Tiểu luận triết học: Phát triển và sử dụng nguồn nhân lực

Chia sẻ: Thanh Cong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

282
lượt xem 40
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'tiểu luận triết học: phát triển và sử dụng nguồn nhân lực', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tiểu luận triết học: Phát triển và sử dụng nguồn nhân lực

Tiểu luận triết học Đề tài : "Phát triển và sử dụng nguồn nhân lực".
LỜI MỞ ĐẦU TRONG THỜI ĐẠI NG ÀY NAY, KHI LOÀI NGƯỜI ĐÃ BƯỚC SANG CU ỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC KỸ THUẬT LẦN THỨ 3 THÌ KHOA H ỌC KỸ THUẬT Đ Ã THỰC SỰ TRỞ THÀNH LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT TRỰC TIẾP NHƯ LỜI MÁC ĐÃ TIÊN Đ OÁN. VỚI SỰ PHÁT TRIỂN MẠNH MẼ CỦA NHIỀU NGÀNH KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ H IỆN ĐẠI, VỚI HÀM LƯỢNG CHẤT XÁM CHIẾM TỶ LỆ NGÀY CÀNG CAO TRONG CÁC SẢN PHẨM LÀM RA, CON NGƯỜI CÀNG TỎ RÕ V AI TRÒ QUY ẾT ĐỊNH CỦA MÌNH TRONG TIẾN TRÌNH PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI, CỦA LỊCH SỬ NHÂN LOẠI. BIỆN CHỨNG CỦA SỰ PHÁT TRIỂN TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY ĐÒI HỎI CON NG ƯỜI PH ẢI BỘC LỘ ĐẦY ĐỦ HƠN NỮA "SỨC MẠNH CỦA BẢN CHẤT CON NGƯỜI" CỦA MÌNH MỘT CÁCH HIỆN THỰC VÀ SINH ĐỘNG HƠN, PHONG PHÚ VÀ ĐA DẠNG HƠN, VĂN HOÁ VÀ TRÍ TU Ệ VỚI NHỮNG CÁ TÍNH ĐỘC ĐÁO VÀ NHỮNG PHẨM CHẤT NĂNG ĐỘNG, SÁNG TẠO CỦA CON NGƯỜ I HIỆN ĐẠI. NGUỒN NHÂN LỰC LÀ YẾU TỐ QUAN TRỌNG NHẤT, CÓ TÍNH CHẤT QUYẾT ĐỊNH ĐỐI VỚI SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ CỦA MỖI QUỐC GIA. NGÀY NAY, TRONG CÔNG CUỘC CÔNG NGHIỆP HOÁ - HIỆN Đ ẠI HOÁ ĐẤT N ƯỚC MỤC TIÊU QUAN TRỌNG NHẤT TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA X Ã HỘI Ở NƯỚC TA TH Ì NGUỒN NHÂN LỰC CHÍNH LÀ CHÌA KHOÁ CỦA SỰ TH ÀNH CÔNG. NGUỒN NHÂN LỰC VỚI TRÌNH ĐỘ TIÊN TIẾN SẼ CHÍNH LÀ NHÂN TỐ ĐẨY NHANH QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HOÁ - H IỆN ĐẠI HOÁ ĐẤT NƯỚC. VỚI MỘT NƯỚC ĐANG Ở TRÌNH Đ Ộ THẤP KÉM PHÁT TRIỂN NHƯ NƯỚC TA HIỆN N AY KHÔNG TH Ể KHÔNG XÂY DỰNG MỘT CHÍNH SÁCH PHÁT TRIỂN LÂU BỀN, NÂNG CAO DẦN CHẤT LƯỢNG CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG, PHÁT HUY NHÂN TỐ CON NG ƯỜI 1
Đ Ể PHỤC VỤ TỐT NHẤT CHO MỤC TIÊU LỚN LAO CỦA TOÀN DÂN TỘC, ĐƯA NƯỚC TA TIẾN LÊN CHỦ NGHĨA X Ã HỘI. 2
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC PHÁT TRIỂN VÀ SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ TRONG THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI. 1. BIỆN CHỨNG CỦA SỰ PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VỚI SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ XÃ HỘI. A. MỐI QUAN HỆ BIỆN CHỨNG GIỮA LỰC LƯ ỢNG SẢN XUẤT VÀ QUAN H Ệ SẢN XU ẤT SẢN XUẤT LÀ HOẠT ĐỘNG ĐẶC TRƯNG CỦA CON NG ƯỜI VÀ XÃ HỘI LOÀI NGƯỜI. SẢN XUẤT XÃ HỘI BAO GỒM: SẢN XUẤT V ẬT CHẤT, SẢN XUẤT TINH THẦN VÀ SẢN XUẤT RA BẢN THÂN CON NGƯ ỜI. BA QUÁ TRÌNH ĐÓ GẮN BÓ CHẶT CHẼ VỚI NHAU, TÁC ĐỘNG QUA LẠI VỚI NHAU TRONG ĐÓ SẢN XUẤT V ẬT CHẤT LÀ CƠ SỞ TỒN TẠI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI. SẢN XUẤT VẬT CHẤT Đ ƯỢC TIẾN HÀNH BẰNG PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT NHẤT Đ ỊNH. PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT LÀ CÁCH THỨC CON NGƯỜI TH ỰC HIỆN QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT VẬT CHẤT Ở NHỮNG GIAI ĐOẠN LỊCH SỬ NHẤT ĐỊNH CỦA XÃ HỘI LO ÀI NGƯỜI. MỖI X Ã HỘI Đ ƯỢC ĐẶC TRƯNG BẰNG MỘT PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT NHẤT ĐỊNH. CHO ĐẾN NAY, LỊCH SỬ LOÀI NGƯ ỜI ĐÃ TRẢI QUA N ĂM PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT ĐÓ LÀ CÔNG XÃ NGUYÊN THỦY, NÔ LỆ PHONG KIẾN, TƯ BẢN CHỦ NGHĨA V À XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. PHƯƠNG TH ỨC SẢN XUẤT ĐÓNG VAI TRÒ QUY ẾT ĐỊNH ĐỐI VỚI MỌI LĨNH VỰC CỦA ĐỜI SỐNG XÃ HỘI: KINH TẾ, CHÍNH TRỊ, VĂN HÓA XÃ H ỘI. SỰ THAY THẾ KẾ TIẾP NHAU CỦA CÁC PHƯƠNG TH ỨC SẢN XUẤT TRONG LỊCH SỬ QUYẾT ĐỊNH SỰ PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI LOÀI NGƯỜI TỪ THẤP ĐẾN CAO. TRONG QUÁ TRÌNH LAO ĐỘNG SẢN XUẤT, MỘT MẶT LÀ QUAN HỆ GIỮA CON NGƯỜI VỚI TỰ NHIÊN - LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, MẶT KHÁC LÀ QUAN HỆ GIỮA VỚI NGƯỜI NG ƯỜI TỨC LÀ 3
QUAN HỆ SẢN XUẤT. PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT CHÍNH LÀ, SỰ TH ỐNG NHẤT GIỮA LỰC LƯ ỢNG SẢN XUẤT Ở MỘT TRÌNH ĐỘ NHẤT ĐỊNH VỚI QUAN HỆ SẢN XUẤT TƯƠNG ỨNG. QUY LUẬT QUAN HỆ SẢN XUẤT PHẢI PHÙ HỢP VỚI TÍNH CHẤT, TRÌNH ĐỘ CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT ĐÂY LÀ QUY LUẬT CƠ BẢN NHẤT CỦA TO ÀN BỘ LỊCH SỬ LOÀI NGƯỜI, LÀ QUY LU ẬT BIẾN ĐỔI PHÁT TRIỂN CỦA CÁC PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT. TRƯỚC HẾT TA TÌM HIỂU VỀ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VÀ QUAN HỆ SẢN XUẤT - LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT ĐÓ LÀ TỔNG THỂ CÁC NHÂN TỐ V ẬT CHẤT KỸ THUẬT MÀ TRONG MỐI QUAN HỆ VỚI NHAU TẠO THÀNH SỨC SẢN XUẤT CỦA XÃ HỘI. NHƯ MÁC ĐÃ NÓI LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT BAO GỒM NHÂN TỐ VẬT CHẤT ĐÓ LÀ TƯ LIỆU SẢN XUẤT (BAO GỒM TƯ LIỆU LAO ĐỘNG. TRONG QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT SỨC LAO ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI VÀ TƯ LIỆU SẢN XUẤT TRƯỚC HẾT LÀ CÔNG CỤ LAO ĐỘNG KẾT HỢP VỚI NHAU TẠO THÀNH LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT. NGƯỜI LAO ĐỘNG CHÍNH LÀ CHỦ THỂ CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT VẬT CHẤT TÁC ĐỘNG VÀO ĐỐI TƯỢNG LAO ĐỘNG Đ Ể TẠO RA CỦA CẢI VẬT CHẤT, ĐỒNG THỜI CŨNG CHÍNH HỌ LÀ NGƯỜI SÁNG TẠO RA CÔNG CỤ LAO ĐỘNG. CÔNG CỤ LAO ĐỘNG LÀ NHÂN TỐ QUAN TRỌNG TRONG LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT. NÓ LÀ KHÍ QUAN VẬT CHẤT "NỐI DÀI" NHÂN LÊN SỨC MẠNH CỦA CON NGƯỜI TRONG QUÁ TRÌNH LAO ĐỘNG BIẾN ĐỔI THẾ GIỚI TỰ NHIÊN. TRONG TH ỜI ĐẠI NG ÀY NAY, KHOA HỌC ĐANG NGÀY CÀNG TRỞ THÀNH LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT TRỰC TIẾP. NHỮNG THÀNH TỰU CỦA KHOA HỌC Đ ƯỢC ỨNG DỤNG NHANH CHÓNG VÀ RỘNG RÃI VÀO SẢN XUẤT TRI THỨC KHOA HỌC CŨNG LÀ MỘT BỘ PH ẬN QUAN TRỌNG TRONG KINH NGHIỆM, KỸ NĂNG CỦA NG ƯỜI 4
LAO ĐỘNG. CÁC YẾU TỐ CỦA LỰC LƯ ỢNG SẢN XUẤT CÓ QUAN H Ệ TÁC ĐỘNG BIỆN CHỨNG LẪN NHAU, TRONG ĐÓ NGƯỜI LAO ĐỘNG ĐÓNG VAI TRÒ QUAN TRỌNG HÀNG Đ ẦU. TRONG QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT VẬT CHẤT, NGOÀI QUAN HỆ G IỮA CON NG ƯỜI VỚI TỰ NHIÊN CÒN LÀ MỐI QUAN HỆ GIỮA NGƯỜI VỚI NGƯỜI. ĐÓ CHÍNH LÀ QUAN HỆ SẢN XUẤT. QUAN HỆ NÀY ĐƯỢC PHÂN TÍCH THEO HAI GIÁC ĐỘ X ÉT TRONG QUÁ TRÌNH TÁI SẢN XUẤT X Ã HỘI ĐÓ LÀ MỐI QUAN H Ệ GIỮA NGƯỜI VỚI NGƯỜI TRONG QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT PHÂN PHỐI TRAO ĐỔI VÀ TIÊU DÙNG. N ẾU PHÂN TÍCH TRÊN 3 LỚP QUAN HỆ ĐÓ LÀ QUAN HỆ SỞ HỮU ĐỐI VỚI TƯ LIỆU SẢN XUẤT, QUAN HỆ TRONG TỔ CHỨC - QUẢN LÝ SẢN XUẤT QUAN HỆ TRONG PHÂN PHỐI SẢN PHẨM LAO ĐỘNG. BA QUAN HỆ NÀY CÓ TƯ LIỆU SẢN XUẤT GIỮ VAI TRÒ QUYẾT ĐỊNH. CŨNG NHƯ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, QUAN HỆ SẢN XUẤT THUỘC LĨNH VỰC ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT CỦA ĐỜI SỐNG XÃ HỘI. TÍNH VẬT CHẤT CỦA QUAN HỆ SẢN XUẤT THỂ HIỆN Ở CHỖ, CHÚNG TỒN TẠI KHÁCH QUAN ĐỘC LẬP VỚI Ý MUỐN CHỦ QUAN CỦA CON NGƯỜI. - LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT V À QUAN H Ệ SẢN XUẤT LÀ HAI MẶT THỐNG NHẤT BIỆN CHỨNG TRONG MỖI QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT. TRONG MỐI QUAN HỆ ĐÓ VAI TRÒ QUY ẾT ĐỊNH THUỘC VỀ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT BỞI V Ì NÓ LÀ NỘI DUNG VẬT CHẤT CỦA QUÁ TRÌNH ĐÓ. TÍNH QUY ẾT ĐỊNH ĐÓ THỂ HIỆN LÀ TƯƠNG ỨNG VỚI MỘT TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT H IỆN CÓ THÌ CŨNG CẦN CÓ MỘT HỆ TH ỐNG QUAN HỆ SẢN XUẤT PHÙ HỢP NHẰM BẢO TỒN, KHAI THÁC, SỬ DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT. ĐỒNG THỜI NHỮNG BIẾN ĐỔI TRONG 5
NỘI DUNG VẬT CHẤT CỦA LỰC LƯ ỢNG SẢN XUẤT TẤT YẾU DẪN Đ ẾN KHẢ NĂNG BIẾN ĐỔI CỦA CÁC QUAN HỆ SẢN XUẤT. VỚI TƯ CÁCH HÌNH THỨC KINH TẾ CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT THÌ QUAN HỆ SẢN XUẤT LẠI CÓ VAI TRÒ ẢNH HƯỞNG TRỞ LẠI VỚI LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT. SỰ TÁC ĐỘNG NÀY BIỂU HIỆN TRÊN HAI KH Ả NĂNG VỚI NHU CẦU KHÁCH QUAN CỦA VIỆC BẢO TỒN, SỬ DỤNG VÀ KHAI THÁC CÓ HIỆU QUẢ CÁC LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT V À DO ĐÓ CÓ TÁC DỤNG THÚC ĐẨY LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN. TRONG TRƯỜNG HỢP NGƯỢC LẠI TH Ì NÓ LẠI K ÌM HÃM SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯ ỢNG SẢN XUẤT. DƯỚI SỰ TÁC ĐỘNG CỦA NHIỀU NHÂN TỐ NHƯ SỰ TÍCH LŨY DẦN KINH NGHIỆM MÀ TRONG THỜI ĐẠI NGÀY NAY VỚI SỰ TÁC ĐỘNG TRỰC TIẾP VÀ NHANH CHÓNG CỦA CÁC TRI THỨC KHOA H ỌC KỸ THUẬT VÀ CÔNG NGH Ệ VÀO QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT TH Ì LỰC LƯ ỢNG SẢN XUẤT KHÔNG NGỪNG BIẾN ĐỔI VÀ PHÁT TRIỂN. NH ƯNG SỰ BIẾN ĐỔI VÀ PHÁT TRIỂN ĐÓ TRONG MỘT GIỚI HẠN NHẤT ĐỊNH TH Ì CHƯA TẠO RA NHU CẦU KHÁCH QUAN CỦA SỰ BIẾN ĐỔ I CÁC QUAN HỆ SẢN XUẤT. KHI SỰ BIẾN ĐỔI ĐÓ TỚI MỘT GIỚI HẠN NHẤT ĐỊNH CẢ VỀ SỐ LƯỢNG VÀ CHẤT TH Ì TẤT YẾU SẼ ĐẶT RA NHU CẦU KHÁCH QUAN LÀ CẢI CÁCH, CẢI TỔ VÀ CAO HƠN LÀ MỘT CUỘC CÁCH MẠNG TỚI TẬN CƠ SỞ QUAN HỆ SẢN XUẤT TƯ LIỆU CHỦ YẾU. TUY NHIÊN NH ỮNG QUAN H Ệ SẢN XUẤT KHÔNG TỰ NÓ BIẾN ĐỔI MÀ NÓ CẦN ĐẾN NHỮNG CUỘC CẢI CÁCH; CÁCH MẠNG TRÊN PHƯƠNG DIỆN CHÍNH TRỊ VÀ THỂ CHẾ NHÀ NƯỚC, CƠ CH Ế NHÀ NƯỚC VÌ RẰNG NHỮNG QUAN HỆ SẢN XUẤT BAO GIỜ CŨNG MANG MỘT HÌNH THỨC PHÁP LÝ, CHÍNH TRỊ VĂN HÓA. NHƯ V ẬY MỘT YÊU CẦU KHÁCH QUAN ĐƯỢC ĐẶT RA CÓ TÍNH NGUYÊN TẮC ĐỐI VỚI CÁC QUÁ TRÌNH XÁC LẬP, HOÀN 6
THIỆN NHỮNG QUAN HỆ SẢN XUẤT PHẢI DỰA TRÊN TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT HIỆN CÓ. Ở NƯỚC TA ĐỔI MỚI ĐÃ CÓ NHỮNG BIỂU HIỆN VẬN DỤNG CHƯA ĐÚNG QUY LU ẬT NÀY BIỂU HIỆN Ở VIỆC CHỦ QUAN, NÓNG VỘI TRONG VIỆC XÂY DỰNG QUAN HỆ SẢN XUẤT XÃ HỘI CHỦ NGHĨA MÀ KHÔNG TÍNH TỚI TRÌNH ĐỘ CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT NƯỚC TA. MỘT QUAN HỆ SẢN XUẤT TIÊN TIẾN KHÔNG PHÙ HỢP VỚI TRÌNH ĐỘ THẤP KÉM CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, NÓ ĐÃ KÌM HÃM SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT NƯỚC TA TRONG MỘT THỜI GIAN DÀI. TỪ ĐỔI MỚI 1986 ĐẾN NAY, DƯỚI SỰ LÃNH Đ ẠO CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM, N ƯỚC TA ĐÃ LỰA CHỌN CON ĐƯỜNG PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ HÀNG HÓA NHIỀU THÀNH PHẦN THEO ĐỊNH HƯỚNG X Ã HỘI CHỦ NGHĨA. Đ IỀU NÀY HOÀN TOÀN PHÙ HỢP VỚI QUY LUẬT VỀ SỰ PHÙ HỢP CỦA QUAN HỆ SẢN XUẤT VỚI TRÌNH ĐỘ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, BỞI LẼ TRÌNH ĐỘ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT NƯỚC TA CÒN TH ẤP KÉM, KHÔNG ĐỒNG ĐỀU. SỰ KHÔNG ĐỒNG Đ ỀU VỀ TRÌNH ĐỘ CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT Đ ÒI HỎI PHẢI CÓ SỰ ĐA DẠNG PHONG PHÚ CỦA CÁC QUAN HỆ SẢN XUẤT. B. LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT XÃ HỘI LÀ Y ẾU TỐ TIÊU BIỂU CHO CÁC THỜI ĐẠI LỊCH SỬ XÃ HỘI. TRONG NHỮNG HANG ĐÁ LÂU ĐỜI NHẤT, NGƯỜI TA ĐÃ TÌM TH ẤY NHỮNG CÔNG CỤ VÀ NHỮNG VŨ KHÍ BẰNG ĐÁ. VIỆC SỬ DỤNG VÀ SÁNG TẠO NHỮNG TƯ LIỆU LAO ĐỘNG TUY ĐÃ CÓ MẦM MỐNG Ở MỘT VÀI LOÀI V ẬT NÀO ĐÓ NHƯNG V ẪN LÀ ĐẶC TRƯNG NỔI BẬT NHẤT CỦA LAO ĐỘNG CON NGƯỜI. CON NG ƯỜI ĐÃ PHÁT TRIỂN TƯ LIỆU LAO ĐỘNG LÊN MỘT TRÌNH ĐỘ CAO HƠN, NGÀY CÀNG ĐÁP ỨNG TỐT HƠN QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT. SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN TRONG TẤT CẢ CÁC NGÀNH LÀM CHO 7
SỨC LAO ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI CÓ KHẢ NĂNG SẢN XUẤT ĐƯỢC NHIỀU TƯ LIỆU HƠN SỐ TƯ LIỆU CẦN THIẾT CHO SINH HOẠT CỦA HỌ, LÀM TĂNG SẢN LƯỢNG LAO ĐỘNG HÀNG NGÀY MÀ MỖI THÀNH VIÊN CỦA THỊ TỘC, CỦA CÔNG XÃ GIA Đ ÌNH HO ẶC 1 VỢ 1 CHỒNG. TRONG LÚC CỦA C ẢI LÀM RA NHIỀU, MỞ RỘNG PHẠM VI SẢN XUẤT, TƯ HỮU XUẤT HIỆN TH Ì Ở NHỮNG ĐIỀU KIỆN LỊCH SỬ NHẤT ĐỊNH SỰ PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI LỚN ĐẦU TIÊN TẤT NHIÊN SẼ ĐƯA ĐẾN CHẾ ĐỘ NÔ LỆ. TRONG XÃ H ỘI CHIẾM HỮU NÔ LỆ H ÌNH THÀNH 2 GIAI CẤP CHỦ NÔ VÀ NÔ LỆ. KIỂU SẢN XUẤT TẬP THỂ HAY HỢP TÁC THEO LỐI NGUYÊN THỦY RÕ RÀNG LÀ SỰ TẤT YẾU CỦA TỪNG CÁ NHÂN RIÊNG LẺ CHỨ KHÔNG DO XÃ HỘI HÓA TƯ LIỆU SẢN XUẤT. SỰ PHÁT TRIỂN PHI THƯỜNG CỦA CÔNG NGHIỆP VÀ QUÁ TRÌNH TẬP TRUNG CỰC KỲ NHANH CHÓNG CỦA SẢN XUẤT TRONG CÁC XÍ NGHIỆP NGÀY CÀNG LỚN, LÀ MỘT TRONG NHỮNG ĐẶC TÍNH ĐẶC SẮC NHẤT CỦA CHỦ NGHĨA TƯ BẢN.GIAI CẤP TƯ SẢN TRONG QUÁ TRÌNH THỐNG NHẤT GIAI CẤP CH ƯA Đ ẦY MỘT THẾ KỶ Đ Ã TẠO RA MỘT LỰC LƯ ỢNG SẢN XUẤT BẰNG TẤT CẢ NHỮNG LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT CỦA CÁC THẾ HỆ TRƯỚC CỘNG LẠI. CHÍNH GIAI CẤP TƯ SẢN LÀ GIAI C ẤP ĐẦU TIÊN ĐÃ CHO CHÚNG TA THẤY HOẠT ĐỘNG CỦA LO ÀI NGƯỜI CÓ KHẢ N ĂNG Đ ẾN MỨC NÀO. NÓ TẠO RA CÁC KỲ QUAN KHÁC HẲN THỜI KỲ CỔ ĐẠI. GIAI CẤP TƯ SẢN KHÔNG THỂ TỒN TẠI NẾU KHÔNG LUÔN LUÔN CÁNH MẠNG HÓA CÔNG CỤ SẢN XUẤT DO ĐÓ CÁCH MẠNG HÓA QUAN H Ệ SẢN XUẤT. ĐIỀU N ÀY TRÁI V ỚI TẤT CẢ CÁC GIAI CẤP THỐNG TRỊ TRƯỚC KIA TH Ì VIỆC DUY TRÌ NGUYÊN V ẸN PHÁT TRIỂN SẢN XUẤT CŨ LÀ ĐIỀU KIỆN ĐẦU TIÊN CHO SỰ TỒN TẠI CỦA HỌ. 8
CHỦ NGHĨA X Ã HỘI LÀ HÌNH THÁI KINH TẾ X Ã HỘI CAO NHẤT TRONG LỊCH SỬ. GIAI CẤP CÔNG NHÂN ĐẠI DIỆN CHO LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT TIÊN TIẾN GIỮA VAI TRÒ LÃNH ĐẠO XÃ HỘI. KHI LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT ĐẠT ĐẾN TRÌNH ĐỘ XÃ H ỘI HÓA CAO THÌ QUAN HỆ SẢN XUẤT TƯ BẢN CHỦ NGHĨA TRỞ LÊN LỖI THỜI K ÌM HÃM SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT. DO ĐÓ, NÓ PHẢI ĐƯỢC THAY TH Ế BẰNG MỘT QUAN HỆ SẢN XUẤT TIẾN BỘ HƠN ĐÓ LÀ QUAN H Ệ SẢN XUẤT XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT CỦA CHỦ NGHĨA X Ã HỘI LÀ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT TIÊN TIẾN, CÓ TÍNH X Ã HỘI HÓA CAO MÀ ĐỈNH CAO LÀ CHỦ NGHĨA CỘNG SẢN KHI ĐÓ CON NGƯỜI LÀM THEO NĂNG LỰC, HƯỞNG THEO NHU CẦU. MỖI THỜI ĐẠI LỊCH SỬ ĐƯỢC ĐẶC TRƯNG BỞI MỘT PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT NHẤT ĐỊNH MÀ TRONG ĐÓ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT LÀ YẾU TỐ TIÊU BIỂU CHO CÁC THỜI ĐẠI LỊCH SỬ XÃ HỘI. X Ã HỘI PHÁT TRIỂN TỪ THẤP ĐẾN CAO XÉT ĐẾN CÙNG CŨNG LÀ DO LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT QUYẾT ĐỊNH. 2. LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT LÀ YẾU TỐ CÁCH MẠNG NHẤT CỦA SẢN XUẤT SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT QUYẾT ĐỊNH SỰ THAY ĐỔI, PHÁT TRIỂN CỦA PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT. DÙ HÌNH THỨC XÃ HỘI CỦA SẢN XUẤT NHƯ THẾ NÀO, NGƯỜI LAO ĐỘNG VÀ TƯ LIỆU SẢN XUẤT BAO GIỜ CŨNG VẪN LÀ NHỮNG NHÂN TỐ CỦA SẢN XUẤT. MUỐN CÓ SẢN XUẤT NÓI CHUNG THÌ NGƯỜI LAO ĐỘNG VÀ TƯ LIỆU SẢN XUẤT PHẢI KẾT HỢP VỚI NHAU. CON NGƯỜI SỬ DỤNG CÔNG CỤ LAO ĐỘNG TÁC ĐỘNG VÀO ĐỐI TƯỢNG LAO ĐỘNG ĐỂ TẠO RA SẢN PHẨM CHO XÃ HỘI. LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT LÀ YẾU TỘ ĐỘNG, LUÔN LUÔN BIẾN ĐỔI DẪN ĐẾN SỰ BIẾN ĐỔI CỦA QUAN HỆ SẢN XUẤT. NẾU 9
MỐI QUAN HỆ GIỮA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VÀ QUAN H Ệ SẢN XUẤT THÍCH HỢP THÌ SẼ THÚC ĐẨY SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN. NHƯ V ẬY CÓ THỂ NÓI RẰNG LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT LÀ YẾU TỐ CÁCH MẠNG NHẤT CỦA SẢN XUẤT. TRONG THỰC TẾ LỊCH SỬ XÃ HỘI LOÀI NGƯỜI, SỰ PHÁT TRIỂN CỦA SẢN XUẤT ĐỀU ĐƯỢC ĐÁNH D ẤU BẰNG SỰ TIẾN BỘ KHÔNG NGỪNG CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT. CÁC CUỘC CÁCH MẠNG KỸ THUẬT Đ Ã MANG LẠI SỰ THAY ĐỔI VƯỢT BẬC CỦA QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT XÃ HỘI VỀ CÁCH TH ỨC SẢN XUẤT, PHƯƠNG THỨC TỔ CHỨC QUẢN LÝ.. SỰ KHÁC NHAU GIỮA MỘT THỜI ĐẠI NÀY VỚI MỘT THỜI Đ ẠI KINH TẾ KHÁC LÀ PHƯƠNG THỨC CHẾ TẠO,LÀ NHỮNG TƯ LIỆU LAO ĐỘNG D ÙNG ĐỂ CHẾ TẠO CHỨ KHÔNG PHẢI LÀ CÁI NGƯỜI TA CHẾ TẠO RA. NHỮNG TƯ LIỆU LAO ĐỘNG LÀ THƯỚC ĐO SỰ PHÁT TRIỂN CỦA NGƯỜI LAO ĐỘNG V À LÀ NHỮNG CHỈ SỐ CỦA NHỮNG QUAN HỆ XÃ HỘI TRONG ĐÓ NGƯỜI LAO ĐỘNG LÀM V IỆC. NGUỒN GỐC SÂU XA CỦA SỰ VẬN ĐỘNG PHÁT TRIỂN CỦA XÃ H ỘI CHÍNH LÀ Ở SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯ ỢNG SẢN XUẤT. CHÍNH SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT ĐÃ QUY ẾT Đ ỊNH, LÀM THAY ĐỔI QUAN HỆ SẢN XUẤT. ĐẾN LƯỢT MÌNH QUAN HỆ SẢN XUẤT THAY ĐỔI SẼ LÀM CHO KIẾN TRÚC TH ƯỢNG TẦNG THAY ĐỔI V À DO ĐÓ PHƯƠNG TH ỨC SẢN XUẤT CŨ ĐƯỢC THAY THẾ BẰNG PHƯƠNG THỨC SẢN XUẤT MỚI TIẾN BỘ HƠN, H ÌNH THÁI KINH TẾ - XÃ HỘI CŨ ĐƯỢC THAY THẾ BẰNG HÌNH THÁI KINH TẾ XÃ HỘI MỚI CAO HƠN, TIẾN BỘ HƠN. QUÁ TRÌNH NÀY DIỄN RA MỘT CÁCH KHÁCH QUAN KHÔNG PHỤ THUỘC VÀO Ý MUỐN CHỦ QUAN. 3. NGUỒN NHÂN LỰC TRONG PHÁT TRIỂN KINH TẾ THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI. A. KHÁI NIỆM 10
H IỆN NAY NHIỀU KHÁI NIỆM KHÁC NHAU VỀ NGUỒN NHÂN LỰC. NGÂN HÀNG THẾ GIỚI CHO RẰNG: NGUỒN NHÂN LỰC LÀ TOÀN BỘ VỐN NGƯỜI (THỂ LỰC, TRÍ LỰC, KỸ NĂNG, NGHỀ NGHIỆP…) MÀ MỖI CÁ NHÂN SỞ HỮU, CÓ THỂ HUY ĐỘNG ĐƯỢC TRONG QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT, KINH DOANH, HAY TRONG MỘT HOẠT ĐỘNG NÀO ĐÓ. CHÚNG TA CÓ TH Ể HIỂU, NGUỒN LỰC CON NGƯỜI LÀ TỔNG TH Ể NHỮNG YẾU TỐ THUỘC VỀ CHẤT, TINH THẦN, ĐẠO ĐỨC, PH ẨM CHẤT, TRÌNH ĐỘ TRI THỨC VỊ THẾ XÃ HỘI… TẠO NÊN N ĂNG LỰC CỦA NGƯỜI, CỦA CỘNG ĐỒNG NGƯỜI CÓ THỂ SỬ DỤNG, PHÁT HUY TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA ĐẤT NƯỚC VÀ TRONG NHỮNG HOẠT ĐỘNG XÃ HỘI. KHI TA NÓI TỚI NGUỒN LỰC CON NG ƯỜI LÀ TA NÓI TỚI CON NGƯỜI VỚI TƯ CÁCH LÀ CHỦ THỂ HOẠT ĐỘNG SÁNG TẠO THAM GIA C ẢI TẠO TỰ NHIÊN, LÀM BIẾN ĐỔI XÃ HỘI. TRONG CÁC NGU ỒN LỰC CÓ THỂ KHAI THÁC NHƯ NGUỒN LỰC TỰ NHIÊN, NGUỒN LỰC KHOA HỌC - CÔNG NGHỆ, NGUỒN LỰC CON NGƯỜI THÌ NGUỒN LỰC CON NGƯỜI LÀ QUY ẾT ĐỊNH NHẤT, BỞI LẼ NHỮNG NGUỒN LỰC KHÁC CHỈ CÓ THỂ KHAI THÁC CÓ HIỆU QUẢ KHI NGUỒN LỰC CON NGƯỜI Đ ƯỢC PHÁT HUY. NHỮNG NGUỒN LỰC KHÁC NGÀY CÀNG CẠN KIỆT, NGƯỢC LẠI NGUỒN LỰC CON NGƯỜI NGÀY CÀNG ĐA DẠNG VÀ PHONG PHÚ. XÃ HỘI MUỐN PHÁT TRIỂN NHANH VÀ BỀN VỮNG PHẢI QUAN TÂM ĐÀO TẠO NGUỒN LỰC CON NGƯ ỜI VÀ CÓ CHẤT LƯỢNG NGÀY CÀNG CAO. MUỐN THỰC HIỆN ĐƯỢC ĐIỀU ĐÓ, CẦN CÓ SỰ QUAN TÂM NGAY TRONG QUÁ TRÌNH ĐÀO TẠO, TRONG QUÁ TRÌNH SỬ DỤNG VÀ PHÂN CÔNG LAO ĐỘNG XÃ HỘI. - TH ỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI ĐÂY LÀ GIAI ĐOẠN XÂY DỰNG CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ THUẬT HIỆN ĐẠI ĐỂ TIẾN 11
LÊN CHỦ NGHĨA X Ã HỘI, ĐẶC BIỆT LÀ Ở CÁC NƯỚC CÓ ĐIỂM XUẤT PHÁT THẤP TỪ MỘT NỀN NÔNG NGHIỆP LẠC HẬU, BỎ QUA CHẾ ĐỘ TƯ BẢN CHỦ NGHĨA. MỤC TIÊU CỦA NƯỚC TA TRONG TH ỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÀ "XÂY DỰNG MỘT NƯỚC VIỆT NAM DÂN G IÀU, NƯỚC MẠNH, X Ã HỘI CÔNG BẰNG, DÂN CHỦ, VĂN MINH". Đ Ể THỰC HIỆN ĐƯỢC MỤC TIÊU NÀY, VIỆC PHÁT TRIỂN VÀ SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC ĐỂ PHÁT TRIỂN KINH TẾ PHẢI Đ ƯỢC Đ ẶT LÊN HÀNG Đ ẦU. B. NHÂN TỐ NGƯỜI LAO ĐỘNG LÀ NHÂN TỐ QUYẾT ĐỊNH TRONG LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT ĐÓ LÀ SỰ KẾT HỢP CỦA HAI YẾU TỐ SỨC LAO ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI VÀ TƯ LIỆU SẢN XUẤT.TRONG ĐÓ "LỰC LƯ ỢNG SẢN XUẤT HÀNG Đ ẦU CỦA TOÀN THỂ NHÂN LO ẠI LÀ CÔNG NHÂN, LÀ NGƯỜI LAO ĐỘNG" [V.I.LÊNIN: TOÀN TẬP, NXB TIẾN BỘ, MATX ƠCƠVA, 1977, T.38, TR.430] CHÍNH NGƯỜI LAO ĐỘNG LÀ CHỦ THỂ CỦA QUÁ TRÌNH LỊCH SỬ SẢN XUẤT, VỚI SỨC CẠNH TRANH VÀ KĨ NĂNG LAO ĐỘNG CỦA MÌNH, SỬ DỤNG TƯ LIỆU LAO ĐỘNG MÀ TRƯỚC HẾT LÀ CÔNG CỤ LAO ĐỘNG TÁC ĐỘNG VÀO ĐỐI TƯỢNG LAO ĐỘNG ĐỂ SẢN XUẤT RA CỦA CẢI V ẬT CHẤT. CÙNG VỚI QUÁ TRÌNH LAO ĐỘNG SẢN XUẤT, SỨC MẠNH VÀ KỸ NĂNG LAO ĐỘNG CỦA CON NGƯỜI NG ÀY CÀNG ĐƯỢC TĂNG LÊN, ĐẶC BIỆT LÀ TRÍ TUỆ CỦA CON NGƯỜI KHÔNG NGỪNG PHÁT TRIỂN, HÀM LƯỢNG TRÍ TUỆ CỦA LAO ĐỘNG NGÀY CÀNG CAO. CÙNG VỚI NGƯỜI LAO ĐỘNG THÌ CÔNG CỤ THÌ CÔNG CỤ LAO ĐỘNG CŨNG LÀ MỘT YẾU TỐ CƠ BẢN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, ĐÓNG VAI TRÒ QUY ẾT ĐỊNH TRONG TƯ LIỆU SẢN XUẤT. CÔNG CỤ LAO ĐỘNG CŨNG LÀ SẢN PHẨM DO TRÍ TUỆ CỦA CON NGƯỜI SÁNG TẠO RA. VỚI QUÁ TRÌNH TÍCH LŨY KINH NGHIỆM, 12
VỚI NHỮNG PHÁT MINH VÀ SÁNG CHẾ KỸ THUẬT, CÔNG CỤ LAO ĐỘNG KHÔNG NGỪNG ĐƯỢC CẢI TIẾN VÀ HOÀN THIỆN VÀ NÓ ĐÃ LÀM BIẾN ĐỔI TO ÀN BỘ TƯ LIỆU SẢN XUẤT. TỪ SỰ BIẾN ĐỔI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA HAI YẾU TỐ TƯ LIỆU LAO ĐỘNG VÀ SỨC LAO ĐỘNG MÀ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT KHÔNG NGỪNG PHÁT TRIỂN. SUY ĐẾN CÙNG NHÂN TỐ NGƯỜI LAO ĐỘNG CHÍNH LÀ NHÂN TỐ QUYẾT ĐỊNH NHẤT TRONG LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT. NGÀY NAY TRONG SỰ PHÁT TRIỂN CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT, KHOA HỌC ĐÓNG VAI TRÒ NGÀY CÀNG TO LỚN. LAO ĐỘNG TRÍ TUỆ NGÀY CÀNG ĐÓ VAI TRÒ CHỦ YẾU, NÓ THÚC ĐẨY SẢN XUẤT PHÁT TRIỂN BẰNG NHỮNG ỨNG DỤNG THÀNH TỰU KHOA HỌC VÀO SẢN XUẤT. YẾU TỐ TRÍ LỰC TRONG SỨC LAO ĐỘNG ĐẶC TRƯNG CHO LAO ĐỘNG HIỆN ĐẠI KHÔNG CÒN LÀ THÓI QUAN, KINH NGHIỆM CỦA HỌ VÀ LÀ TRI THỨC KHOA HỌC. CHỦ NGHĨA XÃ HỘI CÓ ĐƯỢC XÂY DỰNG THÀNH CÔNG H AY KHÔNG, TÙY THU ỘC VÀO CHÚNG TA CÓ PHÁT HUY TỐT NGUỒN LỰC CON NGƯỜI HAY KHÔNG? KHI VIỆT NAM BƯỚC VÀO SỰ NGHIỆP XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA X Ã HỘI, HỒ CHÍ MINH ĐÃ KHẲNG ĐỊNH "MUỐN XÂY DỰNG CHỦ NGHĨA XÃ HỘI, TRƯỚC HẾT CẦN CÓ NHỮNG CON NGƯỜI XÃ HỘI CHỦ NGHĨA". [HỒ CHÍ MINH: TOÀN TẬP, NXB CHÍNH TRỊ QUỐC GIA, H À NỘI, 2000, T.10, TR.310]. TRONG QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG CHỦ NGH ĨA XÂY DỰNG TRÊN LĨNH VỰC KINH TẾ, NGƯỜI LAO ĐỘNG ĐÃ TRỞ THÀNH NGƯỜI LÀM CHỦ ĐẤT N ƯỚC LÀM CHỦ TRONG QUÁ TRÌNH TỔ CHỨC QUẢN LÝ SẢN XUẤT, TỪ VIỆC XÂY DỰNG K Ế HOẠCH SẢN XUẤT KINH DOANH TỚI TỔ CHỨC SẢN XUẤT K INH DOANH VÀ LÀM CHỦ TRONG QUÁ TRÌNH PHÂN PHỐI SẢN PH ẨM. ĐIỀU ĐÓ TẠO RA ĐIỀU KIỆN ĐỂ PHÁT HUY NGUỒN LỰC 13
CON NGƯỜI, PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI NHANH VÀ BỀN VỮNG, LÀM CHO Đ ẤT N ƯỚC NGÀY CÀNG G IÀU ĐẸP. II. VIỆC PHÁT TRIỂN VÀ SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC TRONG SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA - HIỆN ĐẠI HÓA CỦA VIỆT NAM HIỆN NAY 1. VAI TRÒ CỦA NGUỒN NHÂN LỰC TRONG SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA - HIỆN ĐẠI HÓA ĐẤT NƯỚC A. CÔNG NGHIỆP HÓA - HIỆN ĐẠI HÓA LÀ NHIỆM VỤ TRUNG TÂM SUỐT THỜI KỲ QUÁ ĐỘ LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT N AM. THEO QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG TA XÁC ĐỊNH CÔNG NGHIỆP HÓA LÀ QUÁ TRÌNH CHUY ỂN ĐỔI CĂN BẢN, TOÀN DIỆN CÁC HOẠT ĐỘNG SẢN XUẤT KINH DOANH DỊCH VỤ VÀ QU ẢN LÝ KINH TẾ XÃ HỘI TỪ SỬ DỤNG LAO ĐỘNG THỦ CÔNG LÀ CHÍNH SANG SỬ DỤNG MỘT CÁCH PHỔ BIẾN SỨC LAO ĐỘNG CÙNG KHOA HỌC CÔNG NGH Ệ TIÊN TIẾN HIỆN ĐẠI TẠO RA NĂNG SUẤT LAO ĐỘNG XÃ HỘI CAO. CÔNG NGHIỆP HÓA Ở NƯ ỚC TA CÓ ĐẶC ĐIỂM PHẢI GẮN LIỀN VỚI HIỆN ĐẠI HÓA BỞI V Ì CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC H IỆN ĐẠI ĐÃ VÀ Đ ANG DIỄN RA MỘT SỐ N ƯỚC PHÁT TRIỂN BẮT Đ ẦU NỀN KINH TẾ CÔNG NGHIỆP SANG NỀN KINH TẾ TRI THỨC. DO ĐÓ CHÚNG TA CẦN PHẢI TRANH THỦ ỨNG DỤNG CÁC THÀNH TỰU KHOA HỌC CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI, TIẾP CẬN VỚI NỀN KINH TẾ TRI THỨC ĐỂ HIỆN ĐẠI HÓA NHỮNG NGÀNH, NHỮNG KHÂU NHỮNG LĨNH VỰC CÓ ĐIỀU KIỆN NHẢY VỌT. Ở NƯỚC TA CÔNG NGHIỆP HÓA NHẰM XÂY DỰNG CƠ SỞ V ẬT CHẤT KỸ THUẬT CHO CHỦ NGHĨA XÃ HỘI; TĂNG CƯỜNG SỨC MẠNH ĐỂ BẢO VỆ ĐỘC LẬP DÂN TỘC. MỤC TIÊU TỔNG QUÁT CỦA SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA CỦA N ƯỚC TA ĐƯỢC ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM XÁC ĐỊNH TẠI ĐẠI HỘI LẦN THỨC VIII V À 14
TIẾP TỤC KHẲNG ĐỊNH TẠI ĐẠI HỘI LẦN THỨ IX LÀ "ĐƯA NƯỚC TA RA KHỎI TÌNH TRẠNG KÉM PHÁT TRIỂN, NÂNG CAO RÕ RỆT ĐỜI SỐNG VẬT CHẤT VÀ TINH THẦN CỦA NHÂN DÂN, TẠO NỀN TẢNG ĐỂ ĐẾN NĂM 2020 NƯỚC TA CƠ BẢN TRỞ THÀNH MỘT NƯỚC CÔNG NGHIỆP THEO HƯỚNG HIỆN ĐẠI HÓA" B. VAI TRÒ CỦA NGUỒN NHÂN LỰC ĐỐI VỚI QUÁ TRÌNH CÔNG NGHIỆP HÓA - H IỆN ĐẠI HÓA ĐẤT N ƯỚC. THEO THỐNG KÊ CỦA LIÊN HỢP QUỐC ĐẾN NAY ĐÃ CÓ TỚI 30 NƯỚC HOÀN THÀNH CÔNG NGHIỆP HÓA. MỘT LỢI THẾ CHO NHỮNG NGƯỜI ĐI SAU LÀ CÓ SẴN VÔ VÀN BÀI HỌC THÀNH CÔNG VÀ TH ẤT BẠI CỦA NHỮNG NGƯỜI ĐI TRƯỚC. NGƯỜI TA Đ Ã TỔNG KẾT VÀ KỂ RA RẤT NHIỀU CON ĐƯỜNG CÔNG NGHIỆP HÓA KHÁC NHAU: CÔNG NGHIỆP HÓA CỔ ĐIỂN VÀ PHI CỔ ĐIỂN. CÔNG NGHIỆP HÓA CỔ ĐIỂN ĐÂY LÀ KIỂU CÔNG NGHIỆP HÓA MÀ CÁC NƯỚC TÂY ÂU V À MỸ ĐÃ TH ỰC HIỆN Ở THẾ KỶ 18, 19. - CÔNG NGHIỆP LOẠI 2: PHI CỔ ĐIỂN LÀ CỦA CÁC NƯỚC ĐI SAU TIẾN HÀNH CÔNG NGHIỆP HÓA MỘT CÁCH CHỦ ĐỘNG THEO Đ ỊNH HƯỚNG CỦA CHÍNH PHỦ. NƯỚC TA ĐI THEO CON ĐƯỜNG NÀY, VÀ CON ĐƯỜNG NÀY CÓ XU HƯỚNG RÚT NGẮN THỜI GIAN HOÀN THÀNH. NÓI TỚI CÔNG NGHIỆP HÓA - H IỆN ĐẠI HÓA NGƯỜI TA ĐẾN VỐN VÀ CÔNG NGHỆ HIỆN ĐẠI. NHƯNG ĐIỀU ĐÓ CHỈ HOÀN TOÀN ĐÚNG VỚI CON ĐƯ ỜNG CÔNG NGHIỆP HÓA CỔ ĐIỂN, KINH NGHIỆM CỦA CÁC N ƯỚC CÔNG NGHIỆP HÓA CON ĐƯỜNG THỨ H AI CHO THẤY HOÀN TOÀN KHÔNG PHẢI NH Ư VẬY MÀ NHÂN TỐ QUAN TRỌNG NHẤT CHÍNH LÀ CON NGƯỜI CÔNG NGHIỆP HÓA - HIỆN ĐẠI HÓA LÀ CON ĐƯỜNG DUY NHẤT ĐỂ PHÁT TRIỂN NỀN KINH TẾ - X Ã HỘI ĐỐI VỚI BẤT CỨ 15
QUỐC GIA N ÀO NH ẤT LÀ CÁC NƯỚC CHẬM PHÁT TRIỂN VÀ Đ ANG PHÁT TRIỂN. TRONG CÔNG CUỘC CÔNG NGHIỆP HÓA - H IỆN ĐẠI HÓA, CON NGƯỜI - N GUỒN NHÂN LỰC VỚI TƯ CÁCH LÀ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT HÀNG ĐẦU CỦA X Ã HỘI. CHÍNH LÀ YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH NHẤT, ĐỘNG LỰC CƠ BẢN NHẤT. THỰC TẾ ĐÃ CHỨNG MINH NGUYÊN NHÂN D ẪN ĐẾN SỰ THÀNH CÔNG CỦA CÁC QUỐC GIA V ÙNG LÃNH THỔ CÓ NỀN CÔNG NGHIỆP PHÁT TRIỂN Ở CHÂU Á. HỌ ĐÃ CÓ CHÍNH SÁCH ƯU TIÊN PHÁT TRIỂN G IÁO DỤC HỢP LÝ TẠO RA NGUỒN NHÂN LỰC CÓ TAY NGHỀ, CHUYÊN MÔN KỸ THUẬT CAO ĐÁP ỨNG TỐT CHO CÔNG NGHIỆP HÓA. N ẾU NHƯ CÔNG NGHIỆP HÓA CỦA CÁC NƯỚC CHÂU ÂU K ÉO DÀI GẦN 100 NĂM THÌ CÁC NƯỚC NHẬT BẢN, HÀN QUỐC, ĐÀI LOAN, HỒNG KÔNG, SINGAPO CHỈ MẤT HAI BA MƯƠI NĂM ĐÃ XÂY DỰNG ĐƯỢC MỘT NỀN CÔNG NGHIỆP HIỆN ĐẠI. RÒ RÀNG NGUỒN NHÂN LỰC TRỞ THÀNH YẾU TỐ QUAN TRỌNG NHẤT ẢNH HƯỞNG MANG TÍNH QUYẾT ĐỊNH NHẤT ĐỐI VỚI SỰ PHỒN THỊNH CỦA QUỐC GIA. Đ ẢNG TA XÁC ĐỊNH NHÂN TỐ CON NGƯỜ I CHÍNH XÁC LÀ VỐN CON NGƯỜI, VỐN NHÂN LỰC BAO GỒM CẢ SỨC LAO ĐỘNG, TRÍ TU Ệ VÀ TINH THẦN GẮN VỚI TRUYỀN THỐNG CỦA DÂN TỘC LÀ VỐN QUÝ NHẤT, QUYẾT ĐỊNH SỰ PHÁT TRIỂN CỦA ĐẤT NƯỚC TRONG THỜI KỲ ĐẨY MẠNH CÔNG NGHIỆP HÓA - HIỆN ĐẠI HÓA Đ ẤT N ƯỚC ĐỂ XÂY DỰNG CHỦ NGH ĨA X Ã HỘI. VÌ TH Ế GIẢI PHÓNG TIỀM NĂNG CON NGƯỜI, ĐỂ PHÁT HUY TỐI ĐA NGUỒN NHÂN LỰC TRONG SỰ NGHIỆP CÔNG NGHIỆP HÓA - HIỆN ĐẠI HÓA LÀ MỘT TRONG NHỮNG QUAN ĐIỂM ĐỔI MỚI CÓ TÍNH ĐỘT PHÁ TRONG ĐƯỜNG LỐI PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI CỦA Đ ẢNG TA TRONG THỜI KỲ ĐỔI MỚI. CON NGƯỜI VIỆT NAM TRONG GIAI ĐO ẠN CÁCH MẠNG ĐÃ ĐƯỢC NGHỊ QUYẾT HỘI NGHỊ 16
LẦN THỨ 5 - BAN CH ẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG ĐẢNG KHÓA VIII XÁC ĐỊNH XÂY DỰNG VỚI NHỮNG ĐỨC TÍNH "LAO ĐỘNG CHĂM CHỈ VỚI LƯƠNG TÂM NGHỀ NGHIỆP, CÓ KỸ THUẬT SÁNG TẠO, N ĂNG SU ẤT CAO. VÌ LỢI ÍCH CỦA BẢN THÂN, GIA ĐÌNH, TẬP THỂ VÀ XÃ HỘI, TH ƯỜNG XUYÊN HỌC TẬP, NÂNG CAO HIỂU BIẾT, TRÌNH ĐỘ CHUYÊN MÔN, TRÌNH ĐỘ THẨM MỸ VÀ TH Ể LỰC". 2. TÍNH TẤT YẾU KHÁCH QUAN PHẢI PHÁT TRIỂN VÀ SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC CÓ HIỆU QUẢ Ở N ƯỚC TA HIỆN NAY A. YÊU CẦU ƯU TIÊN PHÁT TRIỂN LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT ĐỒNG THỜI XÂY DỰNG QUAN HỆ SẢN XUẤT PH Ù HỢP THEO ĐỊNH HƯỚNG XÃ HỘI CHỦ NGHĨA. NƯỚC TA ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI TỪ ĐIỀU KIỆN MỘT N ỀN KINH TẾ THẤP KÉM, CHỦ YẾU LÀ SẢN XUẤT NÔNG NGHIỆP, BỎ QUA CHẾ ĐỘ TƯ BẢN CHỦ NGHĨA. DÙ MIỀN BẮC ĐÃ CÓ HƠN 50 NĂM VÀ CẢ NƯỚC ĐÃ CÓ TRÊN 30 N ĂM XÂY DỰNG CHỦ NGH ĨA XÃ HỘI NHƯNG MỘT PHẦN LỚN THỜI GIAN VẪN LÀ TÌNH TR ẠNG "MỘT CHỦ NGHĨA XÃ HỘI THỜI CHIẾN". BÊN CẠNH THÀNH TỰU TO LỚN PHỤC VỤ CHO CÔNG CUỘC KHÁNG CHIẾN VÀ BƯỚC ĐẦU XÂY DỰNG CƠ SỞ VẬT CHẤT KỸ THUẬT TH Ì CHÚNG TA CŨNG MẮC PHẢI NHỮNG KHUYẾT ĐIỂM NGHIÊM TRỌNG TRONG TỔ CHỨC QUẢN LÝ, NHỮNG NĂM 80 LÂM VÀO TÌNH TRẠNG KHỦNG HOẢNG KINH TẾ - XÃ HỘI. SAU 20 NĂM ĐỔI MỚI NỀN KINH TẾ ĐÃ CÓ NHỮNG THAY ĐỔI QUAN TRỌNG, ĐÃ TƯƠNG ĐỐI ỔN ĐỊNH VÀ PHÁT TRIỂN TẠO NÊN TH Ế VÀ LỰC MỚI CỦA CÁCH MẠNG NƯỚC TA, NÂNG CAO VỊ THẾ NƯỚC TA TRÊN TRƯỜNG QUỐC TẾ. TUY NHIÊN, TRÌNH ĐỘ LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT K ÉM PHÁT TRIỂN ĐANG CÒN LÀ CẢN TRỞ CHỦ YẾU CỦA VIỆC XÂY DỰNG QUAN HỆ SẢN XUẤT XÃ HỘI CHỦ NGHĨA MÀ QUAN H Ệ SẢN XUẤT N ÀY VỐN MANG BẢN CHẤT XÂY DỰNG HOÁ NỀN 17
SẢN XUẤT XÃ HỘI. NGƯỜI LAO ĐỘNG YẾU TỐ ĐỘNG NHẤT, QUY ẾT ĐỊNH NHẤT CỦA LỰC LƯỢNG SẢN XUẤT VẪN CÒN HẠN CHẾ, CHƯA ĐÁP ỨNG ĐƯỢC CÔNG CUỘC ĐỔI MỚI ĐẤT NƯỚC H IỆN NAY. DÂN SỐ NƯỚC TA THUỘC LOẠI DÂN SỐ TRẺ, TỐC ĐỘ GIA TĂNG DÂN SỐ CAO, SỐ NGƯỜI TRONG ĐỘ TUỔI LAO ĐỘNG LỚN TẠO NÊN SỨC ÉP TRÊN TH Ị TRƯỜNG LAO ĐỘNG THỂ HIỆN TỈ LỆ TH ẤT NGHIỆP NĂM 2004 LÀ 5,6% LAO ĐỘNG TRONG KHU VỰC NÔNG THÔN V ẪN CHIẾM TỶ LỆ LỚN, NĂM 2004 LỰC LƯỢNG LAO ĐỘNG NÔNG THÔN CÓ 32,7 TRIỆU NGƯỜI CHIẾM TỶ LỆ 15,6% LỰC LƯỢNG LAO ĐỘNG CẢ NƯỚC, TRONG ĐÓ KHI LỰC LƯỢNG LAO ĐỘNG THÀNH TH Ị LÀ 10,55 TRIỆU NGƯỜI CHIẾM 24,4% [NGUYỄN TIỆP - PHÁT TRIỂN THỊ TRƯỜNG LAO ĐỘNG NƯỚC TA CÁC NĂM 2005 - 2 010 - NGHIÊN CỨU KINH TẾ 326 - TR 52]. TỶ LỆ LAO ĐỘNG QUA ĐÀO TẠO CỦA TA CÒN TH ẤP CHỦ Y ẾU VẪN LÀ LAO Đ ỘNG GIẢN ĐƠN. THIẾU CÔNG NHÂN KỸ THUẬT LÀNH NGHỀ VÀ LÀNH NGHỀ CAO; CHƯA CÓ TÁC PHONG CÔNG NGHIỆP, CƠ CẤU CẤP TRÌNH ĐỘ CHUY ÊN MÔN KỸ THUẬT CỦA LAO ĐỘNG QUA ĐÀO TẠO CÒN BẤT HỢP LÝ (NĂM 2003 CAO Đ ẲNG, ĐẠI HỌC VÀ TRÊN Đ ẠI HỌC TRUNG HỌC CHUYÊN NGHIỆP - CÔNG NHÂN KỸ THUẬT LÀ 1- 0,9 -2,7). CHẤT LƯỢNG ĐÀO TẠO NGUỒN NHÂN LỰC CÒN NHIỀU YẾU K ÉM, CHƯƠNG TRÌNH HỌC KHÔNG PHÙ HỢP VỚI THỰC TẾ CỦA TH Ị TRƯỜNG LAO ĐỘNG. SINH VIÊN HỌC THỤ ĐỘNG, THIẾU TÍNH SÁNG TẠO. CÁC TRƯỜNG ĐÀO TẠO NGHỀ SỬ DỤNG CÁC MÁY MÓC ĐÃ LỖI THỜI, LẠC HẬU MÀ THỰC TẾ ĐÃ KHÔNG CÒN SỬ DỤNG…. CHẤT LƯ ỢNG THÌ ĐÃ V ẬY, LẠI KẾT HỢP TH ÊM VIỆC PHÂN BỔ, SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC BẤT CẬP, THIẾU ĐỒNG BỘ 18
CÀNG TĂNG THÊM MÂU THUẪN VỀ CUNG CẦU NGUỒN NHÂN LỰC CẢ VỀ SỐ LƯỢNG VÀ CH ẤT LƯỢNG Ở CÁC VÙNG MIỀN NÚI, VÙNG SÂU, VÙNG XA TH ỪA LAO ĐỘNG GIẢN ĐƠN NHƯNG LẠI THIẾU NGHIÊM TRỌNG LAO ĐỘNG CÓ TRÌNH ĐỘ, GÂY RẤT NHIỀU KHÓ KHĂN CHO VIỆC PHÁT TRIỂN VỀ NHIỀU MẶT Ở VÙNG NÀY. NHỮNG NƠI C ẦN TH Ì KHÔNG CÓ, CÒN NHỮNG NƠI Đ Ã CÓ NHIỀU RỒI NHƯ Ở CÁC THÀNH PHỐ LỚN TH Ì LẠI CÀNG NHIỀU THÊM GÂY RA MỘT SỰ LÃNG PHÍ RẤT LỚN CHO XÃ HỘI. TRƯỚC THỰC TRẠNG ĐÓ VIỆC PHÁT TRIỂN V À SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC CÓ HIỆU QUẢ CAO LÀ MỘT VẤN ĐỀ BỨC THIẾT. NGUỒN NHÂN LỰC CHÍNH LÀ YẾU TỐ QUYẾT ĐỊNH THÀNH CÔNG CỦA CÔNG NGHIỆP HÓA - H IỆN ĐẠI HÓA ĐẤT NƯỚC, NHẤT LÀ TRONG THỜI ĐẠI CỦA KHOA HỌC CÔNG NGHỆ H IỆN NAY. NGƯỜI LAO ĐỘNG NƯỚC TA CÓ ĐỘNG LỰC HỌC TẬP TỐT, THÔNG MINH, TỰ TIN CAO, KHÉO LÉO, CÓ THỂ THÀNH GIỎI N ẾU ĐƯỢC GIÁO DỤC, TỰ TIN VÀ CẦN CÓ MỘT MÔI TRƯỜNG THUẬN LỢI ĐỂ PHÁT HUY. B. PHÁT TRIỂN VÀ SỬ DỤNG NGUỒN NHÂN LỰC CŨNG LÀ Y ÊU CẦU VÀ XU THẾ CHUNG CỦA THẾ GIỚI. NGÀY NAY KHI LOÀI NGƯỜI Đ Ã BƯỚC VÀO CUỘC CÁCH MẠNG KHOA HỌC CÔNG NGHỆ LẦN THỨ 3 THÌ NHÂN TỐ CON NGƯỜI TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN KINH TẾ ĐÓNG VAI TRÒ Đ ẶC BIỆT QUAN TRỌNG. CÁC NƯỚC CÔNG NGHIỆP PHÁT TRIỂN ĐÃ CHUYỂN TỪ NỀN KINH TẾ NÔNG NGHIỆP SANG NỀN KINH TẾ TRI TH ỨC. HÀM LƯỢNG CHẤT XÁM TRONG CÁC SẢN PHẨM LÀM RA NGÀY CÀNG TĂNG LÊN. KHOA HỌC CÔNG NGHỆ PHÁT TRIỂN NHƯ VŨ BÃO, NHANH CHÓNG Đ ƯỢC ỨNG DỤNG VÀO QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT TẠO RA KHỐI LƯ ỢNG SẢN PHẨM ĐỒ SỘ. CÁC SẢN PH ẨM N ÀY NGÀY CÀNG TIẾN TỚI PHỤC VỤ TỐI ĐA CHO NHU CẦU 19