Tài liệu tham khảo: Chương I: Điện tích - Điện trường
lượt xem 7
download
Tài liệu ôn tập kiến thức theo chuẩn-kiểm tra cuối học kì 1 môn lý 11 cơ bản
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Tài liệu tham khảo: Chương I: Điện tích - Điện trường
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB Ch¬ng I. §iÖn tÝch. §iÖn trêng 1. §IÖN TÝCH. §ÞNH LUËT CU-L¤NG 1. Nªu c¸c c¸ch nhiÔm ®iÖn mét vËt (cä x¸t, tiÕp xóc vµ hëng øng). Cã ba c¸ch làm nhiÔm ®iÖn cho vËt : NhiÔm ®iÖn do cä x¸t : Cä x¸t hai vËt, kÕt qu¶ lµ hai vËt bÞ nhiÔm ®iÖn. NhiÔm ®iÖn do tiÕp xóc : Cho mét vËt nhiÔm ®iÖn tiÕp xóc víi vËt dÉn kh¸c kh«ng nhiÔm ®iÖn, kÕt qu¶ lµ vËt dÉn bÞ nhiÔm ®iÖn. NhiÔm ®iÖn do hëng øng : §a mét vËt nhiÔm ®iÖn l¹i gÇn nhng kh«ng ch¹m vµo vËt dÉn kh¸c trung hoµ vÒ ®iÖn. KÕt qu¶ lµ hai ®Çu cña vËt dÉn bÞ nhiÔm ®iÖn tr¸i dÊu. §Çu cña vËt dÉn ë gÇn vËt nhiÔm ®iÖn mang ®iÖn tÝch tr¸i dÊu víi vËt nhiÔm ®iÖn. Ghi chú: - Cä x¸t thuû tinh vµo lôa, kÕt qu¶ lµ thuû tinh vµ lôa bÞ nhiÔm ®iÖn. - VËt dÉn A kh«ng nhiÔm ®iÖn. Khi cho A tiÕp xóc víi vËt nhiÔm ®iÖn B th× A nhiÔm ®iÖn cïng dÊu víi B. - Cho ®Çu A cña thanh kim lo¹i AB l¹i gÇn vËt nhiÔm ®iÖn C, kÕt qu¶ ®Çu A tÝch ®iÖn tr¸i dÊu víi C vµ ®Çu B tÝch ®iÖn cïng dÊu víi C. 2. Ph¸t biÓu ®Þnh luËt Cu-l«ng vµ chØ ra ®Æc ®iÓm cña lùc ®iÖn gi÷a hai ®iÖn tÝch ®iÓm. §Þnh luËt Cu-l«ng : Lùc hót hay lùc ®Èy gi÷a hai ®iÖn tÝch ®iÓm ®Æt trong ch©n kh«ng cã ph¬ng trïng víi ®êng th¼ng nèi hai ®iÖn tÝch ®iÓm ®ã, cã ®é lín tØ lÖ thuËn víi tÝch ®é lín cña hai ®iÖn tÝch vµ tØ lÖ nghÞch víi b×nh ph¬ng kho¶ng c¸ch gi÷a chóng : qq F = k 12 2 r trong ®ã, F lµ lùc t¸c dông ®o b»ng ®¬n vÞ niut¬n (N), r lµ kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iÖn tÝch, ®o b»ng mÐt (m), q1, q2 lµ 2 c¸c ®iÖn tÝch, ®o b»ng cul«ng (C), k lµ hÖ sè tØ lÖ, phô thuéc vµo hÖ ®¬n vÞ ®o. Trong hÖ SI, k = 9.109 N.m . C2 Đặc điểm của lực điện: Hai ®iÖn tÝch cïng dÊu th× ®Èy nhau, hai ®iÖn tÝch tr¸i dÊu th× hót nhau. Khi hai ®iÖn tÝch ®îc ®Æt trong ®iÖn m«i ®ång chÊt, chiÕm ®Çy kh«ng gian, cã h»ng sè ®iÖn m«i , th× : q1q 2 F= k r 2 H»ng sè ®iÖn m«i cña kh«ng khÝ gÇn b»ng h»ng sè ®iÖn m«i cña ch©n kh«ng ( = 1). Ghi chú: - §iÖn tÝch ®iÓm lµ mét vËt tÝch ®iÖn cã kÝch thíc rÊt nhá so víi kho¶ng c¸ch tíi ®iÓm mµ ta xÐt. - §iÖn m«i lµ m«i trêng c¸ch ®iÖn. Khi c¸c ®iÖn tÝch ®iÓm ®îc ®Æt trong ®iÖn m«i ®ång tÝnh chiÕm ®Çy kh«ng gian xung quanh c¸c ®iÖn tÝch, th× lùc t¬ng t¸c gi÷a chóng yÕu ®i lÇn so víi khi ®Æt chóng trong ch©n kh«ng. gäi lµ h»ng sè ®iÖn m«i cña m«i trêng ( 1). - Hai lùc t¸c dông vµo hai ®iÖn tÝch lµ hai lùc trùc ®èi: cïng ph¬ng, ngîc chiÒu, ®é lín b»ng nhau vµ ®Æt vµo hai ®iÖn tÝch. GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 1
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB 2. THUYÕT £LECTRON. §ÞNH LUËT B¶O TOµN §IÖN TÝCH 1. Nªu c¸c néi dung chÝnh cña thuyÕt ªlectron. ThuyÕt ªlectron gåm c¸c néi dung chÝnh sau ®©y : + £lectron cã thÓ rêi khái nguyªn tö ®Ó di chuyÓn tõ n¬i nµy ®Õn n¬i kh¸c. Nguyªn tö bÞ mÊt ªlectron sÏ trë thµnh mét h¹t mang ®iÖn d¬ng gäi lµ ion d¬ng. + Mét nguyªn tö ë tr¹ng th¸i trung hßa cã thÓ nhËn thªm ªlectron ®Ó trë thµnh mét h¹t mang ®iÖn ©m gäi lµ ion ©m. + Mét vËt nhiÔm ®iÖn ©m khi sè ªlectron mµ nã chøa lín h¬n sè ®iÖn tÝch nguyªn tè d¬ng (pr«t«n). NÕu sè ªlectron Ýt h¬n sè pr«t«n th× vËt nhiÔm ®iÖn d¬ng. Ghi chú: - ThuyÕt dùa trªn sù c tró vµ di chuyÓn cña c¸c ªlectron ®Ó gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng ®iÖn vµ c¸c tÝnh chÊt ®iÖn cña c¸c vËt gäi lµ thuyÕt ªlectron. - Theo thuyÕt ªlectron, vËt (hay chÊt) dÉn ®iÖn lµ vËt (hay chÊt) cã chøa ®iÖn tÝch tù do, lµ ®iÖn tÝch cã thÓ dÞch chuyÓn tõ ®iÓm nµy ®Õn ®iÓm kh¸c bªn trong vËt (hay chÊt) dÉn ®iÖn. Kim lo¹i, dung dÞch axit, baz¬, muèi... lµ c¸c chÊt dÉn ®iÖn. Cßn vËt (hay chÊt) c¸ch ®iÖn lµ vËt (hay chÊt) kh«ng chøa ®iÖn tÝch tù do, nh kh«ng khÝ kh«, thuû tinh, sø, cao su... 2. Ph¸t biÓu ®Þnh luËt b¶o toµn ®iÖn tÝch. Trong mét hÖ c« lËp vÒ ®iÖn, tæng ®¹i sè cña c¸c ®iÖn tÝch lµ kh«ng ®æi. Ghi chú: HÖ c« lËp vÒ ®iÖn lµ hÖ vËt kh«ng cã trao ®æi ®iÖn tÝch víi c¸c vËt kh¸c ngoµi hÖ. 3. VËn dông thuyÕt ªlectron ®Ó gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng nhiÔm ®iÖn. Gi¶i thÝch c¸c hiÖn tîng nhiÔm ®iÖn : Sù nhiÔm ®iÖn do cä x¸t : Khi hai vËt cä x¸t, ªlectron dÞch chuyÓn tõ vËt nµy sang vËt kh¸c, dÉn tíi mét vËt thõa ªlectron vµ nhiÔm ®iÖn ©m, cßn mét vËt thiÕu ªlectron vµ nhiÔm ®iÖn d¬ng. Sù nhiÔm ®iÖn do tiÕp xóc : Khi vËt kh«ng mang ®iÖn tiÕp xóc víi vËt mang ®iÖn, th× ªlectron cã thÓ dÞch chuyÓn tõ vËt nµy sang vËt kh¸c lµm cho vËt kh«ng mang ®iÖn khi tríc còng bÞ nhiÔm ®iÖn theo. Sù nhiÔm ®iÖn do hëng øng : Khi mét vËt b»ng kim lo¹i ®îc ®Æt gÇn mét vËt ®· nhiÔm ®iÖn, c¸c ®iÖn tÝch ë vËt nhiÔm ®iÖn sÏ hót hoÆc ®Èy ªlectron tù do trong vËt b»ng kim lo¹i lµm cho mét ®Çu vËt nµy thõa ªlectron, mét ®Çu thiÕu ªlectron. Do vËy, hai ®Çu cña vËt bÞ nhiÔm ®iÖn tr¸i dÊu. 3. §IÖN TR¦êNG Vµ C¦êNG §é §IÖN TR¦êNG. §¦êNG SøC §IÖN 1. ĐiÖn trêng tån t¹i ë ®©u, cã tÝnh chÊt g×. §iÖn trêng lµ mét d¹ng vËt chÊt bao quanh ®iÖn tÝch vµ tån t¹i cïng víi ®iÖn tÝch (trêng hîp ®iÖn trêng tÜnh, g¾n víi ®iÖn tÝch ®øng yªn). TÝnh chÊt c¬ b¶n cña ®iÖn trêng lµ t¸c dông lùc ®iÖn lªn c¸c ®iÖn tÝch ®Æt trong nã. Ghi chú: N¬i nµo cã ®iÖn tÝch th× ë xung quanh ®iÖn tÝch ®ã cã ®iÖn trêng. GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 2
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB 2. Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa cêng ®é ®iÖn trêng. Đặc điểm của vec tơ cường độ điện trường.Đơn vị cường độ điện trường. Cêng ®é ®iÖn trêng t¹i mét ®iÓm lµ ®¹i lîng ®Æc trng cho t¸c dông lùc cña ®iÖn trêng t¹i ®iÓm ®ã. Nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng th¬ng sè cña ®é lín lùc ®iÖn F t¸c dông lªn mét ®iÖn tÝch thö q (d¬ng) ®Æt t¹i ®iÓm ®ã vµ ®é lín cña q. F (trong ®ã E lµ cêng ®é ®iÖn trêng t¹i ®iÓm ta xÐt.) E= q ur uF r Cêng ®é ®iÖn trêng lµ mét ®¹i lîng vect¬ : E . q r Vect¬ E cã ®iÓm ®Æt t¹i ®iÓm ®ang xÐt, cã ph¬ng chiÒu trïng víi ph¬ng chiÒu cña lùc ®iÖn t¸c dông lªn ®iÖn tÝch thö q d¬ng ®Æt t¹i ®iÓm ®ang xÐt vµ cã ®é dµi (m« ®un) biÓu diÔn ®é lín cña cêng ®é ®iÖn trêng theo mét tØ xÝch nµo ®ã. Trong hÖ SI, ®¬n vÞ ®o cêng ®é ®iÖn trêng lµ v«n trªn mÐt (V/m). Ghi chú: Mét vËt cã kÝch thíc nhá, mang mét ®iÖn tÝch nhá, ®îc dïng ®Ó ph¸t hiÖn lùc ®iÖn t¸c dông lªn nã gäi lµ ®iÖn tÝch thö. Thùc nghiÖm chøng tá r»ng lÇn lît ®Æt c¸c ®iÖn tÝch thö q1, q2, ... kh¸c nhau t¹i mét ®iÓm th×: F1 F = 2 = ... q1 q2 Cêng ®é ®iÖn trêng t¹i mét ®iÓm M c¸ch ®iÖn tÝch ®iÓm Q mét kho¶ng r trong ch©n kh«ng ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc: r r Q E k 2 (Q dương thì E ra, Q âm thì E vào ) r rr Nguyªn lÝ chång chÊt ®iÖn trêng: Khi mét ®iÖn tÝch chÞu t¸c dông ®ång thêi cña ®iÖn trêng E1 , E 2 th× nã chÞu r t¸c dông cña ®iÖn trêng tæng hîp E ®îc x¸c ®Þnh nh sau : uu r r u r E E1 E 2 Ngêi ta cßn biÓu diÔn ®iÖn trêng b»ng nh÷ng ®êng søc ®iÖn : §êng søc ®iÖn lµ ®êng ®îc vÏ trong ®iÖn trêng sao cho tiÕp tuyÕn t¹i bÊt k× ®iÓm nµo trªn ®êng còng trïng víi ph¬ng cña vect¬ cêng ®é ®iÖn trêng t¹i ®iÓm ®ã và cã chiÒu thuËn theo chiÒu cña vect¬ cêng ®é ®iÖn trêng. Mét ®iÖn trêng mµ vect¬ cêng ®é ®iÖn trêng t¹i mäi ®iÓm ®Òu nh nhau gäi lµ ®iÖn trêng ®Òu. §êng søc cña nã lµ c¸c ®êng th¼ng song song c¸ch ®Òu. 4. C¤NG CñA LùC §IÖN. HIÖU §IÖN THÕ 1. Nêu đặc điểm công của lực điện . Nêu trêng tÜnh ®iÖn lµ trêng thÕ. + C«ng cña lùc ®iÖn trêng khi ®iÖn tÝch ®iÓm q di chuyÓn trong ®iÖn trêng ®Òu E tõ ®iÓm M ®Õn ®iÓm N lµ AMN = qEd, kh«ng phô thuéc vµo h×nh d¹ng ®êng ®i mµ chØ phô thuéc vµo vÞ trÝ ®iÓm ®Çu M vµ ®iÓm cuèi N cña r ®êng ®i, víi d lµ h×nh chiÕu cña qu·ng ®êng ®i MN theo ph¬ng vect¬ E (ph¬ng ®êng søc). + C«ng cña lùc ®iÖn trêng trong mét trêng tÜnh ®iÖn bÊt k× kh«ng phô thuéc h×nh d¹ng ®êng ®i, chØ phô thuéc vÞ trÝ ®iÓm ®Çu vµ ®iÓm cuèi cña ®êng ®i. §iÖn trêng tÜnh lµ mét trêng thÕ. GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 3
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB 2. Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa và viết công thức hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm cña ®iÖn trêng vµ nªu ®¬n vÞ ®o hiÖu ®iÖn thÕ. HiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm M, N trong ®iÖn trêng ®Æc trng cho kh¶ n¨ng sinh c«ng cña ®iÖn trêng trong sù di chuyÓn cña mét ®iÖn tÝch tõ ®iÓm M ®Õn N. Nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng th¬ng sè cña c«ng cña lùc ®iÖn t¸c dông lªn ®iÖn tÝch q trong sù dÞch chuyÓn tõ M ®Õn N vµ ®é lín cña q. A U MN = VM VN = MN q Trong hÖ SI, ®¬n vÞ hiÖu ®iÖn thÕ lµ v«n (V). NÕu UMN = 1V, q = 1C th× AMN = 1J. V«n lµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm M, N trong ®iÖn trêng mµ khi mét ®iÖn tÝch d¬ng 1C di chuyÓn tõ ®iÓm M ®Õn ®iÓm N th× lùc ®iÖn sÏ thùc hiÖn mét c«ng d¬ng lµ 1J. Ghi chú: §iÖn thÕ t¹i mét ®iÓm trong ®iÖn trêng lµ ®¹i lîng ®Æc trng cho ®iÖn trêng vÒ mÆt n¨ng lîng. Nã ®îc x¸c ®Þnh b»ng th¬ng sè cña c«ng cña lùc ®iÖn t¸c dông lªn ®iÖn tÝch d¬ng q khi ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn tõ ®iÓm ®ã ra v« cùc vµ ®é lín cña ®iÖn tÝch q. A VM = M q §¬n vÞ cña ®iÖn thÕ lµ v«n (kÝ hiÖu lµ V). §iÖn thÕ lµ mét ®¹i lîng v« híng. Ngêi ta thêng quy íc chän mèc tÝnh ®iÖn thÕ (®iÖn thÕ b»ng 0) lµ ®iÖn thÕ cña mÆt ®Êt hoÆc ®iÖn thÕ cña mét ®iÓm ë v« cùc.Ngêi ta ®o hiÖu ®iÖn thÕ tÜnh ®iÖn b»ng tÜnh ®iÖn kÕ. Trong kÜ thuËt, hiÖu ®iÖn thÕ gäi lµ ®iÖn ¸p. 3. Nªu mèi quan hÖ gi÷a cêng ®é ®iÖn trêng ®Òu vµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®iÓm cña ®iÖn trêng ®ã. Nêu ®¬n vÞ ®o cêng ®é ®iÖn trêng. Mèi liªn hÖ gi÷a cêng ®é ®iÖn trêng ®Òu E vµ hiÖu ®iÖn thÕ U gi÷a hai ®iÓm M vµ N c¸ch nhau mét kho¶ng d däc theo ®êng søc ®iÖn cña ®iÖn trêng ®îc x¸c ®Þnh bëi c«ng thøc: U U E = MN = d d Trong hÖ SI, hiÖu ®iÖn thÕ U tÝnh b»ng v«n (V), d tÝnh b»ng mÐt (m) nªn cêng ®é ®iÖn trêng cã ®¬n vÞ lµ v«n trªn mÐt (V/m). 5. Tô §IÖN 1. Nªu nguyªn t¾c cÊu t¹o cña tô ®iÖn. NhËn d¹ng c¸c tô ®iÖn thêng dïng. Tô ®iÖn lµ mét hÖ hai vËt dÉn ®Æt gÇn nhau vµ ng¨n c¸ch nhau b»ng mét líp c¸ch ®iÖn. Hai vËt dÉn ®ã gäi lµ hai b¶n cña tô ®iÖn. Tô ®iÖn dïng phæ biÕn lµ tô ®iÖn ph¼ng, gåm hai b¶n cùc kim lo¹i ph¼ng ®Æt song song víi nhau vµ ng¨n c¸ch nhau b»ng chÊt ®iÖn m«i. Khi ta tÝch ®iÖn cho tô ®iÖn, do cã sù nhiÔm ®iÖn do hëng øng, ®iÖn tÝch cña hai b¶n bao giê còng cã ®é lín b»ng nhau, nhng tr¸i dÊu. Ta gäi ®iÖn tÝch cña b¶n d¬ng lµ ®iÖn tÝch cña tô ®iÖn. C¸c lo¹i tô ®iÖn th«ng dông lµ tô ®iÖn kh«ng khÝ, tô ®iÖn giÊy, tô ®iÖn mica, tô ®iÖn sø, tô ®iÖn gèm,... Tô ®iÖn xoay cã ®iÖn dung thay ®æi ®îc. GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 4
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB 2. Ph¸t biÓu ®Þnh nghÜa ®iÖn dung cña tô ®iÖn vµ nhËn biÕt ®îc ®¬n vÞ ®o ®iÖn dung.Nªu ®îc ý nghÜa c¸c sè ghi trªn mçi tô ®iÖn. §iÖn dung cña tô ®iÖn lµ ®¹i lîng ®Æc trng cho kh¶ n¨ng tÝch ®iÖn cña tô ®iÖn ë mét hiÖu ®iÖn thÕ nhÊt ®Þnh. Nã Q ®îc x¸c ®Þnh b»ng th¬ng sè cña ®iÖn tÝch cña tô ®iÖn vµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai b¶n cña tô ®iÖn : C = . U Trong ®ã, C lµ ®iÖn dung cña tô ®iÖn, Q lµ ®iÖn tÝch cña tô ®iÖn, U lµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai b¶n tô ®iÖn. §¬n vÞ cña ®iÖn dung lµ fara (F). NÕu Q = 1C, U = 1V th× C = 1F. Fara lµ ®iÖn dung cña mét tô ®iÖn mµ khi hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai b¶n lµ 1V th× ®iÖn tÝch cña tô ®iÖn lµ 1C. Ta thêng dïng c¸c íc sè cña fara : 1 F = 1.106 F ; 1 nF = 1.109 F ; 1 pF = 1.1012 F Trªn vá mçi tô ®iÖn thêng cã ghi cÆp sè liÖu, ch¼ng h¹n nh 10 F - 250 V. Sè liÖu thø nhÊt cho biÕt gi¸ trÞ ®iÖn dung cña tô ®iÖn. Sè liÖu thø hai chØ gi¸ trÞ giíi h¹n cña hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo hai b¶n cùc cña tô ®iÖn ; vît qu¸ giíi h¹n ®ã tô ®iÖn cã thÓ bÞ háng. Ghi chú: Q §èi víi mét tô ®iÖn ®· cho th× tØ sè= h»ng sè (víi hiÖu ®iÖn thÕ U kh¸c nhau). U §iÖn dung cña tô ®iÖn chØ phô thuéc vµo ®Æc tÝnh cña tô ®iÖn mµ kh«ng phô thuéc vµo hiÖu ®iÖn thÕ ®Æt vµo tô ®iÖn. 3. Nªu ®iÖn trêng trong tô ®iÖn vµ mäi ®iÖn trêng ®Òu mang n¨ng lîng. Công thức tính năng lượng điện trường? Đơn vị? Khi mét hiÖu ®iÖn thÕ U ®îc ®Æt vµo hai b¶n cña tô ®iÖn, th× tô ®iÖn ®îc tÝch ®iÖn, khi ®ã tô ®iÖn tÝch luü n¨ng lîng díi d¹ng n¨ng lîng ®iÖn trêng trong tô ®iÖn. §iÖn trêng trong tô ®iÖn vµ mäi ®iÖn trêng kh¸c ®Òu mang n¨ng lîng. Q2 QU CU2 Q 2 (Ngoài ra: W = C«ng thøc tÝnh n¨ng lîng ®iÖn trêng trong tô ®iÖn lµ : W = ) = = 2C 2 2 2C §¬n vÞ cña n¨ng lîng lµ jun (J). GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 5
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB Ch¬ng II. DßNG §IÖN KH¤NG §æI 1. DßNG §IÖN KH¤NG §æI. NGUåN §IÖN 1. Nªu dßng ®iÖn là gì? Dòng điện kh«ng ®æi lµ g×. Cường độ dòng điện là gì? Dßng ®iÖn lµ dßng c¸c ®iÖn tÝch dÞch chuyÓn cã híng. Dßng ®iÖn kh«ng ®æi lµ dßng ®iÖn cã chiÒu vµ cêng ®é kh«ng ®æi theo thêi gian Cêng ®é dßng ®iÖn lµ ®¹i lîng ®Æc trng cho t¸c dông m¹nh hay yÕu cña dßng ®iÖn. Cêng ®é dßng ®iÖn kh«ng ®æi ®îc tÝnh b»ng c«ng thøc: q I t trong ®ã, q lµ ®iÖn lîng chuyÓn qua tiÕt diÖn th¼ng cña vËt dÉn trong kho¶ng thêi gian t. 1C Trong hÖ SI, ®¬n vÞ cña cêng ®é dßng ®iÖn lµ ampe (A) vµ ®îc x¸c ®Þnh lµ :1 A = = 1 C/s 1s C¸c íc sè cña ampe lµ 1 mA = 1.103A, 1A = 1.106 A. 2. Nªu suÊt ®iÖn ®éng cña nguån ®iÖn lµ g×. Đơn vị suất điện động? SuÊt ®iÖn ®éng E cña nguån ®iÖn lµ ®¹i lîng ®Æc trng cho kh¶ n¨ng thùc hiÖn c«ng cña nguån ®iÖn, cã gi¸ trÞ b»ng th¬ng sè gi÷a c«ng A cña c¸c lùc l¹ vµ ®é lín cña c¸c ®iÖn tÝch q dÞch chuyÓn trong nguån : A E= q Trong hÖ SI, suÊt ®iÖn ®éng cã ®¬n vÞ lµ v«n (V). Ghi chú: Nguån ®iÖn lµ thiÕt bÞ duy tr× hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña nguån ®iÖn. Khi nguån ®iÖn ®îc m¾c vµo m¹ch ®iÖn kÝn, th× trong m¹ch ®iÖn cã dßng ®iÖn. Bªn trong nguån ®iÖn cã c¸c lùc l¹ cã b¶n chÊt kh¸c víi lùc ®iÖn (lùc cña ®iÖn trêng tÜnh nh ®· nªu ë phÇn tríc). C¸c lùc l¹ thùc hiÖn c«ng ®Ó lµm dÞch chuyÓn ®iÖn tÝch d¬ng ngîc chiÒu ®iÖn trêng hoÆc lµm c¸c ®iÖn tÝch ©m dÞch chuyÓn cïng chiÒu víi ®iÖn trêng. C«ng cña c¸c lùc l¹ thùc hiÖn lµm dÞch chuyÓn c¸c ®iÖn tÝch trong nguån ®iÖn ®îc gäi lµ c«ng cña nguån ®iÖn. Sè v«n ghi trªn mçi nguån ®iÖn cho biÕt trÞ sè cña suÊt ®iÖn ®éng cña nguån ®iÖn ®ã. SuÊt ®iÖn ®éng cña nguån ®iÖn cã gi¸ trÞ b»ng hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai cùc cña nã khi m¹ch ngoµi hë. Mçi nguån ®iÖn ®îc ®Æc trng bëi suÊt ®iÖn ®éng E vµ ®iÖn trë trong r cña nã. 3. Nªu cÊu t¹o chung cña c¸c nguån ®iÖn ho¸ häc (pin, acquy). + Pin ®iÖn hãa gåm hai cùc cã b¶n chÊt kh¸c nhau ®îc ng©m trong chÊt ®iÖn ph©n (dung dÞch axit, baz¬, muèi…). + Do t¸c dông ho¸ häc, c¸c cùc cña pin ®iÖn ho¸ ®îc tÝch ®iÖn kh¸c nhau vµ gi÷a chóng cã mét hiÖu ®iÖn thÕ b»ng gi¸ trÞ suÊt ®iÖn ®éng cña pin. Khi ®ã n¨ng lîng ho¸ häc chuyÓn thµnh ®iÖn n¨ng dù tr÷ trong nguån ®iÖn. + Acquy lµ nguån ®iÖn ho¸ häc ho¹t ®éng dùa trªn ph¶n øng ho¸ häc thuËn nghÞch, nã tÝch tr÷ n¨ng lîng lóc n¹p ®iÖn vµ gi¶i phãng n¨ng lîng khi ph¸t ®iÖn. GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 6
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB + Nguån ®iÖn ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c trªn cßn gäi lµ nguån ®iÖn ho¸ häc hay pin ®iÖn ho¸ (pin vµ acquy). ë ®©y lùc ho¸ häc ®ãng vai trß lùc l¹. Ghi chú: Pin vµ acquy ho¹t ®éng dùa trªn t¸c dông hãa häc cña c¸c dung dÞch ®iÖn ph©n lªn c¸c kim lo¹i. Thanh kim lo¹i ®îc nhóng vµo dung dÞch ®iÖn ph©n, do t¸c dông ho¸ häc, trªn mÆt thanh kim lo¹i vµ ë dung dÞch ®iÖn ph©n xuÊt hiÖn hai lo¹i ®iÖn tÝch tr¸i dÊu. Khi ®ã, gi÷a thanh kim lo¹i vµ dung dÞch ®iÖn ph©n cã mét hiÖu ®iÖn thÕ x¸c ®Þnh gäi lµ hiÖu ®iÖn thÕ ®iÖn ho¸. Pin V«n-ta lµ nguån ®iÖn ho¸ häc gåm mét cùc b»ng kÏm (Zn) vµ mét cùc b»ng ®ång (Cu) ®îc ng©m trong dung dÞch axit sufuric (H2SO4) lo·ng. Acquy ch× gåm b¶n cùc d¬ng lµ ch× ®i«xit (PbO2) vµ b¶n cùc ©m b»ng ch× (Pb), chÊt ®iÖn ph©n lµ dung dÞch axit sunfuric (H2SO4) lo·ng. 2. C«ng vµ C¤NG SUÊT §IÖN cña nguån ®iÖn 1. ViÕt c«ng thøc tÝnh c«ng cña nguån ®iÖn ? Trong mét m¹ch ®iÖn kÝn, nguån ®iÖn thùc hiÖn c«ng, lµm di chuyÓn c¸c ®iÖn tÝch tù do cã trong m¹ch, t¹o thµnh dßng ®iÖn. §iÖn n¨ng tiªu thô trong toµn m¹ch b»ng c«ng cña c¸c lùc l¹ bªn trong nguån ®iÖn, tøc lµ b»ng c«ng cña nguån ®iÖn : Ang = E q = E It trong ®ã, E lµ suÊt ®iÖn ®éng cña nguån ®iÖn (V), q lµ ®iÖn lîng chuyÓn qua nguån ®iÖn ®o b»ng cul«ng (C), I lµ cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua nguån ®iÖn ®o b»ng ampe (A) vµ t lµ thêi gian dßng ®iÖn ch¹y qua nguån ®iÖn ®o b»ng gi©y (s). Ghi chú: §iÖn n¨ng mµ mét ®o¹n m¹ch tiªu thô khi cã dßng ®iÖn kh«ng ®æi ch¹y qua ®Ó chuyÓn ho¸ thµnh c¸c d¹ng n¨ng lîng kh¸c ®îc ®o b»ng c«ng cña lùc ®iÖn thùc hiÖn khi dÞch chuyÓn cã híng c¸c ®iÖn tÝch : A = Uq = UIt trong ®ã, U lµ hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch, I lµ cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua m¹ch vµ t lµ thêi gian dßng ®iÖn ch¹y qua. 2. ViÕt c«ng thøc tÝnh c«ng suÊt cña nguån ®iÖn ? Đơn vị công suất? C«ng suÊt cña nguån ®iÖn cã trÞ sè b»ng c«ng cña nguån ®iÖn thùc hiÖn trong mét ®¬n vÞ thêi gian: Png = E I C«ng suÊt cña nguån ®iÖn cã trÞ sè b»ng c«ng suÊt cña dßng ®iÖn ch¹y trong toµn m¹ch. §ã còng chÝnh lµ c«ng suÊt ®iÖn s¶n ra trong toµn m¹ch. §¬n vÞ cña c«ng suÊt lµ o¸t (W). Ghi chú: C«ng suÊt ®iÖn cña mét ®o¹n m¹ch lµ c«ng suÊt tiªu thô ®iÖn n¨ng cña ®o¹n m¹ch ®ã vµ cã trÞ sè b»ng ®iÖn n¨ng mµ ®o¹n m¹ch tiªu thô trong mét ®¬n vÞ thêi gian, ®îc tÝnh b»ng tÝch cña hiÖu ®iÖn thÕ gi÷a hai ®Çu ®o¹n m¹ch vµ cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua ®o¹n m¹ch ®ã : A P= = UI t 3. §ÞNH LUËT ¤M §èI VíI TOµN M¹CH 1. Ph¸t biÓu ®Þnh luËt ¤m ®èi víi toµn m¹ch. Khi nào xảy ra đoản mạch? §Þnh luËt ¤m ®èi víi toµn m¹ch : Cêng ®é dßng ®iÖn I ch¹y trong m¹ch ®iÖn kÝn tØ lÖ thuËn víi suÊt ®iÖn ®éng E cña nguån ®iÖn vµ tØ lÖ nghÞch víi ®iÖn trë toµn phÇn cña m¹ch. GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 7
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB E I= RN r trong ®ã, RN lµ ®iÖn trë t¬ng ®¬ng cña m¹ch ngoµi vµ r lµ ®iÖn trë trong cña nguån ®iÖn. E Cêng ®é dßng ®iÖn ®¹t gi¸ trÞ lín nhÊt khi ®iÖn trë m¹ch ngoµi kh«ng ®¸ng kÓ (RN 0) vµ b»ng I m = . Khi ®ã r ta nãi r»ng nguån ®iÖn bÞ ®o¶n m¹ch. Ghi chú: TÝch cña cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua mét vËt dÉn vµ ®iÖn trë cña vËt dÉn ®ã ®îc gäi lµ ®é gi¶m ®iÖn thÕ. KÕt qu¶ c¸c thÝ nghiÖm cho thÊy, suÊt ®iÖn ®éng cña nguån ®iÖn cã gi¸ trÞ b»ng tæng c¸c ®é gi¶m ®iÖn thÕ ë m¹ch ngoµi vµ m¹ch trong : E = I(RN + r) = IRN + Ir §Þnh luËt ¤m ®èi víi toµn m¹ch hoµn toµn phï hîp víi ®Þnh luËt b¶o toµn vµ chuyÓn ho¸ n¨ng lîng. 2. TÝnh hiÖu suÊt cña nguån ®iÖn. A cã Ých U It U =N=N TÝnh hiÖu suÊt cña nguån ®iÖn theo c«ng thøc : H = E It E A trong ®ã, Acã Ých lµ c«ng cña dßng ®iÖn s¶n ra ë m¹ch ngoµi. RN NÕu m¹ch ngoµi chØ cã ®iÖn trë RN th× c«ng thøc tÝnh hiÖu suÊt cña nguån ®iÖn lµ : H = RN r 4. GHÉP CÁC NGUỒN ĐIỆN THÀNH BỘ 1.ViÕt c«ng thøc tÝnh suÊt ®iÖn ®éng vµ ®iÖn trë trong cña bé nguån m¾c (ghÐp) nèi tiÕp, m¾c (ghÐp) song song. Bé nguån m¾c (ghÐp) nèi tiÕp gåm n nguån, trong ®ã theo thø tù liªn tiÕp, cùc d¬ng cña nguån nµy nèi víi cùc ©m cña nguån kia. SuÊt ®iÖn ®éng cña bé nguån ®iÖn ghÐp nèi tiÕp b»ng tæng suÊt ®iÖn ®éng cña c¸c nguån cã trong bé : Eb = E1 + E2 + … + En §iÖn trë trong rb cña bé nguån m¾c nèi tiÕp b»ng tæng ®iÖn trë c¸c nguån cã trong bé : rb = r1 + r2 + … + rn NÕu cã n nguån ®iÖn gièng nhau cã suÊt ®iÖn ®éng E vµ ®iÖn trë trong r m¾c nèi tiÕp th× suÊt ®iÖn ®éng Eb vµ ®iÖn trë rb cña bé : Eb = nE và rb = nr Bé nguån m¾c (ghÐp) song song gåm n nguån, trong ®ã c¸c cùc cïng tªn cña c¸c nguån ®îc nèi víi nhau. NÕu cã n nguån ®iÖn gièng nhau cã suÊt ®iÖn ®éng E vµ ®iÖn trë trong r m¾c song song th× suÊt ®iÖn ®éng E b vµ ®iÖn trë rb cña bé : r Eb = E và rb n GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 8
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB Ch¬ng III. DßNG §IÖN TRONG C¸C M¤I TRƯỜNG 1. DßNG §IÖN TRONG KIM LO¹I 1. Nªu ®iÖn trë suÊt cña kim lo¹i t¨ng theo nhiÖt ®é. §iÖn trë suÊt cña kim lo¹i t¨ng theo nhiÖt ®é : = 0[1 + (t – t0)] trong ®ã, lµ hÖ sè nhiÖt ®iÖn trë, cã ®¬n vÞ lµ K1 ( > 0) lµ ®iÖn trë suÊt cña vËt liÖu ë nhiÖt ®é t (oC) , 0 lµ ®iÖn trë suÊt cña vËt liÖu t¹i nhiÖt ®é t0 (thêng lÊy t0 = 20oC). Trong hÖ SI, ®iÖn trë suÊt cã ®¬n vÞ lµ «m mÐt (.m). 2. Nêu bản chât dòng điện trong kim loại. Dßng ®iÖn trong kim lo¹i lµ dßng chuyÓn dêi cã híng cña c¸c ªlectron tù do díi t¸c dông cña ®iÖn trêng. 3. C¸c tÝnh chÊt ®iÖn cña kim lo¹i : - Kim lo¹i lµ chÊt dÉn ®iÖn rÊt tèt. - Dßng ®iÖn trong kim lo¹i tu©n theo ®Þnh luËt ¤m (nÕu nhiÖt ®é gi÷ kh«ng ®æi). - Dßng ®iÖn ch¹y qua d©y dÉn kim lo¹i g©y ra t¸c dông nhiÖt. 4. Nªu hiÖn tîng nhiÖt ®iÖn lµ g×. - HiÖn tîng nhiÖt ®iÖn lµ hiÖn tîng xuÊt hiÖn mét suÊt ®iÖn ®éng trong m¹ch cña mét cÆp nhiÖt ®iÖn khi hai mèi hµn ®îc gi÷ ë hai nhiÖt ®é kh¸c nhau. - SuÊt ®iÖn ®éng nµy gäi lµ suÊt nhiÖt ®iÖn ®éng. Ghi chú: Hai ®o¹n d©y kim lo¹i cã b¶n chÊt kh¸c nhau ®uîc nèi kÝn víi nhau bëi hai mèi hµn ®îc gäi lµ mét cÆp nhiÖt ®iÖn. BiÓu thøc tÝnh suÊt nhiÖt ®iÖn ®éng lµ : E T (T1 T2 ) trong ®ã (T1 T2) lµ hiÖu nhiÖt ®é gi÷a hai mèi hµn, T lµ hÖ sè nhiÖt ®iÖn ®éng, phô thuéc b¶n chÊt hai lo¹i vËt liÖu dïng lµm cÆp nhiÖt ®iÖn, cã ®¬n vÞ ®o lµ V.K1. CÆp nhiÖt ®iÖn ®îc øng dông trong chÕ t¹o dông cô ®o nhiÖt ®é. §iÖn trë R cña d©y dÉn kim lo¹i h×nh trô cã chiÒu dµi l, cã ®iÖn trë suÊt , tiÕt diÖn th¼ng S, ®îc tÝnh theo c«ng l thøc: R S 5. Nªu hiÖn tîng siªu dÉn lµ g×. HiÖn tîng siªu dÉn lµ hiÖn tîng ®iÖn trë suÊt cña mét sè vËt liÖu gi¶m ®ét ngét xuèng b»ng 0 khi nhiÖt ®é cña vËt liÖu gi¶m xuèng thÊp h¬n mét gi¸ trÞ Tc nhÊt ®Þnh, gäi lµ nhiÖt ®é tíi h¹n. Gi¸ trÞ nµy phô thuéc vµo b¶n th©n vËt liÖu. Ghi chú: NhiÒu tÝnh chÊt kh¸c cña vËt dÉn nh tõ tÝnh, nhiÖt dung còng thay ®æi ®ét ngét ë nhiÖt ®é nµy. Ta nãi c¸c vËt liÖu Êy ®· chuyÓn sang tr¹ng th¸i siªu dÉn. C¸c vËt liÖu siªu dÉn cã nhiÒu øng dông trong thùc tÕ, ch¼ng h¹n ®Ó chÕ t¹o nam ch©m ®iÖn t¹o ra tõ trêng m¹nh mµ kh«ng hao phÝ n¨ng lîng do to¶ nhiÖt, ... GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 9
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB 2. DßNG §IÖN TRONG CHÊT §IÖN PH¢N 1. Nªu b¶n chÊt cña dßng ®iÖn trong chÊt ®iÖn ph©n. B¶n chÊt dßng ®iÖn trong chÊt ®iÖn ph©n lµ dßng ion d¬ng vµ dßng ion ©m chuyÓn ®éng cã híng theo hai chiÒu ngîc nhau. Khi hai cùc cña b×nh ®iÖn ph©n ®îc nèi víi nguån ®iÖn, trong chÊt ®iÖn ph©n cã ®iÖn trêng t¸c dông lùc ®iÖn lµm c¸c ion d¬ng dÞch chuyÓn theo chiÒu ®iÖn trêng vÒ phÝa cat«t (®iÖn cùc ©m) vµ c¸c ion ©m dÞch chuyÓn theo chiÒu ngîc l¹i vÒ phÝa an«t (®iÖn cùc d¬ng). 2. M« t¶ hiÖn tîng d¬ng cùc tan. + XÐt b×nh ®iÖn ph©n dung dÞch CuSO4 víi ®iÖn cùc b»ng ®ång. + Khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua b×nh ®iÖn ph©n, ion Cu2+ ch¹y vÒ cat«t vµ nhËn ªlectron tõ nguån ®iÖn ®i tíi (Cu2+ + 2e Cu) vµ ®ång ®îc h×nh thµnh ë cat«t sÏ b¸m vµo cùc nµy. Ờ an«t, ªlectr«n bÞ kÐo vÒ cùc d¬ng cña nguån ®iÖn, t¹o ®iÒu kiÖn h×nh thµnh ion Cu2+ trªn bÒ mÆt tiÕp xóc víi dung dÞch (Cu Cu2+ + 2e). Khi ion ©m (SO4)2 ch¹y vÒ an«t, nã kÐo ion Cu2+ vµo dung dÞch. §ång ë an«t sÏ tan dÇn vµo dung dÞch, g©y ra hiÖn tîng d¬ng cùc tan. + Nh vËy, khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua b×nh ®iÖn ph©n, cùc d¬ng b»ng ®ång bÞ hao dÇn ®i, cßn ë cùc ©m th× cã ®ång kim lo¹i b¸m vµo. HiÖn tîng d¬ng cùc tan x¶y ra khi ®iÖn ph©n mét dung dÞch muèi kim lo¹i vµ an«t lµm b»ng chÝnh kim lo¹i Êy. Khi cã hiÖn tîng d¬ng cùc tan, dßng ®iÖn trong chÊt ®iÖn ph©n tu©n theo ®Þnh luËt ¤m, gièng nh ®o¹n m¹ch chØ cã ®iÖn trë thuÇn. 3. Ph¸t biÓu ®Þnh luËt Fa-ra-®©y vÒ ®iÖn ph©n vµ viÕt hÖ thøc cña ®Þnh luËt nµy. §Þnh luËt Fa-ra-®©y thø nhÊt : Khèi lîng vËt chÊt m ®îc gi¶i phãng ë ®iÖn cùc cña b×nh ®iÖn ph©n tØ lÖ thuËn víi ®iÖn lîng q ch¹y qua b×nh ®ã : m = kq trong ®ã k ®îc gäi lµ ®¬ng lîng ®iÖn ho¸ cña chÊt ®îc gi¶i phãng ë ®iÖn cùc. A §Þnh luËt Fa-ra-®©y thø hai : §¬ng lîng ®iÖn hãa k cña mét nguyªn tè tØ lÖ víi ®¬ng lîng ho¸ häc cña n 1 nguyªn tè ®ã. HÖ sè tØ lÖ lµ , trong ®ã F gäi lµ sè Fa-ra-®©y. F 1A k víi F = 96500 C/mol Fn Tõ hai ®Þnh luËt Fa-ra-®©y, ta cã c«ng thøc Fa-ra-®©y : 1A m It. Fn trong ®ã, I lµ cêng ®é dßng ®iÖn kh«ng ®æi ®i qua b×nh ®iÖn ph©n ®o b»ng ampe (A), t lµ thêi gian dßng ®iÖn ch¹y qua b×nh ®o b»ng gi©y (s) vµ m lµ khèi lîng vËt chÊt gi¶i phãng ë ®iÖn cùc ®o b»ng gam (g). 4. Nªu mét sè øng dông cña hiÖn tîng ®iÖn ph©n. - §iÒu chÕ ho¸ chÊt : ®iÒu chÕ clo, hi®r« vµ xót trong c«ng nghiÖp ho¸ chÊt. - LuyÖn kim : ngêi ta dùa vµo hiÖn tîng d¬ng cùc tan ®Ó tinh chÕ kim lo¹i. C¸c kim lo¹i nh ®ång, nh«m, magiª vµ nhiÒu ho¸ chÊt ®îc ®iÒu chÕ trùc tiÕp b»ng ph¬ng ph¸p ®iÖn ph©n. - M¹ ®iÖn : ngêi ta dïng ph¬ng ph¸p ®iÖn ph©n ®Ó phñ mét líp kim lo¹i kh«ng gØ nh cr«m, niken, vµng, b¹c... lªn nh÷ng ®å vËt b»ng kim lo¹i kh¸c. GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 10
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB 3. DßNG §IÖN TRONG CHÊT KHÝ 1. Nêu bản chất dòng điện trong chất khí? Dßng ®iÖn trong chÊt khÝ lµ dßng chuyÓn dêi cã híng cña c¸c ion d¬ng theo chiÒu ®iÖn trêng, c¸c ion ©m, ªlectron tù do ngîc chiÒu ®iÖn trêng. C¸c h¹t t¶i ®iÖn nµy do chÊt khÝ bÞ ion ho¸ sinh ra. Ghi chú: ChÊt khÝ b×nh thêng lµ m«i trêng c¸ch ®iÖn, trong chÊt khÝ kh«ng cã h¹t t¶i ®iÖn. Khi cã t¸c nh©n ion ho¸ (ngän löa, tia tö ngo¹i,...), mét sè c¸c ph©n tö khÝ trung hoµ bÞ ion hãa, t¸ch thµnh c¸c ion d¬ng vµ ªlectron tù do. £lectron tù do l¹i cã thÓ kÕt hîp víi ph©n tö khÝ trung hßa thµnh ion ©m. C¸c h¹t ®iÖn tÝch nµy lµ h¹t t¶i ®iÖn trong chÊt khÝ. §©y lµ sù dÉn ®iÖn kh«ng tù lùc cña chÊt khÝ. Khi mÊt t¸c nh©n ion hãa, chÊt khÝ l¹i trë thµnh kh«ng dÉn ®iÖn 2. Nªu ®iÒu kiÖn t¹o ra tia löa ®iÖn. + Tia löa ®iÖn lµ qu¸ tr×nh phãng ®iÖn tù lùc trong chÊt khÝ gi÷a hai ®iÖn cùc khi ®iÖn trêng ®ñ m¹nh ®Ó biÕn ph©n tö khÝ trung hßa thµnh c¸c ion d¬ng vµ c¸c ªlectron tù do. + Tia löa ®iÖn cã thÓ x¶y ra trong kh«ng khÝ ë ®iÒu kiÖn thêng, khi ®iÖn trêng ®¹t ®Õn gi¸ trÞ ngìng vµo kho¶ng 3.106 V/m. Ghi chú: Tia löa ®iÖn kh«ng cã d¹ng nhÊt ®Þnh, thêng lµ mét chïm tia ngo»n ngoÌo, cã nhiÒu nh¸nh, kÌm theo tiÕng næ vµ sinh ra khÝ «z«n cã mïi khÐt. 3. Nªu ®iÒu kiÖn t¹o ra hå quang ®iÖn vµ øng dông cña hå quang ®iÖn. §iÒu kiÖn t¹o ra hå quang ®iÖn : Nèi hai ®iÖn cùc b»ng than vµo nguån ®iÖn cã hiÖu ®iÖn thÕ 40 V ®Õn 50 V. Tho¹t ®Çu, hai ®iÖn cùc ®îc lµm cho ch¹m vµo nhau, vµ ®îc nung nãng bëi dßng ®iÖn, ®Ó ph¸t x¹ nhiÖt ªlectron. Sau ®ã, t¸ch hai ®Çu cña ®iÖn cùc ra mét kho¶ng ng¾n, ta thÊy ph¸t ra ¸nh s¸ng chãi nh mét ngän löa. ứng dông cña hå quang ®iÖn : - Trong hµn ®iÖn : mét cùc lµ tÊm kim lo¹i cÇn hµn, cùc kia lµ que hµn. Do nhiÖt ®é cao cña hå quang x¶y ra gi÷a que hµn vµ tÊm kim lo¹i, que hµn ch¶y ra lÊp ®Çy chç cÇn hµn. - Trong luyÖn kim : ngêi ta dïng hå quang ®iÖn ®Ó nÊu ch¶y kim lo¹i, ®iÒu chÕ c¸c hîp kim. - Trong ho¸ häc : nhê nhiÖt ®é cao cña hå quang ®iÖn, ngêi ta thùc hiÖn nhiÒu ph¶n øng ho¸ häc. - Trong ®êi sèng vµ kÜ thuËt : hå quang ®iÖn ®îc dïng lµm nguån s¸ng m¹nh, nh ë ®Ìn biÓn. Hå quang ®iÖn trong h¬i natri, h¬i thuû ng©n...®îc dïng lµm nguån chiÕu s¸ng c«ng céng. 4. DßNG §IÖN TRONG CH¢N KH¤NG 1. Nªu ®iÒu kiÖn ®Ó cã dßng ®iÖn trong ch©n kh«ng vµ ®Æc ®iÓm vÒ chiÒu cña dßng ®iÖn nµy. §Ó t¹o ra dßng ®iÖn trong ch©n kh«ng, ngêi ta ph¶i t¹o ra h¹t t¶i ®iÖn trong ch©n kh«ng. §i«t ch©n kh«ng lµ mét bãng thñy tinh ®· hót ch©n kh«ng, bªn trong cã cat«t lµ mét d©y vonfam ®îc ®èt nãng vµ an«t lµ mét b¶n kim lo¹i. §Æt vµo hai cùc an«t vµ cat«t mét hiÖu ®iÖn thÕ d¬ng, khi cat«t bÞ ®èt nãng th× ªlectron ®îc ph¸t x¹ ra ë cat«t sÏ dÞch chuyÓn tõ cat«t vÒ an«t díi t¸c dông cña ®iÖn trêng. §Æc ®iÓm cña dßng ®iÖn trong ch©n kh«ng lµ chØ ch¹y theo mét chiÒu tõ an«t sang cat«t. NÕu m¾c an«t vµo cùc ©m cña nguån ®iÖn cßn cat«t vµo cùc d¬ng, th× lùc ®iÖn trêng cã t¸c dông ®Èy ªlectron l¹i cat«t, do ®ã trong m¹ch kh«ng cã dßng ®iÖn. Ghi chú: + Dßng ®iÖn trong ch©n kh«ng lµ dßng chuyÓn dêi cã híng cña c¸c ªlectron ®îc ®a vµo kho¶ng ch©n kh«ng ®ã. GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 11
- Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. ÔN KIẾN THỨC THEO CHUẨN – KIỂM TRA CUỐI HỌC KÌ I LÝ 11- CB + Dßng ®iÖn trong ch©n kh«ng kh«ng tu©n theo ®Þnh luËt ¤m. Ban ®Çu hiÖu ®iÖn thÕ U ®Æt vµo gi÷a hai cùc t¨ng th× cêng ®é dßng ®iÖn I t¨ng. Khi U t¨ng ®Õn mét gi¸ trÞ nhÊt ®Þnh nµo ®ã Ub th× cêng ®é dßng ®iÖn I kh«ng t¨ng n÷a ®¹t gi¸ trÞ Ibh. TiÕp tôc t¨ng hiÖu ®iÖn thÕ (U Ub) th× I vÉn ®¹t gi¸ trÞ I = Ibh (cêng ®é dßng ®iÖn ®¹t gi¸ trÞ lín nhÊt) vµ Ibh gäi lµ cêng ®é dßng ®iÖn b·o hoµ. + Do cã tÝnh dÉn ®iÖn chØ theo mét chiÒu tõ an«t ®Õn cat«t, nªn ®i«t ch©n kh«ng ®îc dïng ®Ó chØnh lu dßng ®iÖn xoay chiÒu. 2. Nªu dßng ®iÖn trong ch©n kh«ng ®îc øng dông trong c¸c èng phãng ®iÖn tö. Ống phãng ®iÖn tö lµ mét èng ch©n kh«ng mµ mÆt tríc cña nã lµ mµn huúnh quang, ph¸t ra ¸nh s¸ng khi bÞ ªlectron ®Ëp vµo. PhÝa ®u«i (cæ èng) cã nguån ph¸t ªlectron, gåm d©y ®èt, cat«t, c¸c b¶n cùc ®iÒu khiÓn híng bay cña ªlectron. Khi gi÷a an«t vµ cat«t cã mét hiÖu ®iÖn thÕ ®ñ lín, chïm ªlectron ph¸t ra tõ d©y ®èt ®îc t¨ng tèc vµ ®i qua c¸c cùc ®iÒu khiÓn, tíi ®Ëp vµo nh÷ng vÞ trÝ x¸c ®Þnh trªn mµn huúnh quang, t¹o c¸c ®iÓm s¸ng trªn mµn. Ghi chú: Ống phãng ®iÖn tö ®îc dïng ®Ó s¶n xuÊt ®Ìn h×nh TV, dao ®éng kÝ ®iÖn tö... 5. DßNG §IÖN TRONG CHÊT B¸N DÉN 1. Nêu bản chất dòng điện trong bán dẫn loại p và loại n Dßng ®iÖn trong chÊt b¸n dÉn lµ dßng c¸c ªlectron dÉn chuyÓn ®éng ngîc chiÒu ®iÖn trêng vµ dßng c¸c lç trèng chuyÓn ®éng cïng chiÒu ®iÖn trêng. B¸n dÉn trong ®ã h¹t t¶i ®iÖn chñ yÕu lµ ªlectron dÉn gäi lµ b¸n dÉn lo¹i n. B¸n dÉn trong ®ã h¹t t¶i ®iÖn chñ yÕu lµ lç trèng gäi lµ b¸n dÉn lo¹i p. Ch¼ng h¹n, pha t¹p chÊt P, As … vµo trong silic, ta ®îc b¸n dÉn lo¹i n ; cßn pha B, Al … vµo silic ta ®îc b¸n dÉn lo¹i p. Ghi chú: Trong b¸n dÉn tinh khiÕt, khi mét ªlectron bÞ bøt ra khái mèi liªn kÕt, nã trë nªn tù do vµ trë thµnh h¹t t¶i ®iÖn, gäi lµ ªlectron dÉn. Chç liªn kÕt ®øt sÏ thiÕu mét ªlectron nªn mang ®iÖn d¬ng. Nã ®îc xem lµ h¹t t¶i ®iÖn mang ®iÖn d¬ng, vµ gäi lµ lç trèng. 2. Nªu cÊu t¹o cña líp chuyÓn tiÕp p – n vµ tÝnh chÊt chØnh lu cña nã. + Líp chuyÓn tiÕp p - n lµ chç tiÕp xóc cña miÒn mang tÝnh dÉn p vµ miÒn mang tÝnh dÉn n ®îc t¹o ra trªn mét tinh thÓ b¸n dÉn. + Líp chuyÓn tiÕp p - n cã tÝnh chÊt chØnh lu, nghÜa lµ chØ cho dßng ®iÖn ch¹y theo mét chiÒu tõ p sang n mµ kh«ng cho dßng ®iÖn ch¹y theo chiÒu ngîc l¹i. 3. Nªu cÊu t¹o, c«ng dông cña ®i«t b¸n dÉn vµ cña tranzito. §i«t b¸n dÉn thùc chÊt lµ mét líp chuyÓn tiÕp p - n. Khi mét ®iÖn ¸p xoay chiÒu ®îc ®Æt vµo ®i«t, th× ®i«t chØ cho dßng ®iÖn ch¹y theo mét chiÒu tõ p sang n, gäi lµ chiÒu thuËn. §i«t b¸n dÉn cã tÝnh chØnh lu vµ ®îc sö dông trong m¹ch chinh lu dßng ®iÖn xoay chiÒu. Tranzito lµ mét dông cô b¸n dÉn trong ®ã cã hai líp chuyÓn tiÕp p - n, ®îc t¹o thµnh tõ mét mÉu b¸n dÉn b»ng c¸ch khuÕch t¸n c¸c t¹p chÊt ®Ó t¹o thµnh ba cùc, theo thø tù p - n - p hoÆc n - p - n. Khu vùc ë gi÷a cã bÒ dµy rÊt nhá (vµi micr«mÐt) vµ cã mËt ®é h¹t t¶i ®iÖn thÊp. Tranzito cã t¸c dông khuÕch ®¹i tÝn hiÖu ®iÖn. Nã ®ãng vai trß quan träng trong c¸c m¹ch ®iÖn b¸n dÉn, ®Ó l¾p c¸c m¹ch khuÕch ®¹i vµ kho¸ ®iÖn tö. GV: LƯU VĂN TẠO – THPT ĐTH --------LỊCH KT LÝ 11: SÁNG 20/12(9H45-10H30) ------------------------- CHÚC CÁC EM THÀNH CÔNG 12
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
ĐỀ CƯƠNG ÔN THI ĐẠI HỌC MÔN HOÁ - CHƯƠNG I RƯỢU (ANCOL) PHENOL
46 p | 1396 | 728
-
HÌNH HỌC 12 - Chương I
2 p | 713 | 160
-
ÔN TẬP CHƯƠNG I HÌNH HỌC 10
1 p | 374 | 75
-
Tài liệu ôn thi cấp tốc TN THPT 2009 – 2010 môn lý CHƯƠNG I. DAO ĐỘNG CƠ HỌC
80 p | 187 | 54
-
100 BÀI TOÁN ÔN LUYỆN ĐẠI HỌC (THEO CHƯƠNG TRINH MỚI)
10 p | 162 | 42
-
Tài liệu tham khảo hình học 12 nâng cao dành cho giáo viên
8 p | 170 | 39
-
CHUYÊN ĐỀ CHƯƠNG I CHUYỂN ĐỘNG QUAY CỦA VẬT RẮN QUANH MỘT TRỤC CỐ ĐỊNH
7 p | 219 | 15
-
Kiểm tra 45 phút chương I môn Toán lớp 12
11 p | 92 | 12
-
Tiết 87 CHƯƠNG TRÌNH ĐỊA PHƯƠNG TIẾNG VIỆT I- Mục tiêu cần đạt: Qua tiết
5 p | 277 | 12
-
45 câu hỏi trắc nghiệm ôn tâp chương I: Khối đa diện
5 p | 99 | 11
-
Giáo án Số học 6 Học kì I
163 p | 121 | 10
-
Giáo án tin học 9 - CHƯƠNG V: VẼ ĐỒ THỊ
14 p | 101 | 8
-
Giáo án tin học 9- Tuần 31 Tiết:THỰC HÀNH CHƯƠNG V tiết 2
9 p | 86 | 8
-
ÔN TẬP CHƯƠNG I – II
11 p | 78 | 6
-
ÔN TẬP CHƯƠNG I (Đề 1) Vật lí 12
4 p | 136 | 5
-
ÔN TẬP CHƯƠNG I DAO ĐỘNG CƠ HỌC
20 p | 78 | 5
-
ÔN TẬP CHƯƠNG I (Đề 2) Vật lí 12
4 p | 72 | 4
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn