Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Khoa học giáo dục: Giáo dục kĩ năng học hợp tác cho học sinh lớp 4, 5 qua trò chơi khoa học

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM HÀ NỘI 2<br /> _________________<br /> <br /> LƯƠNG PHÚC ĐỨC<br /> <br /> GIÁO DỤC KĨ NĂNG HỌC HỢP TÁC<br /> CHO HỌC SINH LỚP 4, 5 QUA TRÒ CHƠI KHOA HỌC<br /> <br /> Chuyên ngành: Giáo dục tiểu học<br /> Mã số: 62.14.01.01<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC<br /> <br /> HÀ NỘI, 2016<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại<br /> Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> 1. PGS.TS Đặng Thành Hưng<br /> 2. TS. Trịnh Thị Hồng Hà<br /> <br /> Phản biện 1:<br /> <br /> Phản biện 2:<br /> <br /> Phản biện 3:<br /> <br /> Luận án sẽ được b ảo vệ trước Hội đồng cấp Trường chấm luận án<br /> tiến sĩ họp tại Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2<br /> vào hồi<br /> <br /> giờ<br /> <br /> ngày<br /> <br /> tháng<br /> <br /> năm 2016<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận án tại:<br /> - Thư viện Quốc gia Việt Nam<br /> - Thư viện Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2<br /> <br /> 1<br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Lí do chọn đề tài<br /> 1.1. Yêu cầu hình thành và phát triển những kĩ năng cơ bản cho học sinh tiểu học<br /> đã được Luật Giáo dục xác định tại Điều 27. Trong các kĩ năng cơ bản, kĩ năng học<br /> hợp tác có vai trò quan trọng trong sự hình thành và phát triển các phẩm chất, năng<br /> lực giúp học sinh đạt kết quả tốt trong học tập. Tinh thần Nghị quyết số 29 -NQ/TW<br /> ngày 4/11/2013 Hội nghị Trung ương 8 khóa XI về đổi mới căn bản, toàn diện giáo<br /> dục và đào tạo đang được triển khai thực hiện mạnh mẽ nhằm nâng cao chất lượng<br /> nền giáo dục Việt Nam. Việc giáo dục kĩ năng học hợp tác là vô cùng quan trọng và<br /> cấp bách để giúp cho người học đạt kết quả tốt trong học tập góp phần thực hiện<br /> thắng lợi đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục.<br /> 1.2. Dạy học hiện nay vẫn tập trung nhiều vào kiến thức mà chưa chú ý đến việc<br /> giáo dục kĩ năng học hợp tác.<br /> 1.3. Các nghiên cứu sâu về giáo dục kĩ năng học hợp tác cho học sinh tiểu học,<br /> đặc biệt là giáo dục kĩ năng học hợp tác qua trò chơi chưa được nhiều.<br /> 1.4. Nội dung môn Khoa học lớp 4, 5 có sức hấp dẫn trí tò mò khám phá của học<br /> sinh rất lớn. Trò chơi rất phù hợp với lứa tuổi tiểu học và luôn được các em mong<br /> đợi. Nếu một số nội dung môn Khoa học được thiết kế lại thành các trò chơi gắn với<br /> việc giáo dục các kĩ năng học hợp tác thì đâ y là hai lợi thế để giáo dục kĩ năng học<br /> hợp tác cho học sinh nhưng chưa được quan tâm nghiên cứu chuyên biệt.<br /> Vì vậy đề tài “Giáo dục kĩ năng học hợp tác cho học sinh lớp 4, 5 qua trò chơi<br /> khoa học” được lựa chọn để nghiên cứu luận án tiến sĩ Giáo dục họ c (tiểu học).<br /> 2. Mục đích nghiên cứu<br /> Đề xuất các biện pháp giáo dục kĩ năng học hợp tác cho học sinh lớp 4, 5 qua<br /> trò chơi khoa học, góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn Khoa học ở tiểu học.<br /> 3. Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> 3.1. Khách thể nghiên cứu<br /> Quá trình dạy học môn Khoa học ở tiểu học.<br /> 3.2. Đối tượng nghiên cứu<br /> Mối quan hệ giữa sự phát triển kĩ năng học hợp tác của HS lớp 4, 5 và dạy học<br /> <br /> 2<br /> Khoa học ở tiểu học thông qua các trò chơi khoa học.<br /> 3.3. Phạm vi nghiên cứu<br /> - Đề tài khảo sát và tổ chức thực nghiệm tại một số trường tiểu học trên địa bàn<br /> tỉnh Long An và tỉnh Hậu Giang.<br /> - Đề tài tập trung nghiên cứu đề xuất các biện pháp giáo dục kĩ năng học hợp tác<br /> cho học sinh lớp 4, 5 qua trò chơi khoa học trong môn Khoa học lớp 4, 5.<br /> 4. Giả thuyết khoa học<br /> Nếu các biện pháp giáo dục kĩ năng học hợp tác dựa vào trò chơi khoa học<br /> được đảm bảo bằng qui trình thiết kế và lựa chọn trò chơi khoa học; kĩ thuật thiết kế<br /> dạy học với trò chơi khoa học; tiến trình hướng dẫn trò chơi khoa học tuân thủ đúng<br /> luật chơi; môi trường khuyến khích học sinh rèn luyện kĩ năng học hợp tác và kĩ thuật<br /> đánh giá kĩ năng học hợp tác thích hợp thì chúng sẽ tác động tích cực đến kĩ năng học<br /> hợp tác của học sinh, góp phần cải thiện kết quả học tập.<br /> 5. Nhiệm vụ nghiên cứu<br /> 5.1. Xác định cơ sở lí luận và thực tiễn của việc giáo dục kĩ năng học hợp tác qua<br /> trò chơi khoa học ở tiểu học.<br /> 5.2. Đề xuất các biện pháp giáo dục kĩ năng học hợp tác cho học sinh lớp 4, 5 qua<br /> trò chơi khoa học<br /> 5.3. Đánh giá kết quả nghiên cứu bằng thực nghiệm khoa học.<br /> 6. Phương pháp nghiên cứu<br /> Thực hiện đề tài chúng tôi sử dụng các nhóm phương pháp nghiên cứu lí thuyết,<br /> phương pháp nghiên cứu thực tiễn, phương pháp chuyên gia, phương pháp xử lí số<br /> liệu thống kê.<br /> 7. Đóng góp mới của đề tài<br /> - Góp phần làm rõ quan niệm khoa học về kĩ năng học hợp tác ở tiểu học và giáo<br /> dục kĩ năng học hợp tác qua trò chơi khoa học.<br /> - Xác định hệ thống kĩ năng học hợp tác cơ bản đối với học sinh tiểu học.<br /> - Xây dựng kĩ thuật thiết kế trò chơi khoa học và hệ thống trò chơi khoa học nhằm<br /> giáo dục kĩ năng học hợp tác cho HS lớp 4, 5.<br /> - Đề xuất được các biện pháp giáo dục kĩ năng học hợp tác cho học sinh qua trò<br /> <br /> 3<br /> chơi khoa học, qua đó góp phần nâng cao kết quả học tập Khoa học cho học sinh lớp<br /> 4, 5.<br /> 8. Các luận điểm cần bảo vệ<br /> - Kĩ năng học hợp tác là kĩ năng học tập và kĩ năng xã hội quan trọng cần giáo<br /> dục cho học sinh tiểu học, có thể giáo dục kĩ năng đó cho học sinh lớp 4, 5 qua trò<br /> chơi khoa học phù hợp, giúp nâng cao kết quả học tập của học sinh.<br /> - Giáo dục kĩ năng học hợp tác cho học sinh tiểu học qua trò chơi khoa học là lợi<br /> thế lớn vì trò chơi vốn có bản chất xã hội sâu sắc. Mỗi trò chơi khoa học có thể giáo<br /> dục một số kĩ năng học hợp tác phù hợp với chính trò chơi đó.<br /> - Hiệu quả của giáo dục kĩ năng học hợp tác qua trò chơi khoa học phụ thuộc vào<br /> thiết kế trò chơi, tiến trình chơi, hướng dẫn của giáo viên, môi trường và phương thức<br /> đánh giá thích hợp với trò chơi.<br /> 9. Cấu trúc của luận án<br /> Ngoài phần mở đầu, kết luận và kiến nghị, luận án có 3 chương:<br /> Chương 1: Cơ sở lí luận và thực tiễn của việc giáo dục kĩ năng học hợp tác cho<br /> học sinh lớp 4, 5 qua trò chơi khoa học<br /> Chương 2: Các biện pháp giáo dục kĩ năng học hợp tác cho học sinh lớp 4, 5 qua<br /> trò chơi khoa học<br /> Chương 3: Thực nghiệm khoa học<br /> Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TI ỄN CỦA GIÁO DỤC<br /> KĨ NĂNG HỌC HỢP TÁC CHO HỌC SINH LỚP 4, 5<br /> QUA TRÒ CHƠI KHOA HỌC<br /> 1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề<br /> 1.1.1. Về kĩ năng học hợp tác<br /> 1.1.1.1. Các nghiên cứu về kĩ năng<br /> Những vấn đề lí luận chung về kĩ năng từ lâu đã được xem xét trong các côn g<br /> trình của của V.A. Krutrexki, A.G. Côvaliôp, K.K. Platonop, G.G. Golubev, N.D.<br /> Lêvitôp, A.V. Pêtrôxki, và nhiều người khác. Trong nước có các công trình nghiên<br /> cứu của Đặng Thành Hưng và nhiều công trình nghiên cứu những vấn đề cụ thể về kĩ<br /> năng cũng đã xem xét kĩ năng ở nhiều góc độ khác nhau tuỳ theo hướng nghiên cứu.<br /> <br />