intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 2

Chia sẻ: Nguyễn Ngân | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST
Báo xấu
244
lượt xem 111
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn địa lý năm 2010 - phần 2', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 2

  1. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - Là bi n tương ñ i kín, t o nên tính ch t khép kín c a dòng h i lưu v i hư ng ch y ch u nh hư ng c a gió mùa. - Bi n ðông tr i dài t xích ñ o ñ n chí tuy n B c, n m trong vùng n i chí tuy n nên là m t vùng bi n có ñ c tính nóng m và ch u nh hư ng c a gió mùa. - Bi n ðông giàu khoáng s n và h i s n. Thành ph n sinh v t cũng tiêu bi u cho vùng nhi t ñ i, s lư ng loài r t phong phú. 2) Bi n ðông có nh hư ng như th nào ñ n khí h u nư c ta ? -Bi n ðông r ng và ch a m t lư ng nư c l n là ngu n d tr m d i dào làm cho ñ m tương ñ i trên 80%. -Các lu ng gió hư ng ñông nam t bi n th i vào làm gi m tính l c ñ a các vùng c c tây ñ t nư c. -Bi n ðông làm bi n tính các kh i khí ñi qua bi n vào nư c ta, làm gi m tính ch t kh c nghi t c a th i ti t l nh khô vào mùa ñông; làm d u b t th i ti t nóng b c vào mùa hè. -Nh có Bi n ðông nên khí h u nư c ta mang tính h i dương ñi u hoà, lư ng mưa nhi u. 3) Bi n ðông có nh hư ng gì ñ n ñ a hình và h sinh thái ven bi n nư c ta ? -T o nên ñ a hình ven bi n r t ña d ng, ñ c trưng ñ a hình vùng bi n nhi t ñ i m v i tác ñ ng c a quá trình xâm th c-b i t di n ra m nh m . -Ph bi n là các d ng ñ a hình: v nh c a sông, b bi n mài mòn, các tam giác châu v i bãi tri u r ng l n, các bãi cát ph ng, các ñ o ven b và nh ng r n san hô… -Bi n ðông mang l i lư ng mưa l n cho nư c ta, ñó là ñi u ki n thu n l i cho r ng phát tri n xanh t t quanh năm. -Các h sinh thái vùng ven bi n r t ña d ng và giàu có: h sinh thái r ng ng p m n có di n tích 450.000 ha, l n th 2 trên th gi i. Ngoài ra còn có h sinh thái trên ñ t phèn, h sinh thái r ng trên ñ o… 4) Hãy trình bày các ngu n tài nguyên thiên nhiên c a Bi n ðông. -Tài nguyên khoáng s n: d u m , khí ñ t v i tr lư ng l n b Nam Côn Sơn và C u Long, Th Chu- Mã Lai, sông H ng. -Ngoài ra còn có các bãi cát ven bi n, qu ng titan là nguyên li u quý cho công nghi p. -Vùng ven bi n có tr lư ng mu i bi n l n, t p trung Nam Trung B . -Tài nguyên h i s n phong phú: các lo i thu h i s n nư c m n, nư c l vô cùng ña d ng (2.000 loài cá, hơn 100 loài tôm…), các r n san hô qu n ñ o Hoàng Sa, Trư ng Sa. 5) Bi n ðông ñã gây ra nh ng khó khăn gì cho nư c ta ? Chi n lư c khai thác t ng h p kinh t bi n. - Hàng năm có 9-10 cơn bão xu t hi n Bi n ðông, trong ñó có t 5-6 cơn bão ñ tr c ti p vào nư c ta. Ngoài ra còn có sóng l ng, lũ l t gây h u qu n ng n cho vùng ñ ng b ng ven bi n, nh t là Trung B . - S t l b bi n. - Hi n tư ng cát bay l n chi m ñ ng ru ng ven bi n mi n Trung… * Chi n lư c khai thác t ng h p kinh t bi n: c n có bi n pháp s d ng h p lý, phòng ch ng ô nhi m môi trư ng bi n và phòng ch ng thiên tai. Phát tri n t ng h p kinh t bi n g m các ngành: khai thác khoáng s n bi n, khai thác và nuôi tr ng thu h i s n, giao thông v n t i bi n, du l ch bi n. BÀI 9. THIÊN NHIÊN NHI T ð I M GIÓ MÙA I. Ki n th c tr ng tâm: I. Khí h u nhi t ñ i gió mùa m: a. Tính ch t nhi t ñ i: - N m trong vùng n i chí tuy n nên t ng b c x l n, cán cân b c x dương quanh năm. - Nhi t ñ trung bình năm trên 200C - T ng s gi n ng t 1400 – 3000 gi /năm. b. Lư ng mưa, ñ m l n: - Lư ng mưa trung bình năm cao: 1500–2000 mm. Mưa phân b không ñ u. - ð m không khí cao trên 80%. c. Gió mùa: *Gió mùa mùa ñông: (gió mùa ðB) -T tháng XI ñ n tháng IV 11
  2. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -Ngu n g c: cao áp l nh Xibia -Hư ng gió ðông B c. -Ph m vi: mi n B c (d.B ch Mã tr ra) -ð c ñi m: +N a ñ u mùa ñông: l nh, khô +N a sau mùa ñông: l nh, m, có mưa phùn. Riêng t ðà N ng tr vào, gió tín phong BBC th i theo hư ng ðB gây mưa vùng ven bi n mi n Trung, còn Nam B và Tây Nguyên là mùa khô. *Gió mùa mùa h : (gió mùa TN) -T tháng V ñ n tháng X -Hư ng gió Tât Nam. +ð u mùa h : kh i khí t B c n ð Dương th i vào gây mưa l n cho Nam B và Tây Nguyên, riêng ven bi n Trung B và ph n nam c a Tây B c có ho t ñ ng c a gió Lào khô, nóng. +Gi a và cu i mùa h : gió tín phong t Nam Bán C u di chuy n và ñ i hư ng thành gió Tây Nam, gây mưa l n cho Nam B và Tây Nguyên. Cùng v i d i h i t nhi t ñ i gây mưa cho c 2 mi n Nam, B c và mưa vào tháng IX cho Trung B . Riêng Mi n B c gió này t o nên gió mùa ðông Nam th i vào (do nh hư ng áp th p B c B ). II. Các thành ph n t nhiên khác a.ð a hình: * Xâm th c m nh vùng ñ i núi - B m t ñ a hình b c t x , nhi u nơi ñ t trơ s i ñá. - ð a hình vùng núi ñá vôi có nhi u hang ñ ng, thung khô. - Các vùng th m phù sa c b bào mòn t o thành ñ t xám b c màu. - Hi n tư ng ñ t trư t, ñá l x y ra khi mưa l n. *B i t nhanh ñ ng b ng h lưu sông. ðBSH và ðBSCL h ng năm l n ra bi n vài ch c ñ n hàng trăm mét. b.Sông ngòi, ñ t, sinh v t: b.1. Sông ngòi: -M ng lư i sông ngòi dày ñ c. Con sông có chi u dài hơn 10 km, nư c ta có 2.360 con sông. Trung bình c 20 km ñư ng b bi n g p m t c a sông. -Sông ngòi nhi u nư c giàu phù sa. T ng lư ng nư c là 839 t m3/năm. T ng lư ng phù sa hàng năm kho ng 200 tri u t n. -Ch ñ nư c theo mùa. Mùa lũ tương ng v i mùa mưa, mùa c n tương ng mùa khô. b.2. ð t ñai: Quá trình Feralit là quá trình hình thành ñ t ch y u nư c ta lo i ñ t feralit là lo i ñ t chính vùng ñ i núi nư c ta. L p ñ t phong hoá dày. b.3. Sinh v t: - H sinh thái r ng nhi t ñ i m lá r ng thư ng xanh là c nh quan ch y u nư c ta các loài nhi t ñ i chi m ưu th . - Có s xu t hi n các thành ph n c n nhi t ñ i và ôn ñ i núi cao. 3. nh hư ng c a thiên nhiên nhi t ñ i m gió mùa ñ n ho t ñ ng s n xu t và ñ i s ng. a/ nh hư ng ñ n s n xu t nông nghi p: - N n nhi t m cao thu n l i ñ phát tri n n n nông nghi p lúa nư c, tăng v , ña d ng hoá cây tr ng, v t nuôi, phát tri n mô hình Nông - Lâm k t h p, nâng cao năng su t cây tr ng. - Khó khăn: Lũ l t, h n hán, d ch b nh, khí h u th i ti t không n ñ nh, mùa khô thi u nư c, mùa mưa th a nư c… b/ nh hư ng ñ n các ho t ñ ng s n xu t khác và ñ i s ng: - Thu n l i ñ phát tri n các nghành lâm nghi p, thu s n, GTVT, du l ch…ñ y m nh các ho t ñ ng khai thác, xây d ng… vào mùa khô. - Khó khăn: + Các ho t ñ ng GTVT, du l ch, công nghi p khai thác… ch u nh hư ng tr c ti p c a s phân mùa khí h u, ch ñ nư c sông. 12
  3. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p + ð m cao gây khó khăn cho qu n lý máy móc, thi t b , nông s n. + Các thiên tai như: mưa bão, lũ l t h n hán và di n bi n b t thư ng như dông, l c, mưa ñá, sương mu i, rét h i, khô nóng… gây nh hư ng l n ñ n ñ i s ng và s n xu t. + Môi trư ng thiên nhiên d b suy thoái. II. Tr l i câu h i và bài t p: 1) Tính ch t nhi t ñ i, m c a khí h u nư c ta ñư c bi u hi n như th nào ? Gi i thích nguyên nhân ? a/ Tính ch t nhi t ñ i: - N m trong vùng n i chí tuy n nên t ng b c x l n, cán cân b c x dương quanh năm. - Nhi t ñ trung bình năm trên 200C - T ng s gi n ng t 1400 – 3000 gi /năm. b/ Lư ng mưa, ñ m l n: - Lư ng mưa trung bình năm cao: 1500–2000 mm. Mưa phân b không ñ u, sư n ñón gió 3500– 4000 mm. - ð m không khí cao trên 80%, cân b ng m luôn luôn dương. *Nguyên nhân: -Nư c ta n m trong vùng n i chí tuy n, góc nh p x l n và m i nơi trong năm ñ u có 2 l n M t tr i lên thiên ñ nh. -Các kh i khí di chuy n qua bi n ñã mang l i cho nư c ta lư ng mưa l n. 2) D a vào b ng s li u sau : Nhi t ñ trung bình t i m t s ñ a ñi m. Nhi t ñ trung bình Nhi t ñ trung bình Nhi t ñ trung bình ð a ñi m o o năm ( oC) tháng I ( C) tháng VII ( C) L ng Sơn 13,3 27,0 21,2 Hà N i 16,4 28,9 23,5 Vinh 17,6 29,6 23,9 Hu 19,7 29,4 25,1 Quy Nhơn 23,0 29,7 26,8 Tp. H Chí Minh 25,8 27,1 26,9 Hãy nh n xét v s thay ñ i nhi t ñ t B c vào Nam. Gi i thích nguyên nhân. a/ Nh n xét: -Nhìn chung nhi t ñ tăng d n t B c vào Nam. -Nhi t ñ trung bình tháng VII không có s chênh l ch nhi u gi a các ñ a phương. b/ Gi i thích: -Mi n B c (t dãy B ch Mã tr ra) mùa ñông ch u nh hư ng c a gió mùa ðông B c, nên các ñ a ñi m có nhi t ñ trung bình tháng I th p hơn các ñ a ñi m mi n Nam, tháng VII mi n B c không ch u nh hư ng c a gió mùa ðông B c, nên các ñ a ñi m trên c nư c có nhi t ñ trung bình tương ñương nhau. -Mi n Nam (t dãy B ch Mã tr vào) không ch u nh hư ng c a gió mùa ðông B c, m t khác l i n m vĩ ñ th p hơn, có góc nh p x l n, nh n ñư c nhi u nhi t hơn nên các ñ a ñi m mi n Nam có nhi t ñ trung bình tháng I và c năm cao hơn các ñ a ñi m mi n B c. 3) D a vào b ng s li u sau :Lư ng mưa, lư ng b c hơi và cân b ng m c a m t s ñ a ñi m ð a ñi m Lư ng mưa Kh năng b c hơi Cân b ng m Hà N i 1.676 mm 989 mm + 687 mm Hu 2.868 mm 1.000 mm + 1.868 mm Tp H Chí Minh 1.931 mm 1.686 mm + 245 mm Hãy so sánh nh n xét v lư ng mưa, lư ng b c hơi và cân b ng m c a ba ñ a ñi m trên. Gi i thích. a/ Nh n xét: -Lư ng mưa có s thay ñ i t B c vào Nam: Hu có lư ng mưa cao nh t, sau ñ n tp.HCM và th p nh t là Hà N i. -Lư ng b c hơi: càng vào phía Nam càng tăng m nh. -Cân b ng m có s thay ñ i t B c vào Nam: cao nh t Hu , ti p ñ n Hà N i và th p nh t là tp.HCM. 13
  4. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p b/ Gi i thích: -Hu có lư ng mưa cao nh t, ch y u mưa vào mùa thu dông do: +Dãy B ch Mã ch n các lu ng gió th i theo hư ng ðông B c và bão t bi n ðông th i vào. +Ho t ñ ng c a d i h i t nhi t ñ i. +Lư ng cân b ng m cao nh t do lư ng mưa nhi u, lư ng b c hơi nh . -Tp.HCM có lư ng mưa khá cao do: +Ch u nh hư ng tr c ti p c a gió mùa Tây Nam t bi n th i vào mang theo lư ng mưa l n. +Ho t ñ ng c a d i h i t nhi t ñ i. +Do nhi t ñ cao, ñ c bi t mùa khô kéo dài nên b c hơi m nh và th cân b ng m th p nh t. -Hà N i: lư ng mưa ít do có mùa ñông l nh, ít mưa. Lư ng b c hơi th p nên cân b ng m cao hơn tp.HCM. 4) Hãy trình bày ho t ñ ng c a gió mùa nư c ta và h qu c a nó ñ i v i s phân chia mùa khác nhau gi a các khu v c. a/ Gió mùa mùa ñông: (gió mùa ðông B c) -T tháng XI ñ n tháng IV -Ngu n g c: cao áp l nh Sibir -Hư ng gió ðông B c -Ph m vi: mi n B c (dãy B ch Mã tr ra) -ð c ñi m: +N a ñ u mùa ñông: l nh, khô +N a sau mùa ñông: l nh, m, có mưa phùn. Riêng t ðà N ng tr vào, gió tín phong B c Bán C u th i theo hư ng ðông B c gây mưa cùng ven bi n mi n Trung, còn Nam B và Tây Nguyên là mùa khô. b/ Gió mùa mùa h : (gió mùa Tây Nam) -T tháng V ñ n tháng X -Hư ng gió Tây Nam +ð u mùa h : kh i khí t B c n ð Dương th i vào gây mưa l n cho Nam B và Tây Nguyên, riêng ven bi n Trung B và ph n nam c a Tây B c có ho t ñ ng c a gió Lào khô, nóng. +Gi a và cu i mùa h : gió tín phong t Nam Bán C u di chuy n và ñ i hư ng thành gió Tây Nam, gây mưa l n cho Nam B và Tây Nguyên. Cùng v i d i h i t nhi t ñ i gây mưa cho c 2 mi n Nam, B c và mưa vào tháng IX cho Trung B . Riêng Mi n B c gió này t o nên gió mùa ðông Nam th i vào (do nh hư ng áp th p B c B ). c/ S phân chia mùa khí h u gi a các khu v c: -Mi n B c có mùa ñông l nh, ít mưa; mùa h nóng m, mưa nhi u. -Mi n Nam có 2 mùa rõ r t: mùa khô và mùa mưa. -Tây Nguyên và ñ ng b ng ven bi n Trung Trung B có s ñ i l p v 2 mùa mưa, khô. 5) Vì sao nư c ta có khí h u nhi t ñ i, m, gió mùa ? -Do v trí ñ a lý: nư c ta n m hoàn toàn trong vòng ñai nhi t ñ i n i chí tuy n B c Bán C u nên khí h u có tính ch t nhi t ñ i v i n n nhi t ñ cao, n ng nhi u, ánh sáng m nh. -Do n m g n trung tâm gió mùa châu Á, trong khu v c ch u nh hư ng gió M u d ch và gió mùa châu Á nên khí h u mang tính ch t gió mùa rõ r t. 6) Hãy nêu bi u hi n c a nhi t ñ i m gió mùa qua các thành ph n ñ a hình, sông ngòi nư c ta ? a/ ð a hình: * Xâm th c m nh vùng ñ i núi - B m t ñ a hình b c t x , nhi u nơi ñ t trơ s i ñá. - ð a hình vùng núi ñá vôi có nhi u hang ñ ng, thung khô. - Các vùng th m phù sa c b bào mòn t o thành ñ t xám b c màu. - Hi n tư ng ñ t trư t, ñá l x y ra khi mưa l n. *B i t nhanh ñ ng b ng h lưu sông: ðBSH và ðBSCL h ng năm l n ra bi n vài ch c ñ n hàng trăm mét. b/ Sông ngòi: 14
  5. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -M ng lư i sông ngòi dày ñ c. Con sông có chi u dài hơn 10 km, nư c ta có 2.360 con sông. Trung bình c 20 km ñư ng b bi n g p m t c a sông. -Sông ngòi nhi u nư c, giàu phù sa. T ng lư ng nư c là 839 t m3/năm. T ng lư ng phù sa hàng năm kho ng 200 tri u t n. -Ch ñ nư c theo mùa. Mùa lũ tương ng v i mùa mưa, mùa c n tương ng mùa khô. Ch ñ mưa th t thư ng cũng làm cho ch ñ dòng ch y c a sông ngòi cũng th t thư ng. 7) Thiên nhiên nhi t ñ i m gió mùa th hi n thành ph n ñ t, sinh v t và c nh quan thiên nhiên như th nào ? a/ ð t ñai: Quá trình Feralit là quá trình hình thành ñ t ch y u nư c ta. Trong ñi u ki n nhi t m cao, quá trình phong hóa di n ra v i cư ng ñ m nh t o nên l p ñ t dày. Mưa nhi u r a trôi các ch t ba-zơ d tan làm ñ t chua, ñ ng th i có s tích t ô-xít s t và ô-xít nhôm t o ra màu ñ vàng. Lo i ñ t này g i là ñ t feralit ñ vàng. b/ Sinh v t: - H sinh thái r ng nhi t ñ i m lá r ng thư ng xanh là c nh quan ch y u nư c ta các loài nhi t ñ i chi m ưu th . Th c v t ph bi n là các loài thu c các h cây nhi t ñ i như: h ð u, Dâu t m, D u…ð ng v t trong r ng là các loài chim, thú nhi t ñ i… - Có s xu t hi n các thành ph n c n nhi t ñ i và ôn ñ i núi cao. 8) Hãy nêu nh hư ng c a thiên nhiên nhi t ñ i m gió mùa ñ n ho t ñ ng s n xu t và ñ i s ng. a/ nh hư ng ñ n s n xu t nông nghi p: *Thu n l i: n n nhi t m cao thu n l i ñ phát tri n n n nông nghi p lúa nư c, tăng v , ña d ng hoá cây tr ng, v t nuôi, phát tri n mô hình Nông - Lâm k t h p, nâng cao năng su t cây tr ng. *Khó khăn: lũ l t, h n hán, d ch b nh, khí h u th i ti t không n ñ nh, mùa khô thi u nư c, mùa mưa th a nư c… b/ nh hư ng ñ n các ho t ñ ng s n xu t khác và ñ i s ng: *Thu n l i ñ phát tri n các ngành lâm nghi p, thu s n, GTVT, du l ch…ñ y m nh các ho t ñ ng khai thác, xây d ng… vào mùa khô. *Khó khăn: + Các ho t ñ ng GTVT, du l ch, công nghi p khai thác… ch u nh hư ng tr c ti p c a s phân mùa khí h u, ch ñ nư c sông. + ð m cao gây khó khăn cho qu n lý máy móc, thi t b , nông s n. + Các thiên tai như: mưa bão, lũ l t h n hán và di n bi n b t thư ng như dông, l c, mưa ñá, sương mu i, rét h i, khô nóng… gây nh hư ng l n ñ n ñ i s ng và s n xu t. + Môi trư ng thiên nhiên d b suy thoái. BÀI 11 & 12. THIÊN NHIÊN PHÂN HÓA ðA D NG I. Ki n th c tr ng tâm: I. Thiên nhiên phân hoá theo B c-Nam. 1. Thiên nhiên phân hoá theo B c Nam ch y u thay ñ i c a khí h u ranh gi i là dãy B ch Mã. a/Mi n khí h u mi n B c: (t dãy núi B ch Mã tr ra) -Khí h u nhi t ñ i m gió mùa có mùa ñông l nh -Nhi t ñ trung bình: 200C-250C, biên ñ nhi t trung bình năm l n (100C-120C). S tháng l nh dư i 0 20 C có 3 tháng. - S phân hoá theo mùa: mùa ñông-mùa h -C nh quan: ð i r ng nhi t ñ i gió mùa. Các loài nhi t ñ i chi m ưu th , ngoài ra còn có các cây c n nhi t ñ i, ôn ñ i, các loài thú có lông dày. b/Mi n khí h u mi n Nam: (t dãy núi B ch Mã tr vào) -Khí h u c n xích ñ o gió mùa, nóng quanh năm. -Nhi t ñ trung bình: >250C, biên ñ nhi t trung bình năm th p (30C-40C). Không có tháng nào dư i 200C. - S phân hoá theo mùa: mùa mưa-mùa khô -C nh quan: ñ i r ng c n xích ñ o gió mùa. Các loài ñ ng v t và th c v t thu c vùng xích ñ o và 15
  6. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p nhi t ñ i v i nhi u loài. II. Thiên nhiên phân hoá theo ðông – Tây. a.Vùng bi n và th m l c ñ a: - Thiên nhiên vùng bi n ña d ng ñ c s c và có s thay ñ i theo t ng d ng ñ a hình ven bi n, th m l c ñ a. b.Vùng ñ ng b ng ven bi n: Thiên nhiên thay ñ i theo t ng vùng: - ð ng b ng B c B và Nam B m r ng v i các bãi tri u th p ph ng, thiên nhiên trù phú. - D i ñ/b ng ven bi n Trung B h p ngang, b chia c t, b bi n khúc khu u, các c n cát, ñ m phá ph bi n thiên nhiên kh c nghi t, ñ t ñai kém màu m , nhưng giàu ti m năng du l ch và kinh t bi n. c.Vùng ñ i núi: Thiên nhiên r t ph c t p (do tác ñ ng c a gió mùa và hư ng c a các dãy núi). Th hi n s phân hoá thiên nhiên t ðông-Tây B c B và ðông Trư ng Sơn và Tây Nguyên. III.Thiên nhiên phân hoá theo ñ cao 1/ ðai nhi t ñ i gió mùa. - Mi n B c: Dư i 600-700m - Mi n Nam t 900-1000m -ð c ñi m khí h u: nhi t ñ cao, mùa h nóng, ñ m thay ñ i tuỳ nơi. -Các l ai ñ t chính: nhóm ñ t phù sa (chi m 24% di n tích c nư c). Nhóm ñ t Feralit vùng ñ i núi th p (> 60%). -Các h sinh thái: r ng nhi t ñ i m lá r ng thư ng xanh, r ng nhi t ñ i gió mùa. 2.ðai c n nhi t ñ i gió mùa trên núi - Mi n B c: 600-2600m. - Mi n Nam: T 900-2600m. - Khí h u mát m , không có tháng nào trên 250C, mưa nhi u hơn, ñ m tăng. -Các l ai ñ t chính: ñ t feralit có mùn v i ñ c tính chua, t ng ñ t m ng. -Các h sinh thái: r ng c n nhi t ñ i lá r ng và lá kim 3. ðai ôn ñ i gió mùa trên núi T 2600m tr lên (ch có Hoàng Liên Sơn) -ð c ñi m khí h u: quanh năm nhi t ñ dư i 150C, mùa ñông dư i 50C -Các l ai ñ t chính: ch y u là ñ t mùn thô. -Các h sinh thái: các loài th c v t ôn ñ i: Lãnh sam, ð quyên... IV. Các mi n ñ a lý t nhiên: 1.Mi n B c và ðông B c B c B -Ph m vi: T ng n sông H ng, g m vùng núi ðông B c và ñông b ng B cB . -ð c ñi m chung: Quan h v i n n Hoa Nam v c u trúc ñ a ch t ki n t o. Tân ki n t o nâng y u. Gió mùa ðông B c xâm nh p m nh. -ð a hình: - Hư ng vòng cung (4 cánh cung). Hư ng nghiêng chung là Tây B c – ðông Nam. +ð i núi th p (ñ cao trung bình kho ng 600m). +Nhi u ñ a hình ñá vôi (caxtơ). +ð ng b ng B c B m r ng. B bi n ph ng, nhi u v nh, ñ o, qu n ñ o. -Khí h u: mùa h nóng, mưa nhi u, mùa ñông l nh, ít mưa. Khí h u, th i ti t có nhi u bi n ñ ng. Có bão. -Sông ngòi: m ng lư i sông ngòi dày ñ c. Hư ng Tây B c – ðông Nam và hư ng vòng cung. -Th như ng, sinh v t: ðai nhi t ñ i chân núi h th p. Trong thành ph n có thêm các loài cây c n nhi t (d , re) và ñ ng v t Hoa Nam. -Khoáng s n: giàu khoáng s n: than, s t, thi c, vonfram, v t li u xây d ng, chì-b c-k m, b d u khí s.H ng… 2.Mi n Tây B c và B c Trung B -Ph m vi: h u ng n sông H ng ñ n dãy B ch Mã. -ð c ñi m chung: quan h v i Vân Nam v c u trúc ñ a hình. Giai ñ an Tân ki n t o ñ a hình ñư c nâng m nh. Gió mùa ðông B c gi m sút v phía Tây và phía Nam. 16
  7. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -ð a hình: ñ a hình núi trung bình và cao chi m ưu th , ñ d c cao. + Hư ng Tây B c – ðông Nam. +ð ng b ng thu nh , chuy n ti p t ñ ng b ng châu th sang ñ ng b ng ven bi n. +Nhi u c n cát, bãi bi n, ñ m phá. -Khí h u: gió mùa ðông B c suy y u và bi n tính. S tháng l nh dư i 2 tháng ( vùng th p). BTB có gió phơn Tây Nam, bão m nh, mùa mưa lùi vào tháng VIII, XII, I. Lũ ti u mãn tháng VI. -Sông ngòi: sông ngòi hư ng Tây B c – ðông Nam; BTB hư ng Tây-ðông. Sông có ñ d c l n, nhi u ti m năng thu ñi n -Th như ng, sinh v t: có ñ h th ng ñai cao: ñai nhi t ñ i gió mùa, ñai c n nhi t ñ i gió mùa trên núi có ñ t mùn khô, ñai ôn ñ i trên 2600m. R ng còn nhi u Ngh An, Hà Tĩnh. -Khoáng s n: có thi c, s t, apatit, crôm, titan, v t li u xây d ng…. 3.Mi n Nam Trung B và Nam B . -Ph m vi: t dãy B ch Mã tr vào Nam. -ð c ñi m chung: các kh i núi c , các b m t sơn nguyên bóc mòn, các cao nguyên badan, ñ ng b ng châu th l n Nam B , ñ ng b ng nh , h p NTB. -ð a hình: kh i núi c Kontum. Các núi, sơn nguyên, cao nguyên c c Nam Trung B và Tây Nguyên. Các dãy núi là hư ng vòng cung. Sư n ðông thì d c, sư n Tây tho i. + ð ng b ng ven bi n thì thu h p, ñ ng b ng Nam B thì m r ng. +ðư ng b bi n Nam Trung B nhi u vũng v nh. -Khí h u: c n xích ñ o. Hai mùa mưa, khô rõ. Mùa mưa Nam B và Tây Nguyên t tháng V ñ n tháng X, XI; ñ ng b ng ven bi n NTB t tháng IX ñ n tháng XII, lũ có 2 c c ñ i vào tháng IX và tháng VI. -Sông ngòi: 3 h th ng sông: Các sông ven bi n hư ng Tây-ðông ng n, d c (tr sông Ba). Ngoài ra còn có h th ng sông C u Long và h th ng sông ð ng Nai. -Th như ng, sinh v t: th c v t nhi t ñ i, xích ñ o chi m ưu th . Nhi u r ng, nhi u thú l n. R ng ng p m n ven bi n r t ñ c trưng. -Khoáng s n: d u khí có tr lư ng l n th m l c ñ a. Tây Nguyên giàu bô- xít. II. Tr l i câu h i và bài t p: 1) Qua b ng s li u, bi u ñ nhi t ñ và lư ng mưa c a Hà N i và Tp H Chí Minh, nh n xét và so sánh ch ñ nhi t, ch ñ mưa c a 2 ñ a ñi m trên. to TB năm to TB tháng l nh to TB tháng nóng Biên ñ to Biên ñ to ð a ñi m o o o ( C) ( C) ( C) TB năm tuy t ñ i Hà N i 16,4 28,9 23,5 12,5 40,1 Vĩ ñ 21o01’B (tháng 1) (tháng 7) Hu 19,7 29,4 25,1 9,7 32,5 o 16 24’B (tháng 1) (tháng 7) Tp. H Chí Minh 25,8 28,9 27,1 3,1 26,2 o Vĩ ñ 10 47’B (tháng 12) (tháng 4) a/ Nh n xét: -Nhi t ñ trung bình năm: nh nh t là Hà N i, sau ñ n Hu và cao nh t là tp.HCM. -Nhi t ñ trung bình tháng l nh: Hà N i và Hu có nhi t ñ dư i 200 C; tp.HCM trên 250 C. -Nhi t ñ trung bình tháng nóng: Hà N i và tp.HCM có nhi t ñ tương ñương nhau, riêng Hu cao hơn 0,50 C. -Biên ñ nhi t trung bình năm: cao nh t Hà N i, sau ñ n Hu và th p nh t là tp.HCM. -Biên ñ nhi t ñ tuy t ñ i: cao nh t Hà N i, sau ñ n Hu và th p nh t là tp.HCM. b/ K t lu n: -Nhi t ñ trung bình năm và nhi t ñ trung bình tháng l nh tăng d n t B c vào Nam. -Biên ñ nhi t trung bình năm và biên ñ nhi t ñ tuy t ñ i l i gi m d n t B c vào Nam. c/ Nguyên nhân: -Miên Nam n m vĩ ñ th p hơn nên có góc nh p x l n, nh n ñư c nhi u nhi t hơn. -Mi n B c v mùa ñông do nh hư ng c a gió mùa ðông b c nên nhi t ñ h th p nhi u so v i mi n Nam. 17
  8. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p 2) Nêu ñ c ñi m thiên nhiên n i b t c a ph n lãnh th phía B c và ph n lãnh th phía Nam nư c ta. a/ Mi n khí h u mi n B c: (t dãy núi B ch Mã tr ra) -Khí h u nhi t ñ i m gió mùa có mùa ñông l nh -Nhi t ñ trung bình: 200C-250C, biên ñ nhi t trung bình năm l n (100C-120C). S tháng l nh dư i 200C có 3 tháng. - S phân hoá theo mùa: mùa ñông-mùa h -C nh quan: ð i r ng nhi t ñ i gió mùa. Các loài nhi t ñ i chi m ưu th , ngoài ra còn có các cây c n nhi t ñ i, ôn ñ i, các loài thú có lông dày. b/ Mi n khí h u mi n Nam: (t dãy núi B ch Mã tr vào) -Khí h u c n xích ñ o gió mùa, nóng quanh năm. -Nhi t ñ trung bình: trên 250C, biên ñ nhi t trung bình năm th p (30C-40C). Không có tháng nào dư i 200C. -S phân hoá theo mùa: mùa mưa-mùa khô -C nh quan: ñ i r ng c n xích ñ o gió mùa. Các loài ñ ng v t và th c v t thu c vùng xích ñ o và nhi t ñ i v i nhi u loài. 3) Nêu khái quát s phân hóa thiên nhiên theo hư ng ðông – Tây. D n ch ng v m i liên h ch t ch gi a ñ c ñi m thiên nhiên vùng th m l c ñ a, vùng ñ ng b ng ven bi n và vùng ñ i núi k bên. a/ Vùng bi n và th m l c ñ a: - Thiên nhiên vùng bi n ña d ng ñ c s c và có s thay ñ i theo t ng d ng ñ a hình ven bi n, th m l c ñ a. b/ Vùng ñ ng b ng ven bi n: thiên nhiên thay ñ i theo t ng vùng: - ð ng b ng B c B và Nam B m r ng v i các bãi tri u th p ph ng, thiên nhiên trù phú. -D i ñ ng b ng ven bi n Trung b h p ngang, b chia c t, b bi n khúc khu u, các c n cát, ñ m phá ph bi n thiên nhiên kh c nghi t, ñ t ñai kém màu m , nhưng giàu ti m năng du l ch và kinh t bi n. c/ Vùng ñ i núi: thiên nhiên r t ph c t p (do tác ñ ng c a gió mùa và hư ng c a các dãy núi). Th hi n s phân hoá thiên nhiên t ðông-Tây B c B và ðông Trư ng Sơn và Tây Nguyên. 4) Trình bày ñ c ñi m t nhiên cơ b n c a mi n B c và ðông B c B c B . Nh ng thu n l i và khó khăn c a ñi u ki n t nhiên trong vi c phát tri n kinh t c a mi n. -Ph m vi: T ng n sông H ng, g m vùng núi ðông B c và ñông b ng B cB . -ð a hình: hư ng vòng cung (4 cánh cung), v i hư ng nghiêng chung là Tây B c-ðông Nam. +ð i núi th p (ñ cao trung bình kho ng 600m). +Nhi u ñ a hình ñá vôi (caxtơ). +ð ng b ng B c B m r ng. B bi n ph ng, nhi u v nh, ñ o, qu n ñ o. -Khí h u: mùa h nóng, mưa nhi u, mùa ñông l nh, ít mưa v i s xâm nh p m nh c a gió mùa ðông B c. Khí h u, th i ti t có nhi u bi n ñ ng. Có bão. -Sông ngòi: m ng lư i sông ngòi dày ñ c. Hư ng Tây B c-ðông Nam và hư ng vòng cung. -Th như ng, sinh v t: ðai nhi t ñ i chân núi h th p. Trong thành ph n có thêm các loài cây c n nhi t (d , re) và ñ ng v t Hoa Nam. -Khoáng s n: giàu khoáng s n: than, s t, thi c, vonfram, v t li u xây d ng, chì-b c-k m, b d u khí s.H ng… *Thu n l i: giàu tài nguyên khoáng s n, khí h u có mùa ñông l nh có th tr ng rau qu c n nhi t, ôn ñói, nhi u c nh quan ñ p phát tri n du l ch… *Khó khăn: s b t thư ng c a th i ti t, nh t là vào mùa ñông l nh. 5) Trình bày ñ c ñi m t nhiên cơ b n c a mi n Tây B c và B c Trung B . Nh ng thu n l i và khó khăn c a ñi u ki n t nhiên trong vi c phát tri n kinh t c a mi n. -Ph m vi: h u ng n sông H ng ñ n dãy B ch Mã. -ð a hình: ñ a hình núi trung bình và cao chi m ưu th , ñ d c cao. + Hư ng Tây B c-ðông Nam. +ð ng b ng thu nh , chuy n ti p t ñ ng b ng châu th sang ñ ng b ng ven bi n. +Nhi u c n cát, bãi bi n, ñ m phá. 18
  9. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -Khí h u: gió mùa ðông B c suy y u và bi n tính. S tháng l nh dư i 2 tháng ( vùng th p). B c Trung B có gió phơn Tây Nam, bão m nh, mùa mưa lùi vào tháng VIII, XII, I. Lũ ti u mãn tháng VI. -Sông ngòi: sông ngòi hư ng Tây B c-ðông Nam; B c Trung B hư ng tây – ñông. Sông có ñ d c l n, nhi u ti m năng thu ñi n -Th như ng, sinh v t: có ñ h th ng ñai cao: ñai nhi t ñ i gió mùa, ñai c n nhi t ñ i gió mùa trên núi có ñ t mùn khô, ñai ôn ñ i trên 2600m. R ng còn nhi u Ngh An, Hà Tĩnh. -Khoáng s n: có thi c, s t, apatit, crôm, titan, v t li u xây d ng…. *Thu n l i: chăn nuôi ñ i gia súc, tr ng cây công nghi p, phát tri n nông-lâm k t h p trên các cao nguyên, nhi u ñ m phá thu n l i nuôi tr ng thu s n, sông ngòi có giá tr thu ñi n. *Khó khăn: nhi u thiên tai như: bão, lũ, l ñ t, h n hán… 6) Trình bày ñ c ñi m t nhiên cơ b n c a mi n Nam Trung B và Nam B . Nh ng thu n l i và khó khăn c a ñi u ki n t nhiên trong vi c phát tri n kinh t c a mi n. -Ph m vi: t dãy B ch Mã tr vào Nam. -ð a hình: kh i núi c Kontum. Các núi, sơn nguyên, cao nguyên c c Nam Trung B và Tây Nguyên. Các dãy núi là hư ng vòng cung. Sư n ðông thì d c, sư n Tây tho i. +ð ng b ng ven bi n thì thu h p, ñ ng b ng Nam B thì m r ng. +ðư ng b bi n Nam Trung B nhi u vũng v nh. -Khí h u: c n xích ñ o. Hai mùa mưa, khô rõ. Mùa mưa Nam B và Tây Nguyên t tháng V ñ n tháng X, XI; ñ ng b ng ven bi n NTB t tháng IX ñ n tháng XII, lũ có 2 c c ñ i vào tháng IX và tháng VI. -Sông ngòi: 3 h th ng sông: các sông ven bi n hư ng Tây-ðông ng n, d c (tr sông Ba). Ngoài ra còn có h th ng sông C u Long và h th ng sông ð ng Nai. -Th như ng, sinh v t: th c v t nhi t ñ i, xích ñ o chi m ưu th . Nhi u r ng, nhi u thú l n. R ng ng p m n ven bi n r t ñ c trưng. -Khoáng s n: d u khí có tr lư ng l n th m l c ñ a. Tây Nguyên giàu bô- xít. *Thu n l i: ñ t ñai, khí h u thu n l i cho s n xu t nông-lâm nghi p và nuôi tr ng thu s n, tài nguyên r ng phong phú, tài nguyên bi n ña d ng và có giá tr kinh t . *Khó khăn: xói mòn, r a trôi ñ t vùng ñ i núi, ng p l t ñ ng b ng Nam b , thi u nư c vào mùa khô. BÀI 14. S D NG, B O V TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN VÀ MÔI TRƯ NG I. Ki n th c tr ng tâm: I. S d ng và b o v tài nguyên thiên nhiên. a. Tài nguyên r ng: - R ng c a nư c ta ñang ñư c ph c h i. + Năm 1943: 14,3 tri u ha (70% di n tích là r ng giàu) + 1983: 7,2 tri u ha. + 2005: 12,7 tri u ha (chi m 38%). - T ng di n tích r ng và t l che ph r ng năm 2005 v n th p hơn năm 1943 (43%). - Ch t lư ng r ng b gi m sút : di n tích r ng giàu gi m, 70% di n tích r ng là r ng nghèo và r ng m i ph c h i. * Các bi n pháp b o v : - ð i v i r ng phòng h có k ho ch, bi n pháp b o v , nuôi dư ng r ng hi n có, tr ng r ng trên ñ t tr ng, ñ i núi tr c. - ð i v i r ng ñ c d ng: B o v c nh quan, ña d ng sinh h c c a các vư n qu c gia và khu b o t n thiên nhiên. - ð i v i r ng s n xu t: Phát tri n di n tích và ch t lư ng r ng, ñ phì và ch t lư ng ñ t r ng. * Ý nghĩa c a vi c b o v r ng. - V kinh t : Cung c p g , dư c ph m, phát tri n du l ch sinh thái…. - V môi trư ng: Ch ng xói mòn ñ t, h n ch lũ l t, ñi u hoà khí h u….. b. ða d ng sinh h c Suy gi m ña d ng sinh h c 19
  10. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p - Gi i sinh v t nư c ta có tính ña d ng sinh v t cao. - S lư ng loài th c v t và ñ ng v t ñang b suy gi m nghiêm tr ng. Nguyên nhân - Khai thác quá m c làm thu h p di n tích r ng t nhiên và làm nghèo tính ña d ng c a sinh v t. - Ôi nhi m môi trư ng ñ c bi t là môi trư ng nư c làm cho ngu n thu s n b gi m sút. Bi n pháp b o v ña d ng sinh h c - Xây d ng h th ng vư n qu c gia và khu b o t n thiên nhiên. - Ban hành sách ñ Vi t Nam. - Quy ñ nh khai thác v g , ñ ng v t, thu s n. II. S d ng và b o v tài nguyên ñ t. Hi n tr ng s d ng ñ t - Năm 2005, có 12,7 tri u ha ñ t có r ng và 9,4 tri u ha ñ t s d ng trong nông nghi p (chi m hơn 28% t ng di n tích ñ t t nhiên), 5,3 tri u ha ñ t chưa s d ng. - Bình quân ñ t nông nghi p tính theo ñ u ngư i là 0,1 ha. Kh năng m r ng ñ t nông nghi p ñ ng b ng và mi n núi là không nhi u. Suy thoái tài nguyên ñ t - Di n tích ñ t tr ng ñ i tr c ñã gi m m nh nhưng di n tích ñ t ñai b suy thoái v n còn r t l n. - C nư c có kho ng 9,3 tri u ha ñ t b ñe do sa m c hoá (chi m kho ng 28%). Bi n pháp b o v tài nguyên ñ t - ð i v i ñ t vùng ñ i núi: + Áp d ng t ng th các bi n pháp thu l i, canh tác h p lý: làm ru ng b c thang, trong cây theo băng. + C i t o ñ t hoang ñ i tr c b ng các bi n pháp nông-lâm k t h p. B o v r ng, ñ t r ng, ngăn ch n n n du canh du cư. - ð i v i ñ t nông nghi p: + C n có bi n pháp qu n lý ch t ch và có k ho ch m r ng di n tích. + Thâm canh nâng cao hi u qu s d ng ñ t, ch ng b c màu. + Bón phân c i t o ñ t thích h p, ch ng ô nhi m ñ t, thoái hóa ñ t. III. S d ng và b o v các tài nguyên khác 1.Tài nguyên nư c: a/Tình hình s d ng: -Chưa khai thác h t ti m năng và hi u qu s d ng th p. Nhi u nơi khai thác nư c ng m quá m c. -Tình tr ng th a nư c gây lũ l t vào mùa mưa, thi u nư c gây h n hán vào mùa khô. - M c ñ ô nhi m môi trư ng nư c ngày càng tăng, thi u nư c ng t. b/Bi n pháp b o v : -Xây các công trình thu l i ñ c p nư c, thoát nư c… -Tr ng cây nâng ñ che ph , canh tác ñúng k thu t trên ñ t d c. -Quy ho ch và s d ng ngu n nư c có hi u qu . -X lý cơ s s n xu t gây ô nhi m. -Giáo d c ý th c ngư i dân b o v môi trư ng. 2.Tài nguyên khoáng s n: a/Tình hình s d ng: Nư c ta có nhi u m khoáng s n nhưng ph n nhi u là m nh , phân tán nên khó khăn trong qu n lý khai thác, gây lãng phí tài nguyên và ô nhi m môi trư ng khai thác b a bãi, không quy ho ch… b/Bi n pháp b o v : -Qu n lý ch t ch vi c khai thác. Tránh lãng phí tài nguyên và làm ô nhi m môi trư ng t khâu khai thác, v n chuy n t i ch bi n khoáng s n. -X lý các trư ng h p khai thác không gi y phép, gây ô nhi m. 3.Tài nguyên du l ch: a/Tình hình s d ng: Tình tr ng ô nhi m môi trư ng x y ra nhi u ñi m du l ch khi n c nh quan du l ch b suy thoái. b/Bi n pháp b o v : C n b o t n, tôn t o giá tr tài nguyên du l ch và b o v môi trư ng du l ch kh i b ô nhi m, phát tri n 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2