Tiết Đoan Dương

Chia sẻ: Nguyenhoang Phuonguyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

Thêm vào BST

Báo xấu

111
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Dẫu không được chú trọng như Nguyên Đán, nhưng Tiết Đoan Ngọ - còn gọi là Đoan Dương - vẫn là ngày Tết được nhiều người chờ đợi, và những tục lệ lý thú trong dịp này vẫn còn được lưu truyền "Tháng Tư đong đậu nấu chè Ăn Tết Đoan Ngọ trở về tháng Năm" Theo quan niệm của người xưa, thời điểm được coi là giữa năm không phải tháng 6 như cái lẽ tính toán thông thường, mà là khi mặt trời lên cao nhất trong cái ngày được xem là nóng nhất, nắng nhất trong năm. Những nghiên...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiết Đoan Dương

Ti t oan Dương D u không ư c chú tr ng như Nguyên án, nhưng Ti t oan Ng - còn g i là oan Dương - v n là ngày T t ư c nhi u ngư i ch i, và nh ng t c l lý thú trong d p này v n còn ư c lưu truy n "Tháng Tư ong u n u chè Ăn T t oan Ng tr v tháng Năm" Theo quan ni m c a ngư i xưa, th i i m ư c coi là gi a năm không ph i tháng 6 như cái l tính toán thông thư ng, mà là khi m t tr i lên cao
nh t trong cái ngày ư c xem là nóng nh t, n ng nh t trong năm. Nh ng nghiên c u, úc k t t th i x a th i xưa ã cho r ng gi chính ng c a ngày mùng 5 tháng 5 h ng năm chính là th i i m ó, i m c c dương, t c lúc khí dương th nh nh t. Và nh ng t c l cúng ki n, ăn u ng trong d p T t oan Ng h u h t u xu t phát ho c xoay quanh quan ni m ó, h u giúp cho con ngư i hòa h p v i l âm dương t nhiên c a t tr i. T c l ngư i Hoa V n tôn tr ng truy n th ng, ngư i Hoa kh p th gi i nói riêng và Vi t Nam nói chung v n luôn duy trì nh ng t c l c xưa trong d p T t oan Ng . Ngư i không bi t ho c không công nh n quan ni m âm - dương cũng ph i th a nh n r ng, u tháng 5 là th i i m chuy n mùa, khí h u khó ch u nh t và d gây b nh nh t. Khí tr i oi oi c ng thêm mưa n ng th t thư ng khi n cơ th con ngư i khó thích nghi ư c nhanh chóng, d c m m o. Vi c ăn u ng trong d p T t oan Ng ư c c bi t chú tr ng. ó là cách ngư i xưa m u m t mùa m i b ng nh ng món ăn mang tính gi i c m, l i cho s c kh e. Ngay t sáng s m, ngư i ta ã dùng m t tô cháo tr ng cho nh b ng. Trong ngày thì dùng nh ng món b i b s c kh e mà v n thanh nh , như nư c canh gà p vào ít g ng tránh cúm. Món tráng mi ng thì có chè trôi nư c, chè cũng v i ít g ng x t lát, nh m gi i c m, giúp cơ th ch ng l i vi c thay i th i ti t mưa n ng th t thư ng m t cách hi u qu . Mùa này trái cây v n d i dào nên dù nhi u dù ít, trong nhà không th thi u trái cây. Bên c nh ó là nh ng món ăn nhi u nư c và nh ng món
nư ng. B a t i cu i cùng trong ngày thư ng là m t món canh, món l u nóng gi nư c cho cơ th . M t t c l cũng khá lý thú là vi c ăn tr ng trong d p T t oan Ng . Món tr ng c bi t ư c làm t 4 lo i tr ng khác nhau: tr ng mu i, tr ng b c th o, tr ng gà, tr ng v t l t. T t c ư c ánh tan u r i em h p. Món ăn có v bùi c a tr ng mu i, v béo c a tr ng b c th o và v ng t t nhiên c a tr ng l t, ch m v i nư c tương. Tuy là món ăn mang tính truy n th ng, ôi khi còn là món b t bu c i v i con tr , nhưng nó cũng là món ăn khoái kh u c a nhi u ngư i. 4 lo i tr ng tư ng trưng cho 4 mùa và có tác d ng gi i tà ma, theo quan ni m c a ngư i xưa. Vì th , tr em nh t thi t ph i ăn m t chén tr ng h p trong d p T t mùng 5 tháng 5 này. Nhưng m t i u áng lưu ý là trong nh ng ngày này, ngư i ta tuy t i không dùng nh ng món ăn b . Vì quan ni m ây là th i i m dương khí c c th nh, nên c n tránh nh ng món ăn b dư ng, c bi t là sâm b c m dùng trong 2 tháng, ngo i tr nh ng lo i sâm b khí. T c l ngư i Vi t Có xu t x t Trung Hoa, nhưng T t oan Ng c a ngư i Vi t v n có nh ng t c l r t riêng. Kho ng 3 ngày trư c ó ngư i ta ã chu n b n u cơm rư u n p vào trong nh ng lá sen thơm ngát, n úng ngày m ra. Bu i sáng, tr con có khi còn m t nh m m t m trên giư ng, nghe mùi cơm rư u n p thơm ph c mà ph i b t d y i tìm. Các khu ch cũng thư ng xôn xao t sáng tinh mơ, và các bà các ch cũng c i s m hơn ngày thư ng, mua ư c trái cây tươi ngon nh t v cúng và cho tr con ăn “gi t sâu b ”.
Ăn cơm rư u và trái cây - c bi t là trái cây chua - ngay t bu i sáng, khi chưa có món gì trong b ng, chính là t c l “gi t sâu b ” ng nghĩnh. Ngư i ta quan ni m r ng ngày mùng 5 tháng 5, nh ng lo i giun sán, sâu b trong ngư i u “tr i lên” và ph i ăn nh ng món chua, ăn ho c u ng rư u tiêu di t giun sán. Nên con tr trong ngày này ư c c cách thư ng th c món cơm rư u v i men say ngòn ng t, th tư ng ch ng c m k iv i tr nh . Ngoài cơm rư u, ngư i ta cũng thư ng chu n b gói bánh ú nư c tro. Cái bánh nh xíu không nhân, ăn vào nghe hăng hăng nhàn nh t, nhưng ch m v i m t l i thành món ngon, m t ngư i ăn h t vèo c ch c m t lúc không th y ngán. Cái c bi t c a lo i bánh này là l p n p màu nâu, trong veo như m t ong lâu năm. Mu n có bánh trong như th thì ngư i làm ph i k ngay t khâu ch n g o, ph i là n p thu n không pha không l n t , và tùy theo a phương mà ngư i ta ngâm nư c tro hay nư c vôi khi n u, h t n p dư ng như nát ra thành b t và tr màu trong su t. Có ngư i l i ưa chu ng bánh có nhân hơn, và cũng có nhi u bi n t u c a lo i bánh này như nhân u xanh - s u riêng, nhưng bánh ú không nhân v n ph bi n và ư c yêu thích hơn c . gi i c, tr tà, dân ta còn có t c t m nư c lá mùi (ngò) già. T c l này g n gi ng d p T t Nguyên án. Nhưng trong T t oan Ng , nó còn liên quan n ni m tin r ng các lo i lá thu c ư c hái vào úng Ng s phát huy công d ng t t nh t. Vì th , n ngày này, nhi u nhà v n mua lá xông v treo c a, v i ni m tin nó s ngăn ng a b nh t t, gi i ư c tà ma y m khí xâm nh p vào nhà.
Các l cúng cũng thư ng không th thi u trong ngày này. ó là l i c u xin mưa thu n gió hòa, xin cho kh i u m t v mùa màng b i thu, m t năm cây c i sai qu và con ngư i an khang kh e m nh. L i c u ư c ó, mãi bao i v n là ni m mong m i g n gũi mà thiêng liêng c a con ngư i.