intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 4

Chia sẻ: Nguyễn Ngân | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

204
lượt xem
89
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn địa lý năm 2010 - phần 4', tài liệu phổ thông, ôn thi đh-cđ phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tài liệu ôn thi tốt nghiệp môn Địa lý năm 2010 - phần 4

  1. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p nông thôn. b. Kinh t nông thôn bao g m nhi u thành ph n kinh t -Các doanh nghi p nông-lâm và thu s n -Các h p tác xã nông-lâm và thu s n -Kinh t h gia ñình -Kinh t trang tr i c. Cơ c u kinh t nông thôn ñang t ng bư c chuy n d ch theo hư ng s n xu t hàng hóa và ña d ng hóa. - S n xu t hàng hoá nông nghi p + ð y m nh chuyên môn hoá. + Hình thành các vùng nông nghi p chuyên môn hoá. + K t h p công nghi p ch bi n hư ng m nh ra xu t kh u. - ða d ng hoá kinh t nông thôn: + Cho phép khai thác t t hơn các ngu n tài nguyên thiên nhiên, lao ñ ng… + ðáp ng t t hơn nh ng ñi u ki n th trư ng - Chuy n d ch cơ c u kinh t nông thôn còn ñư c th hi n b ng các s n ph m nông - lâm - ngư và các s n ph m khác... II.Tr l i câu h i và bài t p: 1/ Nhân t nào quy ñ nh ñ c ñi m nhi t ñ i c a n n nông nghi p nư c ta ? -ð c ñi m khí h u nhi t ñ i m gió mùa ñã quy ñ nh ñ c ñi m nhi t ñ i c a n n nông nghi p nư c ta. -Tính ch t nhi t ñ i m gió mùa v i lư ng nhi t m cao quanh năm, s phân mùa khia h u, s phân hóa theo chi u B c-Nam và theo ñ cao c a ñ a hình có nh hư ng ñ n cơ c u mùa v và cơ c u s n ph m c a ngành nông nghi p và nh hư ng ñ n năng su t c a cây tr ng và v t nuôi. 2/ N n NN nhi t ñ i có nh ng thu n l i và khó khăn gì ? a/ Thu n l i: -Ch ñ nhi t m d i dào cho phép cây tr ng v t nuôi phát tri n quanh năm, áp d ng các hình th c luân canh, xen canh, tăng v … -S phân hóa khí h u là cơ s có l ch th i v khác nhau gi a các vùng, t o nên cơ c u s n ph m NN ña d ng, có nhi u lo i có giá tr xu t kh u cao. b/ Khó khăn: -Tính b p bênh c a n n NN nhi t ñ i, tai bi n thiên nhiên thư ng x y ra: bão, lũ l t, h n hán… -D ch b nh ñ i v i cây tr ng v t nuôi. 3/ Ch ng minh r ng nư c ta ñang khai thác ngày càng có hi u qu ñ c ñi m c a n n NN nhi t ñ i. - Các t p ñoàn cây tr ng và v t nuôi ñư c phân b phù h p hơn v i các vùng sinh thái - Cơ c u mùa v , gi ng có nhi u thay ñ i. - Tính mùa v ñư c khai thác t t hơn nh ñ y m nh ho t ñ ng v n t i, áp d ng công nghi p ch bi n và b o qu n nông s n. - ð y m nh xu t kh u các s n ph m c a n n nông nghi p nhi t ñ i 4/ Gi a NN c truy n và NN hàng hóa có s khác nhau cơ b n nào ? Tiêu chí NN c truy n NN hàng hóa Quy mô nh , manh mún l n, t p trung cao Phương th c -Trình ñ k thu t l c h u. -Tăng cư ng s d ng máy móc, k thu t tiên canh tác -S n xu t nhi u lo i, ph c v nhu ti n. c u t i ch . -Chuyên môn hóa th hi n rõ. Hi u qu Năng su t lao ñ ng th p, hi u qu Năng su t lao ñ ng cao, hi u qu cao. th p. Tiêu th s n T cung, t c p, ít quan tâm th G n li n v i th trư ng tiêu th hàng hóa. ph m trư ng. Phân b T p trung các vùng còn khó T p trung các vùng có ñi u ki n thu n l i. khăn. 5/ Kinh t nông thôn nư c ta hi n nay ñang chuy n d ch theo xu hư ng nào ? 31
  2. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p Cơ c u kinh t nông thôn ñang t ng bư c chuy n d ch theo hư ng s n xu t hàng hóa và ña d ng hóa. - S n xu t hàng hoá nông nghi p + ð y m nh chuyên môn hoá. + Hình thành các vùng nông nghi p chuyên môn hoá. + K t h p công nghi p ch bi n hư ng m nh ra xu t kh u. - ða d ng hoá kinh t nông thôn: + Cho phép khai thác t t hơn các ngu n tài nguyên thiên nhiên, lao ñ ng… + ðáp ng t t hơn nh ng ñi u ki n th trư ng - Chuy n d ch cơ c u kinh t nông thôn còn ñư c th hi n b ng các s n ph m nông - lâm - ngư và các s n ph m khác... BÀI 22. V N ð PHÁT TRI N NÔNG NGHI P I.Ki n th c tr ng tâm: I. Ngành tr ng tr t: Chi m g n 75% giá tr s n lư ng nông nghi p 1/S n xu t lương th c: chi m 59,2% giá tr s n xu t ngành tr ng tr t (2005). - Vi c ñ y m nh s n xu t lương th c có t m quan tr ng ñ c bi t: + ð m b o lương th c cho nhân dân, cung c p th c ăn cho chăn nuôi, làm ngu n hàng xu t kh u + ða d ng hoá s n xu t nông nghi p - Nư c ta có nhi u ñi u ki n thu n l i cho s n xu t lương th c: + ði u ki n t nhiên: ñ t, khí h u, nư c… + ði u ki n kinh t - xã h i: chính sách, lao ñ ng, h th ng thu l i, th trư ng tiêu th , v n ñ u tư, trình ñ KHKT… - Tuy nhiên cũng có nh ng khó khăn: thiên tai, sâu b nh... * Tình hình s n xu t lương th c: -Di n tích gieo tr ng lúa tăng m nh: 5,6 tri u ha (1980) lên 7,3 tri u ha (2005). -Cơ c u mùa v có nhi u thay ñ i -Năng su t tăng m nh ñ t 4,9 t n/ha/năm nh áp d ng các bi n pháp thâm canh. -S n lư ng lương th c quy thóc tăng nhanh: 14,4 tri u t n (1980) lên 39,5 tri u t n, trong ñó lúa là 36,0 tri u t n (2005). Bình quân lương th c ñ t trên 470 kg/ngư i/năm. VN xu t kh u g o hàng ñ u th gi i. -Di n tích và s n lư ng hoa màu cũng tăng nhanh. -ðBSCL là vùng s n xu t lương th c l n nh t nư c, chi m trên 50% di n tích, 50% s n lư ng lúa c nư c. 2. S n xu t cây th c ph m Rau ñ u tr ng t p trung ven các thành ph l n. Di n tích rau c nư c là trên 500.000 ha, nhi u nh t ðBSH, ðBSCL. Di n tích ñ u các lo i trên 200.000 ha, nhi u nh t ðNB và Tây Nguyên. 3. S n xu t cây công nghi p và cây ăn qu : a/ Cây công nghi p: chi m 23,7% giá tr s n xu t ngành tr ng tr t (2005) và có xu hư ng tăng. * Ý nghĩa c a vi c phát tri n cây công nghi p: + S d ng h p lý tài nguyên ñ t, nư c và khí h u + S d ng t t hơn ngu n lao ñ ng nông nghi p, ña d ng hóa nông nghi p. + T o ngu n nguyên li u cho công nghi p ch bi n + Là m t hàng xu t kh u quan tr ng, nâng cao thu nh p c a ngư i dân, nh t là trung du-mi n núi. * ði u ki n phát tri n: + Thu n l i (v t nhiên, xã h i) + Khó khăn (th trư ng) * Nư c ta ch y u tr ng cây công nghi p có ngu n g c nhi t ñ i, ngoài ra còn có m t s cây có ngu n g c c n nhi t. T ng DT gieo tr ng năm 2005 kho ng 2,5 tri u ha, trong ñó cây lâu năm là hơn 1,6 tri u ha (65%) - Cây công nghi p lâu năm: + Có xu hư ng tăng c v năng su t, di n tích,s n lư ng 32
  3. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p + ðóng vai trò quan tr ng trong cơ c u s n xu t cây công nghi p + Nư c ta ñã hình thành ñư c các vùng chuyên canh cây công nghi p lâu năm v i qui mô l n. + Các cây công nghi p lâu năm ch y u : cà phê, cao su, h tiêu, d a, chè Café tr ng nhi u Tây Nguyên, ðNB, BTB Cao su tr ng nhi u ðNB, Tây Nguyên, BTB Chè tr ng nhi u Trung du mi n núi phía B c, Tây Nguyên H tiêu tr ng nhi u Tây Nguyên, ðNB, DHMT ði u tr ng nhi u ðNB D a tr ng nhi u ðBSCL +Cây công nghi p hàng năm: mía, l c, ñ u tương, bông, ñay, cói, dâu t m, thu c lá... Mía tr ng nhi u ðBSCL, ðNB, DHMT L c tr ng nhi u BTB, ðNB, ð c L c ð u tương tr ng nhi u TD-MN phía B c, ð c L c, Hà Tây, ð ng Tháp ðay tr ng nhi u ðBSH Cói tr ng nhi u ven bi n Ninh Bình, Thanh Hóa Dâu t m t p trung Lâm ð ng Bông v i t p trung NTB, ð c L c +Cây ăn qu : chu i, cam, xoài, nhãn, v i…Vùng tr ng cây ăn qu l n nh t là ðBSCL, ðNB. II.Ngành chăn nuôi: chi m 24,7% giá tr s n lư ng nông nghi p - T tr ng ngành chăn nuôi còn nh (so v i tr ng tr t) nhưng ñang có xu hư ng tăng. - Xu hư ng phát tri n c a ngành chăn nuôi hi n nay: + Ngành chăn nuôi ti n m nh lên s n xu t hàng hoá + Chăn nuôi trang tr i theo hình th c công nghi p + Các s n ph m không qua gi t m (tr ng, s a) chi m t tr ng ngày càng cao. - ði u ki n phát tri n ngành chăn nuôi nư c ta: + Thu n l i (cơ s th c ăn ñư c ñ m b o t t hơn, d ch v gi ng, thú y có nhi u ti n b ...) ... + Khó khăn (gi ng gia súc, gia c m năng su t th p, d ch b nh...) 1/Chăn nuôi l n và gia c m -ðàn l n hơn 27 tri u con (2005), cung c p hơn ¾ s n lư ng th t các lo i. -Gia c m v i t ng ñàn trên 250 tri u con (2003). Chăn nuôi l n và gia c m t p trung nhi u nh t ðBSH, ðBSCL 2/ Chăn nuôi gia súc ăn c -ðàn trâu: 2,9 tri u con nuôi nhi u TD-MN phía B c, BTB -ðàn bò: 5,5 tri u con BTB, NTB, Tây Nguyên. Chăn nuôi bò s a phát tri n m nh tp.HCM, HN… -Dê, c u: 1,3 tri u con. II.Tr l i câu h i và bài t p: 1/ S n xu t lương th c nư c ta có vai trò quan tr ng như th nào ? Vi c ñ y m nh s n xu t lương th c có t m quan tr ng ñ c bi t: + ð m b o lương th c cho nhân dân, cung c p th c ăn cho chăn nuôi, t o nguyên li u cho công nghi p ch bi n và làm ngu n hàng xu t kh u + ða d ng hoá s n xu t nông nghi p, chuy n n n nông nghi p t cung, t c p sang n n nông nghi p s n xu t hàng hóa l n. 2/ Trình bày nh ng thành t u c a SXLT nư c ta nh ng năm g n ñây. T i sao ñ t ñư c nh ng thành t u to l n ñó ? -Di n tích gieo tr ng lúa tăng m nh: 5,6 tri u ha (1980) lên 7,3 tri u ha (2005). -Cơ c u mùa v có nhi u thay ñ i -Năng su t tăng m nh ñ t 4,9 t n/ha/năm. -S n lư ng lương th c quy thóc tăng nhanh: 14,4 tri u t n (1980) lên 39,5 tri u t n, trong ñó lúa là 36,0 tri u t n (2005). Bình quân lương th c ñ t trên 470 kg/ngư i/năm. VN xu t kh u g o hàng ñ u th gi i. -Di n tích và s n lư ng hoa màu cũng tăng nhanh. 33
  4. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -ðBSCL là vùng s n xu t lương th c l n nh t nư c, chi m trên 50% di n tích, 50% s n lư ng lúa c nư c. *Gi i thích: -ðư ng l i chính sách c a Nhà nư c thúc ñ y nông nghi p phát tri n. -ð y m nh thâm canh, tăng v , ñưa các gi ng m i có năng su t cao vào s n xu t. -Áp d ng KHKT tiên ti n vào s n xu t nông nghi p. -ð u tư cơ s v t ch t, k thu t: thu l i, phân bón, thu c tr sâu… -Nhu c u c a th trư ng trong và ngoài nư c. 3/ Vi c phát tri n cây công nghi p nư c ta có nh ng thu n l i và khó khăn gì ? a/ Thu n l i: -Di n tích ñ t badan t p trung trên m t di n r ng thu n l i cho vi c hình thành các vùng chuyên canh. -Khí h u nhi t ñ i nóng m thu n l i phát tri n các lo i cây công nghi p nhi t ñ i. -Ngu n lao ñ ng d i dào, có kinh nghi m tr ng và ch bi n cây công nghi p -M ng lư i cơ s ch bi n. -Th trư ng tiêu th r ng l n. b/ Khó khăn: -Khí h u nóng m, mưa nhi u d gây xói mòn ñ t, sâu b nh, h n hán, lũ l t… -Th trư ng có nhi u bi n ñ ng, ch t lư ng s n ph m còn h n ch . 4/ T i sao các cây công nghi p lâu năm nư c ta l i ñóng vai trò quan tr ng nh t trong cơ c u s n xu t cây công nghi p ? -Giá tr s n xu t cây công nghi p lâu năm chi m t tr ng cao nh t trong giá tr s n xu t cây công nghi p -ðáp ng th trư ng tiêu th , nh t là xu t kh u ñem l i giá tr cao như: cafe, cao su, h tiêu, ñi u… -Vi c hình thành các vùng chuyên canh quy mô l n góp ph n gi i quy t vi c làm, nâng cao thu nh p ngư i dân, nh t là trung du-mi n núi; h n ch n n du canh du cư. -Cung c p nguyên li u cho công nghi p ch bi n. 5/ Hãy trình bày tình hình phân b cây công nghi p nư c ta. + Các cây công nghi p lâu năm ch y u : cafe, cao su, h tiêu, d a, chè Cafe tr ng nhi u Tây Nguyên, ðNB, BTB Cao su tr ng nhi u ðNB, Tây Nguyên, BTB Chè tr ng nhi u Trung du mi n núi phía B c, Tây Nguyên H tiêu tr ng nhi u Tây Nguyên, ðNB, DHMT ði u tr ng nhi u ðNB D a tr ng nhi u ðBSCL + Cây công nghi p hàng năm: mía, l c, ñ u tương, bông, ñay, cói, dâu t m, thu c lá... Mía tr ng nhi u ðBSCL, ðNB, DHMT L c tr ng nhi u BTB, ðNB, ð c L c ð u tương tr ng nhi u TD-MN phía B c, ð c L c, Hà Tây, ð ng Tháp ðay tr ng nhi u ðBSH Cói tr ng nhi u ven bi n Ninh Bình, Thanh Hóa Dâu t m t p trung Lâm ð ng Bông v i t p trung NTB, ð c L c 6/ Hãy trình bày tình hình chăn nuôi nư c ta. 1/Chăn nuôi l n và gia c m -ðàn l n hơn 27 tri u con (2005), cung c p hơn ¾ s n lư ng th t các lo i. -Gia c m v i t ng ñàn trên 250 tri u con (2003). Chăn nuôi l n và gia c m t p trung nhi u nh t ðBSH, ðBSCL 2/ Chăn nuôi gia súc ăn c -ðàn trâu: 2,9 tri u con nuôi nhi u TD-MN phía B c, BTB -ðàn bò: 5,5 tri u con BTB, NTB, Tây Nguyên. Chăn nuôi bò s a phát tri n m nh tp.HCM, HN… -Dê, c u: 1,3 tri u con. 7/ Nư c ta có nh ng thu n l i nào ñ ñưa chăn nuôi tr thành ngành s n xu t chính ? 34
  5. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -Nư c ta có nhi u ñi u ki n thu n l i như: có nhi u ñ ng c , ngu n th c ăn cho chăn nuôi ñư c ñ m b o t t hơn (cơ s ch bi n th c ăn cho chăn nuôi, lương th c dư th a). -D ch v v gi ng, thú y có nhi u ti n b . -Cơ s ch bi n s n ph m chăn nuôi ñư c chú tr ng phát tri n. 8/ Vì sao trong nh ng năm g n ñây, ñi u ki n phát tri n chăn nuôi có nhi u thu n l i nhưng hi u qu l i chưa cao và chưa n ñ nh ? -Gi ng gia súc, gia c m cho năng su t v n còn th p, ch t lư ng chưa cao. -D ch b nh h i gia súc, gia c m v n còn ñe do trên di n r ng -Công nghi p ch bi n chưa ñáp ng nhu c u c a các th trư ng khó tính như: EU, Nh t B n, Hoa Kỳ… 9/ T i sao ñ y m nh s n xu t cây công nghi p và cây ăn qu l i góp ph n phát huy th m nh c a n n nông nghi p nhi t ñ i nư c ta? a/ Nư c ta có ñi u ki n thu n l i ñ phát tri n cây công nghi p và cây ăn qu - Khí h u nhi t ñ i m gió mùa v i lư ng nhi t cao, ñ m l n. - Có nhi u lo i ñ t thích h p nhi u lo i cây công nghi p: ñ t feralit mi n núi, ñ t phù sa ñ ng b ng. - Ngu n lao ñ ng d i dào, có nhi u kinh nghi m. - Ngành công nghi p ch bi n ngày càng phát tri n. - Nhu c u th trư ng l n. - Chính sách khuy n khích phát tri n c a Nhà nư c. b/ Vi c phát tri n cây công nghi p và cây ăn qu ñem l i nhi u ý nghĩa to l n: - Cung c p nguyên li u cho công nghi p ch bi n. - Cung c p các m t hàng xu t kh u. - Góp ph n gi i quy t vi c làm, phân b l i lao ñ ng trên ph m vi c nư c. - Thúc ñ y s phát tri n KT-XH nh ng vùng khó khăn. BÀI 24. V N ð PHÁT TRI N TH Y S N VÀ LÂM NGHI P I.Ki n th c tr ng tâm: I.Ngành th y s n 1/Nh ng ñi u ki n thu n l i và khó khăn ñ phát tri n th y s n. a/Thu n l i: Nư c ta có ñư ng b bi n dài, có 4 ngư trư ng l n: H i Phòng-Qu ng Ninh, qu n ñ o Hoàng Sa- Trư ng Sa, Ninh Thu n-Bình Thu n-Bà R a-Vũng Tàu, Cà Mau-Kiên Giang. -Ngu n l i h i s n r t phong phú. T ng tr lư ng h i s n kho ng 3,9 – 4,0 tri u t n, cho phép khai thác hàng năm 1,9 tri u t n. Bi n nư c ta có hơn 2000 loài cá, 100 loài tôm, rong bi n hơn 600 loài,… -D c b bi n có nhi u vũng, v nh, ñ m phá, các cánh r ng ng p m n có kh năng nuôi tr ng h i s n. Nư c ta có nhi u sông, su i, kênh r ch…có th nuôi th cá, tôm nư c ng t. Di n tích m t nư c nuôi tr ng th y s n là 850.000 ha, trong ñó 45% thu c Cà Mau, B c Liêu. -Nhà nư c có nhi u chính sách khuy n khích phát tri n, nhân dân có kinh nghi m nuôi tr ng và ñánh b t. Các phương ti n ñánh b t ñư c trang b t t hơn; các d ch v thu s n và công nghi p ch bi n cũng phát tri n m nh. -Th trư ng tiêu th ñư c m r ng trong và ngoài nư c. b/Khó khăn: -Thiên tai, bão, gió mùa ðông B c thư ng xuyên x y ra. -Tàu thuy n và phương ti n ñánh b t còn ch m ñ i m i, năng su t lao ñ ng còn th p. H th ng c ng cá còn chưa ñáp ng yêu c u. -Ch bi n và ch t lư ng s n ph m còn nhi u h n ch . -Môi trư ng b suy thoái và ngu n l i thu s n b suy gi m. 2/S phát tri n và phân b ngành th y s n. SLTS năm 2005 là hơn 3,4 tri u t n, SL bình quân ñ t 42 kg/ngư i/năm. *Khai thác th y s n: -S n lư ng khai thác liên t c tăng, ñ t 1,79 tri u t n (2005), trong ñó cá bi n 1,36 tri u t n. 35
  6. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -T t c các t nh giáp bi n ñ u ñ y m nh ñánh b t h i s n, nh t là các t nh duyên h i NTB và Nam B . D n ñ u là các t nh v SL ñánh b t: Kiên Giang, Bà R a-Vũng Tàu, Bình ð nh, Bình Thu n, Cà Mau. *Nuôi tr ng th y s n: chi m t tr ng ngày càng cao trong cơ c u s n xu t và giá tr s n lư ng th y s n. -Ti m năng nuôi tr ng th y s n còn nhi u, di n tích m t nư c ñ nuôi tr ng thu s n là g n 1 tri u ha, trong ñó ðBSCL chi m hơn 70%. -Ngh nuôi tôm phát tri n m nh v i hình th c bán thâm canh và thâm canh công nghi p t p trung ðBSCL - Ngh nuôi cá nư c ng t cũng phát tri n, ñ c bi t ðBSCL và ðBSH, nh t là An Giang n i ti ng v nuôi cá tra, cá basa. II.Ngành lâm nghi p a) Ngành lâm nghi p nư c ta có vai trò quan tr ng v m t kinh t và sinh thái. Kinh t : + T o ngu n s ng cho ñông bào dân t c ít ngư i + B o v các h th y ñi n, th y l i + T o ngu n nguyên li u cho m t s ngành công nghi p. + B o v an toàn cho nhân dân c trong vùng núi, trung du và vùng h du. Sinh thái: + Ch ng xói mòn ñ t + B o v các loài ñ ng v t, th c v t quí hi m + ði u hòa dòng ch y sông ngòi, ch ng lũ l t và khô h n + ð m b o cân b ng sinh thái và cân b ng nư c. b) Tài nguyên r ng nư c ta v n giàu có nhưng ñã b suy thoái nhi u: Có 3 lo i r ng: -R ng phòng h : g n 7 tri u ha, có tác d ng l n ñ i v i vi c ñi u hòa dòng ch y, ch ng lũ, ch ng xói mòn, DHMT còn ch n cát bay. -R ng ñ c d ng: b o t n ðTV quý hi m, phát tri n du l ch, cân b ng sinh thái… -R ng s n xu t: 5,4 tri u ha, t o ra nhi u giá tr kinh t . c) S phát tri n và phân b lâm nghi p -Tr ng r ng: có 2,5 tri u ha r ng tr ng t p trung, ch y u là r ng làm nguyên li u gi y, r ng g tr m ,…r ng phòng h . Hàng năm tr ng kho ng 200.000 ha r ng t p trung. -Khai thác, ch bi n g và lâm s n: khai thác hàng năm kho ng 2,5 tri u m3 g , 120 tri u cây tre, 100 tri u cây n a. -Các s n ph m g : g tròn, g x , ñ g …công nghi p b t gi y và gi y ñang ñư c phát tri n, l n nh t là nhà máy gi y Bãi B ng (Phú Th ) và Liên h p gi y Tân Mai (ð ng Nai). -Các vùng có di n tích r ng l n: Tây Nguyên, BTB,… -R ng còn ñư c khai thác cung c p g c i, than c i. II.Tr l i câu h i và bài t p: 1/ Nh ng ñi u ki n thu n l i và khó khăn ñ phát tri n ngành thu s n nư c ta. a/ Thu n l i: Nư c ta có ñư ng b bi n dài, có 4 ngư trư ng l n: H i Phòng-Qu ng Ninh, qu n ñ o Hoàng Sa- Trư ng Sa, Ninh Thu n-Bình Thu n-Bà R a-Vũng Tàu, Cà Mau-Kiên Giang. -Ngu n l i h i s n r t phong phú. T ng tr lư ng h i s n kho ng 3,9 – 4,0 tri u t n, cho phép khai thác hàng năm 1,9 tri u t n. Bi n nư c ta có hơn 2000 loài cá, 100 loài tôm, rong bi n hơn 600 loài,… -D c b bi n có nhi u vũng, v nh, ñ m phá, các cánh r ng ng p m n có kh năng nuôi tr ng h i s n. Nư c ta có nhi u sông, su i, kênh r ch…có th nuôi th cá, tôm nư c ng t. DT m t nư c nuôi tr ng th y s n là 850.000 ha, trong ñó 45% thu c Cà Mau, B c Liêu. -Nhà nư c có nhi u chính sách khuy n khích phát tri n, nhân dân có kinh nghi m nuôi tr ng và ñánh b t. Các phương ti n ñánh b t ñư c trang b t t hơn; các d ch v thu s n và CN ch bi n cũng phát tri n m nh. -Th trư ng tiêu th ñư c m r ng trong và ngoài nư c. b/ Khó khăn: 36
  7. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -Thiên tai, bão, gió mùa ðông B c thư ng xuyên x y ra. -Tàu thuy n và phương ti n ñánh b t còn ch m ñ i m i, năng su t lao ñ ng còn th p. H th ng c ng cá còn chưa ñáp ng yêu c u. -Ch bi n và ch t lư ng s n ph m còn nhi u h n ch . -Môi trư ng b suy thoái và ngu n l i thu s n b suy gi m. 2/ Tình hình phát tri n và phân b ngành thu s n nư c ta hi n nay. S n lư ng thu s n năm 2005 là hơn 3,4 tri u t n, s n lư ng bình quân ñ t 42 kg/ngư i/năm. *Khai thác th y s n: -S n lư ng khai thác liên t c tăng, ñ t 1,79 tri u t n (2005), trong ñó cá bi n 1,36 tri u t n. -T t c các t nh giáp bi n ñ u ñ y m nh ñánh b t h i s n, nh t là các t nh duyên h i NTB và Nam B . D n ñ u là các t nh v s n lư ng ñánh b t: Kiên Giang, Bà R a-Vũng Tàu, Bình ð nh, Bình Thu n, Cà Mau. *Nuôi tr ng th y s n: -Ti m năng nuôi tr ng th y s n còn nhi u, di n tích m t nư c ñ nuôi tr ng thu s n là g n 1 tri u ha, trong ñó ðBSCL chi m hơn 70%. -Ngh nuôi tôm phát tri n m nh v i hình th c bán thâm canh và thâm canh công nghi p - Ngh nuôi cá nư c ng t cũng phát tri n, ñ c bi t ðBSCL và ðBSH, nh t là An Giang n i ti ng v nuôi cá tra, cá basa. 3/ D a trên nh ng ñi u ki n nào mà ðBSCL có th tr thành vùng nuôi tr ng th y s n l n nh t nư c? -Vùng có di n tích m t nư c nuôi tr ng th y s n l n nh t. Năm 2005, di n tích m t nư c nuôi tr ng th y s n toàn vùng là 680.000 ha, chi m kho ng 70% di n tích m t nư c nuôi tr ng th y s n c a c nư c. -Di n tích r ng ng p m n l n, có th k t h p nuôi th y s n. -ð i tư ng nuôi tr ng ña d ng: cá, tôm, các gi ng ñ c s n… -ðây là vùng có truy n th ng nuôi tr ng th y s n, ngư i dân có nhi u kinh nghi m. S năng ñ ng c a cơ ch th trư ng. -Hàng năm lũ tràn v mang theo m t lư ng l n th c ăn t nhiên t o thu n l i cho nuôi tr ng phát tri n. -Các d ch v v gi ng, th c ăn, phòng tr d ch b nh ñ u phát tri n. -Nhu c u th trư ng l n k c trong và ngoài nư c. -Công nghi p ch bi n th y s n phát tri n. -Chính sách khuy n ngư và ñ y m nh xu t kh u. 4/ Nêu hi n tr ng phát tri n tr ng r ng và các v n ñ phát tri n v n r ng nư c ta hi n nay. a) Ngành lâm nghi p nư c ta có vai trò quan tr ng v m t kinh t và sinh thái. - Kinh t : + T o ngu n s ng cho ñông bào dân t c ít ngư i + B o v các h th y ñi n, th y l i + T o ngu n nguyên li u cho m t s ngành công nghi p. + B o v an toàn cho nhân dân c trong vùng núi, trung du và vùng h du. - Sinh thái: + Ch ng xói mòn ñ t + B o v các loài ñ ng v t, th c v t quí hi m + ði u hòa dòng ch y sông ngòi, ch ng lũ l t và khô h n + ð m b o cân b ng sinh thái và cân b ng nư c. b) Tài nguyên r ng nư c ta v n giàu có nhưng ñã b suy thoái nhi u: Có 3 lo i r ng: -R ng phòng h : g n 7 tri u ha, có tác d ng l n ñ i v i vi c ñi u hòa dòng ch y, ch ng lũ, ch ng xói mòn, ven bi n mi n Trung còn ch n cát bay. -R ng ñ c d ng: b o t n ñ ng th c v t quý hi m, phát tri n du l ch, cân b ng sinh thái… -R ng s n xu t: 5,4 tri u ha, t o ra nhi u giá tr kinh t . c) S phát tri n và phân b lâm nghi p: 37
  8. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -Tr ng r ng: có 2,5 tri u ha r ng tr ng t p trung, ch y u là r ng làm nguyên li u gi y, r ng g tr m ,…r ng phòng h . Hàng năm tr ng kho ng 200.000 ha r ng t p trung. -Khai thác, ch bi n g và lâm s n: khai thác hàng năm kho ng 2,5 tri u m3 g , 120 tri u cây tre, 100 tri u cây n a. -Các s n ph m g : g tròn, g x , ñ g …công nghi p b t gi y và gi y ñang ñư c phát tri n, l n nh t là nhà máy gi y Bãi B ng (Phú Th ) và Liên h p gi y Tân Mai (ð ng Nai). -Các vùng có di n tích r ng l n: Tây Nguyên, BTB,… -R ng còn ñư c khai thác cung c p g c i, than c i. BÀI 25. T CH C LÃNH TH NÔNG NGHI P I.Ki n th c tr ng tâm: 1. Các nhân t tác ñ ng t i t ch c lãnh th nông nghi p nư c ta: - Nhân t TN: + N n chung + Chi ph i s phân hoá lãnh th nông nghi p c truy n. - Nhân t KT-XH: chi ph i m nh s phân hoá lãnh th nông nghi p hàng hoá. 2. Các vùng nông nghi p nư c ta: có 7 vùng nông nghi p. 3. Nh ng thay ñ i trong t ch c lãnh th nông nghi p nư c ta: a. T ch c lãnh th nông nghi p c a nư c ta trong nh ng năm qua thay ñ i theo hai xu hư ng chính: - Tăng cư ng chuyên môn hoá s n xu t, phát tri n các vùng chuyên canh quy mô l n ðBSCL, ðNB, Tây Nguyên,… - ð y m nh ña d ng hoá nông nghi p, ña d ng hoá kinh t nông thôn Khai thác h p lý ngu n tài nguyên. - S d ng k t h p ngu n lao ñ ng, t o vi c làm. - Gi m thi u r i ro trong th trư ng nông s n. b. Kinh t trang tr i có bư c phát tri n m i, thúc ñ y s n xu t nông lâm nghi p và thu s n theo hư ng sàn xu t hàng hoá. Trang tr i phát tri n v s lư ng và lo i hình s n xu t nông nghi p hàng hoá. II.Tr l i câu h i và bài t p: 1/ Có s khác nhau nào trong chuyên môn hóa nông nghi p gi a Trung du mi n núi B c B và Tây Nguyên? - Trung du mi n núi B c B ch y u tr ng cây công nghi p có ngu n g c ôn ñ i và c n nhi t (chè, tr u, h i, qu …). Các cây công nghi p ng n ngày: ñ u tương, l c, thu c lá; cây dư c li u; cây ăn qu … Chăn nuôi trâu, bò th t, bò s a, l n. Vùng có di n tích tr ng chè l n hơn. - Tây Nguyên ch y u tr ng cây công nghi p lâu năm c a vùng c n xích ñ o (cafe, cao su, h tiêu), chè ñư c tr ng cao nguyên Lâm ð ng có khí h u mát m ; ngoài ra tr ng cây công nghi p ng n ngày có: dâu t m, bông v i… Chăn nuôi bò th t, bò s a là ch y u. S khác nhau là do ñ a hình, ñ t tr ng, ngu n nư c, ñ c bi t là s phân hóa khí h u. 2/ Có s khác nhau nào trong chuyên môn hóa nông nghi p gi a ðBSH và ðBSCL? - ðBSH có ưa th v rau, cây th c ph m có ngu n g c ôn ñ i và c n nhi t (su hào, b p c i, khoai tây…), chăn nuôi l n, thu s n. - ðBSCL ch y u tr ng cây nhi t ñ i lúa, cây ăn qu ; thu s n, gia c m…Vùng này quy mô s n xu t lúa, thu s n, cây ăn qu l n hơn r t nhi u so v i ðBSH. S khác nhau là do ñ a hình, ñ t tr ng, ngu n nư c, ñ c bi t là s phân hóa khí h u. ð ng th i do quy mô ñ t tr ng, di n tích nuôi tr ng thu s n. 3/ Hãy l y ví d ch ng minh các ñi u ki n t nhiên t o ra cái n n c a s phân hóa lãnh th nông nghi p, còn các nhân t KT-XH làm phong phú thêm và làm bi n ñ i s phân hóa ñó. - S n xu t nông nghi p ph thu c nhi u vào các nhân t t nhiên (ñ t, khí h u, nư c). - Nông nghi p nư c ta còn l c h u, chưa phát tri n nên s ph thu c vào t nhiên còn r t l n. Ví d : -ð t feralit mi n núi hình thành các vùng chuyên canh cây công nghi p, ñ t phù sa ñ ng b ng hình thành các vùng chuyên canh cây lương th c, th c ph m. 38
  9. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p -Khí h u phân hóa ña d ng t o nên s ña d ng v cơ c u cây tr ng và có s khác nhau v chuyên môn hóa gi a các vùng. ðNB ch y u là cây công nghi p nhi t ñ i, còn TD-MN B c B ch y u là cây công nghi p có ngu n g c c n nhi t và ôn ñ i. * Nhân t KT-XH làm phong phú thêm và làm bi n ñ i s phân hóa ñó: -Là nhân t t o nên s phân hóa trên th c t s n xu t c a các vùng. -Vi c nh p n i các gi ng cây tr ng, v t nuôi làm phong phú thêm cơ c u cây tr ng, v t nuôi nư c ta. -Các nhân t KT-XH còn nh hư ng ñ n s phát tri n và phân b s n xu t. -Các nhân t con ngư i, cơ s v t ch t k thu t, ñư ng l i chíng sách, th trư ng ñóng vai trò quy t ñ nh s hình thành các vùng nông nghi p ti n t i n n nông nghi p s n xu t hàng hóa. BÀI 26 CƠ C U NGÀNH CÔNG NGHI P I.Ki n th c tr ng tâm: I. Cơ c u công nghi p theo ngành: - Cơ c u ngành công nghi p nư c ta tương ñ i ña d ng v i khá ñ y ñ các ngành quan tr ng thu c 3 nhóm chính: công nghi p khai thác, công nghi p ch bi n, công nghi p s n xu t, phân ph i ñi n, khí ñ t, nư c; v i 29 ngành khác nhau. -Hi n nay ñang n i lên m t s ngành công nghi p tr ng ñi m, là nh ng ngành có th m nh lâu dài, mang l i hi u qu kinh t cao, và có tác ñ ng m nh m ñ n vi c phát tri n cácngành kinh t khác. - Cơ c u ngành công nghi p nư c ta có s chuy n d ch rõ r t nh m thích nghi v i tình hình m i: + Tăng t tr ng nhóm ngành công nghi p ch bi n. + Gi m t tr ng nhóm ngành công nghi p khai thác và công nghi p s n xu t, phân ph i ñi n, khí ñ t, nư c. - Các hư ng hoàn thi n cơ c u ngành công nghi p: + Xây d ng cơ c u linh ho t, phù h p vói ñi u ki n VN, thích ng v i n n kinh t th gi i + ð y m nh phát tri n các ngành mũi nh n và tr ng ñi m, ñưa công nghi p ñi n năng ñi trư c m t bư c. + ð u tư theo chi u sâu, ñ i m i thi t b , công ngh II. Cơ c u CN theo lãnh th : a/Ho t ñ ng công nghi p t p trung ch y u m t s khu v c: -ðBSH & vùng ph c n có m c ñ t p trung công nghi p theo lãnh th cao nh t nư c. T Hà N i to theo các hư ng v i các c m chuyên môn hoá: +H i Phòng-H Long-C m Ph : khai thác than , cơ khí. +ðáp C u- B c Giang: phân hoá h c, VLXD. +ðông Anh-Thái Nguyên: luy n kim ,cơ khí. +Vi t Trì-Lâm Thao-Phú Th : hoá ch t, gi y. +Hoà Bình-Sơn La: thu ñi n. +Nam ð nh-Ninh Bình-Thanh Hoá: d t, ximăng, ñi n. - Nam B : hình thành 1 d i công nghi p v i các TTCN tr ng ñi m: tp.HCM, Biên Hoà, Vũng Tàu, có các ngành: khai thác d u ,khí; th c ph m, luy n kim, ñi n t tp.HCM là TTCN l n nh t c nư c. -DHMT: Hu , ðà N ng, Vinh, v i các ngành: cơ khí, th c ph m, ñi n ðà N ng là TTCN l n nh t vùng. -Vùng núi: công nghi p ch m phát tri n, phân b phân tán, r i r c. *S phân trên là k t qu tác ñ ng c a nhi u y u t : v trí ñ a lý, TNTN, ngu n lao ñ ng có tay ngh , th trư ng tiêu th , k t c u h t ng, chính sách phát tri n CN, thu hút ñ u tư nư c ngoài. -Khu v c TD-MN còn h n ch là do thi u ñ ng b các nhân t trên, nh t là GTVT kém phát tri n. *Nh ng vùng có giá tr công nghi p l n: ðNB, ðBSH, ðBSCL ðNB chi m hơn ½ t ng GTSXCN. III.Cơ c u công nghi p theo thành ph n KT: -Cơ c u công nghi p theo thành ph n kinh t ñã có nh ng thay ñ i sâu s c: khu v c Nhà nư c, khu v c ngoài Nhà nư c và khu v c có v n ñ u tư nư c ngoài. -Các thành ph n kinh t tham gia vào ho t ñ ng công nghi p ngày càng ñư c m r ng. -Xu hư ng chung: gi m t tr ng khu v c Nhà nư c, tăng t tr ng khu v c ngoài Nhà nư c, ñ c bi t là khu v c có v n ñ u tư nư c ngoài. 39
  10. TÀI LI U ÔN THI T T NGHI P MÔN ð A LÍ NĂM 2009 http://ebook.here.vn - T i mi n phí eBook, ð thi, Tài li u h c t p II.Tr l i câu h i và bài t p: 1/ Ch ng minh cơ c u ngành công nghi p nư c ta ña d ng và ñang t ng bư c thay ñ i m nh m theo hư ng ngày càng h p lý hơn. Phương hư ng hoàn thi n cơ c u ngành. - Cơ c u ngành công nghi p nư c ta tương ñ i ña d ng v i khá ñ y ñ các ngành quan tr ng thu c 3 nhóm chính: công nghi p khai thác, công nghi p ch bi n, công nghi p s n xu t, phân ph i ñi n, khí ñ t, nư c; v i 29 ngành khác nhau. Trong ñó n i lên m t s ngành công nghi p tr ng ñi m, là nh ng ngành có th m nh lâu dài, mang l i hi u qu kinh t cao, và có tác ñ ng m nh m ñ n vi c phát tri n các ngành kinh t khác. - Cơ c u ngành công nghi p nư c ta có s chuy n d ch rõ r t nh m thích nghi v i tình hình m i: + Tăng t tr ng nhóm ngành công nghi p ch bi n. + Gi m t tr ng nhóm ngành công nghi p khai thác và công nghi p s n xu t, phân ph i ñi n, khí ñ t, nư c. - Các hư ng hoàn thi n cơ c u ngành công nghi p: + Xây d ng cơ c u linh ho t, phù h p vói ñi u ki n VN, thích ng v i n n kinh t th gi i + ð y m nh phát tri n các ngành mũi nh n và tr ng ñi m, ñưa công nghi p ñi n năng ñi trư c m t bư c. + ð u tư theo chi u sâu, ñ i m i thi t b , công ngh . 2/ D a vào Atlat ð a lý Vi t Nam và ki n th c ñã h c, hãy: a/ Ch ng minh s phân hóa lãnh th công nghi p nư c ta. b/ Gi i thích vì sao ðBSH và vùng ph c n có m c ñ t p trung công nghi p vào lo i cao nh t c nư c. a/ Ho t ñ ng công nghi p t p trung ch y u m t s khu v c: - ðBSH & vùng ph c n có m c ñ t p trung công nghi p theo lãnh th cao nh t nư c. T Hà N i t a theo các hư ng v i các c m chuyên môn hoá: + H i Phòng-H Long-C m Ph : khai thác than , cơ khí. + ðáp C u- B c Giang: phân hoá h c, VLXD. + ðông Anh-Thái Nguyên: luy n kim ,cơ khí. + Vi t Trì-Lâm Thao-Phú Th : hoá ch t, gi y. + Hoà Bình-Sơn La: thu ñi n. + Nam ð nh-Ninh Bình-Thanh Hoá: d t, ximăng, ñi n. - Nam B : hình thành 1 d i công nghi p v i các TTCN tr ng ñi m: tp.HCM, Biên Hoà, Vũng Tàu, có các ngành: khai thác d u, khí; th c ph m, luy n kim, ñi n t tp.HCM là TTCN l n nh t c nư c. - DHMT: Hu , ðà N ng, Vinh, v i các ngành: cơ khí, th c ph m, ñi n ðà N ng là TTCN l n nh t vùng. - Vùng núi: công nghi p ch m phát tri n, phân b phân tán, r i r c. b/ ðBSH và vùng ph c n có m c ñ t p trung công nghi p vào lo i cao nh t c nư c, vì: - V trí ñ a lý thu n l i và n m trong vùng kinh t tr ng ñi m phía B c. - Tài nguyên khoáng s n phong phú, t p trung vùng ph c n. - Nông, thu s n d i dào là nguyên li u cho công nghi p ch bi n. - Ngu n lao ñ ng d i dào, có trình ñ ch t lư ng cao, th trư ng tiêu th r ng l n. - Cơ s v t ch t k thu t t t, có th ñô Hà N i-trung tâm kinh t , chính tr , văn hóa l n b c nh t c nư c. 3/ T i sao cơ c u ngành c a công nghi p nư c ta có s chuy n d ch? - ðư ng l i phát tri n công nghi p, ñ c bi t là ñư ng l i CNH, HðH hi n nay. - Ch u s tác ñ ng c a nhân t th trư ng. Th trư ng góp ph n ñi u ti t s n xu t, nh ng thay ñ i trên th trư ng s nh hư ng nhi u ñ n s n xu t, t ñó làm thay ñ i cơ c u, nh t là cơ c u s n ph m. - Ch u s tác ñ ng c a các ngu n l c bao g m c t nhiên l n kinh t -xã h i. - S chuy n d ch ñó còn theo xu hư ng th gi i. 4/ Hãy nh n xét v cơ c u công nghi p theo thành ph n kinh t c a nư c ta. -Cơ c u Công nghi p theo thành ph n kinh t ñã có nh ng thay ñ i sâu s c: khu v c Nhà nư c, khu v c ngoài Nhà nư c và khu v c có v n ñ u tư nư c ngoài. -Các thành ph n kinh t tham gia vào ho t ñ ng công nghi p ngày càng ñư c m r ng. 40
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
6=>0