Tập 2: Phương pháp giáo dục thiên tài của James Saide - Những phương pháp giáo dục hiệu quả trên thế giới: Phần 2

Chia sẻ: Năm Tháng Tĩnh Lặng | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:53

Thêm vào BST

Báo xấu

176
lượt xem 53
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiếp tục với phương pháp giáo dục thiên tài của James Saide, trong phần 2 này sẽ trình bày các nội dung như: Thiên tài - kết quả của nền giáo dục mang tính toàn diện, giám sát ngặt nghèo sẽ “giết chết” thiên tài, bồi dưỡng phẩm chất ở con trẻ, dạy trẻ tự chịu trách nhiệm với hành vi của mình, giải đáp mọi thắc mắc của trẻ. Mời bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tập 2: Phương pháp giáo dục thiên tài của James Saide - Những phương pháp giáo dục hiệu quả trên thế giới: Phần 2

NI IỬNC I'I i ư ơ n c ; PHÁP GIẢO DỤC IIIHU QUẢ t k í : n ti in GIỚI ^ -• ộ t số bậc phụ huynh quan niệm rằng tốt hơn là nên bồi dưỡng con cái chuyên sâu về một năng khiếu nào đó. Thế nhưng, đây lại là một tư tưởng giáo dục hết sức sai lầm. Theo Tiến sĩ VVilliam James, các tri thức, kiến thức có mối quan hệ với nhau, luôn bổ sung hỗ trợ cho nhaụ. Sớm cho trẻ tiếp nhận kiến thức một cách chuyên môn sẽ hạn chế phạm vi hiểu biết của trẻ. Cách giáo dục như vậy là phiến diện và không đúng đắn. Trẻ có thể trở nên vượt trội ở môn sở trường được học nhưng cuối cùng vẫn là khổng có hiểu biết với nhiều những lĩnh vực khác trong đời sống. Tẳm hiểu biết, nhận thức ở những đứa trẻ như thế không thể gọi là đầy đủ và phong phú, và càng không thể nói những trường hợp đó là "thần đồtĩg". Tiến sĩ James đã dẫn chứng cho chúng ta trường hợp của Lismire - cậu bé được người ta gọi là "họa sĩ thần đồng". Ông James đọc được câu chuyên dầy ly kỳ về tài năng hội hoạ của cậu bé Lismire qua báo chí. Mới sáu tuổi, Lismire không chỉ là tác giả của những bức tranh có chất lượng nghệ thuật đẳng cấp cao mà cậu bé còn rất am hiểu về giải phẫu và nhiều kỹ xảo khác trong
Tập 2 - Phư
miữnc; 1’HƯƠNC PHẢI’ GIÁO DỤC Iii(:u QUẢ t k í :n t iỉi : c;kíi Ổng hỏi bố cậu bé: "Lismirc LÌmi
toàn bộ tlìời ^intĩ và tâìĩỉ trí ilỉằìĩỵ bc rồi. Tôi cho rnn
iến sĩ William Jamcs phàn bác quan điểm • của một sô' nhà giáo dục cho rằng mục đích của giáo dục là đê hình thành nên các thói quen. Trái lại, ông khuyến khích giáo dục phải công phá việc hình thành các thói quen, tức là phá vỡ các hành vi ứng xử mang tính rập khuôn, máv móc và đây mới là hiệu quà dích thực của giáo dục. Thế nhưng, tình hình giáo dục phô biến lại là đề cao "ký luật", dưa trẻ vào khuôn phép trở thành nguyên tắc vàng cùa giáo dục. Những đứa trẻ ngoan cần phải biết tuân thù kỷ luật. Một khi trẻ đã vi phạm kỷ luật thì dù vô tình hav cố V cũng cần "bị phạt". Người lớn chúng ta trong khi “rèn luyện" bọn trẻ đã vô tình biến kỷ luật thành một công cụ gò ép hạn chê bọn trẻ, đôi khi sử dụng mọi phương cách chỉ đê trẻ làm theo quy củ. Thật nguy hiếm vì chính mặt trái cùa "kỷ luật" là nguy cơ dập tắt nhiều phần nâng lực sáng tạo của trẻ. James Saide có một người chú sống râ't nghiêm khắc và có kỷ luật. Cuộc sống luôn luôn theo một lịch trình cố dịnh, dù là làm việc, nghỉ ngơi hay khi xử lý bất kỳ tình huống nào, dường như đều sần một công thức có trước. Song, người có kỷ luật như thế lại có một cậu con trai rất nghịch ngợm - cậu bé Peter. o
Peter là một cậu bé hiếu động, luôn chân luôn tay chẳng chịu yên một chỗ bao giờ. So với người cha rất ký luật của mình, Peter quả là một cực dối lập. Một lần, Peter tháo tung một chiếc kính vạn hoa mà bà nội vừa mang tới cho, lý do là cậu bé rất muốn biết bẽn trong kính vạn hoa fíy là cái gì. Tất nhiên, việc nàv dà dẫn tới một cơn thịnh nộ lôi đình của b ố cậu. Peter rất hay tháo tung các đồ vật, chỉ cần cậu bé tò mò muốn biết xem ben trong đồ vật đó như thế nào là cậu bé sẵn sàng tháo tung nó ra. Bao nhiêu lần cậu bé tháo thứ này thứ khác là bấy nhiêu lần bố cậu nổi giận, sau dó là đánh, là mắng, nhưng Pcter thì vẫn "chứn
NIỈỬNc; l ’I IƯƠNC PHẢI’ c;iẢO DỤC I ll ị: u QUẢ TRÍ-N TI1Ể GIỚI có mặt ở dó. Không kiềm chê đươc, ông James vội vàng ngăn bố của Peter lại: "Chú à, không nên làm quá như vậ\j với trẻ con..." Không nguôi ngoai được cơn tức giận, bố Peter dậm mạnh chân xuống nền nhà quay lại nói với ông James: "Bác còn bênh nó sao? Bác xem nó đã làm gì với cái đồng hồ của ồng nội nó?" "Dầu sao đồng hồ hỏng thì cùng hỏng rồi. Không lẽ chú q u ý cái đ ồ n g hồ hơn con trai của m ình à ? " - Ô n g Ị a m e s c ố gắng khuyên can. Lúc ấy, Peter vừa khóc vừa lúng búng: "Con... con thật sự không muôn làm hỏng cái đồng hồ. Chỉ là... chỉ là con muôn tháo nó ra đ ể sửa chữa cho nó mà thôi". "Thôi, dù là Peter chữa đồng hồ hay phá đồng hồ thì chú cũng không thế' đánh chết nó được... " - Ông James tiếp tục nói với bố của Peter - "... vả lại, đánh nó như thc không chừng chú sắp "giết chết một Edison" nữa cũng nên". Nghe lời nói của ông James, bô của Peter bỗng ngạc nhiên hỏi: "ý bác nói th ế là thê nào vậy?" “Thê này nhé, con nó gỡ tung cái đồng hồ ra là vì nó rất tò mò, nó rất muôn biết bén trong cái đồng hồ là như th ế nào. Từ một góc độ khác đ ể nhìn nhận thì đáy là biểu
Tập 2 - Phưitng pháp giáo dục thiên tài của James Saide hiện của tinh thần ham hiểu biết, là cơ sở của năng lực sáng tạo ở trẻ nhỏ. Là nguời cha hiểu biết, chúng ta phải giúp đỡ con trẻ càng nhiều cử hội học hỏi càng tốt. Tôi nghĩ, nếu như Pctcr đã diủỵc giảng giải về cấu tạo và nguyên lý hoạt động của đồng hồ thì chắc chắn nó không tùy tiện tháo tu)iy một chiếc đồng hồ như vậy đâu". Peter đã khóc rất làu rồi. Cậu bé ngồi ở góc nhà và bây giờ chi còn tiếng thôn thức. Ông James đến chỗ cậu bé và hỏi: “Cháu còn giận bô cháu nữa không?" Không hiểu sao lúc đó Peter im bặt tiếng khóc, ánh mắt ra chiều cương quvết lắm, cậu bé nói: "Không. Cháu không giận ông ây, cháu chỉ không muốn sông với ông ấy nữa, cháu hận ông ấy ỉ" Ngàv hòm sau, cả nhà nháo nhầc di tìm Peter. Thi ra, cậu bé bỏ đi theo một gánh hát. Khi mọi người tìm thấy cậu, Peter nhât quyết không chịu về nhà, bởi vì nó không cảm thây vui vẻ khi ở nhà mà di theo gánh hát thì hoàn toàn thoải mái và tự do. Bằng dù mọi cách đê thuyết phục Petcr trở về nhà mà vô ích. Sau vì thây mẹ khóc lóc khô sở quá, Peter miễn cưỡng theo về. Sự việc này thật sự chân động đối với người bô cùa Peter. Có lè dây là lần dầu tiên ông phải tự suy xót lại quan hệ cùa mình với con trai, nhìn nhận lại cách cư xử cúa mình với con. Với nhiều nỗ lực €E§
NHỮNG m ươNC m Ả I’ CIÁO uue I lli:u QUẢ TKíiN TI lí: CIỚI của người cha, quan hệ của hai cha con sau dó đà có nhiều cải thiện. Cậu bé Peter khi dó mới chín tuổi dã dần quên di cái mà cậu bé gọi là "hận ông ấy"... Trên đây là một trường hợp khá đặc biệt nhưng cũng có nhừng nét diên hình. Trong giáo dục, chúng ta tuyệt đối không dược áp dụng nhừng thói quen trong tính cách của bản thân để cường ép bọn trẻ dập khuỏn theo chúng ta. Đưa trẻ vào kỷ luật, khuôn trẻ vào cái quy củ thói quen sẵn có của người lớn nhiều khi chính là con dường dập tắt mọi năng lực sáng tạo, chủ động của con trẻ. Luôn luôn kiểm soát gắt gao, luôn luỏn giám sát ngạt nghèo không phải lả nhừng biện pháp giáo dục đúng đắn. Nguyên tắc vàng đối với những bậc làm cha mẹ chúng ta là đừng dùng kỷ luật đê áp chế các hành vi, tư duy cùng như sự phát triển các mạt khác của con trẻ.
N!ỈỮNC. H IƯ C M ; l’l 1ÁP c;iẢO DỤC I llị:u QUẢ TKÍ N TI lí: C.IỚI ôt sô" bạn bè của Tiến sĩ James, chẳng hạn như bác sĩ Hasa - cha của cậu bé Glanter Hasa mà chúng ta dã biết ở phần trước, có quan điểm rằng tài năng, trí lực và cả phẩm chất đạo đức của trẻ đều là nhờ vào sự ban tặng của ông trời. Quan điểm của Tiến sĩ James thì ngưực lại. Ông khẳng định tài năng và phẩm châ't của một con người quyết định ở và chủ yếu ở giáo dục. Bác sĩ Hasa luôn dạy dỗ cậu con trai Glanter phải thành thật, biết làm tròn bôn phận của bản thân, phải nhã nhặn và thân ái với mọi người; trong mọi việc, Glanter phải cân thận, tỷ mỉ, nhât định không thể liều lĩnh, tuỳ tiện. về điểm này, Tiến sĩ James lại có cách nhìn nhận khác. Ông cho rằng, thành thật và giữ trọn bổn phận của bản thân tất nhiên là những phẩm chất tốt. Song, điều quan trọng là phải bồi dưỡng trẻ ở phương diện cá tính và trí tuệ. Chẳng hạn, cậu bé Glanter được dạy dỗ hết sức chu đáo trong vấn đề cư xử với bè bạn. Đối với bè bạn, Glanter luôn hoà nhã và thân ái, không tranh giành hay cãi lộn bao giờ. Thê nhưng, có lúc Glanter đã từ chối việc giúp đỡ bè bạn. Lý do không phải ở cậu bé không tốt bụng mà ở chỗ thiếu tính sáng ^01
Tập 2 - Phưitng pháp giáo dục thiên tài của James Saide tạo, linh hoạt trong hành xử. Một điếm khác trong vấn đề bồi dường phẩm chất cho con trẻ dược Tiến sĩ James nhắc đến thông qua ví dụ ông kể sau đây: " H ô m ấy, tôi rê vào thăm cha con nhà Hasa. Khi tôi bước chân đ ến cửa thì nghe thấy tiếng bác sĩ Hasa dang quát mắng Glanter: "Con như th ế đấy hả? Tại sao đôi giầy vừa mới đi chưa được hai nyày, con dà để rách ra thế này?" Dứng ngoài cửa, tôi nghe rõ cả tiếng khóc thút thít của Glanter: “Bô', con không cô' tình mà... - tiếng của cậu bé lẫn tro n g tiếng khóc - "lúc con chơi với c l ĩ ú n n ó , con bị cái đinh móc vào, con không cô' tình làm như thế... # "Bị đinh móc vào à." - giọn g nói của bác sĩ Hasa đầy bực bội: "Bô' nói với con bao nhiêu lần rồi, con không nẹhe. Bô'đã nói là không điứỵc nghịch ngợm với mấy đứa đấy nữa. Hôm nay là chuyện cái giầy bị đinh móc vào, mai sẽ lí7 chân con bị đinh đâm vào, đến lúc dó thì làm sao hả?" m G l a n t e r tội n gh iệ p kh ôn g nói nổi lời nào nừa, tôi chỉ nghe thấy thằng bé khóc nức nở. K hô ng c ầ m lòng được, tôi đẩy cửa bước vào. “Hasa, chảo lình" - Giả bộ như không biết có việc gì đang xảy ra, tôi hỏi luôn: "Chuyện gì thế này? Làm sao nu1 Glanter bé nhỏ của bác lại m ề
M IỬNC rn ư ơ N c. m Ả P i.iẢ o D Ụ c i i i (: u g u Á T K iiN T i i r u ơ i ra nônẹ ỉiồi thế kia ?" Ô n g Hasa như v ẫ n chưa nguôi cơn giận, quay ra nói với tôi: 11Anh XCĨĨĨ LÍỒXỊ, biío ìỉó có baò ẹiờ nó chịu ĨỈ^ỈIC lời. Đôi giòi/ vừa mới mun chủ nổ, ìĩó ihì d ể bị rách ra như thè kin". "The à, d ể xem nàớ" - Tỏi cầm đỏi giầy lên, làm vè như xem xét kỹ càng lắm. "Dc xem nao, chỉ bị rách một tí thôi, cũỉiy khòtiẹ $110 cả. Anh Hasn à, đừn^ ỉnăĩiy mỏ Gìantcr nừiì. Giải/ của nó bị rách chắc nỏ cù)ĩ
Tập 2 - Phưitng pháp giáo dục thiên tài của James SaicỈL* Trong trường hợp trên, về lý lè, người bố của c.lanter hoàn toàn đúng nhưng cách xử trí như vậy thật không hợp lý. Khi trẻ làm hỏng dôi giầy, cha mẹ không nên phản ứng bằng hành động mắng mỏ, quát nạt. Điều cần thiết là cha mẹ phài bình tĩnh giải thích cho trẻ hiếu về hành vi sai của trẻ, đố trẻ nhận thức được cần cân thận hơn. 1lơn nữa, về mặt tâm lý trẻ, khi đê hỏng chính dôi giầy của mình, trỏ không phải là không buồn, nếu phải gánh chịu thêm những lời mang nhiếc cùa cha mẹ thì rất có khả nâng rơi vào cảm giác tội lỗi, cảm giác tự trách móc - điều này thật không tốt dối với t â m lý c o n tr ẻ . T r ư ờ n g h ợ p ô n g I ỉ a s a , vì q u á lo l ắ n g bao bọc con cái nên dà có phần khuếch trương sự việc. Khi răn đe cậu bé Glanter, ông nói: "Cái đinh lần này móc t h ủ n g g iầ y ỉĩhiòĩg lần sau có t h ể dam t h ủ n g c h â n ”. Cấch khuvên rãn con trẻ như vậy không những không l à m c h o trẻ h i ể u ra s ự q u a n t r ọ n g c ù a t ín h c ẩ n t h ậ n m à chỉ gây nên tâm lý sợ hài, nhút nhát ở trẻ mà thôi. Một điểm sai nữa là việc ông Hasa quy trách nhiệm cho nhửng dứa trẻ chơi cùng với Clanter. Theo cách nói cùa ông, nếu như Glanter không đùa nghịch với bộn trò đó thì dôi giầy của cậu bé sẽ không bị rách. Điều nàv cũng không có ích gì cho nhận thức dúng đắn của trô, bởi vì ở mức độ nào đó, như vậy là dạv trẻ tính ích kỷ, trẻ bị hình thành suv nghĩ bản thân ià nhất, bản thàn mới đúng còn các bạn khác là sai. Có thê nói, giáo dục từ phía cha mẹ có ảnh hưởng €2»
IIỬNC PHƯƠNG PHÁI’ CIÁO DỤC HIỆU QUÁ TRf:N t h è g iớ i VÔ cùng lớn dối với sự hình thành nhân cách của trô. Rất nhiều người thường than thở con cái mình không vâng lời, thậm chí nói rang con cái mình đà hư hỏng quá nhưng tại sao không nên dành một phần than thở, trách móc nào đó để nhìn nhận lại chính cách giáo dục con cái của bản thân mình?
M ! f \ i . PIIƯƠNt; PHAI’ CỈIÁO DỤC HIỆU QUÁ TRÊN THỂ t.R tl iáo dục con nên người nghĩa là con cái ê p h ả i "dám làm d á m chịu ", q u y ế t t â m l à m và không sợ thất bại. Đối với nhừng đứa trẻ dược giáo dục đầy đủ, “thất bại" không bao giờ là đ i ể m đ ế n , d i ề u c h ú n g c ầ n v à n h ấ t đ ị n h s ẽ l à m là t h a y dổi thất bại, sửa chữa điểm sai đê hoàn thiện hơn trong công việc. Một lẳn, trên dường từ trường về nhà, Saide vả người bạn thân Glanter di ngang qua phố Andeans. Phố Andeans không chỉ tập trung nhiều "nghệ sĩ điếờng phô" với các màn biểu diễn dặc sắc mà còn là nơi bày bán vô khối thứ đồ chơi, đồ lưu niệm hâp dẫn. Vì thế, con phố này vẫn luôn thu hút sự yêu thích của Saide, Glanter và mọi dứa trẻ như hai cậu bé. Hôm ấy, Saide và Cilanter dà cùng kéo nhau di xem hết chỗ này đến chỗ khác trên con phố Andeans. Các màn diễn trò và những đồ chơi dủ màu sắc được bày bán đà khiến cả hai đứa trẻ quên hết thời gian phải trở về nhà. Dang lúc hai cậu bé mải mê ngắm nhìn mọi thứ ồn ào và náo nhiệt của phố Anđeans, bổng ở đâu xuất hiện một thằng bc lớn tuổi hơn Saide và Glanter dứng chặn ngay trước mặt. Thằng bé kia túm lấy Glanter và lớn tiếng quát nạt: O