intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tiểu luận: Phân tích tác động của thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản

Chia sẻ: Gnfvgh Gnfvgh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST
Báo xấu
218
lượt xem 60
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tiểu luận: Phân tích tác động của thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản trình bày tổng quan thuế thu nhập cá nhân, tác động của thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản. Từ đó, đưa ra giải pháp hoàn thiện chính sách thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản tại Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận: Phân tích tác động của thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản

  1. TRƯ NG I H C KINH T TP.H CHÍ MINH VI N ÀO T O SAU IH C ---------- ---------- MÔN H C PHÂN TÍCH CHÍNH SÁCH THU BÀI TI U LU N: PHÂN TÍCH TÁC ĐỘNG CỦA THUẾ THU NHẬP CÁ NHÂN ĐỐI VỚI THU NHẬP TỪ CHUYỂN NHƯỢNG BẤT ĐỘNG SẢN GVHD :PGS.TS. Nguy n Ng c Hùng HVTH :Thái Vũ Thu Trang L p : Ngân hàng êm 6 – K20 TP.HCM, tháng 08 năm 2012
  2. M CL C Trang L IM U Chương 1: T NG QUAN V THU THU NH P CÁ NHÂN ....................................... 2 1. L ch s hình thành và phát tri n....................................................................................... 2 2. Vai trò............................................................................................................................. 2 3. i tư ng n p thu .......................................................................................................... 4 4. Thu nh p ch u thu .......................................................................................................... 5 5. Thu su t......................................................................................................................... 6 6. Qu n lý thu thu nh p cá nhân m t s nư c.................................................................. 9 Chương 2: TÁC NG C A THU THU NH P CÁ NHÂN I V I THU NH P T CHUY N NHƯ NG B T NG S N ......................................................................... 11 1 Chính sách thu thu nh p cá nhân t i Vi t Nam............................................................... 11 1.1 Lý do ban hành.......................................................................................................... 11 1.2 H quan i m ............................................................................................................ 12 2 Chính sách Thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n t i Vi t Nam ................................................................................................................................... 13 2.1 i tư ng ch u thu .................................................................................................. 13 2.2 i tư ng mi n thu ................................................................................................. 13 2.3 M c thu TNCN tính trên thu nh p t chuy n như ng b t ng s n .......................... 13 3. Tác ng c a thu TNCN i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n ................... 14 4. Nh ng t n t i c n hoàn thi n .......................................................................................... 15 Chương 3: GI I PHÁP HOÀN THI N CHÍNH SÁCH THU TNCN I V I THU NH P T CHUY N NHƯ NG B S T I VI T NAM ................................................ 20 K T LU N DANH M C TÀI LI U THAM KH O
  3. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n L IM U 1. Lý do nghiên c u tài: Ch ng ư ng g n 20 năm hình thành và phát tri n c a th trư ng b t ng s n (B S) Vi t Nam ã có nh hư ng tích c c nhi u m t n s phát tri n kinh t - xã h i c a t nư c; thu hút nhi u ngu n v n u tư trong và ngoài nư c; góp ph n ch nh trang ô th ; tham gia kích c u và t ng bư c c i thi n nhu c u nhà cho nhân dân… Bên c nh ó, th trư ng B S nư c ta còn b c l nhi u h n ch , phát tri n thi u lành m nh và không b n v ng. Có nhi u nguyên nhân d n n tình tr ng trên mà nguyên nhân quan tr ng là chính sách thu liên quan n B S, trong ó có chính sách thu thu nh p cá nhân (TNCN) i v i chuy n như ng B S áp d ng nư c ta hi n nay còn nhi u b t c p, chưa th hi n ư c vai trò i u ti t c a thu trong n n kinh t th trư ng, hi n tư ng lách thu , tr n thu còn ph bi n gây th t thu cho ngân sách nhà nư c. Như chúng ta ã bi t Nhà nư c s d ng thu làm công c i u ti t vĩ mô n n kinh t , i u hòa thu nh p, th c hi n công b ng xã h i và là công c ch y u huy ng ngu n l c v t ch t cho Nhà nư c. i v i th trư ng B S, m t th trư ng còn non tr , phát tri n chưa ng u, hi n tư ng “s t giá”, “ óng băng” thư ng xuyên x y ra có tính ch t chu kỳ, t o ra nhi u r i ro ti m n cho th trư ng B S nói riêng, n n kinh t nói chung. Vì v y, hoàn thi n chính sách thu TNCN i v i chuy n như ng B S trong giai o n hi n nay là th c hi n qu n lý và i u ti t c a nhà nư c i v i th trư ng B S, t o ti n quan tr ng cho th trư ng B S phát tri n b n v ng. Vì lý do ó, bài nghiên c u này nh m m c tiêu chính là hoàn thi n chính sách thu TNCN i v i chuy n như ng B S nh m phát tri n th trư ng B S Vi t Nam lành m nh, b n v ng, ng th i tăng thu ngân sách nhà nư c. 2. M c tiêu nghiên c u M c ích nghiên c u c a tài nh m vào vi c phân tích, ánh giá tác ng và nh ng t n t i c a chính sách thu TNCN i v i thu nh p t chuy n như ng B S trong th i gian qua. T ó tìm ra nh ng bi n pháp gi i quy t nh ng h n ch c a chính sách và góp ph n xây d ng nh ng gi i pháp phù h p hoàn thi n chính sách thu nh m áp ng nh ng yêu c u c a quá trình h i nh p kinh t qu c t . 3. Ph m vi nghiên c u t ư c m c tiêu nêu trên, bài nghiên c u t p trung hư ng n các m c tiêu c th sau: Chương I: Nh ng v n cơ b n v thu TNCN. Chương II: Tác ng c a thu TNCN i v i thu nh p t chuy n như ng B S t i Vi t Nam Chương III: Gi i pháp hoàn thi n chính sách thu TNCN i v i chuy n như ng B S t i Vi t Nam Do còn h n ch v m t th i gian và ki n th c nên tài không tránh kh i nh ng thi u sót. Tôi r t mong ý ki n óng góp c a th y tài ư c hoàn ch nh hơn. -1/21-
  4. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n Chương 1: T NG QUAN V THU THU NH P CÁ NHÂN 1. L ch s hình thành và phát tri n Thu TNCN (TNCN) là lo i thu ánh vào thu nh p c a m t cá nhân t i th i i m thu nh p mà không tính n m c ích s d ng c a cá nhân i v i các thu nh p ó (Michel Bouvier- Nh p môn Lu t thu i cương và lý thuy t thu - 2005) M c dù trong th i kỳ trung c , m t s thành ph Italia, ngư i ta cũng ã ti n hành ánh thu i v i thu nh p c a các cá nhân, nhưng thu TNCN, v b n ch t, là m t lo i thu hi n i, ch ra i khi xã h i loài ngư i ã có m t s i u ki n kinh t cơ b n như: có n n kinh t ti n t , có vi c thanh toán qua tài kho n và các khái ni m v hóa ơn, chi phí và l i nhu n ã ư c xã h i th a nh n và ưa vào s d ng r ng rãi. o lu t thu thu nh p u tiên theo úng b n ch t ư c William Pitt thi hành Anh Qu c vào năm 1799 trang tr i cho cu c chi n tranh v i Napoleon. Sau m t vài l n áp d ng các lo i thu thu nh p t m th i, n năm 1874, thu TNCN ã ư c áp d ng lâu dài t i nư c này. o lu t thu thu nh p u tiên Hoa Kỳ ư c ban hành vào năm 1864 trong cu c n i chi n nhưng b t m d ng thu vào năm 1872 vì b cho là trái v i Hi n pháp do thu tr c ti p i v i ngư i dân d n n vi c các bang có s dân khác nhau ph i n p s thu khác nhau. Vi c thông qua Hi n pháp s a i l n th 16 vào năm 1913 ã t cơ s pháp lý cho vi c áp d ng thu thu nh p ánh d u bư c chuy n bi n trong cơ c u thu Hoa Cho n n a cu i th k 19, lu t thu TNCN ã tr nên ph bi n trên th gi i v i hàng lo t các nư c Châu Âu cũng như Australia, New Zealand, Nh t B n ưa ra các o lu t v thu TNCN c a mình. Trong th i kỳ m i ban hành, các Chính ph thư ng ánh thu vào i tư ng d o lư ng ư c như ánh trên t ai, tài s n, hàng hoá h u hình…. Tuy nhiên, qua quá trình phát tri n v kinh t , xã h i c a t ng nư c, thu TNCN cũng ã có nh ng thay i cho phù h p hơn, th c hi n ư c nh ng m c tiêu mà m i nhà nư c t ra khi áp d ng lo i thu này. Cho n nay, thu thu nh p các nhân ã tr nên m t lo i thu ph bi n, ư c áp d ng g n 180 nư c trên th gi i v i nh ng thay i nh t nh v phương th c ánh thu . 2. Vai trò 2.1 Vai trò kinh t Có th th y r ng, thu TNCN thư ng óng vai trò quan tr ng trong h th ng thu c a m t nư c. M t m t, ngu n thu t vi c thu thu TNCN góp m t ph n l n vào t ng ngu n thu ngân sách qu c gia, m t khác, thu TNCN còn ư c s d ng như m t công c i u ti t n n kinh t . nhi u nư c, ngu n thu t thu TNCN ư c xem là m t ph n quan tr ng c a ngân sách. Thông thư ng, t l c a ngu n thu này trên GDP hàng năm vào kho ng x p x 10% và trên t ng ngu n thu t thu vào kho ng 25%. c bi t m t s nư c như an M ch, New Zealand, Australia.. ngu n thu t thu TNCN có vai trò ch ch t i v i ngân sách qu c gia. Vào năm 2005, an M ch, thu t thu TNCN chi m 53% t ng lư ng thu thu ư c và chi m trên 25% t ng thu ngân sách. i u áng chú ý là ngu n thu t thu TNCN các nư c ang phát tri n ch chi m m t t tr ng nh trong t ng ngu n thu ngân sách. Ch ng h n, trong khu v c ông Nam Á v i nhi u qu c gia -2/21-
  5. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n di n ang phát tri n, ngu n thu t thu thu nh p ch chi m trung bình 2.1% t ng s thu ngân sách c a các nư c Ngoài tác ng làm tăng ngu n thu ngân sách qu c gia, n cu i nh ng năm 1970, thu TNCN còn có m t vai trò m i là nh m i u ti t, nh hư ng s phát tri n kinh t v i s xu t hi n c a cơ ch ánh thu thu nh p thu su t kép. ây là cơ ch ánh thu TNCN v i các m c su t khác nhau i v i thu nh p do s c lao ng ưa l i và thu nh p do u tư v n ưa l i. Khi m t nư c áp d ng m c thu su t cao i v i thu nh p t vi c u tư v n, có th s làm h n ch ngu n v n u tư vào n n kinh t , làm cho n n kinh t phát tri n ch m l i theo ý mu n c a Chính ph . Ho c ngư c l i, vi c mi n ho c gi m thu TNCN i v i m t kho n u tư nào ó s làm khuy n khích các ngu n v n u tư vào lĩnh v c này. ây là kinh nghi m c a Thái Lan trong năm 2006. khuy n khích ngư i dân Thái u tư vào th trư ng ch ng khoán, nư c này ã áp d ng chính sách mi n thu thu nh p cho nh ng giao d ch ng tên cá nhân. 2.2 Vai trò i u ti t Xã H i Trư c h t, lu t thu TNCN phân ph i l i c a c i, thu nh p trong xã h i. Trong b i c nh n n kinh t c a các nư c ngày càng phát tri n, s cách bi t giàu – nghèo ngày càng l n thì vi c áp d ng thu TNCN là m t gi i pháp h u hi u, góp ph n th c hi n ch c năng xã h i c a nó. i u này th hi n nh ng i m như: - Cơ c u thu su t thư ng mang tính ch t lu ti n, nghĩa là ngư i có thu nh p cao thì ph i ch u thu cao hơn ngư i có thu nh p th p; - Thu TNCN thư ng ư c thi t k m b o nh ng ngư i có thu nh p th p th c s s không ph i ch u nh hư ng c a thu TNCN. th c hi n i u ó, nhà nư c ưa ra quy nh trong h th ng thu v ngư ng tính thu và s ti n mi n thu . Như v y, n u nh ng cá nhân có thu nh p chưa n ngư ng ph i ch u thu s không ph i n p thu . Chính nh ng c i m này làm cho Lu t thu TNCN ư c xem như là công c phù h p gi m b t s nghèo ói. Th hai, vi c ánh thu i v i cá nhân ư c thi t k phù h p v i kh năng óng góp và có xem xét n hoàn c nh cá nhân c a ngư i n p thu . m t s qu c gia, lu t thu TNCN thư ng ánh vào t t c các kho n thu nh p c a ngư i n p thu mà không xét n thu nh p ó n t âu, ch nào và m c ích s d ng chúng ra sao. Tuy nhiên, hi n nay có m t xu hư ng th ng nh t là hoàn c nh gia ình c a cá nhân ngư i n p thu s ư c xem xét chi t gi m kho n thu ph i n p. Th ba, thu TNCN làm tăng ý th c c a công dân trong vi c giám sát ngu n chi tiêu ngân sách c a Chính ph . Thu TNCN là m t lo i thu tr c thu. Khác v i các lo i thu gián thu khác, qua thu tr c thu ngư i dân s bi t rõ ai là ngư i n p thu và ý th c ư c vai trò c a mình i v i ngu n thu ngân sách c a qu c gia. B ng cách n p thu nuôi s ng nhà nư c, ngư i óng thu th hi n quy n l c c a mình i v i nhà nư c: nhà nư c do dân (dân b u ra nhà nư c), c a dân (dân nuôi nhà nư c), vì th , ph i ph c v dân (vì dân). T ó, ngư i dân s có ý th c hơn n vi c giám sát các ngu n chi tiêu c a Chính ph v i tư cách là m t khách hàng giám sát vi c s d ng chi phí c a mình ã tr (qua thu ) cho các d ch v công do Nhà nư c th c hi n. V v n này, Giáo sư Michel Bouvier ã nh n xét: Thu ngày càng th hi n gi ng như là hình th c tr giá cho d ch v ư c các t ch c th hư ng thu cung c p hơn là bi u hi n c a m i tương tr oàn k t hay th c hi n nghĩa v xã h i. V ph n -3/21-
  6. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n mình, ngư i n p thu lưu tâm hơn n v n s d ng ti n thu c a Nhà nư c. B n thân h t coi mình là m t khách hàng nhi u hơn là ngư i s d ng tài s n công. 3. i tư ng n p thu 3.1 D a trên phương pháp kê khai thu thu Có hai cách xác nh i tư ng n p thu là d a trên các cá nhân n p thu và có theo h gia ình n p thu . Theo cá nhân: Cách thu thu hoàn toàn theo t ng cá nhân n p thu là cách th c quy nh t ng i tư ng n p thu ph i kê khai thu nh p và óng thu theo t ng cá nhân. Cách th c này ư c áp d ng ph bi n Anh, Nh t, Th y i n, các nư c Châu Phi, các nư c ông Âu và các nư c thu c Liên Xô cũ,.... Ưu i m c a cách th c này là ơn gi n, d th c hi n, m b o thu k p th i vào ngân sách Nhà nư c. Nhưng có như c i m là chưa m b o yêu c u phân ph i l i thu nh p qu c dân qua thu sao cho có hi u qu và áp ng ư c s công b ng xã h i và nh t là i v i nh ng cá nhân có nhi u kh u ăn theo. Tuy nhiên, áp ng yêu c u m b o công b ng xã h i, hi n nay phương pháp thu thu theo cá nhân cũng c p y u t gia ình b ng cách trư c khi xác nh thu nh p ch u thu c a cá nhân thì cá nhân s ư c tr chi phí cho b n thân, chi phí nuôi con, nuôi b m già... (g i chung là chi t tr gia c nh – xem các ph n dư i). V chi phí nuôi con, tuỳ chính sách xã h i c a t ng nư c là khuy n khích hay không khuy n khích gia ình nhi u con mà m c tr s cho tr nhi u hay ít. Tuy nhiên, cách th c chi t tr này d d n t i hi n tư ng l i d ng quy nh kh u tr cho con ho c b m mà kê khai kh u tr hai nơi. Kh c ph c tình tr ng này, m t s nư c ã yêu c u m i ngư i thu c di n kê khai kh u tr ph i kê mã s nh n d ng cá nhân, qua ó cơ quan thu s phát hi n cá nhân nào ư c kê khai hai nơi. Theo h gia ình: Cách th c thu thu theo h gia ình là cách th c thu cho phép nh ng ngư i trong m t h gia ình (có quan h hôn nhân ho c huy t th ng) ư c kê khai theo t ng thu nh p c a h gia ình và sau ó kho n thu nh p này ư c chia cho m i ngư i trong ó có c ngư i không có thu nh p. Các kho n thu nh p này sau ó s ư c tính thu cho t ng su t và t ng su t thu l i nhân v i s su t xác nh s thu ph i n p. Cách th hai ư c áp d ng Pháp, Hà Lan.... Ví d C ng hòa Pháp, i tư ng cư trú Pháp ư c kê khai n p thu theo h thu . H thu bao g m ngư i n p thu và ngư i nuôi dư ng. Ngư i n p thu có th là các cá nhân c thân (v n ư c coi là m t h thu v i m t su t thu ) ho c nh ng ngư i trong h gia ình (có quan h hôn nhân ho c huy t th ng) có thu nh p óng thu . Ngư i nuôi dư ng là các con chưa n tu i thành niên, ngư i tàn t t... trong h gia ình. Vi c tính thu theo h gia ình ph i quy i t ng thành viên trong h gia ình thành các su t thu . Pháp quy nh tính su t thu cho m i gia ình như sau: c thân, V ch ng 1 su t; Không có ngư i ph i nuôi dư ng 2 su t; Có 1 ngư i ph i nuôi dư ng 2,5 su t; Có 2 ngư i ph i nuôi dư ng 3 su t; Có 3 ngư i ph i nuôi dư ng 4 su t; Có trên 3 ngư i ph i nuôi dư ng C ng thêm 1 su t cho m i ngư i -4/21-
  7. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n Sau khi xác nh thu nh p c a m i su t thu , áp d ng bi u thu lu ti n t ng ph n tính s thu ph i n p và l i nhân v i s lư ng su t thu xác nh t ng s thu ph i n p trong năm c a gia ình ó. Các chuyên gia cho r ng cách th c thu thu theo h gia ình công b ng hơn v m t o c xã h i nhưng không k p th i vì m i gia ình u ph i có ít nh t hai ngư i tr lên. Ðã có nhi u ngư i thì s có nhi u kho n thu nh p khác nhau, do ó ph i m s sách k toán, theo dõi t ng ngu n thu nh p và ph i i chi u v i nơi phát sinh thu nh p. Quy nh này ch ư c th c hi n t t v i i u ki n là gia ình n nh. Do cách tính và th c thi ph c t p như v y nên có r t ít nư c áp d ng phương th c thu thu theo cách này. 3.2 D a trên s phân bi t i tu ng cư trú và không cư trú Thu TNCN là m t trong nh ng s c thu có di n áp d ng r ng nh t trong s các s c thu óng góp vào ngu n ngân sách nhà nư c. Thu TNCN không ch i u ch nh i v i cá nhân là công dân c a nư c ó mà còn i u ch nh i v i c nh ng cá nhân nư c ngoài sinh s ng và làm vi c trên lãnh th c a qu c gia ó d a trên s phân bi t i tư ng cư trú và i tư ng không cư trú. Thông thư ng, pháp lu t các nư c xác nh i tư ng cư trú là nh ng ngư i cư trú nư c ó trong m t kho ng th i h n nh t nh (thư ng là m t năm). Ch ng h n, theo pháp lu t Nh t B n, i tư ng cư trú là nh ng ngư i ã s ng t lâu hay ã và ang nh cư t i Nh t B n trong m t m t th i gian liên t c t 1 năm tr lên. Hàn Qu c và Trung Qu c cũng có quy nh tương t . Nhìn chung, pháp lu t các nư c quy nh i tư ng cư trú ph i ch u thu trên toàn b thu nh p toàn c u c a mình nghĩa là toàn b thu nh p c a ngư i n p thu b ánh thu t i các nư c cư trú b t k thu nh p ó ki m ư c âu. Ch ng h n, pháp lu t c a Trung Qu c quy nh i tư ng cư trú Trung Qu c ph i n p thu i v i toàn b thu nh p c a ngư i ó nh n ư c t trong và ngoài nư c Trung Qu c. Ngư c l i, i tư ng không cư trú thư ng ư c quy nh là nh ng ngư i cư trú t i nư c s t i trong th i h n dư i 1 năm. Các i tư ng này thư ng không ph i n p thu i v i nh ng thu nh p không có ngu n g c t i nư c s t i. Ví d , pháp lu t c a Hàn Qu c quy nh nh ng i tư ng không cư trú ch ph i ch u thu i v i kho n thu nh p nh n ư c có ngu n g c t Hàn Qu c. Ngoài ra, cũng có nh ng nư c không có s phân bi t gi a i tư ng cư trú và i tư ng không cư trú trong vi c xác nh kho n thu nh p ch u thu . Ch ng h n, Malaysia, Singapore, H ng Kông, c i tư ng cư trú và i tư ng không cư trú u không ph i ch u thu i v i các kho n thu nh p có t nư c ngoài ( ánh thu trên cơ s lãnh th ). Ngư c l i, pháp lu t c a Thái Lan l i quy nh c i tư ng cư trú và i tư ng không cư trú u ph i ch u thu i v i các thu nh p c a mình mà không ph thu c vào vi c thu nh p ó phát sinh trong hay ngoài Thái Lan. 4. Thu nh p ch u thu Xu t phát t s khác nhau trong vi c xác nh nguyên t c ánh thu nên các lo i thu nh p ch u thu gi a các qu c gia cũng có s khác nhau. M t lo i thu nh p nào ó có th thu c di n thu nh p ch u thu c a qu c gia này nhưng i v i qu c gia khác nó l i là thu nh p thu c di n ư c mi n thu … Ho c cũng có trư ng h p m t kho n thu nh p nư c này có th b ánh thu theo lo i thu này nhưng nư c khác có th ph i ch u thu theo lo i thu khác. Ví d , thu nh p t kinh doanh c a m t cá nhân b ánh thu t i nhi u qu c gia theo quy nh c a Lu t thu TNCN nhưng t i m t s qu c gia khác l i b áp d ng theo lu t thu thu nh p c a công ty ho c thu thu nh p t vi c chuy n như ng tài s n. -5/21-
  8. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n Tuy nhiên, có th khái quát các lo i thu nh p ch u thu TNCN theo thông l pháp lu t c a các nư c trên th gi i g m: - Thu nh p kinh doanh - Thu nh p làm công - Thu nh p t u tư (k c ti n lãi c ph n, ti n lãi vay); Ngoài ra còn có các y u t thu nh p khác, thư ng xu t hi n trong m t lu t thu TNCN là: - Ti n lương hưu và các kho n ti n b o hi m; - Các kho n thanh toán b o hi m xã h i; - Thu nh p t vi c n m gi c ph n; - Thu nh p chuy n như ng tài s n * C th v thu nh p ch u thu m t s qu c gia như sau: Lu t thu TNCN c a Nh t B n xác nh thu nh p ch u thu là kho n thu nh p không cho phép chi t kh u. Các kho n thu nh p c a cá nhân thu c di n tính thu ư c xác nh g m: (i) Thu nh p t các ngu n ti n l i t c; (ii) Thu nh p t ti n lãi c ph n; (iii) Thu nh p do buôn bán B S; (iv) Thu nh p t các ho t ng kinh doanh; (v) Thu nh p t công vi c lao ng; (vi) Thu nh p t các kho n hưu trí; (vii) Thu nh p t buôn bán g ; (viii) Các kho n thu nh p t các kho n v n; (ix) Các kho n thu nh p b t thư ng; (x) Các kho n thu nh p khác; Trung Qu c, thu nh p ch u thu ư c quy nh g m 11 lo i: (i) Thu nh p t ti n công ti n lương; (ii) Thu nh p v s n xu t kinh doanh c a h công thương cá th ; (iii) Thu nh p v kinh doanh nh n khoán i v i doanh nghi p và ơn v s nghi p (g i t t là cá nhân hành ngh c l p); (iv) Thu nh p v thù lao d ch v ; (v) Thu nh p v nhu n bút; (vi) Thu nh p v chi phí s d ng quy n c bi t; (vii) Thu nh p v cho thuê tài s n; (viii) Thu nh p v chuy n như ng tài s n; (ix) Thu nh p v lãi ti n vay, c t c, hoa h ng; (x) Thu nh p ng u nhiên; (xi) Các thu nh p khác mà ngành tài chính xác nh ph i ch u thu . 5. Thu su t Có 3 phương th c xác nh thu su t cơ b n trong vi c ánh thu TNCN là: H th ng thu su t lũy ti n, h th ng thu su t c nh, h th ng thu su t kép 5.1 H th ng thu su t lũy ti n -6/21-
  9. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n H th ng thu su t lũy ti n là cách ánh thu lũy ti n i v i toàn b thu nh p c a cá nhân ch u thu không k là ngu n thu t thu nh p kinh doanh, thu nh p làm công hay t thu nh p u tư. Cơ s c a vi c ánh thu này là c g ng duy trì s công b ng theo c chi u d c l n chi u ngang, theo ó nh ng ngư i có m c thu nh p ngang nhau s ph i óng m c thu b ng nhau; nh ng ngư i có m c thu nh p cao hơn s ph i óng m c thu cao hơn. Hơn th n a, h th ng thu su t này s h n ch ư c hi n tư ng chuy n l i nhu n t d ng này sang d ng khác tránh thu . Ví d , n u ánh thu thu nh p v i các m c thu su t khác nhau thì i tư ng n p thu có th chuy n d ng thu nh p t làm công (ch u m c thu su t cao) sang thu nh p t u tư (ch u m c thu th p hơn). Tuy nhiên, vi c áp d ng h th ng thu su t lũy ti n toàn di n có kh năng ph i ch u m c chi phí tuân th và chi phí th c thi cao. Thêm n a, vi c áp d ng thu su t lũy ti n s d n n tình tr ng có s phân bi t v thu ph i óng i v i các ngu n thu nh p khác nhau. i u này có th làm gi m mong mu n làm nh ng công vi c có tính th i v ho c làm gi m ý nh ti t ki m và u tư. Trên th c t , vì nh ng h n ch này mà hi n t i r t ít nư c áp d ng h th ng thu su t toàn di n. Theo báo cáo c a T ch c h p tác và phát tri n kinh t (vi t t t là OECD) thì không m t nư c nào trong kh i OECD hoàn toàn áp d ng ch thu su t này. Các nư c u có nh ng thu su t c bi t cho t ng lo i thu nh p nh t nh như thu nh p do u tư, thu nh p t lương hưu. 5.2 H th ng thu su t c nh H th ng thu su t c nh là phương pháp ánh thu v i thu su t c nh i v i t t c các lo i thu nh p không phân bi t ó là thu nh p t làm công, u tư hay kinh doanh. Cách th c ánh thu này có ưu i m là ơn gi n, d qu n lý làm gi m chi phí tuân th và chi phí th c hi n khi thu thu . Tuy nhiên, nó s không b o m ư c s san s gánh n ng thu gi a các i tư ng có m c ánh thu khác nhau. H th ng thu này ph bi n m t s nư c ông Âu. Năm 2001, Nga b t u áp d ng cách th c ánh thu này v i m c thu 13% i v i t t c các kho n thu nh p. Vi c thay th h th ng thu su t lũy ti n b ng m t m c thu c nh ã làm ơn gi n hóa h th ng lu t thu và làm cho ngư i dân Nga d dàng tuân th hơn và ngư i giàu Nga cũng ã tránh ư c m t kho n thu thu nh p l n so v i trư c ây. i cùng v i vi c n nh m c thu c nh, Nga còn ti n hành c i cách h th ng thu thu b o m vi c thu thu có hi u qu hơn. Chính vì v y, sau khi ti n hành c i cách thu , trong giai o n 2000 – 2001, m c thu t thu TNCN Nga ã tăng lên kho ng 20% trên m c GDP. Vào năm 2004, C ng hòa Slovakia cũng ã áp d ng h th ng thu su t c nh v i m c thu 19% chung cho các thu nh p c a c cá nhân và doanh nghi p. Cùng v i ó là vi c h n ch các kho n mi n, gi m thu nhưng l i tăng m c thu nh p b t u ánh thu . Quá trình c i cách này ã làm cho h th ng thu Slovakia ơn gi n và minh b ch hơn. Nó cũng t o ra ng l c khuy n khích u tư và cho các ho t ng c a doanh nghi p. 5.3 H th ng thu su t kép H th ng thu su t kép áp d ng d ng thu su t c nh i v i các thu nh p t u tư như u tư gián ti p, lãi ti n cho vay, l i t c c ph n, chuy n như ng ch ng khoán, chuy n như ng B S v..v k t h p v i d ng thu su t lũy ti n t ng ph n i v i i v i thu nh p t làm công và thu nh p t kinh doanh. -7/21-
  10. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n Vi c áp d ng h th ng thu su t này cho phép duy trì s công b ng theo chi u ngang i v i các thu nh p t u tư và s công b ng theo chi u d c i v i các thu nh p t làm công và kinh doanh. Hơn th n a, m c thu su t th p i v i các thu nh p t u tư cho phép khuy n khích u tư trong nư c, gi m vi c chuy n v n ra nư c ngoài. Bên c nh ó, h th ng thu lũy ti n i v i thu nh p t làm công và kinh doanh s cho phép th c hi n ư c m c tiêu phân ph i l i thu nh p. Tuy nhiên, h th ng thu su t kép có tính ph c t p, khó cho ngư i dân trong vi c ti p c n và tìm hi u v o lu t th . Ngoài ra, vi c ánh thu thu nh p các m c thu su t khác nhau có th t o i u ki n cho i tư ng ch u thu cơ h i tránh thu b ng cách chuy n m c thu nh p ph n ph i ch u m c thu cao n m c ph i ch u m c thu th p. H th ng ánh thu theo thu su t kép thư ng ư c áp d ng ph bi n nhi u nư c v i các m c thu su t khác nhau. C th t i Hàn Qu c quy nh bi u thu lu ti n t ng ph n ư c áp d ng cho thu nh p toàn c u, thu nh p t tài s n nh t th i và thu nh p t r ng như sau: B ng: Bi u thu i v i thu nh p toàn c u, thu nh p t tài s n nh t th i và thu nh p t r ng Hàn Qu c Thu nh p ch u thu (won) Thu su t (%) T 0 n 10.000 10 Trên 10.000 - n 40.000 20 Trên 40.000 n 80.000 30 Trên 80.000 40 Thu su t lu ti n áp d ng i v i thu nh p t chuy n như ng các tài s n khác ư c quy nh như sau: B ng: Bi u thu i v i các thu nh p t chuy n như ng tài s n Hàn Qu c Thu nh p ch u thu (won) Thu su t (%) T 0 n 30.000 10 Trên 30.000 - n 60.000 40 Thu nh p t chuy n như ng c phi u y t danh: ch u thu theo thu su t lu ti n i v i thu nh p t chuy n như ng tài s n, tr trư ng h p c phi u y t danh có th i gian n m gi ít nh t 1 năm và công ty phát hành c phi u là các công ty v a và nh , áp d ng thu su t 20%. -8/21-
  11. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n Thu nh p t chuy n như ng c phi u không y t danh nói chung ch u thu theo thu su t 20%. Tuy nhiên có 2 ngo i l áp d ng cho các trư ng h p: (i) Chuy n như ng c phi u không y t danh c a các công ty v a và nh , áp d ng thu su t 10%; (ii) chuy n như ng c phi u không y t danh áp d ng theo bi u thu lu ti n i v i thu nh p t chuy n như ng tài s n n u tho mãn ng th i các i u ki n: • C ông n m gi ít nh t 30% s c phi u c a công ty phát hành; • Giá tr c phi u chuy n như ng ít nh t là 10tri u won tính theo giá th trư ng vào th i i m k t thúc năm trư c năm chuy n như ng; • Th i gian n m gi c phi u không dài hơn 1 năm t (%)%) 6. Qu n lý thu TNCN m t s nu c các nư c trên th gi i thì vi c qu n lý thu thu TNCN ư c th c hi n theo hai h th ng: - Kh u tr t i ngu n i v i các lo i thu nh p do có cơ quan hay t ch c chi tr (ti n lương, ti n thù lao, tr lãi ti n cho vay…); Các cơ quan chi tr thu nh p s kh u tr ti n thu thu nh p n p thu trư c khi chi tr thu nh p cho cá nhân. - Cá nhân t kê khai n p thu i v i cá nhân kinh doanh (t b chi phí và thu ti n bán hàng hoá, d ch v ). Các cá nhân t kê khai, t n p thu ph i kê khai vào các m u t khai theo quy nh c a t ng nư c và t n p thu . 6.1 Qu n lý thông qua vi c kh u tr t i ngu n: Lu t thu thu nh p c a các nư c u quy nh kh u tr t i ngu n i v i các lo i thu nh p như ti n lương, ti n thù lao, tr lãi ti n cho vay. Theo ó, các ơn v và cá nhân chi tr s thu nh p ch u thu cho các cá nhân có nghĩa v kh u tr , n p thay thu TNCN, ng th i g i t i cơ quan thu b n kê khai n p thay thu TNCN. Vi c kê khai n p thu Trung Qu c cũng quy nh vi c kh u tr t i ngu n, theo ó, ngư i chi tr ti n cho i tư ng n p thu s kh u tr , sau ó s n p cho cơ quan thu . N u i tư ng n p thu có thu nh p ti n công, ti n lương hai nơi nhưng không có ngư i có nghĩa v n p thay thì i tư ng n p thu có nghĩa v t mình khai báo n p thu . Lu t thu thu nh p c a Indonesia quy nh: thu nh p ư c ngư i chi tr thu nh p kh u tr t ti n lương, ti n công, ti n thù lao và các kho n khác c a cá nhân ph i ư c kê khai hàng tháng vào ngày m ng 10 c a tháng k ti p. T khai thu TNCN hàng tháng ph i ư c khai mu n nh t là ngày 20 tháng k ti p. Vào cu i năm dương l ch, ngư i chi tr thu nh p ph i quy t toán s thu TNCN c a t ng cá nhân và n p s thu còn ph i n p ch m nh t là ngày 25 tháng 3 năm k ti p. Vi c kê khai t khai thu TNCN năm ư c ưu tiên hơn, ch m nh t là 31 tháng 3 năm k ti p. Thu kh u tr ư c quy nh Malaysia như sau: Trong trư ng h p i v i ngư i lao ng, ch lao ng ph i kh u tr thu t ti n thù lao c a ngư i lao ng căn c theo b ng kh u tr thu ã quy nh cho năm tính thu ó và chuy n tr c ti p s thu này cho C c thu. B t kỳ kho n chênh l ch thu nào u ph i tr cho t i ngày 30 tháng 4 năm ti p theo, vi c n p ch m t khai, không n p s ch u kho n ph t t i a là 15.5%. Lu t thu Malaysia quy nh lãi ti n vay, ti n b n quy n và ti n tr cho các d ch v cung c p theo h p ng và nh ng lo i thu nh p nh t nh khác s ch u thu kh u tr t i -9/21-
  12. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n ngu n khi tr cho i tư ng không cư trú. Trư ng h p i tư ng không kh u tr thu kh u tr t i ngu n, C c thu có th truy thu s thu ó như là kho n n ph i n p c a ngư i chi tr . Vi c không kh u tr và n p s thu như trên cho C c thu trong vòng 1 tháng k t khi tr ho c ghi bên có cho i tư ng không cư trú s ph i n p ph t 10% t ng s ti n ch u thu kh u tr t i ngu n. Hi n t i, ti n b n quy n và lãi ti n vay tr cho ho c ghi bên có cho i tư ng không cư trú ch u thu kh u tr t i ngu n v i thu su t tương ng là 10% và 15%. Thu su t có th gi m trong trư ng h p có nh ng quy nh v th t i Hi p nh thu . 6.2 Qu n lý trong tru ng h p t khai, t n p thu Theo lu t thu TNCN c a Singapore thì cá nhân có trách nhi m kê khai các thông tin v cá nhân, thu nh p ch u thu , các kho n ư c tr theo các m u t khai c a cơ quan thu . i tư ng n p thu t i (i) Cơ quan thu (dư i hình th c ti n m t, séc, m ng lư i và Chương trình Giro – phương pháp kê khai n p thu tr d n không m t lãi); (ii) bưu i n (dư i hình th c ti n m t, séc và m ng lư i); (iii) Ngân hàng (chuy n qu …); (iv) máy t ph c v (Tr m AXS, Sam); (v) Ngân hàng qua m ng (qua website c a các ngân hàng, website c a cơ quan thu …) Indonesia, cá nhân ph i có nghĩa v kh u tr , kê khai, n p i v i các lo i thu nh p có tính ch t không ph i ti n lương, ti n công (ví d như lãi ti n vay, lãi c ph n, thu nh p cho thuê, lãi t tài s n…). Vi c n p thu ph i ư c th c hi n ch m nh t là ngày m ng 10 tháng k ti p và t khai kh u tr ch m nh t là ngày 20. S thu còn ph i n p ph i th c hi n n p n t ch m nh t là ngày 25 tháng 3 năm k ti p, t khai thu năm ư c th c hi n ch m nh t là ngày 31 tháng 3. Malaysia quy nh v v n này như sau: H th ng t khai t n p thu c a cá nhân ã ư c tri n khai t năm tính thu 2004. Căn c theo h th ng t khai, t n p thu này, t khai thu ph i ư c n p cho t i ngày 30 tháng 4 c a năm ti p theo. Tuy nhiên, i v i các cá nhân phát sinh thu nh p t ho t ng kinh doanh, h n kê khai ư c gia h n t i 30 tháng 6 c a năm ti p theo. C c thu có th m quy n ngăn ch n vi c cá nhân r i kh i Malaysia cho t i khi s thu còn thi u ư c tr ho c ã có tho thu n phù h p v vi c n p thu . Theo quy nh c a Lu t thu thu nh p Thái Lan, ngư i n p thu là i tư ng cư trú t i Thái Lan ư c c p mã s thu và ph i ghi trên t t c các b ng kê khai thu thu nh p. Nh ng công dân có s ch ng minh nhân dân s dùng s ch ng minh ó ghi lên các b ng kê khai thu thu nh p. -10/21-
  13. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n Chương 2: TÁC NG C A THU THU NH P CÁ NHÂN I V I THU NH P T CHUY N NHƯ NG B T NG S N 1. Khái quát v chính sách Thu TNCN t i Vi t Nam: Chính sách thu TNCN t i Vi t Nam ư c ban hành dư i d ng lu t mà c th ây là : LU T THU THU NH P CÁ NHÂN, ư c ban hành b i Qu c h i khóa XII, kỳ h p th 2 s 04/2007/QH12 ngày 21 tháng 11 năm 2007. Lu t này có hi u l c thi hành t ngày 01 tháng 01 năm 2009. 1.1 Lý do ban hành chính sách: Thu là ngu n thu l n cho ngân sách nhà nư c. Vi t Nam, h th ng thu ang ngày càng hoàn thi n và phát tri n. Tuy nhiên tính n năm 2007, Vi t Nam chưa có m t lu t thu TNCN hoàn ch nh, thu nh p c a cá nhân ư c i u ch nh b i các lu t và pháp l nh thu khác nhau. Kho ng cách chênh l ch thu nh p gi a các t ng l p dân cư ngày càng cao d n t i òi h i ph i có m t lo i thu i u ch nh nh m góp ph n th c hi n công b ng xã h i. Th i gian qua nư c ta, cùng v i s phát tri n c a n n kinh t , thu nh p c a các t ng l p dân cư cũng tăng lên, nhưng kho ng cách chênh l ch v thu nh p gi a nhóm ngư i có thu nh p cao và nhóm ngư i có thu nh p th p cũng có xu hư ng ngày càng tăng (trong th i gian t năm 1993 n năm 2004, kho ng cách này ã tăng t 3,7 l n lên n 13,5 l n). Như v y, vi c áp d ng thu TNCN s góp ph n m b o tính h p lý, công b ng, hi u qu c a h th ng chính sách thu và thu h p kho ng cách chênh l ch gi u nghèo gi a các t ng l p dân cư, ng th i Nhà nư c s n m ư c thông tin v thu nh p c a cá nhân. Thông qua ó, v a th c hi n ng viên ngu n l c v a góp ph n phòng ch ng tham nhũng, lãng phí. Nh ng pháp l nh thu hi n hành i u ch nh TNCN ã b c l nhi u h n ch òi h i ph i thay th : chưa th c s m b o công b ng, bình ng v nghĩa v thu ; còn áp d ng bi u thu khác nhau gi a ngư i Vi t nam và ngư i nư c ngoài, ngư i trong nư c ph i n p thu cao hơn ngư i nư c ngoài. Chính sách thu hi n hành cũng chưa phù h p v i thông l qu c t : chưa có m t chính sách thu i u ti t th ng nh t i v i thu nh p c a cá nhân. Vi c duy trì các chính sách thu hi n hành i v i thu nh p c a cá nhân s h n ch vi c khuy n khích cá nhân tích c c lao ng, u tư phát tri n s n xu t kinh doanh, làm giàu chính áng. Ban hành Lu t thu TNCN nh m m b o n nh ngu n l c cho ngân sách nhà nư c. Kinh t - xã h i càng phát tri n, h i nh p kinh t qu c t ngày càng sâu r ng thì nhu c u chi tiêu c a Nhà nư c gi i quy t các v n an ninh, qu c phòng, an sinh xã h i, phát tri n s nghi p giáo d c, y t cũng ngày càng gia tăng. Bên c nh ó, vi c chuy n d ch cơ c u kinh t d n n cơ c u thu ngân sách cũng thay i theo hư ng ngu n thu t tích lu trong nư c ư c tăng d n và chi m t tr ng ngày càng cao trong t ng thu ngân sách nhà nư c. Thu TNCN cũng s góp ph n nâng cao t tr ng thu n i a n nh thu cho ngân sách nhà nư c trong quá trình h i nh p kinh t qu c t . Thu TNCN ã ư c áp d ng r ng rãi trên th gi i vì s ti n b và c n thi t c a nó. Thu TNCN ã ư c nhi u nư c áp d ng t r t s m, ngay t khi n n kinh t chưa phát tri n, thu nh p c a dân cư cũng chưa cao, n nay, ã có trên 180 nư c trên th gi i áp d ng lo i thu này.Vì v y vi c s m xây d ng, hoàn ch nh và th c thi lu t thu TNCN là c n thi t và phù h p v i thông l qu c t . -11/21-
  14. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n 1.2 H quan i m Quan i m v nh ng i tư ng ph i n p thu TNCN: Là cá nhân cư trú có thu nh p ch u thu phát sinh trong và ngoài lãnh th Vi t Nam và cá nhân không cư trú có thu nh p ch u thu phát sinh trong lãnh th Vi t Nam. − Quan i m v thu nh p ch u thu : • Thu nh p t kinh doanh • Thu nh p t ti n lương, ti n công • Thu nh p t u tư v n • Thu nh p t chuy n như ng v n • Thu nh p t chuy n như ng B S • Thu nh p t trúng thư ng • Thu nh p t b n quy n • Thu nh p t như ng quy n thương m i • Thu nh p t nh n th a k là ch ng khoán, ph n v n trong các t ch c kinh t , cơ s kinh doanh, B S và tài s n khác ph i ăng ký s h u ho c ăng ký s d ng • Thu nh p t nh n quà t ng là ch ng khoán, ph n v n trong các t ch c kinh t , cơ s kinh doanh, B S và tài s n khác ph i ăng ký s h u ho c ăng ký s d ng. − Quan i m v thu nh p ư c mi n thu : • Thu nh p t chuy n i t nông nghi p c a h gia ình, cá nhân ư c Nhà nư c giao s n xu t. • Thu nh p t lãi ti n g i t i t ch c tín d ng, lãi t h p ng b o hi m nhân th . • Thu nh p t ki u h i. • Ph n ti n lương làm vi c ban êm, làm thêm gi ư c tr cao hơn so v i ti n lương làm vi c ban ngày, làm trong gi theo quy nh c a pháp lu t. • Ti n lương hưu do B o hi m xã h i chi tr ; Thu nh p t h c b ng . − Quan i m v thu nh p ư c gi m thu : i tư ng n p thu g p khó khăn do thiên tai, ho ho n, tai n n, b nh hi m nghèo nh hư ng n kh năng n p thu thì ư c xét gi m thu tương ng v i m c thi t h i nhưng không vư t quá s thu ph i n p. − Quan i m v qu n lý thu và hoàn thu : Vi c ăng ký thu , kê khai, kh u tr thu , n p thu , quy t toán thu , hoàn thu , x lý vi ph m pháp lu t v thu và các bi n pháp qu n lý thu ư c th c hi n theo quy nh c a pháp lu t v qu n lý thu . Cá nhân ư c hoàn thu trong các trư ng h p sau ây: • S ti n thu ã n p l n hơn s thu ph i n p. • Cá nhân ã n p thu nhưng có thu nh p tính thu chưa n m c ph i n p thu . • Các trư ng h p khác theo quy t nh c a cơ quan nhà nư c có th m quy n. − Quan i m v căn c tính thu TNCN: Căn c tính thu và cách tính thu TNCN ư c quy nh rõ ràng cho t ng lo i thu nh p ch u thu tùy theo i tư ng cư trú ho c không cư trú. -12/21-
  15. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n 2. Chính sách thu thu TNCN i v i thu nh p t chuy n như ng B S t i Vi t Nam 2.1 i tư ng ch u thu : − Thu nh p t chuy n như ng B S ( i u 11 Lu t thu TNCN 2007) + Thu nh p ch u thu t chuy n như ng B S ư c xác nh b ng giá chuy n như ng B S theo t ng l n chuy n như ng tr giá mua B S và các chi phí liên quan, c th như sau: các chi phí liên quan ư c tr căn c vào ch ng t , hoá ơn theo quy nh c a pháp lu t, bao g m các lo i phí, l phí theo quy nh c a pháp lu t liên quan n quy n s d ng t; chi phí c i t o t, c i t o nhà, chi phí san l p m t b ng; chi phí u tư xây d ng nhà , k t c u h t ng và công trình ki n trúc trên t; các chi phí khác liên quan n vi c chuy n như ng B S. + Trư ng h p không xác nh ư c giá mua và chi phí liên quan n vi c chuy n như ng B S thì thu nh p ch u thu ư c xác nh là giá chuy n như ng B S. − Thu nh p t th a k , quà t ng ( i u 18 Lu t thu TNCN 2007) Thu nh p ch u thu t th a k , quà t ng là ph n giá tr tài s n th a k , quà t ng vư t trên 10 tri u ng mà i tư ng n p thu nh n ư c theo t ng l n phát sinh. 2.2 i tư ng mi n thu : − Thu nh p t chuy n như ng B S gi a v v i ch ng; cha , m v i con ; cha nuôi, m nuôi v i con nuôi; cha ch ng, m ch ng v i con dâu; cha v , m v v i con r ; ông n i, bà n i v i cháu n i; ông ngo i, bà ngo i v i cháu ngo i; anh, ch , em ru t v i nhau. (Kho n 1 i u 4 Lu t Thu TNCN 2007) − Thu nh p t chuy n như ng nhà , quy n s d ng t và tài s n g n li n v i t c a cá nhân trong trư ng h p cá nhân ch có m t nhà , t duy nh t. ( Kho n 2 i u 4 Lu t Thu TNCN 2007) − Thu nh p t nh n th a k , quà t ng là B S gi a v v i ch ng; cha , m v i con ; cha nuôi, m nuôi v i con nuôi; cha ch ng, m ch ng v i con dâu; cha v , m v v i con r ; ông n i, bà n i v i cháu n i; ông ngo i, bà ngo i v i cháu ngo i; anh, ch , em ru t v i nhau. ( Kho n 4 i u 4 Lu t Thu TNCN 2007) 2.3 M c thu TNCN tính trên thu nh p t B S − Thu nh p t th a k , quà t ng là B S: Thu thu nh p ph i n p = (Giá tr B S nh n th a k , quà t ng – 10.000.000 ) x 10% − Thu nh p t chuy n như ng B S xác nh ư c giá mua và chi phí liên quan: Thu thu nh p ph i n p = Thu nh p t chuy n như ng B S x 25% − Thu nh p t chuy n như ng B S không xác nh ư c giá mua và chi phí liên quan: Thu thu nh p ph i n p = Giá tr B S chuy n như ng x 2% Theo Thông tư s 02/2010/TT-BTC − Cá nhân có thu nh p t chuy n như ng B S áp d ng thu su t 25% tính trên thu nh p ch u thu ph i áp ng các i u ki n sau: Giá chuy n như ng ghi trên h p ng chuy n như ng và kê khai tính thu không th p hơn giá B S (giá nhà và t) do UBND t nh quy nh t i th i i m h p ng chuy n như ng có hi u l c. -13/21-
  16. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n − Trư ng h p giá chuy n như ng ghi trên h p ng chuy n như ng và kê khai tính thu th p hơn giá do UBND c p t nh quy nh thì áp d ng thu su t 2% tính trên giá do UBND c p t nh, TP quy nh. − Giá mua và các chi phí liên quan (chi phí liên quan n c p quy n s d ng t, quy n s h u nhà, chi phí c i t o nhà, t, chi phí xây d ng...), ngư i n p thu kê khai ph i có hóa ơn, ch ng t h p pháp làm căn c ch ng minh. N u ngư i n p thu có hóa ơn không h p l ho c thi u m t trong s các ch ng t c n thi t s b áp thu 2% trên t ng giá tr h p ng. − i v i cá nhân chuy n như ng h p ng góp v n có quy n mua n n nhà, mua căn h thì giá mua ư c xác nh căn c vào ch ng t n p ti n góp v n và hóa ơn, ch ng t khác ch ng minh các chi phí liên quan. Các chi phí liên quan n vi c chuy n như ng B S bao g m c các kho n lãi tr ti n vay c a các t ch c tín d ng mua B S. Riêng trư ng h p chưa n p s ti n theo h p ng, giá mua ư c xác nh b ng t ng s v n ph i góp theo h p ng tr ph n v n góp chưa n p, sau ó c ng thêm các chi phí có liên quan khác. − Cá nhân chuy n như ng B S t kê khai, t xác nh m c thu su t áp d ng và ch u trách nhi m v tính chính xác c a h sơ. Cơ quan thu ti p nh n có trách nhi m ki m tra h sơ và ch p nh n k t qu tính thu c a ngư i chuy n như ng n u các i u ki n áp d ng thu su t 25%. Trư ng h p không ch p nh n k t qu tính thu , ph i tr l i rõ ngư i chuy n như ng b sung h sơ. 3. Tác ng c a thu TNCN i v i thu nh p t chuy n như ng B S Th trư ng B S ph thu c vào nhi u y u t , trong ó v trí hàng u là y u t chính sách c a Nhà nư c bao g m chính sách Thu . Lu t thu Thu nh p cá nhân có hi u l c t 01/01/2009 thì n tháng 9-2009 t i các sàn giao d ch B S l n trên a bàn thành ph , s lư ng giao d ch ã t t gi m thê th m, m c gi m trên 90% so v i trư c ó. Th m chí nhi u sàn không th c hi n ư c giao d ch nào trong su t nhi u tu n liên t c. Theo nh n nh chung, th trư ng B S b tác ng m nh b i thông tin v thu TNCN. H u h t các Nhà u Tư bu c ph i d ng l i phân tích tình hình trư c khi quy t nh ti p t c u tư hay rút v n. i v i nh ng ngư i ã u tư quá nhi u vào b t ng thì bu c ph i bán ra v i giá th p hơn kh i ph i ch u thu cao. Trong giai o n này m t s nhà u tư ã chuy n sang u tư vào Th trư ng Ch ng Khoán, vì l i nhu n t u tư ch ng khoán trong giai o n này chưa ph i ch u thu , dòng v n thoát ly t Th Trư ng Ch ng Khoán trong quý II và III/2009 vào th trư ng B S quay ngư c tr v Th Trư ng Ch ng Khoán. V lâu dài, th trư ng B S s tr nên kém s c h p d n. Hơn n a m t s nhà u tư cho r ng B S không ph i lúc nào cũng có l i, tính thanh kho n th p, th i gian quay vòng v n ch m càng khi n th trư ng B S tr nên m m hơn. Không ch nh hư ng n các Nhà u Tư th c p, chuyên săn tìm góp v n vào các d án ngay t bư c u ( ây là tác nhân góp ph n quy t nh th trư ng sôi ng hay tr m l ng ) mà còn tác ng n các Nhà u Tư phát tri n các d án B S. Nhìn chung, t năm 2008 n nay, th trư ng B S không v n hành m t cách trơn tru ch y u là do tác ng c a các chính sách vĩ mô. V i vi c áp d ng thu TNCN là d p gi i kinh doanh B S d ng l i phân tích, cân nh c u tư. Vì v y, th trư ng B S khó tránh ư c m t kho ng l ng kéo dài. Làn -14/21-
  17. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n sóng bán nhà t ch y ua né thu TNCN ánh vào l i nhu n có ư c t chuy n như ng h p ng góp v n mua bán B S ang th c s bùng n . Các nhà u tư cho r ng, cách ánh thu h p lý nh t trong trư ng h p này nên xác nh thu c d ng không xác nh ư c giá bán giá mua, cho ngư i n p thu ư c ch n phương th c óng thu 2% t ng giá tr h p ng. Trong khi ó, theo B Tài chính, t khi lu t thu ư c ban hành và có hi u l c thì còn nhi u trư ng h p lách lu t trong chuy n như ng b t ng s n. Do ó B s xu t trình Chính ph s a i, b sung các quy nh thu thu nh p t các hình th c chuy n như ng b t ng s n. Trên th c t ã phát sinh các trư ng h p như: ngư i có b t ng s n ã làm h p ng i nhà, i t có phát sinh thu nh p; h p ng y quy n (th c ch t là bán) cho các sàn giao d ch b t ng s n tư nhân chuy n như ng b t ng s n…Các ho t ng này th c ch t là chuy n như ng b t ng s n. m b o bao quát h t các trư ng h p chuy n như ng b t ng s n, B Tài chính xu t trình Chính ph , Qu c h i s a i, b sung quy nh: thu nh p t chuy n như ng b t ng s n bao g m c thu nh p t i nhà, i t (n u có), thu nh p t y quy n chuy n như ng nhà, t mà ngư i ư c y quy n có y các quy n v nhà t theo quy nh c a pháp lu t. Theo s li u B Tài chính th ng kê, ti n thu thu ư c t b sung i u ti t i v i các kho n thu nh p trên ã tăng d n theo các năm. Trong năm 2009 t ng ti n thu thu ư c t các kho n trên là 23,7 t ng; năm 2010 là 861,2 t ng và năm 2011 là 1.540 t ng. D ki n, B Tài chính s xu t trình Chính ph trình Qu c h i v hi u l c thi hành c a Lu t trên t ngày 1-1-2014. 4. Nh ng t n t i c n hoàn thi n: Th c t thu thu thu nh p t chuy n như ng B S nói chung và thu TNCN t chuy n như ng B S nói riêng ã góp ph n vào vi c qu n lý nhà nư c i v i B S, c p nh t k p th i tình hình bi n ng trong s d ng B S, i u ti t ư c quan h cung c u trên th trư ng và góp ph n bình n giá c B S, ng th i tăng ngu n thu cho ngân sách nhà nư c (NSNN). Tuy nhiên, do th trư ng B S Vi t Nam còn non tr , chưa hoàn thi n, i u ki n kinh t xã h i cũng như truy n th ng văn hóa riêng có c a Vi t Nam mà chính sách thu thu i v i ho t ng chuy n như ng B S t i Vi t Nam hi n nay còn m t s i m b t c p, không nh ng làm th t thu NSNN mà còn gây m t công b ng trong thu thu , hi n tư ng lách thu và tr n thu còn khá ph bi n, c th như sau: Th nh t, v i tư ng n p thu : M c thu v n còn phân bi t i x gi a hai i tư ng cá nhân cư trú và cá nhân không cư trú t i Vi t Nam, theo ó i tư ng không cư trú t i Vi t Nam chuy n như ng B S l v n ph i n p thu thu nh p theo thu su t 2% trên giá chuy n như ng. M t khác qui nh này làm gián o n quá trình tính thu và t o khe h pháp lu t cho các i tư ng tr n thu , lách thu . Ví d như X bán B S cho Y, trong ó X là cá nhân cư trú, còn Y là cá nhân không cư trú, khi ó h p ng gi a X và Y có th khai giá chuy n như ng th p xu ng X không ph i n p thu , còn Y không nh hư ng n s thu ph i n p do Y ch n p thu TNCN i v i chuy n như ng B S là 2% trên giá chuy n như ng l n sau khi Y chuy n như ng cho i tư ng khác. Th hai, v ph m vi thu thu : Thông tư s 161/2009/TT-BTC ngày 12/8/2009 và Thông tư s 02/2010/TT-BTC ngày 11/1/2010 c a B Tài chính ã qui nh vi c thu thu i v i c trư ng h p chuy n như ng B S hình thành trong tương lai, i u này mâu thu n v i qui nh c a lu t kinh doanh -15/21-
  18. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n B S, vì theo lu t này “t ch c, cá nhân khi kinh doanh B S ph i thành l p doanh nghi p ho c h p tác xã, ph i có v n pháp nh và ăng ký kinh doanh B S theo qui nh c a pháp lu t” , theo ó lu t kinh doanh B S không công nh n hành vi cá nhân “góp v n” kinh doanh B S “lách lu t” như các nhà u tư Vi t Nam hi n nay, nhưng lu t thu v n qui nh thu thu i v i các trư ng h p góp v n nên trên. Th ba, v phương pháp tính thu : - Phương pháp tính thu thu nh p theo thu su t 2% trên giá chuy n như ng không phù h p v i lý thuy t v thu thu thu nh p, vì theo phương pháp này ngư i chuy n như ng B S l v n ph i n p thu thu nh p. - Hai phương pháp tính thu TNCN i v i B S theo thu su t 25% trên thu nh p ch u thu và 2% trên giá chuy n như ng ã nh hư ng n s chênh l ch s thu ph i n p r t l n và gây b t công b ng trong thu thu : Hai i tư ng n p thu có cùng thu nh p (cùng m c lãi) có kh năng n p hai m c thu khác nhau do áp d ng hai phương pháp tính thu khác nhau. Th m chí chuy n như ng B S l v n n p m c thu thu nh p như trư ng h p có lãi n u có giá chuy n như ng như nhau, cùng tính thu theo phương pháp thu su t 2% trên giá chuy n như ng. Ngư c l i, trong m t s trư ng s thu ph i n p theo thu su t 2% nh hơn nhi u so v i s thu ph i n p tính theo thu su t 25%, d n n ngh ch lý là n u gi gìn, b o qu n y các ch ng t có căn c xác nh giá mua thì ph i n p thu cao hơn. Th tư, v căn c tính thu : - Căn c tính thu là giá do UBND c p t nh ban hành trong trư ng h p giá chuy n như ng kê khai th p hơn giá do UBND c p t nh cũng gây b t công b ng cho các i tư ng n p thu cũng như th t thu cho NSNN, do giá t th trư ng hi n nay cao hơn r t nhi u so v i giá qui nh c a UBND c p t nh, nh t là i v i 2 thành ph l n: Hà N i và thành ph H Chí Minh. - Khó xác nh thu nh p tính thu i v i trư ng h p ngư i mua nhà t cách nay ã lâu, giá mua nhà t b ng vàng, … n nay m t b ng giá thay i r t nhi u, giá tr ti n, vàng cũng thay i, r t khó xác nh chênh l ch l i, l tính thu . Th năm, ph n mi n thu : Mi n thu TNCN i v i chuy n như ng B S chưa áp ng yêu c u là công c qu n lý vĩ mô n n kinh t , chưa ch t ch khi n các i tư ng n p thu l i d ng tr n thu , lách thu . - Chính sách mi n thu không khuy n khích các cá nhân ăng ký c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t, do mi n thu ch áp d ng i v i i tư ng chuy n như ng B S có m t nhà , m t t duy nh t ã ư c c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t, quy n s h u nhà. Vì v y, cá nhân có hai tài s n là nhà, t trong ó ch có m t nhà, t có ăng ký c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t, quy n s h u nhà, khi chuy n như ng nhà, t này s ư c mi n thu ; ngư c l i n u c hai nhà t nêu trên u ăng ký c p gi y ch ng nh n quy n s d ng t, quy n s h u nhà thì khi chuy n như ng không ư c mi n thu . M c khác, h th ng thông tin, ăng ký t ai hi n nay chưa hoàn thi n, không k t n i ư c trên ph m vi toàn qu c, nên r t khó cơ quan thu xác nh i tư ng chuy n như ng B S có hai B S tr lên mà ch y u d a vào l i khai c a ngư i n p thu . - Ch mi n thu i v i các cá nhân có duy nh t m t nhà , quy n s d ng t t i Vi t Nam, i u ó có nghĩa cá nhân còn nhi u quy n s d ng t khác thu c nhóm t nông nghi p ( t không ph i t ) khi chuy n như ng nhà , quy n s d ng t duy nh t v n ư c mi n thu . Còn khi chuy n như ng quy n s d ng t (không ph i t ) v n ph i n p thu theo qui nh, ph i chăng các i -16/21-
  19. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n tư ng s d ng t không ph i t mu n chuy n như ng t nên chuy n m c ích s d ng trư c (sang t ), sau ó chuy n như ng thì hoàn toàn mi n thu ? - Thu nh p t chuy n như ng, th a k , quà t ng là B S gi a “v v i ch ng, gi a cha , m v i con ,… ” nh ng ngư i có m i quan h gia ình ư c mi n thu , ây cũng là k h pháp lu t mà cá nhân th c hi n chuy n như ng cho nh ng ngư i thân có m i quan h gia ình ư c mi n thu nh m m c ích lách thu . - Ch mi n gi m không qui nh h n m c nhà, t ư c mi n gi m là chưa h p lý, n u cá nhân ch có m t nhà ho c m t t duy nh t dù di n tích l n, giá tr cao khi chuy n như ng v n không b thu i u ti t, tuy nhiên cá nhân ch có di n tích nhà, t r t nh , giá tr th p khi chuy n như ng m t ph n nhà, t v n ph i n p thu thu nh p. - Ch y u căn c trên gi y s h u: nguyên t c mi n thu v i tài s n duy nh t ư c hi u là ngư i có quy n s h u nhà, t khi bán i mà không còn ch nào . Hi n nay nhi u m nh t chưa ư c c p k p th i gi y ch ng nh n quy n s d ng cho ngư i s h u, nhưng căn c xác nh B S duy nh t c a ngư i bán, ngành thu v n ch bi t d a trên b n t khai và gi y t xác nh n quy n s h u c a ngư i ó. - Lu t cũng không quy nh s l n ư c cho, t ng nhà, t . Vì v y ngư i s h u ba n b n căn nhà có th làm th t c cho, t ng ngư i thân như b , m , anh ch em r i bán căn nhà còn l i theo di n B S duy nh t. Sau ó l i ti p t c làm th t c nh n cho, t ng l i l n lư t các căn nhà còn l i bán theo hình th c như trên tr n thu . ây cũng là k h c n ph i ư c x lý. -17/21-
  20. Phân tích tác ng c a thu thu nh p cá nhân i v i thu nh p t chuy n như ng b t ng s n Chương 3: GI I PHÁP HOÀN THI N CHÍNH SÁCH THU TNCN IV I THU NH P T CHUY N NHƯ NG B T NG S N T I VI T NAM Như ánh giá nêu trên, vi c s a i và b sung chính sách thu TNCN i v i chuy n như ng B S là c n thi t và c p bách. Tuy nhiên th trư ng B S phát tri n chưa n nh, t ai t i Vi t Nam hình thành và phát tri n qua nhi u giai o n l ch s , tính ch t pháp lý c a B S ph c t p, nên s a i lu t òi h i ph i thi t l p l trình, tránh thay i thư ng xuyên gây m t lòng tin trong dân, ng th i cơ quan thu cũng khó khăn trong công tác hành thu. M t s gi i pháp và ki n ngh như sau: - Trong xu hư ng h i nh p kinh t th gi i và khu v c ngày nay cũng như a s chính sách thu c a các nư c không còn phân bi t i x gi a ngư i trong nư c và ngư i nư c ngoài, hơn n a th ng nh t phương pháp thu thu gi a hai i tư ng này còn tránh tình tr ng lách thu hi n nay t i Vi t Nam. - V ph m vi thu thu TNCN t chuy n như ng B S bao g m c trư ng h p chuy n như ng B S hình thành trong tương lai, nhà nư c i u ti t m t ph n thu nh p t ho t ng chuy n như ng này vào NSNN là hoàn toàn úng n. Tuy nhiên, v lâu dài c n có qui nh th ng nh t v nghĩa v thu i v i thu nh p t chuy n như ng v n và thu nh p t chuy n như ng B S, tránh tình tr ng mâu thu n pháp lu t. - Phương pháp tính thu theo thu su t 2% trên giá chuy n như ng không phù h p v i tên g i “thu thu nh p”. Do i u ki n Vi t Nam r t khó xác nh ư c giá mua trong nhi u trư ng h p, nên phương pháp này có th áp d ng (th c t r t nhi u nư c thu thu vào ho t ng chuy n quy n s d ng và quy n s h u B S, không phân bi t chuy n như ng lãi hay l ), nhưng ph i có l trình, sau ó là thu thu thu nh p. T t nhiên ph i nh t quán v phương pháp thu thu , ch áp d ng thu thu 1 trong 2 phương pháp trong m t giai o n thu thu . - Giá t ban hành c a UBND c p t nh hàng năm ph i sát v i giá th trư ng, h n ch tình tr ng các i tư ng n p thu khai giá trên h p ng th p hơn giá chuy n như ng th c t , m t m t là h n ch th t thu ngân sách, m t khác giúp cơ quan qu n lý nhà nư c xây d ng b cơ s d li u y , chính xác, làm căn c i u ch nh b ng giá t công b hàng năm. - i v i ph n mi n thu thu nh p t chuy n như ng B S, th a k , quà t ng là B S gi a ngư i có quan h gia ình, do xu t phát t cu c s ng th c ti n, tính ch t truy n th ng c a các gia ình Vi t Nam, vi c chia tách nhân kh u và phân chia tài s n c a t ng gia ình thư ng x y ra nh t là nh ng vùng nông thôn, vì v y ph n mi n thu c n ph i xác nh l trình cho mi n thu , sau ó thu thu như các nư c ã làm (thư ng các nư c phát tri n m c thu thu th a k và quà t ng r t cao: Nh t 70%, Hàn Qu c 50%, M 46%, Pháp 40%...) m t ph n nh m tăng thu NSNN, ph n khác nh m kh a l p nh ng khe h pháp lu t mà ngày nay các i tư ng n p thu ang l i d ng nh m tr n thu , lách thu . -V n mi n thu i v i nhà , t duy nh t chưa phù h p v i th c t , nên qui nh h n m c mi n thu ho c th i gian n m gi tài s n thu thu , ch ng h n như Hàn Qu c: N u B S n m gi t 1 năm n dư i 2 năm, thu su t là 40%, dư i 1 năm thu su t là 50%, i v i m t s trư ng c bi t có m c thu su t n 60% ho c 70% như ngư i bán s h u nhi u B S mà nh ng B S n m các v trí c bi t, B S không dùng ho c kinh doanh, B S chưa ăng ký... Ngoài ra, khi xác nh thu -18/21-
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1247 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0