Tiểu luận Chính trị học đại cương: Lý luận về mối quan hệ giữa chính trị và kinh tế, liên hệ với nền kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

213
lượt xem 35
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở mục đích làm rõ những quan điểm lí luận của chủ nghĩa Mác – Lênin về mối quan hệ biện chứng chính trị - kinh tế, đề tài nghiên cứu làm rõ những bài học kinh nghiệm thực tiễn, những điểm tương đồng và bất cập của quan hệ chính trị - kinh tế trong quá trình đổi mới, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Mục đích cuối cùng là xác định hệ thống các quan điểm chỉ đạo và đề xuất một số giải pháp nhằm xây dựng thể chế chính trị và kinh tế Việt Nam trong sự thống nhất giữa định hướng xã hội chủ nghĩa và nền kinh tế thị trường.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận Chính trị học đại cương: Lý luận về mối quan hệ giữa chính trị và kinh tế, liên hệ với nền kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam hiện nay

HỌC VIỆN NGOẠI GIAO KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ Học phần: CHÍNH TRỊ HỌC ĐẠI CƯƠNG ĐỀ TÀI: Lý luận về mối quan hệ giữa chính trị và kinh tế Liên hệ với nền kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam hiện nay Giảng viên hướng dẫn : Trần Thị Thu Huyền Sinh viên thực hiện : Nguyễn Thị Hoài Thương Lớp/Khoa : CT47C1 Mã sinh viên : CT47C1-0034 Hà Nội, ngày 15 tháng 5 năm 2021 1
MỤC LỤC Bìa giới thiệu……………………………………………………………………1 MỞ ĐẦU………………………………………………………………………..3 1. Tính cấp thiết của đề tài………………………………………………….3 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu……………………………………….3 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu………………………………………..4 4. Phương pháp nghiên cứu ………………………………………………...4 5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài……………………………………5 NỘI DUNG Phần 1: Lý luận ………………………………………………………………….6 1.1. Khái niệm kinh tế, chính trị ………………………………………………6 1.2. Mối quan hệ chính trị - kinh tế theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin ……………………………………………………………………………………7 Phần 2: Liên hệ thực tiễn vấn đề đổi mới phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam……………………………………………..12 KẾT LUẬN …………………………………………………………………..…20 MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO………………………………..……………….22 2
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài: Chính trị và kinh tế là hai loại hình hoạt động cơ bản nhất cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của xã hội được tổ chức dưới hình thức nhà nước. Mỗi một chế độ chính trị nhất định sẽ có một nền kinh tế tồn tại và phát triển trong nó và là cơ sở vật chất cho chế độ chính trị đó. Còn chính trị thì bao giờ cũng được thiết lập trên nền tảng của một chế độ kinh tế nhất định, bảo vệ và phát triển chế độ kinh tế ấy. Mối quan hệ giữa chính trị và kinh tế quy định mọi mối quan hệ và mọi mặt của hoạt động đời sống xã hội; các hoạt động khác có diễn ra thuận lợi hay không đòi hỏi phải dựa trên mối quan hệ đó có diễn ra bình thường hay không. Mối quan hệ chính trị - kinh tế là mối quan hệ biện chứng và Việt Nam cũng không nằm ngoài quy luật đó. Sau 35 năm thực hiện đổi mới chính trị và đổi mới kinh tế, nền chính trị và kinh tế của Việt Nam đã vượt qua giai đoạn khủng hoảng kéo dài và có những bước tiến vượt bậc tạo nên vị thế của riêng mình trên trường quốc tế. Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại thiếu sót trong công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội còn cần tiếp tục làm rõ; nền kinh tế phát triển chưa bền vững, chưa tương xứng với tiềm năng, yêu cầu và thực tế nguồn lực được huy động;… Và để đối mặt với sự vận động chuyển tiếp không ngừng nghỉ của nền chính trị, kinh tế, xã hội trên toàn thế giới và những “cú sốc lớn” như đại dịch COVID-19, nền chính trị và kinh tế của Việt Nam cần phải đối mới linh hoạt để thích ứng và phát triển trong mọi hoàn cảnh. Vì vậy, việc nghiên cứu đề tài “mối quan hệ giữa chính trị và kinh tế trong quá trình đổi mới phát triền nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay” là hợp lí và rất cần thiết, đề tài không chỉ mang ý nghĩa lý luận mà còn mang tính thực tiễn cấp thiết. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3
Trên cơ sở mục đích làm rõ những quan điểm lí luận của chủ nghĩa Mác – Lênin về mối quan hệ biện chứng chính trị - kinh tế, đề tài nghiên cứu làm rõ những bài học kinh nghiệm thực tiễn, những điểm tương đồng và bất cập của quan hệ chính trị - kinh tế trong quá trình đổi mới, phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Mục đích cuối cùng là xác định hệ thống các quan điểm chỉ đạo và đề xuất một số giải pháp nhằm xây dựng thể chế chính trị và kinh tế Việt Nam trong sự thống nhất giữa định hướng xã hội chủ nghĩa và nền kinh tế thị trường. Để đạt được những mục đích này cần tìm hiểu và phân tích hệ thống quan điểm lí luận về quan hệ chính trị - kinh tế; luận giải mối quan hệ giữa chính trị và kinh tế hay vai trò của chúng với đường lối đổi mới của đất nước để làm rõ xu thế biến đổi, phát triển quản lý nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam giai đoạn hiện nay, nghiên cứu sự tác động của chính trị vào việc hình thành và phát triển nền kinh tế thị trường. Để đưa ra giải pháp chính yếu cho thể chế chính trị và kinh tế của Việt Nam thời đại mới thì cần một cái nhìn sâu rộng, tư duy phân tích logic đa chiều tình hình trong và ngoài nước trên mọi lĩnh vực và mọi mối quan hệ của đời sống xã hội. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: Đề tài nghiên cứu về mối quan hệ chính trị - kinh tế trong quá trình đổi mới phát triền nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Do đó, đề tài sẽ nghiên cứu về sự tác động của các nhân tố chính trị với những yêu cầu phát triền nền kinh tế thị trường và ngược lại, sự phát triển của nền kinh tế thị trường so với yêu cầu tác động của các nhân tố chính trị. Phạm vi nghiên cứu: nghiên cứu về mối quan hệ giữa chính trị và kinh tế trên địa bàn toàn Việt Nam trong giai đoạn đổi mới hiện nay. 4. Phương pháp nghiên cứu: Đề tài được nghiên cứu trên cơ sở những quan điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác – Lênin, Chủ tịch Hồ Chí Minh và của Đảng về chính trị, kinh tế, mối quan hệ giữa chúng trong thời kì quá độ lên chủ nghĩa xã hội; vận dụng phương pháp luận biện chứng duy vật và chủ nghĩa duy vật lịch sử gắn lý luận 4
với thực tiễn; phân tích, tổng hợp, khái quát hóa thông tin từ nhiều nguồn tài liệu có điểm tương đồng với việc giải quyết vấn đề của đề tài. 5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài: Về mặt lý luận, đề tài nghiên cứu làm rõ được mối quan hệ không thể tách rời độc lập giữa chính trị và kinh tế với nhau và trong các vấn đề của đời sống. Chính trị có tác động to lớn tới kinh tế; ổn định tình hình chính trị là tiền đề để phát triển kinh tế; một ngành kinh tế muốn phát triển mạnh mẽ và ổn định thì cũng đòi hỏi phải có sự ổn định về chính trị. Về ý nghĩa thực tiễn, nghiên cứu đề tài mối quan hệ giữa nền kinh tế và chính trị giúp chúng ta hiểu rằng thể chế chính trị phải luôn phù hợp với hình thái kinh tế để tạo điều kiện thúc đẩy nền kinh tế phát triển; hiểu biết hơn về thực trạng của nền kinh tế ở nước ta trong quá trình đổi mới hiện nay và định hướng tương lai. Đề tài còn giúp ta có một cái nhìn bao quát hơn về đời sống kinh tế chính trị đất nước: mặc dù mới bước vào công cuộc đổi mới nền kinh tế nhưng nước ta đã đạt được những thành tựu vô cùng to lớn góp phần vào giữ vững ổn định chính trị. Đồng thời qua đó giúp ta hiểu biết, tiếp cận nhanh hơn những chính sách đúng đắn của đảng nhà nước trong việc hoạch định đổi mới nền kinh tế đất nước để chủ động tham gia vào các hoạt động kinh tế góp phần xây dựng chế độ xã hội chủ nghĩa vững mạnh. 5
NỘI DUNG Phần 1: Phần lý luận 1.1. Khái niệm kinh tế và chính trị a. Khái niệm kinh tế Khái niệm “kinh tế” bắt nguồn từ “economi” trong tiếng Hy Lạp có nghĩa là sự tiết kiệm, sự lựa chọn nhằm đem lại lợi nhuận và hiệu quả tối ưu. Theo “Từ điển kinh tế chính trị học”, kinh tế là toàn bộ những mối quan hệ sản xuất nhất định trong lịch sử cơ sở hạ tầng, kinh tế xã hội; hoạt động kinh doanh của một nước nhất định bao gồm các ngành và các loại hình sản xuất tương ứng. Mỗi một phương thức sản xuất đều có nền kinh tế riêng của nó được phân biệt bởi tính chất sở hữu sản xuất mục đích phát triển của sản xuất hình thức và phương pháp kinh doanh. Theo quan điểm của các nhà sáng lập chủ nghĩa Mác-Lênin, thì kinh tế là toàn bộ phương thức sản xuất và trao đổi của một chế độ xã hội với nền tảng của kinh tế được tạo bởi các quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất, quan hệ tổ chức và quản lý sản xuất, quan hệ phân phối. Do đó, kinh tế tổng hòa các quan hệ sản xuất dựa trên một trình độ nhất định của lực lượng sản xuất, tạo thành cơ sở kinh tế của một chế độ xã hội nhất định. Khi trở thành một phạm trù, kinh tế được hiểu là toàn bộ hoạt động có tính cộng đồng trong quá trình sản xuất, lưu thông, trao đổi và tiêu dùng nhằm thỏa mãn nhu cầu vật chất của con người. Như vậy, kinh tế là toàn bộ các lĩnh vực, các ngành khác nhau của một nền kinh tế quốc dân mà cơ sở của nó là quan hệ sở hữu về tư liệu sản xuất trên nền tảng của một lực lượng sản xuất; cơ sở vật chất của một chế độ chính trị. b. Khái niệm chính trị: Chính trị trong tiếng Hy Lạp là Politika có nguồn gốc từ chữ Pólis có nghĩa là “nhà nước”. Từ điển Bách khoa Triết học xem chính trị là những công việc nhà nước với phạm vi hoạt động gắn với những quan hệ giai cấp dân tộc 6
và các nhóm xã hội lớn mà hạt nhân của nó là vấn đề giành, giữ và sử dụng quyền lực nhà nước. Chính trị liên quan đến nhiều mối quan hệ đấu tranh, hợp tác, hòa hoãn phức tạp khác nhau nhưng đều có nguồn gốc sâu xa xuất phát từ chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản xuất và phân hóa giai cấp từ mâu thuẫn không thể điều hòa giữa hai giai cấp cơ bản đối lập nhau trong phương thức sản xuất chủ đạo của một hình thái kinh tế xã hội. Cuộc đấu tranh giữa hai giai cấp đó đã lôi cuốn các cá nhân, nhóm người tầng lớp và giai cấp khác có liên quan tạo thành cuộc vận động xã hội rộng lớn. Chính trị nói chung và nhà nước nói riêng xuất hiện không chỉ vì bảo vệ lợi ích giai cấp mà còn do yêu cầu duy trì trật tự chung của toàn xã hội. Chính trị không chỉ dừng lại ở cuộc đấu tranh giữa các giai cấp mà còn là sự tham gia của nhân dân cùng các lực lượng xã hội vào việc định hướng quyền lực, xác định hình thức, nhiệm vụ, nội dung và phương thức hoạt động của nhà nước không chỉ vì lợi ích của giai cấp mà còn vì lợi ích của toàn xã hội. Chính trị còn chịu sự quy định của các yếu tố văn hóa, lịch sử, dân tộc, tôn giáo, khoa học,….mà nhất là triết học; sự tác động của của thời đại và tình hình thế giới đương đại. Nhưng, bản chất chân chính của chính trị là sự đấu tranh của giai cấp, của những người lao động bị áp bức bóc lột chống lại giai cấp và những người áp bức bóc lột. Chính trị chỉ thực sự giải phóng con người theo lý tưởng cao cả của loài người là tự do, bình đẳng, bác ái qua từng giai đoạn lịch sử cụ thể. Vậy, chính trị là quan hệ lợi ích mà cơ bản nhất là lợi ích kinh tế giữa các giai cấp, các nhóm xã hội và của nhân dân trong cuộc đấu tranh giải quyết vấn đề quyền lực nhà nước và xã hội ở một trình độ phát triển văn hóa và văn minh nhất định. 1.2. Mối quan hệ chính trị - kinh tế theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin: Mác và Anghen đã xem mối quan hệ chính trị - kinh tế là biểu hiện tập trung nhất của quan hệ giữa thượng tầng kiến trúc với hạ tầng cơ sở. Trong mối 7
quan hệ này, cơ sở hạ tầng – kinh tế giữ vai trò quyết định toàn bộ lịch sử chính trị, từ lịch sử hình thành giai cấp, đấu tranh giai cấp đến tiêu vong nhà nước và giai cấp; còn chính trị đóng vai trò là thượng tầng kiến trúc cũng có tính độc lập tương đối, tác động trở lại đối với hạ tầng cơ sở. Chính trị tuy bị kinh tế quyết định nhưng với tư cách là chủ thể định hướng của kinh tế, chính trị lại quy định chiều hướng, mục đích và việc giải quyết những vấn đề lớn của sự phát triển kinh tế xã hội, quyết định sự tồn vong các chế độ xã hội. Trong đó, quan hệ kinh tế, quan hệ sản xuất quyết định mọi quan hệ về chính trị, pháp luật, tư tưởng... Giai cấp nào chiếm địa vị thống trị về kinh tế thì cũng chiếm địa vị thống trị trong đời sống tinh thần của xã hội. Mâu thuẫn trong đời sống kinh tế, xét đến cùng, quyết định mâu thuẫn trong lĩnh vực chính trị, tư tưởng. Cuộc đấu tranh trong lĩnh vực chính trị, tư tưởng là biểu hiện của những mâu thuẫn trong đời sống kinh tế. Phát triển từ quan điểm trên, Lênin đã khái quát bản chất mối quan hệ chính trị và kinh tế thành: “Chính trị là sự biểu hiện tập trung của kinh tế” và “Chính trị không thể không chiếm địa vị hàng đầu so với kinh tế”. a. Chính trị là sự biểu hiện tập trung của kinh tế: Xét trong mối quan hệ nội dung - hình thức, chính trị là một trong những biểu hiện của kinh tế, nhưng là hình thức biểu hiện tập trung và cô đọng nhất. Nội dung quyết định hình thức nên kinh tế quyết định chính trị, về thể chế lẫn đường lối, chính sách. Chính trị ra đời từ kinh tế, do kinh tế quyết định; chính trị là sự phản ánh được xây dựng trên cơ sở kinh tế, gắn chặt với những đặc trưng và những nhiệm vụ kinh tế của xã hội. Do đó, kinh tế làm nảy sinh chính trị cả với tư cách là một chế độ bao gồm thể chế chính trị, công cụ, phương tiện để thỏa mãn nhu cầu, mục đích chính trị. Khi cơ sở kinh tế biến đổi thì chính trị cũng phải biến đổi theo để phù hợp và phản ánh đúng cơ sở kinh tế, từ đó tạo ra môi trường tốt nhất cho kinh tế phát triển theo quy luật khách quan. VD: Khi kinh tế tăng trưởng, một mặt nó làm biến đổi cơ cấu ngành kinh tế, hình thành nhiều ngành mới, tạo ra nhiều việc làm. Mặt khác, do ứng dụng công nghệ tiên tiến, tăng nhu cầu về nhân lực chất lượng cao, nếu giáo dục đào 8
tạo không đáp ứng kịp sẽ dẫn đến tình trạng dư thừa nhiều lao động giản đơn, tăng thất nghiệp nhưng lại thiếu lao động lành nghề. Sự hình thành, tồn tại và phát triển của chính trị là trên cơ sở những đòi hỏi khách quan của thực trạng sự phát triển kinh tế và sự liên hệ những lợi ích kinh tế căn bản của các giai cấp, tầng lớp khác nhau trong nền kinh tế. Sự phản ánh đó có tính chất tập trung, từ đó quyết định mục tiêu và động lực của sự phát triển kinh tế, tạo điều kiện, tạo môi trường và bảo đảm cho hoạt động kinh tế diễn ra suôn sẻ. Mục đích căn bản của chính trị là sự phát triển của kinh tế, kinh tế là gốc của chính trị, là thước đo tính hợp lí của chính trị. Một trình độ phát triển nhất định về kinh tế sẽ có một trình độ phát triển tương ứng nhất định về chính trị. Sự phát triển, biến đổi của kinh tế là nguồn gốc sâu xa của mọi sự biến đổi xã hội và chính trị, cho nên giải quyết mọi vấn đề chính trị đều phải xuất phát từ căn nguyên kinh tế. Nền chính trị của một nước, tuy phản ánh tất cả khuynh hướng kinh tế hiện tồn nhưng bao giờ cũng là sản phẩm trực tiếp của khuynh hướng kinh tế chủ đạo. Sự biến đổi, phát triển của kinh tế là nguồn gốc sâu xa của mọi sự biến đổi về xã hội và đảo lộn về chính trị. Là "sự biểu hiện tập trung của kinh tế", nên chính trị phải mang trong mình quy luật kinh tế khách quan, phản ánh nó trong cấu trúc, phương thức hoạt động của các yếu tố cấu thành hệ thống chính trị. Những yêu cầu, điều kiện của quy luật kinh tế khách quan cần phải được tôn trọng và tuân thủ, kể cả trước mắt nó có thể mâu thuẫn, trái ngược. Trong các đường lối, chính sách của Đảng cầm quyền tác động vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội thì chính sách kinh tế giữ vai trò quyết định. b. Chính trị không thể không chiếm địa vị hàng đầu so với kinh tế: Khẳng định vị trí quyết định của kinh tế đối với chính trị nhưng chủ nghĩa Mác – Lenin không phủ nhận vai trò lãnh đạo của chính trị với kinh tế. Khẳng định này nhấn mạnh tính độc lập tương đối và vai trò tác động trở lại rất tích cực của chính trị với kinh tế. Trong tất cả sự tác động trở lại của các nhân tố xã hội khác đối với kinh tế thì sự tác động của chính trị giữ vai trò quan trọng hàng đầu. Chính trị tác động trở lại kinh tế thông qua sức mạnh của các thể chế 9
của hệ thống chính trị, đặc biệt là nhà nước. Nếu có một nền chính trị đúng đắn, khoa học và phù hợp với cơ sở kinh tế của xã hội hiện tại thì nó sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho kinh tế phát triển, góp phần to lớn vào tăng trưởng nền kinh tế, hỗ trợ giải phóng sức sản xuất và làm lành mạnh các quan hệ xã hội. Ngược lại, một nền chính trị sai lầm, không khoa học, không phù hợp với thực tiễn kinh tế sẽ làm trì trệ, kìm hãm sự phát triển kinh tế, thậm chí gây nên khủng hoảng kinh tế, và luôn kéo theo sự mất ổn định của chính trị - xã hội. Chính trị luôn là hoạt động đi trước, hoạt động tạo hành lang, tạo môi trường cho kinh tế phát triển; giành, nắm quyền lực chính trị là điều kiện cần, có ý nghĩa quyết định để giai cấp cách mạng triển khai xây dựng một chế độ kinh tế - xã hội. Chính trị định hướng và tạo môi trường cho phát triển kinh tế trên tất cả các khâu: xây dựng đường lối phát triển kinh tế, định hướng quá trình tổ chức thể chế hóa đường lối, quản lý quá trình phát triển kinh tế và định hướng xã hội cho phát triển kinh. Chính trị không chỉ lãnh đạo kinh tế mà còn tham gia kiểm soát chặt chẽ những vấn đề cơ bản, then chốt của kinh tế: ngân sách, vốn, hoạt động tài chính tiền tệ, chính sách kinh tế đối ngoại …. Chính trị còn tham gia quản lí, kiểm soát chặt chẽ nội dung hoạt động của nền kinh tế, góp phần nâng cao tính năng động, đồng thời thẩm định tính đúng đắn của đường lối phát triển kinh tế. Thực tế nếu không có một đường lối chính trị đúng đắn thì một giai cấp nhất định không thể giữ vững được sự thống nhất chính trị của mình, cũng không thể hoàn thành được nhiệm vụ kinh tế. Thắng lợi của cách mạng chính trị là tiền đề, điều kiện tiên quyết cho những biến đổi về chất và phát triển kinh tế diễn ra tiếp theo. VD: Trong cách mạng xã hội chủ nghĩa, giai cấp công nhân và nhân dân lao động muốn giải phóng khỏi sự bóc lột và tha hóa, trước hết phải giành được quyền lực chính trị, nhà nước thì mới có tiền đề để cải tạo quan hệ kinh tế, sở hữu các tư liệu sản xuất cơ bản. Sẽ không thể có sự biến đổi và phát triển nào của nền kinh tế xã hội chủ nghĩa nếu giai cấp vô sản chưa giành được chính quyền nhà nước. 10
Chính trị có ổn định thì kinh tế mới có bước phát triển. Chính trị mất ổn định nền sản xuất xã hội sẽ bị đình trệ, ảnh hưởng nghiêm trọng tới an ninh quốc gia. Sự vận động phát triển kinh tế phải tính đến việc bảo vệ và phát triển thành quả chính trị đã đạt được, vì chính trị có tác động trở lại đối với kinh tế theo những hướng khác nhau, thúc đẩy hoặc kìm hãm. Bởi vậy, muốn để kinh tế phát triển đồng thuận với sự tác động của chính trị vào kinh tế, đòi hỏi phải quan tâm đến ba phương diện: đường lối chính sách kinh tế, thể chế kinh tế và chủ thể kinh tế. - Đường lối chính trị đúng đắn, khoa học sẽ can thiệp một cách tự giác vào quá trình kinh tế khách quan. Chính trị có thể vận dụng tổng hợp một số quy luật, điều kiện nhằm đưa nền kinh tế phát triển đúng quỹ đạo, phù hợp với lợi ích của chủ thể chính trị. - Không có đường lối chính trị đúng đắn thì không một giai cấp nào có thể giữ vững được sự thống nhất chính trị của mình và do đó cũng không có khả năng lãnh đạo kinh tế. - Nếu thiếu quan điểm chính trị đúng đắn trong giải quyết những vấn đề kinh tế, dù kinh tế vẫn tăng trưởng, nhưng trung tâm quyền lực chính trị lại không còn trong tay giai cấp thống trị đương thời. Một lực lượng, giai cấp xã hội khi đã nắm được quyền lực chính trị trong tay, tất yếu phải sử dụng quyền lực đó điều hành sự phát triển kinh tế theo hướng đem lại lợi ích nhiều nhất. Đồng thời, mọi chính sách phát triển kinh tế, xã hội do giai cấp nắm quyền lực chính trị ấy đề xướng và triển khai đều hướng tới mục tiêu củng cố quyền lực chính trị của họ. Rõ ràng duy trì, bảo vệ quyền lực chính trị của giai cấp, lực lượng nắm quyền, luôn là ưu tiên hàng đầu. Tổng hợp lại về mối quan hệ chính trị và kinh tế, đây là mối quan hệ cơ bản nhất, đồng thời nhạy cảm và phức tạp nhất trong các quan hệ xã hội. Để giải quyết tốt quan hệ này, cần phải tránh cả hai khuynh hướng sai lầm: tuyệt đối hóa kinh tế và tuyệt đối hóa chính trị. Thực chất sự tác động chính trị đối với kinh tế là tạo môi trường xã hội ổn định, giải phóng sức sản xuất, tạo động lực phát triển kinh tế và định hướng phát triển. Sự phát triển xã hội đòi hỏi phải có sự ưu tiên của chính trị đối với kinh tế, phải có giải pháp chính trị để phát 11
triển kinh tế. Kinh tế càng phát triển thì chính trị càng phải mở rộng, đổi mới, tạo tiền đề tiên quyết cho kinh tế phát triển. Phần 2: Liên hệ thực tiễn vấn đề đổi mới phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam: Mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị, giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa là hai trong tám mối quan hệ lớn được nêu trong Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (Bổ sung, phát triển năm 2011). Tuy nhiên, vấn đề này được đặt ra ngay từ khi đất nước tiến hành công cuộc đổi mới, trong đó trực tiếp và trước hết là đổi mới kinh tế. Mọi cuộc đổi mới trên thực tế đều theo trình tự từ đổi mới tư duy, tiếp đó là đổi mới thể chế và cuối cùng là đổi mới tổ chức, bộ máy, con người cho phù hợp với yêu cầu mới. Đó cũng chính là nội dung cốt lõi của mối quan hệ giữa kinh tế và chính trị, là cơ sở cho việc hình thành chủ trương, đường lối phát triển đất nước trong suốt 35 năm qua. 2.1. Quan điểm của chủ tịch Hồ Chí Minh về mối quan hệ chính trị - kinh tế: Trong quá trình hoạt động và cùng với Đảng lãnh đạo sự nghiệp cách mạng của dân tộc, chủ tịch Hồ Chí Minh đã quán triệt theo quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin về mối quan hệ giữa chính trị và kinh tế, nhiều lần nêu cao tầm quan trọng của mối quan hệ này, đồng thời khẳng định cần phải đổi mới nó để phục vụ sự nghiệp xây dựng xã hội chủ nghĩa. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng chính trị phải tập trung vào phát triển kinh tế, “kinh tế phải gắn liền với chính trị”, “kinh tế gắn liền với con người, xã hội”, cần “không ngừng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân”. Trong phát triển kinh tế-xã hội cần tạo ra sự phát triển hài hòa và cân đối giữa các mặt kinh tế với chính trị, con người với xã hội mà sử dụng một cách có hiệu quả kinh tế sẽ là đòn bẩy cho sự phát triển của kinh tế-xã hội. Tăng trưởng kinh tế cần phải gắn với tiến bộ xã hội. Một trong những nét tư duy kinh tế nổi bật của chủ tịch Hồ Chí Minh đó là sử dụng các đòn bẩy kinh tế không chỉ để phát 12
triển kinh tế mà còn là chính sách để thực hiện công bằng xã hội. Công bằng xã hội được Người xem không chỉ là mục tiêu của chủ nghĩa xã hội mà còn là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Tư tưởng Hồ Chí Minh về mối quan hệ chính trị - kinh tế còn được lồng ghép vào tư tưởng của nhiều lĩnh vực và những giai đoạn cụ thể, vẫn còn có giá trị định hướng cho mối quan hệ chính trị - kinh tế trong thời kì quá độ lên xã hội chủ nghĩa của nước ta hiện nay. Người còn khẳng định kinh tế giữ vai trò quyết định trong quan hệ với chính trị. Tư tưởng này được áp dụng vào việc giải quyết các vấn đề của đất nước hậu chiến tranh: dịch bệnh, đói nghèo, mù chữ,…, mục tiêu độc lập dân tộc phải gắn liền với ấm no, hạnh phúc của nhân dân, với lý tưởng chủ nghĩa xã hội. Nhận định được vai trò quyết định của kinh tế chính trị, chủ tịch Hồ Chí Minh đã kêu gọi toàn dân tăng gia sản xuất, tập trung xây dựng kinh tế vững mạnh theo định hướng chính trị xã hội chủ nghĩa làm tiền đề cho các lĩnh vực khác phát triển. Với Người, mục đích kinh tế là phục vụ nhân dân cho nên nó cần dựa vào nhân dân để làm cho sản xuất phát triển, tức là quan điểm về mục tiêu thống nhất với quan điểm về động lực. 2.2. Kinh tế - chính trị nước ta giai đoạn trước 1986: Sau năm 1975, đất nước hoàn toàn giải phóng lại phải đối mặt với nền kinh tế bị tàn phá kiệt quệ, đời sống nhân dân vô cùng khổ cực, nền công nghiệp vô cùng lạc hậu so với các nước trên thế giới. Kinh tế Việt Nam giai đoạn 1976- 1986 hay còn gọi là Thời kỳ bao cấp là giai đoạn áp dụng mô hình kinh tế cũ ở miền Bắc cho cả nước sau khi thống nhất và đồng thời là giai đoạn của những tìm tòi để thoát khỏi mô hình này. Miền Bắc đẩy mạnh sản xuất tập trung, tăng số lượng hợp tác xã, tuy nhiên năng suất vẫn trì trệ. Ở miền Nam, việc hợp tác hóa tương tự được tiến hành khẩn trương nhưng không thích hợp và sớm bị dỡ bỏ. Điều này cho thấy cơ chế quản lý tập trung quan liêu bao cấp thời chiến đã không còn phù hợp , trở thành rào cản kìm hãm sự phát triển của nền kinh tế. Trên cơ sở và tình hình cấp bách đó, đại hội VI của Đảng 1986 đã đưa ra đường lối đổi mới kinh tế: xóa bỏ cơ chế quản lí tập trung quan liêu bao cấp, chủ trương xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ 13
chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Đây cũng được coi là một bước ngoặt lịch sử, một sự thay đổi căn bản, sâu sắc và toàn diện, chuyển đất nước từ mô hình phát triển cũ sang mô hình mới, là tiền đề quan trọng để đem lại thành quả to lớn và có ý nghĩa lịch sử ngày hôm nay. 2.3. Kinh tế - chính trị nước ta giai đoạn sau 1986 đến nay: Đổi mới nền kinh tế đất nước là điều hết sức cần thiết; muốn xây dựng xã hội chủ nghĩa thành công thì điều kiện tiên quyết là phải có một nền kinh tế vững chắc, ổn định đáp ứng đầy đủ mọi điều kiện cho đất nước đi lên xã hội chủ nghĩa thành công. Công cuộc đổi mới nền kinh tế ở nước ta do Đảng cộng sản Việt Nam lãnh đạo, vì thế mọi hoạt động về chính trị và kinh tế đều có chung mục đích đưa đất nước xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội. Công cuộc đổi mới này diễn ra dưới sự lãnh đạo của thế chế chính trị khác với các nước khác, đó là nhà nước xã hội chủ nghĩa, do đó mối quan hệ kinh tế-chính trị nước ta có nhiều điểm đặc trưng. Quan hệ sản xuất thống trị hiện nay là quan hệ sản xuất cộng sản chủ nghĩa, với hai thành phần kinh tế chính là kinh tế nhà nước và kinh tế tập thế, từ quan hệ sản xuất đó mà hình thành nên thể chế chính trị xã hội chủ nghĩa. Hiện nay, liên minh giữa công nhân và nông dân vẫn nắm vững thống trị. Để tiếp tục con đường xã hội chủ nghĩa, thực hiện thành công mọi hoạt động chính trị và sự nghiệp xây dựng xã hội chủ nghĩa thì thì cần có một nền kinh tế mạnh mẽ, phát triển vững chắc làm bàn đạp. Với trung tâm lãnh đạo là Đảng, mọi hoạt động kinh tế đều phải tập trung hướng đến ổn định chính trị, phục vụ dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, từng bước đi lên xây dựng thành công xã hội chủ nghĩa. Chính sách đổi mới kinh tế của đại hội Đảng lần VI năm 1986 đã tạo nên một bước ngoặt không chỉ cho đường lối phát triển nền kinh tế nước ta mà còn đi liền với đổi mới hệ thống chính trị. Chính sách này bám sát chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh về quan hệ chính trị - kinh tế nhưng cũng rất coi trọng việc bổ sung, sửa đổi phù hợp tình hình thời đại mới. 14
2.3.1. Đổi mới tư duy về quan hệ chính trị với kinh tế: Xét trên tổng thể, Đảng ta bắt đầu công cuộc đổi mới từ đổi mới về tư duy chính trị trong việc hoạch định đường lối về chính sách đối nội, đối ngoại. Đó là một sự kết hợp có nguyên tắc giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị nhằm giải phóng sức sản xuất, phát triển chính trị - xã hội, thực hiện dân chủ tốt hơn và thể hiện tư duy mới của Đảng ta về quan hệ chính trị với kinh tế trong điều kiện lịch sử cụ thể. Ngay từ đầu, Đảng đã nhất quán trong việc kết hợp chặt chẽ đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm, đồng thời từng bước đổi mới chính trị phù hơp yêu cầu phát triển kinh tế. Đảng đã có chủ trương xây dựng nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa, nhận thức được mỗi thành phần kinh tế sẽ có bản chất và chịu tác động bởi quy luật kinh tế riêng. Do đó, mối quan hệ chính trị - kinh tế cần được duy trì chặt chẽ để tránh sự phát triển lệch hướng, tiêu cực của kinh tế, cần một chế độ chính trị bền vững, ổn định để định hướng nền kinh tế theo đúng con đường của Đảng và nhà nước đã đề ra. Việt Nam tập trung thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đổi mới kinh tế, khắc phục khủng hoảng kinh tế - xã hội để xây dựng và củng cố niềm tin của nhân dân, tạo điều kiện đổi mới các mặt khác của đời sống xã hội, đặc biệt là đổi mới hệ thống chính trị. Cuối cùng, mục tiêu chính của đổi mới hệ thống chính trị là nhằm thực hiện tốt dân chủ xã hội chủ nghĩa, phát huy đầy đủ quyền làm chủ của nhân dân. Đổi mới kinh tế tiếp tục đi vào chiều sâu trong quá trình phát triển kinh tế- xã hội ở Việt Nam, những vấn đề đã rõ tiếp tục được khẳng định, vấn đề chưa rõ được nghiên cứu, bổ sung cả về lý luận và thực tiễn. Như vậy, với việc kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm, đồng thời từng bước đổi mới chính trị, chúng ta vừa thúc đẩy được nền kinh tế của đất nước phát triển theo quy luật khách quan, vừa tạo nên sự năng động, tích cực trong tư duy, tư tưởng và đời sống tinh thần nói chung của xã hội, làm cho con người được thực sự tự do và có điều kiện phát huy tính chủ động, sáng tạo của mình. Hình thái kinh tế 15
cộng sản chủ nghĩa đã hình thành nên chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta đồng thời những hoạt động chính trị các chính sách và sự lãnh đạo của Đảng và nhà nước cũng giúp công cuộc đổi mới kinh tế diễn ra thành công và đạt được nhiều thắng lợi vô cùng quan trọng. Hai quá trình đó có quan hệ biện chứng với nhau, tạo nên sức mạnh giúp chúng ta có cơ sở thực hiện thành công sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước. 2.3.2. Đổi mới và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước trong việc giải quyết quan hệ chính trị với kinh tế: Trong thời kỳ phát triển mới của đất nước, thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá, việc đổi mới, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đôi với việc giải quyết mối quan hệ chính trị và kinh tế là rất cần thiết và cần được thực hiện một cách nghiêm túc. Sự ổn định về chính trị là tiền đề quyết định sự thắng lợi của công cuộc đổi mới kinh tế nước ta hiện nay. Mọi tổ chức Đảng và đảng viên phải quán triệt sâu sắc và nghiêm túc chấp hành đường lối kinh tế của Đảng. Đảng cũng cần phải đặc biệt quan tâm bồi dưỡng đội ngũ cán bộ kinh tế; quản lý tốt đảng viên để ngăn ngừa suy thoái đạo đức, tiến hành kiểm tra thường xuyên việc lãnh đạo các hoạt động tài chính của các địa phương; bảo đảm cho tiền của và tài sản công được phân bố và sử dụng đúng đường lối của Đảng. Đảng và nhà nước cũng cần đổi mới và tăng cường công tác quản lý trong việc giải quyết quan hệ chính trị và kinh tế. Trong quản lý kinh tế-xã hội, chính quyền các cấp cần phải quán triệt nghị quyết của Đảng đầy đủ và kịp thời cụ thể hóa thành các kế hoạch để đưa vào cuộc sống. Đồng thời công tác tổng kết, đúc rút kinh nghiệm cần được tiến hành thường xuyên để điều chỉnh những chính sách của Đảng. Trong thời đại phát triển mới, việc quản lý kinh tế-xã hội nên được chuyển mạnh sang bằng các công cụ quản lý vĩ mô và sức mạnh kinh tế của Nhà nước, đồng thời thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ và phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong việc quản lý, phát triển kinh tế-xã hội. Bên cạnh đó, cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách hành chính, tinh giản bộ máy nhà nước các cấp và thường xuyên đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn cho đội ngũ 16
cán bộ nhà nước. Việc sử dụng các khoản đóng góp của dân cũng cần được thực hiện công khai hóa, đảm bảo chi tiêu minh bạch, hợp lý. Như vậy, mối quan hệ chặt chẽ giữa kinh tế và chính trị của nước ta vẫn luôn được duy trì chặt chẽ với nhau, cùng tác động qua lại tích cực để hoàn thành công cuộc xã hội chủ nghĩa chung của toàn dân tộc. 2.3.3. Những tồn tại và giải pháp khắc phục: Tồn tại: Bên cạnh những thành tựu đã đạt được, quá trình đổi mới đất nước nói chung và đổi mới kinh tế, đổi mới chính trị ở nước ta nói riêng vẫn còn những bất cập, hạn chế. Cho đến hiện nay, chúng ta vẫn chưa có được nhận thức rõ ràng, cụ thể và đầy đủ thế nào là nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, khiến cho lý luận, nhận thức về mô hình mới vẫn còn thiếu sót, gây cản trở cho việc hoạch định chính sách. Nền kinh tế nước ta tuy đã có những bước tăng trưởng nhưng còn chậm và chưa bền vững, chưa tương xứng với tiềm năng hiện có: “Nền kinh tế chủ yếu vẫn phát triển theo chiều rộng, tăng trưởng kinh tế còn phụ thuộc nhiều vào các yếu tố về vốn, tài nguyên, lao động trình độ thấp, chưa dựa nhiều vào tri thức, khoa học và công nghệ, lao động có kỹ năng”. Bên cạnh đó, đổi mới chính trị còn chậm và hiệu quả còn thấp: “Tổ chức bộ máy của Đảng và toàn hệ thống chính trị còn cồng kềnh, nhiều tầng nấc; chức năng, nhiệm vụ ở một số tổ chức còn chồng chéo; hiệu lực, hiệu quả hoạt động của nhiều tổ chức trong hệ thống chính trị chưa đáp ứng được yêu cầu, nhiệm vụ,...” Bên cạnh đó, các hoạt động chính trị còn tồn tại nhiều bất cập, tác động đến quá trình đổi mới phát triển nền kinh tế. Nhà nước đã có tác động quá sâu vào các hoạt động kinh doanh, sản xuất kinh tế, chính phủ chưa tạo được môi trường kinh doanh thật sự lành mạnh, bình đẳng khi thực tiễn, khu vực kinh tế tư nhân với tiềm năng sản xuất kinh tế hiệu quả hơn thì lại không có nhiều cơ hội tiếp cận vốn, đất đai, thông tin, cơ hội trong đấu thầu cũng như tiếp cận thị trường như khu vực kinh tế nhà nước. Doanh nghiệp nhà nước vẫn được “ưu ái” về mọi phương diện, chiếm nguồn lực lớn nhưng một số lại sử dụng không 17
hiệu quả, gây thất thoát, thua lỗ. Mặc dù đã có chủ trương cải cách, thoái vốn, tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước nhưng vẫn còn rất chậm. Sự bất bình đẳng trên dẫn đến hậu quả là khả năng cạnh tranh của nền kinh tế nước ta còn thấp, môi trường đầu tư kinh doanh đã được cải thiện nhưng chưa đáp ứng yêu cầu. Ngoài ra, hệ thống pháp luật Việt Nam trong thời gian qua còn thiếu đồng bộ, chồng chéo, nhiều bộ luật ban hành một thời gian chưa thi hành đã phải sửa, không ít luật đã ban hành nhưng không đi vào thực tiễn. Trong điều kiện hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, thể chế kinh tế nước ta vẫn chậm đổi mới, thiếu chủ động trong xây dựng các rào cản không trái với các cam kết quốc tế để bảo vệ thị trường và doanh nghiệp trong nước trước những tác động tiêu cực từ bên ngoài. Những hạn chế này khiến các doanh nghiệp trong nước nói riêng, nền kinh tế đất nước nói chung chưa tận dụng có hiệu quả các cơ hội do hội nhập quốc tế đem lại. Những hạn chế của thể chế kinh tế đã dẫn đến sự suy giảm niềm tin của một bộ phận người dân và doanh nghiệp vào sự quản lý, điều hành của bộ máy Nhà nước. Tình trạng quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong bộ máy quản lý Nhà nước tuy đã được cải thiện nhưng vẫn tồn tại. Đây cũng là vấn đề rất cần được quan tâm để có giải pháp khắc phục trong thời gian tới. Giải pháp: Bên cạnh những chính sách đổi mới, phát triển công tác lãnh đạo, quản lý của Đảng và Nhà nước trong giải quyết quan hệ chính trị-kinh tế thì để khắc phục những tồn tại và thúc đẩy quá trình đổi mới phát triển nền kinh tế và chính trị nước nhà, một số giải pháp vĩ mô cũng cần được thực hiện, đảm bảo. Sự ổn định của chính trị là nhân tố tiên quyết để đảm bảo sự vững bền của nền kinh tế, là điều kiện để giữ và thu hút nguồn đầu tư trong nước và đầu tư nước ngoài vào nước ta. Do đó cần phải đảm bảo giữ vững nền chính trị của nước nhà, củng cố phát triển vai trò lãnh đạo của Đảng, nâng cao hiệu lực quản lý của Nhà nước và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Đất nước còn cần một hệ thống luật pháp hoàn thiện: cụ thể, rõ ràng, đầy đủ và công bằng, văn minh. Nhà nước có vai trò, trách nhiệm giải quyết các vấn đề kiện tụng, đảm 18
bảo ổn định trong điều tiết kinh tế tầm vĩ mô, hạn chế tối đa các loại tiêu cực. lạm phát trong quá trình phát triển kinh tế. Để mở đường cho thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa tiếp tục mở rộng, phát huy tiềm lực thì cần xóa bỏ triệt để các cơ chế tập trung quan liêu bao cấp đã lỗi thời, hoàn thiện cơ chế quản lý kinh tế của Nhà nước bằng cách định hướng phát triển kinh tế, đưa ra hệ thống chính sách thống nhất, hợp lí tạo môi trường thuận lợi và ổn định cho kinh tế phát triển, đồng thời hạn chế và khắc phục những tiêu cực còn tồn tại trên thị trường. Nhà nước đảm bảo chức năng quản lý kinh tế, nhưng không can thiệp vào quá trình quản lí kinh doanh của các doanh nghiệp để đảm bảo tính tự chủ và tự do trong kinh doanh. Một vấn đề cần được quan tâm nữa đó là các chính sách, luật pháp để bảo vệ sở hữu tư nhân, tạo cơ sở cho sự phát triển bền vững và đồng đều trên các khu vực kinh tế và đảm bảo quyền lợi của các nhà kinh doanh đầu tư. Công cuộc công nghiệp hóa – hiện đại hóa cần được tích cực đẩy mạnh, ứng dụng nhanh tiến bộ khoa học kĩ thuật và đẩy mạnh phân công lao động xã hội. Nhà nước cũng cần đề cao tầm quan trọng cúa các hoạt động kinh tế đối ngoại và ngoại giao nhằm thúc đẩy, thu hút đối tác đầu tư và thị trường tiềm năng cho các doanh nghiệp. Suy cho cùng, thắng lợi của công cuộc đổi mới, trước hết trên lĩnh vực kinh tế, là kết quả tổng hợp của nhiều nhân tố, song nhân tố quyết định nhất là sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, vai trò năng động sáng tạo trong quản lý của Nhà nước. Thắng lợi đó thể hiện năng lực tư duy lý luận, năng lực lãnh đạo của Đảng và Nhà nước đối với kinh tế, chứng tỏ sự thành công trong việc giải quyết quan hệ chính trị với kinh tế. 19
KẾT LUẬN Tiểu luận đã tổng hợp cơ bản đầy đủ những kiến thức về mối quan hệ sâu sắc, chặt chẽ giữa chính trị và kinh tế trên cơ sở quan điểm của chủ nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh. Đồng thời đã liên hệ đến tầm quan trọng của mối quan hệ này trong vấn đề đảm bảo sự phát triển, đổi mới của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam. Chính trị và kinh tế là đại diện tiêu biểu cho mối quan hệ giữa kiến trúc thượng tầng và cơ sở hạ tầng. Một nền kinh tế phát triển, bền vững là cơ sở hạ tầng cần thiết cho sự phát triển của kiến trúc thượng tầng tương ứng: các vấn đề chính trị, xã hội, tôn giáo, ….. Hai lĩnh vực này luôn song hành tác động lẫn nhau trong mọi lĩnh vực, là cơ sở cho mọi hoạt động của kinh tế xã hội. Kinh tế có vai trò quyết định đối với chính trị, ngược lại chính trị cũng có tác động to lớn đến nền kinh tế. Ở Việt Nam, mối quan hệ chính trị - kinh tế với những nét chung cũng mang những đặc trù riêng của nền kinh tế đi lên từ xuất phát nghèo nàn, lạc hậu, ảnh hưởng nặng nề bởi chiến tranh, thể chế nhà nước xã hội chủ nghĩa được hình thành nền từ hình thái kinh tế cộng sản chủ nghĩa. Để thực hiện thành công công cuộc đổi mới phát triển kinh tế và đi lên xây dựng xã hội chủ nghĩa thì cần sự lãnh đạo, quản lí hiệu quả, kịp thời của Đảng và Nhà nước, đồng thời cần sự đóng góp, xây dựng của toàn dân để có một nền kinh tế vững mạnh, văn mình. Nền chính trị của nước ta cũng đã thu hút sự chú ý đầu tư từ thị trường quốc tế, đảm bảo phát triển được những tiềm năng của nước nhà. Bên cạnh những thắng lợi kinh tế của công cuộc đổi mới, nâng cao đời sống nhân dân, củng cố sức mạnh chính trị thì vẫn còn những tồn tại, hạn chế trong cả công tác quản lí, lãnh đạo và điều tiết ảnh hướng xấu đến nền kinh tế. Do đó, cần kịp thời thực hiện các biện pháp sửa đổi, chấn chỉnh nhằm tạo một môi trường thuận lợi cho sự phát triển vững chắc của nền kinh tế và cách mạng xã hội chủ nghĩa. Là sinh viên Học viện ngoại giao, đồng thời là một công dân của nước Việt Nam, là một Đảng viên của Đảng cộng sản Việt Nam, tôi luôn tin tưởng vào đường lối lãnh đạo của Đảng và Nhà nước, sự linh hoạt, nhạy bén của bộ 20