Thực hành Kế toán dành cho chủ doanh nghiệp: Phần 1

Chia sẻ: Minh Vũ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:159

Thêm vào BST

Báo xấu

127
lượt xem 27
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Phần 1 Tài liệu Kế toán dành cho chủ doanh nghiệp cung cấp cho người học các nội dung: Đối tượng và phương pháp kế toán, kế toán tài sản và nguồn vốn, kế toán chi phí - doanh thu - xác định kết quả kinh doanh, thiết lập thông tin kế toán phục vụ cho việc ra quyết định của chủ doanh nghiệp,... Mời các bạn cùng tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Thực hành Kế toán dành cho chủ doanh nghiệp: Phần 1

B ie n s o a n P G S .T S . V O V A N N H I D a i h o c k in h te T P .H C M KH TO AN D fN H CHO CHU DOANH NGHIEB • ■*« i. M i. ■ mm -IIf nh A x u a t b a n tA i c h in h
KE TOA N DANH CHO CHU DOANH NGHIEP 1
Bien soan: PGS.TS. Vo Van Nhi Dai hoc kinh te thanh pho Ho Chi Minh K E T O A N D AN H CHO CHU DOANH N G H IEP NHA XUAT BAN TAl CHINH
LOfl NO I DAU Thong tin ke toan het sufc can thiet cho nha quan lv - tir mot cii'a hang buon ban nho cho den 1 tap doan kinh tr co pham vi toan cau Tuy nhien de suf dung thong tin ke toan co hieu qua thi ngUofi duoc cung cap thong tin can phai co nhOfng kien thufc nhat dinh ve ke toan tren cac khla canh: doi ti/Ong, noi dung, phuong phap cung nhu kha nang doc hieu va phan tich thong tin ke toan. Tuy theo quv mo, dac diem kinh doanh va yeu cau quan ly ma nha quan ly can co nhtifng hieu biet thich ufng ve ke toan. NhUng hau nhu' diem giong nhau o' cac nha quan ly la nhufng quyet djnh kinh doanh cua ho deu phai diia tren nhCTng thong tin huu ich do ke toan cung cap. Be giup cho cac chii doanh nghiep co quy mo nho va trung binh tiep can vo'i ke toan dUo'i goc do la mot cong cu cung cap thong tin nh^m qua do co the hieu va suf dung du'o'c thong tin do ke toan cung cap. Chung toi bien soan cuon “Ke toan danh cho chii doanh nghiep” Hy vong cuon sach la tai lieu tham khao bo ich cho ngUo'i su' dung. Tac gia mong don nhan y kien dong gop cua ban doc.
Chuong 1 OOI TU0NG VA PHIfflNG PHAP KE TOAN ■ 1.1. Doi tu’ofng ciia ke toan: Bat ky 1 doanh nghiep du nho hay ldrn, du hoat dong trong linh vUc kinh doanh nao di nufa, de hoat dong dUo'c deu phai nam giif mot khoi luo'ng tai san nhat dinh. Qua trinh hoat dong cua doanh nghiep la qua trinh suf dung tai san. L;im cho tai san van dong, thay doi khong ngi/ng nham dat duo'c cac muc tieu do ra. Nhu vay, viec luon co duoc thong tin ve tai san va sii van dong cua no se giup cho chu doanh nghiep
loai tai san va sU van dong cua chting trong qua trinh hoat dong cua doanh nghiep. Co the liet ke 1 so loai tai san chu yeu cua doanh nghiep: - Tien. - Hang ton kho. - No' phai thu. - Cac loai chu'ng khoan (co phieu, trai phieu). - Tai san co dinh. Tung loai tai san nav la doi tUo'ng cu the cua ke toan. Tai san do dau ma co cung la cau hoi quan trong khong chi chu doanh nghiep mo'i quan tarn ma con la su quan tarn cua nhieu doi tUo'ng khac co quyen lo'i hoac gian tiep doi vo'i doanh nghiep. Ke toan phai cung cap thong tin ve cac nguon tao nen tai san cua DN va su van dong cua cac nguon nay. Co the liet ke 1 so nguon tao nen TS cua DN. - No' phai tra: bao gom cac khoan vay, mUOn, no' nan de bao dam nhu cau tai san cho hoat dong, nhu: + Vay ngAn han + Vay dai han + No' phai tra + ... - Von chu so' hufu: la nguon von do chu so' hiiu DN bo ra tu dau va bo sung them trong qua trinh hoat dong, nhu: - Nguon von kinh doanh. - Lo'i nhuan Tung loai nguon von nav la doi tUo'ng cu the cua ke toan Tai san va nguon von co moi quan he mat thiet. Bo'i bat 8
ky 1 loai tai san nao cung phai difo'c tao ta tir 1 hoac 1 so nguon nhat dinh. Do vay, luon luon co: Tong cong tai san = Tong cong nguon von Hoac: TAI SAN = Nof phai tra + V on chu scf htfu Vi d u : Cong ty A bo von ban dau de hinh thanh DN gom: - Tien mat: 100 trieu - Tai san co dinh: 400 trieu. Sau do khi di vao hoat dong, cong ty A co mua chiu 1 so hang hoa co tri gia 200 trieu. Nhu' vay: Khi mo'i thanh lap thi tong tai san la 500 trieu do von chu so’ hufu tao ra. Sau do, khi xay ra nghiep vu mua chiu hang hoa thi tong tai san la 700 trieu diioc tao ra tir von chu sd hufu (nguon von kinh doanh) 500 trieu va tCr no’ phai tra (phai tra ngU'o'i b a r) 200 trieu. * Tai san van dong, chuyen hoa nhu the nao la cau hoi vo cung quan trong doi vo'i chii doanh nghiep va cac nha quan ly bo'i tai san ma ho dau tii vao cac hoat dong la de sinh lo’i, ma muon sinh lo'i thi tai san phai van dong, luan chuyen khong ngting de thiTc hien ke hoach kinh doanh. Khi tai san van dong, chuyen hoa thi no se hinh thanh nen cac khoan chi phi va dong tho'i tao ra cac khoan doanh thu. Ke toan phai cung cap thong tin ve chi phi bo ra va doanh thu mang ve trong suot qua trinh hoat dong ciia doanh nghiep. Co the liet ke 1 so khoan chi phi va doanh thu chu yeu nhif sau: - Chi phi san xuat. - Chi phi tieu thu (ban hang) - Chi phi quan ly. 9
- Doanh thu ban hang. TiTng loai chi phi, doanh thu la doi tufong cu the cua ke toan. Doanh thu va chi phi co moi quan he mat thiet trong qua trinh hoat dong cua DN va qua do doanh nghiep mdi co can cOr de xac dinh lai, lo trong kv hoat dong cua minh. 2. PhtfcTng phap ke toan: De thu thap thong tin, xuf ly thong tin, tong ho'p va cung cap thong tin ve tinh hinh tai san, nguon von cung nhu tinh hinh kinh doanh cua DN thi ke toan phai sii dung cac phu’o'ng phap sau: 2.1. Phu'o'ng p h a p chiing tit ke toan. Day la phUo'ng phap ghi nhan thong tin ban dau ve cac nghiep vu kinh te phat sinh thong qua cac mau chufng tii duo'c nha nUoc quy dinh. Vi dir. Khi ban hang thi phai lap hoa don, khi chi tien thi phai lap phieu chi, ... Du'a vao chung tu" ke toan de thu thap thong tin ban dau, de kiem tra, kiem soat viec thuc hien noi quy. quy cho hoat dong, lam can ci'i de ghi so ke toan,... Chufng tir ke toan phai co day du chu ky cua nhung ngUo'i co trach nhiem. 2.2. Phu'o'ng phap tinh gia: Day la phu'o'ng phap xac dinh gia tri cua cac loai tai san de thu'c hien viec ghi so va tong ho'p thong tin theo yeu cau (juan lv. Vi du xac dinh gia nhap kho hang hoa, vat lieu: gia xuat kho hang hoa, vat lieu; xac dinh gia thanh san xuat the 1(1
bien san pham; xac dinh gia tri tai san co dinh, Viec tinh gia phai can cuf vao chi phi thifc te ma doanh nghiep da bo ra de co duo'c tai san ma minh dang nam giu hoac da stir dung. V i d u : Ngay 05 DN mua 1 chiec hang A co gia thuc te mua la 100. Nhif vay, hang A difpc ghi so theo gia 100. Gia su den ngay 08 co sU tang gia nen 1 cai hang A luc nay la 110, doanh nghiep khong diio'c dieu chinh hang A da mua thoo gia 1 10 ma van phai ghi nhan la 100 nhu' cu. Neu ngay 08 doanh nghiep mua tiep 1 cai hang A thi cai hang A nay duo'c ghi nhan theo gia 110. 2.3. Phiictng phap tai khoan va ghi so kep. - Tai khoan la phiio'ng phap difo'c dung de cung cap thong tin ve so hien co, tang, giam cho tC/ng loai tai san, nguon von, doanh thu, chi phi. Vi d u : Tai khoan tien mat cung cap thong tin ve so tien mat thu vao, chi ra, ton quy. Tai khoan vay ngiin han cung cap thong tin ve so tien di vay, tra no' va hien con thieu no' vay ng^n han. Tai khoan co 2 b£n: NO’ - CO de phan anh tinh hinh tang, giam cho tiTng doi tuiong ke toan No' Tai khoan Co Tai khoan duo'c nha niTo'c quy dinh thong nhat. 11
- Ghi so kep la phu'o'ng phap ghi so tien cua nghiep vu kinh te phat sinh vao cac tai khoan co lien quan. V I ) : DN chi tien mat 500 de mua hang hoa. Nhu vay, nghiep vu nay lien quan den tai khoan hang hoa va tai khoan tien m at, trong do hang hoa tang con tien mat giam nen khi ghi so phai ghi dong thdi vao ca 2 tai khoan nay. No' Tien mat Co No Hang hoa Co I 500 500 r Ghi c h u . Theo quy dinh khi tai san hoac chi phi tang thi ghi vao hen No', con giam ghi vao ben Co; nguon von hoac doanh thu tang thi ghi vao ben Co, giam ghi vao ben N o . 2.4. Phu'cmg phap bdo cdo ke toan. Bao cao ke toan la phu'o'ng phap tinh toan tong hop so lieu tu' cac so ke toan de tao ra 1 he thong cac chi tieu phan anh tinh hinh tai san, nguon von cung nhu tinh hinh va ket qua kinh doanh cua doanh nghiep trong thang, quy. nam. VI d u : De cung cap thong tin ve tai san va nguon von cua doanh nghiep vao cuoi thang thi ke toan phai lap bang can doi ke toan 12
B AN G CAN DOI KE TOAN Ngay 31.12.2005 Dcm vi: trieu d on g tAi sAn SO TIEN - Tien 100 - Hang ton kho 200 - Tai san co dinh 400 Cpng: 700 NGUON VON SO TIEN - No' phai tra 200 - Von chu so' hu'u 500 Cong: 700 De cung cap thong tin ve tinh hinh kinh doanh thi ke toan phai lap bao cao ket qua hoat dong kinh doanh (bao cao lai 16). BA O CAO KQHDKD T h an g 12/2005 Don vi: trieu d on g CH I TIEU SO T lfiN - Tong doanh thu 400 - Gia von hang ban 300 - Chi phi tieu thu 20 - Chi phi quan ly 30 - Lo'i nhuan triTo'c thue 50 - Thue thu nhap DN 14 - Lo'i nhuan sau thue 36 13
Chifdng 2 KE TO AN TAl SAN VA NGUON VON 2.1 Ke toan tai san Tai san cua doanh nghiep gom nhieu loai khac nhau nhiT tien, hang ton kho, no phai thu, cac loai chufng khoan va cac loai tai san co dinh. Sau day gidi thieu m ot so noi dung ctf ban lien quan den ke toan tifng loai tai san neu tren. 2.1.1 Ke toan tien: Tien la bo phan tai san quan trong cua doanh nghiep duo'c su' dung de mua sAm hang hoa, vat lieu, tra tien dich vu va thanh toan cac khoan no'. Tien cua doanh nghiep bao gom tien mat va tien gufi ngan hang, trong do tien mat phat sinh thu'o'ng xuyen trong hoat dong hang ngay tai doanh nghiep. Ke toan phai cung cap thong tin nhanh nhay, chinh xac ve tinh hinh thu chi, go'i vao - rut ra cua cac loai tien trong doanh nghiep. Tien bao gom: tien Viet Nam, ngoai te cac loai, vang bac da quy. Ke toan phai cung cap cu the ti/ng loai tien nhii neu tren. Viec ghi nhan cac nghiep vu lien quan den tien difo'c thUc hien nhu' sau: (1) Thu tien ban hang, cung cap dich vu No' TK Tien Co TK Doanh thu (2) Thu tien no' cua khach hang 14
No TK Tien Co TK No phai thu (3) Thu tien lai co tufc, lai tien gdi No TK Tien Co TK Doanh thu (4) Chi tien mua tai san nhi/ vat lieu, hang hoa No' TK Hang ton kho Co TK Tien (5) Chi tien tra no vay, no' ngifo'i ban, tra luong cong nhan No' TK No' phai tra Co TK Tien (6) Chi tien nop thue No' TK No' phai tra Co T K Tien Rieng nghiep vu gdi tien vao ngan hang hoac rut tien go'i ve quy tien mat khong lam thay doi tien cua doanh nghiep. + Gdi tien m M vao ngan hang N o T K tien (TGNH) Co TK Tien (Tien mat) + Rut tien gdi ngan hang ve quy tien mat No' TK tien (Tien mat) Co T K Tien (TGNH) 15
V j d u : Tai doanh nghiep co tai lieu sau: - Tien hien co dau thang: 50.000.000, trong do: Tien mat 10.000.000 Tien gdi ngan hang: 40.000.000 - Cac nghiep vu kinh te phat sinh 1. Thu tien ban hang bang Tien mat 20.000.000 2. Chi tien mat mua hang hoa: 10.000.000 3. Chi tien mat nop t! ue: 5.000.000 4. Rut tien gdi ngan hang tra no' vay: 10.000.000 5. Chi tien mat 8.000.000 gdi vao ngan hang Cac nghiep vu nay duo'c ke toan phan anh nhtf sau: 1. No' TK Tien (Tien mat): 20.000.000 Co T K Doanh thu 20.000.000 2. No' T K H ang hoa: 10.000.000 Co T K Tien (Tien mat) 10.000.000 3. No' T K No' phai tra (thue): 5.000.000 Co T K T ien (Tien m&t) 5.000.000 4. No' TK No' phai tra (vay): 10.000.000 Co T K Tien (TGNH ) 10.000.000 5. N o T K Tien (TGNH): 8.000.000 Co T K Tien (Tien mat) 8.000.000 16
No TK Tidn (TM) C rt TK Hang hoa 6 SD 10 000 000 10 000 000(2) ( 2 ) 10 000 000 (1) 20.000 000 5 000 000(3) 8 000 0 0 0 (5 ) N TK Doanh thu 20 000 000 23 000 000 20 000 000 ( 1) SD 7 000 .000 TK No phai TK No phai tra N TK Tien (TGNH) C N Ira (thue) N (vay) C SD 40 000 000 (3) 5 000.000 (4) 10 000 OOC 10 000 000(4) (5) 8 000 000 8 00 0 0 0 0 10 000 000 SD 38 000 000 Qua tai lieu tren rut ra nhan xet: - Tong thu: 20.000.000 - T ong chi: 25.000.000 Rieng 8.000.000 tien mat go'i vao ngan hang khong lam thay doi lifo'ng tien ciia doanh nghiep. - Tien hien con cuoi thang la 45.000.000, trong do: tien mat 7.000.000, tien gdi ngan hang 38.000.000 Diia vao cac thong tin duoc ghi nhan, cuoi thang ke toan se lap bao cao ve dong tien de phan anh dong tien vao, dong tien ra lien quan den hoat dong cua doanh nghiep. 17
BAO CAO LlTU C H U Y E N TIEN T h an g ... nam Dan v i: ... Tron g do C h i tieu S o tien N goai t
kho la bo phan tai san quan trong cua doanh nghiep de thiic hien qua trinh san xuat kinh doanh. Chu doanh nghiep can phai co thong tin cu the , day du. hop tho'i va chinh xac ve so hien co va sii tang giam cua tiing loai hang ton kho de thue hien viec kiem soat cung nhu dua ra nhting quyet dinh thufc hien chinh sach mua hang va du trti hop ly. Ke toan hang ton kho su' dung TK hang ton kho bao gom nhieu tai khoan cu the de theo doi rieng cho nhieu loai hang ton kho nhu: TK nguven vat lieu, TK cong cu dung cu, TK hang hoa, TK thanh pham.. Nguyen t&c ghi chep vao tai khoan hang ton kho nhu sau No' Co Nhap hang ton kho Xuat hang ton kho S_D: Hang ton kho hien co M ot so nghiep vu chu yeu: (1) Khi dung tien mua hang ton kho: No' TK hang ton kho No' TK thue GTGT dau vao (neu co) Co T K Tien (2) Khi mua hang chtfa thanh toan tien cho no'i ban No' TK hang ton kho No' TK thue GTGT dau vao (neu co) Co TK No' phai tra (3) Khi xuat hang ton kho de san xuat No' TK chi phi san xuat Co TK Hang ton kho io
(4) Khi xuat hang ton kho de tieu thu: No' TK gia von hang ban Co TK hang ton kho Cuoi kv chu doanh nghiep phai co bao cao tinh hinh nhap xuat ton hang ton kho de n&m b&t, phan tich, danh gia tinh hinh cung cap va du trCf hang ton kho nhAm co quyet dinh thich ufng ve tinh hinh sOr dung hang ton kho va giai quyet kip thoi hang dang bi \i dong hoac dang bi thieu cho nhu cau hoat dong Bao cao nhap, xuat, ton hang ton kho Loai hang... Thang ..nam ... Ten hang Ton N hap Xuait T on dau ky trong ky trong ky cu oi ky - H ang A So Tien SL Tien SL Tien SL Tien lugng - H ang B C ong X X X X Diia vao bao cao nay de so sanh va dinh mure hoac ke hoach ve dtf trOf. cung cap va suf dung hang ton kho *rong kv de danh gia viec thiic hien cac muc tieu da de ra. Vd: Tai doanh nghiep co tai lieu ve hang ton kho nhu' sau: 1. Mua vat lieu chua tra tien, gia mua 100. thue GTGT dau vao 10. 2. Mua hang hoa tra bang tien mat, gia mua 500, thue GTGT dau vao: 50 20
3. Xuat vat lieu 80 de che bien san pham Ke toan dinh khoan de ghi so: 1. No TK hang ton kho (vat lieu) 100 No' TK thue GTGT dau vao 10 Co TK No phai tra 110 2. No TK hang ton kho (hang hoa) 500 No' TK thue GTGT dau vao 50 Co TK tien 550 3. No' TK chi phi san xuat: 80 Co TK Hang ton kho (vat lieu): 80 Theo vi du nav thi khi mua hang, doanh nghiep nop thue GTGT la 60. Khoan thue nay se difo'c khau trif va thue GTGT dau ra khi ban san pham, hang hoa, dich vu. Lu~u y : Neu D N nop thue GTGT theo phifo'ng phap trifc tiep thi so thue dau vao nay duo'c tinh luon vao gia nhap kho ciia hang ton kho va do vay khong xuat hien van de khau trir. 2.1.3 Ke toan no' phai thu: No' phai thu trong doanh nghiep bao gom no' phai thu cua khach hang va phai thu khac nhu' thu tam u'ng, khoan cho mUo'n, khoan bat boi thiiong, ... Ke toan no' phai thu phai cung cap cho chu doanh nghiep tu'ng doi tifo'ng thieu no', so no' da thu, so con dang no' va dac biet la doi tU'o'ng no' nan day dua cung nhtf khoan no' chua thu hoi duo'c nhAm giup ngiro'i chu doanh nghiep co chinh sach va quvet dinh thu no' nhanh chong, hieu qua va han che hien tUo'ng bi chiem dung von. 21
Ke toan no' phai thu su dung TK No' phai thu. b a o gom cac TK cu the nhir: TK phai thu khach hang. TK tarn u'ng. TK phai thu khac Nguyen tac ghi chep nhii sau: N TK No jhai thu C So no phai thu ph.it smh So no phai thu da thu duoc SD: So no phai thu hien con - Mot, so nghiop vu chu veu: (1 ) Ban hang chifa thu tien: No' TK No' phai thu Co TK Doanh thu Co TK thue GTGT dau ra (neu co) (2) Thu tien do khach hang tra no' N o TK Tien Co TK No' phai thu (3) Chi tien tarn U'ng cho nhan vien No' TK No' phai thu Co TK Tien (4) Nhan vien nhan tarn ling thanh toan tarn ting ve khoan mua hang hoac dung cho cac hoat dong No' TK Hang ton kho 1loac No' TK chi phi Co TK No' phai thu 00