Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Chính trị học: Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:24

Thêm vào BST

Báo xấu

11
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên, luận án "Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay" đề xuất quan điểm, giải pháp đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường ĐH ở Hà Nội trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Chính trị học: Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay

1 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Khởi nghiệp sáng tạo đóng vai trò quan trọng trong cấu trúc nền kinh tế của mỗi quốc gia, là nhân tố kinh tế tiềm năng và là động lực phát triển công nghệ mới. Trong vài thập kỷ trở lại đây, khởi nghiệp sáng tạo phát triển mạnh mẽ rộng khắp phạm vi toàn cầu và trở thành lĩnh vực được các quốc gia trên thế giới quan tâm hàng đầu. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Việt Nam hiện nay đang trên đà phát triển và chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ của thế hệ doanh nhân tuổi đời ngày càng trẻ. Đặc biệt là thế hệ sinh viên với tinh thần khởi nghiệp và năng lực đổi mới sáng tạo đã tận dụng tối đa Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư để khởi nghiệp sáng tạo, thành lập doanh nghiệp, đóng góp rất nhiều vào sự phát triển chung trong công cuộc tái cấu trúc và tăng trưởng kinh tế đất nước. Hoạt động tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo được triển khai tổ chức trên phạm vi cả nước bằng các hình thức tuyên truyền như diễn đàn, hội nghị, hội thảo; các cuộc thi tìm kiếm dự án khởi nghiệp sáng tạo (Techfest Vietnam, Startup Hunt, Viettel Advanced Solution, Khởi nghiệp sáng tạo thanh niên nông thôn…); các cuộc thi gọi vốn (Shark Tank Vietnam, Gọi vốn đầu tư CiC…); các khoá đào tạo chuyên sâu; chương trình truyền hình, phát thanh; các bài viết trên báo mạng điện tử, các nền tảng mạng xã hội; thông qua pano, áp phích, màn hình quảng cáo. Đảng ta chủ trương đẩy mạnh tuyên truyền nói chung, đổi mới hình thức tuyên truyền nói riêng nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền, đưa chính sách của Đảng và Nhà nước về khởi nghiệp sáng tạo đến gần hơn với nhân dân đặc biệt là học sinh, sinh viên. Sinh viên là thế hệ trẻ luôn được Đảng ta đặc biệt quan tâm đào tạo, bồi dưỡng để trở thành lực lượng nòng cốt trong sự nghiệp phát triển đất nước. Hà Nội là thành phố tập trung các trường đại học hàng đầu của Việt Nam. Tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội là cần thiết nhằm trang bị tri thức nền tảng, kỹ năng, kinh nghiệm giúp thay đổi nhận thức, thái độ về khởi nghiệp sáng tạo, thúc đẩy tính tích cực đổi mới, cổ vũ hành vi tạo dựng sự nghiệp mới dựa trên ứng dụng khoa học công nghệ, thúc đẩy tạo ra những mô hình, sản phẩm, dịch vụ có tính đột phá góp phần phát triển nền kinh tế bền vững của đất nước. Thời gian qua, phần lớn các trường đại học ở Hà Nội đã triển khai nhiều hình thức tuyên truyền cho các sự kiện, hoạt động do các bộ, ban, ngành phối hợp tổ chức. Đồng thời một số trường đại học đã phối hợp với đơn vị ngoài tổ chức nhiều sự kiện, hoạt động sử dụng đa dạng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo nên đã thu hút được sự tham gia nhiệt tình của sinh viên trong, ngoài trường và đã tìm kiếm, hỗ trợ thành công được nhiều dự án khởi nghiệp sáng tạo có giá trị.
2 Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên tại các trường đại học ở Hà Nội vẫn còn một số tồn tại, hạn chế: nội dung còn nghèo nàn, cách tiếp cận khởi nghiệp chưa dựa trên nền tảng đổi mới sáng tạo; phương tiện tuyên truyền chưa hiện đại, chưa đủ đáp ứng phục vụ hoạt động tuyên truyền và đặc biệt là việc sử dụng hình thức tuyên truyền chưa phong phú, đa dạng, còn đơn điệu, thiếu tính sáng tạo và phù hợp với đối tượng sinh viên. Sinh viên các trường đại học đòi hỏi hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo phải thực sự phong phú, đa dạng, luôn được đổi mới phù hợp với các phương pháp, phương tiện hiện đại và đặc điểm tâm lý của họ. Do đó, trong tình hình hiện nay, cần thiết phải nghiên cứu thực trạng sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội để xem xét định hướng, đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo phù hợp, từ đó nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ, thúc đẩy tính tích cực đổi mới, cổ vũ hành vi khởi nghiệp sáng tạo của sinh viên. Chính vì vậy, tác giả đã chọn đề tài “Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay” làm đề tài nghiên cứu và có thể ứng dụng vào các hoạt động của nhà trường mà tác giả đang công tác. 2. Mục đích, nhiệm vụ 2.1. Mục đích Trên cơ sở làm rõ những vấn đề lý luận và thực tiễn về hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên, luận án đề xuất quan điểm, giải pháp đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội trong thời gian tới. 2.2. Nhiệm vụ Để đạt được mục đích nghiên cứu, luận án tập trung thực hiện một số nhiệm vụ cụ thể sau: - Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài; nhận định về các công trình nghiên cứu đó và xác định những vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu. - Phân tích, làm rõ những vấn đề lý luận về hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên và các nhân tố tác động đến hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội. - Phân tích thực trạng, khái quát những vấn đề đặt ra trong việc sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay. - Đề xuất và phân tích, luận giải cơ sở khoa học của các quan điểm, giải pháp đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội trong thời gian tới.
3 3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu: Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Về nội dung: Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo có nhiều loại, được phân chia dựa trên nhiều căn cứ. Luận án chỉ phân tích, chọn lựa những hình thức phù hợp và có hiệu quả trong việc tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội trong điều kiện hiện nay. - Về không gian: Hà Nội rất nhiều trường đại học, tuy nhiên tác giả luận án lựa chọn khảo sát 6 trường đại học ở Hà Nội thuộc 3 khối ngành khoa học kỹ thuật và công nghệ, khoa học xã hội và nhân văn, kinh tế bao gồm: Đại học Bách khoa Hà Nội, Trường đại học Xây dựng Hà Nội Trường đại học Kinh tế Quốc dân, Trường đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội, Trường đại học Văn hoá Hà Nội và Học viện Báo chí và Tuyên truyền. - Về thời gian: Thực trạng được nghiên cứu từ năm 2016 (năm Thủ tướng chính phủ ban hành Quyết định 844/QĐ-TTg về việc phê duyệt đề án Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia đến năm 2025) đến nay, giải pháp đề xuất có giá trị vận dụng đến năm 2030. 4. Câu hỏi nghiên cứu và giả thuyết nghiên cứu 4.1. Câu hỏi nghiên cứu - Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo là gì? hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo có vai trò như thế nào đối với thay đổi nhận thức, thái độ và hành vi của sinh viên về cơ hội việc làm, làm giàu cho bản thân và tạo ra việc làm cho mọi người, tạo giá trị xã hội, đất nước? - Những yếu tố khách quan và chủ quan nào tác động đến hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên? - Những hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo có những ưu điểm và hạn chế gì? Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo nào có hiệu quả trong tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo? Sự cần thiết đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học? - Thực trạng sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay như thế nào? Thực trạng này đang đặt ra những vấn đề gì đối với việc đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội? - Những quan điểm và nhóm giải pháp nào có tác dụng đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội?
4 4.2. Giả thuyết nghiên cứu - Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo tác động thay đổi nhận thức của SV về cơ hội việc làm, làm giàu cho bản thân và tạo ra việc làm cho mọi người, tạo giá trị xã hội, đất nước. - Những yếu tố khách quan, chủ quan tác động lớn và trực tiếp đến việc lựa chọn hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên. - Trong tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên có nhiều hình thức mang lại hiệu quả cao. - Thực trạng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo ở các trường đại học có nhiều ưu điểm nhưng vẫn còn tồn tại hạn chế, chưa tác động hiệu quả đến nhận thức, thái độ, hành vi khởi nghiệp sáng tạo của sinh viên nên đặt ra những vấn đề đối với việc đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo trong thời gian tới. - Quan điểm và giải pháp về đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo phù hợp trong bối cảnh của cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ có tác dụng to lớn trong việc nâng cao hiệu quả tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội. 5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận: Đề tài được tiến hành dựa trên lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối, quan điểm của Đảng về tuyên truyền, hình thức tuyên truyền; kế thừa những kết quả nghiên cứu của các công trình khoa học trong và ngoài nước có liên quan đến hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp luận của luận án là chủ nghĩa duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử. Khi nghiên cứu đề tài, tác giả luận án sử dụng phương pháp nghiên cứu liên ngành của các khoa học: Triết học, Chính trị học, Kinh tế chính trị, Giáo dục học, Xã hội học, Công tác tư tưởng trong đó các phương pháp của công tác tư tưởng đóng vai trò chủ đạo. Luận án sử dụng các phương pháp nghiên cứu sau: Phương pháp thu thập thông tin bao gồm nghiên cứu thứ cấp và sơ cấp. - Nghiên cứu thứ cấp: Xác định những tài liệu cần thiết và tiến hành tìm kiếm các cuốn sách, bài báo, báo cáo của các cơ quan ban ngành có liên quan đến nội dung Luận án. Tài liệu được tìm kiếm qua thư viện Quốc gia, thư viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền, thư viện số của một số trường đại học, các tạp chí in, tạp chí số và tìm kiếm trên nền tảng Internet. - Nghiên cứu sơ cấp + Nghiên cứu định tính
5 Phân tích tài liệu được sử dụng để tìm hiểu khái quá những vấn đề liên quan đến nội dung nghiên cứu của đề tài, nắm bắt tổng quan tài liệu về “Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay”. Từ đó, phát hiện ra những khía cạnh mới chưa được nghiên cứu, đề cập hoặc chưa được nghiên cứu, phân tích sâu ở những nghiên cứu về vấn đề này trước đây. Quá trình phân tích tài liệu thông qua công trình nghiên cứu, các báo cáo, sách, báo, các bài viết liên quan đến hoạt động tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên, cũng như làm sáng tỏ mục đích, nhằm sáng tỏ các khái niệm có liên quan của đề tài, tiếp thu được các thành tựu đi trước. Đồng thời cũng là tiền đề, cơ sở cho nghiên cứu của nhóm nghiên cứu, giúp cho nhóm nghiên cứu có những hướng đi mới cho riêng tác giả. Phỏng vấn sâu: Tác giả xác định nội dung, mục đích, đối tượng phỏng vấn nhằm khai thác một cách chi tiết, đi sâu vào nhiều khía cạnh của vấn đề để góp phần đánh giá thực trạng nghiên cứu. Tác giả tiến hành thông qua việc trao đổi, trò chuyện và phỏng vấn trực tiếp với sinh viên, cán bộ tuyên truyền và đại diện Ban Giám hiệu các trường đại học được lựa chọn khảo sát. Quan sát trực tiếp được tiến hành bằng cách quan sát các sự kiện tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo diễn ra ở các trường đại học. + Nghiên cứu định lượng Phương pháp chọn mẫu: Để có được những thông tin cơ bản, tổng quát về đối tượng nghiên cứu nhằm phục vụ mục đích thống kê, phân tích thì các dữ liệu được thu thập thông qua khảo sát sử dụng bảng hỏi cho SV ở 6 trường đại học thuộc ba khối ngành đào tạo tại các trường Học viện, đại học trên địa bàn Hà Nội. Cụ thể được tiến hành bằng phương pháp nghiên cứu định lượng xã hội học thông qua cách sử dụng bảng hỏi An-ket với khách thể nghiên cứu là 708 sinh viên đang học tập. Cỡ mẫu được xác định là 708 sinh viên và được lựa chọn theo phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên đơn giản. Số phiếu phát ra 750 phiếu và thu về được 708 phiếu hợp lệ. Xây dựng bảng hỏi với phương án trả lời cho sẵn và thêm lựa chọn mở để người trả lời chia sẻ, giải thích thêm cho câu trả lời của mình. Phương pháp phân xử lý thông tin: Phương pháp nghiên cứu định lượng giúp đo lường được thực hiện nhằm đo lường mối quan hệ giữa các biến số thông qua việc xử lý, phân tích các kết quả thu được bằng chương trình SPSS 20.0. Phương pháp nghiên cứu cụ thể bao gồm lịch sử và logic, phân tích và tổng hợp, so sánh và đối chiếu, thống kê, quy nạp và diễn dịch, nghiên cứu tài liệu. - Phương pháp lịch sử và logic: Mọi sự vật, hiện tượng đều đặt trong bối cảnh lịch sử cụ thể, gắn với điều kiện của đất nước, khu vực và quốc tế. Sử dụng những tư
6 liệu, tài liệu lịch sử, chọn lọn những điển hình để hệ thống hoá. Bên cạnh đó, các sự vật, hiện tượng phải đặt trong quá trình vận động và phát triển theo quy luật khách quan, trong mối liên hệ, tác động qua lại với các sự vật, hiện tượng liên quan. Phương pháp này được đùng để khái quát hoá các vấn đề nghiên cứu trong và ngoài nước theo các vấn đề xác định và trình bày theo thời gian công bố các công trình nghiên cứu. - Phương pháp phân tích và tổng hợp: Trong quá trình thu thập và đánh giá các nguồn tài liệu, khai thác thông tin từ các nguồn có sẵn, bao gồm các văn bản của Đảng và Nhà nước, Chính phủ, các bộ ban ngành và các trường đại học, các báo cáo, các bài báo khoa học liên quan đến đề tài. Trên cơ sở làm rõ những nội dung cụ thể của các công trình nghiên cứu đã công bố, xem xét, phân tích từ đó rút ra những thông tin cần thiết cho mục đích nghiên cứu và khái quát thành những nhóm vấn đề. - Phương pháp so sánh và đối chiếu: Dùng khi tiến hành nghiên cứu kết quả khảo sát ở các trường đại học để so sánh các trường trong các khối đào tạo. - Phương pháp quy nạp và diễn dịch: Dùng trong quá trình nghiên cứu làm rõ các vấn đề, khái niệm, nội dung, phân loại các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo. - Phương pháp thống kê: Dùng để thống kê số liệu, dữ liệu có được trong quá trình nghiên cứu, tiếp cận thông tin. - Phương pháp nghiên cứu tài liệu: Thu thập, sắp xếp tài liệu trong và ngoài nước liên quan đến đề tài. Từ những quan điểm, lý thuyết đến các số liệu thống kê, các công trình khoa học, phân tích, làm rõ các vấn đề liên quan đến cơ sở lý luận, phương pháp luận và những vấn đề thực tiễn mà đề tài đặt ra. Ngoài khảo sát các đối tượng là sinh viên, tác giả còn thu thập các tài liệu từ các trường đại học, từ các bộ, ban, ngành. 6. Điểm mới về khoa học Qua quá trình nghiên cứu luận án có một số đóng góp mới sau đây: Một là, luận án góp phần làm rõ một số vấn đề lý luận về hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên. Luận án tập trung phân tích rõ những hình thức có hiệu quả trong việc tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên, đồng thời phân tích các nhân tố khách quan, chủ quan tác động đến hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo và sự cần thiết đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay. Hai là, luận án đi sâu khái quát về các trường đại học ở Hà Nội, đặc điểm về nhận thức, thái độ, hành vi của sinh viên và ảnh hưởng của đặc điểm đó đến việc lựa chọn hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo. Luận án phân tích thực trạng sử dụng ba nhóm hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo đang được sử dụng nhằm làm rõ ưu điểm,
7 hạn chế; đồng thời khái quát những vấn đề đặt ra trong việc sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay. Ba là, luận án luận giải cơ sở khoa học của các quan điểm và giải pháp đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo phù hợp với sự phát triển của cuộc cách mạng 4.0 nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội trong thời gian tới. 7. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 7.1. Ý nghĩa lý luận - Làm sáng tỏ các khái niệm cơ bản liên quan đến tuyên truyền, hình thức, hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học. - Qua nghiên cứu và khảo sát thực tiễn, luận án phân tích đưa ra những lý luận mới, góp phần bổ sung và làm phong phú thêm kho tàng lý luận của tuyên truyền, đặc biệt là lý luận về hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo. 7.2. Ý nghĩa thực tiễn - Luận án đánh giá thực trạng và đề xuất một số giải pháp khả thi để đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội trong thời gian tới. - Là tư liệu tham khảo bổ ích cho cán bộ nghiên cứu, giảng dạy về tuyên truyền, hình thức, hình thức công tác tư tưởng; là tài liệu tham khảo cho cán bộ làm công tác tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo; là tư liệu tham khảo cho các trung tâm phát triển khởi nghiệp trong các trường đại học và những người quan tâm nghiên cứu vấn đề này. 8. Kết cấu của Luận án Ngoài mở đầu, kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, Luận án bao gồm 4 chương, 11 tiết. Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU CÓ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN 1.1. Những công trình nghiên cứu về tuyên truyền và hình thức tuyên truyền Tuyên truyền, hình thức tuyên truyền đã được nhiều học giả nước ngoài nghiên cứu ở các mức độ, cách tiếp cận khác nhau. Các tác giả đưa ra nhiều khái niệm, nhấn mạnh bản chất của tuyên truyền; dùng tuyên truyền như một công cụ hữu hiệu để truyền tải thông tin, tăng tính thuyết phục đến đối tượng; nghiên cứu các kỹ thuật tuyên truyền. Ở Việt Nam, Đảng ta coi tuyên truyền là một bộ phận quan trọng của công tác tư tưởng nên việc nghiên cứu những vấn đề lý luận và thực tiễn đã được nghiên cứu
8 từ rất lâu và hiện nay vẫn tiếp tục được thường xuyên nghiên cứu. Nghiên cứu bao gồm khái niệm, nguyên tắc, giải pháp nâng cao hiệu quả tuyên truyền tuy nhiên chưa có nhiều các công trình nghiên cứu sâu về hình thức tuyên truyền. Các công trình nghiên cứu liên quan đã đưa ra những vấn đề nội dung cụ thể về công tác tư tưởng, tuyên truyền đã cung cấp cơ sở lý luận vững chắc về công tác tư tưởng, tuyên truyền qua đó có được nền tảng lý luận để đưa ra khái niệm và phân loại tuyên truyền. Bên cạnh hướng tiếp cận hình thức theo công tác tư tưởng, tác giả luận án đã tổng quan các công trình về giáo dục học để kế thừa các hình thức tổ chức dạy học để bổ sung vào cơ sở lý luận hình thức tuyên truyền của luận án. 1.2. Những công trình nghiên cứu về khởi nghiệp sáng tạo, tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo và hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học Khởi nghiệp sáng tạo thu hút sự quan tâm nghiên cứu dưới nhiều góc độ khác nhau ở rất nhiều nước trên thế giới và Việt Nam. Các cuốn sách của rất nhiều tác giả nổi tiếng đã được dịch tại Việt Nam với những kiến thức khoa học, đầy đủ, đa chiều về khởi nghiệp sáng tạo; phân biệt làm rõ được khái niệm khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo; tầm quan trọng của khởi nghiệp sáng tạo đối với nền kinh tế; phương thức tạo dựng khởi nghiệp, tăng trưởng quy mô bằng chính chuyên môn của mỗi cá nhân. Các tác giả cũng khẳng định trong kỷ nguyên của công nghệ thông tin thì việc đẩy mạnh phát triển khởi nghiệp sáng tạo là thực sự bức thiết. Ở Việt Nam, liên quan đến vấn đề này đã có một số tác giả quan tâm, tập trung nghiên cứu về khởi nghiệp và các yếu tố liên quan thúc đẩy khởi nghiệp, nghiên cứu về các yếu tố tác động đến tinh thần khởi nghiệp của sinh viên, việc giáo dục khởi nghiệp, giáo dục tinh thần khởi nghiệp sáng tạo, thúc đẩy khởi nghiệp sáng tạo trong các trường đại học. Có rất nhiều các bài báo khảo sát phân tích về những nhân tố ảnh hưởng ý định khởi nghiệp của SV; nghiên cứu về vai trò của trường đại học trong hoạt động khởi nghiệp sáng tạo, các nhân tố ảnh hưởng đến ý định khởi nghiệp sáng tạo. Bộ tài liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đem đến cơ sở lý luận về các nội dung, phương pháp, hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo và thực tiễn ở một số trường đại học. Hình thức cá nhân là cố vấn khởi nghiệp, hình thức các cuộc thi khởi nghiệp, toạ đàm khoa học đã được các trường đại học sử dụng và được đề cập trong một số công trình nghiên cứu. Như vậy, trên thế giới và Việt Nam, hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên chưa được nghiên cứu nhiều mà chủ yếu là truyền thông hay giáo dục khởi nghiệp sáng tạo do thuật ngữ tuyên truyền hay được gắn với tuyên truyền chính trị.
9 1.3. Khái quát kết quả nghiên cứu những công trình khoa học đã công bố liên quan đến luận án và hướng nghiên cứu tiếp theo 1.3.1. Khái quát kết quả nghiên cứu những công trình khoa học đã công bố liên quan đến luận án Trên cơ sở nghiên cứu, tìm hiểu về tình hình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến chủ đề luận án, từ những kết quả tổng quan trên đây, có thể thấy số lượng các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án khá phong phú và đa dạng, được tiếp cận từ nhiều góc độ khác nhau. Các công trình nghiên cứu liên quan đến luận án đã đưa ra những vấn đề nội dung cụ thể sau: Thứ nhất, về tuyên truyền và hình thức tuyên truyền: Các công trình về công tác tư tưởng, tuyên truyền đã cung cấp cơ sở lý luận vững chắc về công tác tư tưởng, tuyên truyền qua đó có được nền tảng lý luận để đưa ra khái niệm và phân loại tuyên truyền. Nhiều công trình nước ngoài đã làm sáng tỏ, thêm góc nhìn về bản chất, tính chất, đối tượng, mục đích, nội dung tuyên truyền. Các học giả ở nước ngoài đánh giá rất cao tầm quan trọng của tuyên truyền nên các nước phương Tây đã tận dụng một cách tối đa các kỹ thuật, phương pháp, phương tiện, hình thức tuyên truyền để đạt được mục đích. Các công trình nghiên cứu trong nước trên cơ sở chủ nghĩa Mác – Lênin đã phân tích làm rõ và đưa khái niệm tuyên truyền trong công tác tuyên truyền. Ngoài ra, các nhà khoa học trong nước đã phân biệt tuyên truyền và truyền thông, tuyên truyền và thông tin, tuyên truyền với cổ động, báo chí, giáo dục để làm rõ ràng thêm khái niệm tuyên truyền. Các tác giả trong và ngoài nước đã có ít nhiều nghiên cứu về hình thức tuyên truyền là yếu tố cấu thành và có mối quan hệ biện chứng với chủ thể, đối tượng, nội dung, phương pháp, phương tiện và hiệu quả tuyên truyền. Do đó, các tác giả đã cung cấp cơ sở lý luận vững chắc về hình thức tuyên truyền bao gồm khái niệm, phân loại hình thức tuyên truyền. Bên cạnh hướng tiếp cận hình thức theo công tác tư tưởng, tác giả luận án đã tổng quan các công trình về giáo dục học để kế thừa các hình thức tổ chức dạy học để bổ sung vào cơ sở lý luận hình thức tuyên truyền của luận án. Giáo dục đào tạo còn là lĩnh vực được các nhà nghiên cứu đặc biệt quan tâm để nghiên cứu về sinh viên. Qua tổng qua các công trình liên quan đến giáo dục học, có thể thấy công trình nghiên cứu về sinh viên rất đa dạng phong phú và đã nêu bật được đặc điểm về sinh viên, tâm lý sinh viên. Một số công trình đã làm rõ và khẳng định được năng lực đổi mới sáng tạo của sinh viên là sẵn có trong mỗi sinh viên. Thứ hai, về khởi nghiệp sáng tạo: Nhiều công trình nước ngoài đã được dịch thuật và xuất bản sách tại Việt Nam nên có một khối lượng lớn công trình nghiên cứu về khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo. Một số đã cung cấp khá đầy đủ về khái niệm
10 khởi nghiệp sáng tạo đã giúp làm rõ, phân biệt khái niệm khởi nghiệp và khởi nghiệp sáng tạo. Đa số các công trình nghiên cứu đầy đủ, đúng bản chất về khởi nghiệp sáng tạo nên đã cung cấp rất nhiều cơ sở lý luận, kiến thức cơ bản về khởi nghiệp sáng tạo. Các nghiên cứu đều khẳng định được tầm quan trọng của khởi nghiệp sáng tạo đối với nền kinh tế và với cá nhân. Các tác giả cũng khẳng định trong kỷ nguyên của công nghệ thông tin thì việc đẩy mạnh phát triển khởi nghiệp sáng tạo là thực sự bức thiết. khởi nghiệp sáng tạo được đẩy mạnh phát triển trong sinh viên bởi những đặc điểm, ưu điểm về sự năng động, sáng tạo của sinh viên. Nhiều tác giả đã tiến hành các nhiều cuộc khảo sát để làm rõ các nhân tố ảnh hưởng tinh thần khởi nghiệp sáng tạo của sinh viên để làm căn cứ đưa ra những biện pháp tuyên truyền tác động phù hợp. và vai trò của trường đại học trong phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo. Đặc biệt, phân tích và làm rõ mối quan hệ giữa giáo dục trong trường đại học và khởi nghiệp sáng tạo; tư vấn hướng nghiệp, phát triển các kỹ năng và khởi nghiệp sáng tạo. Thứ ba, những công trình nghiên cứu về tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo, hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên trong các trường đại học cũng đã được nghiên cứu. Đặc biệt với bộ tài liệu của Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đem đến cơ sở lý luận về các nội dung, phương pháp, hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo và thực tiễn ở một số trường đại học. Hình thức cá nhân là cố vấn khởi nghiệp, hình thức các cuộc thi khởi nghiệp, toạ đàm khoa học đã được các trường đại học sử dụng và được đề cập trong một số công trình nghiên cứu. 1.3.2. Hướng nghiên cứu tiếp theo Trên cơ sở khảo sát và tìm hiểu về tình hình nghiên cứu có liên quan đến chủ đề luận án, có thể nhận thấy còn rất nhiều vấn đề cần tiếp tục nghiên cứu làm sáng tỏ: Một là, nghiên cứu toàn diện các vấn đề lý luận về tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo, trong đó trọng tâm là nghiên cứu các yếu tố cấu thành tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho các nhóm đối tượng đích là thanh niên, sinh viên, học sinh trung học, học viên các trường nghề. Đồng thời nghiên cứu toàn diện các vấn đề lý luận về hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên như: Khái niệm, loại hình, đặc điểm, vị trí, vai trò của hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo. Hai là, nghiên cứu những yếu tố khách quan, chủ quan qui định việc lựa chọn hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo; nghiên cứu những yếu tố qui định việc đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên nói chung, cho từng nhóm sinh viên theo ngành đào tạo, theo năm học nói riêng. Ba là, nghiên cứu thực trạng, kinh nghiệm sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo có hiệu quả cho sinh viên nói chung, cho sinh viên theo các chuyên ngành đào tạo nói riêng.
11 Bốn là, nghiên cứu chuyên sâu về từng hình thức, từng nhóm hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo, làm rõ ưu thế và hạn chế của từng hình thức trong tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên nói chung cũng như cho từng nhóm sinh viên được phân loại theo tiêu chí ngành đào tạo, theo năm học… Đồng thời dự báo xu hướng đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên, khái quát những vấn đề đặt ra trong việc sử dụng và đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên. Năm là, nghiên cứu đề xuất quan điểm, phương hướng, định hướng, nhiệm vụ, giải pháp đổi mới, đa dạng hoá hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội nói chung, cho các nhóm sinh viên đặc thù nói riêng. Tiểu kết chương 1 Tổng quan các công trình nghiên cứu liên quan đến hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội cho thấy các công trình đã làm rõ các vấn đề lý luận về tuyên truyền, phân loại tuyên truyền, khởi nghiệp sáng tạo, sinh viên và hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên. Từ đó kế thừa các công trình đó và tiếp tục hướng nghiên cứu năm vấn đề tiếp theo. Chương 2 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HÌNH THỨC TUYÊN TRUYỀN KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC 2.1. Tuyên truyền và tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên 2.1.1. Tuyên truyền Tuyên truyền là hoạt động có mục đích và mang tính thuyết phục nhằm truyền bá hệ tư tưởng, quan điểm, chia sẻ tri thức, kinh nghiệm, kỹ năng qua đó nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ và cổ vũ hành vi của đối tượng. 2.1.2. Khởi nghiệp sáng tạo Khởi nghiệp sáng tạo là bắt đầu tạo dựng công việc, sự nghiệp mới dưới những điều kiện thiếu chắc chắn dựa trên sự đam mê, trải nghiệm và ứng dụng khoa học công nghệ để tạo ra các mô hình, sản phẩm, dịch vụ có tính đột phá ở những lĩnh vực mới nhằm giải quyết một hoặc nhiều nhu cầu nào đó đến từ thị trường. 2.1.3. Sinh viên và tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên 2.1.3.1. Sinh viên: Khái niệm và đặc điểm Sinh viên là lực lượng tri thức trong các trường đại học, cao đẳng có trình độ văn hoá đạt chuẩn và đang theo học các chuyên ngành, chuyên môn khác nhau để phục vụ cho nghề nghiệp định hướng trong tương lai.
12 Sinh viên có năng lực tư duy sâu sắc, năng lực trí tuệ; có tính linh hoạt; có tính tò mò, nhạy cảm, nhạy bén, sẵn sàng tiếp thu cái mới; có tính thực tế, tính mục đích trong suy nghĩ và hành động; có khát vọng được công hiến. Những đặc điểm trên đây có ảnh hưởng đến việc lựa chọn hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo có hiệu quả đối với sinh viên. 2.1.3.2. Tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên Tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên là hoạt động chủ động, sáng tạo mang tính thuyết phục của chủ thể với những hình thức khác nhau nhằm phổ biến đường lối, chính sách, lý luận của Đảng, Nhà nước; chia sẻ tri thức, kinh nghiệm về khởi nghiệp sáng tạo đến sinh viên nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ, thúc đẩy tính tích cực đổi mới và cổ vũ hành vi tạo dựng sự nghiệp mới dựa trên ứng dụng khoa học công nghệ, thúc đẩy tạo ra những mô hình, sản phẩm, dịch vụ có tính đột phá. Tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo là một hoạt động xã hội đặc thù và mang tính quá trình do đó được cấu thành bởi những yếu tố: chủ thể, đối tượng, mục đích, nội dung, phương pháp, phương tiện, hình thức và hiệu quả. 2.2. Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên 2.2.1. Khái niệm và phân loại hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên 2.2.1.1. Khái niệm hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên Hình thức tuyên truyền là cách thức tổ chức, là cách sắp xếp các yếu tố đảm bảo và các bước để phối hợp hoạt động giữa chủ thể và đối tượng nhằm đạt được mục đích đặt ra. Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên là cách thức tổ chức, cách sắp xếp các yếu tố đảm bảo, các bước tiến hành tổ chức hoạt động tuyên truyền của chủ thể để phổ biến đường lối, chính sách, lý luận của Đảng và Nhà nước; chia sẻ tri thức, kinh nghiệm về khởi nghiệp sáng tạo đến sinh viên nhằm nâng cao nhận thức, thay đổi thái độ, thúc đẩy tính tích cực đổi mới và cổ vũ hành vi tạo dựng sự nghiệp mới dựa trên ứng dụng khoa học công nghệ, thúc đẩy tạo ra những mô hình, sản phẩm, dịch vụ có tính đột phá góp phần phát triển nền kinh tế bền vững của Việt Nam. 2.2.1.2. Phân loại hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên Căn cứ vào hình thái công tác tư tưởng thì tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên thường sử dụng các hình thức cơ bản gồm: hội nghị, hội thảo; tổ chức lớp học, lớp bồi dưỡng; các buổi nói chuyện thời sự, chính sách; sinh hoạt câu lạc bộ, hội diễn văn nghệ; tham quan; tổ chức hoạt động chính trị - xã hội, văn hoá -
13 nghệ thuật, xã hội, nhân đạo; lễ hội và sử dụng báo chí, các phương tiện truyền thông đại chúng…Căn cứ vào tính chất sự kết hợp giữa chủ thể tuyên truyền và đối tượng sinh viên sẽ có các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên như trực tiếp, gián tiếp, trực tuyến. Căn cứ vào quy mô tác động sẽ có các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên như hình thức cá nhân, hình thức nhóm, hình thức đại chúng. 2.2.2. Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên tạo thường sử dụng cho sinh viên 2.2.2.1. Nhóm hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cá nhân cho sinh viên Hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cá nhân là hình thức được sử dụng để tác động lên một cá nhân sinh viên phù hợp với những đặc điểm riêng biệt của sinh viên trong quá trình học tập. Tuỳ thuộc vào đối tượng sinh viên, giai đoạn cụ thể các trường đại học thường sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cá nhân cho sinh viên như gọi điện thoại, gửi thư điện tử, tư vấn khởi nghiệp của trường được tiến hành bởi các giảng viên, chuyên gia, cố vấn khởi nghiệp. 2.2.2.2. Nhóm hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo nhóm cho sinh viên Hình thức nhóm là hình thức tác động đến một nhóm đối tượng sinh viên có những đặc điểm tương đồng nhau. Các hình thức đang được sử dụng phổ biến hiện nay để tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên như: lớp học, thuyết trình của báo cáo viên; hội nghị, hội thảo, toạ đàm, giao lưu, diễn dàn; câu lạc bộ, hoạt động của Đoàn thanh niên, của Hội sinh viên; các khoá đào tạo kỹ năng, chuyên môn, tham quan thực tế, tập huấn, cuộc thi khởi nghiệp. Hiện nay, trong điều kiện công nghệ thông tin, công nghệ số và mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, các chủ thể tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo có thể sử dụng, vận dụng các ưu thế, tiện ích của chúng để tiến hành, đa dạng hoá các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo nhóm thành các hình thức trực tuyến. 2.2.2.3. Nhóm hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo mang tính đại chúng cho sinh viên Hình thức mang tính đại chúng là những hình thức sử dụng để tác động đến quy mô, số lượng quần chúng đông đảo, nó bao gồm nhiều nhóm đối tượng. Bao gồm các hình thức: Thông qua các phương tiện in ấn (sách, báo in, tạp chí, tờ tin); thông qua chương trình truyền hình và phát thanh; thông qua viết bài trên báo điện tử và mạng xã hội; pano, áp phích, màn hình quảng cáo. 2.3. Các yếu tố tác động và sự cần thiết đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên
14 2.3.1. Các yếu tố tác động đến hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo 2.3.1.1. Yếu tố thuộc môi trường xã hội khách quan Thứ nhất, các điều kiện tự nhiên (vị trí địa lý, địa hình, tài nguyên, khí hậu, dân cư..), xã hội (kinh tế, chính trị, văn hoá, tình hình trong nước và quốc tế). Thứ hai, thể chế chính trị, hệ thống pháp luật, chính sách của Đảng, Nhà nước và Chính phủ, từ cơ chế và chế tài, từ tổ chức bộ máy tới con người, từ nguồn nhân lực đến các nguồn lực vật chất – tinh thần khác… Thứ ba, sự phát triển kinh tế - xã hội, khoa học công nghệ và quá trình chuyển đổi số trong các lĩnh vực đời sống xã hội. Thứ tư, sự biến đổi trong môi trường xã hội khách quan của công tác tuyên truyền. 2.3.1.2. Yếu tố thuộc hệ thống tuyên truyền Thứ nhất, sự phát triển, hoàn thiện của hệ thống tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo. Thứ hai, sự biến đổi trong cơ cấu xã hội và những biến đổi về mặt xã hội – tâm lý của đối tượng tuyên truyền. Thứ ba, sự vận động, phát triển của nội dung và phương pháp tuyên truyền. Thứ tư, tính đồng bộ, hiện đại của cơ sở vật chất, phương tiện tuyên truyền. Thứ năm, số lượng, chất lượng của cán bộ tuyên truyền. 2.3.2. Sự cần thiết đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên 2.3.2.1. Xuất phát từ quan điểm, đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển nền kinh tế nói chung và sự phát triển khởi nghiệp sáng tạo nói riêng 2.3.2.2. Xuất phát từ yêu cầu nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của khởi nghiệp sáng tạo đối với nền kinh tế, cá nhân sinh viên để hình thành tính tích cực xã hội góp phần xây dựng đất nước 2.2.3.3. Xuất phát từ yêu cầu thu hút, làm tăng tính hấp dẫn về thông tin và thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp sáng tạo của sinh viên 2.2.3.4. Xuất phát từ yêu cầu nâng cao khả năng hiểu biết, kỹ năng, kinh nghiệm nhằm hỗ trợ sinh viên thực hiện hành vi khởi nghiệp sáng tạo Tiểu kết chương 2 Nghiên cứu khái niệm hình thức, khởi nghiệp sáng tạo, sinh viên và hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên. Từ đó, phân tích ưu điểm, hạn chế nhóm hình thức cá nhân, hình thức nhóm, hình thức đại chúng; các yếu tố tác động hình thức và làm rõ sự cần thiết đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học trong thời gian tới.
15 Chương 3 THỰC TRẠNG VÀ NHỮNG VẤN ĐỀ ĐẶT RA TRONG SỬ DỤNG HÌNH THỨC TUYÊN TRUYỀN KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở HÀ NỘI HIỆN NAY 3.1. Khái quát các trường đại học ở Hà Nội và đặc điểm khởi nghiệp sáng tạo của sinh viên các trường đại học ở Hà Nội 3.1.1. Khái quát về các trường đại học trong diện khảo sát 3.1.1.1. Khối trường đại học khoa học kỹ thuật và công nghệ Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, Trường Đại học Xây dựng Hà Nội là 2 trường ĐH có bề dày lịch sử phát triển lâu đời và quy mô đào tạo lớn trong khối các trường đại học khoa học kỹ thuật và công nghệ ở Hà Nội. 3.1.1.2. Khối trường đại học kinh tế Trong các trường đại học khối kinh tế ở Hà Nội, Đại học Kinh tế quốc dân là trường đại học công lập đứng đầu, ngoài ra còn có trường đại học dân lập Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội là 2 trường ĐH đào tạo đa ngành với quy mô đào tạo lớn đang thu hút được số lượng lớn học sinh thi tuyển hàng năm. 3.1.1.3. Khối trường đại học khoa học xã hội và nhân văn Khoa học xã hội và nhân văn là lĩnh vực quan trọng trong nền khoa học của quốc gia, có phạm vi rộng bao gồm toàn bộ các ngành khoa học nghiên cứu về các vấn đề, phương diện của xã hội và con người trên thế giới. Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Đại học Văn hoá là hai trường đại học đào tạo đa lĩnh vực trong khối khoa học xã hội và nhân văn. 3.1.2. Đặc điểm sinh viên các trường đại học ở Hà Nội và ảnh hưởng đến việc lựa chọn hình thức tuyên truyền khởi nghiệp cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội 3.1.2.1. Đặc điểm về nhận thức của sinh viên các trường đại học ở Hà Nội Sinh viên các trường đại học ở Hà Nội có khả năng tự ý thức cao và tự xác định nên dễ tiếp thu, nắm bắt thông tin nhanh với tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Sinh viên rất năng động, nhạy bén, nhận thức được mục đích sống của bản thân, có tính tích cực chính trị - xã hội, tính tự lập, độc lập và có nhu cầu tự khẳng định phát triển bản thân nên đa phần nhận thức được tầm quan trọng của khởi nghiệp sáng tạo trong tương lai. 3.1.2.2. Đặc điểm về thái độ của sinh viên các trường đại học ở Hà Nội Đa phần sinh viên cũng muốn tự lập, làm chủ cuộc sống. Sinh viên nhiệt tình, chủ động tham gia vào các hoạt động do nhà trường tổ chức để hoàn thiện bản thân. SV
16 có thái độ cầu thị muốn được tiếp nhận các thông tin về khởi nghiệp sáng tạo, có sự chủ động tìm hiểu tri thức, thông tin, tìm kiếm nguồn vốn và sự hỗ trợ để khởi nghiệp sáng tạo. Ngoài ra, thế giới quan, nhân sinh quan của sinh viên chưa ổn định, nhìn nhận thấy rất nhiều khó khăn thách thức nên tỏ ra khá dè dặt đối với khởi nghiệp sáng tạo. 3.1.2.3. Đặc điểm về hành vi của sinh viên các trường đại học ở Hà Nội Sinh viên có được sự định hướng giá trị nên đã kiếm được công việc tốt, đã tích cực rèn luyện qua thực tiễn những ngành nghề mà mình đang theo đuổi. Một bộ phận sinh viên có xu hướng tham gia các hoạt động nghề nghiệp liên quan đến kinh doanh, sản xuất bởi đem lại thu nhập cao, một số ngành nghề được phát triển từ các nền tảng mạng xã hội như Tiktok, Youtube, Facebook… và rất nhiều sinh viên đã tích cực các hoạt động khởi nghiệp sáng tạo và tham gia lập kế hoạch khởi nghiệp sáng tạo qua các cuộc thi. 3.2. Thực trạng sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội Để hiểu rõ được thực trạng sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội, tác giả luận án đã nghiên cứu và tiến hành khảo sát 708 sinh viên đại diện cho 6 trường đại học thuộc 3 khối ngành đào tạo ở Hà Nội. Bên cạnh đó, có phỏng vấn sâu một số lãnh đạo và cán bộ thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền ở 6 trường đại học đó. 3.2.1. Nhóm hình thức cá nhân 3.2.1.1. Ưu điểm Thứ nhất, các trường đại học ở Hà Nội đã sử dụng đa dạng các hình thức cá nhân để tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên. Thứ hai, các trường đã tăng cường sử dụng nhiều những hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cá nhân có nhiều ưu điểm. 3.2.1.2. Hạn chế Thứ nhất, các trường đại học ở Hà Nội thiếu chủ động, linh hoạt trong việc sử dụng các hình thức cá nhân để tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên. Thứ hai, các trường đại học ở Hà Nội chưa tận dụng tối đa công nghệ số và mạng xã hội để sử dụng các hình thức cá nhân ít chi phí mà đem lại hiệu quả cao. Thứ ba, mức độ và chất lượng sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp cá nhân chưa cao. 3.2.2. Nhóm hình thức nhóm 3.2.2.1. Ưu điểm Thứ nhất, các hình thức nhóm được sử dụng với tần suất nhiều nhất trong các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo.
17 Hai là, sử dụng khá đồng đều và đan xen nhau các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo nhóm. 3.2.2.2. Hạn chế Thứ nhất là, tổ chức các hình thức nhóm chưa đi vào chiều sâu, truyền tải thông tin còn mang tính kinh viện, chưa gắn với thực tiễn. Thứ hai là, phối hợp giữa các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo nhóm chưa đa dạng, phong phú. Thứ ba là, không gian và điều kiện cơ sở vật chất chưa đảm bảo để tổ chức các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo nhóm. 3.2.3. Nhóm hình thức mang tính đại chúng 3.2.3.1. Ưu điểm Thứ nhất, tận dụng ưu điểm, chú trọng chất lượng trong quá trình sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo mang tính đại chúng. Thứ hai, lựa chọn các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo mang tính đại chúng có hiệu quả, chi phí thấp để sử dụng. 3.2.3.2. Hạn chế Thứ nhất là, chưa sử dụng nhiều các hình thức tuyên truyền mang tính đại chúng đem lại hiệu quả cao. Thứ hai là, sự phối hợp sử dụng giữa các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo mang tính đại chúng trong nội bộ nhà trường và bên ngoài nhà trường chưa cao. 3.2.4. Đánh giá chung về hiệu quả sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội 3.2.4.1. Sự thay đổi trong nhận thức của sinh viên về khởi nghiệp sáng tạo Ở các trường đại học khối kinh tế và khối khoa học, kỹ thuật và công nghệ, sinh viên đánh giá khá tốt về kết quả sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo đã thay đổi nhận thức của họ. Còn ở 2 trường thuộc khối khoa học, xã hội và nhân văn thì các hoạt động tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo còn khá ít và hình thức sử dụng còn đơn giản, đơn điệu nên chưa thay đổi được nhận thức của sinh viên về khởi nghiệp sáng tạo. 3.2.4.2. Sự thay đổi trong thái độ của sinh viên về khởi nghiệp sáng tạo Có thể thấy, qua các hoạt động tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo của các trường đại học, thái độ của sinh viên với khởi nghiệp sáng tạo đã có sự chuyển biến tích cực bởi sinh viên đã có nhiều kỳ vọng vào sự thành công vào khởi nghiệp sáng tạo; thái độ tích cực tham gia, tìm hiểu về các thông tin khởi nghiệp sáng tạo để chuẩn bị tốt cho quá trình xây dựng kế hoạch cho tương lai, để tìm kiếm cơ hội tạo việc làm cho bản thân và xã hội.
18 3.2.4.3. Sự thay đổi trong hành vi của sinh viên về khởi nghiệp sáng tạo Các trường đại học đã tổ chức và phối hợp tổ chức với các đơn vị trong và ngoài nước. Phần đông sinh viên đã có được nhận thức đầy đủ về khởi nghiệp sáng tạo, đã có thái độ tích cực tham gia, tìm hiểu về các thông tin khởi nghiệp sáng tạo do đó một bộ phận không nhỏ sinh viên đã có hành vi lập kế hoạch khởi nghiệp sáng tạo. 3.2.4.4. Hiệu quả sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội Hầu như các trường đại học ở Hà Nội đã triển khai các hoạt động tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên và đang tiếp tục triển khai với các hình thức tuyên truyền đa dạng, phong phú lan toả được tinh thần và tạo ra sự hấp dẫn, thu hút được số lượng lớn sinh viên tham gia. Tuy nhiên đó có thể mới chỉ là hiệu quả trước mắt còn so với mục đích đặt ra, mục tiêu lâu dài và đòi hỏi thực tiễn tiếp nhận thông tin từ sinh viên thì chưa đáp ứng được. Nguyên nhân của việc sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo chưa thực sự hiệu quả đến từ cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. 3.3. Những vấn đề đặt ra trong sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội hiện nay 3.3.1. Những vấn đề đặt ra đối với chủ thể sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội Thứ nhất, đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên đòi hỏi sự lãnh đạo, quản lý tập trung, thống nhất nhưng các trường ĐH ở Hà Nội chưa có sự thống nhất trong nhận thức và sự phối hợp đồng bộ trong hoạt động của Đảng uỷ, Hội đồng trường, Ban Giám hiệu. Thứ hai, đổi mới việc sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên đòi hỏi cao về năng lực trong khi năng lực tham mưu và năng lực trực tiếp thực hiện tuyên truyền của cán bộ còn nhiều mặt hạn chế. 3.3.2. Những vấn đề đặt ra đối với sinh viên các trường đại học ở Hà Nội Thứ nhất, sinh viên thiếu tính chủ động, tự giác tham gia vào tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo và trong sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo. Thứ hai, sinh viên chưa đủ năng lực, thiếu tự tin trong khởi nghiệp sáng tạo và trong sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo. 3.3.3. Những vấn đề đặt ra đối với quá trình sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội Thứ nhất, hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên luôn đòi hỏi sự đổi mới, đa dạng trong khi việc sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo hiện nay còn đơn điệu, sáo mòn, lạc hậu.
19 Thứ hai, sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên đòi hỏi tính hiệu quả, tính sáng tạo trong khi thực tế việc sử dụng này còn mang tính hình thức, tính sáng tạo chưa cao, ít cải tiến, hiệu quả tác động thấp. 3.3.4. Những vấn đề đặt ra đối với việc bảo đảm, cơ sở vật chất, phương tiện trong sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên trong các trường đại học ở Hà Nội Thứ nhất, sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên đòi hỏi cao về chất lượng cơ sở vật chất, phương tiện trong khi đầu tư cho cơ sở vật chất, phương tiện còn hạn chế về số lượng, chất lượng và tính kịp thời, thường xuyên. Thứ hai, quản lý cơ sở vật chất, phương tiện chưa hiệu quả, chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo. 3.3.5. Những vấn đề đặt ra trong việc tạo lập môi trường sử dụng các hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội Thứ nhất, môi trường giáo dục tại một số trường đại học ở Hà Nội còn có bất cập, tính tự chủ của giáo dục đại học còn thấp. Thứ hai, hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cần hướng tới xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia trong khi các hình thức tổ chức hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo còn diễn ra lẻ tẻ, thiếu đồng bộ. Tiểu kết chương 3 Nghiên cứu thực trạng sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên cho thấy hầu hết các trường đại học ở Hà Nội đã sử dụng phong phú, đa dạng, đan xen các hình thức. Tuy nhiên việc sử dụng hình thức còn thiếu chủ động, linh hoạt; sự phối hợp trong quá trình sử dụng đan xen các hình thức chưa nhịp nhàng nên chưa đem lại hiệu quả cao. Từ đó đặt ra một số vấn đề trong việc sử dụng hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội niện nay. Chương 4 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI HÌNH THỨC TUYÊN TRUYỀN KHỞI NGHIỆP SÁNG TẠO CHO SINH VIÊN CÁC TRƯỜNG ĐẠI HỌC Ở HÀ NỘI TRONG THỜI GIAN TỚI 4.1. Quan điểm đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội trong thời gian tới 4.1.1. Đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo gắn liền với việc nâng cao năng lực tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho các chủ thể tuyên truyền
20 Xã hội ngày càng phát triển, các phương tiện tuyên truyền ngày càng được hiện đại hoá đòi hỏi chủ thể tuyên truyền không chỉ có năng lực cao về chuyên môn mà cần phải có đầy đủ các khả năng về tư duy, sáng tạo, năng lực tổ chức, khả năng truyền cảm hứng. Vì vậy, năng lực của chủ thể tuyên truyền đóng vai trò quyết định đến trình độ, mức độ, tiến độ, quy mô đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên trong các trường đại học nên cần thiết phải gắn đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo với việc nâng cao năng lực tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho chủ thể tuyên truyền. 4.1.2. Đổi mới hình thức tuyên truyền gắn liền và trên cơ sở đổi mới nội dung tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội Nội dung và hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo là cặp phạm trù có mối quan hệ biện chứng thống nhất và gắn bó mật thiết với nhau do đó khi tiến hành quá trình đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo phải gắn liền với việc đổi mới nội dung tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên các trường đại học ở Hà Nội. 4.1.3. Đổi mới trên cơ sở kế thừa, đồng thời sáng tạo nhiều hình thức mới phù hợp với tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo cho sinh viên Đổi mới là quá trình vận động mang tính cách mạng không ngừng để thay cái cũ bằng cái mới tốt hơn, phù hợp hơn. Chọn lọc và phát huy những yếu tố tích cực, tiến bộ của cái cũ để xây dựng, sáng tạo nên cái mới, giá trị mới đáp ứng yêu cầu đòi hỏi của hiện thực khách quan. 4.1.4. Đổi mới toàn diện, đồng bộ, đồng thời các yếu tố cấu thành của tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo, coi trọng đổi mới các hình thức gắn liền với sự phát triển của công nghệ số và mạng xã hội Khi một yếu tố cấu thành của tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo có sự phủ định cần đổi mới thì những yếu tố cầu thành còn lại cũng cần được xem xét sự phù hợp với yếu tố cần đổi mới. Do đó, khi đổi mới hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo thì phải xem xét đổi mới một cách toàn diện các yếu tố cấu thành còn lại của tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo. Sự phát triển mạnh mẽ của các kênh truyền thông mới như các trang báo mạng điện tử, mạng xã hội nên nội dung tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo mỗi ngày được truyền tải với số lượng lớn, nhanh chóng và sâu rộng bằng nhiều hình thức tuyên truyền khởi nghiệp sáng tạo đa dạng, phong phú, hấp dẫn được đông đảo sinh viên trong các trường đại học nên phải thường xuyên đổi mới một cách đồng bộ