intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Tiểu luận: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nợ công tại Việt Nam

Chia sẻ: Sdgvfcxg Sdgvfcxg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:35

Thêm vào BST
Báo xấu
238
lượt xem 84
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung chính của đề tài Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nợ công tại Việt Nam trình bày lý luận về nợ công và quản lý nợ công. Thực trạng quản lý nợ công tại Việt Nam trong giai đoạn vừa qua, một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả quản lý nợ công tại Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận: Thực trạng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nợ công tại Việt Nam

  1. TRÖÔØNG ÑH KINH TEÁ TP. HOÀ CHÍ MINH KHOA NGAÂN HAØNG TI U LU N GVHD : PGS.TS. Nguy n Ng c Hùng Lôùp : Cao hoïc NH ðêm 6-K19 Thöïc hieän : Nguyeãn Thò Traø My Nguyeãn Thò Chi Thaûo Cao Ngoïc Thuûy Leâ Thò Tuù Trinh Tp.HCM, thaùng 01 naêm 2011
  2. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng L IM ð U Trong quá trình phát tri n kinh t - xã h i c a Vi t Nam trong giai ño n v a qua, n công ñã có nh ng ñóng góp r t l n ñ t o nên nhi u thành qu kinh t cho qu c gia. Dòng n nư c ngoài dư i hình th c h tr phát tri n chính th c ngày m t gia tăng, góp ph n b sung vào kho n chênh l ch thi u h t gi a ti t ki m và ñ u tư; góp ph n c i thi n tình tr ng thâm h t c a cán cân thanh toán qu c t . N công trong nư c cũng ñã t o ra ngu n v n ñ u tư n ñ nh ñ Chính ph th c hi n thành công các chương trình ñ u tư công, chương trình phát tri n kinh t xã h i theo các m c tiêu ho ch ñ nh. Tuy v y, chi phí n công c a Vi t Nam không ph i là nh và các báo cáo s li u v n công trong năm 2010 do Chính ph công b khi n nhi u ñ i bi u Qu c h i lo l ng r ng ngư ng an toàn tài chính qu c gia s p b phá v . Nguyên nhân c a tình tr ng n công ngày càng tăng b t ngu n t nh ng y u kém trong công tác qu n lý n công. Qu n lý n công hi u qu c n ph i h c h i cơ s lý lu n, kinh nghi m th c ti n và ñánh giá theo các tiêu chí phù h p v i thông l qu c t . T ñó hư ng t i vi c hoàn thi n các th ch , chi n lư c, m c tiêu, chính sách trong qu n lý n công nh m t i ña hóa l i ích và gi m thi u chi phí s d ng n công, góp ph n tích c c thúc ñ y tăng trư ng kinh t . V i phương pháp h th ng, phân tích, ñ i chi u, th ng kê, t ng h p, bài ti u lu n s phân tích hi u qu qu n lý n công c a Vi t Nam trong giai ño n t năm 2001 ñ n năm 2009, t ñó ñưa ra các ki n ngh tăng cư ng hi u qu qu n lý n công. Bài ti u lu n g m 3 chương: Chương 1: Cơ s lý lu n v n công và qu n lý n công Chương 2: Th c tr ng qu n lý n công t i Vi t Nam trong giai ño n v a qua Chương 3: M t s gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam 1
  3. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng CHƯƠNG 1: CƠ S LÝ LU N V N CÔNG VÀ QU N LÝ N CÔNG 1.1 T ng quan v n công 1.1.1 Khái ni m Theo Lu t Qu n lý n công m i ñư c ban hành vào ngày 29/06/2009 và có hi u l c t 01/01/2010, n công bao g m n chính ph , n ñư c chính ph b o lãnh và n c a chính quy n ñ a phương. N chính ph là kho n n phát sinh t các kho n vay trong nư c, nư c ngoài, ñư c ký k t, phát hành nhân danh Nhà nư c, nhân danh Chính ph ho c các kho n vay khác do B Tài chính ký k t, phát hành, u quy n phát hành theo quy ñ nh c a pháp lu t. N chính ph không bao g m kho n n do Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam phát hành nh m th c hi n chính sách ti n t trong t ng th i kỳ. N ñư c Chính ph b o lãnh là kho n n c a doanh nghi p, t ch c tài chính, tín d ng vay trong nư c, nư c ngoài ñư c Chính ph b o lãnh. N chính quy n ñ a phương là kho n n do y ban nhân dân t nh, thành ph tr c thu c trung ương (sau ñây g i chung là y ban nhân dân c p t nh) ký k t, phát hành ho c u quy n phát hành. 1.1.2 M c ñích M c ñích c a n công là nh m tài tr cho các kho n h t ngân sách nhà nư c, các d án ñ u tư c a các doanh nghi p, t ch c tài chính, tín d ng vay trong nư c, nư c ngoài ñư c Chính ph b o lãnh. 1.1.3 Phân lo i N công ñư c phân lo i như sau: - Phân lo i theo không gian: o N trong nư c: các kho n vay t ngư i cho vay trong nư c o N nư c ngoài: các kho n vay t ngư i cho vay ngoài nư c - Phân lo i theo th i gian: o N ng n h n: t m t năm tr xu ng o N trung h n: t trên 1 năm ñ n 10 năm o N dài h n: trên 10 năm 2
  4. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng 1.1.4 Qu tích lu tr n Qu tích lu tr n là qu thu c ngân sách nhà nư c, ñư c Chính ph thành l p và giao B Tài chính qu n lý nh m b o ñ m kh năng thanh toán nghĩa v n c a các kho n vay v cho vay l i ho c nghĩa v n d phòng c a ngân sách nhà nư c phát sinh t các kho n b o lãnh c a Chính ph . Ngu n thu c a Qu tích lũy tr n bao g m: - Thu h i n t các kho n vay v cho vay l i c a Chính ph ; - Phí b o lãnh chính ph ; - Thu h i các kho n t m ng v n t Qu tích lũy tr n theo quy ñ nh c a Chính ph ; - Lãi t m ng v n và lãi t cơ c u l i kho n n , danh m c n chính ph ; - Lãi ti n g i ho c u thác qu n lý ngu n v n c a Qu tích lũy tr n ; - Các kho n thu h p pháp khác. N i dung chi c a Qu tích lũy tr n bao g m: - Hoàn tr ngân sách nhà nư c các kho n tr n cho các kho n vay nư c ngoài c a Chính ph vay v cho vay l i; - ng tr thay cho ngư i ñư c b o lãnh trong trư ng h p ngư i ñư c b o lãnh không tr ñư c n ; - ng v n ñ th c hi n cơ c u l i kho n n , danh m c n chính ph và n ñư c Chính ph b o lãnh nh m gi m thi u chi phí ñi vay; - ng v n khác nh m nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a Qu tích lũy tr n theo quy ñ nh c a Chính ph ; - Chi phí nghi p v qu n lý Qu tích lũy tr n theo quy ñ nh c a Chính ph . Ngu n v n t m th i nhàn r i c a Qu tích lũy tr n ph i ñư c b o toàn, phát tri n thông qua d ch v ti n g i và qu n lý tài s n c a t ch c tài chính, tín d ng có uy tín trong nư c. 3
  5. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng 1.2 T ng quan v qu n lý n công 1.2.1 Khái ni m Qu n lý n công là m t ti n trình l p và th c hi n chi n lư c qu n lý n c a m t qu c gia nh m t o ñư c l c lư ng v n theo yêu c u, ñ t ñư c các m c tiêu v r i ro và chi phí cũng như các m c tiêu khác mà Nhà nư c ñ t ra. Trong khuôn kh kinh t vĩ mô, v n ñ quan tr ng nh t c a qu n lý n công là Chính ph ph i ñ m b o quy mô và t c ñ tăng trư ng c a n công ph i b n v ng, có kh năng thanh toán trong nhi u tình hu ng khác nhau mà v n ñáp ng ñư c các m c tiêu v r i ro và chi phí. Xét v phương di n c u trúc, qu n lý n công bao g m h th ng các y u t sau: - Ch th qu n lý: là Chính ph - ð i tư ng qu n lý: n Chính ph , n ñư c Chính ph b o lãnh, n chính quy n ñ a phương - M c tiêu qu n lý: theo kinh nghi m c a các nư c trong t ch c OECD, có 4 m c tiêu mà qu n lý n công c n ph i ñ t ñư c: o ð m b o ngu n l c tài tr nhu c u v n c a Chính ph . o Gi m thi u chi phí vay n . o Ki m soát r i ro m c ch p nh n ñư c. o H tr phát tri n th trư ng tài chính trong nư c. - Khuôn kh và th ch qu n lý: o Có s ph i h p gi a chính sách qu n lý n công v i chính sách tài khoá và chính sách ti n t o ð m b o tính minh b ch và trách nhi m trong qu n lý n công o V m t qu n tr : xác ñ nh rõ cơ quan có th m quy n vay n , phát hành n m i và ñ m trách th c hi n các giao d ch vay n công; chi ti t hoá rõ ràng m i quan h h p tác và chia s thông tin gi a các cơ quan có th m quy n vay n và các b ph n qu n lý n công. 4
  6. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng o T ch c ho t ñ ng n i b : cơ c u t ch c cơ quan qu n lý n và m i quan h gi a các b ph n trong cơ quan này ph i h p lý, giao trách nhi m c th , có chính sách ki m soát và giám sát, quy trình báo cáo rõ ràng, năng l c cán b qu n lý n ñóng vai trò quan tr ng góp ph n làm gi m thi u r i ro qu n lý n . o Có chi n lư c qu n lý n : tôn tr ng k lu t tài chính t ng th , phân b và s d ng n vay theo nh ng ưu tiên c a chi n lư c, qu n lý r i ro và chi phí trong c u trúc n công. 1.2.2 Nguyên t c Theo Lu t qu n lý n công, qu n lý n công ñ th hi n trên 6 nguyên t c sau: Nhà nư c qu n lý th ng nh t, toàn di n n công, t vi c huy ñ ng, phân b , s d ng v n vay ñ n vi c tr n . B o ñ m an toàn n trong gi i h n ñư c c p có th m quy n phê duy t, b o ñ m an ninh tài chính qu c gia và cân ñ i vĩ mô n n kinh t . B o ñ m hi u qu trong vi c vay v n và s d ng v n vay; không vay ng n h n ñ ñ u tư dài h n. V n vay thương m i nư c ngoài ch s d ng cho các chương trình, d án có kh năng thu h i v n tr c ti p và b o ñ m kh năng tr n . Ngư i vay ch u trách nhi m th c hi n ñ y ñ nghĩa v tr n ñ i v i kho n vay. Công khai, minh b ch trong vi c huy ñ ng, phân b , s d ng v n vay, tr n và qu n lý n công. Chương trình, d án s d ng v n vay c a Chính ph , chính quy n ñ a phương ph i ñư c ki m toán b i Ki m toán Nhà nư c ho c ki m toán ñ c l p. M i nghĩa v n c a Chính ph ñư c ñ i x bình ñ ng. 1.2.3 Các tiêu chí ñánh giá hi u qu qu n lý n công Như chúng ta ñã bi t, m t trong nh ng nguyên t c hàng ñ u trong qu n lý n công là ph i “B o ñ m an toàn n trong gi i h n ñư c c p có th m quy n phê duy t, b o ñ m an ninh tài chính qu c gia và cân ñ i vĩ mô n n kinh t ”. Chính vì v y, nh m ñ tăng cư ng hi u qu giám sát qu n lý n công, vi c xây d ng m t các 5
  7. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng ch t ch và th ng nh t các ch tiêu an toàn v giám sát n công ch y u là h t s c c n thi t. Ngh ñ nh s 79/2010/Nð-CP ngày 14 tháng 07 năm 2010 ñư c ban hành ñã c th hóa m t s công c qu n lý n công bao g m: - Chi n lư c dài h n v n công. - Chương trình qu n lý n công trung h n. - K ho ch vay và tr n chi ti t hàng năm c a Chính Ph . - Các ch tiêu an toàn và giám sát n công. Trong ñó, Chương 2, ñi u 7, kho n 1 c a Ngh ñ nh cũng ñã h th ng các ch tiêu giám sát n công, n nư c ngoài c a qu c gia bao g m: - N công so v i t ng s n ph m qu c dân (GDP); - N nư c ngoài c a qu c gia so v i GDP; - Nghĩa v tr n nư c ngoài c a qu c gia so v i t ng kim ng ch xu t nh p kh u; - N chính ph so v i GDP; - N chính ph so v i thu ngân sách nhà nư c; - Nghĩa v n chính ph so v i thu ngân sách nhà nư c. - Nghĩa v n d phòng so v i thu ngân sách nhà nư c - H n m c vay thương m i nư c ngoài và b o lãnh vay nư c ngoài c a Chính ph . Tuy nhiên, hi n nay chưa có m t văn b n chính th c nào quy ñ nh c th t l ph n trăm c a các ch tiêu an toàn v giám sát n công c a Vi t Nam là bao nhiêu ñ làm căn c ñánh giá m c ñ an toàn c a n công nư c ta. Thông qua m t s phương ti n thông tin ñ i chúng, chúng ta có th ñư c bi t gi i h n n công an toàn so v i GDP theo quy ñ nh c a Vi t Nam là 50% (năm 2010) và d ki n là 60% ( năm 2011). Nh ng con s này ñư c xác ñ nh d a trên kh năng tài chính kinh t c a qu c gia t ng năm cũng như hi u qu s d ng v n vay, cơ c u n và kh năng tr n khi ñ n h n. Trong khi ñó, theo quan ñi m c a IMF thì tiêu chí ñánh giá an toàn n nư c ngoài ñ i v i các qu c gia có thu nh p th p d a vào hi n giá thu n c a n và nghĩa 6
  8. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng v tr n c a qu c gia ñó. M t chính sách n y u ñ ng nghĩa an toàn v n và m t chính sách n m nh ñ ng nghĩa v i kém an toàn v n . Gánh n ng n theo tiêu chí DSF NPV c a n (%) Nghĩa v tr n (%) Xu t kh u GDP Thu ngân Xu t kh u Thu ngân sách sách An toàn 100 30 200 15 25 Trung bình 150 40 250 20 30 Ngu n : IMF Do ñi u ki n kinh t c a m i qu c gia là khác nhau nên gi i h n n ñư c cho là an toàn c a m i nư c là khác nhau, không có m t công th c chung hay t l chung cho n Chính ph , n nư c ngoài c a qu c gia. Tiêu chí ñánh giá an toàn n theo quan ñi m c a IMF tr thành m t công c tham kh o h u ích cho các nhà ñi u hành chính sách qu c gia trong vi c ho ch ñ nh công tác qu n lý hi u qu n công. Bên c nh ñó cũng có th xem xét các ch tiêu ñánh giá s an toàn n như sau: M t là, m c vay n ph i phù h p v i kh năng ti p nh n v n c a n n kinh t . Th c hi n ñánh giá m c ñ an toàn n c n phân tích các ch tiêu sau: - Tăng trư ng kinh t : là chìa khóa cơ b n ñ n i l ng tr n tín d ng. N u ch tiêu này cao liên t c thì Nhà nư c có th gia tăng vay n nư c ngoài. Song, ñây ch là ñi u ki n c n mà hi u qu m i là ñi u ki n ñ ñ ñ m b o an toàn tín d ng. N u h s ICOR (h s tiêu chu n ph n ánh hi u qu c a v n ñ u tư b ng cách ño lư ng ñ bi t mu n t o thêm ñư c m t ñ ng s n ph m thì c n ñưa thêm vào s d ng bao nhiêu ñ ng v n) quá cao, có nghĩa là ñ ng v n s d ng còn kém hi u qu thì c n h n ch vay n . - T c ñ tăng trư ng xu t kh u: xu t kh u là ngu n cung c p v n duy nh t ñ tr n nư c ngoài. Mu n nâng cao năng l c tr n và h n ch nh ng r i ro tác ñ ng t bên ngoài ñòi h i xu t kh u tăng trư ng cao trong s ña d ng v cơ c u. Hi n t i, kim ng ch xu t kh u Vi t Nam còn ph thu c khá nhi u vào m t hàng d u thô thì c n c nh giác hơn v i vi c vay n . 7
  9. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng - M c d tr ngo i t qu c gia: vay và tr n luôn ch u áp l c trư c nh ng r i ro v lãi su t, t giá và thu nh p xu t kh u, vì v y n n kinh t c n duy trì m c d tr ñ m nh ñ ñ i phó v i nh ng cơn s c do nh ng r i ro x y ra. Hai là, kh năng h p th v n vay và kh năng hoàn tr n nư c ngoài: - Kh năng h p th v n vay nư c ngoài (K) = T ng n nư c ngoài/GDP - T l tr n (Tr) = T ng m c tr n / Kim ng ch xu t kh u hàng năm - Kh năng hoàn tr n vay nư c ngoài (HT) = T ng m c n nư c ngoài/ T ng kim ng ch xu t kh u hàng năm. Gi a các ch tiêu này ch ư c l n nhau. Theo kinh nghi m qu c t , n u K>50% thì n n kinh t rơi vào tình tr ng báo ñ ng v n . Khi ñó c n ph i ki m ch t ng m c vay n và b trí cơ c u n vay h p lý theo hư ng ñ y m nh t c ñ xu t kh u ñ gi t l Tr < 20%, HT 150%, t c là ñ m b o kh năng tr n . 1.2.4 H u qu c a vi c qu n lý n công kém hi u qu V n ñ qu n lý n công hi n nay ñang tr thành m i quan tâm l n c a nhi u qu c gia trên th gi i, không ch có các nư c ñang phát tri n mà còn là m i quan tâm c a các nư c phát tri n. Trong ñi u ki n c a nư c ta hi n nay, khi mà thu nh p còn tương ñ i th p, t l ti t ki m th p trong khi nhu c u ñ u tư l n vào cơ s h t ng và con ngư i ñ nâng cao kh năng c nh tranh trên trư ng qu c t trong quá trình h i nh p, nâng cao t l gia tăng trong dài h n ñáp ng m c tiêu tăng trư ng GDP bình quân 7.5%-8.5%/năm thì n nư c ngoài ñóng vai trò h t s c quan tr ng. V n ñ ñ t ra là c n ph i qu n lý t t m c ñích s d ng v n vay , hi u qu ñ u tư c a v n vay mang l i hi u qu kinh t xã h i cho ñ t nư c. N u không, qu n lý n công kém hi u qu có th mang t i nh ng h l y h t s c nghiêm tr ng cho qu c gia b i l b n ch t c a ngu n v n ñi vay là kho n n và ñi kèm ñó là nghĩa v tr n . Nh ng h u qu c a vi c qu n lý n công kém hi u qu có th k ñ n như: - M t là, t n n lãng phí, tham nhũng hoành hành ñ ng nghĩa v i vi c hi u qu s d ng v n vay kém hi u qu : bi u hi n rõ nh t qua ch s ICOR. 8
  10. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng Ch s ICOR càng cao cho th y hi u qu s d ng v n ñ u tư không hi u qu , tình tr ng lãng phí, th t thoát v n vay càng nhi u. ð c bi t là m t s qu c gia ñang phát tri n như nư c ta hi n nay ñang có nhi u d án ñang ñư c tài tr b i các ngu n v n vay lãi su t ưu ñãi, th i gian ân h n dài…ñã t o ra tâm lý l i, s d ng v n vay không hi u qu v i tâm lý “ti n chùa”. Bên c nh ñó, t tham nhũng cũng tr thành m i lo cho qu c gia. Qu n lý l ng l o t o cơ h i cho t tham nhũng hoành hành. - Hai là, qu n lý n công kém hi u qu có th làm nh hư ng ñ n m c ñ tín nhi m qu c gia. Các kho n n cho dù do Chính ph vay hay v i tư cách b o lãnh ñ u g n li n v i vai trò và nghĩa v c a Chính ph ñ i v i các kho n vay này liên quan v i m c ñ tín nhi m c a qu c gia. N u công tác qu n lý l ng l o, gây th t thoát v n vay, hi u qu s d ng v n vay kém hi u qu , không nh ng làm suy gi m lòng tin nhà ñ u tư v n mà lâu dài còn tác ñ ng ñ n kh năng hoàn tr n qu c gia. K t qu là, gây ra b t n tình tr ng tài chính qu c gia cũng như làm m t cân ñ i n n kinh t vĩ mô. - Ba là, gây m t cân ñ i kinh t vĩ mô, t o s b t n chính tr , nh hư ng x u ñ n ch quy n qu c gia. Chính vì v y, qu n lý n công nói chung và n nư c ngoài nói riêng c a qu c gia luôn là nhi m v hàng ñ u, là m i quan tâm , là m c tiêu lâu dài c a m i qu c gia. 1.3 Bài h c kinh nghi m t cu c kh ng ho ng n công t i Hy L p. 1.3.1 Nguyên nhân c a cu c kh ng ho ng n công t i Hy L p. N công là ph n ng ph c a các gói kích thích kinh t mà các chính ph tri n khai nh m nhanh chóng thoát kh i cu c kh ng ho ng tài chính – kinh t kh i phát t M và lan r ng trên toàn c u. Tuy nhiên, có nhi u nguyên nhân khác khi n n công luôn m c ng t ngư ng ñáng báo ñ ng trong nhi u năm qua t i m t s qu c gia, trong ñó có các qu c gia có n n kinh t phát tri n như M , Anh, và các qu c gia Châu Âu trong kh i Eurozone như Hy L p, Tây Ban Nha..... 9
  11. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng Ngày 05/11/2009, chính ph Hy L p công b m c thâm h t ngân sách là 12.7% GDP, cao g p 4 l n so v i m c cho phép c a khu v c ñ ng ti n chung châu Âu, t l n công ư c tính năm 2010 c a Hy L p vào kho ng 124, 9% GDP. T năm 1999 ñ n năm 2009, tình hình n công c a Hy L p nói riêng và khu v c ñ ng Euro nói chung liên t c gia tăng. Các nguyên nhân có th k ñ n bao g m: − Nguyên nhân ñ u tiên c a kh ng ho ng n công là do tác ñ ng c a kh ng ho ng tài chính năm 2008. ð c u vãn n n kinh t kh i cơn suy thoái, các chính ph ñã tung ra nh ng gói h tr kh ng l nh m kích thích kinh t phát tri n. Gói h tr này làm gia tăng chi ngân sách và n công c a các nư c m t cách ñáng k . − Không tuân th ch t ch các quy ñ nh trong liên minh ti n t : Ngày 01/01/2001, Hy L p ñư c ch p thu n gia nh p vào khu v c ñ ng ti n chung châu Âu cho dù chưa ñáp ng ñ y ñ các ñi u ki n, v i l i h a n l c c i thi n m c thâm h t ngân sách và n chính ph cho phù h p v i chu n m c m c b i chi ngân sách nh hơn ho c b ng 3% GDP, n chính ph nh hơn ho c b ng 60% GDP. K t ñó, b i chi ngân sách và n nư c ngoài không nh ng không ñư c c i thi n mà có xu hư ng ngày càng tăng. − Tác ñ ng tiêu c c c a ti n trình h i nh p kinh t khu v c: Quá trình hình thành ñ ng ti n chung nh m giúp các qu c gia ñi u ch nh n n kinh t theo hư ng h i nh p toàn di n và sâu r ng hàng hóa, v n và s c lao ñ ng ñư c t do hóa hoàn toàn. Tuy nhiên, ñ i v i các qu c gia nh , l i th thương m i th p, năng l c c nh tranh y u như Hy L p thì ñây th c s là thách th c: ngu n thu ngân sách t thu gi m trong khi các kho n chi phúc l i an sinh xã h i gia tăng góp ph n làm thâm h t ngân sách gia tăng. Các nhà chúc trách dư ng như ñã ng quên trên núi ti n có ñư c nh vay n ñ chi tiêu ph n l n cho phát tri n cơ s h t ng mà không quan tâm ñ n các k ho ch tr n . − Tác ñ ng tiêu c c t vi c không có m t chính sách ti n t ñ c l p làm 10
  12. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng công c h tr kinh t phát tri n. Các qu c gia thành viên khu v c ñ ng Euro ch p thu n m t NHTW chung ( ECB), m t chính sách ti n t chung nhưng không ch p thu n m t chính sách thu chung b i m t qu c gia c n có m t ngân sách riêng. ðây chính là m t rào c n l n ñ i v i khu v c ñ ng ti n chung b i vì chính sách ti n t và chính sách tài khóa luôn có m i quan h khăng khít v i nhau. − Hi u ng t các kho n n ch ng chéo sau khi các chương trình h tr k t thúc. Nguy cơ kh ng ho ng n công x y ra ñang là m i quan tâm hàng ñ u c a các qu c gia ñang chìm ng p trong n n n cho dù nh n ñư c các gói c u tr tài chính. B i l m t trong nh ng gi i pháp ki m ch n công tăng, chính ph các nư c ñang s d ng chính sách th t lưng bu c b ng, c t gi m chi tiêu, gi m s nhân viên trong khu v c công c ng và tăng thu - t t c các ñ ng thái này ñ u làm c n tr tăng trư ng kinh t . Trong khi ñó, vi c kinh t suy gi m ho c ñình tr nh hư ng ñ n s n xu t và tiêu dùng do hi u ng c a th t nghi p s làm gi m m c thu thu , khi n các chính ph không th ñ t ñư c th ng dư ngân sách, v n r t c n thi t ñ tr n . Như v y, ñây là m t vòng l n qu n, m t “b y n ” ñang ñe d a các nư c có t l n công cao. 1.3.2 Gi i pháp Nh m ñ gi i quy t v n ñ n công c a Hy L p ñòi h i n l c t c hai phía: t phía chính ph Hy L p và t phía EU cũng như các t ch c qu c t . Các k ho ch hành ñ ng ñã ñư c chính ph Hy L p v ch ra bao g m: - Gi m b i chi ngân sách: + K ho ch gi m lương c a kh i công ch c Nhà nư c song song v i quá trình gi m tuy n d ng nhân công. Vi c c t gi m lương c a khu v c công còn có tác d ng lôi kéo khu v c tư nhân ñi theo bi n pháp này, nh ñó giúp tăng kh năng c nh tranh v chi phí cho Hy L p. + K ho ch c i cách lương hưu và tăng ñ tu i v hưu. - Nâng cao vai trò c a công tác giám sát quá trình huy ñ ng, s d ng v n vay và k ho ch tr n vay. 11
  13. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng - Ti p c n các gói c u tr t EU và IMF. Nh ng khó khăn hi n nay c a Hy L p ñã cho th y m t h n ch c a EU khi nhi u qu c gia có s khác bi t v tài khóa cùng tham gia m t ñ ng ti n chung nhưng l i không có m t cơ ch ñi u hành chung v tài khóa. 1.3.3 Bài h c kinh nghi m t cu c kh ng ho ng n công t i Hy L p Cu c kh ng ho ng n công t i Hy L p ñã cho th y nh ng nguy cơ ti m n v kh ng ho ng n trên th gi i, t p trung vào các qu c gia có tình tr ng thâm h t ngân sách l n và t l n công cao ng t ngư ng. Không năm ngoài xu th chung c a các nư c trên th gi i, Vi t Nam chúng ta ñang trong quá trình kh c ph c h u qu do cu c kh ng ho ng kinh t tài chính th gi i năm 2008, t o l i ñà ph c h i tăng trư ng kinh t . Chính ph Vi t Nam cũng ñã ñưa ra các gói kích thích kinh t , h tr lãi su t cho doanh nghi p trong nư c. K t qu là, b i chi ngân sách c a Vi t Nam trong nh ng năm qua không ng ng gia tăng, t lê n công c a Vi t Nam tính ñ n cu i năm 2010 ñã ti n g n v i ngư ng an toàn n là 50% GDP. Trư c các báo ñ ng tình tr ng n công t i nhi u qu c gia trên th gi i, và g n nh t v i cu c kh ng ho ng n Hy L p, nh n th c ñư c t m quan tr ng c a công tác qu n lý n công, ngày 01/01/2010, Lu t Qu n lý n công ñã có hi u l c thi hành t o ra bư c ti n quan tr ng trong vi c hoàn thi n th ch chính sách qu n lý v n t i Vi t Nam. Trong ñó, các ch tiêu an toàn v qu n lý n công cũng ñã ñư c xây d ng ñư c xem như là công c c nh báo s m hi u qu . Tuy nhiên, v i t l n cao g n v i ngư ng an toàn như hi n nay, ñ tránh rơi vào cu c kh ng ho ng n công như Hy L p, trong th i gian t i Vi t Nam c n tri n khai m t s bi n pháp nâng cao hi u qu công tác qu n lý n công như: - Ti p t c hoàn thi n khung pháp lý ñ i v i các ho t ñ ng vay, s d ng v n vay, qu n lý n công và n nư c ngoài c a qu c gia. - Th c hi n th t ch t chi tiêu công, ki m soát ch t ch các kho n chi NSNN nh m gi m d n và ñưa b i chi ngân sách v m c cho phép dư i 5%GDP, t ñó làm gi m gánh n ng n . 12
  14. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng - Nâng cao hi u qu huy ñ ng và s d ng v n vay, quán tri t ñ y ñ các nguyên t c qu n lý n vay, duy trì gi i h n n m c an toàn theo quy ñ nh. - Tăng cư ng ho t ñ ng giám sát và qu n lý r i rotheo tiêu chu n phù h p v i thông l qu c t và quy ñ nh c a pháp lu t. - ði u hành chính sách tài khóa nói chung và qu n lý n công nói riêng trong m i quan h th ng nh t v i chính sách ti n t . 13
  15. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng CHƯƠNG 2: TH C TR NG QU N LÝ N CÔNG T I VI T NAM TRONG GIAI ðO N V A QUA 2.1 Tình hình n công giai ño n 2001-2009 Theo B Tài chính, n công bao g m n chính ph , n ñư c chính ph b o lãnh và n chính quy n ñ a phương. Theo ñ nh nghĩa này, t ng s dư n công ñ n cu i năm 2009 c a Vi t Nam ư c kho ng 44,7% GDP, trong ñó n c a Chính ph là 35,4% GDP, n ñư c Chính ph b o lãnh là 7,9% GDP và n c a chính quy n ñ a phương là 1,4% GDP. Khái ni m n công này c a B Tài chính h p hơn so v i khái ni m ph bi n c a qu c t . Theo H th ng qu n lý n và phân tích tài chính c a H i ngh c a Liên hi p qu c v thương m i và phát tri n (UNCTAD), n công còn bao g m các nghĩa v n c a ngân hàng trung ương, các ñơn v tr c thu c chính ph (bao g m c doanh nghi p nhà nư c) t t c các c p chính quy n. Có l ñây là nguyên nhân làm cho s li u v n công c a Vi t Nam trong cơ s d li u c a m t s t ch c qu c t cao hơn h n so v i s li u c a B Tài chính (Bi u ñ 2.1). Bi u ñ 2.1: N công và cán cân ngân sách c a Vi t Nam (2001-2009) - Ngu n: EIU Theo Cơ quan Tình báo kinh t (EIU), n công c a Vi t Nam tăng liên t c t 36% GDP trong năm 2001 lên 52.6% GDP vào năm 2009. Theo Qu Ti n t qu c 14
  16. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng t (IMF), m c dù t l n công c a Vi t Nam v n n m trong t m ki m soát nhưng ñã tr nên cao hơn so v i t l ph bi n 30-40% các n n kinh t ñang phát tri n và m i n i khác, và theo khuy n cáo c a các t ch c qu c t , t l h p lý v i trư ng h p các nư c ñang phát tri n nên m c dư i 50% GDP. Bên c nh ñó, m t xu th r t ñáng lo ng i là cũng trong giai ño n 2001-2009, thâm h t ngân sách (c trong và ngoài d toán) tăng t 2,8% GDP lên t i 9,6% GDP. Như v y, trong khi n công tăng liên t c thì ngân sách l i ngày càng tr nên thâm h t. ði u này vi ph m m t nguyên t c cơ b n c a qu n lý n công b n v ng, ñó là n công ngày hôm nay ph i ñư c tài tr b ng th ng dư ngân sách ngày mai. ðây là nguyên nhân chính khi n Fitch (cơ quan x p h ng qu c t ) gi m x p h ng tín d ng dài h n c a Vi t Nam t BB- xu ng B+ vào cu i tháng 7-2010. Hơn th , thâm h t ngân sách Vi t Nam ñã tr thành kinh niên và m c thâm h t ñã vư t xa ngư ng “báo ñ ng ñ ” 5% theo thông l qu c t , khi n tính b n v ng c a n công càng b gi m sút. Trong khi ñó, v i nhu c u ti p t c ñ u tư ñ phát tri n, ch c ch n n công c a Vi t Nam s còn tăng trong nhi u năm t i. C th là, v i t l ti t ki m n i ñ a ch kho ng 27% GDP trong khi m c ñ u tư toàn xã h i m i năm kho ng 42% GDP thì Chính ph s ph i ti p t c ñi vay r t nhi u (bên c nh v n ñ u tư nư c ngoài) ñ bù ñ p kho n thi u h t ñ u tư. N u nhìn vào m t s d án ñ u tư c th t nay ñ n năm 2030 như d án ñư ng s t cao t c B c - Nam (56 t USD), d án xây d ng th ñô (60 t USD), nhà máy ñi n h t nhân Ninh Thu n (hơn 10 t USD)... - trong ñó ngu n tài tr ch y u là t ngân sách và n công - có th th y n công s tăng m i ngày. Như v y, theo như ñ nh nghĩa c a UNCTAD, t ng s dư n công ñ n cu i năm 2009 c a Vi t Nam ư c tính kho ng 52,6% GDP, trong ñó n c a Chính ph kho ng 41,9% GDP, n ñư c Chính ph b o lãnh kho ng 9,8% GDP và n c a chính quy n ñ a phương kho ng 0,8% GDP. N nư c ngoài c a qu c gia 38,8% GDP, nghĩa v tr n c a Chính ph so v i thu NSNN chi m 15,8%, nghĩa v tr n nư c ngoài trung dài h n so v i kim ng ch xu t kh u chi m 4,2%. Cơ c u n công tính ñ n cu i năm 2009 g m: n Chính ph chi m 79,3%; n ñư c Chính ph b o lãnh chi m 17,6% và n chính quy n ñ a phương chi m 15
  17. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng kho ng 3,1% (Bi u ñ 2.2). Trong n Chính ph , n nư c ngoài chi m 60% (trong ñó 85% là ODA); n trong nư c chi m 40%. Xét v th i h n, n trung và dài h n chi m 97%; n ng n h n (tín phi u kho b c) ch chi m 3% trong t ng s dư n Chính ph . CƠ C U N CÔNG TÍNH ð N H T 31/12/2009 N Chính ph b o lãnh: 17,16% N chính quy n ñ a phương: 3,1% N Chính ph : 79,3% Bi u ñ 2.2: Cơ c u n công tính ñ n h t 31/12/2009 (Ngu n: B Tài chính) D ki n ñ n cu i năm 2010 n công ư c kho ng 56,72% GDP, n Chính ph kho ng 44,5% GDP; n nư c ngoài c a qu c gia kho ng 42,2% GDP; nghĩa v tr n kho ng 18,9% so v i thu NSNN. Nghĩa v tr n nư c ngoài trung dài h n so v i kim ng ch xu t kh u chi m 5,1%. 16
  18. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng Bi u ñ 2.3: Cơ c u dư n nư c ngoài c a Chính ph (Ngu n: B n tin n nư c ngoài s 5 c a B tài chính) V cơ b n, các ch s n c a Vi t Nam hi n nay và trong trung h n v n trong gi i h n an toàn, tuy nhiên v dài h n ph i tính k hơn khi cơ c u n thay ñ i, vay ưu ñãi (ODA) gi m d n và vay thương m i tăng lên do Vi t Nam ñã thoát ra kh i nhóm nư c nghèo theo tiêu chu n tài tr ODA. Xét v t c ñ tăng n Chính ph , t năm 2001 ñ n 2010, dư n Chính ph c a Vi t Nam tăng t 36% GDP lên 44,5% GDP; b i chi NSNN m c cao. ði u này có nhi u nguyên nhân. Th nh t, giai ño n 2008 – 2010 là giai ño n ñ c bi t khó khăn khi th gi i lâm vào cu c kh ng ho ng tài chính, d n ñ n suy thoái kinh t toàn c u, tác ñ ng tiêu c c ñ n kinh t nư c ta. ð ñ i phó v i tình hình ñ c bi t ñó, nhi u cơ ch , chính sách “ñ c bi t” ñã ñư c Nhà nư c ta ban hành, giúp vư t qua ñư c nh ng khó khăn thách th c ñó, duy trì kinh t vĩ mô cơ b n n ñ nh, tăng trư ng trong các năm 2008 – 2010 v n m c khá. Nh ng cơ ch , chính sách này ph n l n liên quan ñ n chính sách tài khóa như mi n, gi m, giãn m t s s c thu , kích c u ñ u tư, tiêu dùng, ñ m b o an sinh xã h i…nên n công ñã tăng nhanh. ð n nay, khi kinh t toàn c u d n ph c h i, kinh t trong nư c cơ b n n ñ nh, nh ng bi n pháp “ñ c bi t” ñó ñã d n ñư c d b . Trong khi ñó các ch tiêu v n công ñ u ñã g n ti m c n ñ n ngư ng c nh báo. N Chính ph 17
  19. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng N Chính ph bao g m các kho n vay trong nư c và v n vay nư c ngoài: - Các kho n vay trong nư c c a Chính ph ch y u là phát hành trái phi u Chính ph (TPCP) ñ u tư vào các d án công trình c p bách v giao thông, th y l i, y t , giáo d c. Trong nh ng năm qua, các d án, công trình ñư c ñ u tư t ngu n v n TPCP ñã ñư c th c hi n cơ b n theo chương trình k ho ch ñã ñư c phê duy t, r t nhi u công trình, d án ñem l i hi u qu rõ r t, ñóng góp tích c c trong vi c nâng c p cơ s h t ng kinh t , xã h i các ñ a phương. Tuy nhiên, cũng còn t n t i như: Ch t lư ng công tác quy ho ch còn th p, thi u t m nhìn dài h n trong quy t ñ nh ñ u tư làm h n ch hi u qu s d ng v n; vi c ñi u hành, phân b và s d ng ngu n v n còn nhi u b t c p ch m ñư c kh c ph c; th i gian th c hi n d án thư ng kéo dài d n ñ n t ng m c ñ u tư các công trình, d án s d ng TPCP ñ n nay ñã tăng quá cao, quá s c ch u ñ ng c a n n kinh t , d n ñ n nh ng khó khăn trong ñ m b o an ninh tài chính qu c gia. - Các kho n vay nư c ngoài c a Chính ph ph n l n ñ u là các kho n vay dài h n v i lãi su t ưu ñãi, tính ñ n 31/12/2009, vay ODA chi m 75% t ng s n ; ph n l n có th i h n vay dài (bình quân kho ng 26,6% năm). Lãi su t bình quân c a các kho n vay trung và dài h n nư c ngoài là 3,3%/năm, trong ñó lãi su t bình quân ñ i v i các kho n vay c a Chính ph là 1,9%/năm. V i th i gian vay và m c lãi su t như v y, các kho n vay này hi n t i không gây s c ép cho NSNN v nghĩa v tr n ñ n h n. - V quy ñ nh ngư ng n : T i quy t ñ nh s 527/Qð-TTg ngày 23/4/2009 c a Th tư ng Chính ph phê duy t “Chương trình qu n lý n nư c ngoài trung h n giai ño n 2009 – 2012” có quy ñ nh “Duy trì n nư c ngoài m c an toàn và b n v ng, dư n nư c ngoài c a qu c gia không quá 50% GDP; t ng nghĩa v tr n nư c ngoài c a qu c gia dư i 25% xu t kh u hàng hóa và d ch v ; nghĩa v tr n nư c ngoài c a Chính ph dư i 12% t ng thu NSNN hàng năm”. Theo ñó, dư n Chính ph ư c ñ n ngày 31/12/2010 là 44,5% GDP, v n n m trong gi i h n quy ñ nh. N ñư c Chính ph b o lãnh 18
  20. Th c tr ng và gi i pháp nâng cao hi u qu qu n lý n công t i Vi t Nam GVHD: PGS.TS Nguy n Ng c Hùng D ki n ñ n ngày 31/12/2010, dư n Chính ph b o lãnh kho ng 11,36% GDP, trong ñó b o lãnh cho các doanh nghi p chi m 53,7% và b o lãnh phát hành trái phi u c a Ngân hàng Phát tri n Vi t nam và Ngân hàng Chính sách xã h i Vi t Nam ñ th c hi n chính sách tín d ng c a Nhà nư c chi m 46,3%. V b o lãnh vay nư c ngoài: Kh i lư ng v n vay nư c ngoài ñư c Chính ph b o lãnh có xu hư ng tăng qua các năm, t tr ng n nư c ngoài trong t ng dư n c a Chính ph cũng tăng lên trong năm 2009 g p hơn 2 l n năm 2005. Nghĩa v tr n thay c a Chính ph ñ i các kho n n nư c ngoài c a doanh nghi p ñư c Chính ph b o lãnh trong nh ng năm qua không l n, chưa gây áp l c l n ñ i v i n công. V i kh năng c nh tranh và năng l c tài chính còn h n ch , ñ c bi t là các doanh nghi p nh và v a, các doanh nghi p g p nhi u khó khăn trong ti p c n v n vay, nên vi c b o lãnh c a Chính ph , c a các ngân hàng cho doanh nghi p vay v n trong nhi u năm qua ñã góp ph n ñáng k , giúp huy ñ ng v n ñ th c hi n nhi u d án, công trình quan tr ng nh m phát tri n s n xu t – kinh doanh, cơ s h t ng, h tr tăng trư ng kinh t . V b o lãnh vay trong nư c cho các kho n vay c a các doanh nghi p t ngân hàng thương m i trong nư c: ch y u là b o lãnh vay cho các d án d u khí, ñi n l c, xi măng, hàng không, vi n thông và m t s lĩnh v c khác. N c a chính quy n ñ a phương N này ch y u phát sinh t vi c phát hành trái phi u chính quy n ñ a phương. T ng dư n chính quy n ñ a phương năm 2009 kho ng 0,8% GDP, trong ñó bao g m phát hành trái phi u chính quy n ñ a phương và vay ngân hàng thương m i. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.09: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Quản Trị Kinh Doanh
81 tài liệu
1649 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
193=>1