Sự lãnh đạo của Đảng đối với báo chí cách mạng Việt Nam từ khởi thủy đến 1954

SÛÅ LAÄNH ÀAÅO CUÃA ÀAÃNG ÀÖËI VÚÁI BAÁO CHÑ CAÁCH MAÅNG<br /> VIÏåT NAM TÛÂ KHÚÃI THUÃY ÀÏËN 1954<br /> . Àoaân Hûäu Hoaâng Khuyïn*<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TOÁM TÙÆT<br /> Thûåc tïë lõch sûã àaä cho thêëy nhûäng chiïën cöng to lúán, nhûäng thaânh tñch veã vang vaâ sûå<br /> phaát triïín cuãa baáo chñ caách maång khöng thïí naâo coá àûúåc nïëu thiïëu vai troâ dêîn dùæt, chó<br /> àaåo cuãa Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam. Àiïìu àoá caâng cuãng cöë niïìm tin rùçng Àaãng vaâ Nhaâ<br /> nûúác ta seä tòm ra nhûäng àöëi saách, chiïën lûúåc laänh àaåo baáo chñ phuâ húåp nhêët vúái thûåc<br /> tiïîn hiïån nay. Baâi viïët khùèng àõnh nguyïn tùæc tñnh Àaãng cuãa baáo chñ Viïåt Nam, àöìng<br /> thúâi hïå thöëng laåi àûúâng löëi laänh àaåo cuãa Àaãng àöëi vúái baáo chñ giai àoaån 1925-1954,<br /> bùæt àêìu tûâ sûå ra àúâi cuãa baáo Thanh niïn vúái nhûäng quan àiïím vïì baáo chñ caách maång, vaâ<br /> xuyïn suöët qua tûâng giai àoaån 1930-1936, 1936-1939, 1939-1945, 1945-1954 vúái nhûäng<br /> saách lûúåc mïìm deão trong tûâng thúâi kyâ.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> Nïìn baáo chñ caách maång nûúác ta àaä àoáng möåt nghiïn cûáu, giaãng viïn baáo chñ vaâ caác nhaâ baáo úã<br /> vai troâ quan troång trong sûå nghiïåp xêy dûång vaâ Viïåt Nam am tûúâng. Tuy nhiïn, khúãi àiïím vaâ lyá<br /> baão vïå Töí quöëc trûúác àêy cuäng nhû trong sûå do cuãa viïåc Àaãng laänh àaåo baáo chñ; vaâ baáo chñ<br /> nghiïåp àöíi múái vaâ phaát triïín àêët nûúác theo àõnh caách maång cêìn phaãi trúã thaânh phûúng tiïån, vuä<br /> hûúáng xaä höåi Xaä höåi Chuã nghôa hiïån nay. Suöët khñ sùæc beán cuãa Àaãng trïn mùåt trêån vùn hoáa tû<br /> chiïìu daâi lõch sûã hún 85 nùm qua, baáo chñ caách tûúãng àùåt trong böëi caãnh Àaãng vûâa ra àúâi, tiïën<br /> maång thûåc sûå laâ ngûúâi lñnh xung kñch trïn mùåt haânh caác cuöåc vêån àöång caách maång, vaâ sau àoá<br /> trêån tû tûúãng - vùn hoáa. Tûâ khi ra àúâi, Àaãng laâ giai àoaån khaáng chiïën kiïën quöëc 1945 – 1954<br /> Cöång saãn Viïåt Nam àaä luön sûã duång baáo chñ laåi laâ àiïìu cêìn àûúåc taái hiïån roä hún.<br /> nhû möåt vuä khñ, phûúng tiïån sùæc beán trong viïåc Taác giaã hy voång baâi viïët seä giuáp cho nhûäng<br /> truyïìn baá tû tûúãng, têåp húåp lûåc lûúång, àöång viïn, ngûúâi quan têm hònh dung àûúåc tiïën trònh Àaãng<br /> cöí vuä nhên dên tham gia àêëu tranh caách maång, tùng cûúâng sûå laänh àaåo àöëi vúái baáo chñ caách<br /> giaânh àöåc lêåp dên töåc vaâ xêy dûång, baão vïå Töí maång Viïåt Nam tûâ khi baáo chñ caách maång ra àúâi<br /> quöëc, laâ cêìu nöëi giûäa Àaãng vúái nhên dên. cho àïën hïët nhûäng nùm khaáng chiïën chöëng Phaáp,<br /> Nhûäng àiïìu noái trïn laâ nhûäng gò maâ nhûäng àêy laâ giai àoaån khoá khùn vaâ vinh quang cuãa<br /> ngûúâi laâm cöng taác quaãn lyá baáo chñ, caác nhaâ Àaãng cuäng nhû cuãa baáo chñ caách maång, nhúâ àoá<br /> <br /> *<br /> ThS. Khoa Baáo chñ - Truyïìn thöng, Trûúâng ÀH KHXH&NV-ÀHQG TP. HCM<br /> <br /> <br /> <br /> 158♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> Àaãng vaâ baáo chñ caách maång thu àûúåc nhûäng àöång, bûúác thûåc tiïîn àêìu tiïn àïí tiïën túái thaânh<br /> thaânh quaã àêìu tiïn, cûåc kyâ quan troång, trong sûå lêåp caái töí chûác mong muöën, vaâ cuöëi cuâng, súåi<br /> nghiïåp cuãa mònh. dêy chñnh maâ nïëu nùæm àûúåc noá thò chuáng ta seä<br /> Thûåc tiïîn hiïån nay cuäng àang àùåt ra cho baáo coá thïí khöng ngûâng phaát triïín, cuãng cöë vaâ múã<br /> chñ vaâ cöng taác laänh àaåo, quaãn lyá baáo chñ nhûäng röång töí chûác êëy, - phaãi laâ viïåc thaânh lêåp túâ baáo<br /> vêën àïì múái. Vò thïë, viïåc nhòn nhêån laåi sûå laänh chñnh trõ toaân Nga. Chuáng ta cêìn trûúác hïët laâ túâ<br /> àaåo cuãa Àaãng àöëi vúái baáo chñ trong nhûäng giai baáo, - khöng coá noá thò khöng thïí tiïën haânh àûúåc<br /> àoaån àêìu tiïn seä caâng cuãng cöë niïìm tin rùçng möåt caách coá hïå thöëng cuöåc tuyïn truyïìn cöí àöång<br /> Àaãng vaâ Nhaâ nûúác ta seä tòm ra nhûäng àöëi saách, hïët sûác coá nguyïn tùæc vaâ toaân diïån” [25, 5-10].<br /> chiïën lûúåc laänh àaåo baáo chñ phuâ húåp nhêët vúái Nhû vêåy, trong àiïìu kiïån chûa coá chñnh quyïìn:<br /> thûåc tiïîn vaâ tiïëp tuåc phaát huy töëi àa vai troâ, sûác baáo chñ laâ “ngûúâi laänh àaåo tû tûúãng cuãa àaãng,<br /> maånh cuãa baáo chñ caách maång trong tònh hònh phaát triïín caác chên lyá vïì lyá luêån, caác nguyïn lyá<br /> múái. vïì saách lûúåc, caác tû tûúãng töí chûác chung, nhûäng<br /> 1. Nguyïn tùæc tñnh Àaãng àöëi vúái baáo chñ nhiïåm vuå chung cuãa toaân àaãng trong möåt thúâi<br /> Viïåt Nam kyâ naây hay möåt thúâi kyâ khaác.” [25, 7-8]. Trong<br /> Theo Nguyïîn Vùn Haâ trong quyïín Cú súã lyá quaá trònh tiïën túái thaânh lêåp möåt chñnh àaãng vö<br /> luêån baáo chñ truyïìn thöng [22] thò trong xaä höåi saãn trûúác hïët cêìn möåt túâ baáo, thò trong suöët quaá<br /> coá giai cêëp luön xaãy ra nhûäng cuöåc àêëu tranh trònh töìn taåi, phaát triïín cuãa Àaãng, baáo chñ coá<br /> giai cêëp vúái nhiïìu mûác àöå vaâ hònh thaái khaác nhau. traách nhiïåm nêng cao trònh àöå, trñ tuïå cuãa Àaãng,<br /> Hònh thaái àêëu tranh giai cêëp phöí biïën vaâ têåp trung giûä vûäng möëi quan hïå cuãa Àaãng vúái nhên dên,<br /> laâ àêëu tranh chñnh trõ, laâ àêëu tranh giûäa caác àaãng laâm cho Àaãng luön trong saåch, vûäng maånh. Theo<br /> phaái, búãi vò khi caác giai cêëp nhêån thûác àûúåc àõa Marx vaâ Engels, tñnh chêët caách maång vaâ tñnh<br /> võ, vai troâ, quyïìn lúåi vaâ sûá mïånh cuãa mònh àïìu tiïìn phong vïì chñnh trõ laâ caác yïëu töë, tiïu chuêín<br /> thaânh lêåp chñnh àaãng, laâm cú quan àaåi diïån, laâm haâng àêìu cuãa baáo chñ: “Nhiïåm vuå cuãa baáo Àaãng<br /> àöåi tiïn phong trong viïåc thûåc hiïån cuöåc àêëu laâ gò? Trûúác tiïn laâ tiïën haânh nhûäng cuöåc thaão<br /> tranh vúái caác giai cêëp, thaânh phêìn khaác trong xaä luêån, chûáng minh, phaát triïín vaâ baão vïå nhûäng<br /> höåi. àoâi hoãi cuãa Àaãng, baác boã vaâ lêåt àöí nhûäng tham<br /> Caác àaãng phaái chñnh trõ thûúâng coá cú quan voång vaâ nhûäng luêån àiïím cuãa phe thuâ àõch” [2,<br /> baáo chñ laâm núi phaát ngön chñnh thûác cho lêåp 3-77]. Chó ra nguyïn tùæc tñnh àaãng cuãa baáo chñ,<br /> trûúâng, quan àiïím, àûúâng löëi cuãa mònh. Nghôa Lenin cuäng kõch liïåt phaãn àöëi caác quan àiïím tûå<br /> laâ caác àaãng phaái cuäng sûã duång baáo chñ nhû möåt do ngön luêån tû saãn. “Möîi caá nhên coá quyïìn tûå<br /> phûúng tiïån, möåt vuä khñ phuåc vuå muåc tiïu hoaåt do viïët vaâ noái têët caã nhûäng àiïìu hoå muöën, khöng<br /> àöång cuãa mònh. coá möåt chuát haån chïë naâo. Nhûng möîi àoaân thïí<br /> Àöëi vúái giai cêëp thöëng trõ vaâ nhaâ cêìm quyïìn, tûå do (trong söë àoá kïí caã àaãng) cuäng àûúåc tûå do<br /> baáo chñ laâ cöng cuå quan troång àûúåc duâng àïí àiïìu àuöíi nhûäng phêìn tûã lúåi duång chiïu baâi àaãng àïí<br /> haânh, quaãn lyá xaä höåi theo quan àiïím vaâ lúåi ñch tuyïn truyïìn quan àiïím chöëng àaãng… Vò tûå do<br /> cuãa hoå. Àöëi vúái cöng chuáng, baáo chñ laâ núi thïí ngön luêån, töi buöåc phaãi àïí cho anh caái quyïìn<br /> hiïån thaái àöå, nguyïån voång, yá chñ, ûúác mú, khaát hoaân toaân àûúåc la oá, noái bêåy vaâ viïët theo súã<br /> voång möåt caách cuå thïí vaâ trûåc tiïëp. Baáo chñ vaâo thñch cuãa anh. Nhûng nhên danh tûå do lêåp höåi,<br /> nhûäng thúâi àiïím chuyïín mònh cuãa lõch sûã khöng anh cuäng phaãi cho töi caái quyïìn liïn kïët hay<br /> thuêìn tuáy laâ diïîn àaân cuãa nhên dên maâ coân trúã àoaån tuyïåt vúái nhûäng ngûúâi noái thïë naây thïë khaác.<br /> thaânh nghõ trûúâng, chiïën trûúâng cuãa caác giai cêëp, Àaãng laâ möåt khöëi tûå nguyïån, nïëu nhû noá khöng<br /> caác lûåc lûúång, caác àaãng phaái chñnh trõ trong xaä têíy saåch khoãi baãn thên noá nhûäng àaãng viïn tuyïn<br /> höåi. Baáo chñ laâ cêìu nöëi giûäa caác giai cêëp, têìng truyïìn quan àiïím chöëng àaãng, thò noá khöng thïí<br /> lúáp, lûåc lûúång trong xaä höåi. traánh khoãi tan raä, trûúác tiïn tan raä vïì tû tûúãng,<br /> Nhûäng àiïìu naây caâng àûúåc khùèng àõnh khi sau seä tan raä caã vïì vêåt chêët.” [25, 125-126].<br /> soi chiïëu laåi vêën àïì dûåa trïn quan àiïím cuãa caác Ngay tûâ khi Àaãng Cöång saãn ra àúâi úã Viïåt<br /> nhaâ saáng lêåp chuã nghôa Marx – Lenin. Nam, Àaãng àaä yá thûác rêët cao vïì vai troâ vaâ võ trñ<br /> Lenin tûâng noái: “Àiïím xuêët phaát cuãa hoaåt cuãa baáo chñ trong sûå nghiïåp caách maång. Trong<br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦159<br /> thúâi kyâ caách maång giaãi phoáng dên töåc, baáo chñ haåi trong viïåc truyïìn baá tû tûúãng, têåp húåp lûåc<br /> laâ möåt cöng cuå, phûúng tiïån quan troång cuãa Àaãng lûúång, àöång viïn, cöí vuä nhên dên tham gia àêëu<br /> àïí tuyïn truyïìn vaâ vêån àöång caách maång, töí chûác tranh, theo Àaãng tiïën haânh caách maång.<br /> quêìn chuáng nhên dên àûáng lïn giaânh chñnh quyïìn ÚÃ Viïåt Nam hiïån nay, vai troâ laänh àaåo cuãa<br /> trong Caách maång thaáng Taám, àêëu tranh giaãi Àaãng Cöång saãn laâ töëi cao vaâ toaân diïån, àûúåc<br /> phoáng dên töåc, thöëng nhêët Töí quöëc trong hai cöng nhêån trong Àiïìu 4 Hiïën phaáp 1992. Súã dô<br /> cuöåc khaáng chiïën chöëng Phaáp. Nhûäng nhaâ baáo nhû vêåy vò hún 80 nùm qua, Àaãng Cöång saãn<br /> àaä thûåc sûå laâ nhûäng chiïën sô, khöng chó bùçng Viïåt Nam luön giûúng cao ngoån cúâ giaãi phoáng<br /> ngoâi buát, maâ àaä hy sinh caã maáu xûúng cuãa mònh dên töåc, khöng ngûâng àêëu tranh vò lyá tûúãng Xaä<br /> cho nïìn àöåc lêåp tûå do àêët nûúác. Nhûäng taác phêím höåi chuã nghôa, vò muåc tiïu xêy dûång möåt nûúác<br /> baáo chñ, duâ in êën thö sú trong hêìm sêu, trong Viïåt Nam thöëng nhêët, hoâa bònh, àöåc lêåp, dên<br /> nguåc töëi, trong nhûäng àiïìu kiïån hïët sûác khoá khùn, chuã, cöng bùçng, vùn minh. Lúåi ñch cuãa Àaãng<br /> àaä àûúåc nhên dên chuyïìn tay àoåc, thùæp lïn niïìm Cöång saãn thöëng nhêët vaâ gùæn boá vúái lúåi ñch cuãa<br /> tin maänh liïåt vïì lyá tûúãng caách maång, tin tûúãng dên töåc. Chuã tõch Höì Chñ Minh àaä tûâng khùèng<br /> vaâo sûå laänh àaåo cuãa Àaãng vaâ tûúng lai tûúi saáng àõnh: Àaãng ta laâ möåt àaãng cêìm quyïìn. Möåt<br /> cuãa dên töåc. Vò vêåy, Àaãng Cöång saãn laänh àaåo àaãng cêìm quyïìn seä taåo nïn sûå thöëng nhêët vaâ<br /> baáo chñ vaâ luön àoâi hoãi baáo chñ nêng cao tñnh öín àõnh cho Àaãng, cho caã möåt dên töåc. Nhûng<br /> àaãng trong toaân böå hoaåt àöång cuãa mònh. Chuã möåt àaãng cêìm quyïìn cuäng phaãi àöëi mùåt vúái<br /> tõch Höì Chñ Minh, ngûúâi saáng lêåp vaâ cuäng laâ nhûäng thaách thûác vaâ nguy cú cuãa noá, búãi “Möåt<br /> ngûúâi thêìy cuãa nïìn baáo chñ caách maång Viïåt Nam dên töåc, möåt àaãng vaâ möîi möåt con ngûúâi, ngaây<br /> tûâng nhêën maånh: “Phaãi coá lêåp trûúâng chñnh trõ höm qua laâ vô àaåi, coá sûác hêëp dêîn lúán, khöng<br /> vûäng chùæc, chñnh trõ phaãi laâm chuã. Àûúâng löëi nhêët àõnh höm nay vaâ ngaây mai vêîn àûúåc moåi<br /> chñnh trõ àuáng thò nhûäng viïåc khaác múái àuáng ngûúâi yïu mïën vaâ ca ngúåi, nïëu loâng daå khöng<br /> àûúåc. Cho nïn caác baáo chñ cuãa ta àïìu phaãi coá coân trong saáng nûäa, nïëu sa vaâo chuã nghôa caá<br /> àûúâng löëi chñnh trõ àuáng”1. Àûúâng löëi chñnh trõ nhên”3. Do àoá, àïí Àaãng vêîn luön àûúåc nhên<br /> àuáng maâ Ngûúâi àïì cêåp úã àêy chñnh laâ sûå trung dên tin yïu, baáo chñ coân phaãi laâ möåt kïnh thöng<br /> thaânh vúái àûúâng löëi chñnh trõ cuãa Àaãng. tin quan troång giûäa Àaãng vaâ nhên dên, Àaãng<br /> TS. Nguyïîn Thïë Kyã trong baâi viïët “Nêng cêìn vaâ phaãi biïët lùæng nghe nhên dên thöng qua<br /> cao nùng lûåc, hiïåu quaã laänh àaåo, quaãn lyá baáo baáo chñ. Baáo chñ Viïåt Nam laâ möåt nïìn baáo chñ<br /> chñ” àaä khùèng àõnh: “Baáo chñ laâ möåt böå phêån phuåc vuå nhên dên lao àöång, phuåc vuå hai nhiïåm<br /> cêëu thaânh quan troång trong toaân böå cöng taác tû vuå chiïën lûúåc laâ xêy dûång vaâ baão vïå Töí quöëc<br /> tûúãng, vùn hoáa cuãa Ðaãng; laâ ngoån cúâ, laâ cöng Viïåt Nam Xaä höåi chuã nghôa. Höì Chñ Minh cùn<br /> cuå sùæc beán, hiïåu quaã àïí xêy dûång, böìi àùæp nïìn dùån caác nhaâ baáo: “Àöëi vúái nhûäng ngûúâi viïët<br /> taãng tû tûúãng chñnh trõ cuãa Ðaãng; tuyïn truyïìn baáo chuáng ta, caái buát laâ vuä khñ sùæc beán, baâi<br /> chuã nghôa Maác - Lï-nin, tû tûúãng Höì Chñ Minh, baáo laâ túâ hõch caách maång”4. Do àoá, Àaãng laänh<br /> àûúâng löëi, nghõ quyïët cuãa Ðaãng, chñnh saách, àaåo baáo chñ àaä trúã thaânh möåt nguyïn tùæc hoaåt<br /> phaáp luêåt cuãa Nhaâ nûúác; àöång viïn, cöí vuä nhên àöång cuãa baáo chñ caách maång Viïåt Nam.<br /> dên thûåc hiïån hai nhiïåm vuå chiïën lûúåc laâ xêy 2. Quan àiïím laänh àaåo cuãa Àaãng àöëi vúái<br /> dûång vaâ baão vïå Töí quöëc Viïåt Nam XHCN”2. Nhû baáo chñ nhûäng nùm 1925 - 1945<br /> vêåy, trong suöët quaá trònh àêëu tranh giaânh àöåc 2.1. Thanh niïn - túâ baáo caách maång àêìu<br /> lêåp dên töåc vaâ xêy dûång chuã nghôa xaä höåi, baáo tiïn vaâ nhûäng kinh nghiïåm ban àêìu vïì viïåc<br /> chñ laâ möåt vuä khñ, möåt phûúng tiïån vö cuâng lúåi sûã duång vaâ phaát huy aãnh hûúãng cuãa baáo chñ<br /> <br /> <br /> 1. Höì Chñ Minh (2000), Toaân têåp, têåp 9, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, tr. 414.<br /> 2. Nguöìn: www.nhandan.org.vn/Nang- cao-nang-luc-hieu-qua-lanh-dao-quan-ly-bao-chi/8820130.epi (truy cêåp<br /> ngaây 30/10/2012).<br /> 3. Höì Chñ Minh (2000), Toaân têåp, têåp 12, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, tr. 557-558.<br /> 4. Höì Chñ Minh (2000), Toaân têåp, têåp 11, Nxb. Chñnh trõ Quöëc gia, Haâ Nöåi, tr. 444.<br /> <br /> <br /> <br /> 160♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> caách maång maång, hoå khöng thïí coá haâng àöång uãng höå vïì<br /> ÚÃ Viïåt Nam, sau haâng thïë kyã, viïåc hoåc haânh tinh thêìn hoùåc lûåc lûúång cho caác cuöåc caách maång.<br /> àïí tham dûå caác kyâ thi Nho hoåc àaä taåo nïn möåt Caác cuöåc nöíi dêåy àïìu bõ dêåp tùæt. Àiïìu naây cuäng<br /> lúáp àöåc giaã gùæn boá mêåt thiïët vúái caác vùn baãn chûä giuáp giaãi thñch vò sao böå maáy cöng quyïìn cuãa<br /> Haán. Hoaåt àöång tñn ngûúäng, tham dûå caác nghi lïî thûåc dên Phaáp liïn tuåc gia tùng thuã àoaån kiïím<br /> tön giaáo, àoåc vaâ nghe giaãng caác loaåi kinh saách duyïåt saách baáo, taâi liïåu; ngùn chùån viïåc thaânh<br /> tûâ lêu cuäng àaä giuáp cho rêët nhiïìu ngûúâi Viïåt lêåp caác höåi àoaân; theo doäi vaâ haån chïë töëi àa caác<br /> Nam trúã thaânh tñn àöì cuãa Phêåt giaáo, Thiïn Chuáa buöíi höåi hoåp àöng ngûúâi; giaãi taán caác trûúâng<br /> giaáo vaâ nhiïìu tön giaáo khaác. Sau 80 nùm àö höå hoåc truyïìn baá tû tûúãng yïu nûúác tiïën böå; caách ly<br /> Viïåt Nam, trong nöî lûåc bûát ngûúâi Viïåt ra khoãi caác nhaâ caách maång khoãi quêìn chuáng nhên dên…<br /> aãnh hûúãng cuãa nïìn vùn hoáa vaâ chñnh trõ tûâ Trung Hoå ngùn chùån moåi phûúng tiïån vaâ àiïìu kiïån coá<br /> Hoa, qua àoá Êu hoáa caác Nho sô, laâm giaán àoaån thïí truyïìn dêîn chuã nghôa Marx vaâo Viïåt Nam,<br /> vùn hoáa truyïìn thöëng cuãa ngûúâi Viïåt, tûâ cuöëi thïë hoå muöën boáp chïët ngay tûâ trong trûáng nûúác caác<br /> kyã XIX vaâ àêìu thïë kyã XX, chñnh quyïìn thuöåc yá àõnh vêån àöång vaâ töí chûác möåt cuöåc caách maång<br /> àõa cho phöí biïën chûä Quöëc ngûä, huãy boã caác kyâ lêåt àöí úã Viïåt Nam.<br /> thi kiïíu Nho hoåc, múã trûúâng hoåc daåy Phaáp ngûä Vò ruát kinh nghiïåm tûâ nhûäng thêët baåi trûúác<br /> khùæp caã nûúác. Haâng ngaân thanh thiïëu niïn theo àoá cuãa caác phong traâo yïu nûúác chöëng Phaáp5,<br /> hoåc úã caác trûúâng hoåc múái, hoå dêìn hònh thaânh Nguyïîn AÁi Quöëc vaâ caác àöìng chñ khi truyïìn baá<br /> nïn nhûäng thïë hïå ngûúâi Viïåt coá hiïíu biïët vaâ hoâa chuã nghôa Cöång saãn vaâo Viïåt Nam àaä hïët sûác<br /> nhêåp àûúåc vúái vùn hoáa Phaáp, trúã thaânh àöåc giaã chuá troång khêu tuyïn truyïìn, töí chûác lûåc lûúång.<br /> cuãa vùn chûúng, baáo chñ Phaáp ngûä möåt caách dïî Nhûäng ngûúâi Cöång saãn seä khöng thïí thaânh cöng<br /> daâng. nïëu khöng hònh thaânh, phaát triïín àûúåc lûåc lûúång<br /> Ngûúåc laåi, trong hoaân caãnh bõ ngùn cêëm, kïìm cöng chuáng, àöåc giaã cuãa baáo chñ caách maång trong<br /> chïë moåi mùåt, nhûäng ngûúâi manh nha laâm caách caác têìng lúáp nhên dên Viïåt Nam. Tûâ vai troâ àöåc<br /> maång kiïíu vö saãn úã Viïåt Nam chûa tûâng coá möåt giaã - coá thïí nùæm bùæt, hiïíu àûúåc nöåi dung caác baâi<br /> cú súã nghiïn cûáu naâo àïí truyïìn baá, phöí biïën caác baáo chûáa àûång tû tûúãng caách maång - nhûäng ngûúâi<br /> hoåc thuyïët cuãa chuã nghôa Marx - Lenin ra quêìn cöng nhên, nöng dên, tiïíu tû saãn thaânh thõ, trñ<br /> chuáng. Àêìu thïë kyã XX, lúáp cöng chuáng, àöåc giaã thûác seä trúã thaânh caãm tònh viïn cuãa caách maång,<br /> coá thïí àoåc hiïíu vaâ tiïëp nhêån troån veån nöåi dung vaâ trúã thaânh lûåc lûúång cuãa caách maång.<br /> cuãa caác vùn baãn caách maång cûåc kyâ ñt oãi úã Viïåt Cöng viïåc naây thêåt sûå gùåp khoá khùn vò ngay<br /> Nam, àiïìu naây tûúng tûáng vúái tònh traång lûåc úã bûúác khúãi àêìu, àa söë nhên dên àaä khöng hiïíu<br /> lûúång laâm caách maång coân thûa vùæng, khoá tiïën roä nöåi dung cuãa caác hoåc thuyïët Cöång saãn vaâ tû<br /> túái haânh àöång lêåt àöí böå maáy cai trõ. tûúãng Caách maång àûúåc trònh baây qua hònh thûác<br /> Tûâ goác nhòn naây, coá thïí hiïíu thïm vïì lyá do troâ chuyïån trûåc tiïëp hay baâi àùng trïn baáo chñ bñ<br /> thêët baåi cuãa nhiïìu cuöåc khúãi nghôa chöëng Phaáp mêåt. Mùåt khaác nhûäng ngûúâi Cöång saãn cuäng liïn<br /> vaâ phong traâo caách maång dên chuã tûâng diïîn ra úã tuåc phaãi àöëi diïån vúái caác raâo caãn, haån chïë bùçng<br /> Viïåt Nam höìi àêìu thïë kyã. Viïåc truyïìn baá tû tûúãng, caã luêåt phaáp vaâ lûåc lûúång baåo lûåc maâ chñnh quyïìn<br /> hoåc thuyïët caách maång do bõ chñnh quyïìn àûúng thuöåc àõa dûång nïn. Hoå khöng thïí tiïëp xuác vúái<br /> thúâi tuyïåt àöëi ngùn cêëm, khiïën cho ngûúâi dên nhau vaâ vúái ngûúâi dên bùçng caác cuöåc höåi hoåp,<br /> khöng thïí tiïëp cêån àûúåc vúái caác tû tûúãng caách mñt tinh. Búãi vêåy, nhûäng nhaâ caách maång theo xu<br /> <br /> 5. Phan Böåi Chêu vúái phong traâo Àöng Du nhùçm muåc àñch kïu goåi thanh niïn Viïåt Nam ra ngoaåi quöëc, chuã yïëu<br /> laâ Nhêåt Baãn, àïí hoåc têåp vaâ chuêín bõ lûåc lûúång chúâ thúâi cú höìi hûúng àêëu tranh giaânh àöåc lêåp. Phan Chêu Trinh àïì<br /> xuêët tû tûúãng dên quyïìn, “tûå lûåc khai hoáa”, vúái khêíu hiïåu “Khai dên trñ, chêën dên khñ, hêåu dên sinh” àïí giaãi phoáng dên<br /> töåc. Lûúng Vùn Can, Nguyïîn Quyïìn, Àaâo Nguyïn Phöí vaâ nhûäng ngûúâi cuâng chñ hûúáng àaä lêåp ra phong traâo Àöng<br /> Kinh Nghôa Thuåc nhùçm thûåc hiïån caãi caách xaä höåi Viïåt Nam, hoå múã nhûäng lúáp daåy hoåc miïîn phñ vaâ töí chûác nhûäng<br /> cuöåc diïîn thuyïët àïí trao àöíi caác tû tûúãng tiïën böå, múái meã, vùn minh, vaâ cöí àöång trong dên chuáng. Nhûäng phong traâo<br /> caãi caách xaä höåi, gêìy dûång lûåc lûúång caách maång nhû trïn àïìu bõ chñnh quyïìn thûåc dên ngùn chùån, giaãi taán, caác nhaâ<br /> yïu nûúác coá ngûúâi bõ xûã tûã, coá ngûúâi bõ lûu àaây.<br /> <br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦161<br /> hûúáng Cöång saãn àaä thûã nghiïåm nhiïìu caách thûác Thanh niïn chó àaåo, tûâ thaáng 4/1927 àïën cuöëi<br /> àa daång àïí àaåt àûúåc muåc àñch cuãa mònh. Möåt söë nùm 1929. Baáo Thanh niïn ra àúâi àaä múã ra möåt<br /> àaä rúâi Viïåt Nam, ài àïën Xiïm, Phaáp, Trung Quöëc khuynh hûúáng baáo chñ múái, baáo chñ theo khuynh<br /> hoùåc Liïn Xö àïí hoåc laâm chñnh trõ. hûúáng Caách maång vö saãn. Nhûäng quan àiïím vïì<br /> Trûúâng húåp cuãa Nguyïîn AÁi Quöëc laâ hïët sûác baáo chñ Caách maång cuäng àaä àûúåc thïí hiïån thöng<br /> tiïu biïíu. Ngûúâi àaä rúâi Viïåt Nam vúái hai baân tay qua chñnh nöåi dung tuyïn truyïìn cuãa baáo: Nïu<br /> trùæng, trong suöët 20 nùm (tûâ 1911 àïën 1941), ra mêu thuêîn giûäa dên töåc Viïåt Nam vúái chuã<br /> Ngûúâi bön ba qua nhiïìu núi, kinh qua nhiïìu hoaåt nghôa Àïë quöëc Phaáp, giûäa caác dên töåc thuöåc àõa<br /> àöång vaâ vai troâ trong phong traâo Cöång saãn quöëc vúái chuã nghôa Àïë quöëc noái chung, tûâ àoá khúi<br /> tïë. Vaâo thaáng 6/1925, taåi Quaãng Chêu (Trung dêåy loâng cùm thuâ quên cûúáp nûúác àïí cöí vuä nhên<br /> Quöëc), dûúái sûå höî trúå cuãa Quöëc tïë Cöång saãn, dên nöíi dêåy laâm caách maång; khùèng àõnh con<br /> Nguyïîn AÁi Quöëc thaânh lêåp nïn Höåi Viïåt Nam àûúâng caách maång baåo lûåc, chöëng con àûúâng caãi<br /> Caách maång Thanh niïn. Sau khi thaânh lêåp, Höåi lûúng; lûåc lûúång caách maång laâ toaân dên, lêëy Cöng<br /> àaä tuyïín thanh niïn ûu tuá trong nûúác sang Trung Nöng laâm nïìn taãng; cêìn coá Àaãng Cöång saãn laänh<br /> Quöëc dûå caác lúáp huêën luyïån, hoùåc gûãi sang Liïn àaåo caách maång vaâ töí chûác quêìn chuáng caách<br /> Xö hoåc taåi Trûúâng Àaåi hoåc Phûúng Àöng. Höåi maång, àùåc biïåt laâ töí chûác Cöng nhên; nghiïn<br /> cuäng tiïën haânh lêåp chi böå caác cêëp úã trong nûúác. cûáu kinh nghiïåm caách maång caác nûúác, khùèng<br /> Tûâ àêìu nùm 1925 àïën thaáng 9/1927, Höåi àaä töí àõnh caách maång Viïåt Nam ài theo con àûúâng<br /> chûác àûúåc 10 khoáa àaâo taåo cho caác hoåc viïn caách maång Nga thò múái giaânh àûúåc thùæng lúåi...<br /> àûúåc tuyïín möå (khoaãng 250 – 300 ngûúâi). Caác Nhòn chung, baáo Thanh niïn do Nguyïîn AÁi<br /> hoåc viïn naây sau khi vïì nûúác àaä àoáng vai troâ haåt Quöëc saáng lêåp vaâ chó àaåo úã thúâi kyâ àêìu vaâ àûúåc<br /> nhên trong viïåc truyïìn baá chuã nghôa Marx - nhûäng ngûúâi hoåc troâ cuãa Ngûúâi kïë tuåc úã thúâi kyâ<br /> Lenin vaâ trúã thaânh haåt nhên laänh àaåo phong traâo sau àaä ài àuáng tön chó, muåc àñch àïì ra, àaánh dêëu<br /> chöëng Phaáp, giuáp cho phong traâo vö saãn trong möåt möëc lõch sûã cuãa baáo chñ Viïåt Nam, khai<br /> nûúác ngaây caâng àûúåc gêìy dûång vaâ lan röång. Caác saáng doâng baáo caách maång. Túâ baáo àaä giûä vai troâ<br /> baâi giaãng cuãa Nguyïîn AÁi Quöëc cho caác hoåc viïn lõch sûã quan troång, bùæt àêìu tuyïn truyïìn Chuã<br /> sau àoá àûúåc têåp húåp laåi thaânh têåp saách Àûúâng nghôa yïu nûúác theo quan àiïím cuãa chuã nghôa<br /> Kaách mïånh, trúã thaânh taâi liïåu tuyïn truyïìn cûåc Marx - Lenin, goáp phêìn tñch cûåc chuêín bõ vïì tû<br /> kyâ phöí biïën trong nûúác. Dûúái sûå chó àaåo trûåc tûúãng, àûúâng löëi vaâ töí chûác cho sûå ra àúâi Àaãng<br /> tiïëp cuãa Nguyïîn AÁi Quöëc, Höåi Viïåt Nam Caách Cöång saãn Viïåt Nam. Kïí tûâ khi Àaãng ra àúâi, baáo<br /> maång Thanh niïn cuäng xuêët baãn tuêìn baáo Thanh chñ cuãa Àaãng àaä hoaåt àöång theo nhûäng quan àiïím<br /> niïn, phaát haânh úã miïìn Nam Trung Quöëc cuäng cuãa baáo chñ caách maång.<br /> nhû bñ mêåt àûa vïì nûúác vaâ àûa sang Xiïm. Baáo 2.2. Àûúâng löëi cuãa Àaãng vïì baáo chñ giai<br /> trúã thaânh cêím nang tuyïn truyïìn àûúâng löëi caách àoaån 1930 - 1936<br /> maång cuãa Höåi, vò vêåy khi àûúåc àûa vïì nûúác, Nùm 1930, Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam ra àúâi.<br /> nhûäng ngûúâi caách maång trong nûúác cheáp laåi Tûâ thúâi àiïím àoá cho àïën nay, Àaãng vêîn luön coi<br /> thaânh nhiïìu baãn àïí lûu haânh röång raäi hún6 baáo chñ laâ möåt vuä khñ tuyïn truyïìn, cöí àöång, töí<br /> Sûå ra àúâi cuãa baáo Thanh niïn laâ möåt phûúng chûác vaâ laänh àaåo têåp thïí. Coá thïí noái vùn kiïån<br /> thûác hoaåt àöång Caách maång múái laå. Trûúác àêy, àêìu tiïn cuãa Àaãng trònh baây trûåc tiïëp vïì cöng<br /> nhûäng thanh niïn Cöång saãn chó biïët tuyïn truyïìn taác baáo chñ laâ taåi Höåi nghõ húåp nhêët caác töí chûác<br /> miïång, kïët naåp Àoaân, hoå chûa biïët hònh thûác sûã Cöång saãn, thaânh lêåp Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam<br /> duång baáo chñ nhû möåt cöng cuå hûäu hiïåu trong àêìu nùm 1930, nghõ quyïët cuãa Höåi nghõ viïët vïì<br /> hoaåt àöång cuãa mònh. Baáo Thanh niïn coá hai thúâi baáo chñ nhû sau:<br /> kyâ phaát triïín: thúâi kyâ thûá nhêët, tûâ söë 1 àïën söë 88, “1. Boã nhûäng túâ baáo do Àöng Dûúng Àaãng<br /> do Nguyïîn AÁi Quöëc trûåc tiïëp chó àaåo biïn têåp, Cöång saãn vaâ An Nam Àaãng Cöång saãn xuêët baãn<br /> in, phaát haânh; thúâi kyâ thûá hai, do Töíng böå Höåi trûúác àêy.<br /> <br /> 6. Viïån Sûã hoåc (2007), Lõch sûã Viïåt Nam, têåp VIII (1919-1930), tr. 483 – 497. Thanh niïn àaä múã ra möåt phûúng<br /> thûác tuyïn truyïìn, vêån àöång caách maång múái maâ caác thaânh viïn cuãa Höåi thanh niïn seä aáp duång maånh meä vïì sau.<br /> <br /> <br /> <br /> 162♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br />  2. Ban Trung ûúng coá thïí xuêët baãn möåt taåp roä sûå kïët húåp giûäa nöåi dung vaâ hònh thûác trònh<br /> chñ lyá luêån vaâ ba túâ baáo tuyïn truyïìn. baây àïí àaåt hiïåu quaã cao nhêët vïì tuyïn truyïìn.<br /> 3. Boã nhûäng túâ baáo cuãa caác höåi quêìn chuáng Nhûäng nùm tiïëp theo àoá, Àaãng vêîn luön coi<br /> do Àaãng chó àaåo. baáo chñ laâ phûúng tiïån tiïën haânh cöng taác giaáo<br /> 4. Duy trò têët caã nhûäng túâ baáo do quêìn chuáng duåc chñnh trõ, laänh àaåo tû tûúãng, vuä khñ sùæc beán<br /> chuã trûúng” [9, 12-13]. trong àêëu tranh giai cêëp, giaãi phoáng dên töåc, laâ<br /> Nhû vêåy, vêën àïì baáo chñ àaä àûúåc Àaãng àùåt ra cêìu nöëi cuãa Àaãng vúái nhên dên. Trong möåt taâi<br /> ngay tûâ ngaây àêìu tiïn thaânh lêåp Àaãng. Vïì töí chûác liïåu cuãa Àaãng Cöång saãn Àöng Dûúng àûúåc viïët<br /> baáo chñ, do Àaãng thöëng nhêët, nïn baáo chñ cuãa hïå nùm 1933 vúái tïn goåi Nhûäng nhiïåm vuå hiïån nay<br /> thöëng caác töí chûác Cöång saãn trûúác àêy àïìu ngûâng cuãa Àaãng Cöång saãn Àöng Dûúng, Àaãng àaä chó<br /> xuêët baãn, àïí theo möåt doâng chó àaåo thöëng nhêët ra möåt trong nhûäng nhiïåm vuå cuãa mònh laâ “Àaãng<br /> cuãa Àaãng Cöång saãn. Vïì tû tûúãng vaâ chñnh trõ phaãi sûã duång möîi möåt khaã nùng húåp phaáp coá thïí<br /> cuãa baáo chñ, theo àûúâng löëi, chñnh saách cuãa Àaãng àûúåc cuãa baáo chñ… Tuy nhiïn sûã duång caác khaã<br /> Cöång saãn Viïåt Nam. Àûúâng löëi àoá khöng nhûäng nùng húåp phaáp àoá khöng àûúåc coá nghôa laâ tûâ boã<br /> coá nhûäng àiïím khaác vúái àûúâng löëi, chñnh saách cöng taác bêët húåp phaáp” [10, 449]. Phaãi yá thûác<br /> cuãa Àaãng Cöång saãn Àöng Dûúng vaâ Àaãng Cöång möåt caách sêu sùæc àïën thïë naâo vïì vai troâ cuãa baáo<br /> saãn An Nam maâ cuäng khöng hoaân toaân giöëng chñ, Àaãng múái coá thïí àïì ra nhiïåm vuå sûã duång têët<br /> vúái nöåi dung chó thõ cuãa Quöëc tïë Cöång saãn. Cùn caã moåi khaã nùng coá thïí cuãa baáo chñ, caã trïn diïîn<br /> cûá vaâo Chaánh cûúng vùæn tùæt, Saách lûúåc vùæn tùæt, àaân cöng khai vaâ baáo chñ bñ mêåt. Vaâ cuäng ngay<br /> Chûúng trònh toám tùæt vaâ Lúâi kïu goåi cuãa Nguyïîn trong vùn baãn naây, Àaãng cuäng khöng ngaåi ngêìn<br /> AÁi Quöëc, nhûäng àiïím khaác àoá xoay quanh vêën khi noái vïì nhûäng khuyïët àiïím trong baáo chñ cuãa<br /> àïì quan hïå giûäa dên töåc vaâ giai cêëp, khi Nguyïîn Àaãng: “Caác baáo haâng ngaây vaâ taåp chñ cuãa Àaãng<br /> AÁi Quöëc luön àùåt lúåi ñch dên töåc lïn trïn hïët, coân lyá thuyïët nhiïìu quaá, khöng diïîn àaåt àûúåc<br /> trûúác hïët, lúåi ñch dên töåc gùæn vúái lúåi ñch giai traång thaái tinh thêìn cuãa quêìn chuáng vaâ caác hoaåt<br /> cêëp. àöång cuãa hoå, sûác maånh cuãa Àaãng vaâ möëi liïn hïå<br /> Taám thaáng sau àoá, taåi Höåi nghõ Trung ûúng gùæn boá cuãa Àaãng vúái quêìn chuáng. Khöng àaánh<br /> thaáng 10/1930, Àaãng àaä nhêån àõnh: “Bêy giúâ giaá thêëp cöng taác giaáo duåc lyá luêån àöëi vúái caác<br /> phong traâo cöång saãn trong Àöng Dûúng àaä bùæt àaãng viïn cuãa mònh, Àaãng phaãi hûúáng nöåi dung<br /> àêìu baânh trûúáng, nhûng muåc àñch cuãa Àaãng vaâ ngön ngûä cuãa cöí àöång vaâ baáo chñ vúái quêìn<br /> chûa àûúåc phöí thöng trong quaãng àaåi quêìn chuáng röång raäi cuãa giai cêëp vö saãn vaâ cuãa nhûäng<br /> chuáng. Àaãng phaãi laâm cho caâng ngaây caâng àöng ngûúâi lao àöång. Trong möåt thúâi gian ngùæn nhêët,<br /> quêìn chuáng biïët muåc àñch cuãa Àaãng vaâ yá kiïën Àaãng phaãi boã thoái lyá thuyïët suöng, saách vúã vaâ<br /> cuãa Àaãng àöëi vúái caác viïåc quan troång xaãy ra. trûâu tûúång trïn baáo chñ cuãa mònh, phaãi söëng<br /> Muöën àûúåc nhû thïë thò Àaãng phaãi múã röång viïåc cuöåc söëng cuãa quêìn chuáng; möîi haânh àöång cuãa<br /> tuyïn truyïìn cöí àöång ra (baáo saách, truyïìn àún, mònh phaãi dûåa trïn nhûäng sûå viïåc cuå thïí trong<br /> diïîn thuyïët, v.v...). Taâi liïåu huêën luyïån phaãi viïët àêët nûúác” [10, 449-450].<br /> cho roä raâng, dïî hiïíu vaâ in cho saåch seä” [9, 116]. Chó ra nhûäng khuyïët àiïím àang töìn taåi trïn<br /> Nhû vêåy laâ ngay tûâ khi ra àúâi, Àaãng àaä nhêån baáo Àaãng, nhûäng lúâi naây thûåc sûå maånh daån, thùèng<br /> thûác möåt caách àuáng àùæn vïì vai troâ cuãa baáo chñ thùæn vaâ quyïët liïåt. Àaãng àaä khöng ngaåi ngêìn chó<br /> trong viïåc thûåc hiïån caác nhiïåm vuå caách maång. ra nhûäng haån chïë cuãa mònh, àoá thûåc sûå laââ möåt<br /> Baáo chñ chñnh laâ vuä khñ, laâ phûúng tiïån vö cuâng àaãng nhû Chuã tõch Höì Chñ Minh quan niïåm:<br /> lúåi haåi trong cuöåc truyïìn baá tû tûúãng, têåp húåp Möåt Àaãng maâ giêëu giïëm khuyïët àiïím cuãa mònh<br /> lûåc lûúång, àöång viïn, cöí vuä nhên dên tham gia laâ möåt àaãng hoãng. Möåt àaãng coá gan thûâa nhêån<br /> àêëu tranh caách maång. Baáo chñ laâ möåt cöng cuå khuyïët àiïím cuãa mònh, vaåch roä nhûäng caái àoá, vò<br /> quan troång àïí giuáp tû tûúãng, àûúâng löëi, chuã àêu maâ coá khuyïët àiïím àoá, xeát roä hoaân caãnh<br /> trûúng cuãa Àaãng àïën vúái nhên dên, giuáp yá Àaãng, sinh ra khuyïët àiïím àoá, röìi tòm moåi caách àïí sûãa<br /> loâng dên cuâng gùæn kïët. Vaâ caách thûác tuyïn truyïìn chûäa khuyïët àiïím àoá. Nhû thïë laâ möåt Àaãng tiïën<br /> cuäng àaä àûúåc Àaãng nïu ra möåt caách cuå thïí “roä böå, maånh daån, chùæc chùæn, chên chñnh... Khi Àaãng<br /> raâng, dïî hiïíu vaâ in cho saåch seä”. Àaãng àaä yá thûác nïu lïn nhûäng khuyïët àiïím cuãa baáo Àaãng, nhûäng<br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦163<br /> haån chïë vïì caã nöåi dung vaâ ngön ngûä thïí hiïån, thõ vaâ nöng thön diïîn ra söi nöíi úã khùæp ba miïìn<br /> àöìng thúâi vaåch roä caã caách thûác àïí khùæc phuåc Bùæc, Trung, Nam, bùæt àêìu tûâ muâa thu nùm 1936,<br /> nhûäng khuyïët àiïím àoá, laâ Àaãng àang quyïët têm phaát triïín àïën àónh cao vaâo giûäa nùm 1938. Àoá<br /> sûãa àöíi àïí hoaåt àöång baáo chñ hiïåu quaã hún, hêëp laâ nhûäng cú súã cho baáo chñ nûúác ta bûúác vaâo<br /> dêîn hún. Sûå hiïåu quaã vaâ hêëp dêîn cuãa baáo Àaãng, möåt giai àoaån àùåc biïåt. Nïëu nhû giûäa nùm 1936<br /> khöng phaãi laâ úã nhûäng vêën àïì lyá thuyïët suöng, trúã vïì trûúác, baáo chñ caách maång àïìu xuêët baãn bñ<br /> saách vúã vaâ trûâu tûúång, maâ chñnh laâ húi thúã cuöåc mêåt, khöng húåp phaáp, tuyïåt àöëi cêëm lûu haânh<br /> söëng, sûå gêìn guäi quêìn chuáng, gùæn vúái nhûäng sûå trong nûúác, khöng kïí baáo tiïëng Viïåt hay tiïëng<br /> viïåc cuå thïí cuãa àêët nûúác. Phaáp, thò tûâ thúâi àiïím naây, baáo chñ caách maång<br /> Àaãng cuäng yïu cêìu baáo chñ phaãi viïët möåt àaä xuêët baãn cöng khai úã khùæp caã ba miïìn, laâ túâ<br /> caách giaãn dõ, dïî hiïíu vaâ gêìn guäi vúái quêìn chuáng. baáo hoùåc taåp chñ cuãa möåt nhoám àaãng viïn Cöång<br /> Nùm 1935, trong Baáo caáo cuãa Ban Trung ûúng saãn chuã trûúng, möåt àoaân thïí quêìn chuáng do<br /> Chêëp uãy Àaãng Cöång saãn Àöng Dûúng gûãi Quöëc möåt cêëp uãy cuãa Àaãng chó àaåo, hoùåc laâ cú quan<br /> tïë Cöång saãn, khi nhêån àõnh rùçng Àaãng àaä coá baáo cuãa Trung ûúng Àaãng hay caác xûá uãy. Vaâ trong<br /> chñ khaá phong phuá, baáo chñ trung ûúng cuäng nhû giai àoaån 1936 - 1939, Àaãng àaä coá nhûäng quan<br /> baáo chñ úã caác miïìn, Àaãng cuäng thûâa nhêån rùçng: àiïím chó àaåo saát sao àöëi vúái baáo chñ.<br /> “Caác baáo vaâ taåp chñ cuãa Àaãng rêët khoá àoåc àöëi Cuå thïí, trong Thöng caáo ngaây 20/3/1937, Ban<br /> vúái quêìn chuáng, chuáng thûúâng àûúåc viïët bùçng Trung ûúng àaä nïu lïn kïë hoaåch tuyïn truyïìn<br /> thûá ngön ngûä töëi muâ, “baác hoåc”, khoá hiïíu àöëi vaâ cöí àöång taåi thúâi àiïím àoá: “1) Caác cêëp àaãng<br /> vúái quêìn chuáng. ÚÃ Nam Kyâ, úã Saâi Goân coá kinh böå phaãi khuyïën khñch nhûäng ngûúâi caãm tònh,<br /> nghiïåm rêët thaânh cöng vïì viïåc xuêët baãn túâ baáo àûáng tïn ra xin chñnh phuã cho pheáp xuêët baãn<br /> húåp phaáp Tranh àêëu (La Lutte). Baáo truå àûúåc nhûäng túâ baáo cöng khai. 2) Möîi möåt chi böå phaãi<br /> gêìn möåt nùm, àûúåc quêìn chuáng rêët hêm möå vaâ phaãi lêåp möåt chöî “bònh dên thû xaä” hay coá möåt<br /> àoáng vai troâ to lúán trong cuöåc tuyïín cûã Höåi àöìng cú quan tûúng àûúng àïí mua nhûäng saách baáo<br /> quaãn haåt Nam Kyâ vûâa röìi (nùm 1935) vaâ trong cöng khai vïì laâm taâi liïåu nghiïn cûáu (hiïån thúâi<br /> thúâi gian bêìu cûã Höåi àöìng quaãn haåt Saâi Goân, trong söë saách cöng khai coá nhiïìu quyïín coá taánh<br /> khi Àaãng àaä àûa ra nhûäng ûáng viïn cuãa mònh” chêët phöí thöng vaâ coá giaá trõ (…) 3) Caác àaãng böå<br /> [11, 373]. Mùåc duâ quan àiïím cuãa nhoám La Lutte nïn lêëy möåt söë àöìng chñ coá thïí viïët àûúåc vùn<br /> vaâ cuãa Àaãng Cöång saãn coá nhûäng àiïím khöng tröi chaãy (chûä böín xûá vaâ chûä Phaáp) àïí: a) Viïët<br /> àöìng nhêët, thêåm chñ laâ traái ngûúåc nhau, nhûng ra nhûäng quyïín saách cöng khai laâm taâi liïåu tuyïn<br /> Àaãng àaä rêët khaách quan khi àaánh giaá sûå aãnh truyïìn; b) Chia nhau viïët baâi àùng trong caác<br /> hûúãng cuãa baáo La Lutte úã Nam Kyâ, sûå hêëp dêîn baáo cöng khai àïí gêy ra dû luêån.<br /> cuãa túâ baáo àöëi vúái quêìn chuáng. Àöìng thúâi, khi 4) Caác cêëp àaãng böå phaãi thiïët phaáp taái baãn<br /> chó ra khuyïët àiïím cuãa baáo Àaãng laâ viïët “bùçng nhûäng taâi liïåu tuyïn truyïìn cuãa Trung ûúng. 5)<br /> thûá ngön ngûä töëi muâ”, “baác hoåc”, “khoá hiïíu”, Caác cêëp àaãng böå vaâ nhêët laâ tûâ tónh trúã lïn phaãi<br /> phaãi chùng Àaãng àang àoâi hoãi baáo chñ phaãi viïët lêåp ra caác ban huêën luyïån cho caác àaãng viïn vaâ<br /> möåt caách trong saáng, giaãn dõ vaâ dïî hiïíu àöëi vúái cho quêìn chuáng àïí àaâo taåo caán böå”.<br /> quêìn chuáng, àïí baáo Àaãng thûåc sûå ài vaâo loâng Nhû vêåy, Àaãng àaä thêëy àûúåc vai troâ quan<br /> dên, ghi dêëu êën trong loâng cöng chuáng? troång cuãa baáo chñ, kïu goåi thaânh lêåp caác túâ baáo<br /> 2.3. Àûúâng löëi cuãa Àaãng vïì baáo chñ giai chñ cöng khai àïí múã röång hoaåt àöång tuyïn<br /> àoaån 1936 - 1939 truyïìn. Baáo chñ àaä àûúåc coi laâ cöng cuå hûäu hiïåu<br /> Bùæt àêìu tûâ nùm 1936, dûúái sûå taác àöång cuãa àïí “gêy ra dû luêån”, nghôa laâ vai troâ àõnh hûúáng<br /> phong traâo dên chuã thïë giúái, trûåc tiïëp nhêët laâ dû luêån xaä höåi vaâ taåo dûång dû luêån xaä höåi cuãa<br /> phong traâo dên chuã úã Phaáp dûúái thúâi kyâ Mùåt baáo chñ àaä àûúåc nhêån thûác. Àöìng thúâi, Àaãng àaä<br /> trêån Bònh dên, Àaãng Cöång saãn Viïåt Nam àaä àûáng coá chó àaåo xêy dûång àöåi nguä nhûäng ngûúâi laâm<br /> ra vêån àöång möåt phong traâo dên chuã röång khùæp baáo, nhûäng ngûúâi coá thïí viïët vùn möåt caách tröi<br /> caã nûúác. Khöng khñ sinh hoaåt dên chuã vaâ àêëu chaãy, caã tiïëng Viïåt vaâ tiïëng Phaáp.<br /> tranh cho tûå do ngön luêån, tûå do baáo chñ, àoâi caãi Cuäng chñnh trong thúâi kyâ naây, Bûác thû cöng<br /> thiïån àúâi söëng cuãa nhûäng ngûúâi lao àöång úã thaânh khai cuãa Àaãng Cöång saãn Àöng Dûúng àaä àûúåc<br /> <br /> <br /> 164♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> gûãi àïën cho Mùåt trêån nhên dên úã Phaáp. Trong Nam àûúåc Nguyïîn AÁi Quöëc thay mùåt nhûäng<br /> àoá, Àaãng ta khùèng àõnh rùçng “Ai cuäng biïët rùçng ngûúâi Viïåt Nam yïu nûúác gûãi àïën Höåi nghõ<br /> xûá Phaáp laâ xûá dên chuã, àa söë nhên dên ham Versailles vaâo nùm 1919, cho àïën Bûác thû cöng<br /> chuöång tûå do. Tuy vêåy mùåc loâng, xûá Àöng Dûúng khai cuãa Àaãng Cöång saãn Àöng Dûúng gûãi Mùåt<br /> hún nûãa thïë kyã úã dûúái boáng cúâ dên chuã cuãa xûá trêån Bònh dên Phaáp, quyïìn tûå do ngön luêån laâ<br /> Phaáp maâ vêîn chûa àûúåc hûúãng möåt tñ tûå do dên möåt trong nhûäng quyïìn àûúåc àùåt lïn àêìu tiïn<br /> chuã naâo, caái sûá mïånh “vùn chûúng khai hoáa” khi àêëu tranh àoâi nhûäng quyïìn tûå do dên chuã<br /> chó laâ caái chiïu baâi cuãa boån cûúáp boác thõ trûúâng, cuãa con ngûúâi. Tûå do baáo chñ, tûå do ngön luêån laâ<br /> boác löåt nhên cöng maâ thöi”. Àöìng thúâi, Àaãng quyïìn cú baãn cuãa con ngûúâi, àaánh dêëu trònh àöå<br /> baáo àïí Mùåt trêån nhên dên Phaáp biïët nhûäng túâ dên chuã cuãa möåt xaä höåi, vaâ vò chñnh nhûäng muåc<br /> baáo uãng höå Mùåt trêån bònh dên úã Phaáp vaâ hö haâo tiïu chung êëy coá thïí gùæn kïët caã möåt xaä höåi. Nhû<br /> lêåp Mùåt trêån dên chuáng úã Àöng Dûúng, nhû baáo taåi Nghõ quyïët cuãa khoaáng àaåi höåi nghõ cuãa toaân<br /> L’Avant garde, baáo Höìn treã, Tiïëng treã, Tiïëng vang thïí Ban Trung ûúng cuãa Àaãng Cöång saãn Àöng<br /> laâng baáo, Phong hoáa, Kinh tïë tên vùn, Dên quï, Dûúng, Àaãng àaä khùèng àõnh: “Trong phong traâo<br /> Nhaânh luáa, Tûúng lai, Le Travail, cho túái nhûäng Àöng Dûúng Àaåi höåi vaâ phong traâo àoâi tûå do<br /> túâ baáo coá caãm tònh vúái Mùåt trêån Bònh dên nhû ngön luêån ta àaä thêëy roä caái xoay hûúáng lúán êëy<br /> Dên quyïìn, Viïåt Nam, Àuöëc nhaâ Nam vaâ vaâi túâ trong caác giai cêëp xaä höåi. Sûå liïn hiïåp giûäa<br /> nûäa cöng kñch Mùåt trêån bònh dên nhû La Lutte, Nguyïîn Phan Long, Trõnh Àònh Thaão, Voä Àònh<br /> Militant cú quan cuãa phaái Troskiste kõch liïåt Thuåy, Vuä Vùn An, àaåi biïíu cho tû baãn, Diïåp Vùn<br /> chöëng Mùåt trêån bònh dên. “Hïët thaãy caác baáo quaán Kyâ, Nguyïîn Quyá Hûúng àaåi biïíu cho caác giai<br /> êëy bõ phong toãa, caác ngûúâi tham gia toâa soaån bõ cêëp trung gian vúái caác àaåi biïíu trong nhoám La<br /> bùæt, vö luêån taán thaânh, uãng höå hay kõch liïåt phaãn Lutte, Le Travail, Höìn Treã, Nhaânh Luáa laâ möåt sûå<br /> àöëi Mùåt trêån bònh dên àïìu bõ nùæm chùåt trong liïn hiïåp haânh àöång quyá hoáa cuãa giai cêëp vö<br /> baân tay sùæt cuãa boån thuöåc àõa phaãn àöång”. Àêy saãn vúái giai cêëp tû saãn vaâ giai cêëp trung gian,<br /> laâ möåt saách lûúåc tuyïåt vúâi cuãa Àaãng, khi àaä duâng sûå liïn hiïåp röång raäi coá tñnh chêët toaân nhên dên<br /> chñnh ngoån cúâ tûå do dên chuã àïí taác àöång vaâo àïí àoâi quyïìn lúåi cho caã dên töåc”.<br /> Mùåt trêån Bònh dên Phaáp, baây toã thaái àöå chöëng Cuäng taåi Nghõ quyïët cuãa khoaáng àaåi höåi nghõ<br /> phaát xñt, chöëng thïë lûåc phaãn àöång úã thuöåc àõa, cuãa toaân thïí Ban Trung ûúng cuãa Àaãng Trung<br /> àoâi caãi thiïån sinh hoaåt cho quêìn chuáng, àoâi caác ûúng, höåi nghõ hoåp tûâ 25/8 àïën ngaây 4/9/1937,<br /> quyïìn tûå do dên chuã cho nhên dên Àöng Dûúng. Àaãng àaä nïu lïn nhûäng cöng taác coá thaânh tñch<br /> Trong nhûäng quyïìn tûå do dên chuã maâ Àaãng àêëu cuãa Àaãng, trong àoá coá cöng taác baáo chñ tuyïn<br /> tranh, quyïìn tûå do baáo chñ, tûå do ngön luêån luön truyïìn: “Àûúâng chñnh trõ cuãa Àaãng maâ phöí biïën<br /> àûúåc àùåt lïn haâng àêìu. Cuå thïí, trong bûác thû laâ nhúâ coá sûå khön kheáo liïn laåc caác hònh thûác<br /> cöng khai naây cuãa Àaãng, Àaãng àaä yïu cêìu Mùåt cöng khai vaâ baán cöng khai vïì mùåt tuyïn truyïìn<br /> trêån bònh dên Phaáp vaâ Chñnh phuã Chautemps – vaâ cöí àöång. Trong khoaãng hún möåt nùm, caác<br /> Blum – Moutet, cuâng ngûúâi thay mùåt chñnh phuã àaãng böå àaä xuêët baãn vaâ laänh àaåo hoùåc trûåc tiïëp<br /> laâ öng Breávieá, lêåp tûác cho nhên dên Àöng Dûúng vaâ giaán tiïëp àûúåc hún mûúâi túâ baáo vaâ haâng chuåc<br /> àûúåc hûúãng caác quyïìn tûå do dên chuã nhû sau: cuöën saách cöng khai. Hún nûäa, trong caác cuöåc<br /> “1. Tûå do ngön luêån, xuêët baãn, tû tûúãng dên chuáng vêån àöång, caác àaãng böå biïët phöí biïën<br /> 2. Tûå do töí chûác, höåi hoåp, baäi cöng, thõ uy, caác khêíu hiïåu cuãa Àaãng. Vïì mùåt tuyïn truyïìn<br /> biïíu tònh. vaâ cöí àöång bñ mêåt, saách baáo cuãa Àaãng vò gùåp<br /> 3. Tûå do ài laåi trong xûá vaâ ngoaâi xûá. nhiïìu nöîi khoá khùn maâ khöng thûúâng vaâ khöng<br /> 4. Töíng ên xaá chñnh trõ phaåm tûâ trûúác àïën àuã phên phöëi, nhûng àaåi khaái àaä giaãi thñch àûúåc<br /> nay. àûúâng chñnh trõ hiïån thúâi vaâ nhûäng nhiïåm vuå<br /> 5. Xin thaãi nhûäng phêìn tûã quan liïu phaãn cêìn thiïët cuãa Àaãng vaâ cuãa cuöåc vêån àöång dên<br /> àöång Têy- Nam ra khoãi böå maáy cai trõ. töåc giaãi phoáng trong giai àoaån naây cho caác àaãng<br /> 6. Xin cho pheáp lêåp Mùåt trêån Dên chuã úã Àöng viïn vaâ quêìn chuáng noi theo maâ hoaåt àöång”.<br /> Dûúng”. Àöìng thúâi, nhûäng àiïìu sai lêìm vaâ khuyïët àiïím<br /> Nhû vêåy, tûâ baãn Yïu saách cuãa nhên dên An cuãa Àaãng trong cöng taác tuyïn truyïìn vaâ cöí àöång<br /> <br /> <br /> K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N ♦165<br /> coân àûúåc chó ra nhiïìu hún. Cuå thïí nhûäng khuyïët chñ.<br /> àiïím àoá laâ: Saách baáo cöng khai laâ nhûäng lúåi khñ Tiïëp theo àoá, Nghõ quyïët cuãa toaân thïí höåi<br /> tuyïn truyïìn rêët maånh vaâ rêët dïî phöí cêåp maâ caác nghõ cuãa Ban Trung ûúng Àaãng Cöång saãn Àöng<br /> àöìng chñ thûúâng khi khöng biïët duâng àïí giaãi Dûúng (3/1938) cuäng nhêån àõnh con àûúâng<br /> thñch vaâ giaác ngöå, àïí huêën luyïån cho quêìn chuáng; chñnh trõ cuãa caác baáo chñ coân cö àöåc nïn chûa<br /> caác baâi vúã thûúâng noái húi cao xa, thiïn vïì lyá keáo àûúåc nhûäng lúáp röång trñ thûác, tiïíu tû saãn, tû<br /> thuyïët hún laâ vïì thûåc tïë, nhûäng àiïìu nhu yïëu saãn cêëp tiïën sang phe bònh dên. Tûâ àoá, Àaãng àïì<br /> cuãa quaãng àaåi quêìn chuáng thûúâng ñt àem ra giaãi ra möåt loaåt nhiïåm vuå cho cöng taác tuyïn truyïìn,<br /> thñch trïn mùåt baáo; caác túâ baáo caách maång cuãa tûâ viïåc xuêët baãn vaâ phaát haânh saách baáo cêìn phaãi<br /> Àaãng khöng phên biïåt laâ úã cêëp böå naâo àïìu coá ñt töí chûác cho húåp lyá, àaãng viïn cêìn phaãi mua baáo<br /> tñnh chêët quêìn chuáng; baáo chñ noái àïën quyïìn lúåi Àaãng, uãng höå caác túâ baáo cuãa Àaãng vïì mùåt taâi<br /> lao àöång maâ khöng biïët uãng höå hay àïì xûúáng ra chñnh... cho àïën möåt nhiïåm vuå quan troång laâ<br /> nhûäng yïu cêìu coá tñnh chêët cêëp tiïën cho caác têìng baáo chñ Quöëc ngûä cuãa Àaãng tuy coá nhiïìu àöåc<br /> lúáp tiïíu tû saãn vaâ giai cêëp hûäu saãn, cho toaân thïí giaã, nhûng vò nöåi dung cö àöåc, ñt noái àïën quyïìn<br /> dên töåc; phêìn nhiïìu baâi vúã chó noái vïì caác vêën àïì lúåi cuãa giai cêëp trung saãn vaâ caác lúáp tû saãn, nïn<br /> chñnh trõ maâ khöng bao giúâ baân àïën vùn hoåc, myä chûa keáo àûúåc caác lúáp êëy, caác baáo chñ tûâ nay vïì<br /> thuêåt, thïí thao v.v... “Nhûäng àiïìu khuyïët àiïím sau phaãi coá tñnh chêët dên chuáng hún vaâ phaãi àïí<br /> àoá laâm cho caác baáo cöng khai chûa thaânh cú yá àïën quyïìn lúåi dên chuáng caác lúáp khaác; caác<br /> quan chung cho toaân thïí nhên dên, chûa àûúåc phoáng viïn, cöí àöång viïn, thöng tñn viïn chùèng<br /> toaân thïí nhên dên uãng höå, àiïìu cö àöåc êëy laâm nhûäng phaãi choån nhûäng ngûúâi chùæc chùæn maâ cêìn<br /> ngùn trúã sûå phaát triïín aãnh hûúãng cuãa Àaãng vaâ biïët chñnh trõ vaâ hiïíu têm lyá quêìn chuáng múái<br /> laâm cho Mùåt trêån thöëng nhêët Àöng Dûúng khoá gêy aãnh hûúãng cuãa Àaãng vaâ túâ baáo àûúåc röång.<br /> thûåc hiïån àûúåc. Lúâi leä quaá kõch liïåt laâm cho Àöìng thúâi, Àaãng cuäng kïu goåi rùçng viïåc Àaãng<br /> nhûäng lúáp dên chuáng khöng phaãi lao àöång ñt Cöång saãn cöng khai töìn taåi hay khöng laâ do núi<br /> thñch vaâ khiïën cho cho chñnh phuã bùæt phaãi àònh sûå tranh àêëu àoâi caác quyïìn tûå do dên chuã, àoâi<br /> baãn dïî daâng”. thûâa nhêån tûå do lêåp chñnh àaãng, vò vêåy cêìn phaãi<br /> Coá thïí noái Àaãng àaä nhêån àõnh hïët sûác nghiïm thi haânh chñnh saách cöng khai hoáa Àaãng bùçng<br /> tuác vaâ thùèng thùæn vïì nhûäng thaânh tñch cuäng nhû caách “viïët saách baáo tuyïn truyïìn chuã nghôa Cöång<br /> khuyïët àiïím haån chïë cêìn khùæc phuåc trong hoaåt saãn möåt caách cöng khai vaâ röång raäi, phöí biïën<br /> àöång baáo chñ tuyïn truyïìn cuãa Àaãng, àöìng thúâi khêíu hiïåu cuãa Àaãng, giaãi toãa thaái àöå cuãa caác<br /> phên tñch tònh hònh àïí àûa ra nhûäng chó àaåo saát ngûúâi Cöång saãn trong cuöåc vêån àöång quêìn chuáng<br /> sao vúái böëi caãnh thûåc taåi: “Cöng taác tuyïn truyïìn trong giai àoaån hiïån taåi, laâm cho àêu àêu caác<br /> cuäng phaãi cöng khai hoáa, höåi nghõ quyïët àõnh lúáp nhên dên cuäng cöng nhêån rùçng àûúâng chñnh<br /> thuã tiïu caác túâ baáo bñ mêåt cuãa caác höåi quêìn trõ Cöång saãn laâ àuáng vaâ uãng höå, tranh àêëu àoâi<br /> chuáng. Tûâ raây vïì sau, caác vêën àïì baân àïën sinh Àaãng Cöång saãn àûúåc cöng khai”.<br /> hoaåt vaâ caác cuöåc vêån àöång quêìn chuáng phaãi duâng Qua àoá coá thïí thêëy Àaãng àaä thûåc sûå coi baáo<br /> saách baáo cöng khai maâ giaãi thñch. Caác baáo bñ chñ laâ cöng cuå tuyïn truyïìn, phöí biïën àûúâng löëi<br /> mêåt cuãa àaãng böå kïë tiïëp ra, tuy nhiïn chó baân cuãa Àaãng möåt caách röång raäi, laâ phûúng tiïån àïí<br /> nhûäng vêën àïì khöng thïí in cöng khai maâ thöi vêån àöång quêìn chuáng nhên dên. Chñnh vò vêåy,<br /> (…). Ban Trung ûúng vúái caác xûá uãy phaãi kiïím lúåi duång phong traâo dên chuã àang lan röång, Àaãng<br /> soaát àûúâng chñnh trõ cuãa caác baáo cöng khai”. àaä chuã trûúng phaát triïín baáo chñ möåt caách maånh<br /> Nhû vêåy, sûå chó àaåo cuãa Àaãng àöëi vúái baáo chñ meä vaâ àùåc biïåt quan têm àïën lônh vûåc naây. Trong<br /> thúâi kyâ naây hïët sûác uyïín chuyïín, möåt mùåt khuyïën Baáo caáo saáu thaáng gûãi Ban phûúng Àöng Quöëc<br /> khñch baáo chñ cöng khai phaát triïín maånh meä, tïë Cöång saãn (Saâi Goân, ngaây 5/4/1938), Thû gûãi<br /> àoâi hoãi baáo chñ phaãi viïët thûåc tïë hún, phuåc vuå caác àöìng chñ Xûá uãy Bùæc kyâ (14/4/1938), Thaão<br /> àöëi tûúång cöng chuáng àöng àaão hún, viïët hêëp luêån vaâ nghõ quyïët cuãa Höåi nghõ xûá uãy Bùæc Kyâ<br /> dêîn hún chûá khöng phaãi chó thiïn vïì chñnh trõ, (9/5/1938), Thöng baáo khêín cêëp (10/3/1939),<br /> nhûng mùåt khaác, Ban Trung ûúng vaâ caác xûá uãy Thaão luêån vaâ nghõ quyïët cuãa Höåi nghõ xûá uãy<br /> vêîn phaãi kiïím soaát àûúâng löëi chñnh trõ cuãa baáo Bùæc kyâ (9/5/1939) àïìu àïì cêåp trûåc tiïëp àïën cöng<br /> <br /> <br /> 166♦K H O A H OÏ C X AÕÕ H OÄ I V AØØ N H AÂ N V AÊ N<br /> taác baáo chñ. Cuå thïí, trong Baáo caáo saáu thaáng àoaån 1939 - 1945<br /> gûãi Ban phûúng Àöng Quöëc tïë Cöång saãn (Saâi Vaâo cuöëi nùm 1939, khi àïë quöëc chiïën tranh<br /> Goân, ngaây 5/4/1938), Àaãng àaä nïu lïn nhûäng lêìn thûá hai àaä lan khùæp thïë giúái vaâ bûúác vaâo möåt<br /> khoá khùn trong xuêët baãn saách baáo cuãa Àaãng, giai àoaån khaác, thò chñnh saách cuãa Àaãng Cöång<br /> àùåc biïåt laâ vêën àïì taâi chñnh; tònh hònh xuêët baãn saãn Àöng Dûúng àaä coá nhûäng thay àöíi. Nghõ<br /> baáo chñ (Àaãng coá hai túâ baáo Quöëc ngûä vaâ möåt túâ quyïët cuãa Ban Trung ûúng Àaãng ngaây 6, 7, 8/<br /> baáo chûä Têy cöng khai, möîi tuêìn xuêët baãn möåt 11/1939 àaä viïët: “Mêëy nùm gêìn àêy sûå tuyïn<br /> lêìn, baáo chûä Têy xuêët baãn möîi kyâ 1.000 söë; túâ truyïìn cuãa Àaãng chó nhúâ baáo chñ, saách vúã cöng<br /> chûä Quöëc ngûä ra àïën 4.000 söë/kyâ), baáo chñ cuãa khai, coân sûå tuyïn truyïìn bùçng miïång rêët ñt àûúåc<br /> caác àaãng phaái khaác ngoaâi Cöång saãn v.v.. Trong chuá yá. Bêy giúâ saách vúã cöng khai khöng coá thò<br /> Thû gûãi caác àöìng chñ Xûá uãy Bùæc kyâ (14/4/1938) phaãi duâng saách baáo bñ mêåt, ra truyïìn àún, biïíu<br /> têåp trung noái vïì túâ Tin tûác, túâ baáo àûúåc Ban ngûä, tranh veä, thi ca vaâ töí chûác nhûäng àöåi quên<br /> Trung ûúng quyïët àõnh choån laâm möåt cú quan tuyïn truyïìn miïång. Tuyïn truyïìn miïång coá möåt<br /> tuyïn truyïìn cho toaân Àöng Dûúng nïëu noá àûúåc sûå ñch lúåi laâ hiïíu roä quêìn chuáng, àïí àûa quêìn<br /> pheáp ra haâng ngaây. Thöng baáo khêín cêëp (10/3/ chuáng vaâo töí chûác. Nhûng caái cöët yïëu laâ phaãi ra<br /> 1939) yïu cêìu caác àaãng böå cêìn phaãi töí chûác nhiïìu möåt túâ baáo bñ mêåt”. Nhû vêåy, àiïím cöët yïëu trong<br /> cuöåc mñt tinh quêìn chuáng phaãn àöëi khuãng böë àïí viïåc tuyïn truyïìn cuãa Àaãng laåi laâ xuêët baãn möåt<br /> tiïu biïíu lûåc lûúång cuãa quêìn chuáng uãng höå Àaãng túâ baáo bñ mêåt, àiïìu àaä àûúåc Nguyïîn AÁi Quöëc<br /> vaâ túâ baáo Dên chuáng, cú quan ngön tranh àêëu thûåc hiïån trong suöët gêìn 10 nùm àïí chuêín bõ<br /> chöëng chïë àöå phaãn àöång thuöåc àõa, àoâi tûå do cho sûå ra àúâi cuãa Àaãng, vaâ cuäng àûúåc Àaãng sûã<br /> dên chuã, uãng höå hoâa bònh vaâ àoâi caãi thiïån sinh duång hiïåu quaã trong suöët quaá trònh hoaåt àöång<br /> hoaåt cho nhên dên toaân xûá. Trong baãn Thaão luêån cuãa mònh.<br /> vaâ nghõ quyïët cuãa Höåi nghõ xûá uãy Bùæc Kyâ (9/5/ Qua àoá àïí thêëy sûå laänh àaåo cuãa Àaãng àöëi vúái<br /> 1939), Xûá uãy yïu cêìu: “Caác túâ baáo chñnh thûác baáo chñ cuäng hïët sûác uyïín chuyïín, tuây theo tònh<br /> cuãa Àaãng phaãi àùåc biïåt chuá yá àïën tònh caãnh cuãa hònh àïí àõnh saách lûúåc phuâ húåp. Trong giai àoaån<br /> têët caã caác têìng lúáp nhên dên vaâ xûã lyá möåt caách 1936 - 1939, Àaãng chuã trûúng phaát triïín baáo<br /> trõnh troång caác “vêën àïì quöëc gia”. Do vêåy, caác chñ cöng khai húåp phaáp möåt caách maånh meä,<br /> baáo àoá phaãi luön luön trúã laåi chñnh saách thöëng nhûng tûâ sau nùm 1939, laåi chuã yïëu laâ xuêët baãn<br /> nhêët cuãa Mùåt trêån dên chuã”; “caác àöìng chñ baáo chñ bñ mêåt.<br /> chuáng ta phaãi sûã duång caác cuöën saách nhoã vaâ Höåi nghõ lêìn thûá Taám Trung ûúng Àaãng Cöång<br /> caác baáo chñ chñnh thûác cuãa Àaãng àïí giaãi thñch saãn Àöng Dûúng, thaáng 5/1941, úã Cao Bùçng,<br /> chñnh saách cuãa Àaãng nhùçm truyïìn baá chñnh saách àaä taåo nïn bûúác chuyïín coá tñnh quyïët àõnh tûâ<br /> àoá trong quaãng àaåi quêìn chuáng nhên dên”. lêåp trûúâng quöëc tïë vö saãn sang chiïën lûúåc mùåt<br /> Àùåc biïåt, nùm 1939 àaä xuêët hiïån trúã laåi nhûäng trêån thöëng nhêët nhùçm nhêën maånh cuöåc caách maång<br /> quan àiïím cuãa Nguyïîn AÁi Quöëc, nhûäng quan giaãi phoáng dên töåc. Mùåt trêån Viïåt Minh ra àúâi.<br /> àiïím àûúåc khùèng àõnh laåi sau nhûäng nùm thaáng Àiïìu àoá dêîn túái viïåc caán böå Cöång saãn trong Viïåt<br /> thùng trêìm trong cuöåc àúâi Ngûúâi tûâ Höåi nghõ Minh khöng coân àïì cao löëi noái khoa trûúng vïì<br /> thaáng 10/1930. Trong Baáo caáo gûãi Ban Chêëp àêëu tranh giai cêëp maâ chuyïín thöng àiïåp hûúáng<br /> haânh Quöëctïë Cöång saãn, Nguyïîn AÁi Quöëc àaä coá àïën àaåi àa söë nhên dên Viïåt Nam, àùåt nhûäng<br /> möåt phêìn baân riïng vïì baáo chñ, miïu taã nhûäng ngûúâi vö saãn cuâng phña vúái caác têìng lúáp nhên<br /> túâ baáo caánh taã úã Bùæc kyâ, Trung kyâ, Nam kyâ. dên vaâo phe Àöìng minh trong cuöåc chiïën toaân<br /> Trong baâi viïët Nhûäng chó thõ maâ töi nhúá vaâ truyïìn thïë giúái chöëng laåi chuã nghôa phaát xñt. Luác naây<br /> àaåt, Ngûúâi àaä yïu cêìu: “Ban Trung ûúng phaãi Àaãng chuã trûúng: “Vïì mùåt tuyïn truyïìn pha