Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 4
lượt xem 89
download
Tham khảo tài liệu 'tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn địa lý năm 2010 - phần 4', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 4
- TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p nông thôn. b. Kinh t nông thôn bao g m nhi u thành ph n kinh t -Các doanh nghi p nông-lâm và thu s n -Các h p tác xã nông-lâm và thu s n -Kinh t h gia ñình -Kinh t trang tr i c. Cơ c u kinh t nông thôn ñang t ng bư c chuy n d ch theo hư ng s n xu t hàng hóa và ña d ng hóa. - S n xu t hàng hoá nông nghi p + ð y m nh chuyên môn hoá. + Hình thành các vùng nông nghi p chuyên môn hoá. + K t h p công nghi p ch bi n hư ng m nh ra xu t kh u. - ða d ng hoá kinh t nông thôn: + Cho phép khai thác t t hơn các ngu n tài nguyên thiên nhiên, lao ñ ng… + ðáp ng t t hơn nh ng ñi u ki n th trư ng - Chuy n d ch cơ c u kinh t nông thôn còn ñư c th hi n b ng các s n ph m nông - lâm - ngư và các s n ph m khác... II.Tr l i câu h i và bài t p: 1/ Nhân t nào quy ñ nh ñ c ñi m nhi t ñ i c a n n nông nghi p nư c ta ? -ð c ñi m khí h u nhi t ñ i m gió mùa ñã quy ñ nh ñ c ñi m nhi t ñ i c a n n nông nghi p nư c ta. -Tính ch t nhi t ñ i m gió mùa v i lư ng nhi t m cao quanh năm, s phân mùa khia h u, s phân hóa theo chi u B c-Nam và theo ñ cao c a ñ a hình có nh hư ng ñ n cơ c u mùa v và cơ c u s n ph m c a ngành nông nghi p và nh hư ng ñ n năng su t c a cây tr ng và v t nuôi. 2/ N n NN nhi t ñ i có nh ng thu n l i và khó khăn gì ? a/ Thu n l i: -Ch ñ nhi t m d i dào cho phép cây tr ng v t nuôi phát tri n quanh năm, áp d ng các hình th c luân canh, xen canh, tăng v … -S phân hóa khí h u là cơ s có l ch th i v khác nhau gi a các vùng, t o nên cơ c u s n ph m NN ña d ng, có nhi u lo i có giá tr xu t kh u cao. b/ Khó khăn: -Tính b p bênh c a n n NN nhi t ñ i, tai bi n thiên nhiên thư ng x y ra: bão, lũ l t, h n hán… -D ch b nh ñ i v i cây tr ng v t nuôi. 3/ Ch ng minh r ng nư c ta ñang khai thác ngày càng có hi u qu ñ c ñi m c a n n NN nhi t ñ i. - Các t p ñoàn cây tr ng và v t nuôi ñư c phân b phù h p hơn v i các vùng sinh thái - Cơ c u mùa v , gi ng có nhi u thay ñ i. - Tính mùa v ñư c khai thác t t hơn nh ñ y m nh ho t ñ ng v n t i, áp d ng công nghi p ch bi n và b o qu n nông s n. - ð y m nh xu t kh u các s n ph m c a n n nông nghi p nhi t ñ i 4/ Gi a NN c truy n và NN hàng hóa có s khác nhau cơ b n nào ? Tiêu chí NN c truy n NN hàng hóa Quy mô nh , manh mún l n, t p trung cao Phương th c -Trình ñ k thu t l c h u. -Tăng cư ng s d ng máy móc, k thu t tiên canh tác -S n xu t nhi u lo i, ph c v nhu ti n. c u t i ch . -Chuyên môn hóa th hi n rõ. Hi u qu Năng su t lao ñ ng th p, hi u qu Năng su t lao ñ ng cao, hi u qu cao. th p. Tiêu th s n T cung, t c p, ít quan tâm th G n li n v i th trư ng tiêu th hàng hóa. ph m trư ng. Phân b T p trung các vùng còn khó T p trung các vùng có ñi u ki n thu n l i. khăn. 5/ Kinh t nông thôn nư c ta hi n nay ñang chuy n d ch theo xu hư ng nào ? 31
- TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Cơ c u kinh t nông thôn ñang t ng bư c chuy n d ch theo hư ng s n xu t hàng hóa và ña d ng hóa. - S n xu t hàng hoá nông nghi p + ð y m nh chuyên môn hoá. + Hình thành các vùng nông nghi p chuyên môn hoá. + K t h p công nghi p ch bi n hư ng m nh ra xu t kh u. - ða d ng hoá kinh t nông thôn: + Cho phép khai thác t t hơn các ngu n tài nguyên thiên nhiên, lao ñ ng… + ðáp ng t t hơn nh ng ñi u ki n th trư ng - Chuy n d ch cơ c u kinh t nông thôn còn ñư c th hi n b ng các s n ph m nông - lâm - ngư và các s n ph m khác... BÀI 22. V N ð PHÁT TRI N NÔNG NGHI P I.Ki n th c tr ng tâm: I. Ngành tr ng tr t: Chi m g n 75% giá tr s n lư ng nông nghi p 1/S n xu t lương th c: chi m 59,2% giá tr s n xu t ngành tr ng tr t (2005). - Vi c ñ y m nh s n xu t lương th c có t m quan tr ng ñ c bi t: + ð m b o lương th c cho nhân dân, cung c p th c ăn cho chăn nuôi, làm ngu n hàng xu t kh u + ða d ng hoá s n xu t nông nghi p - Nư c ta có nhi u ñi u ki n thu n l i cho s n xu t lương th c: + ði u ki n t nhiên: ñ t, khí h u, nư c… + ði u ki n kinh t - xã h i: chính sách, lao ñ ng, h th ng thu l i, th trư ng tiêu th , v n ñ u tư, trình ñ KHKT… - Tuy nhiên cũng có nh ng khó khăn: thiên tai, sâu b nh... * Tình hình s n xu t lương th c: -Di n tích gieo tr ng lúa tăng m nh: 5,6 tri u ha (1980) lên 7,3 tri u ha (2005). -Cơ c u mùa v có nhi u thay ñ i -Năng su t tăng m nh ñ t 4,9 t n/ha/năm nh áp d ng các bi n pháp thâm canh. -S n lư ng lương th c quy thóc tăng nhanh: 14,4 tri u t n (1980) lên 39,5 tri u t n, trong ñó lúa là 36,0 tri u t n (2005). Bình quân lương th c ñ t trên 470 kg/ngư i/năm. VN xu t kh u g o hàng ñ u th gi i. -Di n tích và s n lư ng hoa màu cũng tăng nhanh. -ðBSCL là vùng s n xu t lương th c l n nh t nư c, chi m trên 50% di n tích, 50% s n lư ng lúa c nư c. 2. S n xu t cây th c ph m Rau ñ u tr ng t p trung ven các thành ph l n. Di n tích rau c nư c là trên 500.000 ha, nhi u nh t ðBSH, ðBSCL. Di n tích ñ u các lo i trên 200.000 ha, nhi u nh t ðNB và Tây Nguyên. 3. S n xu t cây công nghi p và cây ăn qu : a/ Cây công nghi p: chi m 23,7% giá tr s n xu t ngành tr ng tr t (2005) và có xu hư ng tăng. * Ý nghĩa c a vi c phát tri n cây công nghi p: + S d ng h p lý tài nguyên ñ t, nư c và khí h u + S d ng t t hơn ngu n lao ñ ng nông nghi p, ña d ng hóa nông nghi p. + T o ngu n nguyên li u cho công nghi p ch bi n + Là m t hàng xu t kh u quan tr ng, nâng cao thu nh p c a ngư i dân, nh t là trung du-mi n núi. * ði u ki n phát tri n: + Thu n l i (v t nhiên, xã h i) + Khó khăn (th trư ng) * Nư c ta ch y u tr ng cây công nghi p có ngu n g c nhi t ñ i, ngoài ra còn có m t s cây có ngu n g c c n nhi t. T ng DT gieo tr ng năm 2005 kho ng 2,5 tri u ha, trong ñó cây lâu năm là hơn 1,6 tri u ha (65%) - Cây công nghi p lâu năm: + Có xu hư ng tăng c v năng su t, di n tích,s n lư ng 32
- TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p + ðóng vai trò quan tr ng trong cơ c u s n xu t cây công nghi p + Nư c ta ñã hình thành ñư c các vùng chuyên canh cây công nghi p lâu năm v i qui mô l n. + Các cây công nghi p lâu năm ch y u : cà phê, cao su, h tiêu, d a, chè Café tr ng nhi u Tây Nguyên, ðNB, BTB Cao su tr ng nhi u ðNB, Tây Nguyên, BTB Chè tr ng nhi u Trung du mi n núi phía B c, Tây Nguyên H tiêu tr ng nhi u Tây Nguyên, ðNB, DHMT ði u tr ng nhi u ðNB D a tr ng nhi u ðBSCL +Cây công nghi p hàng năm: mía, l c, ñ u tương, bông, ñay, cói, dâu t m, thu c lá... Mía tr ng nhi u ðBSCL, ðNB, DHMT L c tr ng nhi u BTB, ðNB, ð c L c ð u tương tr ng nhi u TD-MN phía B c, ð c L c, Hà Tây, ð ng Tháp ðay tr ng nhi u ðBSH Cói tr ng nhi u ven bi n Ninh Bình, Thanh Hóa Dâu t m t p trung Lâm ð ng Bông v i t p trung NTB, ð c L c +Cây ăn qu : chu i, cam, xoài, nhãn, v i…Vùng tr ng cây ăn qu l n nh t là ðBSCL, ðNB. II.Ngành chăn nuôi: chi m 24,7% giá tr s n lư ng nông nghi p - T tr ng ngành chăn nuôi còn nh (so v i tr ng tr t) nhưng ñang có xu hư ng tăng. - Xu hư ng phát tri n c a ngành chăn nuôi hi n nay: + Ngành chăn nuôi ti n m nh lên s n xu t hàng hoá + Chăn nuôi trang tr i theo hình th c công nghi p + Các s n ph m không qua gi t m (tr ng, s a) chi m t tr ng ngày càng cao. - ði u ki n phát tri n ngành chăn nuôi nư c ta: + Thu n l i (cơ s th c ăn ñư c ñ m b o t t hơn, d ch v gi ng, thú y có nhi u ti n b ...) ... + Khó khăn (gi ng gia súc, gia c m năng su t th p, d ch b nh...) 1/Chăn nuôi l n và gia c m -ðàn l n hơn 27 tri u con (2005), cung c p hơn ¾ s n lư ng th t các lo i. -Gia c m v i t ng ñàn trên 250 tri u con (2003). Chăn nuôi l n và gia c m t p trung nhi u nh t ðBSH, ðBSCL 2/ Chăn nuôi gia súc ăn c -ðàn trâu: 2,9 tri u con nuôi nhi u TD-MN phía B c, BTB -ðàn bò: 5,5 tri u con BTB, NTB, Tây Nguyên. Chăn nuôi bò s a phát tri n m nh tp.HCM, HN… -Dê, c u: 1,3 tri u con. II.Tr l i câu h i và bài t p: 1/ S n xu t lương th c nư c ta có vai trò quan tr ng như th nào ? Vi c ñ y m nh s n xu t lương th c có t m quan tr ng ñ c bi t: + ð m b o lương th c cho nhân dân, cung c p th c ăn cho chăn nuôi, t o nguyên li u cho công nghi p ch bi n và làm ngu n hàng xu t kh u + ða d ng hoá s n xu t nông nghi p, chuy n n n nông nghi p t cung, t c p sang n n nông nghi p s n xu t hàng hóa l n. 2/ Trình bày nh ng thành t u c a SXLT nư c ta nh ng năm g n ñây. T i sao ñ t ñư c nh ng thành t u to l n ñó ? -Di n tích gieo tr ng lúa tăng m nh: 5,6 tri u ha (1980) lên 7,3 tri u ha (2005). -Cơ c u mùa v có nhi u thay ñ i -Năng su t tăng m nh ñ t 4,9 t n/ha/năm. -S n lư ng lương th c quy thóc tăng nhanh: 14,4 tri u t n (1980) lên 39,5 tri u t n, trong ñó lúa là 36,0 tri u t n (2005). Bình quân lương th c ñ t trên 470 kg/ngư i/năm. VN xu t kh u g o hàng ñ u th gi i. -Di n tích và s n lư ng hoa màu cũng tăng nhanh. 33
- TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -ðBSCL là vùng s n xu t lương th c l n nh t nư c, chi m trên 50% di n tích, 50% s n lư ng lúa c nư c. *Gi i thích: -ðư ng l i chính sách c a Nhà nư c thúc ñ y nông nghi p phát tri n. -ð y m nh thâm canh, tăng v , ñưa các gi ng m i có năng su t cao vào s n xu t. -Áp d ng KHKT tiên ti n vào s n xu t nông nghi p. -ð u tư cơ s v t ch t, k thu t: thu l i, phân bón, thu c tr sâu… -Nhu c u c a th trư ng trong và ngoài nư c. 3/ Vi c phát tri n cây công nghi p nư c ta có nh ng thu n l i và khó khăn gì ? a/ Thu n l i: -Di n tích ñ t badan t p trung trên m t di n r ng thu n l i cho vi c hình thành các vùng chuyên canh. -Khí h u nhi t ñ i nóng m thu n l i phát tri n các lo i cây công nghi p nhi t ñ i. -Ngu n lao ñ ng d i dào, có kinh nghi m tr ng và ch bi n cây công nghi p -M ng lư i cơ s ch bi n. -Th trư ng tiêu th r ng l n. b/ Khó khăn: -Khí h u nóng m, mưa nhi u d gây xói mòn ñ t, sâu b nh, h n hán, lũ l t… -Th trư ng có nhi u bi n ñ ng, ch t lư ng s n ph m còn h n ch . 4/ T i sao các cây công nghi p lâu năm nư c ta l i ñóng vai trò quan tr ng nh t trong cơ c u s n xu t cây công nghi p ? -Giá tr s n xu t cây công nghi p lâu năm chi m t tr ng cao nh t trong giá tr s n xu t cây công nghi p -ðáp ng th trư ng tiêu th , nh t là xu t kh u ñem l i giá tr cao như: cafe, cao su, h tiêu, ñi u… -Vi c hình thành các vùng chuyên canh quy mô l n góp ph n gi i quy t vi c làm, nâng cao thu nh p ngư i dân, nh t là trung du-mi n núi; h n ch n n du canh du cư. -Cung c p nguyên li u cho công nghi p ch bi n. 5/ Hãy trình bày tình hình phân b cây công nghi p nư c ta. + Các cây công nghi p lâu năm ch y u : cafe, cao su, h tiêu, d a, chè Cafe tr ng nhi u Tây Nguyên, ðNB, BTB Cao su tr ng nhi u ðNB, Tây Nguyên, BTB Chè tr ng nhi u Trung du mi n núi phía B c, Tây Nguyên H tiêu tr ng nhi u Tây Nguyên, ðNB, DHMT ði u tr ng nhi u ðNB D a tr ng nhi u ðBSCL + Cây công nghi p hàng năm: mía, l c, ñ u tương, bông, ñay, cói, dâu t m, thu c lá... Mía tr ng nhi u ðBSCL, ðNB, DHMT L c tr ng nhi u BTB, ðNB, ð c L c ð u tương tr ng nhi u TD-MN phía B c, ð c L c, Hà Tây, ð ng Tháp ðay tr ng nhi u ðBSH Cói tr ng nhi u ven bi n Ninh Bình, Thanh Hóa Dâu t m t p trung Lâm ð ng Bông v i t p trung NTB, ð c L c 6/ Hãy trình bày tình hình chăn nuôi nư c ta. 1/Chăn nuôi l n và gia c m -ðàn l n hơn 27 tri u con (2005), cung c p hơn ¾ s n lư ng th t các lo i. -Gia c m v i t ng ñàn trên 250 tri u con (2003). Chăn nuôi l n và gia c m t p trung nhi u nh t ðBSH, ðBSCL 2/ Chăn nuôi gia súc ăn c -ðàn trâu: 2,9 tri u con nuôi nhi u TD-MN phía B c, BTB -ðàn bò: 5,5 tri u con BTB, NTB, Tây Nguyên. Chăn nuôi bò s a phát tri n m nh tp.HCM, HN… -Dê, c u: 1,3 tri u con. 7/ Nư c ta có nh ng thu n l i nào ñ ñưa chăn nuôi tr thành ngành s n xu t chính ? 34
- TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -Nư c ta có nhi u ñi u ki n thu n l i như: có nhi u ñ ng c , ngu n th c ăn cho chăn nuôi ñư c ñ m b o t t hơn (cơ s ch bi n th c ăn cho chăn nuôi, lương th c dư th a). -D ch v v gi ng, thú y có nhi u ti n b . -Cơ s ch bi n s n ph m chăn nuôi ñư c chú tr ng phát tri n. 8/ Vì sao trong nh ng năm g n ñây, ñi u ki n phát tri n chăn nuôi có nhi u thu n l i nhưng hi u qu l i chưa cao và chưa n ñ nh ? -Gi ng gia súc, gia c m cho năng su t v n còn th p, ch t lư ng chưa cao. -D ch b nh h i gia súc, gia c m v n còn ñe do trên di n r ng -Công nghi p ch bi n chưa ñáp ng nhu c u c a các th trư ng khó tính như: EU, Nh t B n, Hoa Kỳ… 9/ T i sao ñ y m nh s n xu t cây công nghi p và cây ăn qu l i góp ph n phát huy th m nh c a n n nông nghi p nhi t ñ i nư c ta? a/ Nư c ta có ñi u ki n thu n l i ñ phát tri n cây công nghi p và cây ăn qu - Khí h u nhi t ñ i m gió mùa v i lư ng nhi t cao, ñ m l n. - Có nhi u lo i ñ t thích h p nhi u lo i cây công nghi p: ñ t feralit mi n núi, ñ t phù sa ñ ng b ng. - Ngu n lao ñ ng d i dào, có nhi u kinh nghi m. - Ngành công nghi p ch bi n ngày càng phát tri n. - Nhu c u th trư ng l n. - Chính sách khuy n khích phát tri n c a Nhà nư c. b/ Vi c phát tri n cây công nghi p và cây ăn qu ñem l i nhi u ý nghĩa to l n: - Cung c p nguyên li u cho công nghi p ch bi n. - Cung c p các m t hàng xu t kh u. - Góp ph n gi i quy t vi c làm, phân b l i lao ñ ng trên ph m vi c nư c. - Thúc ñ y s phát tri n KT-XH nh ng vùng khó khăn. BÀI 24. V N ð PHÁT TRI N TH Y S N VÀ LÂM NGHI P I.Ki n th c tr ng tâm: I.Ngành th y s n 1/Nh ng ñi u ki n thu n l i và khó khăn ñ phát tri n th y s n. a/Thu n l i: Nư c ta có ñư ng b bi n dài, có 4 ngư trư ng l n: H i Phòng-Qu ng Ninh, qu n ñ o Hoàng Sa- Trư ng Sa, Ninh Thu n-Bình Thu n-Bà R a-Vũng Tàu, Cà Mau-Kiên Giang. -Ngu n l i h i s n r t phong phú. T ng tr lư ng h i s n kho ng 3,9 – 4,0 tri u t n, cho phép khai thác hàng năm 1,9 tri u t n. Bi n nư c ta có hơn 2000 loài cá, 100 loài tôm, rong bi n hơn 600 loài,… -D c b bi n có nhi u vũng, v nh, ñ m phá, các cánh r ng ng p m n có kh năng nuôi tr ng h i s n. Nư c ta có nhi u sông, su i, kênh r ch…có th nuôi th cá, tôm nư c ng t. Di n tích m t nư c nuôi tr ng th y s n là 850.000 ha, trong ñó 45% thu c Cà Mau, B c Liêu. -Nhà nư c có nhi u chính sách khuy n khích phát tri n, nhân dân có kinh nghi m nuôi tr ng và ñánh b t. Các phương ti n ñánh b t ñư c trang b t t hơn; các d ch v thu s n và công nghi p ch bi n cũng phát tri n m nh. -Th trư ng tiêu th ñư c m r ng trong và ngoài nư c. b/Khó khăn: -Thiên tai, bão, gió mùa ðông B c thư ng xuyên x y ra. -Tàu thuy n và phương ti n ñánh b t còn ch m ñ i m i, năng su t lao ñ ng còn th p. H th ng c ng cá còn chưa ñáp ng yêu c u. -Ch bi n và ch t lư ng s n ph m còn nhi u h n ch . -Môi trư ng b suy thoái và ngu n l i thu s n b suy gi m. 2/S phát tri n và phân b ngành th y s n. SLTS năm 2005 là hơn 3,4 tri u t n, SL bình quân ñ t 42 kg/ngư i/năm. *Khai thác th y s n: -S n lư ng khai thác liên t c tăng, ñ t 1,79 tri u t n (2005), trong ñó cá bi n 1,36 tri u t n. 35
- TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -T t c các t nh giáp bi n ñ u ñ y m nh ñánh b t h i s n, nh t là các t nh duyên h i NTB và Nam B . D n ñ u là các t nh v SL ñánh b t: Kiên Giang, Bà R a-Vũng Tàu, Bình ð nh, Bình Thu n, Cà Mau. *Nuôi tr ng th y s n: chi m t tr ng ngày càng cao trong cơ c u s n xu t và giá tr s n lư ng th y s n. -Ti m năng nuôi tr ng th y s n còn nhi u, di n tích m t nư c ñ nuôi tr ng thu s n là g n 1 tri u ha, trong ñó ðBSCL chi m hơn 70%. -Ngh nuôi tôm phát tri n m nh v i hình th c bán thâm canh và thâm canh công nghi p t p trung ðBSCL - Ngh nuôi cá nư c ng t cũng phát tri n, ñ c bi t ðBSCL và ðBSH, nh t là An Giang n i ti ng v nuôi cá tra, cá basa. II.Ngành lâm nghi p a) Ngành lâm nghi p nư c ta có vai trò quan tr ng v m t kinh t và sinh thái. Kinh t : + T o ngu n s ng cho ñông bào dân t c ít ngư i + B o v các h th y ñi n, th y l i + T o ngu n nguyên li u cho m t s ngành công nghi p. + B o v an toàn cho nhân dân c trong vùng núi, trung du và vùng h du. Sinh thái: + Ch ng xói mòn ñ t + B o v các loài ñ ng v t, th c v t quí hi m + ði u hòa dòng ch y sông ngòi, ch ng lũ l t và khô h n + ð m b o cân b ng sinh thái và cân b ng nư c. b) Tài nguyên r ng nư c ta v n giàu có nhưng ñã b suy thoái nhi u: Có 3 lo i r ng: -R ng phòng h : g n 7 tri u ha, có tác d ng l n ñ i v i vi c ñi u hòa dòng ch y, ch ng lũ, ch ng xói mòn, DHMT còn ch n cát bay. -R ng ñ c d ng: b o t n ðTV quý hi m, phát tri n du l ch, cân b ng sinh thái… -R ng s n xu t: 5,4 tri u ha, t o ra nhi u giá tr kinh t . c) S phát tri n và phân b lâm nghi p -Tr ng r ng: có 2,5 tri u ha r ng tr ng t p trung, ch y u là r ng làm nguyên li u gi y, r ng g tr m ,…r ng phòng h . Hàng năm tr ng kho ng 200.000 ha r ng t p trung. -Khai thác, ch bi n g và lâm s n: khai thác hàng năm kho ng 2,5 tri u m3 g , 120 tri u cây tre, 100 tri u cây n a. -Các s n ph m g : g tròn, g x , ñ g …công nghi p b t gi y và gi y ñang ñư c phát tri n, l n nh t là nhà máy gi y Bãi B ng (Phú Th ) và Liên h p gi y Tân Mai (ð ng Nai). -Các vùng có di n tích r ng l n: Tây Nguyên, BTB,… -R ng còn ñư c khai thác cung c p g c i, than c i. II.Tr l i câu h i và bài t p: 1/ Nh ng ñi u ki n thu n l i và khó khăn ñ phát tri n ngành thu s n nư c ta. a/ Thu n l i: Nư c ta có ñư ng b bi n dài, có 4 ngư trư ng l n: H i Phòng-Qu ng Ninh, qu n ñ o Hoàng Sa- Trư ng Sa, Ninh Thu n-Bình Thu n-Bà R a-Vũng Tàu, Cà Mau-Kiên Giang. -Ngu n l i h i s n r t phong phú. T ng tr lư ng h i s n kho ng 3,9 – 4,0 tri u t n, cho phép khai thác hàng năm 1,9 tri u t n. Bi n nư c ta có hơn 2000 loài cá, 100 loài tôm, rong bi n hơn 600 loài,… -D c b bi n có nhi u vũng, v nh, ñ m phá, các cánh r ng ng p m n có kh năng nuôi tr ng h i s n. Nư c ta có nhi u sông, su i, kênh r ch…có th nuôi th cá, tôm nư c ng t. DT m t nư c nuôi tr ng th y s n là 850.000 ha, trong ñó 45% thu c Cà Mau, B c Liêu. -Nhà nư c có nhi u chính sách khuy n khích phát tri n, nhân dân có kinh nghi m nuôi tr ng và ñánh b t. Các phương ti n ñánh b t ñư c trang b t t hơn; các d ch v thu s n và CN ch bi n cũng phát tri n m nh. -Th trư ng tiêu th ñư c m r ng trong và ngoài nư c. b/ Khó khăn: 36
- TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -Thiên tai, bão, gió mùa ðông B c thư ng xuyên x y ra. -Tàu thuy n và phương ti n ñánh b t còn ch m ñ i m i, năng su t lao ñ ng còn th p. H th ng c ng cá còn chưa ñáp ng yêu c u. -Ch bi n và ch t lư ng s n ph m còn nhi u h n ch . -Môi trư ng b suy thoái và ngu n l i thu s n b suy gi m. 2/ Tình hình phát tri n và phân b ngành thu s n nư c ta hi n nay. S n lư ng thu s n năm 2005 là hơn 3,4 tri u t n, s n lư ng bình quân ñ t 42 kg/ngư i/năm. *Khai thác th y s n: -S n lư ng khai thác liên t c tăng, ñ t 1,79 tri u t n (2005), trong ñó cá bi n 1,36 tri u t n. -T t c các t nh giáp bi n ñ u ñ y m nh ñánh b t h i s n, nh t là các t nh duyên h i NTB và Nam B . D n ñ u là các t nh v s n lư ng ñánh b t: Kiên Giang, Bà R a-Vũng Tàu, Bình ð nh, Bình Thu n, Cà Mau. *Nuôi tr ng th y s n: -Ti m năng nuôi tr ng th y s n còn nhi u, di n tích m t nư c ñ nuôi tr ng thu s n là g n 1 tri u ha, trong ñó ðBSCL chi m hơn 70%. -Ngh nuôi tôm phát tri n m nh v i hình th c bán thâm canh và thâm canh công nghi p - Ngh nuôi cá nư c ng t cũng phát tri n, ñ c bi t ðBSCL và ðBSH, nh t là An Giang n i ti ng v nuôi cá tra, cá basa. 3/ D a trên nh ng ñi u ki n nào mà ðBSCL có th tr thành vùng nuôi tr ng th y s n l n nh t nư c? -Vùng có di n tích m t nư c nuôi tr ng th y s n l n nh t. Năm 2005, di n tích m t nư c nuôi tr ng th y s n toàn vùng là 680.000 ha, chi m kho ng 70% di n tích m t nư c nuôi tr ng th y s n c a c nư c. -Di n tích r ng ng p m n l n, có th k t h p nuôi th y s n. -ð i tư ng nuôi tr ng ña d ng: cá, tôm, các gi ng ñ c s n… -ðây là vùng có truy n th ng nuôi tr ng th y s n, ngư i dân có nhi u kinh nghi m. S năng ñ ng c a cơ ch th trư ng. -Hàng năm lũ tràn v mang theo m t lư ng l n th c ăn t nhiên t o thu n l i cho nuôi tr ng phát tri n. -Các d ch v v gi ng, th c ăn, phòng tr d ch b nh ñ u phát tri n. -Nhu c u th trư ng l n k c trong và ngoài nư c. -Công nghi p ch bi n th y s n phát tri n. -Chính sách khuy n ngư và ñ y m nh xu t kh u. 4/ Nêu hi n tr ng phát tri n tr ng r ng và các v n ñ phát tri n v n r ng nư c ta hi n nay. a) Ngành lâm nghi p nư c ta có vai trò quan tr ng v m t kinh t và sinh thái. - Kinh t : + T o ngu n s ng cho ñông bào dân t c ít ngư i + B o v các h th y ñi n, th y l i + T o ngu n nguyên li u cho m t s ngành công nghi p. + B o v an toàn cho nhân dân c trong vùng núi, trung du và vùng h du. - Sinh thái: + Ch ng xói mòn ñ t + B o v các loài ñ ng v t, th c v t quí hi m + ði u hòa dòng ch y sông ngòi, ch ng lũ l t và khô h n + ð m b o cân b ng sinh thái và cân b ng nư c. b) Tài nguyên r ng nư c ta v n giàu có nhưng ñã b suy thoái nhi u: Có 3 lo i r ng: -R ng phòng h : g n 7 tri u ha, có tác d ng l n ñ i v i vi c ñi u hòa dòng ch y, ch ng lũ, ch ng xói mòn, ven bi n mi n Trung còn ch n cát bay. -R ng ñ c d ng: b o t n ñ ng th c v t quý hi m, phát tri n du l ch, cân b ng sinh thái… -R ng s n xu t: 5,4 tri u ha, t o ra nhi u giá tr kinh t . c) S phát tri n và phân b lâm nghi p: 37
- TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -Tr ng r ng: có 2,5 tri u ha r ng tr ng t p trung, ch y u là r ng làm nguyên li u gi y, r ng g tr m ,…r ng phòng h . Hàng năm tr ng kho ng 200.000 ha r ng t p trung. -Khai thác, ch bi n g và lâm s n: khai thác hàng năm kho ng 2,5 tri u m3 g , 120 tri u cây tre, 100 tri u cây n a. -Các s n ph m g : g tròn, g x , ñ g …công nghi p b t gi y và gi y ñang ñư c phát tri n, l n nh t là nhà máy gi y Bãi B ng (Phú Th ) và Liên h p gi y Tân Mai (ð ng Nai). -Các vùng có di n tích r ng l n: Tây Nguyên, BTB,… -R ng còn ñư c khai thác cung c p g c i, than c i. BÀI 25. T CH C LÃNH TH NÔNG NGHI P I.Ki n th c tr ng tâm: 1. Các nhân t tác ñ ng t i t ch c lãnh th nông nghi p nư c ta: - Nhân t TN: + N n chung + Chi ph i s phân hoá lãnh th nông nghi p c truy n. - Nhân t KT-XH: chi ph i m nh s phân hoá lãnh th nông nghi p hàng hoá. 2. Các vùng nông nghi p nư c ta: có 7 vùng nông nghi p. 3. Nh ng thay ñ i trong t ch c lãnh th nông nghi p nư c ta: a. T ch c lãnh th nông nghi p c a nư c ta trong nh ng năm qua thay ñ i theo hai xu hư ng chính: - Tăng cư ng chuyên môn hoá s n xu t, phát tri n các vùng chuyên canh quy mô l n ðBSCL, ðNB, Tây Nguyên,… - ð y m nh ña d ng hoá nông nghi p, ña d ng hoá kinh t nông thôn Khai thác h p lý ngu n tài nguyên. - S d ng k t h p ngu n lao ñ ng, t o vi c làm. - Gi m thi u r i ro trong th trư ng nông s n. b. Kinh t trang tr i có bư c phát tri n m i, thúc ñ y s n xu t nông lâm nghi p và thu s n theo hư ng sàn xu t hàng hoá. Trang tr i phát tri n v s lư ng và lo i hình s n xu t nông nghi p hàng hoá. II.Tr l i câu h i và bài t p: 1/ Có s khác nhau nào trong chuyên môn hóa nông nghi p gi a Trung du mi n núi B c B và Tây Nguyên? - Trung du mi n núi B c B ch y u tr ng cây công nghi p có ngu n g c ôn ñ i và c n nhi t (chè, tr u, h i, qu …). Các cây công nghi p ng n ngày: ñ u tương, l c, thu c lá; cây dư c li u; cây ăn qu … Chăn nuôi trâu, bò th t, bò s a, l n. Vùng có di n tích tr ng chè l n hơn. - Tây Nguyên ch y u tr ng cây công nghi p lâu năm c a vùng c n xích ñ o (cafe, cao su, h tiêu), chè ñư c tr ng cao nguyên Lâm ð ng có khí h u mát m ; ngoài ra tr ng cây công nghi p ng n ngày có: dâu t m, bông v i… Chăn nuôi bò th t, bò s a là ch y u. S khác nhau là do ñ a hình, ñ t tr ng, ngu n nư c, ñ c bi t là s phân hóa khí h u. 2/ Có s khác nhau nào trong chuyên môn hóa nông nghi p gi a ðBSH và ðBSCL? - ðBSH có ưa th v rau, cây th c ph m có ngu n g c ôn ñ i và c n nhi t (su hào, b p c i, khoai tây…), chăn nuôi l n, thu s n. - ðBSCL ch y u tr ng cây nhi t ñ i lúa, cây ăn qu ; thu s n, gia c m…Vùng này quy mô s n xu t lúa, thu s n, cây ăn qu l n hơn r t nhi u so v i ðBSH. S khác nhau là do ñ a hình, ñ t tr ng, ngu n nư c, ñ c bi t là s phân hóa khí h u. ð ng th i do quy mô ñ t tr ng, di n tích nuôi tr ng thu s n. 3/ Hãy l y ví d ch ng minh các ñi u ki n t nhiên t o ra cái n n c a s phân hóa lãnh th nông nghi p, còn các nhân t KT-XH làm phong phú thêm và làm bi n ñ i s phân hóa ñó. - S n xu t nông nghi p ph thu c nhi u vào các nhân t t nhiên (ñ t, khí h u, nư c). - Nông nghi p nư c ta còn l c h u, chưa phát tri n nên s ph thu c vào t nhiên còn r t l n. Ví d : -ð t feralit mi n núi hình thành các vùng chuyên canh cây công nghi p, ñ t phù sa ñ ng b ng hình thành các vùng chuyên canh cây lương th c, th c ph m. 38
- TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -Khí h u phân hóa ña d ng t o nên s ña d ng v cơ c u cây tr ng và có s khác nhau v chuyên môn hóa gi a các vùng. ðNB ch y u là cây công nghi p nhi t ñ i, còn TD-MN B c B ch y u là cây công nghi p có ngu n g c c n nhi t và ôn ñ i. * Nhân t KT-XH làm phong phú thêm và làm bi n ñ i s phân hóa ñó: -Là nhân t t o nên s phân hóa trên th c t s n xu t c a các vùng. -Vi c nh p n i các gi ng cây tr ng, v t nuôi làm phong phú thêm cơ c u cây tr ng, v t nuôi nư c ta. -Các nhân t KT-XH còn nh hư ng ñ n s phát tri n và phân b s n xu t. -Các nhân t con ngư i, cơ s v t ch t k thu t, ñư ng l i chíng sách, th trư ng ñóng vai trò quy t ñ nh s hình thành các vùng nông nghi p ti n t i n n nông nghi p s n xu t hàng hóa. BÀI 26 CƠ C U NGÀNH CÔNG NGHI P I.Ki n th c tr ng tâm: I. Cơ c u công nghi p theo ngành: - Cơ c u ngành công nghi p nư c ta tương ñ i ña d ng v i khá ñ y ñ các ngành quan tr ng thu c 3 nhóm chính: công nghi p khai thác, công nghi p ch bi n, công nghi p s n xu t, phân ph i ñi n, khí ñ t, nư c; v i 29 ngành khác nhau. -Hi n nay ñang n i lên m t s ngành công nghi p tr ng ñi m, là nh ng ngành có th m nh lâu dài, mang l i hi u qu kinh t cao, và có tác ñ ng m nh m ñ n vi c phát tri n cácngành kinh t khác. - Cơ c u ngành công nghi p nư c ta có s chuy n d ch rõ r t nh m thích nghi v i tình hình m i: + Tăng t tr ng nhóm ngành công nghi p ch bi n. + Gi m t tr ng nhóm ngành công nghi p khai thác và công nghi p s n xu t, phân ph i ñi n, khí ñ t, nư c. - Các hư ng hoàn thi n cơ c u ngành công nghi p: + Xây d ng cơ c u linh ho t, phù h p vói ñi u ki n VN, thích ng v i n n kinh t th gi i + ð y m nh phát tri n các ngành mũi nh n và tr ng ñi m, ñưa công nghi p ñi n năng ñi trư c m t bư c. + ð u tư theo chi u sâu, ñ i m i thi t b , công ngh II. Cơ c u CN theo lãnh th : a/Ho t ñ ng công nghi p t p trung ch y u m t s khu v c: -ðBSH & vùng ph c n có m c ñ t p trung công nghi p theo lãnh th cao nh t nư c. T Hà N i to theo các hư ng v i các c m chuyên môn hoá: +H i Phòng-H Long-C m Ph : khai thác than , cơ khí. +ðáp C u- B c Giang: phân hoá h c, VLXD. +ðông Anh-Thái Nguyên: luy n kim ,cơ khí. +Vi t Trì-Lâm Thao-Phú Th : hoá ch t, gi y. +Hoà Bình-Sơn La: thu ñi n. +Nam ð nh-Ninh Bình-Thanh Hoá: d t, ximăng, ñi n. - Nam B : hình thành 1 d i công nghi p v i các TTCN tr ng ñi m: tp.HCM, Biên Hoà, Vũng Tàu, có các ngành: khai thác d u ,khí; th c ph m, luy n kim, ñi n t tp.HCM là TTCN l n nh t c nư c. -DHMT: Hu , ðà N ng, Vinh, v i các ngành: cơ khí, th c ph m, ñi n ðà N ng là TTCN l n nh t vùng. -Vùng núi: công nghi p ch m phát tri n, phân b phân tán, r i r c. *S phân trên là k t qu tác ñ ng c a nhi u y u t : v trí ñ a lý, TNTN, ngu n lao ñ ng có tay ngh , th trư ng tiêu th , k t c u h t ng, chính sách phát tri n CN, thu hút ñ u tư nư c ngoài. -Khu v c TD-MN còn h n ch là do thi u ñ ng b các nhân t trên, nh t là GTVT kém phát tri n. *Nh ng vùng có giá tr công nghi p l n: ðNB, ðBSH, ðBSCL ðNB chi m hơn ½ t ng GTSXCN. III.Cơ c u công nghi p theo thành ph n KT: -Cơ c u công nghi p theo thành ph n kinh t ñã có nh ng thay ñ i sâu s c: khu v c Nhà nư c, khu v c ngoài Nhà nư c và khu v c có v n ñ u tư nư c ngoài. -Các thành ph n kinh t tham gia vào ho t ñ ng công nghi p ngày càng ñư c m r ng. -Xu hư ng chung: gi m t tr ng khu v c Nhà nư c, tăng t tr ng khu v c ngoài Nhà nư c, ñ c bi t là khu v c có v n ñ u tư nư c ngoài. 39
- TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p II.Tr l i câu h i và bài t p: 1/ Ch ng minh cơ c u ngành công nghi p nư c ta ña d ng và ñang t ng bư c thay ñ i m nh m theo hư ng ngày càng h p lý hơn. Phương hư ng hoàn thi n cơ c u ngành. - Cơ c u ngành công nghi p nư c ta tương ñ i ña d ng v i khá ñ y ñ các ngành quan tr ng thu c 3 nhóm chính: công nghi p khai thác, công nghi p ch bi n, công nghi p s n xu t, phân ph i ñi n, khí ñ t, nư c; v i 29 ngành khác nhau. Trong ñó n i lên m t s ngành công nghi p tr ng ñi m, là nh ng ngành có th m nh lâu dài, mang l i hi u qu kinh t cao, và có tác ñ ng m nh m ñ n vi c phát tri n các ngành kinh t khác. - Cơ c u ngành công nghi p nư c ta có s chuy n d ch rõ r t nh m thích nghi v i tình hình m i: + Tăng t tr ng nhóm ngành công nghi p ch bi n. + Gi m t tr ng nhóm ngành công nghi p khai thác và công nghi p s n xu t, phân ph i ñi n, khí ñ t, nư c. - Các hư ng hoàn thi n cơ c u ngành công nghi p: + Xây d ng cơ c u linh ho t, phù h p vói ñi u ki n VN, thích ng v i n n kinh t th gi i + ð y m nh phát tri n các ngành mũi nh n và tr ng ñi m, ñưa công nghi p ñi n năng ñi trư c m t bư c. + ð u tư theo chi u sâu, ñ i m i thi t b , công ngh . 2/ D a vào Atlat ð a lý Vi t Nam và ki n th c ñã h c, hãy: a/ Ch ng minh s phân hóa lãnh th công nghi p nư c ta. b/ Gi i thích vì sao ðBSH và vùng ph c n có m c ñ t p trung công nghi p vào lo i cao nh t c nư c. a/ Ho t ñ ng công nghi p t p trung ch y u m t s khu v c: - ðBSH & vùng ph c n có m c ñ t p trung công nghi p theo lãnh th cao nh t nư c. T Hà N i t a theo các hư ng v i các c m chuyên môn hoá: + H i Phòng-H Long-C m Ph : khai thác than , cơ khí. + ðáp C u- B c Giang: phân hoá h c, VLXD. + ðông Anh-Thái Nguyên: luy n kim ,cơ khí. + Vi t Trì-Lâm Thao-Phú Th : hoá ch t, gi y. + Hoà Bình-Sơn La: thu ñi n. + Nam ð nh-Ninh Bình-Thanh Hoá: d t, ximăng, ñi n. - Nam B : hình thành 1 d i công nghi p v i các TTCN tr ng ñi m: tp.HCM, Biên Hoà, Vũng Tàu, có các ngành: khai thác d u, khí; th c ph m, luy n kim, ñi n t tp.HCM là TTCN l n nh t c nư c. - DHMT: Hu , ðà N ng, Vinh, v i các ngành: cơ khí, th c ph m, ñi n ðà N ng là TTCN l n nh t vùng. - Vùng núi: công nghi p ch m phát tri n, phân b phân tán, r i r c. b/ ðBSH và vùng ph c n có m c ñ t p trung công nghi p vào lo i cao nh t c nư c, vì: - V trí ñ a lý thu n l i và n m trong vùng kinh t tr ng ñi m phía B c. - Tài nguyên khoáng s n phong phú, t p trung vùng ph c n. - Nông, thu s n d i dào là nguyên li u cho công nghi p ch bi n. - Ngu n lao ñ ng d i dào, có trình ñ ch t lư ng cao, th trư ng tiêu th r ng l n. - Cơ s v t ch t k thu t t t, có th ñô Hà N i-trung tâm kinh t , chính tr , văn hóa l n b c nh t c nư c. 3/ T i sao cơ c u ngành c a công nghi p nư c ta có s chuy n d ch? - ðư ng l i phát tri n công nghi p, ñ c bi t là ñư ng l i CNH, HðH hi n nay. - Ch u s tác ñ ng c a nhân t th trư ng. Th trư ng góp ph n ñi u ti t s n xu t, nh ng thay ñ i trên th trư ng s nh hư ng nhi u ñ n s n xu t, t ñó làm thay ñ i cơ c u, nh t là cơ c u s n ph m. - Ch u s tác ñ ng c a các ngu n l c bao g m c t nhiên l n kinh t -xã h i. - S chuy n d ch ñó còn theo xu hư ng th gi i. 4/ Hãy nh n xét v cơ c u công nghi p theo thành ph n kinh t c a nư c ta. -Cơ c u Công nghi p theo thành ph n kinh t ñã có nh ng thay ñ i sâu s c: khu v c Nhà nư c, khu v c ngoài Nhà nư c và khu v c có v n ñ u tư nư c ngoài. -Các thành ph n kinh t tham gia vào ho t ñ ng công nghi p ngày càng ñư c m r ng. 40
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP MÔN SINH
14 p | 527 | 253
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 1
10 p | 385 | 173
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp 12 môn hoá - năm 2010
13 p | 409 | 162
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 2
10 p | 243 | 111
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 3
10 p | 233 | 92
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 7
10 p | 185 | 84
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 5
10 p | 182 | 82
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 6
10 p | 170 | 78
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 9
9 p | 199 | 78
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 8
10 p | 163 | 74
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 10
9 p | 192 | 68
-
KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2008 Môn thi: SINH HỌC, mã đề 260
5 p | 76 | 12
-
KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2008 Môn thi: SINH HỌC, mã đề 317
5 p | 147 | 8
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp Anh 2011
8 p | 87 | 7
-
TÀI LIỆU ÔN THI TỐT NGHIỆP THPT 2011
2 p | 103 | 7
-
KỲ THI TỐT NGHIỆP TRUNG HỌC PHỔ THÔNG NĂM 2008 Môn thi: SINH HỌC, mã đề 368
5 p | 70 | 5
-
Tài liệu ôn thi tốt nghiệp trung học phổ thông: Môn Toán (Năm học 2010 - 2011)
12 p | 102 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn