Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Hoàn thiện chính sách quản lý vốn của Nhà nước trong doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:13

Thêm vào BST

Báo xấu

4
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế "Hoàn thiện chính sách quản lý vốn của Nhà nước trong doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa" được nghiên cứu với mục đích: Nghiên cứu chính sách quản lý VNN đầu tư trong DN sau CPH được hình thành từ quá trình CPH DNNN (gọi tắt là DN CPH) và tình hình thực hiện chính sách, những vướng mắc trong việc thực hiện chính sách quản lý VNN trong DN sau CPH trong thời gian qua để từ đó đề xuất phương hướng hoàn thiện việc chính sách quản lý VNN trong tron DN sau CPH nhằm đưa ra các giải pháp hoàn thiện chính sách quản lý VNN có hiệu quả trong công ty cổ phần được hình thành từ CPH DN nhà nước trong thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Kinh tế: Hoàn thiện chính sách quản lý vốn của Nhà nước trong doanh nghiệp nhà nước sau cổ phần hóa

1 2 L IM ð U DNNN Hà N i”(2001) c a Nguy n M u Quy t, “M t s gi i pháp nh m thúc ñ y CPH DNNN trong công nghi p Vi t Nam”(2003) c a Hoàng Kim 1. S c n thi t nghiên c u ñ tài Huy n và “ð y m nh CPH DNNN thu c ngành Bưu chính vi n thông Vi t C ph n hóa (CPH) doanh nghi p nhà nư c (DNNN) là gi i pháp quan Nam”(2005) c a Nguy n Th Ng c Lan. Nghiên c u trong ph m vi DNNN tr ng trong vi c s p x p, t ch c l i, ñ i m i và nâng cao hi u qu DNNN. c a t ng công ty có Vũ ðình Hi u v i “M t s gi i pháp nh m thúc ñ y ti n Qua g n 20 năm th c hi n, quá trình CPH DNNN ñã ñ t ñư c nh ng thành trình CPH DNNN t i T ng công ty cơ ñi n nông nghi p và th y l i (B Nông t u ñáng k . Tuy nhiên, quá trình này cũng b c l nh ng v n ñ b t c p, nghi p và Phát tri n nông thôn”(2003) hay Hoàng Th Minh trong “ð y trong ñó n i lên v n ñ hi u qu s d ng v n trong các DNNN sau CPH (DN m nh CPH DNNN thu c T ng công ty Lương th c mi n B c” (2006) và Tr n sau CPH) th p. M t trong các nguyên nhân ch y u là do công tác qu n lý Nam H i trong “Th c tr ng CPH T ng công ty Bưu chính Vi n thông Vi t v n nhà nư c (VNN) trong các DN sau CPH h n ch . Theo l trình CPH Nam: kinh nghi m và gi i pháp”(2006). Dù ti p c n ph m vi nào, ñi m DNNN ñã ñư c Th tư ng Chính ph phê duyêt s có 17 t p ñoàn kinh t và chung các nghiên c u t p trung h th ng hóa cơ s lý lu n v CPH, ñánh giá g n 70 t ng công ty nhà nư c v i s VNN kho ng 500 ngàn t ñ ng ñư c m t cách khoa h c v di n bi n quá trình CPH nh m tìm ra nh ng v n ñ khó CPH, do ñó Chính ph Vi t Nam ñã ban hành chính sách qu n lý VNN trong khăn và b t c p trong tri n khai th c hi n. Trên c s ñó, các tác gi ñ u ñã DN sau CPH tuy ñã giúp cho công tác qu n lý VNN thu n l i hơn. Nhưng ñ xu t các nhóm gi i pháp ñ y nhanh ti n trình CPH DNNN trong ph m vi quá trình tri n khai th c hi n ñã phát sinh nhi u b t c p. Thêm vào ñó, h nghiên c u c a mình. th ng chính sách còn thi u và chưa ñ ng b nên không th gi i quy t t t ð các gi i pháp ñ xu t phù h p v i th c ti n, các tác gi luôn c g ng nh ng vư ng m c trong công tác qu n lý VNN DN sau CPH. T th c t tìm ra nh ng ñi m khác bi t c a DNNN trư c và sau CPH. ði n hình trong này, yêu c u ñ t ra cho các nhà khoa h c c n th c hi n nghiên c u m t cách s ñó là Bùi Qu c Anh v i “Nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n v CPH và ñ y ñ và toàn di n v quá trình CPH DNNN nói chung và công tác qu n lý sau CPH các DNNN Vi t Nam- l y ví d trong ngành giao thông v n VNN trong các DN sau CPH nói riêng. ð c bi t là chính sách qu n lý VNN t i”(2008). Thành công l n nh t c a tác gi chính là ph n ánh ñ y ñ b c trong DN sau CPH ñ nhà nư c có can thi p h p lý nh m nâng cao hiêu qu tranh v CPH các DNNN trong ngành giao thông v n t i và tình hình ho t ho t ñ ng c a các DN sau CPH cũng như ñ m b o t t vai trò ch ñ o c a các ñ ng c a các công ty sau CPH, ñ c bi t ch ra các v n ñ chính mà DN ph i doanh nghi p (DN) này trong n n kinh t . ñ i m t sau khi CPH như: s h u c a DN sau CPH, qu n tr và ñi u hành 2. T ng quan nghiên c u DN, phân ph i và lao ñ ng c a các DN sau CPH. Tác gi ñã ñ xu t phương M t s nghiên c u ñi n hình v CPH và quá trình CPH DNNN hư ng và các nhóm gi i pháp khá c th , tuy nhiên ch áp d ng trong các Vi t Nam DNNN ngành giao thông. Nh ng nghiên c u ñư c th c hi n vào nh ng năm 90 c a th k 20 t p Vi c phát hi n ñúng các v n ñ t n t i, phát sinh c a DN sau CPH s trung chú y u vào v n ñ lý lu n v CPH và bàn v vi c ti n hành CPH góp ph n nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a các DN nên Tr n Ti n Cư ng DNNN Vi t Nam như “CPH DNNN Vi t Nam”(1992) c a Hoàng Công ch t p trung vào “Các v n ñ t n t i và phát sinh c a DN sau CPH ña Thi và Phùng Th ðoan, hay “Nh ng v n ñ lý lu n và th c ti n c a CPH khu d ng s h u”(2010). Theo ông, v n ñ tài chính DN là khó khăn DNNN v c kinh t qu c doanh”(1993) c a y ban V t giá nhà nư c ho c “Cơ s thư ng xuyên ph i ñ i m t trư c và sau CPH. Nh ng vư ng m c này ñư c khoa h c c a vi c chuy n ñ i m t s DNNN thành CTCP Vi t Nam”(1993). làm rõ hơn trong “ M t s vư ng m c v tài chính ñ i v i DN sau CPH và Ngoài ra, có công trình v a nghiên c u v lý lu n v a nghiên c u quá trình ña d ng s h u”(2001) c a Lê Hoàng H i. Theo ông, n u v n ñ tài chính CPH m t s qu c gia như “CPH DNNN cơ s lý lu n và kinh nghi m th c không ñư c gi i quy t m t cách tri t ñ và h p lý thì s nh hư ng không ti n”(1996) c a Nguy n Ng c Quang, hay ch t p trung duy nh t vào kinh nh ñ n ti n trình CPH, ñ c bi t là hi u qu ho t ñ ng c a DNNN. ð làm nghi m c a các qu c gia trên th gi i như Hoàng ð c T o v i “CPH DNNN- rõ tác ñ ng c a tài chính ñ i v i ti n trình CPH các DNNN Vi t Nam, Vũ kinh nghi m th gi i”(1993) nh m rút bài h c áp d ng vào quá trình CPH Ng c Khuê ñã th c hi n “Gi i pháp tài chính- tín d ng góp ph n thúc ñ y DNNN Vi t Nam. quá trình CPH DNNN Vi t Nam hi n nay”(1999), “Gi i pháp tài chính góp V i mong mu n ñ y nhanh quá trình CPH m t ñ a phương hay lĩnh ph n thúc ñ y quá trình CPH DNNN Vi t Nam hi n nay”(2002) c a ð ng v c, ngành c th . M t lo t các nghiên c u ñã ñư c th c hi n, trong ñó Th Bích Thu n và “Gi i pháp tài chính góp ph n thúc ñ y quá trình CPH ph m vi m t ñ a phương, ngành có “Bi n pháp ñ y nhanh ti n trình CPH DNNN Vi t Nam” (2005) c a Ph m ðình Toàn. Các tác gi có ñóng góp l n
3 4 v lý lu n, th c ti n trong ñ xu t các gi i pháp tài chính góp ph n thúc ñ y nghiên c u, Vi t Nam m i ti n hành công cu c c i cách DNNN. Do ñó, quá trình CPH các DNNN. “CPH DNNN Hà N i và m t s v n ñ hoàn thi n qu n lý DN sau Không tham v ng gi i quy t câu chuy n c a c nư c, tác gi ð ng CPH”(2003) c a tác gi Nguy n Vi t Ti n th c hi n năm 2003 ñư c coi như Thanh Vân, Nguy n Ng c Hi u, Nguy n Qu c Dũng t p trung vào Hà N i là m t nghiên c u v i các gi i pháp ñư c ki n ngh xu t phát t th c ti n quá như “Gi i pháp tài chính nh m thúc ñ y ti n trình CPH DNNN t i Hà trình CPH các DNNN. Tuy nhiên, ph m vi c a nghiên c u là Hà N i nên N i”(2004); Nguy n Văn Th ng t p trung vào Hà Tây v i “Gi i pháp tài nhi u k t lu n cũng như ki n ngh có th không phù h p v i ñ a phương khác chính nh m thúc ñ y quá trình CPH các DNNN c a t nh Hà Tây”(2006). Các ho c ngành, lĩnh v c c th . tác gi ñ xu t các gi i pháp nh m thúc ñ y quá trình CPH DNNN trong Trong “Nhà nư c v i tư cách là nhà ñ u tư: CPH, tư nhân hóa và ph m vi m t lĩnh v c, ngành c th như “Gi i pháp v tài chính tín d ng chuy n ñ i DNNN t i Vi t Nam” (2006), Scott Cheshier và các c ng s cho nh m thúc ñ y quá trình CPH DNNN trong lĩnh v c s n xu t v t li u xây r ng tình tr ng th t thoát VNN ñã làm c n ki t ngu n l c c a nhà nư c, gây d ng” c a Tr nh Th Kim Ngân (1999), hay m t lo t các nghiên c u t p trung phương h i cho tính n ñ nh c a n n kinh t vĩ mô ñòi h i nhà nư c xác ñ nh vào các T ng công ty như “Gi i pháp tài chính nh m thúc ñ y quá trình CPH l i vai trò c a mình: chuy n t qu n lý tr c ti p tài s n nhà nư c sang t p DNNN t i T ng công ty xu t nh p kh u xây d ng Vi t Nam” (2004) Nguy n trung vào qu n lý ñ u tư, ñ DNNN phát huy vai trò ch ñ o trong n n kinh t Ti n ð t năm 2004, Bùi Minh Thu n năm 2004, Văn Th Nguy t Hoa năm c n b o toàn và phát tri n VNN trong các DN sau CPH. 2005. M t s nghiên c u khác t p trung vào các DNNN c a các B và t p Nguy n M nh Th ng, trong “ ñ i m i qu n lý VNN các công ty v a ñoàn l n như “Gi i pháp tài chính thúc ñ y CPH các DNNN thu c B Qu c và nh sau CPH – l y ví d CTCP bánh k o H i Châu”(2008) ñã xây d ng phòng”(2006) c a Nguy n Thành Trung, T Quang Trung năm 2008, và lý thuy t v ñ i m i công tác qu n lý VNN các công ty v a và nh sau CPH Nguy n Th Dung năm 2007. DNNN và v n d ng phân tích, ñánh giá công tác qu n lý VNN trong CTCP Dù ti p c n góc ñ nào, các tác gi ñ u th ng nh t: v n ñ tài chính là bánh k o H i Châu. Trên tình hu ng c th này, tác gi ñã ñ xu t m t s gi i m t trong nh ng y u t gây tr ng i l n ñ i v i ti n trình CPH DNNN và c n pháp ch y u nh m ñ i m i qu n lý VNN các công ty v a và nh sau CPH ñư c quan tâm nghiên c u DN sau CPH nh m xem xét tác ñ ng tiêu c c DNNN như xây d ng l trình ñ y nhanh vi c thoái VNN các DN v a và c a nó ñ n ho t ñ ng c a các DN này. Trong “Gi i pháp tài chính nh m phát nh sau CPH, xây d ng cơ ch ph i h p gi a SCIC và DN trong qu n lý tri n DNNN sau CPH”(2007) c a Mai Công Quy n, tác gi làm rõ nh ng v n ph n VNN, hoàn thi n mô hình và cơ ch ho t ñ ng c a SCIC, tái c u trúc ñ liên quan ñ n tài chính và h tr tài chính cho DN sau CPH, ñ c bi t là DN sau CPH, x lý t n ñ ng c a công ty, xác ñ nh rõ trách nhi m c a NðD nh ng khó khăn và t n t i c a các DN sau CPH, trong ñó v n bao g m có ph n VNN trong DN, và ñ i m i ch ñ phân ph i trong DN . huy ñ ng, qu n lý cũng ñư c nh c ñ n như là m t v n ñ mà các CTCP ph i Qu n lý v n ñã khó mà qu n lý VNN còn ph c t p hơn nhi u. Vì v y ñ i m t. Theo tác gi , c n có các gi i pháp c th nh m tăng cư ng h tr tài theo Lê ðăng Doanh, “Qu n lý VNN c n l trình”(2009). ð ph c v xây chính như: hoàn thi n h th ng chính sách h tr tài chính, tăng cư ng ti m d ng l trình qu n lý v n thích h p, tác gi Phan Hoài Hi p ti n hành “ðánh l c v tài chính, c ng c và phát tri n th trư ng ch ng khoán ñ tăng cư ng giá th c tr ng qu n lý VNN ñ u tư vào DN ”(2008). ðây là m t nghiên c u kh năng huy ñ ng v n và x lý các v n ñ tài chính t n ñ ng trong các khá toàn di n v công tác qu n lý VNN vì ñã h th ng hóa chính sách ñ u tư DNNN sau CPH. VNN vào DN cũng như phương th c ñ u tư và qu n lý VNN t i DN qua các Các nghiên c u ñi n hình v v n ñ v n, qu n lý v n và chính sách giai ño n. Tuy các phát hi n c a tác gi ñư c ñánh giá cao nhưng chưa ñư c qu n lý VN trong DNN sau CPH áp d ng vào ñ xu t gi i pháp cho công tác qu n lý VNN trong các DN . Nghiên c u ñư c coi là s m và sâu nh t v v n ñ v n trong CPH Qu n lý VNN dù b ng cách nào thì cũng theo khuôn kh pháp lý. DNNN ñư c Lê Chi Mai th c hi n năm 1993 “V n ñ v n trong CPH DN Chính vì v y, s xu t hi n chính sách qu n lý VNN t o ñi u ki n thu n l i nhà nư c”(1993). Tác gi ñã làm n i b t b c tranh v kh ng ho ng v n cho công tác qu n lý VNN. Tuy nhiên, quá trình tri n khai th c hi n s n y trong kinh t qu c doanh mà có th gi i quy t ñư c b ng cách CPH. Bên sinh “Nh ng t n t i, vư ng m c chính sách qu n lý VNN t i DN sau CPH c nh ñó, tác gi ñ xu t các ki n ngh v các ñi u ki n ñ hình thành mô và m t s gi i ph i kh c ph c”(2009), tác gi Tr n Xuân Long cho r ng bên hình t o v n và qu n lý v n trong các DNNN ñư c CPH và ch ra m t s c nh quá trình săp x p và CPH DNNN, vi c qu n lý VNN t i các DN sau v n ñ c p bách v v n c n gi i quy t thu c ph m vi DNNN ñư c CPH. CPH là m t v n ñ c n ñư c quan tâm và s m gi i quy t nh m th c hi n Tuy nhiên, các ñ xu t này n ng lý thuy t vì th c t th i ñi m th c hi n ñ ng b qu n lý giám sát c a nhà nư c trên c hai vai trò qu n lý nhà nư c và
5 6 ch s h u v n. Tác gi ñã ch ra có 5 vư ng m c l n trong cơ ch qu n lý CPH. Trong b i c nh ñó, NCS ñã ch n “Hoàn thi n chính sách qu n lý v n VNN t i DN sau CPH và nh ng vư ng m c này ch ñư c gi i quy t n u như c a Nhà nư c trong DN sau CPH” là ñ tài nghiên c u. có m t hành lang pháp lý ñ ng b . Vì v y, trong m t nghiên c u khác “ 3. M c ñích, ñ i tư ng, ph m vi, phương pháp nghiên c u, k t c u Chính sách qu n lý VNN t i các DN sau CPH (2009), tác gi Tr n Xuân Lu n án Long kh ng ñ nh: qu n lý VNN t i DN sau CPH chưa có qui ñ nh c th riêng 3.1. M c ñích nên d n ñ n công tác qu n lý VNN trong các DN sau CPH phát sinh nhi u M c ñích c a lu n án là nghiên c u chính sách qu n lý VNN ñ u tư vư ng m c trong ñ i di n ch s h u VNN, v n ñ ngư i ñư c c làm ñ i trong DN sau CPH ñư c hình thành t quá trình CPH DNNN và tình hình th c di n VNN t i DN sau CPH. Do ñó, tác gi ñã ñ xu t m t s hư ng hoàn hi n chính sách, nh ng vư ng m c trong vi c th c hi n chính sách qu n lý thi n nh m t o l p m t khuôn kh hanh lang pháp lý cho công tác qu n lý VNN trong DN sau CPH trong th i gian qua ñ t ñó ñ xu t phương hư ng VNN trong DN sau CPH. hoàn thi n vi c chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH nh m ñưa ra các m t góc ñ khác, tác gi Tr n Văn Hi n cho r ng c n ñ y m nh công gi i pháp hoàn thi n chính sách qu n lý VNN có hi u qu trong CTCP ñư c tác giám sát tài chính DNNN trong “Tăng cư ng ki m tra, giám sát tài chính hình thành t CPH DNNN trong th i gian t i. DNNN”(2008). Theo ông, quá trình s p x p l i DNNN ñã có nhi u chính sách 3.2. ð i tư ng nghiên c u gi i phóng và t o ñ ng l c cho DN phát tri n. Tuy nhiên, có m t s DN Lu n án nghiên c u n i dung và quá trình tri n khai th c hi n chính chưa chú tr ng ñ u tư phát tri n ngành ngh chính theo qui ho ch phát tri n sách c a Nhà nư c v qu n lý VNN trong các CTCP ñư c thành l p t vi c ngành, ña d ng hóa các lo i hình kinh doanh khác. H qu DN xây d ng k chuy n ñ i s h u DNNN, ñi sâu vào phân tích quy n và nghĩa v c a ñ i ho ch ñ u tư vư t quá kh năng ngu n v n c a mình, ñi u này ñã nh hư ng di n ch s h u VNN cũng như quy n và nghĩa v c a NðD ph n VNN không ch ñ n s phát tri n c a DN mà còn nh hư ng ñ n kh năng b o toàn trong DN sau CPH nh m ñ xu t gi i pháp hoàn thi n chính sách qu n lý VNN trong DN. VNN trong các DN này. Tuy giám sát tài chính DNNN ñã ñư c th c hi n nhưng cũng b c l 3.3. Ph m vi nghiên c u nh ng v n ñ b t c p ñư c ph n ánh khá c th trong “:Cơ ch giám sát tài Lu n án s nghiên c u tình hình th c hi n chính sách qu n lý VNN chính DNNN: th c tr ng và nh ng khuy n ngh ”(2001) c a Tr n ð c Chính. trong các DN sau CPH t năm 1992 ñ n nay và ñ xu t các ki n ngh hoàn Ông cho r ng, cơ ch giám sát thi u ch t ch th hi n cơ ch qu n lý trao thi n chính sách cho nh ng năm t i. quy n cho nh ng ngư i giám sát, qu n lý ngu n VNN nhưng h l i không có 3.4. Phương pháp nghiên c u ñi u ki n sâu sát v i ho t ñ ng c a DN, d n ñ n nh ng sai ph m không ñáng Lu n án v n d ng phương pháp duy v t bi n ch ng làm phương pháp có. ð c bi t, s d ng ngu n v n, tài s n nhà nư c t i các DNNN b th t thoát, lu n chung. Các phương pháp c th ñư c s d ng là phân tích và t ng h p, thua l nhưng các ch tài x lý các vi ph m này chưa ñ m nh và còn thi u. phương pháp ñánh giá ñ c trưng c a khoa h c chính sách, ñ c bi t là phương Theo ông c n th c hi n m t s gi i pháp như trao quy n ch ñ ng s n xu t pháp phân tích, ñánh giá các văn b n chính sách và phương pháp t p h p h kinh doanh và ñ u tư cho các DNNN, ñi ñôi v i cơ ch ki m tra, giám sát phù th ng s li u, tư li u. h p; hoàn thi n cơ ch phân c p trong ho t ñ ng giám sát.; xây d ng h th ng 3.5. K t c u lu n án và tiêu th c giám sát tài chính và r i ro; hoàn thi n cơ ch giám sát vi c t o Ngoài l i m ñ u, k t lu n, tài li u tham kh o và các ph l c, n i dung l p và huy ñ ng v n. chính c a lu n án ñư c k t c u trong ba chương. Tóm l i, các nghiên c u v VNN và qu n lý VNN, ñ c bi t là chính 4. Các k t qu chính và ñóng góp c a lu n án sách qu n lý VNN trong DN sau CPH ñã ñư c th c hi n th i gian qua. Tuy Lu n án ñã ñ t nh ng k t qu chính sau: (i) làm rõ nh ng v n ñ ch nhiên, các nghiên c u ñi n hình nêu trên m i ch ti p c n góc ñ nào ñó c a y u v lý lu n và th c ti n liên quan ñ n chính sách qu n lý VNN trong DN v n ñ qu n lý v n, ho c trong ph m vi m t DN c th . Vì v y, chưa khái sau CPH Vi t Nam; (ii) t ng k t kinh nghi m c a m t s nư c có nh ng nét quát ñư c m t b c tranh toàn c nh v công tác qu n lý VNN cũng như tri n tương ñ ng v i Vi t Nam và v n d ng ñ xu t gi i pháp hoàn thi n chính khai chính sách qu n lý VNN trong các DN sau CPH c a Vi t Nam. ði u ñó sách qu n lý VNN trong DN sau CPH; (iii) ñánh giá ñư c chi ti t th c tr ng d n ñ n thi u ñi các căn c quan tr ng ñ chính ph Vi t Nam thi t l p m t tri n khai chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH qua các giai ño n và khuôn kh chính sách ñ th c hi n t t vai trò qu n lý ñ i v i các DN sau ch ra ñư c nh ng k t qu cũng như nh ng t n t i và vư ng m c trong tri n khai chính sách; (iv) ñ xu t ñư c m t s gi i pháp hoàn thi n chính sách
7 8 qu n lý VNN trong các DN sau CPH nh m nâng cao hi u qu ho t ñ ng c a CHƯƠNG 1 các DN sau CPH trong th i gian t i. C PH N HÓA DOANH NGHI P NHÀ NƯ C VÀ CHÍNH SÁCH Lu n án ñã có nh ng ñóng góp quan tr ng sau: QU N LÝ VNN TRONG DN SAU CPH VI T NAM Nh ng ñóng góp v h c thu t, lý lu n: Nghiên c u n i dung chính sách qu n 1.1. CPH DN nhà nư c Vi t Nam và chính sách qu n lý VNN trong lý v n nhà nư c trong doanh nghi p sau c ph n hóa (DN sau CPH), lu n án ñã ch DN rõ các chính sách này bao quát nh ng v n ñ : ñ i di n ch s h u v n nhà nư c 1.1.1. Công ty c ph n (CTCP) và CPH DNNN Vi t Nam trong DN sau CPH; ñ i di n v n nhà nư c trong DN sau CPH; Qu n lý, ñ u tư v n Lu n án t p trung làm rõ 3 v n ñ l n: (i) khái ni m v CTCP, quy n c a các nhà nư c trong DN sau CPH; và phân ph i l i t c, s d ng c t c ph n v n nhà c ñông, cơ c u t ch c qu n lý CTCP, nghĩa v c a ngư i qu n lý CTCP; nư c trong DN sau CPH. (ii) khái quát hóa quá trình CPH DNNN Vi t Nam, trong ñó nêu rõ m c tiêu Nh ng ñ xu t m i rút ra t k t qu nghiên c u: K t qu ñánh giá chính sách c a vi c chuy n DNNN thành CTCP và (iii) n i dung chính sách qu n lý qu n lý v n nhà nư c trong DN sau CPH ñã ch ra nh ng vư ng m c, t n t i sau: VNN trong DNNN. (i) v v n ñ ñ i diên ch s h u v n trong DN sau CPH: chưa có s phân bi t rõ 1.1.2.VNN trong DN sau CPH ràng và còn có m t s B , ñ a phương chưa th c hi n vi c chuy n giao ñ i di n ch Làm rõ khái ni m v v n c a DN và VNN trong DN sau CPH. Trong ñó, s h u v n nhà nư c theo quy ñ nh c a nhà nư c; (ii) v v n ñ ngư i ñ i di n v n nhà nư c trong DN sau CPH: năng l c c a m t s ngư i ñ i di n v n nhà nư c VNN ñ u tư vào DN là v n c p tr c ti p t ngân sách nhà nư c cho công ty trong DN sau CPH chưa ñáp ng ñư c nhi m v ñư c giao, cơ ch b nhi m cán nhà nư c khi thành l p, trong quá trình ho t ñ ng kinh doanh; VNN ñư c ti p b làm ngư i ñ i di n cũng như chính sách qui ñ nh v quy n h n, nhi m v và nh n t nơi khác chuy n ñ n theo quy t ñ nh c a cơ quan có th m quy n; giá chính sách ñãi ng ñ i v i ngư i ñ i di n ph n v n nhà nư c t i doanh nghi p còn tr các kho n vi n tr , quà bi u, quà t ng; tài s n vô ch , tài s n dôi th a khi thi u (iii) v qu n lý, ñ u tư v n nhà nư c trong DN sau CPH: các quy ñ nh hi n ki m kê công ty nhà nư c ñư c h ch toán tăng VNN t i công ty nhà nư c; nay v ñ u tư m i phân c p không ñ y ñ cho H i ñ ng qu n tr và Ban ñi u hành v n b sung t l i nhu n sau thu ; giá tr quy n s d ng ñ t và các kho n c a T ng công ty ð u tư và Kinh doanh v n nhà nư c; (iv) v n ñ phân ph i, s khác ñư c tính vào VNN theo quy ñ nh c a pháp lu t. d ng c t c ph n v n c a nhà nư c trong DN sau CPH: nhi u doanh nghi p ñã c VNN ñ u tư vào DN sau CPH là giá tr c ph n ho c VNN góp t i DNNN ñã tình gi l i kho n ti n thu ñư c t vi c bán b t m t ph n ho c toàn b v n nhà CPH và c t c ñư c chia theo t l v n góp c a nhà nư c ñư c ñ l i ñ u tư nư c trong DN sau CPH cũng như l i t c ph n v n nhà nư c v các Qu qu n lý trong DN sau CPH. Khi Ngh ñ nh s 73 c a Chính ph v Quy ch qu n lý theo quy ñ nh. ph n VNN DN khác ñư c ban hành, khái ni m v VNN trong DN sau CPH D a trên nghiên c u kinh nghi m v qu n lý v n nhà nư c trong DN sau ñư c quy ñ nh như sau: Giá tr VNN trong DNNN ñã th c hi n CPH bao CPH c a m t s qu c gia như Trung Qu c, Hunggary, Singapore và trong b i c nh g m: Ph n VNN t DNNN chuy n sang CTCP; Giá tr c phi u nhà nư c c p Vi t Nam ñang ti n hành tái cơ c u doanh nghi p nhà nư c, lu n án ñ xu t mô cho ngư i lao ñ ng trong DN ñ hư ng c t c khi DNNN th c hi n CPH giai hình qu n lý v n nhà nư c trong DN sau CPH ñư c xem xét theo hai hư ng: (i) Nhà nư c qu n lý v i vi c thành l p T ng c c Qu n lý v n nhà nư c t i doanh ño n trư c khi Ngh ñ nh s 44/1998/Nð-CP c a Chính ph có hi u l c thi nghi p; (ii) qu n lý v n Nhà nư c theo mô hình ñ u tư và kinh doanh v n nhà nư c hành; L i t c ñư c chia do vi c Nhà nư c ñ u tư vào DN sau CPH ñư c dùng v i T ng công ty ð u tư và Kinh doanh v n nhà nư c ñang ho t ñ ng Vi t Nam. ñ tái ñ u tư t i DN này. Lu n án ñã ñ xu t m t s gi i pháp hoàn thi n chính sách qu n lý v n nhà 1.1.3. Qu n lý VNN trong DN sau CPH. nư c trong DN sau CPH t p trung trên ba n i dung: th nh t là ñ xu t ban hành Vi c qu n lý VNN trong DN sau CPH ñư c th c hi n theo Lu t DN. Khác Ngh ñ nh c a Chính ph v Quy ch ngư i ñ i di n v n nhà nư c trong DN sau v i DNNN trư c ñây, Nhà nư c qu n lý ph n VNN thông qua NðD là c CPH trong khi trình Qu c h i ban hành Lu t qu n lý v n nhà nư c ñ u tư vào ho t ñông trong DN sau CPH. ñ ng kinh doanh; th hai là thành l p Qu ñ u tư v n nhà nư c vào doanh nghi p; 1.2. N i dung chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH Vi t Nam th ba là nâng cao vai trò và năng l c c a T ng công ty ð u tư và kinh doanh v n 1.2.1. V n ñ ñ i di n ch s h u VNN trong DN sau CPH nhà nư c. Theo quy ñ nh c a pháp lu t, Nhà nư c là ch s h u VNN. Chính ph th ng Nh m tăng cư ng t ch c qu n lý v n nhà nư c trong DN sau CPH lu n án nh t t ch c th c hi n quy n, nghĩa v c a ch s h u ñ i v i VNN. Th ñ xu t thành l p m t cơ quan nhà nư c chuyên trách qu n lý v n nhà nư c trong tư ng Chính ph u quy n cho các b liên quan th c hi n m t s quy n và DN sau CPH nói riêng và doanh nghi p có v n nhà nư c nói chung. nghĩa v c a ch s h u ñ i v i VNN ñ u tư trong DN sau CPH. Th tư ng Chính ph phân công, phân c p th c hi n các quy n và nghĩa v c a ch s
9 10 h u cho các cơ quan, t ch c ñ i di n ch s h u sau ñây: B qu n lý ngành, 1.2.4. Phân ph i l i t c và s d ng c t c ph n VNN trong DN sau CPH U ban nhân dân t nh, thành ph tr c thu c trung ương; B Tài chính th c Phương th c phân ph i c t c c a các CTCP ñư c thành l p t CPH DNNN hi n m t s quy n, nghĩa v ñ i di n ch s h u; H i ñ ng qu n tr t p ñoàn, nói chung và ñăc bi t là ñ i v i các DNCPH có ph n VNN gi c ph n chi t ng công ty nhà nư c; SCIC. Quy n và nhi m v c a ñ i di n ch s h u ph i ñ u th c hi n vi c t ch c phân ph i l i nhu n như ñ i v i DNNN. Ch VNN ñ u tư vào DN sau CPH th c hi n theo quy ñ nh c a Lu t DN . khi ñ n giai ño n chia c t c m i th c hi n như quy ñ nh c a Lu t DN . 1.2.2. V n ñ NðD VNN trong DN sau CPH. Ti p nh n và s d ng c t c ph n VNN trong DN sau CPH theo quy ñ nh t i Ngư i tr c ti p ñ i di n ph n VNN ho c NðD theo y quy n t i DN sau Quy t ñ nh s 174/ c a Th tư ng Chính ph v t ch c ho t ñ ng c a Qu CPH do ð i di n ch s h u VNN c ñ th c hi n quy n c a c ñông ph n h tr , s p x p và CPH DNNN và Quy t ñ nh s 76/ c a B trư ng B Tài VNN trong DN sau CPH. Ngư i ñ i di n VNN trong DN sau CPH ñư c ñ i chính ban hành v Quy ch qu n lý và s d ng Qu h tr , s p x p và CPH di n ch s h u gi i thi u ñ ng c ch c danh ban qu n lý, ñi u hành ho c DNNN thì s ti n c t c ñư c chia t ph n VNN các DN sau CPH ñư c ban ki m soát t i DN sau CPH, ñư c thay m t ch s h u tham d và bi u n p Qu h tr , s p x p và CPH DNNN (g i t t là Qu s p x p DN ). quy t các v n ñ liên quan ñ n quy n c ñông trong các kỳ h p ð i h i c V phân ph i c t c ñư c th c hi n theo Lu t DN 2005 và vi c s d ng c ñông, H i ñ ng qu n tr DN sau CPH. Ngư i ñ i di n ch u trách nhi m hư ng t c ph n VNN ñư c th c hi n theo quy ñ nh c a ñ i di n ch s h u. DN ho t ñ ng theo ñúng m c tiêu, ñ nh hư ng c a Nhà nư c và b o toàn phát 1.3. M t s kinh nghi m qu c t v qu n lý VNN t i DN tri n ph n VNN trong DN sau CPH. Ngư i ñ i di n ch u trách nhi m trư c 1.3.1. Kinh nghiêm qu n lý VNN ñ u tư vào DN t i Trung Qu c: ch s h u v các nhi m v ñư c giao. Qu n lý VNN trong DN sau CPH theo mô hình c a t p ñoàn ð u tư và Phát 1.2.3. Qu n lý, ñ u tư VNN trong DN sau CPH tri n Trung Qu c (SDIC) cho phép tách ch c năng qu n lý kinh t - xã h i và - Quy n quy t ñ nh ñ u tư tăng, gi m VNN t i DN sau CPH ñư c quy ñ nh quy n s h u tài s n thông qua cơ ch nhà nư c th c hi n vai trò c ñông t i như sau: (i) ð i v i ñ i di n ch s h u do Th tư ng Chính ph phân c p y DN, nhà nư c ch n m gi s ít nh ng DN then ch t v i qui mô danh m c quy n thì do cơ quan này xem xét, quy t ñ nh.; (ii) ð i v i trư ng h p T ng tinh g n và th c hi n giao khoán ch tiêu v l i nhu n cho DN. công ty, công ty nhà nư c ñ c l p là ñ i di n ch s h u ph n v n t i DN 1.3.2. Chính sách qu n lý, giám sát VNN trong ho t d ng tư nhân hóa và sau CPH thì T ng công ty, DNNN ñ c l p xem xét, quy t ñ nh trên nguyên ña d ng hóa DNNN t i Hungary: t c: ngư i quy t ñ nh phương án ñ u tư v n vào DN sau CPH ñ ng th i là V i Hungari, bài h c kinh nghi m v chính sách qu n lý, giám sát VNN trong ngư i quy t ñ nh b sung VNN ñ u tư vào DN sau CPH ho c quy t ñ nh ña d ng hóa DNNN theo hư ng nâng cao quy n t ch và t ch u trách nhi m gi m ph n VNN ñ u tư vào DN sau CPH; (iii) Phương th c tăng, gi m c a DN, gi m t i ña s can thi p c a nhà nư c ñ i v i ñi u hành c a DN VNN t i DN sau CPH theo quy ñ nh c a pháp lu t và ði u l c a DN sau 1.3.3. Mô hình ñ u tư và kinh doanh VNN t i Singapore: CPH; (iv) Trư ng h p DN sau CPH tăng v n mà ñ i di n ch s h u VNN V i Singapore, qu n lý VNN theo mô hình ñ u tư và kinh doanh VNN c a không có nhu c u ñ u tư b sung v n thì NðD báo cáo ñ i di n ch s h u t p ñoàn Temasek Holdings Limited và ñây cũng chính là mô hình SCIC ñang xem xét, quy t ñ nh chuy n như ng quy n mua, quy n góp v n theo quy ñ nh ho t ñ ng Vi t Nam. Tuy nhiên, ñ SCIC có th ñ m nhi m t t vai trò qu n c a pháp lu t. lý VNN c a mình c n hoàn thi n ñ ñ m b o có ñ các ñ c tính “k lu t - X lý VNN thu h i t DN sau CPH. S VNN thu h i khi quy t ñ nh gi m thương trư ng” và “tính chuyên nghi p” ñã làm nên s thành công c a b t ph n VNN t i DN sau CPH ho c khi DN sau CPH b gi i th /phá s n, thu Temasek. h i s ti n cho ngư i lao ñ ng vay ñ mua c phi u khi CPH DNNN, giá tr CHƯƠNG 2 c phi u chia cho ngư i lao ñ ng ñ hư ng c t c, c ph n bán ch u cho TÌNH HÌNH TH C HI N CHÍNH SÁCH QU N LÝ VNN T I ngư i lao ñ ng nghèo trong DN ñư c x lý theo hư ng: chuy n v tài kho n DN SAU CPH T NĂM 1992 ð N NAY VI T NAM c a ñ i di n ch s h u ñã góp v n khi bán b t ph n VNN t i DN sau CPH 2.1. Quá trình c ph n hoá DNNN Vi t Nam. ho c khi DN sau CPH b gi i th /phá s n; chuy n v Qu h tr s p x p DN 2.1.1 CPH DNNN t năm 1992 ñ n năm 1998 c a t ng công ty nhà nư c kho n ti n thu h i t vi c cho ngư i lao ñ ng vay Ti n trình CPH DNNN nư c ta ñã ñư c b t ñ u t ñ nh hư ng t i H i ngh ñ mua c phi u khi CPH DNNN, giá tr c phi u chia cho ngư i lao ñ ng ñ l n th 2 c a Ban ch p hành Trung ương ð ng khóa VII. K t qu sau 5 năm hư ng c t c, c ph n bán ch u cho ngư i lao ñ ng nghèo trong DN thu c c nư c ñã thí ñi m CPH thành công ñư c 5 DN thu c 3 B và 2 ñ a phương. thành viên t ng công ty nhà nư c.
11 12 Phát huy k t qu ñã ñ t ñư c và ñ chương trình CPH DNNN ñư c tri n khai phát tri n h t ng ñô th ; Bia rư u, nư c gi i khát Hà N i; Bia rư u, nư c ñúng theo ñ nh hư ng phát tri n kinh t - xã h i c a ð ng và Nhà nư c, t gi i khát Sài Gòn; B o hi m Vi t Nam; các ngân hàng thương m i và các 5/1996 ñ n tháng 6/1998 c nư c ñã th c hi n CPH ñư c 25 DNNN (g p 5 ñơn v s nghi p như: ño n qu n lý ñư ng sông, ñư ng b , b nh vi n, các l n so v i 5 năm thí ñi m), trong ñó có 4 DN thu c các b Giao thông v n t i, trư ng h c... Xây d ng và T ng công ty Bưu chính vi n thông ñư c CPH. Kh i ñ a 8000 7000 phương th c hi n chi m ph n l n. Thành ph H Chí Minh d n ñ u th i kỳ 6000 này v i 6 DN và Hà N i ñ ng th 2 v i 4 DN ñư c CPH. 5000 4000 2.1.2. CPH DNNN t năm 1998 ñ n nay 3000 2000 ð kh c ph c nh ng t n t i và ñ y nhanh ti n trình CPH DNNN, ngày 1000 0 29/6/1998 Chính ph ñã ban hành Ngh ñ nh 44/1998/Nð-CP. K t qu ñã có 0 95 96 97 98 99 00 01 02 03 04 05 08 09 01 19 19 19 19 19 20 20 20 20 20 20 20 20 /2 940 DNNN và b ph n DNNN ñư c CPH và chuy n ñ i s h u. Riêng năm /6 30 1999, ñã có 250 DN (g p 8 l n so v i 7 năm trư c c ng l i). Như v y, t c Bi u ñ 2.2: S lư ng DN do Nhà nư c n m gi 100% v n ñi u l ñ CPH sau khi có Ngh ñ nh s 44/1998/Nð-CP ñư c ñ y m nh r t nhi u. Ngu n: Báo cáo tình hình s p x p, chuy n ñ i DNNN c a B Tài chính 2.1.3. K t qu th c hi n CPH DNNN và s c n thi t c a chính sách qu n lý - Căn c th c t và nhu c u thu hút v n ñ ñ u tư, ñã tri n khai CPH ñã áp VNN trong DN sau CPH. d ng các hình th c khác nhau, trong ñó hình th c ph bi n nh t là bán m t V k t qu CPH DNNN ph n VNN hi n có t i các DN và k t h p phát hành thêm c phi u (69,4%), - Theo s li u t ng h p c a C c Tài chính DN, ñ n ngày 25/5/2011, các hình th c bán toàn b VNN hi n có t i các DN (15,5%), hình th c gi nguyên DNNN ñư c CPH và s p x p l i ñã ñ t ñư c nh ng k t qu kh quan. Có VNN phát hành thêm c phi u (15,1%). 5850 DN và b ph n DN ñã ñư c s p x p, chuy n ñ i (bi u 2.1). Trong ñó, - Các m c tiêu cơ b n c a CPH DNNN ñã ñ t ñư c như: t o ra hình th c DN CPH ñư c 3948 DN (chi m 67%). Còn l i g n 1902 DN (chi m 33%) th c có nhi u ch s h u; CPH ñã tr thành gi i pháp cơ b n và quan tr ng trong hi n các hình th c s p x p khác như: chuy n thành công ty TNHH m t thành cơ c u DNNN; gi m m nh DNNN quy mô nh , thua l và thu c các ngành, viên nhà nư c; sáp nh p; h p nh t; giao bán, khoán... Trong s 3948 DN sau lĩnh v c nhà nư c không c n n m gi 100% v n, góp ph n qua trong cơ c u CPH có 2294 DN thu c các ñ a phương (chi m 58%), 1197 DN thu c kh i l i DNNN, ñ DNNN t p trung hơn vào nh ng ngành, lĩnh v c then ch t c a B , ngành (chi m 30%) và 457 DN thu c các t p ñoàn, t ng công ty (chi m n n kinh t ; thu hút v n ngoài nhà nư c ngày càng nhi u cho ñ u tư phát tri n 12%). Các ngành công nghi p, giao thông, xây d ng chi m 66%; ngành s n xu t kinh doanh c a DN; hi u qu s n xu t, kinh doanh c a DN sau CPH thương m i, d ch v chi m 27,6%; ngành lâm, nông, ngư nghi p chi m 6,4%. tăng. Tính chung, 85% DN c ph n ho t ñ ng có lãi, có c t c cao; lao ñ ng Phân theo quy mô v n, DNNN có v n dư i 5 t ñ ng chi m 54%; t 5-10 t c a DNNN ñư c tinh gi m m t bư c song v n gi ñư c n ñ nh xã h i; CPH ñ ng chi m 23%; trên 10 t ñ ng chi m 23%. ñã ñóng góp ph n quan tr ng t o ra hàng hóa cho th trư ng ch ng khoán S DN CPH nư c ta và thúc ñ y th trư ng ch ng khoán phát tri n. 800 700 S c n thi t c a chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH 600 500 Theo s li u c a B Tài chính, cu i năm 2004 có 1.941 DN khác có VNN ñ u 400 300 tư. T ng s VNN ñ u tư vào các DN sau CPH kho ng 17.910 t ñ ng. Trong 200 100 0 ñó, DN có VNN ñ u tư trên 51% v n ñi u l là 35%; DN có VNN ñ u tư dư i m c 50% v n ñi u l b ng 65%. Tính ñ n ngày 31/12/2009, t ng s 8 6 8 /9 9 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 9 9 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 2 / / 5 6 9 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 - - 2 6 8- /9 /9 9 6 6 / 7 Bi u 2.1: S lư ng DNNN CPH qua các năm VNN c a các DNNN ñã CPH chi m kho ng 15% s VNN t i các DNNN. Ngu n: Báo cáo tình hình s p x p, chuy n ñ i DNNN c a, B Tài chính Khi CPH, giá tr VNN t i các DNNN ñã ñư c ñánh giá l i tăng thêm 18,4% Các DN sau CPH có quy mô ngày càng l n hơn và m r ng hơn sang các so v i giá tr còn l i trên s sách (chưa k giá tr quy n s d ng ñ t và giá tr lĩnh v c ngành ngh trư c ñây nhà nư c còn n m gi 100% v n như: ði n tăng thêm khi bán ñ u giá c ph n). K t thúc giai ño n thí ñi m, có 05 DNNN l c, bưu chính vi n thông, hàng không, hàng h i, d u khí, tài chính, b o ñư c chuy n thành DN c ph n v i VNN tham gia là 38,445 tri u ñ ng. Sau hi m...(Bi u 2.2). Bư c ñ u, Th tư ng Chính ph cũng ñã cho phép thí thí ñi m, m i năm có hàng ch c DNNN và cao ñi m năm 2002 có t i 250 ñi m CPH m t s T ng công ty nhà nư c như: Xu t nh p kh u xây d ng; DNNN ñư c CPH v i hàng trăm t ñ ng VNN ñư c ñ u tư trong DN sau Thương m i và xây d ng; ði n t Tin h c, V t tư Nông nghi p; ð u tư
13 14 CPH. ði u ñó, d n ñ n c n thi t ph i có chính sách c a nhà nư c v qu n lý vi c nh n chuy n giao quy n ñ i di n ch s h u v i vai trò là c ñông t i VNN trong DN sau CPH. DN, T ng công ty ñã th c hi n ñư c bư c ñ u vi c tách b ch ch c năng qu n 2.2. Tình hình th c hi n chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH lý hành chính nhà nư c v i quy n t ch kinh doanh c a DN, chuy n t hình Vi t Nam. th c c p phát v n sang cơ ch ñ u tư, kinh doanh VNN ho t ñ ng theo 2.2.1. Tình hình th c hi n v n ñ ñ i di n ch s h u VNN trong DN sau nguyên t c th trư ng, h ch toán kinh doanh l y hi u qu làm m c tiêu. L i CPH ích c a DN, l i ích c a c ñông và l i ích c a ngư i lao ñ ng ñư c gi i quy t Giai ño n 1992-1995, ch s h u VNN trong DN sau CPH ñư c Chính ph hài hoà (bi u 2.6 ph n ánh k t qu ti p nh n quy n ñ i di n ch s h u y quy n cho: y ban nhân dân t nh, thành ph tr c thu c trung ương ñ i v i VNN). DN h ch toán ñ c l p, k c t ng công ty 90 do ñ a phương qu n lý; B Tài 800 chính ñ i v i DN ñ c l p, k c thành viên t ng công ty 90 thu c các B , 600 T ng c c qu n lý; H i ñ ng qu n tr T ng công ty 91 ñ i v i các DN thành 400 S doanh nghi p viên c a t ng công ty. Trong giai ño n này, Ch s h u VNN có nhi m v 200 c a ñ i di n ch s h u VNN ñ u tư vào DN sau CPH th c hi n theo quy 0 2006 2007 2008 2009 ñ nh c a Lu t DN. ð i di n ch s h u VNN ñ u tư vào DN sau CPH có nhi m v c NðD ph n VNN ho c NðD theo y quy n ñ th c hi n quy n Bi u 2.6: K t qu ti p nh n quy n ñ i di n ch s h u VNN (Ngu n: Báo cáo t ng k t 5 năm (2006- c a c ñông nhà nư c trong các kỳ h p ð i h i ñ ng c ñông. ð i di n ch 2010) ho t ñ ng c a SCIC, ñ nh hư ng phát tri n giai ño n 2011-2015, t m nhìn 2020) s h u VNN giao nhi m v và ch ñ o NðD b o v quy n l i, l i ích h p 2.2.2. Tình hình th c hi n v n ñ NðD VNN trong DN sau CPH. pháp c a Nhà nư c, c a công ty trong DN sau CPH. Trư c 1999, s lư ng DN sau CPH chưa nhi u, ñ n cu i năm 1998 c nư c Trư c năm 2006, ð i di n ch s h u VNN ñư c giao cho các B , ngành và m i CPH ñư c 30 DN. Nhà nư c chưa có quy ñ nh c th v nhi m v c a y ban nhân dân t nh, thành ph tr c thu c trung ương qu n lý và H i ñ ng NðD VNN trong DN sau CPH. ð i tư ng ñư c ñ i di n ch s h u c là qu n tr T ng công ty 91. Qu n lý VNN t i DN thông qua vi c xây d ng và NðD v n trong DN sau CPH ña s là lãnh ñ o DNNN cũ vì các DN sau CPH phát tri n mô hình SCIC ñ thay th qu n lý VNN t i DN theo hình th c h u như không bán c ph n ra ngoài DN. T năm 1999 ñ n năm 2002, công m nh l nh hành chính sang hình th c ñ u tư kinh doanh. tác CPH ñư c ñ y m nh nh Ngh ñ nh s 44/1998/CP ñã tháo g ñư c nhi u T năm 2006, v n ñ ñ i di n ch s h u VNN ñư c khái quát trong sơ ñ vương m c trong công tác CPH DNNN. Vi c c NðD VNN trong DN sau sau CPH giai ño n này do b , ngành và ñ a phương ch qu n, H i ñ ng qu n tr Ch s h u VNN t ng công ty c a DNNN quy t ñ nh. Sau năm 2006, khi SCIC ñi vào ho t Chính ph - Th tư ng Chính ph ñ ng thì quy n ñ i di n ch s h u VNN ñư c chuy n giao cho SCIC và vi c ð i di n Ch s h u VNN c NðD VNN trong DNCPH do SCIC quy t ñ nh. - T ng Công ty ð u tư và kinh doanh VNN SCIC 2.2.3. Tình hình th c hi n qu n lý, ñ u tư VNN trong DN sau CPH - T p ñon kinh t , Công ty M , T ng công ty nhà nư c và Công ty M trong t h p Công ty M - Con. - M t s B , Ngành, ñ a phương do chưa bàn giao nhi m v c a ð i di n ch s h u VNN cho SCIC Trư c năm 1998, qu n lý, ñ u tư VNN trong DN sau CPH ñư c NðD th c hi n như ñ i v i DNNN. Vi c ñ u tư v n vào các d án kinh doanh, tăng NðD VNN t i DN CPH gi m VNN v i vi c thay ñ i v n ði u l c a DN sau CPH do NðD báo cáo - Thành viên chuyên trách trong Ban qu n lý, ñi u hành DN sau CPH. ch s h u VNN phê duy t theo chính sách qu n lý tài chính DNNN. - Thành viên kiêm nhi m không tham gia Ban qu n lý, ñi u hành DN sau CPH. Sau khi có Ngh ñ nh s 44/1998/Nð-CP ñã có hư ng d n NðD VNN t i DN Sơ ñ 2.1: ð i di n ch s h u VNN (Ngu n: Tác gi t t ng h p) sau CPH th c hi n quy n và nhi m v c a mình theo quy ñ nh c a Lu t Tính ñ n 31/12/2009, t ng s DN mà SCIC ti p nh n quy n ñ i di n ch s DNNN 1995 thì NðD VNN ñã có hành lang pháp lý ñ th c hi n nhi m v . h u VNN là 911 DN chuy n ñ i s h u. Các DN có v n bàn giao v T ng Vi c qu n lý, ñ u tư VNN trong DN sau CPH th c hi n theo trình t : NðD công ty thu c nhi u lĩnh v c, ngành ngh kinh doanh khác nhau, quy mô ho t xây d ng k ho ch, bi n pháp trình ñ i di n ch s h u VNN phê duy t trư c ñ ng và trình ñ qu n tr khác nhau. khi bi u quy t t i cu c h p HðQT và ð i h i c ñông. Tham gia quy t ñ nh V cơ b n, vi c chuy n giao quy n ñ i di n ch s h u VNN t i các DN các bi n pháp qu n lý, ñi u hành DN sau CPH theo hư ng s d ng c ph n thu c B , ñ a phương trong th i gian qua ñư c th c hi n th n tr ng, ñúng chi ph i ho c c ph n ñ c bi t c a nhà nư c ñã phê duy t. pháp lu t, không làm nh hư ng ñ n s n xu t kinh doanh c a DN. Thông qua
15 16 T khi có Ngh ñ nh s 73/2000/Nð-CP và Thông tư s 64/2001/TT-BTC, Riêng v i các DN CPH ñư c thành l p t DNNN tr c thu c T p ñoàn kinh hành lang pháp lý qu n lý VNN trong các DNCPH tương ñ i ñ y ñ , rõ ràng, t , t ng công ty thì c t c ñư c n p v Qu h tr , s p x p và CPH thu c T p SICI tr c ti p qu n lý, ñ u tư VNN trong DN CPH. SCIC ñã th c hi n bán - ñoàn, t ng công ty nhà nư c. gi m ph n VNN t i các DN quy mô nh , t tr ng ph n VNN ít, hi u qu - Vi c s d ng c t c ph n VNN t quĩ h tr , s p x p và CPH DNNN khái kinh doanh th p, thu c lĩnh v c nhà nư c không c n n m gi , gi m v n ñ u quát trong sơ ñ 2.5 tư dàn tr i, t o ñi u ki n cho các thành ph n kinh t khác tham gia ñ u tư ñ ng th i thu h i v n, t p trung v n cho các d án ñ u tư tr ng ñi m. Thông qua bán VNN, ñã t o ñi u ki n l a ch n nhà d u tư chi n lư c cho DN, tăng t l s h u v n cho ngư i lao ñ ng ñ DN n ñ nh và phát tri n. 2.2.4. Tình hình th c hi n chính vi c phân ph i c t c và s d ng c t c ph n VNN trong DN CPH - V phân ph i c t c c a DN sau CPH ñư c khái quát trong sơ ñ 2.2 L i nhu n sau n p thu Thu nh p DN Chia lãi cho các thành viên góp v n liên k t theo quy t ñ nh c a H p ñ ng n u có Bù ñ p kho n l các năm trư c ñã h t th i h n ñư c tr vào l i nhu n trư c thu Trích 10% vào Qu d phòng tài chính khi s dư Qu = 25% V n ñi u l thì không trích n a Trích t i thi u 30% vào Qu ð u tư Phát tri n Công ty Trích Qu Khen thư ng -Phúc l i S còn l i thì HðQT l p phương án chia c t c cho các c ñông báo cáo ð i h i c ñông thông qua Sơ ñ 2.2: phân ph i c t c c a DN sau CPH (ngu n: tác gi t t ng h p) - V th c hi n nghĩa v c t c c a các DN CPH ñư c th hi n trong sơ ñ 2.3 Qu h tr s p x p và CPH DN Trung ương do B Tài chính qu n lý Trư c năm 2006 DN CPH thành l p t DNNN ñ c l p tr c thu c B , Ngành, cơ quan thu c Chính ph Sau năm 2006 Qu s p x p DN Trung ương do SCIC qu n lý Sau năm 2006 DN CPH ñư c thành l p t DNNN ñ c l p thu c T nh, Thành ph Trư c năm 2006 Qu h tr , s n xu t và CPH thu c T nh, Thành ph Sơ ñ 2.3: Th c hi n nghĩa v n p c t c c a các DN CPH (Ngu n: tác gi t t ng h p)
17 18 C t c ph n VNN t Qu h tr , s p x p và CPH DNNN 2.3. ðánh giá tình hình th c hi n chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH Vi t Nam 2.3.1. Nh ng k t qu ñ t ñư c trong th c hi n chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH H tr cho H tr cho B sung H tr v n H tr H tr v n V i phương th c qu n lý VNN t i DN sau CPH theo cơ ch SCIC là ñ i di n DN CPH DN ñào v n cho cho DNNN thanh toán cho DNNN thanh toán t o l i lao DN CPH có khó các kho n ñ u tư ñ i ch s h u, tình hình kinh doanh, hi u qu ho t ñ ng và tài chính c a các DN tr c p lao ñ ng dôi ñ ng dôi dư t i th i ñ ñ mb o ñ t tr ng khăn v kh năng n c a DNNN khi m i công ngh , nâng ñư c c i thi n. VNN t i DN ñã ñư c qu n lý t p trung và hi u qu hơn. dư, m t ñi m VNN trong thanh toán nhà nư c cao s c Quy n ch ñ ng trong s n xu t kinh doanh, quy n t ch , t ch u trách nhi m vi c làm chuy n ñ i cơ c u v n n quá h n, bán DN có c nh tranh khi CPH ñ b trí ði u l c a n BHXH s thu t phát tri n v tài chính c a DN ñư c th c hi n ñ y ñ , k p th i hơn. Xoá b m t bư c cơ DNNN vi c làm DN CPH trư c khi vi c bán DN m i CPH DN không ch ch qu n hành chính và s can thi p c a cơ quan hành chính nhà nư c ñ ñ thanh toán vào ho t ñ ng s n xu t kinh doanh c a DN. Các B , ñ a phương t p trung vào th c hi n ch c năng qu n lý nhà nư c ñ i v i DN. L i ích c a DN, l i ích c a c ñông trong ñó có c ñông nhà nư c và l i ích c a ngư i lao ñ ng ñư c gi i quy t hài hoà. Sơ ñ 2.5: S d ng c t c ph n VNN t Qu h tr , s p x p và CPH DNNN (Ngu n: tác gi t t ng h p) 2.3.2.Nh ng t n t i, vư ng m c trong th c hi n chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH V n ñ ñ i di n ch s h u VNN trong DN sau CPH. (i) th nh t, trư c năm 2006, ñ i di n ch s h u VNN t i DN sau CPH th c hi n ñ ng th i c ba ch c năng: qu n lý nhà nư c v kinh t , ch qu n c p trên ñ i v i DN và ñ i di n ch s h u VNN t i DN. ði u này d n ñ n không tách b ch gi a ch c năng qu n lý nhà nư c v kinh t và ch c năng ñi u hành ho t ñ ng kinh doanh c a DN, cơ quan nhà nư c nhi u khi can thi p hành chính quá sâu vào nh ng v n ñ kinh doanh c a DN; (ii) th hai, Nhi u B , ngành, UBND c p t nh, thành ph chưa mu n bàn giao quy n ñ i di n ch s h u VNN v T ng công ty ð u tư và kinh doanh VNN. M t s ñ a phương ñang qu n lý nh ng DN sau CPH còn VNN ñ y nhanh hơn vi c bán b t VNN t i các CTCP ñ thu h i v n v cho ngân sách ñ a phương vì lo ng i “m t v n” do ph i chuy n giao v SCIC. M t s ñ a phương mu n tri n khai thành l p mô hình Công ty ð u tư và kinh doanh VNN thu c ñ a phương qu n lý như thành ph H Chí Minh, Hà N i; (iii) th ba, m t s t ng công ty nhà nư c ñã th c hi n c ph n hoá nhưng ti p t c ñư c giao cho các cơ quan hành chính nhà nư c th c hi n quy n ñ i di n ch s h u v n, như T ng công ty Rư u bia, nư c gi i khát Hà n i và T ng công ty Rư u bia, nư c gi i khát TP H Chí Minh do B Công thương làm ñ i di n ch s h u v n. V n ñ NðD VNN trong DN sau CPH.(i) Th nh t, vi c DNCPH ch u s chi ph i c a c hai lu t và chính sách qu n lý VNN t i DNCPH chưa ñ y ñ d n ñ n th c t là ph n VNN t i DN sau CPH h u như không ñư c qu n lý ch t ch . NðD VNN t i DN h u như ch theo dõi, ki m tra ho t ñ ng kinh doanh c a DN và hi u qu VNN ñ u tư vào DN CPH trên báo cáo hàng năm c a DN sau CPH.. Nhi u trư ng h p NðD ch s h u VNN c cán b , công ch c các cơ quan qu n lý nhà nư c kiêm nhi m lãnh ñ o DN sau CPH, h
19 20 h u như ch gi vai trò tư ng trưng vì không có nghi p v chuyên môn sâu m t ph n ho c toàn b VNN trong DN CPH cũng như l i t c ph n VNN v vào ho t ñ ng kinh doanh c a DN và không có th i gian ñ tham gia tr c ti p các Qu qu n lý theo quy ñ nh mà ñ l i DN sau CPH nh m chi m d ng ho c vào ñi u hành ho t ñ ng c a DN. Vi c c NðD VNN t i các DN CPH này t n d ng ngu n ti n này ñ ñ u tư vào ho t ñ ng kinh doanh c a DN gây thi t ñòi h i năng l c chuyên môn sâu v lĩnh v c kinh doanh và tính chuyên h i ñ n hi u qu VNN; (ii) th hai, sau khi chuy n tr c t c ph n VNN t i nghi p. Tuy nhiên, hai yêu c u trên hi n ñang quá s c ñ i v i ñ i ngũ cán b DN CPH v tài kho n c a ñ i di n ch s h u, DN CPH h u như không có ñư c c làm ñ i di n ph n VNN trong các DN CPH. ði u này ñúng v i c quy n tham gia vào vi c s d ng ph n c t c này. vi c c các cán b công ch c ñang làm vi c t i các cơ quan ch qu n, ñang qu n lý DN; (ii) Th hai, chính sách qui ñ nh v quy n h n, nhi m v và CHƯƠNG 3 chính sách ñãi ng ñ i v i NðD ph n VNN t i DN chưa ñ y ñ d n t i PHƯƠNG HƯ NG VÀ GI I PHÁP HOÀN THI N CHÍNH SÁCH vư ng m c trong vi c t ch c qu n lý VNN thông qua NðD cũng như vi c QU N LÝ VNN TRONG DN SAU CPH VI T NAM ñ ng viên, khuy n khích NðD làm h t trách nhi m c a mình. Vi c qu n lý 3.1. Phương hư ng hoàn thi n chính sách qu n lý VNN trong DN sau ph n VNN trong DN sau CPH h u h t ñư c giao cho b máy lãnh ñ o cũ c a CPH. DN sau CPH. Vai trò c a NðD ph n VNN b lu m . Vai trò c a ngư i tr c 3.1.1. ðư ng l i, ch trương c a ð ng, nhà nư c v hoàn thi n chính sách ti p qu n lý ph n VNN trong DN sau CPH không ñư c coi trong ñúng m c. qu n lý VNN trong DN sau CPH. T khi SCIC ñi vào ho t ñ ng, chính sách ñ i v i NðD v n tuy ñã ñư c c i Ch trương c a ð ng và Chính ph là kiên quy t ch m d t tình tr ng cơ quan thi n nhưng v n còn vư ng m c: Chính sách v NðD ph n VNN t i DN hành chính nhà nư c can thi p tr c ti p, c th vào ho t ñ ng s n xu t, CPH chưa ñư c hoàn thi n, quy n l i và nghĩa v c a NðD chưa th c s g n kinh doanh c a DN; phân ñ nh rõ quy n qu n lý hành chính kinh t c a k t v i s phát tri n c a DN. Chính sách ñ i v i NðD là công ch c nhà nư c Nhà nư c và qu n lý s n xu t kinh doanh c a DN. SCIC ti p t c làm ñ u c sang qu n lý DN khi chuy n sang DN CPH chưa ñư c gi i quy t m t cách m i ñ u tư VNN vào DN và th c hi n th ng nh t, có hi u qu ch c năng rõ ràng. T i m t s DN CPH, vi c ph i h p c a NðD trong th c hi n quy n ñ i di n ch s h u VNN ñ u tư t i DN . c ñông Nhà nư c chưa t t. M t s NðD v n nh n th c r ng ñã ñư c B , y 3.1.2. Phương hư ng và n i dung hoàn thi n chính sách qu n lý VNN ban nhân dân t nh, thành ph c làm ñ i di n thì có toàn quy n quy t ñ nh trong DN sau CPH Vi t Nam. m i v n ñ liên quan ñ n quy n c ñông nhà nư c, không c n xin ý ki n cơ Phương hư ng hoàn thi n chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH quan ch s h u v n là SCIC. nh m qu n lý có hi u qu VNN ñ u tư vào DN sau CPH; b o toàn và phát V n ñ qu n lý, ñ u tư v n trong DN sau CPH. Khi ñ i di n ch s h u VNN tri n VNN; phân ph i h p lý l i t c c a CTCP; kích thích các CTCP tăng ñư c chuy n giao cho SCIC thì chính sách ñ u tư VNN trong DN sau CPH cư ng hơn n a hi u qu ho t ñ ng s n xu t, kinh doanh, c ng c lòng tin c a n y sinh nh ng vư ng m c như: các quy ñ nh hi n nay v ñ u tư m i phân các c ñông và t o s n ñ nh trong ho t ñ ng c a các công ty. c p không ñ y ñ cho H i ñ ng qu n tr và Ban ñi u hành c a SCIC cũng h n ð ñ t ñư c m c tiêu hoàn thi n chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH ch tính t ch , t quy t c a T ng công ty. Quy ñ nh v v n ñi u l c a T ng Vi t Nam t nay ñ n năm 2020 c n th c hi n theo hư ng sau: công ty bao g m v n ti p nh n t các DN d n t i v n ho t ñ ng b ng ti n có V chính sách tài chính DN nói chung: Hoàn thi n cơ ch chính sách, hành th s d ng cho ñ u tư không nhi u trong khi các d án T ng công ty nghiên lang pháp lý ñ m r ng s n xu t kinh doanh, b o toàn và phát tri n v n c a c u ñ u tư ch y u thu c các lĩnh v c chi n lư c, quan tr ng trong n n kinh DN sau CPH; Xây d ng chính sách ñ t o ñi u ki n phát tri n th trư ng tài t l i ñòi h i ngu n v n r t l n. Cơ ch tài chính c a T ng công ty ñư c áp chính và th trư ng ch ng khoán; Hư ng d n DN sau CPH th c hi n theo ñúng d ng chung như nh ng DNNN khác, chưa ph n ánh ñ c thù ho t ñ ng c a nguyên t c h ch toán kinh doanh, bù ñ p các kho n l không ñư c tr vào l i T ng công ty. Bên c nh vi c h n ch v lương, thư ng d n t i khó khăn trong nhu n trư c thu , n p ti n thu s d ng v n ngân sách nhà nư c, trích l p các qu vi c thu hút ñư c nhân s c p cao và cán b gi i trong lĩnh v c ñ u tư và tài ñ n tư phát tri n, qu d phòng tài chính, qu d phòng m t vi c làm, qu phúc l i chính, ngu n v n ñ b sung v n ho t ñ ng c a t ng công ty còn h n ch . khen thư ng. Các quy ñ nh c a pháp lu t xác l p quy n và nghĩa v c a NðD ph n VNN N i dung hoàn thi n chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH. cũng chưa ñ y ñ , chưa c th . (1) V n ñ ñ i di n ch s h u VNN trong DN sau CPH: Hoàn thi n chính V n ñ phân ph i, s d ng c t c ph n VNN. (i) Th nh t, nhi u DN CPH ñã sách nh m t o hàng lang pháp lý ñ y ñ ñ SCIC th c hi n t t nhi m v qu n không n p ho c c tình chây ỳ không n p kho n ti n thu ñư c t vi c bán b t lý VNN ñ u tư vào DNNN ñư c s p x p, ñ i m i, chuy n ñ i s h u nói
21 22 chung và c ph n hoá nói riêng. Th tư ng Chính ph s y quy n ñ i di n Ban hành Qui ch NðD VNN t i DN sau CPH. Trong th i gian ch Qu c h i ch s h u VNN t i DN cho SCIC qua hai giai ño n: (i) Giai ño n trư c m t xem xét, ban hành Lu t Qu n lý VNN ñ u tư vào ho t ñ ng kinh doanh. là y quy n cho SCIC th c hi n quy n ñ i di n ch s h u VNN trong DN Trư c m t, chính ph kh n trương ban hành m t Ngh ñ nh v Quy ch NðD sau CPH các DN ñ c l p thu c B ngành và ñ a phương khi chuy n ñ i s VNN t i DN sau CPH. Ngh ñ nh này s giúp nhà nư c b o toàn ñư c v n ñã h u và CPH và ti p t c vi c phân c p, u quy n cho B , cơ quan ngang B ; ñ u tư vào DN sau CPH và thu ñư c l i t c tư kho n ñ u tư này. UBND t nh, thành ph tr c thu c Trung ương; H i ñ ng qu n tr các t p Xây d ng và ban hành quy ch ph i h p gi a các cơ quan ñư c Chính ph u ñoàn, t ng công ty nhà nư c th c hi n quy n ñ i di n ch s h u VNN t i quy n th c hi n ch c năng ñ i di n ch s h u, ñ c bi t ñ i v i vi c b DN tr c thu c các t p ñoàn, t ng công ty. ð n năm 2015, chính ph có th nhi m các ch c danh Ch t ch và thành viên HðQT. Giám sát, ñánh giá hi u chuy n giao nhi m v ñ i di n ch s h u VNN t i các t ng công ty; (ii) Giai qu ho t ñ ng c a DN. S m ban hành quy trình v tuy n ch n, b nhi m, ño n ti p theo ñ n năm 2020 Th tư ng Chính ph y quy n ñ i di n ch s khen thư ng, k lu t ñ i v i các ch c danh ch ch t c a DN . h u VNN t i DN t i các t p ñoàn kinh t cho SCIC. T ng công ty s là ñ u Hình thành Qu ñ u tư VNN vào DN , ngu n Qu hình thành t các ngu n: m i duy nh t giúp Chính ph trong qu n tr DN có VNN và ñ u tư VNN vào Ngân sách nhà nư c ñ u tư, l i nhu n sau thu thu t công ty mà có v n c a các ngành kinh t then ch t. Nhà nư c ñ u tư tr c ti p, ti n chuy n như ng v n t các công ty và các (2) V n ñ NðD VNN trong DN CPH: Có chính sách rõ ràng v nhi m v , ngu n khác. Qu này s th c hi n ch c năng ñ i di n ch s h u VNN t i các quy n h n và trách nhi m c a NðD VNN trong DN sau CPH ñ th c hi n t t công ty m , t ng công ty. Trong khi chưa hình thành Qu ñ u tư VNN vào vai trò c a ngư i ñ i VNN trong DN sau CPH. C th là: (i) ban hành quy kinh doanh, SCIC chưa th c hi n vi c ñ u tư v n vào các t ng công ty, công ch c th v c NðD ph n VNN; (ii) ban hành chính sách ñ i v i quy n l i ty m , các B , UBND c p t nh c n t ch c b máy riêng ñ th c hi n ch c và trách nhi m c a NðD VNN, ngư i tr c ti p qu n lý VNN t i DN sau CPH. năng ñ i di n ch s h u VNN t i DN . Quy ñ nh rõ ch c năng, nhi m v , quy n h n và trách nhi m c a NðD ch s Hoàn thi n chính sách phân ph i l i nhu n và chi tr c t c c a các CTCP h u VNN trong DN sau CPH. C n quy ñ nh c th v ti n lương, thu nh p và ph i ñ m b o h ch toán kinh doanh là ñ t yêu c u l y thu bù chi và có lãi. các ch ñ khác c a NðD ñ NðD có ñ ñi u ki n th c hi n t t nhi m v c a Ph i b o ñ m hài hoà quy n l i c a các ñ i tư ng liên quan ñ n CTCP. Vi c mình; (iii) ban hành chính sách nâng cao trách nhi m c a NðD qu n lý ph n phân ph i l i nhu n sau thu và chi tr c t c trong CTCP ñòi h i ph i ñư c VNN ñ u tư t i DN sau CPH, hư ng d n m i quan h gi a SCIC và các B , tính toán khoa h c, h p lý tho mãn t t c các yêu c u c a các ñ i tư ng ngành trong qu n lý VNN t i các DN ñã chuy n giao cho T ng công ty. nh m tránh nh ng xáo ñ ng b t l i cho chính công ty. (3) V qu n lý, ñ u tư VNN trong DN CPH: ñ y m nh vi c bán - gi m VNN 3.2.2. Gi i pháp v t ch c qu n lý VNN trong DN sau CPH t i các DN sau CPH mà nhà nư c không c n n m gi c ph n; ti p t c tri n Vi c qu n lý VNN t i các DN tuy ñư c giao c th cho Chính ph , B ngành khai th c hi n nhi m v ti p nh n các DN sau CPH có VNN; th c hi n nhi m và các ñ a phương nhưng nhi u khi còn lúng túng trong khâu qu n lý, ki m v ñ u tư VNN vào các DN tr ng ñi m và m t nhi m v r t quan tr ng ñó là tra giám sát. Tình hình trên ñòi h i c n hoàn thi n l i cơ ch qu n lý, ki m tra tăng cư ng qu n lý ch t ché NðD VNN trong các DN sau CPH có VNN do giám sát tình hình qu n lý VNN ñ u tư vào DN. C n có cơ quan qu n lý t p SCIC qu n lý. trung th ng nh t các t p ñoàn, t ng công ty và DN có VNN t trung ương (4) V phân ph i c t c và s d ng c t c ph n VNN trong DN CPH: (i) ban ñ n ñ a phương. Do ñó, ñòi h i ngoài vi c kh n trương ban hành cơ ch qu n hành chính sách hư ng d n s d ng các qu trong DN sau CPH; (ii) kh ng lý giám sát ch t ch tình hình qu n lý VNN ñ u tư vào DN còn ph i hoàn ch m c ñư c trích vào 2 qu khen thư ng và phúc l i m t cách h p lý nh m thi n và tăng cư ng năng l c cho C c Tài chính DN thu c B Tài chính. Cơ khuy n khích DN ti t ki m chi phí ñ có l i nhu n cao, g n l i ích c a ngư i quan này ph i th t s là ñ u m i thay m t nhà nư c qu n lý, giám sát vi c lao ñ ng v i hi u qu kinh doanh c a DN . qu n lý, s d ng VNN ñ u tư vào DN . 3.2. M t s gi i pháp ch y u ñ hoàn thi n chính sách qu n lý VNN Nâng cao vai trò c a SCIC, SCIC s không ch qu n lý ph n VNN ñ u tư vào trong DN sau CPH . các CTCP ñư c chuy n ñ i t công ty nhà nư c ñ c l p thu c ch c năng 3.2.1. ð i m i chính sách qu n lý và quy ch ngư i ñ i di n v n nhà nư c qu n lý ngành c a các B , ngành, UBND c p t nh, thành ph mà còn qu n lý toàn b VNN ñ u tư vào t t c các DN , ngân hàng thương m i, t ng công ty trong doanh nghi p sau c ph n hóa và t p ñoàn kinh t .
23 24 Tăng cư ng vai trò c a SCIC trong qu n lý và kinh doanh VNN. Kh ng ñ nh qu n lý VNN trong các DN trên ñ a bàn t nh, thành ph tr c thu c Trung ti p t c th c hi n ch trương ñ i m i cơ ch qu n lý DN có VNN và cơ ch ương. C c có C c trư ng, các Phó C c trư ng giúp vi c và Chi c c có Chi ñ i di n ch s h u VNN thông qua mô hình SCIC ñ t ng bư c xoá b s c c trư ng, Phó chi c c trư ng giúp vi c. Vi c b nhi m mi n nhi m C c can thi p hành chính c a cơ quan hành chính nhà nư c vào ho t ñ ng kinh trư ng, các Phó C c trư ng và Chi c c trư ng, Phó chi c c trư ng do T ng doanh c a DN và phát huy cao ñ quy n t ch , t ch u trách nhi m c a DN c c trư ng quy t ñ nh. Nhi m v , quy n h n và t ch c b máy c th giúp trong kinh doanh. Qua ñó, th c hi n cơ c u l i DNNN m t cách có hi u qu vi c T ng c c, các C c do T ng c c trư ng quy ñ nh. T ng c c Qu n lý ñ duy trì vai trò ch ñ o c a kinh t nhà nư c trong nh ng ngành, lĩnh v c VNN t i DN, và các C c, chi c c Qu n lý VNN trong DN t nh, thành ph quan tr ng. tr c thu c Trung ương ñ u có tư cách pháp nhân, có con d u riêng, ñư c m Xây d ng cơ ch nâng cao trách nhi m c a NðD qu n lý ph n VNN ñ u tư tài kho n t i kho b c Nhà nư c. t i DN sau CPH, hư ng d n m i quan h gi a SCIC và các B , ngành trong - Biên ch c a T ng c c kho ng 1000 cán b , bao g m cơ quan T ng c c qu n lý VNN t i các DN ñã chuy n giao cho Tông công ty. 150 cán b còn l i là các ñơn v ñ a phương. Kinh phí ho t ñ ng c a T ng 3.2.3. Thành l p m t cơ quan chuyên trách Qu n lý VNN t i DN c c và các ñơn v tr c thu c do Ngân sách Nhà nư c c p. Cùng v i nâng cao vai trò c a SCIC trong vi c qu n lý ph n VNN ñ u tư vào Phương án th hai: Tăng cư ng năng l c cho C c Tài chính DN. Song song v i các CTCP ñư c chuy n ñ i t công ty nhà nư c s ñư c th c hi n khi Chính vi c nâng cao vai trò c a SCIC là ñ ng th i ph i c n thi t tăng cư ng năng ph ban hành Ngh ñ nh v t ch c và ho t ñ ng c a SCIC, Tuy nhiên, cũng l c cho C c Tài chính DN - B Tài chính. C th , tăng cư ng năng l c cho c n nghiên c u phương án thành l p m t cơ quan chuyên trách qu n lý VNN C c Tài chính DN c n th c hi n trên các n i dung sau: V t ch c, trên cơ s ñ u tư t i DN . gi nguyên s phòng hi n có và thành l p thêm m i 01 trung tâm tư v n, ñào Phương án th nh t: Thành l p T ng c c Qu n lý VNN t i DN . t o (ñơn v s nghi p có thu) và thành l p phòng qu n lý VNN ñ u tư vào - T ng c c Qu n lý VNN t i DN là m t cơ quan ngang b v i T ng c c DN sau CPH; V ch c năng nhi m v các chi C c, phòng Tài chính DN t i trư ng là do Chính ph b nhi m và có các ch c năng cơ b n sau: là nhà ñ u các S Tài chính ñ a phương: Tăng thêm nhi m v cho các Chi c c, Phòng tư nhà nư c; ñ nh hư ng và thúc ñ y quá trình c i cách DNNN; c các t /ban Tài chính DN thu c các S Tài chính. C ng c l c lư ng, cán b t i chi c c, giám sát ñ n m t s DN l n ñ thay m t nhà nư c th c hi n vi c giám sát phòng ñ tăng cư ng s k t n i qu n lý n m tình hình và th c hi n giám sát ho t ñ ng c a DN, b nhi m và mi n nhi m các lãnh ñ o c p cao c a DN, DN có v n ñ u tư c a nhà nư c và có v n ñ u tư nư c ngoài trên ñ a bàn. ñánh giá ho t ñ ng c a các cán b này và thư ng/ph t ñ i v i lãnh ñ o DN; K T LU N Qu n lý vi c b o toàn và gia tăng giá tr tài s n nhà nư c thu c T ng c c Lu n án: Hoàn thi n chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH ñã nghiên Qu n lý VNN t i DN thông qua ho t ñ ng th ng kê và ki m toán. So n th o c u th c tr ng chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH, qua ñó phát hi n văn b n pháp quy v c i cách và qu n lý tài s n nhà nư c; ch ñ o và giám sát nh ng t n t i, h n ch và vư ng m c v cơ ch , chính sách qu n lý VNN công tác qu n lý tài s n c a các t p ñoàn, t ng công ty nhà nư c. trong DN sau CPH ñ t ñó xu t phương hư ng và gi i pháp hoàn thi n chính - T ch c b máy T ng c c qu n lý VNN t i DN ñư c t ch c thành h th ng sách qu n lý VNN trong DN sau CPH và ñ xu t các gi i pháp th c hi n th ng nh t t Trung ương ñ n các t nh, thành ph tr c thu c Trung ương. nh m nâng cao hi u qu và b o toàn VNN cũng như t o ñi u ki n cho DN sau + Trung ương, T ng c c Qu n lý VNN t i DN. T ng c c có T ng c c CPH phát tri n. trư ng và các Phó T ng c c trư ng giúp vi c T ng c c trư ng. T ng c c Lu n án ñã h th ng hoá các v n ñ lý lu n cơ b n v CPH DNNN, v CTCP. trư ng do Th tư ng Chính ph b nhi m và mi n nhi m. B máy giúp vi c Làm rõ h th ng chính sách qu n lý tài chính DN nói chung cũng như ñi sâu T ng c c trư ng g m có: V T ng h p qu n lý ñ u tư; V Qu n lý VNN t i v vi c trình bày, phân tích ñánh giá th c tr ng chính sách qu n lý VNN trong các t p ñoàn kinh t ; V Qu n lý VNN t i các t ng công ty;V Qu n lý VNN DN sau CPH nói riêng. Lu n án ch ra nh ng vư ng m c, h n ch trong chính t i DN sau CPH; V Qu n lý VNN thu c b Qu c phòng, b Công an; V sách qu n lý VNN trong DN sau CPH hi n nay. Lu n án ñã trình bày kinh Qu n lý VNN t i DN công ích;Văn phòng T ng c c; SCIC là ñơn v tr c nghi m c a m t s nư c trong vi c qu n lý VNN ñ u tư vào DN như thu c T ng c c Hungary, Trung Qu c, nh t là Singapore. Nêu lên quan ñi m c a ð ng và + t nh, thành ph tr c thu c Trung ương có kh i lư ng VNN l n s thành chính ph trong phương hư ng qu n lý VNN ñ u tư vào DN nói chung và DN l p C c qu n lý VNN t i DN và các ñ a phương có lư ng VNN th p s thành CPH nói riêng. K t lu n v nh ng t n t i, vư ng m c trong qu n lý VNN l p Chi c c qu n lý VNN t i DN, là ñơn v tr c thu c T ng c c có nhi m v trong DN sau CPH và kinh nghi m qu c t làm cơ s ti n ñ ñ xu t phương
25 hư ng hoàn thi n và các gi i pháp gi i quy t nh ng h n ch trong chính sách qu n lý VNN DN sau CPH nh m giúp nhà nư c có nh ng cơ ch , chính sách qu n lý có hi u qu VNN t i DN sau CPH, góp ph n nâng cao hi u qu s n xu t kinh doanh c a DN có VNN nói riêng cũng như t o ñ ng l c cho các thành ph n DN khác phát tri n. Trong b i c nh qu n lý VNN t i DN còn b c l nhi u vư ng m c, Chính ph ñang ch ñ o hoàn thi n d th o Ngh ñ nh v t ch c và ho t ñ ng c a SCIC nh m hoàn thi n t ch c qu n lý VNN ñ u tư vào DN, trư c m t là qu n lý VNN trong DN sau CPH. Do ñó, Lu n án th c hi n s cung c p thông tin, tư li u giúp các cơ quan qu n lý nhà nư c có thêm tư li u khoa h c ñ hoàn thi n chính sách qu n lý VNN trong DN sau CPH nói riêng và qu n lý VNN ñ u tư vào DN nói chung.