ u chi khi l nh.<br /> Nguyên nhân: tiên phát, RL tăng sinh t y (vd,Waldenström’s), nhi m Mycoplasma<br /> pneumoniae và tăng BC đơn nhân nhi m khu n.<br /> • Ch n đoán: m nh v HC, ᮍ Coomb; hi u giá agglutinin l nh, lách to<br /> • Đi u tr : đi u tr nguyên nhân;AIHA nóng: corticoid Ϯ c t lách, Ig, ch t gây đ c TB,<br /> rituximab; AIHA l nh: tránh l nh, steroid ít có HQ, rituximab.<br /> Thi u máu tan máu do thu c<br /> • M c ph i, tan máu do kháng th , tăng phá h y HC do thu c:<br /> kháng sinh: cephalosporins, sulfa drugs, rifampin, ribavirin<br /> Tim m ch: methyldopa, procainamide, quinidine, thiazides<br /> Khác:TCAs, phenothiazines, NSAIDs, sulfonylureas, MTX, 5-FU<br /> • Ch n đoán: Coomb thư ng âm tính, LDH<br /> • Đi u tr : ng ng thu c<br /> Thi u máu tan máu vi m ch (MAHA)<br /> • Fibrin trong ti u ĐM phá h y HC S tan máu n i m ch m c ph i.<br /> • Nguyên nhân: HC ure huy t tan máu (HUS), ban xu t huy t gi m TC huy t kh i<br /> (TTP), đông máu n i m ch r i rác (DIC), ung thư, THA ác tính, TSG/HC<br /> HELLP, val tim cơ h c.<br /> • Ch n đoán: m nh v HC Ϯ gi m TC Ϯ b t thư ng liên quan đ n b nh lí khác, như c<br /> PT trong DIC, c Cre trong HUS, c men gan trong HELLP<br /> • Đi u tr : Đi u tr nguyên nhân; thay huy t tương ngay v i TTP<br /> Cư ng lách<br /> • Lách to S HC đ ng và b t gi<br /> lách S ĐTB b t gi và thay đ i b m t HC<br /> S HC hình c u S tan máu<br /> <br />