Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Hiệu quả hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:12

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế "Hiệu quả hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam" được nghiên cứu với mục tiêu: Hệ thống hóa lý thuyết về hiệu quả hoạt động đầu tư của doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ; Phân tích thực trạng hiệu quả hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam; Đề xuất hệ thống các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Hiệu quả hoạt động đầu tư của các doanh nghiệp bảo hiểm phi nhân thọ Việt Nam

1 2 L I NÓI ð U d ng cơ s lý thuy t tài chính, phân tích ñ u tư và qu n tr r i ro. Phương pháp 1. Lý do ch n ñ tài nghiên c u ñ nh lư ng s d ng các mô hình h i quy, phân tích các nhân t nh M i nhà ñ u tư khi góp v n ñ thành l p doanh nghi p b o hi m ñ u nh n th c, hư ng ñ n các ch tiêu v hi u qu ho t ñ ng ñ u tư. Xác ñ nh m c ñ t n th t có hai ho t ñ ng ñư c th c hi n song song trong doanh nghi p b o hi m ñó là ho t l n nh t trong chi tr b i thư ng thong qua mô hình ñánh giá r i ro VaR. ñ ng kinh doanh b o hi m và ho t ñ ng ñ u tư. ð i v i doanh nghi p b o hi m phi 4. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a lu n án nhân th , vì các h p ñ ng b o hi m có kỳ h n ng n nên tính tương thích c a hai ho t Th nh t, m ñ u trong các nghiên c u t i Vi t Nam, lu n án ñã ñưa ra ñ ng này càng ñư c th hi n r t rõ. Như v y ñ duy trì và phát tri n, các doanh m t c u n i gi a các nguyên t c ñ u tư và vi c ñánh giá hi u qu ho t ñ ng ñ u nghi p b o hi m nói riêng và các doanh nghi p b o hi m phi nhân th nói chung c n tư c a DNBH phi nhân th . T ñó ñi ñ n khái ni m hi u qu ho t ñ ng ñ u tư ñ t hai ho t ñ ng này trong m t t ng th hoàn ch nh và th c hi n m t cách khoa h c, c a DNBH phi nhân th ñư c th hi n khi ho t ñ ng ñ u tư g n li n ñ ng th i vì ñi u này s th hi n tính chuyên nghi p c a doanh nghi p b o hi m. v i ba nguyên t c c a ho t ñ ng ñ u tư: an toàn, sinh l i và ñ m b o kh năng ð m b o kh năng thanh toán là v n ñ r t quan tr ng ñ i v i ho t ñ ng thanh toán thư ng xuyên. Lu n án ñã xây d ng ñư c lý lu n và phương pháp kinh doanh c a các doanh nghi p b o hi m, chính vì th , ñ ñáp ng biên kh xác ñ nh ch tiêu v n ch s h u t i thi u c a doanh nghi p b o hi m phi nhân năng thanh toán m t m c ñ nh t ñ nh thì doanh nghi p b o hi m c n ph i có th trong cơ c u v n ñ ñ m b o cho ho t ñ ng ñ u tư ñ t ñư c hi u qu theo m t m c v n ch s h u t i thi u và c n ñ m b o danh m c ñ u tư c a mình h th ng ñánh giá trên. Lý lu n này hoàn toàn phù h p v i h th ng Solvency I ñ t ñư c m t m c t su t l i nhu n nào ñó. và II trên th gi i quy ñ nh v m c v n an toàn c a doanh nghi p b o hi m. Ho t ñ ng b o hi m nhân th và phi nhân th g n li n v i nh ng ñ c ñi m Th hai, lu n án ñánh giá hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a DNBH phi nhân ho t ñ ng kinh doanh riêng nên ho t ñ ng ñ u tư c a các doanh nghi p b o hi m nhân th và phi nhân th s có nh ng ñ c thù và yêu c u riêng. Do v y, th Vi t Nam theo quan ñi m nhìn nh n ho t ñ ng kinh doanh và ho t ñ ng ho t ñ ng ñ u tư c a doanh nghi p b o hi m phi nhân th c n ñư c nghiên c u ñ u tư như hai m t c a m t v n ñ . T ñó ñ xu t phương pháp v n d ng các lý dư i góc ñ m t ho t ñ ng ñ u tư mang tính ñ c thù nh m góp ph n tr l i rõ thuy t qu n tr tài chính, lý thuy t ñ u tư và qu n tr r i ro hi n ñ i trong các câu h i: Làm th nào ñ nâng cao hi u qu ñ u tư c a các doanh nghi p b o thư c ño c a các ch tiêu ñánh giá hi m phi nhân th Vi t Nam?. Th ba, nghiên c u này giúp cho vi c ñ nh hư ng các DNBH t i th trư ng 2. M c tiêu, ñ i tư ng và ph m vi nghiên c u c a lu n án Vi t Nam phát tri n theo các mô hình hoàn ch nh ñã hình thành t i các th trư ng M c tiêu c a lu n án: b o hi m lâu ñ i trên th gi i v i các ñ xu t v : (i) S ñ nh hư ng phát tri n - H th ng hóa lý thuy t v hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a DNBH phi nhân th ngành b o hi m phi nhân th ñóng vai trò là nhà ñ u tư quan tr ng và có tác ñ ng - Phân tích th c tr ng hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH phi nhân tích c c ñ n vi c t o ra cơ c u ñ u tư hi u qu c a n n kinh t ; (ii) M r ng vi c th Vi t Nam huy ñ ng v n và ñ u tư ra th trư ng khu v c, qu c t cùng v i s phát tri n các - ð xu t h th ng các gi i pháp nh m nâng cao hi u qu ho t ñ ng ñ u tư s n ph m b o hi m cho các ngành, ñ c bi t là chú tr ng vào ngành nông nghi p. c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam 5. K t c u c a lu n án ð i tư ng nghiên c u: Ngoài ph n m ñ u và k t lu n, lu n án bao g m 3 chương Hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH phi nhân th . Chương 1: Nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a Ph m vi nghiên c u: DNBH phi nhân th Hi u qu ho t ñ ng ñ u tư tài chính c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam Chương 2: Th c tr ng hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH phi nhân giai ño n 2007 ñ n 2011. th Vi t Nam 3. Phương pháp nghiên c u Chương 3: Gi i pháp nâng cao hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH Lu n án k t h p gi a nghiên c u ñ nh tính và nghiên c u ñ nh lư ng. S phi nhân th Vi t Nam
3 4 CHƯƠNG 1: NH NG V N ð LÝ LU N CƠ B N V 1.1.4. Mô hình hóa m i quan h gi a các ho t ñ ng c a DNBH phi nhân th HI U QU HO T ð NG ð U TƯ C A DOANH NGHI P 1.1.5. Vai trò c a doanh nghi p b o hi m phi nhân th B O HI M PHI NHÂN TH Vai trò kinh t Góp ph n n ñ nh tài chính cho bên mua b o hi m khi r i ro ñư c b o 1.1. T ng quan v doanh nghi p b o hi m phi nhân th hi m x y ra 1.1.1. Khái ni m Góp ph n cung ng v n cho n n kinh t Doanh nghi p b o hi m phi nhân th : là lo i hình doanh nghi p chuyên Góp ph n n ñ nh và tăng thu cho ngân sách Nhà nư c và thúc ñ y phát cung c p các s n ph m b o hi m ñ m b o cho các r i ro liên quan ñ n tài s n, tri n quan h kinh t ñ i ngo i gi a các nư c trách nhi m dân s và s c kh e, tính m ng, kh năng lao ñ ng c a con ngư i Vai trò xã h i 1.1.2. Các ho t ñ ng ch y u c a doanh nghi p b o hi m phi nhân th Góp ph n chia s r i ro, ñ phòng và h n ch t n th t 1.1.2.1. Ho t ñ ng kinh doanh b o hi m Góp ph n t o thêm công ăn vi c làm cho ngư i lao ñ ng và t o nên m t 1.1.2.2. Ho t ñ ng ñ u tư n p s ng ti t ki m trên ph m vi toàn xã h i. Do ñ c thù ho t ñ ng kinh doanh có chu trình kinh doanh ñ o ngư c và Là ch d a tinh th n cho bên mua b o hi m liên quan ñ n r i ro, nên ho t ñ ng kinh doanh b o hi m thư ng không t o ra 1.2. Hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a doanh nghi p b o hi m phi nhân th nhi u l i nhu n và khó xác ñ nh m c l i nhu n t k t qu ho t ñ ng kinh doanh 1.2.1. Ho t ñ ng ñ u tư c a doanh nghi p b o hi m phi nhân th vào th i ñi m có doanh thu, chính vì v y, ho t ñ ng ñ u tư ñư c th c hi n song 1.2.1.1. ð c ñi m v ngu n v n ñ u tư c a DNBH phi nhân th song và h tr cho ho t ñ ng chính c a DN.. Vì h p ñ ng b o hi m (HðBH) phi nhân th liên quan ñ n các ho t ñ ng 1.1.2.3. Ho t ñ ng khác kinh t trong nh ng lĩnh v c khác nhau nên vi c chia s r i ro gi a các HðBH ñ Ngoài hai ho t ñ ng chính là kinh doanh b o hi m và ñ u tư tài chính, các ñ m b o cân b ng (theo lu t s l n) s có kh năng ñ t ñư c th p hơn so v i các DNBH phi nhân th còn th c hi n các khác như giám ñ nh t n th t, xét gi i HðBH nhân th . Do v y, trong cơ c u v n c a DNBH phi nhân th thì t l v n quy t b i thư ng…Thông qua ho t ñ ng này, DNBH phi nhân th s nh n ch s h u s l n hơn t l v n ch s h u trong cơ c u v n c a DNBH nhân th . ñư c m t kho n phí ñ làm tăng thêm thu nh p doanh nghi p. Cũng nh nh ng 1.2.1.2. ð c ñi m ho t ñ ng ñ u tư c a DNBH phi nhân th ho t ñ ng này mà ch t lư ng d ch v c a DN không ng ng ñư c c i thi n, uy Xu t phát t ñ c ñi m ho t ñ ng ñ u tư, c n quan tâm hai v n ñ : tín và kh năng c nh tranh c a DN vì th cũng ñư c nâng cao. Th nh t, v hình th c ñ u tư: do ho t ñ ng ñ u tư c a DNBH phi nhân 1.1.3. ð c ñi m ho t ñ ng c a doanh nghi p b o hi m phi nhân th th có liên h ch t ch v i các ho t ñ ng b i thư ng hay chi tr ti n b o hi m 1.1.3.1. ð c thù v s n ph m b o hi m phát sinh trong kho ng th i gian là m t năm nên các DN này ph i th c hi n ñ u 1.1.3.2. ð c thù v tính ch t ho t ñ ng kinh doanh b o hi m tư ng n h n v i m t t l nh t ñ nh nào ñó. Vì v y, t l ñ u tư ng n h n và dài 1.1.3.3. ð c thù c a qu d phòng nghi p v trong b o hi m phi nhân th h n trên t ng v n ñ u tư c n ñư c xác ñ nh m t cách h p lý. 1.1.3.4. V n ñ ñ m b o kh năng thanh toán r t ñư c coi tr ng Th hai, v lĩnh v c ñ u tư: c n xác ñ nh m t danh m c ñ u tư có m c r i ð m b o kh năng thanh toán cho khách hàng theo các h p ñ ng ký k t là ro trung bình (thông thư ng h s bêta c a danh m c x p x b ng 1) - ñây là v n ñ s ng còn c a các DNBH. Vì v y, các DNBH phi nhân th ph i tuân th m t danh m c ñ u tư ña d ng và cân b ng, ph ng theo danh m c th trư ng. nh ng yêu c u v v n và các yêu c u v ñ u tư phù h p ñ có th ñáp ng các Danh m c ñ u tư này tương ng v i các lo i HðBH phi nhân th ñư c ký k t t n th t không lư ng trư c ñư c. trên các lĩnh v c c a n n kinh t . 1.1.3.5. Danh m c b o hi m phi nhân th ph i ñư c ña d ng hóa
5 6 1.2.1.3. Vai trò ho t ñ ng ñ u tư c a DNBH phi nhân th Kh năng thanh toán ng n h n Mang l i l i nhu n ch y u cho DNBH phi nhân th Kh năng thanh toán nhanh nh hư ng tr c ti p ñ n kh năng c nh tranh ðánh giá r i ro c a danh m c Giúp cho các DNBH phi nhân th bù ñ p s m t giá c a ñ ng ti n 1.2.3.Các mô hình ñư c s d ng ñ ñánh giá hi u qu ñ u tư c a các Góp ph n t o ra công ăn vi c làm cho xã h i giúp xã h i n ñ nh và tăng doanh nghi p b o hi m phi nhân th tích lũy cho n n kinh t . 1.2.3.1. Mô hình VaR 1.2.1.3. Nguyên t c trong ho t ñ ng ñ u tư c a DNBH phi nhân th Vi c xác ñ nh VaR ñ i v i các danh m c, tài s n v a giúp nhà ñ u tư tài Nguyên t c an toàn chính có th ño lư ng t n th t tài chính v a giúp nhà qu n lý ñi u hành th Nguyên t c sinh l i trư ng tài chính có các bi n pháp qu n lý ho t ñ ng c a th trư ng ñ ñ m b o Nguyên t c ñ m b o kh năng thanh toán thư ng xuyên an toàn trong quá trình ho t ñ ng. 1.2.1.4. Các hình th c ñ u tư c a DNBH phi nhân th 1.2.3.2. Mô hình CAPM G i ti n t i các t ch c tín d ng Mô hình ñ nh giá tài s n v n (CAPM) là c t lõi c a lý thuy t kinh t tài ð u tư ch ng khoán (trái phi u và c phi u) chính hi n ñ i. Mô hình CAPM cho phép d ñoán m i quan h gi a r i ro ð u tư b t ñ ng s n và l i su t kỳ v ng. Cho vay th ch p 1.2.3.3. Mô hình kinh t lư ng Góp v n liên doanh S d ng các mô hình kinh t lư ng ñ xem xét các y u t nh hư ng ñ n Các hình th c khác các ch tiêu v kh năng sinh l i, kh năng thanh toán. 1.2.2. Hi u qu ñ u tư c a các doanh nghi p b o hi m phi nhân th 1.3. Các nhân t nh hư ng t i hi u qu ñ u tư c a các DNBH phi nhân th 1.2.2.1. Khái ni m hi u qu ñ u tư 1.3.1. Các nhân t vi mô ð i v i doanh nghi p b o hi m phi nhân th , hi u qu ho t ñ ng ñ u tư Các nghĩa v tài chính c a DNBH phi nhân th ñư c th hi n khi ho t ñ ng ñ u tư luôn g n li n ñ ng th i v i ba nguyên t c: Quy mô v n ñ u tư an toàn, sinh l i và ñ m b o kh năng thanh toán thư ng xuyên. T ch c ho t ñ ng ñ u tư Vi c ñ m b o kh năng sinh l i m t m c t su t l i nhu n nào ñó s Quan ñi m ñ u tư c a ngư i qu n lý ñ u tư giúp cho vi c ñ m b o kh năng thanh toán và an toàn cho ho t ñ ng c a Ch t lư ng ñ i ngũ cán b th c hi n ñ u tư DNBH phi nhân th . Bên c nh ñó c n ñánh giá r i ro c a danh m c ñ u tư ñ Kh năng thu th p thông tin ñánh giá m c ñ an toàn c a ho t ñ ng ñ u tư. M c ñ ng d ng công ngh thông tin trong qu n lý 1.2.2.2. Các ch tiêu ñánh giá hi u qu ñ u tư c a DNBH phi nhân th 1.3.2. Các nhân t vĩ mô Nhóm các ch tiêu ñánh giá kh năng sinh l i Môi trư ng pháp lý Hi u su t s d ng v n ñ u tư tài chính Môi trư ng kinh t xã h i nh hư ng ñ n quy mô v n ñ u tư và kh T su t sinh l i trên v n ñ u tư tài chính năng huy ñ ng v n ñ u tư T su t l i nhu n theo doanh thu t ho t ñ ng ñ u tư tài chính Môi trư ng ñ u tư trong và ngoài nư c Nhóm các ch tiêu ñánh giá kh năng thanh toán Kh năng thanh toán hi n hành
7 8 CHƯƠNG 2. TH C TR NG HI U QU ð U TƯ C A CÁC 2.2. Th c tr ng hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH phi nhân DOANH NGHI P B O HI M PHI NHÂN TH VI T NAM th Vi t Nam năm 2007-2010 2.2.1. Th c tr ng t ng v n ñ u tư c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam 2.1. Khái quát v s phát tri n c a th trư ng b o hi m phi nhân th Vi t T ng v n ñ u tư c a th trư ng b o hi m phi nhân th Vi t Nam trong Nam và v n ñ huy ñ ng v n ñ u tư c a DNBH phi nhân th Vi t Nam giai ño n 2007- 2010 ñ u tăng, riêng 2011 gi m 0.46% so v i 2010. M c dù 2.1.1. Khái quát v s phát tri n c a th trư ng b o hi m phi nhân th m c tăng không n ñ nh và có xu hư ng gi m, nhưng ngành b o hi m phi Vi t Nam nhân th cũng ñã góp ph n không nh trong vi c ñáp ng nhu c u v n ñ u tư Tính ñ n h t năm 2011, th trư ng b o hi m phi nhân th có 29 DNBH phi cho n n kinh t . nhân th ñang ho t ñ ng trên th trư ng b o hi m Vi t Nam, trong ñó có: 11 2.2.2. Cơ c u danh m c ñ u tư c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam công ty TNHH 1 thành viên, 3 công ty TNHH 2 thành viên tr lên, 15 công ty Hi n nay các DNBH phi nhân th Vi t Nam ñang t n d ng h t các kênh c ph n ñ u tư ñư c Nhà nư c cho phép ñ ña d ng hóa danh m c ñ u tư nh m m c Trong s các DNBH phi nhân th trong nư c, m t s doanh nghi p l n ñích sinh l i và phân tán r i ro. T tr ng ñ u tư c a t ng hình th c ñ u tư có ñã kh ng ñ nh ñư c tên tu i ñó là: B o Vi t; B o Minh; PJICO, PVI, PTI và thay ñ i qua các năm, ñi u này cho th y ho t ñ ng ñ u tư ñang ñư c th c hi n B o Long. m t cách th n tr ng nh m ñ m b o an toàn cho ñ ng v n ñ u tư và nó khá phù 2.1.2. V n ñ huy ñ ng v n ñ u tư c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam h p v i b i c nh n n kinh t trong nư c và th gi i ch u nh hư ng l n b i 2.1.2.1. V ngu n v n ñ u tư t doanh thu phí b o hi m kh ng ho ng kinh t toàn c u và n n kinh t ch a ñ ng nhi u r i ro trong ho t V i 11 nhóm nghi p v b o hi m theo như cách phân lo i c a Hi p h i ñ ng ñ u tư. B o hi m Vi t Nam, các DNBH phi nhân th ñã ti n hành ña d ng hoá thành 2.2.3. Th c tr ng hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH phi nhân hơn 700 s n ph m khác nhau ñ ñáp ng nhu c u ngày càng ña d ng c a th th Vi t Nam năm 2007 – 2010 trư ng. S gia tăng v s lư ng các DNBH phi nhân th ñã t o ra m t th 2.2.3.1. Th c tr ng kh năng sinh l i trư ng sôi ñ ng v i ho t ñ ng ngày càng ña d ng và phong phú, ñi u này giúp Hi u su t s d ng v n theo doanh thu t ho t ñ ng ñ u tư tài chính cho ch tiêu doanh thu phí b o hi m phi nhân th tăng qua các năm. S tăng Hi u su t s d ng v n theo doanh thu t ho t ñ ng ñ u tư tài chính c a trư ng c a doanh thu phí ñã kéo theo s tăng trư ng c quy mô qu d phòng m t s DNBH phi nhân th Vi t Nam ñư c l a ch n phân tích luôn bi n ñ ng nghi p v ,t ñó giúp cho các DNBH phi nhân th ñ m b o n ñ nh trong kinh và m c chưa cao (n u so v i lãi su t huy ñ ng ti n g i t i các NHTM trong doanh và gia tăng ngu n v n ñ u tư tr l i n n kinh t . giai ño n nghiên c u là kho ng 14%/năm), trong khi t ng v n ñ u tư tài chính 2.1.2.2. V ngu n v n ñ u tư t v n ch s h u tăng qua các năm. ði u này ñã cho th y, ho t ñ ng ñ u tư chưa th c s hi u Lư ng v n ch s h u c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam hi n nay cao qu , t c ñ gia tăng doanh thu không n ñ nh và ch m hơn t c ñ gia tăng v n g p kho ng 2 l n so v i qu DPNV và có xu hư ng gi m trong nh ng năm g n ñ u tư. ñây; lư ng VCSH/ doanh thu phí BH có xu hư ng gi m ñi. Như v y, vi c huy T su t l i nhu n theo t ng v n ñ u tư t ho t ñ ng tài chính ñ ng VCSH c a DNBH phi nhân th t i Vi t Nam ñang có xu hư ng ch ng l i Nhìn chung m c t su t l i nhu n theo t ng v n t ho t ñ ng ñ u tư trong và có d u hi u c a vi c khó khăn trong vi c huy ñ ng VCSH. giai ño n 2007-2010 không n ñ nh và m c t su t chưa cao nhi u so v i m c t su t trung bình c a ngành là kho ng 9.3% [báo cáo tài chính PTI năm 2010].
9 10 M t s DNBH phi nhân th có m c t su t l i nhu n ñ u tư trong giai ño n này giá tr t i ña là 29%. So sánh v i t su t l i nhu n trên t ng v n ñ u tư trung là th p như B o Vi t, BIC hay ñ c bi t là PVI (9.07%; 4.78%; 4.95%; 6.21%) r t bình c a ngành hi n nay là kho ng 9.3% [báo cáo tài chính c a PTI năm 2010], th p so v i các DN trong ngành, trong khi t ng v n cho ho t ñ ng ñ u tư c a ñi u này cho th y, vi c ñ u tư c a DNBH phi nhân th Vi t Nam hi n nay công ty này r t cao. Năm 2011, k t qu t su t l i nhu t t ho t ñ ng ñ u tư c a không ñ m b o phòng h r i ro v kh năng thanh toán, nh t là trong ñi u ki n các DNBH phi nhân th Vi t Nam cao hơn so v i năm 2010. Tuy nhiên, m c t t l VCSH so v i doanh thu ñang gi m ñi như hi n nay. ði u này cũng có su t này theo ñánh giá là v n th p nên s nh hư ng ñ n kh năng ñ m b o nghĩa là vi c b o toàn VCSH ñ ñáp ng r i ro thanh toán v i xác su t 95% là phòng h r i ro c a các DNBH phi nhân th trong th i gian phát tri n s p t i. không ñư c b o ñ m. N u tăng m c xác su t ñ m b o kh năng thanh toán T su t l i nhu n trên doanh thu t ho t ñ ng ñ u tư tài chính 99.5% như Solvency II thì t su t l i nhu n trên t ng v n ñ u tư còn l n hơn M c t su t l i nhu n trên doanh thu t ho t ñ ng ñ u tư không n ñ nh và n a. r t th p m t s doanh nghi p, ch ng h n PVI, ñ c bi t là BIC: năm 2008 m c 2.2.3.2. Th c tr ng kh năng thanh toán thư ng xuyên t su t này -45.07% (do ho t ñ ng ñ u tư b l t i 39 t ñ ng). Nh ng tính toán H u h t các DNBH phi nhân th ñ u ñ m b o kh năng thanh toán. Tuy trên cũng ñã m t l n n a kh ng ñ nh, ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH phi nhân nhiên, m c ñ m b o kh năng thanh toán chưa n ñ nh và s khó ñ m b o n u th Vi t Nam trong th i gian qua chưa th c s hi u qu , m c t su t chưa cao. Lý như r i ro trong ho t ñ ng kinh doanh b o hi m cao (do t n th t l n ho c liên gi i cho v n ñ này là do trong giai ño n nghiên c u 2007 - 2011 PVI, BIC cũng ti p x y ra) và ho t ñ ng ñ u tư khó khăn. như các DNBH phi nhân th khác ñã g p r t nhi u khó khăn trong ho t ñ ng ñ u 2.2.3.3. Th c tr ng r i ro danh m c ñ u tư tư do nh ng nh hư ng b t l i c a cu c kh ng ho ng kinh t th gi i và trong Ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam ngày càng ñư c nư c ñã khi n cho th trư ng ch ng khoán s t gi m; th trư ng b t ñ ng s n ñóng c i thi n và ñi vào chi u sâu nh m ñ m b o l a ch n ñư c các hình th c ñ u băng... Ngoài ra, cũng ph i k ñ n s y u kém trong qu n tr r i ro trong ñ u tư. tư thích h p, an toàn cho ngu n v n và có th mang l i hi u qu kinh t cao. Do v y, khi ñánh giá hi u qu ho t ñ ng ñ u tư thì c n ph i xem xét r ng hơn, v i Tuy nhiên, như c ñi m th y rõ ñ i v i danh m c ñ u tư c a các DNBH phi b i c nh kh ng ho ng kinh t trong nư c và th gi i như hi n nay ñã nh hư ng nhân th Vi t Nam hi n nay ñó là s kém ña d ng trong phân b v n ñ u tư r t l n t i môi trư ng ñ u tư c a các DNBH phi nhân th thì vi c t p trung ñ u tư ñ gi m thi u r i ro. B ng ch ng là các DN l a ch n nh ng kênh ñ u tư dư i hình th c ti n g i mà các DNBH phi nhân th ñang th c hi n là hoàn toàn nh ng thái c c quá sai khác v m c ñ r i ro: m t ph n ch y u là ñ u tư an phù h p và ch p nh n ñư c vì ho t ñ ng này hi n nay ñem l i ít r i ro, ñ ng th i toàn vào hình th c g i ti n vào các TCTD; m t ph n v n ñ u tư vào kênh r i ñem l i l i nhu n n ñ nh ñ DN có th ñ m b o kh năng thanh kho n c a DN ro cao ch y u t p trung vào kinh doanh b t ñ ng s n. v i khách hàng. Nhưng trong tương lai g n, khi mà n n kinh t trong nư c và th 2.2.3.4. Phân tích các nhân t nh hư ng ñ n hi u qu ho t ñ ng ñ u tư gi i ñã n ñ nh, th trư ng tài chính sôi ñ ng tr l i, th trư ng b t ñ ng s n nóng V i s li u báo cáo tài chính 2010 cho th y, hi u su t s d ng v n ñ u tư lên thì các DNBH phi nhân th c n ph i có nh ng chi n lư c ñ u tư dài h n, quy t theo ngành có quan h v i t l ñ u tư ng n h n m t cách có ý nghĩa th ng kê. ñ nh ñ u tư hơn lý hơn và th c hi n t t qu n lý r i ro ñ có th nâng cao ñư c hi u T ng v n ñ u tư và t l ñ u tư b t ñ ng s n không nh hư ng ñ n hi u su t s qu trong ho t ñ ng ñ u tư. d ng v n, ñi u này ch ng t hi u su t s d ng v n c a các doanh nghi p trong Theo tính toán t mô hình VaR, v i m c v n ñ u tư trung bình ngành ngành n ñ nh xung quanh m t m c nào ñó hay phương th c ñ u tư c a các thư ng g p kho ng 1.3 l n doanh thu. Do ñó, t su t l i nhu n trung bình trên doanh nghi p tương t nhau. Hi u su t s d ng v n có quan h dương v i t l v n ñ u tư c n ñ t kho ng 10% (13%/1.3 = 10%). Tính toán tương t cho các ñ u tư ng n h n, ñi u này ñã cho th y nh ng DNBH nào chú tr ng ñ n các ho t
11 12 ñ ng ñ u tư ng n h n thì ñã tìm ki m ñư c các kênh ñ u tư ng n h n thích h p. k ñ ns n ñ nh v chính tr , kinh t ; cùng v i chính sách m c a làm cho Nhưng trên th c t , ho t ñ ng ñ u tư tài chính ng n h n c a các DNBH ch y u Vi t Nam tr thành th trư ng h p d n ñ i v i các nhà ñ u tư nư c ngoài t ñó ch ñ u tư vào hình th c g i ti n vào ngân hàng nên có th s không ñ t ñư c làm gia tăng và thu hút nhi u hơn v n ñ u tư ph c v phát tri n kinh t . Thêm m c l i nhu n cao. n a, Chính ph ñã có nh ng gi i pháp thích h p giúp n n kinh t vư t qua khó T ng v n ñ u tư không nh hư ng ñ n t su t l i nhu n ñ u tư; t l ñ u khăn c a cu c kh ng ho ng kinh t , t o ñi u ki n cho thu nh p c a ngư i dân tư b t ñ ng s n tăng thì t su t l i nhu n gi m; t l ñ u tư ng n h n không tác ñư c c i thi n t ñó thúc ñ y nhu c u b o hi m. Môi trư ng pháp lý cho ho t ñ ng ñ n t su t l i nhu n trên t ng v n ñ u tư. ñ ng kinh doanh b o hi m cũng ngày càng ñư c hoàn thi n, phù h p v i chu n V i s li u báo cáo tài chính 2010 cho th y: các nhân t t l ñ u tư b t m c qu c t . ñ ng s n, t l ñ u tư ng n h n và t ng v n ñ u tư là các nhân t nh hư ng ðánh giá v kh năng sinh l i m t cách có ý nghĩa th ng kê ñ n t su t l i nhu n trên t ng v n ñ u tư. T l Ho t ñ ng ñ u tư ñã có hi u qu nh t ñ nh ñ u tư b t ñ ng s n tăng thì t su t l i nhu n trên t ng v n ñ u tư gi m; t l M c t su t trung bình c a toàn ngành BH phi nhân th trong th i gian qua ñ u tư ng n h n tăng thì t su t l i nhu n gi m; quy mô v n ñ u tư l n thì t là kho ng 9.3%. su t l i nhu n gi m. Như v y, vi c ñ u tư vào b t ñ ng s n không mang l i Ho t ñ ng ñ u tư v n ñang gi v trí quan tr ng trong vi c ñóng góp ph n hi u qu và ho t ñ ng ñ u tư ng n h n chưa tìm ñư c kênh ñ u tư mang l i l n vào t ng l i nhu n c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam và luôn chi m t hi u qu cao v m t l i nhu n. l th p nh t là x p x 90%. B ng th ng kê t su t l i nhu n trên t ng v n ñ u tư c a ngành ñã cho Như v y, trên phương di n toàn n n kinh t , cùng v i các Ngân hàng th y t su t ñ u tư c a ngành 2010 phân ph i chu n, t su t l i nhu n trung thương m i (NHTM), các DNBH phi nhân th ñã tr thành m t trung gian tài bình là 9.3%/năm. Như v y, m c t su t l i nhu n trung bình c a toàn ngành chính quan tr ng có kh năng ñáp ng ngu n v n l n cho n n kinh t . b o hi m trong giai ño n v a qua là chưa hi u qu . Nguyên nhân là do ho t ðánh giá v kh năng thanh toán ñ ng ñ u tư b t ñ ng s n và ho t ñ ng ñ u tư ng n h n kém hi u qu . V cơ b n kh năng thanh toán c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam hi n 2.3. ðánh giá th c tr ng hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a các doanh nay ñã ñáp ng yêu c u v kh năng thanh toán nh m ph c v t t công tác b i nghi p b o hi m phi nhân th Vi t Nam thư ng hay chi tr ti n b o hi m, qua ñó ñ m b o quy n l i cho khách hàng, 2.3.1. K t qu cũng như góp ph n ñ m b o n ñ nh c a th trư ng b o hi m. ðánh giá v kh năng huy ñ ng v n Nh ng k t qu ñ t ñư c là do các DNBH phi nhân th Vi t Nam ñã và Kh năng huy ñ ng v n c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam hi n nay ñang không ng ng n l c nh m phát tri n ho t ñ ng kinh doanh b o hi m nói ñang gia tăng, ñi u này th hi n t tr ng doanh thu phí b o hi m tăng qua các chung và ho t ñ ng ñ u tư nói riêng. năm. Có ñư c k t qu này là do tính ch t kh c nghi t c a vi c c nh tranh ngày ðánh giá v r i ro danh m c ñ u tư càng gay g t nên bu c các DNBH phi nhân th ph i ch ñ ng xây d ng chi n Các DNBH phi nhân th ñã t n d ng h t nh ng hình th c ñ u tư mà Nhà lư c kinh doanh phù h p, m r ng m ng lư i phân ph i và ñi u quan tr ng là nư c quy ñ nh nh m ña d ng hóa danh m c ñ u tư. Vi c ña d ng hóa danh m c ñánh th c nhu c u b o hi m t ngư i dân thông qua vi c nâng cao ch t lư ng ñ u tư ñã giúp cho các DNBH phi nhân th gi m thi u r i ro và tăng l i nhu n. d ch v giám ñ nh và gi i quy t b i thư ng; th trư ng b o hi m phi nhân th Trong ñó, nh ng hình th c ñ u tư mang tính an toàn và thanh kho n cao ñư c còn g p nhi u khó khăn nhưng v n ñang trên ñà phát tri n. Ngoài ra, còn ph i các DNBH phi nhân th chú ý ñ u tư nhi u, ch ng h n như ñ u tư trái phi u,
13 14 g i ngân hàng. Các hình th c ñ u tư khác s có m c ñ r i ro l n nhưng l i có Vi c phát tri n ngu n v n ñ u tư t VCSH chưa ñư c chú tr ng t su t sinh l i cao cũng ñư c các DNBH quan tâm nghiên c u và cơ c u l i t Các d li u tính toán m c 2.1.2.2. (tình hình ngu n v n ñ u tư t tr ng ñ u tư . ðây ñư c coi là s d ch chuy n năng ñ ng nh m nâng cao hơn VCSH) ñã cho th y, song song v i vi c phát tri n c a th trư ng b o hi m phi n a hi u qu ñ ng v n ñ u tư c a DN c a c ñông. Tuy nhiên, ñánh giá chung nhân th và s tăng trư ng doanh thu phí b o hi m trong nh ng năm g n ñây là cơ c u danh m c ñ u tư hi n nay c a các DNBH phi nhân th chưa th c s thì vi c huy ñ ng v n ch s h u c a DNBH phi nhân th có t c ñ tăng cân ñ i và t i ưu. trư ng ch m hơn và chưa ñư c chú tr ng nhi u do hi n nay th trư ng b o 2.3.2. H n ch và nguyên nhân hi m phi nhân th c a Vi t Nam chưa th c s phát tri n tương x ng v i ti m 2.3.2.1. H n ch năng khai thác và các DNBH phi nhân th cũng chưa g p ph i nh ng t n th t L i nhu n ñ u tư chưa ñ t m c t i ưu l n ñ nh n th c ñư c kh năng phòng h r i ro c a DN m c ñ nào. Do ñó, Tuy t su t l i nhu n ñ u tư th c t c a m t DNBH phi nhân th ñư c các DNBH phi nhân th không có nhu c u và chưa chú tr ng ñ n vi c tăng phân tích là kho ng 9.3% nhưng m c t su t này theo ñánh giá còn th p hơn VCSH. Vi c chưa chú tr ng và nh n th c ñ y ñ t m quan tr ng c a VCSH ñ i m c t su t sinh l i t i thi u 10% ñ ñ m b o kh năng thanh toán và gi m phí, v i ho t ñ ng kinh doanh b o hi m s ñe d a nhi u ñ n kh năng thanh toán tăng m c b i thư ng trong tương lai cũng như b o toàn VCSH. c a các DNBH phi nhân th . V n ñ này càng tr nên tr m tr ng hơn khi th T l ñ u tư ng n h n chưa ñáp ng kh năng thanh toán nhanh trư ng b o hi m phi nhân th ñư c d báo là phát tri n và m r ng trong tương Theo k t qu phân tích thì quy mô v n ñ u tư không tương quan v i t l lai. Ngoài ra nó cũng nh hư ng m c tiêu tăng t su t l i nhu n ñ u tư c a ñ u tư ng n h n và mô hình kinh t lư ng phân tích cho th y khi t l d phòng DNBH (do vi c tăng VCSH cũng ñ ng nghĩa v i vi c tăng ngu n v n ñ u tư, nghi p v càng tăng thì kh năng thanh toán càng gi m. ði u này ch ng t qua ñó giúp cho DNBH phi nhân th d dàng th c hi n vi c ña d ng hóa danh DNBH phi nhân th chưa chú tr ng ñ n vi c cân ñ i t l ñ u tư ng n h n trong m c ñ u tư) t ng ñ u tư. Lư ng ñ u tư ng n h n gi m c ít thay ñ i (như m t thói quen) 2.3.2.2. Nguyên nhân so v i các DN trong ngành có quy mô khác nhau. D n ñ n DNBH phi nhân th Nguyên nhân t góc ñ vi mô có quy mô l n thì h s kh năng thanh toán nhanh gi m. ði u này cho th y, - Năng l c ñ u tư c a các doanh nghi p b o hi m phi nhân th còn h n nguy cơ r i ro v thanh toán s tăng khi DN m r ng quy mô. Doanh nghi p ch , chưa th c hi n ñ u tư mang tính chuyên nghi p cao do các DNBH phi chưa quan tâm ñ n vi c cân ñ i các kho n ñ u tư ng n h n ñ ñ m b o gi m nhân th Vi t Nam dù ñã nh n th c ñư c t m quan tr ng c a ho t ñ ng ñ u tư thi u r i ro m t kh năng thanh toán trong kỳ. nhưng chưa th c s tách ho t ñ ng ñ u tư ra kh i ho t ñ ng kinh doanh b o Danh m c ñ u tư có t su t sinh l i th p và ít ña d ng hóa hi m g c ñ nâng cao tính chuyên sâu c a ho t ñ ng này, chính vì v y mà mô Danh m c ñ u tư c a các DNBH phi nhân th Vi t Nam ñư c ñánh giá là hình cơ c u ho t ñ ng ñ u tư còn ñơn gi n, b máy ho t ñ ng còn nh . S thi u kém ña d ng hóa trong phân b v n ñ u tư ñ gi m thi u r i ro. B ng ch ng là chuyên nghi p và h n ch trong ho t ñ ng ñ u tư còn th hi n khâu nhân s : DN l a ch n nh ng kênh ñ u tư nh ng thái c c quá sai khác v m c ñ r i hi n nay các DNBH phi nhân th chưa có nhi u cán b chuyên sâu trong lĩnh ro: m t ph n ch y u là ñ u tư an toàn vào hình th c g i ti n vào các TCTD; v c ñ u tư tài chính và qu n tr r i ro; còn h n ch trong kh năng n m b t m t ph n v n ñ u tư vào kênh r i ro cao ch y u t p trung vào kinh doanh b t nhanh nh ng thành t u c a công ngh m i… nên vi c ra quy t ñ nh ñ u tư ch ñ ng s n. ði u này ñã d n ñ n m c t su t l i nhu n ñ u tư c a các DNBH phi y u d a vào kinh nghi m hi n có và ho t ñ ng qu n tr r i ro chưa ñư c th c nhân th hi n nay. hi n m t cách bài b n và khoa h c. Do v y, vi c quy t ñ nh cân ñ i gi a hình
15 16 th c ñ u tư ng n h n và dài h n chưa th c s d a trên các cơ s phân tích ñ nh hư ng t các quy ñ nh pháp lý c a Nhà nư c ñ i v i ho t ñ ng ñ u tư ñ m b o m c tiêu l i nhu n t i ưu và ñ m b o kh năng thanh toán an toàn. c a các DNBH phi nhân th . - Các DNBH phi nhân th chưa xây d ng ñư c m t danh m c ñ u tư cân Do ñ c thù ho t ñ ng kinh doanh c a các DNBH phi nhân th liên quan ñ i và t i ưu mà ch y u là g i ti n vào các t ch c tín d ng hay ñ u tư trái ñ n r i ro c a khách hàng và các DN ph i cam k t b i thư ng hay tr ti n b o phi u Chính ph . ðây là nh ng hình th c ñ u tư không ñòi h i k thu t qu n lý hi m cho khách hàng b t c khi nào h g p r i ro hay s ki n b o hi m x y ra, cao, m c ñ r i ro th p và lãi su t ñư c c ñ nh. ði u này d n ñ n kênh ñ u tư chính vì v y, ngu n v n ñ u tư c a các DNBH phi nhân th (ñ c bi t là ngu n không h p d n và vi c ñ u tư b th ñ ng. Các hình th c ñ u tư dài h n vào các v n t qu d phòng nghi p v ) s b gi i h n b i quy ñ nh c a Nhà nư c. ngành có liên quan chưa ñư c xem xét m t cách ñ y ñ ñ ñ m b o hi u su t Ngoài ra, vi c gi m phí b o hi m và các chính sách khuy n khích bên mua b o s d ng v n cũng như ñ m b o cho ngu n v n ñư c luân chuy n thông qua hi m nâng cao ý th c trách nhi m trong vi c th c hi n t t qu n tr r i ro cho ho t ñ ng ñ u tư và mang l i hi u qu chia s r i ro c a ho t ñ ng b o hi m. ñ i tư ng ñư c b o hi m s làm gi m doanh thu phí b o hi m g c và qua ñó - S kém ña d ng hóa trong phân b v n ñ u tư ñ gi m thi u r i ro: cơ gi m qu DPNV. Bên c nh ñó, ho t ñ ng ñ u tư ph i ñư c ñ t trong ñi u ki n c u danh m c ñ u tư c a các DNBH phi nhân th ñã th hi n rõ m t ph n ch ñ m b o kh năng thanh toán thư ng xuyên, an toàn và ñ m b o kh năng sinh y u là ñ u tư vào các hình th c an toàn cao như g i ti n vào các TCTD nhưng l i nh m ñ m b o quy n l i ñ i v i khách hàng tham gia b o hi m nên ho t m t ph n v n không nh l i ñư c ñ u tư vào kênh ñ u tư có nhi u r i ro cao ñ ng ñ u tư c a các DNBH phi nhân th ph i tuân th theo các quy ñ nh c a như c phi u, trái phi u c a các DN không có b o lãnh hay ñ u tư kinh doanh Nhà nư c v gi i h n t i ña c a ngu n v n DPNV ñ i v i m i danh m c ñ u tư b t ñ ng s n. ði m chung trong chi n lư c ñ u tư c a các DNBH phi nhân th (căn c vào m c ñ r i ro). Vi t Nam ñó là không có s khác bi t nhi u v t tr ng ñ u tư vào các hình th c M c dù lu t kinh doanh b o hi m cho phép các DNBH nói chung và các ñ u tư gi a các DNBH phi nhân th . DNBH phi nhân th nói riêng s d ng m t ph n v n nhàn r i ñ cho vay ñ i - Lư ng VCSH c a DNBH phi nhân th huy ñ ng ñư c còn m c th p. v i các doanh nghi p, t ch c kinh t có nhu c u vay v n. Tuy nhiên, hi n nay Theo phân tích c a 2.2.2.2 ñ gi m áp l c lên t su t sinh l i t i thi u trên t ng Ngân hàng Nhà nư c m i ch ban hành quy ch cho vay c a các t ch c tín v n ñ u tư, các DNBH phi nhân th c n ph i gia tăng ngu n v n ch s h u d ng ngân hàng mà chưa h có quy ch cho vay c a các t ch c tín d ng phi nh m tăng quy mô v n cho ho t ñ ng ñ u tư. Nhưng do danh m c ñ u tư dài ngân hàng. Các DNBH mu n cho vay tr c ti p thì v p ph i r t nhi u tr ng i ñó h n không có ñ nh hư ng rõ r t và cho th y ñư c hi u qu nên vi c thu hút các là các DNBH không th hoàn t t các th t c ñ m b o vay n theo quy ñ nh. nhà ñ u tư ñ u tư v n ch s h u cũng g p rào c n. Vi c không tăng ñư c v n ði u tr ng i này khi n cho ho t ñ ng cho vay c a các DNBH hi n nay g n ch s d n ñ n áp l c lên ho t ñ ng ñ u tư v i t su t l i nhu n t i thi u yêu như ñ u th c hi n dư i hình th c y thác cho vay. Vi c này v a t n th i gian, c u càng cao khi doanh thu phí b o hi m tăng lên t c là quy mô c a ho t ñ ng v a t n thêm chi phí mà gi m hi u qu ñ u tư. kinh doanh b o hi m m r ng. . Bên c nh ñó, nh ng quy ñ nh pháp lý v vi c góp v n vào DNBH nói Như v y, vi c xác ñ nh m t danh m c ñ u tư h p lý trong ng n h n và dài chung cũng d n ñ n h n ch ngu n v n ch s h u c a DNBH phi nhân th h n c n ñư c ñ t ra ñ i v i ho t ñ ng ñ u tư c a các doanh nghi p b o hi m (theo Thông tư 124/2012/TT-BTC). phi nhân th . Bên c nh ñó, quy mô và mô hình t ch c cho ho t ñ ng ñ u tư Th trư ng b o hi m ch u nhi u tác ñ ng t nh ng khó khăn c a n n kinh c a các DNBH phi nhân th cũng c n ñư c xem xét m t cách ñ y ñ . t th gi i và trong nư c Nguyên nhân t góc ñ vĩ mô Cu c kh ng kho ng kinh t th gi i t năm 2008 ñã khi n cho n n kinh t
17 18 c a các nư c và Vi t Nam b nh hư ng l n. Riêng ñ i v i Vi t Nam l m phát CHƯƠNG 3. GI I PHÁP NÂNG CAO HI U QU tăng cao, khi n cho Chính ph ph i th c hi n c t chi tiêu và ñ u tư tư công, HO T ð NG ð U TƯ C A CÁC DOANH NGHI P B O HI M ñi u này cũng ñã làm gi m nhu c u ñ i v i b o hi m, ñ ng th i r i ro trong n n PHI NHÂN TH VI T NAM kinh t tăng cao do các ho t ñ ng s n xu t kinh doanh g p khó khăn, thu nh p và tiêu dùng gi m sút, khi n cho chi phí b i thư ng và chi phí ho t ñ ng c a 3.1. Cơ h i và thách th c c a Vi t Nam trong phát tri n kinh t - xã h i doanh nghi p b o hi m tăng cao. Trong khi ñó, tình hình c nh tranh trong trong giai ño n t i nh ng năm g n ñây luôn di n ra gay g t, vì nh ng s n ph m b o hi m phi nhân 3.1.1. B i c nh qu c t và trong nư c th không có s khác bi t rõ r t gi a các DNBH nên d thu hút khách hàng Nh ng bi n ñ ng v chính tr B c Phi, Trung Ðông, kh ng ho ng n m i, nhi u DNBH phi nhân th ñã th c hi n chi n lư c gi m phí và m r ng công Châu Âu và th m h a ñ ng ñ t, sóng th n Nh t B n… ñã nh hư ng ñi u kho n HðBH, ñi u này cũng khi n cho các DNBH phi nhân th g p nhi u không nh ñ n các nư c trên th gi i và Vi t Nam. khó khăn trong ho t ñ ng kinh doanh b o hi . Ngoài ra ph i k ñ n s khó khăn 3.1.2. Cơ h i và thách th c trong phát tri n kinh t - xã h i c a Vi t chung c a bên mua b o hi m cũng làm gia tăng n phí b o hi m. Nam giai ño n t i Th trư ng ñ u tư t i Vi t Nam trong th i gian qua có ít cơ h i ñ u tư 3.2. Cơ h i và thách th c ñ i v i ngành b o hi m Vi t Nam sau khi gia Th trư ng ch ng khoán s t gi m m nh, g p nhi u khó khăn nh p WTO Th trư ng thi u ñ ng l c do kinh t vĩ mô b t n làm suy gi m ni m tin 3.2.1. Nh ng cơ h i và chính sách qu n lý c a NHNN làm h n ch dòng ti n vào ch ng khoán. Môi S n ñ nh v chính tr , kinh t c a Vi t Nam trư ng kinh t vĩ mô không thu n l i có l là nguyên nhân l n nh t khi n th Pháp lu t ngày càng hoàn thi n và mang tính tương thích v i nhau trư ng ch ng khoán s t gi m m nh. T ng l p dân cư có thu nh p cao ngày càng ñông ñ o Th trư ng b t ñ ng s n ñóng băng chưa tìm ñư c gi i pháp h u hi u Nh n th c v nhu c u, tác d ng c a b o hi m ngày m t nâng cao ñ tháo g khó khăn 3.2.2. Nh ng thách th c Th trư ng b t ñ ng s n Vi t Nam ñã hình thành m t cách t phát trong S lư ng các DNBH ñư c c p phép ho t ñ ng ngày m t gia tăng th i gian qua khi n cho ho t ñ ng giao d ch thi u lành m nh, giao d ch ng m Các DNBH ho t ñ ng nư c ngoài ñư c cung c p m t s s n ph m còn chi m t tr ng l n. S bi n ñ ng ph c t p v giá c , vi c kinh doanh ch BH qua biên gi i (vào Vi t Nam) y u trên th trư ng “phi chính th c”, tình tr ng ñ u cơ, hi n tư ng s t ñ t ñ t Kênh phân ph i s n ph m b o hi m chưa chuyên nghi p bi n di n ra liên t c nên không ph n ánh ñúng quan h cung c u trên th trư ng Vi c gi i quy t b i thư ng còn nhi u vư ng m c và c s y u kém trong qu n lý th trư ng b t ñ ng s n ñã khi n cho th trư ng ð u tư công ngh thi u ñ ng b , kém hi u qu b t ñ ng s n Vi t Nam phát tri n quá nóng và kém b n v ng. Ngoài ra, nh ng Tác ñ ng x u c a cu c kh ng ho ng tài chính hi n nay tác ñ ng c a cu c kh ng ho ng kinh t th gi i và trong nư c trong th i gian 3.3. ð nh hư ng ho t ñ ng ñ u tư ñ i v i các doanh nghi p b o hi m qua cũng ñã làm nh hư ng x u ñ n th trư ng b t ñ ng s n. phi nhân th Vi t Nam Nh ng nguyên nhân khách quan trên ñã khi n cho lĩnh v c ñ u tư c a các 3.3.1. ð nh hư ng phát tri n th trư ng b o hi m nói chung và th DNBH phi nhân th b thu h p ho c có ñ u tư thì m c ñ ñ u tư là nh do r i trư ng phi nhân th Vi t Nam nói riêng ro là r t cao khi n cho ho t ñ ng ñ u tư b nh hư ng Lu t pháp t o ñi u ki n thu n l i cho các DNBH tri n khai các nghi p
19 20 v nh m ñáp ng hơn n a nhu c u c a ngư i dân, góp ph n vào s n ñ nh Th nh t, s n ph m d ch v phong phú và ña d ng n n kinh t . Th hai, phát tri n các kênh phân ph i hi n ñ i Trong Chi n lư c phát tri n th trư ng b o hi m Vi t Nam 2011 – 2020 Th ba, các chương trình ti p th , xúc ti n bán hàng ph i liên t c và h p d n trình Chính ph t i ñây, ngành b o hi m ñ t m c tiêu ñ t 3% GDP vào năm Th tư, cơ c u l i b máy t ch c và ñào t o ñ i ngũ nhân s chuyên nghi p 2015 và năm 2020 ñ t 4% GDP. Th năm, ñ u tư m nh cho công ngh thông tin… 3.3.2. ð nh hư ng ho t ñ ng ñ u tư ñ i v i các doanh nghi p b o hi m • Phát tri n ngu n v n ñ u tư t huy ñ ng VCSH phi nhân th Vi t Nam Theo các tính toán trong lu n án, t su t sinh l i t i thi u trên v n ñ u tư là Ho t ñ ng b o hi m phát tri n s tăng ngu n v n ñ u tư, m r ng nh ng khá cao (m c cao nh t là 38%). Áp l c lên t su t sinh l i t i thi u trên v n ñ u cơ h i ñ u tư và thúc ñ y ho t ñ ng ñ u tư phát tri n. Ho t ñ ng ñ u tư phát tư có th gi m ñi khi lư ng VCSH tăng lên. N u VCSH c a các DNBH phi tri n s t o thêm nhi u l i nhu n cho DNBH và ñ nh hư ng ñó s ñư c c th nhân th ñ t ñư c m c g p 5 l n so v i nghĩa v n thì t su t sinh l i cao nh t hóa như sau: c n ñ t trên v n ñ u tư là 17%. Do v y, DN c n ph i tăng cư ng huy ñ ng Ho t ñ ng ñ u tư ph i ñư c nh n th c rõ v i vai trò là ho t ñ ng chính VCSH. ð tăng tính h p d n cho các c phi u c a DNBH phi nhân th thì mang tính ch t quy t ñ nh ñ i v i DNBH Vi t Nam. DNBH phi nhân th thông qua vi c phát tri n m r ng các ho t ñ ng kinh C n xây d ng chi n lư c phát tri n ho t ñ ng ñ u tư trong t ng th i doanh b o hi m v i s ña d ng s n ph m và tìm ki m các nghi p v b o hi m ñi m nh t ñ nh bao g m chi n lư c t ng th , chi n lư c giai ño n, chi n lư c m i, ch ng h n: b o hi m cho các ho t ñ ng trong ngành nông nghi p và ch b ph n, trong ñó, chú tr ng t i phát tri n ngu n v n, xây d ng danh m c ñ u bi n th c ph m. Bên c nh ñó, c n ñ m b o s minh b ch báo cáo tài chính ñ tư t i ưu và qu n lý danh m c ñ u tư trung và dài h n. các nhà ñ u tư th y ñư c ti m năng trong ho t ñ ng KDBH. Hoàn thi n t ch c ho t ñ ng ñ u tư, c th là mô hình t ch c ph i phù V dài h n, Chính ph c n xem xét l i cơ c u ñ u tư h p lý c a n n kinh t h p v i t ng DNBH c th , v i t ng quy mô ngu n v n ñ u tư. ñ t o ra môi trư ng ñ u tư hi u qu cho các DNBH phi nhân th nói riêng và Ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH Vi t Nam ph i t ng bư c t n d ng t i các nhà ñ u tư nói chung. Bên c nh ñó Chính ph cũng c n có bi n pháp tích ña ngu n v n ñ u tư trong gi i h n ngu n v n nh t ñ nh, ph i xây d ng ñư c c c ñ phát tri n th trư ng b o hi m nhân th và phi nhân th . Các th ch danh m c ñ u tư ña d ng hóa và t i ưu hóa nh m ñ t t i l i nhu n cao nh t v i chính sách c n hư ng t i ñ t ngành b o hi m ñóng vai trò trung gian trên th ñ r i ro cho ngu n v n th p nh t. trư ng v n bên c nh ngành ngân hàng 3.4.1. Nhóm gi i pháp vi mô Nâng cao năng l c tài chính 3.4.1.1. Gi i pháp nâng cao kh năng sinh l i Tăng cư ng h p tác hơn n a v i các DNBH l n trên th gi i Phát tri n ngu n v n ñ u tư 3.4.1.2. Gi i pháp nâng cao năng l c ñ u tư • Phát tri n ngu n v n ñ u tư t doanh thu ho t ñ ng kinh doanh b o hi m Th c hi n ñ u tư mang tính chuyên nghi p ð phát tri n ngu n v n ph c v cho ho t ñ ng ñ u tư, các DNBH c n Hư ng t i danh m c ñ u tư ña d ng ph i ñ y m nh phát tri n ho t ñ ng kinh doanh b o hi m c a mình và m t Các doanh nghi p b o hi m phi nhân th c n xem xét t l v n ñ u tư trong nh ng bi n pháp c n ph i làm ngay ñó là phát tri n b o hi m bán l , cho các phương th c ñ u tư: ngân qu , hư ng l i, phòng v , t o l p th trư ng b ng cách: và n m quy n ki m soát. Qu n lý danh m c ñ u tư theo phương pháp ch ñ ng hay b ñ ng ho c k t h p v i c hai phương pháp. Doanh nghi p b o hi m phi
21 22 nhân th hư ng ñ n là nhà ñ u tư chuyên nghi p v i trình ñ chuyên môn hóa Trong các trư ng h p này, phí thuê tài s n có th d n ñ n l i nhu n c a DNBH phi cao, vì v y, c n phân b ngu n v n vào các hình th c ñ u tư trên. nhân th tăng lên. Nâng cao năng l c phân tích ñ u tư 3.4.1.6. Gi i pháp qu n tr r i ro ñ u tư Các nhà phân tích ñ u tư c n có ki n th c v ñ nh phí b o hi m ñ hi u rõ Qu n tr r i ro ñ u tư là m t công vi c ph c t p và khó khăn trong ñi u t su t chi t kh u trung bình c a các h p ñ ng b o hi m ñang th c hi n, t ñó ki n kinh t th gi i hi n nay, vì v y, n u mu n phát tri n hoàn thi n vi c qu n ñ t ra m c t su t l i nhu t t t nh t cho v n ñ u tư t qu d phòng. Bên c nh tr r i ro ñ u tư, các DNBH c n ph i t n d ng ngu n nhân l c, ñó là ñ i ngũ ñó, h ư c tính s thay ñ i v t l chi tr b i thư ng qua các năm. Khi có các các nhà ñ nh phí b o hi m. Vì ñây là nh ng ngư i th c hi n nh ng công vi c thông s v phân ph i xác su t c a t l chi tr , h có th ư c tính ñư c m c t ñ c thù trong ho t ñ ng kinh doanh b o hi m. Nhưng v m t ki n th c, h l i su t sinh l i trên v n ñ u tư (bao g m v n ch s h u) t i thi u c n ñ t. có nh ng n n t ng ki n th c cơ b n chung v i các nhà phân tích ñ u tư, ñ nh 3.4.1.3. Gi i pháp xây d ng danh m c ñ u tư ng n h n giá ñ u tư và qu n tr r i ro. Do ñó, h có kh năng phát tri n nghi p v c a M t trong các nguyên nhân mà t su t sinh l i trên t ng v n ñ u tư còn th p mình trong lĩnh v c phân tích, ñ nh giá ñ u tư và qu n tr r i ro. là do các DNBH phi nhân th không phát tri n các kênh ñ u tư ng n h n ngoài 3.4.1.7. Gi i pháp nâng cao nghi p v qu n tr r i ro cho ho t ñ ng tín d ng vi c ch y u g i ti n vào các TCTD. ð kh c ph c như c ñi m này, có th xây Các DNBH phi nhân th v i ñ i ngũ chuyên viên tính toán ñ nh phí và d ng m t danh m c ñ u tư các c phi u v i v th kinh doanh chênh l ch giá. ðây phân tích ñ u tư thư ng am hi u v lĩnh v c toán tài chính, b o hi m có th là m t hình th c ñ u tư ng n h n khá ph bi n và có m c ñ thanh kho n tương th c hi n vi c tính toán x p h ng tín d ng c a các doanh nghi p theo các ñ i cao. Nhưng ngư c l i ñòi h i nhà ñ u tư ph i theo dõi, phân tích di n bi n phương pháp hi n ñ i, ñây là ho t ñ ng c n thi t và không th thi u ñ ñ y hàng ngày trên th trư ng ch ng khoán ñ có nh ng quy t ñ nh phù h p. Vì v y, m nh các ho t ñ ng tín d ng. tuy là m t kênh ñ u tư h p d n nhưng ph i ñ i m t v i r i ro mà ch có các nhà 3.4.1.8. Gi i pháp khác ñ u tư chuyên nghi p m i có th ñ m ñương ñư c trong vi c gi m thi u r i ro. ð y m nh ho t ñ ng h tr các ho t ñ ng ñ u tư 3.4.1.4. Gi i pháp xây d ng danh m c ñ u tư dài h n d a trên VCSH Ch ñ ng qu n lý ngo i t Ngu n VCSH s ñư c s d ng m t ph n ñ ñ u tư dài h n cho m t danh 3.4.2. Nhóm gi i pháp vĩ mô m c các tài s n. Trong trư ng h p này DNBH phi nhân th c n xác ñ nh ñ u tư 3.4.2.1. V cơ ch chính sách vào các c phi u công ty v i v th n m gi dài h n, ñ ng th i danh m c ñ u tư - Chính ph c n ti p t c hoàn thi n cơ ch , chính sách, môi trư ng pháp c n ph i ña d ng hóa trên các lĩnh v c khác nhau c a n n kinh t ñ ñ m b o lý ñ t o hành lang thu n l i cho ho t ñ ng b o hi m và ho t ñ ng ñ u tư m c ñ n ñ nh c a các ch tiêu tài chính. phát tri n b n v ng. 3.4.1.5. Phát tri n ho t ñ ng cho thuê tài chính - Ngân hàng Nhà nư c s m xem xét ñ c p phép cho các DNBH có ñ ñi u Ho t ñ ng cho thuê tài chính v m t m t nào ñó có th xem tương ñương như ki n ñư c th c hi n nghi p v cho vay tr c ti p cho vay có tài s n ñ m b o, nhưng t su t l i nhu n t ho t ñ ng này có th cao. - Chính ph c n ñưa ra quy ñ nh v m c VCSH t i thi u ñ ñ m b o kh DNBH phi nhân th có th thành l p công ty cho thuê tài chính ñ th c hi n vi c cho năng thanh toán c a các DNBH phi nhân th . thuê các tài s n này. ð i v i tài s n cho thuê, khi tính phí thuê s bao g m c phí b o 3.4.2.2. Tăng cư ng vai trò qu n lý c a Nhà nư c hi m tài s n và các h p ñ ng b o hi m tài s n có th ñư c cung c p b i chính DNBH - Ti p t c hoàn thi n và c th hoá Lu t Kinh doanh b o hi m b ng các văn phi nhân th . Như v y, ho t ñ ng cho thuê tài chính s giúp các DNBH phi nhân th b n hư ng d n c th phù h p v i cam k t WTO. có th b o hi m giá tr các tài s n c a mình, ñ ng th i tăng ñư c doanh thu cho DN. - Ti p t c tăng cư ng ki m tra, giám sát ho t ñ ng kinh doanh b o hi m và
23 24 các ho t ñ ng tài chính có liên quan. K T LU N - Theo dõi ch t ch nh ng di n bi n c a th trư ng tài chính và th trư ng b o hi m th gi i Thông qua vi c th c hi n ñ tài “Hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a các - Hoàn thi n các quy ñ nh pháp lu t và ki n toàn b máy t ch c, ho t DNBH phi nhân th Vi t Nam, tác gi ñã có nh ng ñóng góp ch y u sau: ñ ng c a Hi p h i b o hi m Vi t Nam Lu n án ñã khái quát ñư c cơ s lý lu n v DNBH phi nhân th , ñ c ñi m - Xây d ng h th ng các ch tiêu hoàn ch nh ph c v cho công tác giám sát ho t ñ ng cũng như ñ c ñi m và vai trò c a ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH th trư ng b o hi m ñư c ch t ch . phi nhân th . Xu t phát t m c tiêu c a ñ tài nghiên c u, lu n án ñã khái quát - Th c hi n các nguyên t c và chu n m c qu c t trong vi c giám sát. rõ nét khái ni m hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH phi nhân th và xác 3.4.2.3. Xây d ng cơ c u ñ u tư cho n n kinh t ñ t o ra các kênh ñ u tư hi u qu ñ nh tiêu chí ñánh giá rõ ràng phù h p v i ñ c thù c a ngành kinh doanh b o DNBH phi nhân th v i vai trò là nhà b o hi m cho n n kinh t b ng cách hi m phi nhân th như t su t sinh l i c a ho t ñ ng ñ u tư ñ m b o kh năng ña d ng hóa s n ph m b o hi m và tác ñ ng tr l i ñ i v i cơ c u ñ u tư c a n n thanh toán t n th t l n, r i ro danh m c ñ u tư thông qua h s bêta ñ m b o an kinh t thông qua vai trò c a nhà ñ u tư. ð ngành b o hi m phi nhân th có th toàn cho ho t ñ ng kinh doanh, t l ñ u tư ng n h n ñ m b o kh năng thanh th c hi n ñư c nhi m v c a mình, Chính ph c n có chính sách như m t s toán thư ng xuyên. thúc ñ y và ñ nh hư ng thay ñ i cơ c u ñ u tư. C th , trư c m t Chính ph c n Trên cơ s khái ni m hi u qu ho t ñ ng ñ u tư ñã ñư c hình thành m t ñ nh hư ng phát tri n ngành ch bi n nông s n, th c ph m; phát tri n công ngh cách khoa h c, lu n án ñã hình thành phương pháp v n d ng các lý thuy t qu n sau thu ho ch và công nghi p nh trong nông nghi p. Chính ñi u này s t o ra tr tài chính, lý thuy t ñ u tư và qu n tr r i ro hi n ñ i trong các thư c ño c a cho th trư ng cho b o hi m phi nhân th có cơ h i phát tri n thêm s n ph m b o các ch tiêu ñánh giá như mô hình qu n tr r i ro VaR, mô hình ñ nh giá tài s n hi m m i. V i ñi u ki n khí h u và ñ a lý thu n l i cho Vi t Nam khai thác ti m năng tăng trư ng t ngành nông nghi p, nghi p v b o hi m trong nông nghi p v n CAPM, các mô hình kinh t lư ng phân tích m i quan h gi a các nhân t phát tri n s phát huy t i ña hi u qu các ngu n l c cho n n kinh t . nh hư ng ñã ñư c s d ng cho vi c tính toán theo các thư c ño ñã ñ ra. B ng 3.4.3. L trình th c hi n các gi i pháp ñ nâng cao hi u qu ho t ñ ng các s li u c th , ñ y ñ lu n án ñã v n d ng các phương pháp tính toán, ñ u tư c a các doanh nghi p b o hi m phi nhân th Vi t Nam nghiên c u trong tài chính hi n ñ i ñ ñánh giá th c tr ng hi u qu ho t ñ ng Trong th i gian t i Chính ph c n ñưa ra quy ñ nh v m c VCSH t i thi u ñ u tư c a DNBH phi nhân th Vi t Nam hi n nay, ñ ng th i ñ xu t h th ng ñ i v i các DNBH phi nhân th ñ t o ra ñ ng l c tìm ki m các kênh ñ u tư thu các gi i pháp nh m nâng cao hi u qu ho t ñ ng ñ u tư c a các DNBH phi hút v n trên th trư ng c a các DN. Song song v i ñó, Chính ph c n khuy n nhân th . Nghiên c u này s giúp cho vi c ñ nh hư ng các DNBH t i th trư ng khích các DNBH phi nhân th th c hi n ho t ñ ng cho thuê tài chính, tín d ng Vi t Nam phát tri n theo các mô hình hoàn ch nh ñã hình thành t i các th v i s giám sát ch t ch v VCSH. V ñ nh hư ng ñ u tư cho n n kinh t c n trư ng b o hi m lâu ñ i trên th gi i v i các ñ xu t v :(i) S liên k t gi a các hư ng ñ n phát tri n các ngành công nghi p h tr cho nông nghi p. Khi th c b ph n ñ nh phí - ñ u tư và qu n tr r i ro;(ii) M r ng danh m c ñ u tư ra th hi n các ñi u này s t o ra các l c ñ y giúp các DNBH phi nhân th phát tri n trư ng khu v c và qu c t . và tác ñ ng tr l i ñ i v i vi c cân ñ i ñ u tư c a n n kinh t . Bên c nh ñó, Bên c nh nh ng ñi m m i trên, lu n án v n còn m t s v n ñ c n hoàn ñ nh hư ng niêm y t c phi u c a DNBH phi nhân th trên th trư ng v n qu c thi n hơn. Chưa xây d ng m t danh m c ñ u tư c th ñ giúp cho các DNBH t cùng v i s h i nh p c a ngành b o hi m s mang l i cơ h i ñ u tư m i cho phi nhân th Vi t Nam có cơ s ñ tham kh o. n n kinh t .