intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

TIỂU LUẬN ĐỀ TÀI: “Đánh giá quá trình tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010”

Chia sẻ: Pham Linh Dan | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:54

276
lượt xem
132
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'tiểu luận đề tài: “đánh giá quá trình tăng trưởng kinh tế việt nam giai đoạn 2001 – 2010”', luận văn - báo cáo, thạc sĩ - tiến sĩ - cao học phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: TIỂU LUẬN ĐỀ TÀI: “Đánh giá quá trình tăng trưởng kinh tế Việt Nam giai đoạn 2001 – 2010”

  1. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 TI U LU N TÀI: “ ánh giá quá trình tăng trư ng kinh t Vi t Nam giai o n 2001 – 2010” GVHD: ThS. Bùi Th Hi n SVTH: Tr n Thúy An Nguy n Th Ánh Hoàng Thanh Bình Tr n Duy Nghĩa Trương Quang Phát oàn Tu n Tú Lê Ng c Ti p Võ Th Kim Vân 1
  2. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 L IM U Vi t Nam ang trong quá trình chuy n i cơ c u kinh t t m t n n kinh t nông nghi p truy n th ng sang n n kinh t công nghi p hi n i. Nh ng thành t u t ư c trong phát tri n kinh t ã làm ng c nhiên th gi i, ư c các t ch c qu c t ánh giá cao như duy trì m t t c tăng trư ng cao và n nh trong th p niên g n ây, ti n b liên t c c a ch s phát tri n con ngư i (HDI), xóa b t ói nghèo, ch t lư ng cu c s ng c a i b ph n dân cư trong xã h i ư c c i thi n, môi trư ng s ng c a con ngư i ư c quan tâm gìn gi . Nh ng thu n l i và k t qu t ư c trong su t quá trình tăng trư ng hư ng t i hoàn thành m c tiêu ra thì n n kinh t nư c ta ã tr i qua r t nhi u c t m c quan tr ng và giai o n 2001 – 2010 là m t minh ch ng. Tr i qua và ang hư ng t i hoàn thành giai o n này bên c nh nh ng thành t u, thu n l i t ư c thi n n kinh t nư c ta g p không ít khó khăn và nh ng h n ch . rõ hơn nh ng v n trong quá trình tăng trư ng giai o n này c a n n kinh t nư c ta nhóm 6 – HQT3 ã th o lu n và i sâu nghiên c u tài “ ánh giá quá trình tăng trư ng kinh t Vi t Nam giai o n 2001 – 2010”. tài hoàn thành nh m cung c p cho ngư i c toàn c nh nh ng thành t u, thu n l i, khó khăn và h n ch trong su t quá trình tăng trư ng c a giai o n. Thông qua nh ng s li u th ng kê v t c tăng trư ng GDP, t c tăng trư ng GNP, ch s ICOR qua các năm trong giai o n, so sánh m c tăng trư ng GDP trong cơ c u ngành, m c t ng s n ph m qu c dân trên u ngư i chúng tôi hư ng n nh m làm rõ hơn v n nghiên c u. Trong quá trình nghiên c u nhóm ã t p trung phân tích ngu n s li u t t ng c c th ng kê và các trang báo tin c y khác, ng th i trích l c nh ng phân tích c a các chuyên gia kinh t , trích l i nh n xét ánh giá c a các lãnh o c p cao trong nhà nư c Vi t Nam hư ng n hoàn thành bài lu n m t cách y d và khách quan nh t. th h i n ư c n h n g v n trong giai o n 2001 – 2010 nhóm ã xây d ng ư c tài v i n i dung: 2
  3. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 ♦ Chương 1 là cơ s lý lu n v tăng trư ng kinh t trong ó c p n cách o lư ng tăng trư ng kinh t thông qua nh ng ch tiêu t ng quát và công th c o lư ng, ng th i làm rõ v ngu n g c tăng trư ng kinh t . ♦ Chương 2 trình bày th c tr ng quá trình tăng trư ng kinh t Vi t Nam giai o n 2001 – 2010. Trong giai o n t p trung làm rõ nh ng thành t u t ư c, nh ng khó khăn và h n ch c a vi c tăng trư ng. c p n gi i pháp tăng trư ng trong tương lai và nh ng quan i m m c tiêu c a nhà nư c ♦ Chương 3, k t lu n v bài ti u lu n. Ba chương ư c trình bày logic, liên quan t i nhau m t thi t. chương 2 trên cơ s thông k nh ng s li u nhưng l i d a vào chương 1 phân tích, Trong quá trình nghiên c u, chúng tôi có nhi u c g ng song không th tránh kh i nh ng thi u sót, r t mong nh n ư c ý ki n óng góp c a cô và các b n bài lu n ư c hoàn ch nh. 3
  4. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 PH N N I DUNG CHƯƠNG I : CƠ S LÝ LU N V TĂNG TRƯ NG KINH T 1.1. Khái ni m và o lư ng tăng trư ng kinh t . 1.1.1. Khái ni m: Tăng trư ng kinh t là s gia tăng s n lư ng qu c gia trong m t th i kỳ nh t nh (thư ng là m t năm). G n ây, khái ni m này ư c nh nghĩa theo hư ng m r ng: Tăng trư ng là s gia tăng s n lư ng qu c gia trong m t th i kỳ nh t nh, ng th i là s gia tăng các nhân t s n xu t ư c s d ng trong i u ki n tr ng thái kinh t vĩ mô tương in nh. 1.1.2. o lư ng tăng trư ng kinh t : 1.1.2.1. Các ch tiêu t ng quát: 1.1.2.1.1.T ng s n ph m qu c n i: T ng s n ph m qu c n i hay GDP (vi t t t c a Gross Domestic Product). GDP là giá tr th trư ng c a t t c hàng hóa và d ch v cu i cùng ư c s n xu t ra trong ph m vi m t lãnh th qu c gia trong m t th i kỳ nh t nh (thư ng là m t năm). Phương pháp tính GDP: Phương pháp chi tiêu: Theo phương pháp chi tiêu, t ng s n ph m qu c n i c a m t qu c gia là t ng s ti n mà các h gia ình trong qu c gia ó chi mua các hàng hóa cu i cùng. Như v y trong m t n n kinh t gi n ơn ta có th d dàng tính t ng s n ph m qu c n i như là t ng chi tiêu hàng hóa và d ch v cu i cùng hàng năm. GDP=C+G+I+NX • C là tiêu dùng c a h gia ình • G là tiêu dùng c a chính ph • I là t n g d u tư • I=De+In 4
  5. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 De là kh u hao • In là u tư ròng • NX là cán cân thương m i • NX=X-M • X (export) là xu t kh u • M (import) là nh p kh u • Phương pháp thu nh p hay phương pháp chi phí: Theo phương pháp thu nh p hay phương pháp chi phí, t ng s n ph m qu c n i b ng t ng thu nh p t các y u t ti n lương (wage), ti n lãi (interest), l i nhu n (profit) và ti n thuê (rent); ó cũng chính là t ng chi phí s n xu t các s n ph m cu i cùng c a xã h i. GDP=W+R+i+Pr+Ti+De • W là ti n lương • R là ti n thuê • i là ti n lãi • Pr là l i nhu n • Ti là thu gián thu • De là kh u hao Phương pháp giá tr gia tăng: Giá tr gia tăng c a doanh nghi p ký hi u là (VA) , giá tr tăng thêm c a m t ngành (GO) , giá tr tăng thêm c a n n kinh t là GDP. VA = Giá tr th trư ng s n ph m u ra c a doanh nghi p - Giá tr u vào ư c chuy n h t vào giá tr s n ph m trong quá trình s n xu t Giá tr gia tăng c a m t ngành (GO) GO =∑ VAi (i=1,2,3,..,n) Trong ó: VAi là giá tr tăng thêm c a doanh nghi p i trong ngành n là s lư ng doanh nghi p trong ngành Giá tr gia tăng c a n n kinh t GDP GDP =∑ GOj (j=1,2,3,..,m) 5
  6. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 Trong ó: GOj là giá tr gia tăng c a ngành j m là s ngành trong n n kinh t GDP danh nghĩa và GDP th c t : GDP danh nghĩa là t ng s n ph m n i a theo giá tr s n lư ng hàng hoá và d ch v cu i cùng tính theo giá hi n hành. S n ph m s n xu t ra trong th i kỳ nào thì l y giá c a th i kỳ ó. Do v y còn g i là GDP theo giá hi n hành GDPin=∑QitPit S gia tăng c a GDP danh nghĩa hàng năm có th do l m phát. Trong ó: i: lo i s n ph m th i v i i =1,2,3...,n • t: th i kỳ tính toán • Q: s lư ng s n ph m ; Qi: s lư ng s n ph m lo i i • P: giá c a t ng m t hàng; Pi: giá c a m t hàng th i. • GDP th c t là t ng s n ph m n i a tính theo s n lư ng hàng hoá và d ch v cu i cùng c a năm nghiên c u còn giá c tính theo năm g c do ó còn g i là GDP theo giá so sánh. GDP th c t ư c ưa ra nh m i u ch nh l i c a nh ng sai l ch như s m t giá c a ng ti n trong vi c tính toán GDP danh nghĩa có th ư c lư ng chu n hơn s lư ng th c s c a hàng hóa và d ch v t o thành GDP. GDP th nh t ôi khi ư c g i là "GDP ti n t " trong khi GDP th hai ư c g i là GDP "giá c nh" hay GDP " i u ch nh l m phát" ho c "GDP theo giá năm g c" (Năm g c ư c ch n theo lu t nh). 1.1.2.1.2 T ng s n lư ng qu c gia: GNP (vi t t t cho Gross National Product b ng ti ng Anh) t c T ng s n lư ng qu c gia hay T ng s n ph m qu c gia là m t ch tiêu kinh t ánh giá s phát tri n kinh t c a m t t nư c nó ư c tính là t ng giá tr b ng ti n c a các s n ph m cu i cùng và d ch v mà công dân c a m t nư c làm ra trong m t 6
  7. GVHD Th.S Bùi Th Hi n Mư i nư c có GNP l n nh p HP 210700602 i l t (2004) (t giá h oái) kho ng th i gian nào ó, Country GNP (tri u USD) thông thư ng là m t năm tài 1 Hoa Kỳ 10.945.792 chính, không k làm ra âu 2 Nh t B n 4.389.791 (trong hay ngoài nư c). 3 c 2.084.631 4 Anh 1.680.300 S n ph m cu i cùng là 5 Pháp 1.523.025 hàng hóa ư c tiêu th cu i 6 Trung Qu c 1.417.301 cùng b i nh ng ngư i tiêu dùng 7 Ý 1.242.978 ch không ph i là nh ng s n 8 Ca-na- a 756.770 ph m ư c s d ng như là s n 9 Tây Ban Nha 698.208 10 Mexico 637.159 ph m trung gian trong s n xu t Ngu n: Ngân hàng Th gi i [1] nh ng s n ph m khác. Ví d , m t chi c ô tô bán cho ngư i tiêu dùng là m t s n ph m cu i cùng; các thành ph n như l p ư c bán cho nhà s n xu t ô tô là s n ph m trung gian (a). Cũng chi c l p ó, n u bán cho ngư i tiêu dùng thì nó l i là s n ph m cu i cùng (b). Ch có s n ph m cu i cùng m i ư c tính trong thu nh p qu c gia, do vi c ưa c s n ph m trung gian vào s d n t i vi c tính kép làm tăng o giá tr th c s c a thu nh p qu c gia. Ví d , trong trư ng h p (a) c a chi c l p, giá tr c a nó ã ư c tính khi nó ư c nhà s n xu t l p bán cho nhà s n xu t ô tô và sau ó m t l n n a ư c tính trong giá tr chi c ô tô khi nhà s n xu t ô tô bán cho ngư i tiêu dùng. Ngư i ta ch tính nh ng s n ph m ư c s n xu t m i. Vi c kinh doanh nh ng hàng hóa ã t n t i trư c ó, ch ng h n ô tô cũ, không ư c tính, do nh ng m t hàng như v y không tham gia vào vi c s n xu t c a các s n ph m m i. Thu nh p ư c tính như là m t ph n c a GNP, ph thu c vào ai là ch s h u các y u t s n xu t ch không ph i là vi c s n xu t di n ra âu. Ví d , m t nhà máy s n xu t ô tô do ch s h u là công dân M u tư t i Vi t Nam thì l i 7
  8. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 nhu n sau thu t nhà máy s ư c tính là m t ph n c a GNP c a M ch không ph i c a Vi t Nam b i vì v n s d ng trong s n xu t (nhà xư ng, máy móc, v.v.) là thu c s h u c a ngư i M . Lương c a công nhân ngư i Vi t là m t ph n c a GNP c a Vi t Nam, trong khi lương c a công nhân M làm vi c t i ó là m t ph n c a GNP c a M . Công th c tính: Công th c tính t ng s n ph m qu c gia dư i ây d a trên cơ s ti p c n t khái ni m chi tiêu. GNP = C + I + G + (X - M) + NR C = Chi phí tiêu dùng cá nhân (h gia ình) • I = T ng u tư cá nhân qu c n i (t t c các doanh nghi p u tư • trên lãnh th 1 nư c) G = Chi phí tiêu dùng c a chính ph • X = Kim ng ch xu t kh u các hàng hóa và d ch v • M = Kim ng ch nh p kh u c a hàng hóa và d ch v • NR= Thu nh p ròng t các hàng hóa và d ch v u tư n ư c • ngoài (thu nh p ròng) 1.1.2.1.3 GDP bình quân u ngư i: GNP bình quân u ngư i c a m t qu c gia hay lãnh th t i m t th i i m nh t nh là giá tr nh n ư c khi l y GNP c a qu c gia hay lãnh th này t i th i i m ó chia cho dân s c a nó cũng t i th i i m ó. 1.1.2.2 Các công th c o lư ng tăng trư ng kinh t : o lư ng tăng trư ng kinh t có th dùng m c tăng trư ng tuy t i, t c tăng trư ng kinh t ho c t c tăng trư ng bình quân hàng năm trong m t giai o n. 1.1.2.2.1 M c tăng trư ng tuy t i: M c tăng trư ng tuy t i là m c chênh l ch quy mô kinh t gi a hai kỳ c n so sánh. 8
  9. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 K = Yt – Yo Y : GNP, GDP Yt : GDP, GNP t i th i i m t c a kỳ th i gian phân tích Y : GDP, GNP t i th i i m g c c a kỳ th i gian phân tích. 1.1.2.2.2 T c tăng trư ng: Tc tăng trư ng kinh t ư c tính b ng cách l y chênh l ch gi a quy mô kinh t kỳ hi n t i so v i quy mô kinh t kỳ trư c chia cho quy mô kinh t kỳ trư c. T c tăng trư ng kinh t ư c th h i n b n g ơ n v % . Bi u di n b ng toán h c, s có công th c: y = dY/Y × 100(%) trong ó : Y là qui mô c a n n kinh t , và y là t c tăng trư ng. N u quy mô kinh t ư c o b ng GDP (hay GNP) danh nghĩa, thì s có tc tăng trư ng GDP (ho c GNP) danh nghĩa. Còn n u quy mô kinh t ư c o b ng GDP (hay GNP) th c t , thì s có t c tăng trư ng GDP (hay GNP) th c t . Thông thư ng, tăng trư ng kinh t dùng ch tiêu th c t hơn là các ch tiêu danh nghĩa. Phân bi t GDP v i GNP: GDP khác v i t ng s n ph m qu c dân (GNP) ch lo i b vi c chuy n i thu nh p gi a các qu c gia, nó ư c quy theo lãnh th mà s n ph m ư c s n xu t ó hơn là thu nh p nh n ư c ó. 9
  10. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 d hi u hơn, ta có th l y ví d như sau: M t nhà máy s n xu t ăn nhanh t t i Vi t Nam do công dân M u tư tiêu th n i a. Khi ó m i thu nh p t nhà máy này sau khi bán hàng ư c tính vào GDP c a Vi t Nam, tuy nhiên l i nhu n ròng thu ư c (sau khi kh u tr thu ph i n p và trích n p các qu phúc l i) cũng như lương c a các công nhân M ang làm vi c trong nhà máy ư c tính là m t b ph n trong GNP c a M . 1.2 Ngu n g c c a Tăng trư ng kinh t : 1.2.1 Khái quát chung : Mô hình kinh t là cách di n t các quan i m v tăng trư ng, phát tri n kinh t thông qua các bi n s kinh t và m i quan h gi a chúng. M c ích nghiên c u mô hình là mô t phương th c v n ng c a n n kinh t thông qua m i quan h nhân qu gi a các bi n s quan tr ng sau khi ã lư c b và ơn gi n hóa nh ng ph c t p không c n thi t.Cách di n t c a các mô hình có th b ng l i văn, sơ , ho c công th c toán h c. 1.2.2 M t s mô hình phân tích ngu n g c tăng trư ng kinh t : Mô hình kinh t là cách di n t các quan i m v tăng trư ng, phát tri n kinh t thông qua các bi n s kinh t và m i quan h gi a chúng. M c ích nghiên c u mô hình là mô t phương th c v n ng c a n n kinh t thông qua m i quan h nhân qu gi a các bi n s quan tr ng sau khi ã lư c b và ơn gi n hóa nh ng ph c t p không c n thi t.Cách di n t c a các mô hình có th b ng l i văn, sơ , ho c công th c toán h c. 1.2.2.1 Mô hình c i n v tăng trư ng kinh t :( Adam Smith- Ricardo) i m xu t phát c a mô hình: Adam Smith ư c coi là ngư i khai sinh c a khoa h c kinh t , v i tác ph m “C a c i c a các nư c”. Trong tác ph m này ông gi i thi u nh ng n i dung cơ b n : 10
  11. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 H c thuy t v “giá tr lao ng”: Lao ng ch không ph i t ai, ti n b c là ngu n g c cơ b n t o ra m i c a c i cho t nư c. H c thuy t “Bàn tay vô hình”: T ngư i lao ng ch không ph i ai khác bi t rõ nh t cái gì l i cho h . N u không b chính ph ki m soát, h ư cl i nhu n thúc y, s s n xu t các hàng hóa và d ch v c n thi t. Thông qua th trư ng, l i ích cá nhân s g n v i l i ích xã h i. Ông cho r ng m i cá nhân không có ý nh thúc y l i ích công c ng…H ư c bàn tay vô hình d n d t ph c v m t m c ích không n m trong ý nh c a mình. V vai trò c a Chính ph ông vi t:”B n nghĩ r ng b n ang giúp cho h th ng kinh t b ng nh ng qu n lý yý nh t t p và b ng nh ng hành ng can thi p c a mình. Không ph i như v y âu. Hãy m c t t c , hãy m is vi c x y ra. D u nh n c a l i ích cá nhân s làm cho các bánh xe kinh t ho t ng m t cách g n như kỳ di u. Không ai c n k ho ch, không c n quy t c, th trư ng s gi i quy t t t c …”. Ông cũng ưa ra lý thuy t v phân ph i thu nh p, theo nguyên t c ”ai có gì ư c n y”. Tư b n có v n thì có l i nhu n, a ch có t thì nh n a tô, công nhân có s c lao ng thì nh n ư c ti n lương.Theo tác gi ây là nguyên t c phân ph i công b ng, h p lý. Các y u t tăng trư ng kinh t và quan h gi a chúng: N u Adam Smith là ngư i khai sinh, thì David Ricardo là i diên xu t s c c a trào lưu kinh t h c c i n. Ricardo cho r ng: Nông nghi p là ngành quan tr ng nh t, theo ó các y u t cơ b n c a tăng trư ng kinh t là t ai, s c lao ng và v n. Trong t ng ngành, v i m t trình k thu t nh t nh, các y u t này k t h p v i nhau theo m t t l c nh. Trong ba y u t c a tăng trư ng, t ai là quan tr ng nh t, do ó t ai là gi i h n c a tăng trư ng. duy trì tăng trư ng, liên t c hóa s v n ng c a n n kinh t , ch có th xu t kh u hàng công nghi p nh p kh u nông ph m, c bi t là lương th c, ho c phát tri n công nghi p tác ng vào nông nghi p. 11
  12. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 Phân chia các nhóm ngư i trong xã h i và thu nh p c a h : Tương ng v i các y u t tăng trư ng, Ricardo chia xã h i thành các nhóm ngư i: a ch , nhà tư b n, công nhân. Phân ph i thu nh p c a ba nhóm ngư i này ph thu c quy n s h u c a h v i các y u t s n xu t: a ch có ts nh n ư c a tô; công nhân có s c lao ng thì nh n ư c ti n công; tư b n có v n s nh n ư c l i nhu n. Do v y, thu nh p c a xã h i là t ng thu nh p c a các t ng l p dân cư, nghĩa là b ng: ti n công + l i nhu n + a tô. Trong các nhóm ngư i c a xã h i, các nhà tư b n gi vai trò quan tr ng trong s n xu t và phân ph i, c bi t h là t ng l p gi vai trò chính th c hi n tích lũy cho phát tri n s n xu t. Quan h cung c u và vai trò c a chính sách kinh t v i tăng trư ng: Các nhà kinh t h c c i n cho r ng, th trư ng v i bàn tay vô hình d n d t ã g n l i ích cá nhân v i l i ích xã h i, làm linh ho t giá c và ti n công, hình thành và i u ch nh các cân i kinh t , b o m công vi c làm y . ây là quan i m cung t o nên c u. P ADO AS AD1 GDP Yo ư ng Cung c u theo mô hình trư ng phái c in 12
  13. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 Trong mô hình này, ư ng cung AS luôn là ư ng th ng ng m c s n lư ng ti m năng. ư ng c u AD th c ch t là ư ng bi u th hàm cung ti n, ư c xác nh b i m c giá, không quan tr ng v i vi c hình thành s n lư ng. i u này cũng có nghĩa là các chính sách kinh t không có tác ng áng k vào ho t ng kinh t . Tác gi còn cho r ng, chính sách kinh t nhi u khi l i h n ch kh năng phát tri n kinh t . Ví d chính sách thu , xét cho cùng thu l y t l i nhu n, tăng thu s làm gi m tích lũy ho c làm tăng giá c hàng hóa d ch v . V chi tiêu c a Chính ph , các nhà kinh t h c c i n cho ó là nh ng chi tiêu “không sinh l i”. Ricardo chia nh ng ngư i làm vi c thành hai nhóm. Nh ng ngư i làm vi c tr c ti p và gián ti p t o ra s n ph m là nh ng lao ng sinh l i, còn nh ng ngư i khác là lao ng không sinh l i. Do nh ng ho t ng không sinh l i này mà kh năng phát tri n kinh t b gi m b t. 1.2.2.2 Mô hình K. Mark: K.Marx (1818-1883) là nhà kinh t , xã h i, chính tr , l ch s và tri t h c xu t s c. Tác ph m n i ti ng c a ông là b “Tư b n”. Nh ng quan i m c a ông v phát tri n kinh t có th tóm lư c như sau: Các y u t tăng trư ng kinh t : Theo Marx, các y u t tác ng n quá trính tái s n xu t là t ai, s c lao ng, v n và ti n b k thu t. V y u t s c lao ng: Tác gi cho r ng s c lao ng là y u t duy nh t t o ra giá tr th ng dư. Th i gian lao ng c a công nhân chia ra hai ph n, th i gian lao ng cho mình (v) và th i gian lao ng cho nhà tư b n (m). T l m/v ph n ánh m c bóc l t công nhân c a nhà tư b n. V y u t k thu t: M c ích c a nhà tư b n là tăng giá tr th ng dư. Mu n v y h ph i tăng th i gian lao ng, gi m ti n lương c a công nhân, tìm m i cách nâng cao năng su t lao ng. Hai hình th c u có gi i h n trong kho ng nh t nh. Cho nên, tăng năng su t lao ng thông qua c i ti n k th t là con 13
  14. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 ư ng cơ b n tăng kh i lư ng giá tr th ng dư ( ng th i cũng làm tăng quy mô kinh t ). Marx cho r ng, ti n b k thu t làm tăng m c trang b k th t cho công nhân, vì v y c u t o h u cơ (c/v) cũng ngày càng tăng lên. trang b k thu t, nhà tư b n ph i u tư b ng cách phân chia giá tr th ng dư thành ph n tiêu dùng cho mình và ph n cho tích lũy. ây là nguyên lý c a tích lũy tư b n ch nghĩa. S phân chia giai c p trong xã h i: Cũng như Ricardo, Marx cho r ng, khu v c s n xu t c a c i v t ch t cho xã h i g m ba nhóm ngư i: a ch , nhà tư b n và công nhân. Tương ng thu nh p c a ba nhóm ngư i này là a tô, l i nhu n, ti n công. Khác v i Ricardo, Marx cho r ng phân ph i này là b t h p lý, mang tính ch t bóc l t. M t ph n ti n công, áng ra ngư i công nhân ư c hư ng l i b nhà tư b n v à a ch chi m l y. a ch và nhà tư b n thu c giai c p bóc l t. Công nhân là giai c p b bóc l t. Các ch tiêu ph n ánh tăng trư ng: Marx ng trên lĩnh v c s n xu t nghiên c u và ưa ra các ch tiêu t ng h p. Ông chia các ho t ng xã h i thành 2 hai lĩnh v c: s n xu t v t ch t và phi s n xu t v t ch t và cho r ng: ch có lĩnh v c s n xu t m i sáng t o ra s n ph m x ã h i. D a vào tính hai m t c a lao ng tác gi phân chia s n ph m xã h i thành 2 hình thái hi n v t và giá tr . D a vào công d ng c a s n ph m Marx chia s n ph m xã h i thành hai b ph n tư li u s n xu t và tư li u tiêu dùng. Trên cơ s phân chia trên tác gi ưa ra 2 khái ni m t ng s n ph m xã h i ( v m t giá tr bao g m C+V+m) và thu nh p qu c dân (v m t giá tr bao g m V+m). Chu kỳ s n xu t và vai trò c a chính sách kinh t : 14
  15. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 Marx bác b quan i m cung t o ra c u và s b t c c a tăng trư ng do gi i h nv t ai c a các tác gi c i n và cho r ng, nguyên t c cơ b n c a s v n ng c a ti n và hàng trên th trư ng là ph i b o m th ng nh t gi a hi n v t và giá tr . N u kh i lư ng hàng hóa c n bán cách bi t quá xa v i s c mua s t o ra kh ng ho ng. Kh ng ho ng c a ch nghĩa tư b n thư ng là kh ng ho ng th a do cung tăng lên nhanh t i a hóa l i nhu n trong khi s c c u tăng ch m b i tích lũy tư b n. Kh ng ho ng là m t “gi i pháp” l p l i th cân b ng m i c a quan h ti n – hàng. Kh ng ho ng di n ra v i nh ng phân kỳ và c i mc a nó. Theo Marx, chính sách kinh t c a Chính ph có vai trò quan tr ng, c bi t là chính sách khuy n khích, nâng cao s c c u hi n có. 1.2.2.3 Mô hình tân c i n: N i dung cơ b n c a mô hình: Cu i th k 19 cách m ng khoa h c công ngh có s chuy n bi n m nh, tác ng nhi u m t n kinh t , xã h i. S chuy n bi n này ã làm thay i c u trúc kinh t nói chung và c u trúc chi phí s n xu t nói riêng. Nh ng thay i này ã thúc y s ra i c a trào lưu kinh t “tân c i n” ng u là Marshall. Trư ng phái này có nh ng i m th ng nh t v i trư ng phái c i n, ng th i có nh ng i m m i. Trong mô hình tân c i n, các nhà kinh t bác b quan i m c a trư ng phái c i n cho r ng trong m t tình tr ng nh t nh, t l k t h p c a các y u t s n xu t là không thay i. H cho r ng v n có th thay th ư c nhân công và có nhi u cách k t h p các y u t s n xu t. T ây, h ưa ra quan i m “phát tri n kinh t theo chi u sâu” trên cơ s trang b k thu t tăng nhanh hơn s c lao ng và ti n b k thu t là y u t cơ b n thúc y phát tri n kinh t . Các nhà kinh t tân c i n còn cho r ng: n n kinh t có hai ư ng t ng cung: AS-LR ph n ánh s n lư ng ti m năng, còn ư ng AS-SR ph n ánh kh năng th c t . M c dù v y, h cũng nh t trí v i các nhà kinh t c i n là n n 15
  16. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 kinh t luôn cân b ng m c s n lư ng ti m năng. B i vì trong i u ki n th trư ng c nh tranh, khi có bi n ng thì s linh ho t c a giá c và ti n công là nhân t cơ b n i u ti t, ưa n n kinh t v l i s n lư ng ti m năng thông qua s d ng h t ngu n lao ng. Chính sách kinh t c a Chính ph không th tác ng vào s n lư ng, nó ch nh hư ng n m c giá c , do v y vai trò Chính ph là m nh t trong phát tri n kinh t . AS- PL AS-SR AD Y GDP 0 Mô hình Cobb –Douglas: Các nhà kinh t tân c i n ã c g ng gi i thích ngu n g c và toàn h c hóa s tăng trư ng thông qua hàm s n xu t. Cobb - Douglas là ng tác gi ã xu t mô hình ư c nhi u ngư i th a nh n và ng d ng trong phân tích tăng trư ng. Mô hình này ph n ánh m i quan h gi a k t qu c a u ra v i các y u t u vào v n, lao ng, tài nguyên, khoa h c công ngh . Xu t phát t hàm s n xu t có tính nguyên t c:Y=F(K, L, R, T) Trong ó: Y: u ra, ch ng h n GDP, … K: V n s n xu t L : S lư ng nhân l c ư c s d ng R: Tài nguyên thiên nhiên huy ng vào ho t ng kinh t T: Khoa h c công ngh 16
  17. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 Tác gi ã ưa ra mô hình th c nghi m: Y=KαLβ.Rγ.T, Trong ó α, β, γ là các s lũy th a, ph n ánh t l c n biên các chi phí c a y u t u vào, ( α + β + γ = 1). Sau khi bi n i, tác gi thi t l p ư c m i quan h gi a k t qu tăng trư ng ph thu c và các y u t như sau: g = αk+ βl + γr + t +t Trong ó: g: T c tăng trư ng c a s n lư ng, k, l, r : t c tăng các y u t u vào t: ph n dư tăng trư ng do tác ng c a khoa h c công ngh . Như v y, hàm Cobb- Douglas cho bi t 4 y u t tác ng n tăng trư ng kinh t và cách th c, m c óng góp c a m i y u t này là khác nhau. Trong ó khoa h c công ngh có vai trò quan tr ng nh t v i tăng trư ng và phát tri n kinh t. 1.2.2.4 Mô hình Keynes: N i dung mô hình: Vào nh ng năm 30 c a th k XX, kh ng ho ng kinh t và th t nghi p tr thành căn b nh thư ng xuyên c a n n kinh t các nư c phát tri n. i kh ng ho ng kinh t 1929-1933 cho th y h c thuy t “t do i u ti t “ c a th trư ng và ”bàn tay vô hình” c a trư ng phái c i n và tân c i n ã không còn s c thuy t ph c. Các công c này không b o m cho n n kinh t t i u ch nh phát tri n lành m nh. Th c ti n òi h i ph i có h c thuy t m i lý gi i ư c s v n ng và ưa ra các gi i pháp hi u ch nh n n kinh t . Năm 1936, tác ph m “Lý thuy t chung v vi c làm, lãi su t và ti n t ” c a J.Keynes ánh d u s ra i m t h c thuy t m i. S cân b ng c a n n kinh t : 17
  18. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 Khác v i các tư tư ng c i n và tân c i n, J.Keynes cho r ng n n kinh t có xu hư ng t i u c h nh i n cân b ng m t m c s n lư ng nào ó dư i m c công ăn vi c làm y cho t t c m i ngư i, t i nơi mà nh ng kho n chi tiêu m i cho u tư ư c hình thành t ti t ki m b t u ư c bơm vào h th ng kinh t . Tác gi cho r ng, có hai ư ng t ng cung: AS-LR ph n ánh m c s n lư ng ti m năng và AS-SR ph n ánh kh năng th c t . Cân b ng c a n n kinh t không nh t thi t m c s n lư ng ti m năng, thông thư ng s n lư ng th c t t mc cân b ng nh hơn m c s n lư ng ti m năng (YO
  19. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 và hi u su t c n biên c a v n. Ông vi t:”S thúc y tăng s n lư ng ph thu c vào s tăng lên c a hi u su t c n biên c a m t kh i lư ng v n nh t nh so v i lãi su t”. Tác gi s d ng lý thuy t v vi c làm và s n lư ng do c u quy t nh gi i thích tình tr ng s n lư ng tăng ch m trong khi th t nghi p tăng nhanh nh ng năm 1930 h u h t các nư c công nghi p phương Tây. J. Keynes xu t nhi u gi i pháp kích thích tăng t ng c u và vi c làm. Do ó lý thuy t này còn ư c g i là lý thuy t tr ng c u. Vai trò c a chính sách kinh t v i tăng trư ng: T phân tích t ng quan, Keynes i n k lu n: Mu n thoát kh i kh ng ho ng, th t ngi p, Nhà nư c ph i th c hi n i u ti t n n kinh t b ng các chính sách, c bi t là nh ng chính sách nh m kích thích và tăng c u tiêu dùng. Ông ngh : - Chính ph s d ng ngân sách kích thích u tư (thông qua các ơn t hàng c a Chính ph , tr c p v n cho các doanh nghi p). - Áp d ng nhi u bi n pháp tăng l i nhu n, gi m lãi su t. - Tăng kh i lư ng ti n trong lưu thông, l m phát có m c . - Coi tr ng h th ng thu , áp d ng thu thu nh p lũy ti n làm cho phân ph i công b ng hơn. - Coi tr ng u tư c a Chính ph vào khu v c công c ng, tr cptt nghi p,…như là m t lo i bơm tr l c khi u tư tư nhân gi m sút. 1.2.2.5 Mô hình tăng trư ng Harrod Domar: D a vào tư tư ng c a J.Keynes, vào nh ng năm 40 c a th k XX, Harrod và Domar c l p nghiên c u, cùng ưa ra mô hình gi i thích m i quan h gi a th t nghi p và s n lư ng các nư c ang phát tri n. Mô hình này cũng ư c s d ng xem xét quan h gi a tăng trư ng và nhu c u v v n. 19
  20. GVHD Th.S Bùi Th Hi n l p HP 210700602 Mô hình này coi u ra c a b t kỳ ơn v kinh t nào u ph thu c vào vn u tư dành cho nó. N ug i u ra là Y, t c tăng trư ng c a nó là g, K là v n s n xu t, I là v n s n xu t tăng thêm do u tư mà có, S là kh i lư ng ti t ki m, Trong ó: g= ∆Y/Yt ; s=St/Yt ; St=It; s=It/Yt ; It=∆Kt+n; k=∆Kt+n/∆Y= It/∆Y. V i nh ng gi thi t và i u ki n trên, qua bi n i s có: s g= k ây, k là h s ICOR (h s gia tăng v n và u ra). H s này nói lên tăng m t ơn v s n lư ng c n có thêm bao nhiêu ơn v ti t ki m ( cùng có nghĩa là ph i có bao nhiêu ơn v u tư tăng thêm). H s này cũng cho bi t trình k thu t c a s n xu t. i v i nhà k ho ch, v i phương trình này, có th xác nh các phương án u tư ( trong trung h n, dài h n) là xu t phát t nhu c u tăng trư ng hay là xu t phát t kh năng tích lũy và các ngu n khác. Tuy v y, các nhà kinh t trư ng phái tân c i n cũng phê phán mô hình này các n i dung sau: Tăng trư ng trong th c t không ch duy nh t là do u tư . N u u tư c ó tăng lên, nhưng u tư sai v m c tiêu và a i m,…thì chưa ch c có tăng trư ng. 1.2.2.6 Lý thuy t tăng trư ng kinh t hi n i: D a vào lý thuy t c a Keynes, Chính ph nhi u nư c ã linh ho t trong s d ng các chính sách h n ch l m phát, th t nghi p, làm tăng s n lư ng th c t . Sau m t th i kỳ, do quá nh n m nh vai trò c a chính sách, vai trò t i u ti t c a th trư ng b xem nh . Nhi u tr ng i m i cho tăng trư ng ã xu t hi n. Trong b i c nh ó, m t trư ng phái kinh t m i ã ra i mà ngư i i di n là P.A.Samuelson v i tác ph m ”Kinh t h c”-1948. Ngày nay, h u h t các n n kinh t uv n ng theo cơ ch h n h p v i n i hàm là n n kinh t v a ch u 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
5=>2