intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Tảo độc

Chia sẻ: Chau Raymond | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

164
lượt xem
28
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đến nay, các nhà nghiên cứu thống kê được khoảng vài trăm loài gây độc, trong đó ở Việt Nam hiện diện khoảng gần 100 loài. Những loài này có ở cả nước ngọt lẫn nước mặn, sống phiêu sinh hay sống bám đáy. Các loài tảo gây độc có thể chia làm 3 kiểu: (1) Gây biến đổi màu nước, khi mật độ cao làm ‘nở hoa’ nước, gián tiếp gây hại đến tôm cá: tranh giành oxy, giảm cường độ ăn, giảm tốc độ tăng trưởng (Trichodesmium, Noctiluca, Scrippsiella,…)...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Tảo độc

  1. 24/12/2012 TAÛO ÑOÄC Ñeán nay, caùc nhaø nghieân cöùu thoáng keâ ñöôïc khoaûng vaøi traêm loaøi gaây ñoäc, trong ñoù ôû Vieät Nam hieän dieän khoaûng gaàn 100 loaøi. Nhöõng loaøi naøy coù ôû caû nöôùc ngoït laãn nöôùc maën, soáng phieâu sinh hay soáng baùm ñaùy. Caùc loaøi taûo gaây ñoäc coù theå chia laøm 3 kieåu: (1) Gaây bieán ñoåi maøu nöôùc, khi maät ñoä cao laøm ‘nôû hoa’ nöôùc, giaùn tieáp gaây haïi ñeán toâm caù: tranh giaønh oxy, giaûm cöôøng ñoä aên, giaûm toác ñoä taêng tröôûng (Trichodesmium, Noctiluca, Scrippsiella,…) Söï nôû hoa Noctiluca 1
  2. 24/12/2012 Noctiluca scintillans Söï nôû hoa Trichodesmium 2
  3. 24/12/2012 (2) Khoâng gaây ñoäc cho con ngöôøi nhöng ñoäc vôùi caù vaø caùc loaøi ñoäng vaät khoâng xöông soáng Gymnodinium mikimotoi hay Heterosigma akashiwo taïo chaát ñoäc tieâu dieät teá baøo maùu ôû mang caù hoaëc Chaetoceros convolus coù caùc gai daøi laøm mang caù bò ngheõn (3) Taïo chaát ñoäc tích luõy qua chuoãi thöùc aên (Gymnodinium catenatum, Alexandrium catenatum, Gambierdiscus toxicus,… ), caù vaø caùc loaøi hai maûnh khi aên caùc loaøi taûo ñoäc naøy seõ tích luõy chaát ñoäc trong teá baøo, khi con ngöôøi hoaëc caùc sinh vaät tieâu thuï khaùc aên phaûi seõ bò nhieãm ñoäc vaø bò ngoä ñoäc 3
  4. 24/12/2012 Söï nôû hoa Heterosigma 4
  5. 24/12/2012 Söï nôû hoa Gymnodinium 5
  6. 24/12/2012 Chaetoceros Nhöõng loaøi taûo tröïc tieáp taïo ra chaát ñoäc phaàn lôùn thuoäc 3 nhoùm ngaønh taûo chính: taûo lam (cyanophyta), taûo hai roi (dinophyta) vaø taûo sôïi baùm (haptophyta) (1) Nhoùm taûo lam: coù khoaûng hôn 20 gioáng nhö Anabaena, Microcystis, Nodularia, Oscillatoria,… Ñoä ñoäc cuûa taûo phuï thuoäc vaøo maät ñoä taûo, loaïi vaø löôïng chaát ñoäc; loaøi, kích thöôùc, giôùi tính vaø tuoåi cuûa ñoäng vaät aên phaûi. Ñoäc chaát do taûo lam tieát ra thuoäc hai nhoùm chính: ñoäc chaát thaàn kinh (neurotoxin) nhö anatoxin, anatoxin-a, homoanatoxin, saxitoxin vaø ñoäc chaát gan (hepatotoxin) 6
  7. 24/12/2012 Söï nôû hoa taûo lam Anabaena 7
  8. 24/12/2012 Nodularia (2) Nhoùm taûo hai roi:coù khoaûng gaàn 100 gioáng taïo ñoäc toágaây caùc hoäi chöùng nhö ASP (hoäi chöùng ngoä ñoäc gaây maát trí nhôù taïm thôøi), AZP (hoäi chöùng ngoä ñoäc azaspirazid), CFP (hoäi chöùng ngoä ñoäc ciguatera), DSP (hoäi chöùng ngoä ñoäc gaây tieâu chaûy), NSP (hoäi chöùng ngoä ñoäc thaàn kinh, PSP (hoäi chöùng ngoä ñoäc gaây lieät cô) (3) Nhoùm taûo sôïi baùm:goàm vaøi loaøi chöùa ñoäc toá nhö Prymnesium parvum, Chrysochromulina polylepis, Phaeocystis. Ngoaøi ra coøn moät soá gioáng taûo thuoäc caùc ngaønh khaùc nhö Pseudonitzschia thuoäc taûo khueâ (Bacillariophyta) 8
  9. 24/12/2012 ASP: Hoäi chöùng ngoä ñoäc gaây maát trí nhôù taïm thôøi Baûn chaát: laø caùc acid amin (domoic acid vaø caùc chaát töông töï) Taùc nhaân: Pseudonitzschia spp., Nitzschia navis, Amphora coffeaeformis Aûnh höôûng: ñeán heä thaàn kinh vaø tieâu hoaù, laø chaát ñoái khaùng maïnh cuûa glutamate Trieäu chöùng: hoa maét, choùng maët, aûo giaùc, laãn loaïn, maát trí nhôù taïm thôøi, leân côn ñoäng kinh 9
  10. 24/12/2012 Maät ñoä Pseudonitzschia (ASP) naêm 1999 AZP: Hoäi chöùng ngoä ñoäc asparazid Baûn chaát: laø caùc hôïp chaát polyether (azaspirazid vaø caùc chaát töông töï) Taùc nhaân: chöa bieát Aûnh höôûng: gaây ra trieäu chöùng thaàn kinh vôùi quaù trình lieät cô töø töø Trieäu chöùng: buoàn noân, noân möûa, tieâu chaûy traàm troïng, ñau co thaét vuøng buïng 10
  11. 24/12/2012 CFP: Hoäi chöùng ngoä ñoäc ciguatera Baûn chaát: ciguatoxin vaø caùc daãn xuaát Taùc nhaân: Gambierdiscus toxicus Aûnh höôûng: taùc ñoäng ñeán heä thaàn kinh do söï kích hoaït keânh ion Na + ñoái vôùi maøng teá baøo Trieäu chöùng: caûm giaùc teâ raàn, ngöùa ran ôû caùc ñaàu ngoùn tay, ngoùn chaân, ñaûo ngöôïc caûm giaùc noùng laïnh, maát thaêng baèng, nhòp tim, huyeát aùp giaûm, phaùt ban; coù theå daãn ñeán töû vong do khoâng hoâ haáp ñöôïc 11
  12. 24/12/2012 DSP: Hoäi chöùng ngoä ñoäc gaây tieâu chaûy Baûn chaát: okadaic acid (OA), dinophysis toxin (DTX) vaø caùc chaát töông töï Taùc nhaân: Dinophysis spp., Prorocentrum spp. Aûnh höôûng: kìm haõm heä enzym protein phosphatase Trieäu chöùng: buoàn noân, noân möûa, tieâu chaûy, ñau buïng, coù theå kích thích söï hình thaønh caùc khoái u trong heä tieâu hoaù 12
  13. 24/12/2012 13
  14. 24/12/2012 Maät ñoä Dinophysis (DSP) naêm 1999 NSP: Hoäi chöùng ngoä ñoäc thaàn kinh Baûn chaát: brevetoxin vaø caùc daãn xuaát Taùc nhaân: Karenia brevis, Chattonella spp. Aûnh höôûng: bòt kín keânh ion Na, gay hoaït hoaù lieân tuïc cho caùc teá baøo thaàn kinh, moät soá daãn xuaát coù theå gaây hoaïi huyeát Trieäu chöùng: caûm giaùc khaùc thöôøng, bieán ñoåi nhaän bieát noùng laïnh, khoù phaùt aâm, khoù nuoát 14
  15. 24/12/2012 Karenia 15
  16. 24/12/2012 16
  17. 24/12/2012 PSP: Hoäi chöùng ngoä ñoäc gaây kieät cô Baûn chaát: laø caùc alcaloid (saxitoxin vaø daãn xuaát) Taùc nhaân: Alexandrium spp., Gymnodinium catenatum, Pyridinium bahamense,… Aûnh höôûng: chaát ñoäc thaàn kinh, khoaù keânh vaän chuyeån ion Na+ ôû teá baøo thaàn kinh vaø teá baøo cô, ngaên caûn söï khöû cöïc vaø daãn truyeàn khaû naêng vaän ñoäng Trieäu chöùng: hoa maét, choùng maët, aûo giaùc, laãn loaïn, maát trí nhôù taïm thôøi, leân côn ñoäng kinh 17
  18. 24/12/2012 Ngoaøi ra coøn moät soá caùc ñoäc toá khaùc nhö: Ñoäc toá Taùc nhaân Aûnh höôûng Cooliatoxin Taét ngheõn thaàn kinh Coolia monotis khoâng bao, gaây roái loaïn hoâ haáp caáp tính Galactolipid Amphidinum carterae, Hoaïi huyeát, gaây cheát caù Karenia mikimotoi Maitotoxin Aûnh höôûng doøng ion Ca Gambierdiscus toxicus Primnesins Hoaïi huyeát Prymnesium parvum Pinnatoxins Ñoäc toá taùc ñoäng nhanh Prorocentrum lima Palytoxins Khöû cöïc treân maøng teá baøo Ostreopsis lenticularis Coolia 18
  19. 24/12/2012 Amphidium cartarae Prymnesium 19
  20. 24/12/2012 So saùnh moät soá chaát ñoäc töø taûo vaø caùc nguoàn khaùc: Chaát ñoäc Nguoàn goác Ñoä ñoäc Cyanide 1 Muscarin Moät soá loaïi naám 9 Okadaic acid 50 Taûo Dinophysis sp Domoic acid 80 Taûo Pseudonitzschia Primnesin 350 Taûo Primnesium Noïc raén Raén hoå mang 500 Saxitoxin 1.100 Taûo Alexandrium Ciguatoxin 22.000 Taûo Gambierdiscus Chaát ñoäc uoán vaùn Vi khuaån 100.000.000 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2