Tóm tắt luận án Tiến sĩ Kinh tế: Kinh tế nông thôn ở Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào trong thời kỳ đổi mới

Chia sẻ: Nguyen Minh Cuong | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

38
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích của luận án dựa trên cơ sở lý luận về kinh tế nông thông phân tích thực trạng phát triển kinh tế nông thôn Lào; đề cập các vấn đề cần tập trung giải quyết từ đó dự báo xu hướng phát triển của kinh tế nông thôn Lào; đưa ra các quan điểm, giải pháp nâng cao phát triển kinh tế nông thôn ở Cộng hoàn nhân dân Lào thời gian tới.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận án Tiến sĩ Kinh tế: Kinh tế nông thôn ở Cộng hoà dân chủ nhân dân Lào trong thời kỳ đổi mới

Bé gi¸o dôc vμ ®μo t¹o Häc viÖn ChÝnh trÞ - hμnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh xØ xán ph¨n Bun sØ kinh tÕ n«ng th«n ë céng hoμ d©n chñ nh©n d©n Lμo trong thêi kú ®æi míi Chuyªn ngµnh : Kinh tÕ chÝnh trÞ M∙ sè : 62 31 01 01 tãm t¾t LuËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ Hµ Néi - 2010
C«ng tr×nh ®−îc hoµn thµnh t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh Ng−êi h−íng dÉn khoa häc: 1. PGS.TS NguyÔn Huy o¸nh 2. TS. Vò ThÞ Thoa Ph¶n biÖn 1: GS,TS. Ph¹m Quang Phan Tr−êng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Ph¶n biÖn 2: GS,TS. TrÇn §×nh §»ng Tr−êng §¹i häc N«ng nghiÖp Hµ Néi Ph¶n biÖn 3: PGS,TS NguyÔn §×nh Long ViÖn ChiÕn l−îc vµ ChÝnh s¸ch Ph¸t triÓn N«ng nghiÖp N«ng th«n LuËn ¸n ®−îc b¶o vÖ tr−íc Héi ®ång chÊm luËn ¸n cÊp Nhµ n−íc häp t¹i Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh. Vµo håi giê ngµy th¸ng n¨m 2010 Cã thÓ t×m hiÓu luËn ¸n t¹i Th− viÖn Quèc gia vµ Th− viÖn Häc viÖn ChÝnh trÞ - Hµnh chÝnh Quèc gia Hå ChÝ Minh
1 Më ®Çu 1. TÝnh cÊp thiÕt cña ®Ò tµi Kinh tÕ n«ng th«n lµ mét khu vùc kinh tÕ c¬ b¶n cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. LÞch sö ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ë nhiÒu quèc gia, kh«ng chØ ë c¸c n−íc cã nÒn kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn, mµ ngay c¶ c¸c n−íc cã nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn cao, cho ®Õn nay ®Òu g¾n liÒn víi lÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n. §Ó thùc hiÖn th¾ng lîi giai ®o¹n thø hai cña “ChiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi 10 n¨m giai ®o¹n 2001-2010 vµ qui ho¹ch chiÕn l−îc c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ (CNH, H§H) theo h−íng x· héi chñ nghÜa (XHCN), ®−a CHDCND Lµo ra khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn vµo n¨m 2020, ®Ó triÓn khai cô thÓ ho¸ c¸c chñ tr−¬ng vµ nhiÖm vô mµ NghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng NDCM Lµo toµn quèc lÇn thø VIII ®· ®Ò ra, chóng ta ph¶i phÊn ®Êu ®Ó lµm cho môc tiªu viÖc gi¶i quyÕt ®ãi nghÌo cña hé gia ®×nh vµ c¸c môc tiªu kh¸c cña nÒn kinh tÕ vµo n¨m 2010 thùc hiÖn ®−îc. V× vËy, viÖc nhËn thøc kinh tÕ n«ng th«n (KTNT) vµ ®¸nh gi¸ tæng kÕt vµ ph¸t huy vai trß cña KTNT nh»m ®¹t ®−îc c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi ®· ho¹ch ®Þnh lµ v« cïng cÇn thiÕt. Trong suèt chiÒu dµi lÞch sö d©n téc tõ tr−íc ®Õn nay vµ mai sau, cho dï tr¶i qua nh÷ng th¨ng trÇm, kinh tÕ n«ng th«n ®·, ®ang vµ sÏ ®ãng gãp to lín ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ®Êt n−íc nh− mét thùc thÓ kinh tÕ kh«ng thÓ thiÕu ®−îc trong nÒn kinh tÕ quèc d©n ë CHDCND Lµo. Trong 20 n¨m ®æi míi võa qua, §¶ng vµ Nhµ n−íc ®· cã nhiÒu chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch ®æi míi ®óng ®¾n, nhê ®ã nÒn kinh tÕ ®· cã nhiÒu thay ®æi vµ ph¸t triÓn, trong ®ã kinh tÕ n«ng th«n ®· ph¸t triÓn theo h−íng mét nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp hµng ho¸, gãp phÇn ®¾c lùc vµo sù ph¸t triÓn vµ t¨ng tr−ëng kinh tÕ cña ®Êt n−íc. Tuy nhiªn, so víi yªu cÇu míi viÖc thóc ®Èy t¨ng tr−ëng kinh tÕ, ®−a n«ng th«n còng nh− ®Êt n−íc Lµo tho¸t khái ®ãi nghÌo, l¹c hËu th× kinh tÕ n«ng th«n ph¶i ®−îc chuyÓn biÕn nhanh h¬n, hiÖu qu¶ h¬n. Do vËy, NghÞ quyÕt §¹i héi V (1991) cña §¶ng NDCM Lµo ®· x¸c ®Þnh: “§Ó chuyÓn kinh tÕ tù nhiªn vµ nöa tù nhiªn sang kinh tÕ hµng ho¸, ngay tõ ®Çu h−íng ®i lµ ph¸t triÓn n«ng - l©m nghiÖp toµn diÖn g¾n víi ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vµ dÞch vô”. V× vËy, ®· ®Õn lóc cÇn tæng kÕt, ®¸nh gi¸ qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn kinh tÕ nãi chung vµ kinh tÕ n«ng th«n nãi riªng, ®Ó nhËn thøc ®óng vÒ kinh tÕ n«ng th«n; t×m ra nh÷ng khã kh¨n, bÊt cËp; ph¸t hiÖn nh÷ng xu h−íng ®æi míi kinh tÕ n«ng th«n trong tiÕn tr×nh chuyÓn sang kinh tÕ hµng ho¸, tõ ®ã ®Ò xuÊt nh÷ng quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p tiÕp tôc ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ®óng xu h−íng trong thêi kú ®æi míi.
2 §Ó gãp phÇn vµo viÖc nghiªn cøu lý luËn vµ tæng kÕt thùc tiÔn vÒ KTNT vµ gãp phÇn thóc ®Èy ph¸t triÓn KTNT, nghiªn cøu sinh chän ®Ò tµi “Kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo trong thêi kú ®æi míi” ®Ó ®i s©u nghiªn cøu vµ viÕt luËn ¸n nh»m gãp phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo sù nghiÖp tiÕp tôc ®Èy m¹nh c«ng cuéc ®æi míi nÒn kinh tÕ nãi chung vµ KTNT nãi riªng. 2. T×nh h×nh nghiªn cøu cña ®Ò tµi: Xin xem tæng quan t×nh h×nh nghiªn cøu trong ch−¬ng 1. 3. Môc ®Ých vµ nhiÖm vô nghiªn cøu 3.1. Môc ®Ých cña luËn ¸n: Trªn c¬ së lý luËn vÒ KTNT, luËn ¸n ph©n tÝch thùc tr¹ng ph¸t triÓn KTNT Lµo, nªu nh÷ng vÊn ®Ò cÇn tËp trung gi¶i quyÕt. Tõ ®ã luËn ¸n dù b¸o xu h−íng ph¸t triÓn cña KTNT Lµo, ®−a ra c¸c quan ®iÓm, gi¶i ph¸p c¬ b¶n nh»m tiÕp tôc ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo trong thêi gian tíi. 3.2. NhiÖm vô: - Tr×nh bµy cã hÖ thèng mét sè lý luËn c¬ b¶n vÒ kh¸i niÖm, ®Æc tr−ng, vai trß, nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng vµ sù cÇn thiÕt ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo. - Tæng quan kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ë mét sè n−íc trong khu vùc vµ thÕ giíi ®Ó rót ra bµi häc kinh nghiÖm cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo. - Kh¶o s¸t tiÕn tr×nh vËn ®éng vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo, t×m ra nh÷ng thµnh tùu, h¹n chÕ vµ nh÷ng vÊn ®Ò cÇn tËp trung gi¶i quyÕt. - Dù b¸o xu h−íng ph¸t triÓn vµ ®Ò xuÊt nh÷ng quan ®iÓm, gi¶i ph¸p ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo trong thêi gian tíi 4. §èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu 4.1. §èi t−îng: LuËn ¸n lÊy kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo (bao gåm nh÷ng ngµnh kinh tÕ trªn ®Þa bµn n«ng th«n Lµo) lµm ®èi t−îng nghiªn cøu. 4. 2. Ph¹m vi nghiªn cøu: LuËn ¸n tËp trung nghiªn cøu kinh tÕ n«ng th«n Lµo tõ khi ®æi míi ®Õn nay. 5. C¬ së lý luËn vµ ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu 5.1. C¬ së lý luËn: VËn dông c¸c quan ®iÓm cña chñ nghÜa M¸c - Lªnin vµ t− t−ëng Hå ChÝ Minh, quan ®iÓm cña §¶ng NHCM Lµo; mét sè quan ®iÓm khoa häc vµ kinh nghiÖm cña mét sè n−íc trong khu vùc vÒ ®Èy m¹nh ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n. 5.2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu: LuËn ¸n tu©n thñ ph−¬ng ph¸p kinh tÕ - chÝnh trÞ; l«gÝc; lÞch sö; biÖn chøng; ®iÒu tra, thèng kª; tæng kÕt, ph©n tÝch, tæng hîp, kÕt hîp lý luËn víi thùc tiÔn.
3 6. Nh÷ng ®ãng gãp khoa häc vµ ý nghÜa khoa häc - LuËn ¸n lµ mét c«ng tr×nh nghiªn cøu mét c¸ch c¬ b¶n vµ t−¬ng ®èi cã hÖ thèng vÒ kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo. - HÖ thèng ho¸ vÊn ®Ò lý luËn, kh¸i qu¸t nh÷ng kinh nghiÖm cña mét sè n−íc nhÊt lµ ViÖt Nam vµ Trung Quèc trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ®Ó ®ãng gãp cho sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo trong thêi gian tíi. - §¸nh gi¸ ®óng thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lµo trong sù nghiÖp ®æi míi vµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra. ChØ ra nh÷ng quan ®iÓm vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lµo trong thêi gian tíi. V× thÕ luËn ¸n cã thÓ dïng lµm tµi liÖu tham kh¶o cho viÖc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ, nghiªn cøu, häc tËp vµ gi¶ng d¹y mét sè néi dung liªn quan. 7. KÕt cÊu cña luËn ¸n Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o vµ phô lôc, luËn ¸n gåm cã 4 ch−¬ng, 9 tiÕt. Ch−¬ng 1 Tæng quan T×nh h×nh nghiªn cøu cña ®Ò tμi §Ò tµi KTNT ®· ®−îc c¸c nhµ nghiªn cøu kinh tÕ häc nghiªn cøu kh¸ l©u cho ®Õn hiÖn nay do tÇm quan träng vµ mang tÝnh chiÕn l−îc cña nÒn kinh tÕ cña nhiÒu quèc gia, nªn ®· thu hót sù quan t©m cña nhiÒu nhµ nghiªn cøu ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng n−íc cã nÒn v¨n minh n«ng nghiÖp. Nh−ng do ®Æc thï vµ yªu cÇu cña mçi n−íc kh¸c nhau, v× vËy néi dung, ®èi t−îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy diÔn ra th−êng xuyªn ë nhiÒu quèc gia theo nhiÒu h−íng nghiªn cøu kh¸c nhau. ë ViÖt Nam, liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nµy còng cã kh¸ nhiÒu nhµ khoa häc nghiªn cøu; nhiÒu c«ng tr×nh ®· ®−îc c«ng bè vµ ®−îc x· héi chÊp nhËn nh−: ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n - nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn. PGS. TS. Lª §×nh Th¾ng, Hµ Néi, Nhµ xuÊt b¶n N«ng nghiÖp n¨m 1998; Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp n«ng th«n ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long theo h−íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ do PGS.TS. Hoµng Ngäc Hoµ, TS. Ph¹m Ch©u Long, PGS. TS. NguyÔn V¨n Th¹o ®ång t¸c gi¶. Nhµ xuÊt b¶n Quèc gia, Hµ Néi, n¨m 2001; T¸c ®éng cña c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ ®èi víi viÖc thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp, LuËn ¸n tiÕn sÜ khoa häc kinh tÕ, qu¶n lý vµ kÕ ho¹ch cña NguyÔn H÷u §øc, Häc viÖn
4 ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh, xuÊt b¶n n¨m 1996 còng ®i s©u nghiªn cøu nh÷ng vÊn c¬ chÕ qu¶n lý t¸c ®éng vµo c¬ cÊu kinh tÕ ®−îc h×nh thµnh trong ®Þa bµn n«ng th«n; Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«ng theo h−íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, (tµi liÖu tËp huÊn, tËp II) cña TrÇn §×nh Nghiªm. Nhµ xuÊt ChÝnh trÞ Quèc gia n¨m 1998. T¸c gi¶ ®· nghiªn cøu vµ tËp hîp c¸c néi dung kh¸ phong phó, ®óc kÕt nh÷ng kinh nghiÖm vÒ ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ViÖt Nam trong nhiÒu n¨m qua; Ph¸t triÓn toµn diÖn kinh tÕ-x· héi n«ng th«n, n«ng nghiÖp ViÖt Nam cña PGS. PTS Chu H÷u Quý. Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi, n¨m 1996; Con ®−êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n cña Chu H÷u Quý vµ NguyÔn KÕ TuÊn chñ biªn. S¸ch do Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi- 2001; N«ng nghiÖp, n«ng d©n, n«ng th«n trong qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ë n−íc ta cña GS.TS Hoµng Ngäc Hoµ do nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia Hµ néi xuÊt b¶n n¨m 2008; N«ng nghiÖp, n«ng d©n, n«ng th«n ViÖt Nam h«m nay vµ mai sau cña TS. NguyÔn Duy Hïng; TS. Lª Minh NghÜa (NXB CTQG.H.2008). Ngoµi ra, trong n¨m 2008 ë ViÖt Nam, cßn mét sè s¸ch ®· xuÊt b¶n ®Ò cËp ®Õn n«ng nghiÖp ViÖt Nam sau hai m−¬i n¨m ®æi míi nh−: “T¸c ®éng cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ®èi víi ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ViÖt Nam cña TS NguyÔn Tõ (NXB CTQG.H.2008), WTO& ngµnh n«ng nghiÖp ViÖt Nam cña Bé NNPTNT ViÖt Nam vµ CEG/AusAID. H.2005… ë CHDCND Lµo, tõ khi tiÕn hµnh c«ng cuéc ®æi míi ®Õn nay, kinh tÕ n«ng th«n ®−îc chó träng h¬n vµ còng cã nhiÒu ®Ò tµi ®Ò cËp ®Õn kinh tÕ n«ng th«n. ViÖc nghiªn cøu vÊn ®Ò kinh tÕ n«ng th«n ®−îc ®Ò cËp kh¸ nhiÒu, song nh÷ng t¸c phÈm trªn chØ ®Ò cËp ®Õn mét mÆt nµo ®ã cña kinh tÕ CHDCND Lµo nãi chung hoÆc KTNT Lµo nãi riªng. Cã thÓ nªu mét sè ®Ò tµi sau ®©y: Nh÷ng qu¸ tr×nh kinh tÕ - x· héi ®Ó chuyÓn kinh tÕ tù nhiªn lªn kinh tÕ hµng ho¸ ë CHDCND Lµo trong giai ®o¹n hiÖn nay, LuËn ¸n PTS. khoa häc kinh tÕ cña Mon XØ Vi La Thon, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh, xuÊt b¶n n¨m 1991; Ph¸t triÓn kinh tÕ hé gia ®×nh n«ng d©n ë CHDCND Lµo trong giai ®o¹n hiÖn nay, LuËn ¸n PTS. kinh tÕ cña Pheng Ta Vi La V«ng, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh, xuÊt b¶n n¨m 1992; Ph¸t triÓn thÞ tr−êng n«ng th«n ë CHDCND Lµo, LuËn ¸n tiÕn sÜ khoa häc kinh tÕ cña Bun Thi Kh−a Mi Xay. Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå ChÝ Minh, xuÊt b¶n n¨m 1999. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp ë céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo hiÖn nay, LuËn ¸n tiÔn sÜ khoa häc kinh tÕ cña Hum Pheng Xay Na Sin, Häc viÖn ChÝnh trÞ Quèc gia Hå
5 ChÝ Minh, xuÊt b¶n n¨m 2000; Vai trß Nhµ n−íc ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo, LuËn ¸n tiÕn sÜ khoa häc kinh tÕ cña TS. Bun Kh«n Bun Chit… cßn nhiÒu c«ng tr×nh n»m trong vÊn ®Ò KTNT. Ngoµi ra, nhiÒu tæng luËn, kh¶o luËn, bµi viÕt vµ ph¸t biÓu t¹i c¸c héi th¶o khoa häc, c¸c nghÞ quyÕt cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam vµ §¶ng NDCM Lµo ®Ò cËp ®Õn nhiÒu mÆt kh¸c nhau cña vÊn ®Ò KTNT, nhiÒu c«ng tr×nh trªn ®Òu kh¼ng ®Þnh: Vai trß cña KTNT ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. Tuy nhiªn do thêi gian ®· l©u nªn c¸c t− liÖu trªn còng ®· gi¶m tÝnh thêi sù, do ®ã chØ lµ tµi liÖu tham kh¶o. Tãm l¹i, trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu ®Ò tµi cña luËn ¸n, chóng t«i còng ®· sö dông nhiÒu t¸c phÈm vµ c¸c tµi liÖu cña c¸c nhµ lý luËn ViÖt Nam vµ CHDCND Lµo lµm tµi liÖu tham kh¶o, gîi ý cho chóng t«i nh÷ng néi dung cÇn ®Ò cËp khi nghiªn cøu KTNT Lµo. Chóng t«i coi ®©y lµ nh÷ng tµi liÖu tham kh¶o cÇn thiÕt. §Ò tµi “Kinh tÕ n«ng th«n ë CHDCND Lµo trong thêi kú ®æi míi” mµ chóng t«i ®Ò cËp, cã sö dông c¸c t¸c phÈm nªu trªn lµm tµi liÖu tham kh¶o nh−ng c¸ch tiÕp cËn hoµn toµn kh¸c trªn c¸c mÆt sau ®©y: Thø nhÊt, vÒ ph−¬ng ph¸p, lµ mét luËn ¸n tiÕn sÜ kinh tÕ chÝnh trÞ, chóng t«i ®Ò cËp c¸c vÊn ®Ò trªn c¬ së ph−¬ng ph¸p vµ ®èi t−îng nghiªn cøu cña kinh tÕ chÝnh trÞ- ph−¬ng ph¸p trõu t−îng ho¸ khoa häc- vµ −u tiªn ®èi t−îng nghiªn cøu lµ quan hÖ s¶n xuÊt. Do ®ã, ®Ò tµi tËp trung nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò chung nhÊt. Ph−¬ng ph¸p l«gÝc vµ lÞch sö còng ®−îc sö dông nh−ng chØ víi môc tiªu lµm næi râ mét ®Ò tµi thuéc khoa häc kinh tÕ chÝnh trÞ. Thø hai, vÒ néi dung, ®Ò tµi lµm râ c¸c vÊn ®Ò sau ®©y kh«ng cã ë c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu nªu ë trªn: - §Ò tµi tr×nh bµy ®Çy ®ñ vÒ KTNT vµ néi dung cña KTNT, nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña KTNT Lµo trªn tÊt c¶ c¸c mÆt ®Þa h×nh, qu¸ tr×nh lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ -x· héi, ®Êt ®ai, d©n sè. §Ò tµi tËp trung xem xÐt KTNT Lµo trªn c¸c mÆt lùc l−îng s¶n xuÊt, quan hÖ s¶n xuÊt, vai trß cña Nhµ n−íc ®èi víi kinh tÕ n«ng th«n Lµo. §Ò tµi còng tr×nh bµy c¸c nh©n tè ¶nh h−ëng ®Õn KTNT Lµo, vai trß cña KTNT ®èi víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña CHDCND Lµo. - LuËn ¸n ph©n tÝch tÝnh tÊt yÕu ph¶i ®æi míi KTNT Lµo. - Ngoµi ra, trong luËn ¸n t¸c gi¶ còng ®Ò cËp ®Õn kinh nghiÖm ph¸t triÓn KTNT cña ViÖt Nam, Trung Quèc trong thêi kú ®æi míi nh»m rót ra mét sè nhËn xÐt cã tÝnh chÊt nh− nh÷ng bµi häc kinh nghiÖm cho CHDCND Lµo.
6 - LuËn ¸n tr×nh bµy kü thùc tr¹ng ph¸t triÓn KTNT Lµo sau ®æi míi nhÊt lµ tõ khi thùc hiÖn kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø V ®Õn nay. Trong phÇn nµy, t¸c gi¶ ®· tr×nh bµy s¬ bé nh÷ng thµnh tùu, h¹n chÕ cña KTNT Lµo tr−íc ®æi míi vµ chøng minh nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®−îc trong KTNT Lµo (trong n«ng nghiÖp, n«ng th«n) tõ nh÷ng n¨m ®æi míi ®Õn nay. - LuËn ¸n còng nªu râ nh÷ng vÊn ®Ò ®ang ®Æt ra ®èi víi KTNT Lµo hiÖn nay. - Trªn c¬ së lý luËn vµ thùc tiÔn nªu ra trªn ®©y, luËn ¸n giµnh nhiÒu thêi l−îng ph©n tÝch dù b¸o xu thÕ ph¸t triÓn KTNT Lµo ®Ó tõ ®ã nªu ra c¸c quan ®iÓm vµ c¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn KTNT Lµo trong thêi kú ®æi míi. Nh− vËy, néi dung cña luËn ¸n, tuy cã tham kh¶o nhiÒu cø liÖu cña c¸c ®Ò tµi nghiªn cøu kh¸c, nh−ng chØ tËp trung lµm râ chñ ®Ò vµ ®¸p øng nhiÖm vô ®Ò tµi vÒ KTNT ë CHDCND Lµo trong thêi kú ®æi míi, hoµn toµn kh«ng trïng lÆp víi c¸c ®Ò tµi kh¸c. Ch−¬ng 2 C¬ së lý luËn vμ thùc tiÔn ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lμo trong thêi kú ®æi míi 2.1. Kinh tÕ n«ng th«n vμ nh÷ng nh©n tè t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n 2.1.1. Kinh tÕ n«ng th«n vµ ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n 2.1.1.1. Kh¸i niÖm Kinh tÕ n«ng th«n Cho ®Õn nay, cã nhiÒu t¸c gi¶ ®· ®−a ra c¸c kh¸i niÖm, ®Þnh nghÜa vÒ KTNT d−íi nhiÒu gãc ®é kh¸c nhau. Nh−ng tÊt c¶ kh¸i niÖm ®Òu lµ dïng ®Ó thÓ hiÖn mét tæng thÓ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ - x· héi diÔn ra trªn ®Þa bµn n«ng th«n. Nã bao gåm: N«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, ng− nghiÖp vµ c¶ c«ng nghiÖp, dÞch vô…trªn ®Þa bµn ®ã. §©y lµ kh¸i niÖm tr×nh bµy ®Çy ®ñ néi hµm cña kinh tÕ n«ng th«n. Nh−ng theo t¸c gi¶: kinh tÕ n«ng th«n lµ khu vùc kinh tÕ n»m trªn ®Þa bµn n«ng th«n víi c¸c ngµnh kinh tÕ n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp, c«ng nghiÖp (bao gåm c¶ tiÓu thñ c«ng nghiÖp), giao th«ng vËn t¶i vµ dÞch vô cïng ho¹t ®éng theo mét c¬ cÊu kinh tÕ thèng nhÊt. 2.1.1.2. Ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Chóng t«i hiÓu ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n là mét qu¸ tr×nh võa t¨ng tr−ëng võa hoàn thiÖn vÒ mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ n«ng th«n bao gåm kinh tÕ, x· héi, m«i tr−êng, thÓ chÕ so víi kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh tr−íc ®ã.
7 Nh÷ng néi dung chñ yÕu biÓu hiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung vµ kinh tÕ n«ng th«n nãi riªng: (1) Điều kiện đầu tiªn là phải cã sự tăng trưởng kinh tế (gia tăng về quy m« sản lượng của kinh tế n«ng th«n, nã phải diễn ra trong một thời gian tương đối dài và ổn định). (2) Sự thay đổi trong cơ cấu kinh tế: thể hiện ở tỷ trọng c¸c vïng, miền, ngành, thành phần kinh tế... thay đổi. Tỷ trọng c¸c ngành dịch vụ, c«ng nghiệp tăng, đặc biệt là ngành dịch vụ, tỷ trọng của n«ng nghiệp giảm. (3) Cuộc sống của cư d©n trong n«ng th«n sẽ trở nªn tươi đẹp hơn: gi¸o dục, y tế, tinh thần của người d©n được chăm lo nhiều hơn, m«i trường được đảm bảo. (4) Kinh tế n«ng th«n ph¸t triển trong điều kiện mở cửa. 2.1.2. C¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n 2.1.2.1. T¸c ®éng cña c«ng nghiÖp C«ng nghiÖp lµ ngµnh kinh tÕ thuéc lÜnh vùc s¶n xuÊt vËt chÊt - mét bé phËn cÊu thµnh nÒn s¶n xuÊt vËt chÊt cña x· héi. C«ng nghiÖp bao gåm ba lo¹i ho¹t ®éng chñ yÕu: khai th¸c tµi nguyªn thiªn nhiªn t¹o ra nguån nguyªn liÖu; s¶n xuÊt vµ chÕ biÕn s¶n phÈm cña c«ng nghiÖp khai th¸c vµ cña n«ng nghiÖp thµnh nhiÒu lo¹i s¶n phÈm nh»m tho¶ m·n c¸c nhu cÇu kh¸c nhau cña x· héi; kh«i phôc gi¸ trÞ sö dông cña s¶n phÈm ®−îc tiªu dïng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ trong sinh ho¹t. Trong kinh tÕ n«ng th«n, c«ng nghiÖp chÕ biÕn lµ bé phËn kinh tÕ g¾n bã chÆt chÏ víi kinh tÕ - x· héi n«ng th«n cho nªn, nã cã vai trß rÊt lín t¸c ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n. H¬n n÷a, c«ng nghiÖp quan hÖ mËt thiÕt víi n«ng nghiÖp vµ c¸c ngµnh trong c¬ cÊu KTNT bëi v×, c«ng nghiÖp cung cÊp t− liÖu s¶n xuÊt chñ yÕu, nh÷ng s¶n phÈm ho¸ chÊt cÇn thiÕt, chÕ biÕn n«ng s¶n. Ngoµi ra, khi c¸c c¬ së c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp ë n«ng th«n ph¸t triÓn sÏ gãp phÇn t¹o ra nhiÒu viÖc lµm míi, ®Èy m¹nh ph¸t triÓn ph©n c«ng lao ®éng x· héi, n©ng cao thu nhËp, c¶i thiÖn ®êi sèng vµ thay ®æi bé mÆt x· héi n«ng th«n. 2.1.2.2. T¸c ®éng cña tÝn dông Trong bèi c¶nh nguån thu cña c¸c n«ng hé còng nh− c¸c doanh nghiÖp ë n«ng th«n cßn thÊp, kh¶ n¨ng tÝch tô Ýt ái kh«ng ®ñ søc ®Çu t− s¶n xuÊt hµng ho¸ lín nªn më réng c¸c h×nh thøc tÝn dông t¹i n«ng th«n t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho hé n«ng d©n ®−îc vay vèn −u ®·i ®Ó tiÕp cËn c¸c lo¹i dÞch vô lµ rÊt cÇn thiÕt, thËm chÝ cÊp b¸ch. Cho nªn vèn, tÝn dông lµ nh©n tè rÊt cÇn thiÕt cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n. 2.1.2.3. T¸c ®éng cña khoa häc - c«ng nghÖ Khoa häc - c«ng nghÖ t¹o ®iÒu kiÖn chuyÓn chiÕn l−îc kinh tÕ ph¸t triÓn theo chiÒu réng sang chiÒu s©u. Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc –
8 c«ng nghÖ ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh, ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng lµm xuÊt hiÖn nhiÒu ngµnh, nhiÒu lÜnh vùc míi, t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng ho¸, t¹o ra nhiÒu s¶n phÈm vµ thóc ®Èy ph¸t triÓn thÞ tr−êng. 2.1.2.4. T¸c ®éng cña nguån nh©n lùc Th«ng th−êng nguån lao ®éng ë n«ng th«n rÊt dåi dµo nh−ng chñ yÕu lµ lao ®éng n«ng nghiÖp, lao ®éng phæ th«ng, cßn lao ®éng cã tay nghÒ, nhÊt lµ tay nghÒ cao rÊt h¹n chÕ (trõ sè lao ®éng ë nh÷ng lµng nghÒ truyÒn thèng l©u ®êi). Do ®ã, sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n chØ ë giíi h¹n mét sè ngµnh nghÒ truyÒn thèng. V× vËy, sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ n«ng th«n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo chÊt l−îng lao ®éng. Cã thÓ nãi n©ng cao chÊt l−îng lao ®éng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n. 2.1.2.5. T¸c ®éng cña thÞ tr−êng ThÞ tr−êng lµ n¬i tiªu thô n«ng s¶n hµng ho¸ vµ c¸c hµng ho¸ kh¸c, ®ång thêi lµ n¬i cung øng vËt t−, nguyªn liÖu vµ c¸c t− liÖu s¶n xuÊt kh¸c ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt diÔn ra b×nh th−êng, th«ng qua quan hÖ cung cÇu. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸, thÞ tr−êng lµ bµ ®ì t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ph¸t triÓn. Trong hÖ thèng thÞ tr−êng chung, thÞ tr−êng hµng ho¸ n«ng th«n võa chÞu sù t¸c ®éng chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ, võa ¶nh h−ëng trë l¹i theo c¶ hai chiÒu tÝch cùc vµ tiªu cùc. 2.1.2.6. T¸c ®éng cña kinh tÕ ®« thÞ vµ qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸ Thµnh thÞ vµ n«ng th«n cã nhiÒu mèi quan hÖ víi nhau. VÒ ph¸t triÓn KTNT kh«ng thÓ thiÕu ®−îc sù t¸c ®éng cña kinh tÕ ®« thÞ. Thµnh thÞ lµ trung t©m c«ng nghiÖp cung cÊp cho kinh tÕ n«ng th«n nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt nh− cung cÊp m¸y mãc, thiÕt bÞ ®ång thêi trë thµnh thÞ tr−êng tiªu thô quan träng nh÷ng s¶n phÈm cña n«ng nghiÖp n«ng th«n. Khi nÒn kinh tÕ ®« thÞ ph¸t triÓn cã nhiÒu ngµnh kinh tÕ h×nh thµnh, nã trë thµnh n¬i thu hót nguån lao ®éng d«i d− tõ n«ng th«n. 2.1.2.7. T¸c ®éng cña héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ lµ xu thÕ chung cña mçi n−íc nh»m kÕt hîp nguån lùc trong n−íc víi bªn ngoµi; t¹o ®iÒu kiÖn, c¬ héi kinh doanh, t×m kiÕm vµ t¹o lËp thÞ tr−êng æn ®Þnh. V× thÕ héi nhËp më ra c¬ héi cho quèc gia cã nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu nh− CHDCND Lµo cã thÓ thu hót ®−îc nguån vèn, khoa häc- c«ng nghÖ, kinh nghiÖm tæ chøc vµ qu¶n lý tõ c¸c n−íc ph¸t triÓn trong khu vùc vµ thÕ giíi. 2.1.2.8. Vai trß, t¸c ®éng cña Nhµ n−íc Sù ph¸t triÓn cña KTNT phô thuéc rÊt nhiÒu vµo t¸c ®éng cña Nhµ n−íc. T¸c ®éng cña Nhµ n−íc ®Õn ph¸t triÓn KTNT tr−íc hÕt lµ ë viÖc
9 x¸c ®Þnh quy ho¹ch, ®Þnh h−íng ph¸t triÓn KTNT, sau ®ã lµ ë hÖ thèng chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch, gi¶i ph¸p vÜ m« trong viÖc ph¸t triÓn n¨ng lùc kinh tÕ néi t¹i cña n«ng th«n, t¹o lËp m«i tr−êng kinh tÕ - x· héi thuËn lîi ®Ó thóc ®Èy kinh tÕ n«ng th«n chuyÓn nhanh lªn s¶n xuÊt hµng ho¸ theo c¬ chÕ thÞ tr−êng víi nh÷ng môc tiªu chiÕn l−îc ®· ®Ò ra. Vai trß cña Nhµ n−íc víi KTNT thÓ hiÖn chñ yÕu trªn 4 néi dung: - Nhµ n−íc cã vai trß ®Þnh h−íng ph¸t triÓn KTNT th«ng qua viÖc x©y dùng quy ho¹ch KTNT trong ph¹m vi c¶ n−íc vµ ph¹m vi tõng vïng. - Nhµ n−íc ®¶m nhËn mét phÇn quan träng (nh−ng kh«ng ph¶i tÊt c¶) c«ng viÖc x©y dùng kÕt cÊu kinh tÕ h¹ tÇng cho n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n. - Nhµ n−íc h−íng dÉn ho¹t ®éng n«ng nghiÖp tõ cung øng ®Çu vµo, tiÕn hµnh s¶n xuÊt, ®Õn tiªu thô s¶n phÈm ®Çu ra, trong thêi gian vµ møc ®é hîp lý. - Nhµ n−íc ®¶m nhËn mét phÇn quan träng, c«ng viÖc tæ chøc vµ cung øng c¸c dÞch vô. T¸c ®éng cña Nhµ n−íc víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n cÇn ®−îc chó ý trªn hai ph−¬ng diÖn: t¹o lËp cho kinh tÕ n«ng th«n m«i tr−êng kinh tÕ - x· héi - luËt ph¸p thuËn lîi ®Ó t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn c¸c nh©n tè bªn trong cña kinh tÕ n«ng th«n b»ng c¸c chÝnh s¸ch gióp ®ì hç trî vËt chÊt, t¹o mäi ®iÒu kiÖn n©ng cao n¨ng lùc kinh tÕ n«ng th«n. 2.2 Sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lμo lμ tÊt yÕu kh¸ch quan, phï hîp víi quy luËt 2.2.1. Phï hîp quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan Héi nghÞ Trung −¬ng lÇn thø 6 BCHTW (kho¸ IV) n¨m 1988 cña §¶ng NDCM Lµo ®· kh¼ng ®Þnh chñ tr−¬ng ph¶i “chuyÓn kinh tÕ tù nhiªn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸”. Dùa trªn t×nh h×nh thùc tÕ cña nÒn kinh tÕ – x· héi cña Lµo chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n−íc ph¶i t«n träng quy luËt kh¸ch quan. Tr−íc ®©y c¸c nhµ khoa häc ®· tõng kh¼ng ®Þnh qu¸ tr×nh t¨ng tr−ëng vµ ph¸t triÓn cña mét nÒn kinh tÕ mang tÝnh quy luËt tõ thÊp ®Õn cao. §èi víi kinh tÕ ë c¸c n−íc ®ang ph¸t triÓn, khi t¨ng tr−ëng, theo W.W.Rostow, sÏ ph¶i tr¶i qua n¨m giai ®o¹n: giai ®o¹n x· héi truyÒn thèng cò, giai ®o¹n chuÈn bÞ cÊt c¸nh (giai ®o¹n chuÈn bÞ c¸c tiÒn ®Ò), giai ®o¹n cÊt c¸nh, giai ®o¹n chÝn muåi nÒn nÒn kinh tÕ, giai ®o¹n kû nguyªn tiªu dïng hµng lo¹t. NÒn kinh tÕ cña CHDCND Lµo hiÖn ®ang trong thêi kú chuyÓn tõ giai ®o¹n x· héi truyÒn thèng sang giai ®o¹n chuÈn bÞ cÊt c¸nh. §©y lµ thêi kú chuÈn bÞ c¸c tiÒn ®Ò cho sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ sau
10 (giai ®o¹n cÊt c¸nh). C¸c nhµ kinh ®iÓn nh− C. M¸c, V.I Lªnin còng kh¼ng ®Þnh tÝnh quy luËt nµy. 2.2.2. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan ph¸t triÓn KTNT cña Céng hoµ D©n chñ nh©n d©n Lµo trong thêi ®¹i ngµy nay 2.2.2.1. XuÊt ph¸t tõ vai trß cña kinh tÕ n«ng th«n ®èi víi sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ - x∙ héi nãi chung Ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n theo môc tiªu lµ ®Ó gi¶m kho¶ng c¸ch chªnh lÖch gi÷a khu vùc n«ng th«n vµ khu vùc ®« thÞ, c¶i thiÖn ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn ng−êi d©n n«ng th«n. H¬n thÕ n÷a, ph¸t triÓn KTNT cßn gi¶i quyÕt søc lao ®éng, nguån vèn, nguyªn liÖu vµ lµ thÞ tr−êng ®Ó thùc hiÖn thµnh c«ng sù nghiÖp CNH,HDH 2.2.2.2. XuÊt ph¸t tõ yªu cÇu cña sù nghiÖp ®æi míi trong giai ®o¹n míi Ph¸t triÓn KTNT cã vai trß rÊt quan träng. V×: - Cã ph¸t triÓn KTNT míi thùc hiÖn ®−îc môc tiªu cña sù nghiÖp ®æi míi ë CHDCND Lµo lµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña nh©n d©n trong thêi kú míi. - Ph¸t triÓn KTNT gãp phÇn t¹o ra nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng cho qu¸ tr×nh CNH, H§H nÒn kinh tÕ cña CHDCND Lµo nh− gi¶i quyÕt vÊn ®Ò l−¬ng thùc; ®Çu t− cho kÕt cÊu h¹ tÇng n«ng th«n, ®Èy m¹nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu KTNT; thùc hiÖn CNH, H§H t¹i chç, t¹o ra sù g¾n bã gi÷a c«ng nghiÖp víi n«ng nghiÖp, ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh ®« thÞ ho¸; c©n b»ng c¸n c©n th−¬ng m¹i quèc tÕ cña Lµo. - Ph¸t triÓn KTNT sÏ t¹o c¬ së vËt chÊt cho sù ph¸t triÓn v¨n ho¸ ë n«ng th«n lµm c¬ së cho sù æn ®Þnh chÝnh trÞ-x· héi ë CHDCND Lµo 2.3. Kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n cña mét sè n−íc l¸ng giÒng Qua ph©n tÝch kh¸i qu¸t nh÷ng thµnh tùu trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn KTNT cña mét sè n−íc l¸ng giÒng, chØ ra nh÷ng h¹n chÕ, nh÷ng vÊn ®Ò ph¸t sinh cÇn gi¶i quyÕt, t¸c gi¶ cã thÓ rót ra mét sè bµi häc cã gi¸ trÞ ®èi víi CHDCND Lµo: 2.3.1. Kinh nghiÖm cña Trung Quèc Trung Quèc thùc hiÖn ph−¬ng ch©m gi¶i quyÕt vÊn ®Ò n«ng nghiÖp, n«ng th«n, n«ng d©n (gäi t¾t lµ tam n«ng) lµ mèi quan t©m hµng ®Çu ®Ó n©ng cao ®êi sèng cho nh©n d©n vµ ®¶m b¶o æn ®Þnh chÝnh trÞ x· héi cña ®Êt n−íc. Trung Quèc thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p nh−ng quan träng nhÊt lµ: (1) QuyÕt ®Þnh thay ®æi c¬ chÕ qu¶n lý trong n«ng nghiÖp n«ng th«n, gi¶i quyÕt vÒ c¬
11 b¶n vÊn ®Ò l−¬ng thùc vµ n©ng cao gi¸ trÞ trong s¶n xuÊt n«ng nghiÖp, ®−a kinh tÕ n«ng th«n trë thµnh nÒn kinh tÕ hµng ho¸, khÈn tr−¬ng chuyÓn ®æi c¬ cÊu ngµnh kinh tÕ ë n«ng th«n, thay ®æi vÒ c¬ chÕ ®Çu t− vµ ho¹t ®éng tµi chÝnh tÝn dông. (2) Coi träng øng dông thµnh tùu khoa häc-c«ng nghÖ. (3) N©ng cao thu nhËp cña ng−êi lao ®éng n«ng nghiÖp, n«ng th«n trong qu¸ tr×nh ®æi míi. 2.3.2. Kinh nghiÖm cña ViÖt Nam C«ng cuéc ®æi míi do §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam khëi x−íng vµ l·nh ®¹o trong nh÷ng n¨m qua còng lÊy n«ng nghiÖp lµm mÆt trËn hµng ®Çu vµ lµ kh©u ®ét ph¸ víi NghÞ quyÕt sè 10 NQ/TW ngµy 5/4/ 1988 cña Bé ChÝnh trÞ (kho¸ 6) vÒ ®æi míi qu¶n lý kinh tÕ n«ng nghiÖp. §©y lµ quyÕt s¸ch cã t¸c dông trùc tiÕp vµ s©u s¾c, t¹o ra nh÷ng chuyÓn biÕn c¨n b¶n vµ s©u réng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ ph¸t triÓn n«ng th«n. Qua nghiªn cøu ViÖt Nam cã thÓ rót ra mét sè bµi häc kinh nghiÖm trong viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ®èi víi CHDCND Lµo nh− sau: (1) ViÖt Nam lu«n coi träng ph¸t triÓn KTNT, coi lµ con ®−êng më ®Çu cña qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Êt n−íc còng nh− qu¸ tr×nh CNH, H§H trong b−íc tiÕp theo. (2) chó träng n©ng cao ®êi sèng cña nh©n d©n nhÊt lµ c− d©n n«ng th«n trong tiÕn tr×nh ®æi míi, ®Èy m¹nh c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo. (3) chó träng chuyÓn dÞch c¬ cÊu vµ c«ng nghiÖp ho¸ n«ng l©m thuû s¶n, ph¸t triÓn theo h−íng s¶n xuÊt hµng ho¸ quy m« lín. (4) x©y dùng c¸c vïng s¶n xuÊt hµng ho¸ tËp trung nh»m ph¸t huy lîi thÕ so s¸nh. Ch−¬ng 3 Thùc tr¹ng ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n lμo trong thêi kú ®æi míi vμ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra 3.1 §iÒu kiÖn tù nhiªn, kinh tÕ-x∙ héi vµ tiÒm n¨ng cña KTNT Lµo ¶nh h−ëng tíi sù ph¸t triÓn KTNT. Mét lµ, ®iÒu kiÖn tù nhiªn - x· héi: §iÒu kiÖn tù nhiªn – x· héi cã c¶ thuËn lîi vµ khã kh¨n.VÒ thuËn lîi: ®Þa h×nh ph©n chia thµnh 3 vïng cã ®iÒu kiÖn kh¸c nhau c¶ ®åi nói, cao nguyªn vµ ®ång b»ng t¹o ®iÒu kiÖn cho kinh tÕ hµng ho¸. VÒ khã kh¨n: Nh÷ng vïng nµy bÞ chia c¾t do xen kÏ víi nói ®åi, nªn viÖc ®i l¹i vµ giao l−u hµng ho¸ gi÷a c¸c vïng rÊt khã kh¨n. VÒ mÆt lÞch sö, kinh tÕ - x· héi: LÞch sö Lµo ®· tr¶i qua hµng ngµn n¨m th¨ng trÇm víi nhiÒu biÕn ®éng vÒ d©n c−, chÕ ®é chÝnh trÞ ®· lµm cho nh©n d©n c¸c bé téc cã nh÷ng ®Æc ®iÓm lèi sèng, s¶n xuÊt g¾n liÒn víi tù nhiªn ®· trë thµnh thãi quen cña bao thÕ hÖ cña céng ®ång c¸c bé téc.
12 Hai lµ, ®iÒu kiÖn kinh tÕ: Nh×n chung nÒn kinh tÕ CHDCND Lµo cßn l¹c hËu cô thÓ lµ: VÒ d©n sè vµ lùc l−îng lao ®éng: D©n sè Ýt kho¶ng 5,8 triÖu ng−êi, mËt ®é ph©n bè b×nh qu©n kho¶ng 25 ng−êi/km2, gÇn 80% d©n sè l¹i sinh sèng vµ lµm viÖc t¹i khu vùc n«ng th«n víi ®iÒu kiÖn canh t¸c hÕt søc l¹c hËu, lao ®éng trong n«ng th«n phÇn lín ®Òu cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp, lao ®éng n«ng nghiÖp n«ng th«n hÇu nh− ch−a qua ®µo t¹o vÒ chuyªn m«n. VÒ sù ph¸t triÓn cña lùc l−îng s¶n xuÊt: Lùc l−îng s¶n xuÊt cßn l¹c hËu chÝnh v× vËy, ph−¬ng ph¸p thñ c«ng vÉn lµ chñ yÕu, canh t¸c phÇn lín dùa vµo kinh nghiÖm, thãi quen, viÖc vËn dông khoa häc vµo s¶n xuÊt ch−a phæ biÕn. VÒ quan hÖ s¶n xuÊt: T−¬ng øng víi lùc l−îng s¶n xuÊt cßn ë tr×nh ®é thÊp, nªn quan hÖ s¶n xuÊt trong n«ng th«n ë Lµo hiÖn nay mÆc dï cã sù chuyÓn biÕn nhÊt ®Þnh, song nÐt ®Æc thï næi bËt vÉn lµ nÒn kinh tÕ dùa trªn c¸c quan hÖ bé téc vµ huyÕt thèng céng ®ång, trong ®ã kinh tÕ n«ng nghiÖp, n«ng th«n tån t¹i d−íi h×nh thøc hé gia ®×nh c¸ thÓ vÉn lµ phæ biÕn nhÊt vµ lµ ®¬n vÞ tù chñ. Ngoµi ra, thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c nh−: kinh tÕ nhµ n−íc; kinh tÕ t− b¶n nhµ n−íc; kinh tÕ t− b¶n t− nh©n; kinh tÕ c¸ thÓ vµ kinh tÕ tËp thÓ ®Òu tån t¹i nh−ng ch−a ph¸t triÓn ®óng vÞ trÝ vai trß cña nã. 3.2 Thùc tr¹ng ®æi míi t− duy, chñ tr−¬ng, chÝnh s¸ch cña §¶ng vμ Nhμ n−íc ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lμo Tõ Héi nghÞ BCHTW lÇn thø 5 kho¸ IV (tõ 28-12-1987-27-1-1988), t− duy ®æi míi toµn diÖn vµ s©u s¾c nÒn kinh tÕ CHDCND Lµo míi thùc sù ®−îc kh¼ng ®Þnh vµ tõng b−íc ®−îc thùc hiÖn trong thùc tÕ. Héi nghÞ TW lÇn thø 6 (3 -1988) ®· xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh chñ tr−¬ng vµ chÝnh s¸ch chuyÓn kinh tÕ tù nhiªn lªn kinh tÕ hµng ho¸, ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸ vµ c¶i biÕn c¬ chÕ qu¶n lý n«ng nghiÖp, coi hé gia ®×nh n«ng d©n lµ ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ, lµ ®iÓm xuÊt ph¸t ®Ó chuyÓn kinh tÕ tù nhiªn lªn kinh tÕ hµng ho¸ g¾n víi viÖc c¶i thiÖn hîp t¸c ho¸ n«ng nghiÖp, thùc hiÖn dÞch vô song ph−¬ng víi n«ng d©n. Sau ®ã hµng lo¹t chñ tr−¬ng chÝnh s¸ch ®−îc lÇn l−ît triÓn khai b»ng c¸c §¹i héi §¶ng NDCM Lµo. 3.3 Thùc tr¹ng kinh tÕ n«ng th«n Lμo trong thêi kú ®æi míi 3.3.1. T×nh h×nh chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n 3.3.1.1. VÒ chuyÓn dÞch c¬ cÊu ngµnh, c¬ cÊu lao ®éng vµ c¬ cÊu ®Çu t− Tõ khi x¸c ®Þnh c¬ cÊu kinh tÕ n«ng - l©m nghiÖp - c«ng nghiÖp - dÞch vô vµ ®−a vµo thùc hiÖn thùc tÕ ®Õn nay, c¬ cÊu kinh tÕ c¶ n−íc ®ang
13 vËn ®éng theo h−íng tiÕn bé. Tû träng n«ng nghiÖp, l©m nghiÖp,thuû s¶n trong tæng s¶n phÈm (GDP) toµn bé nÒn kinh tÕ ®ang trong xu thÕ gi¶m dÇn, nh−ng còng t¨ng lªn tuyÖt ®èi. GDP tõ c«ng nghiÖp, x©y dùng vµ ®Æc biÖt tõ dÞch vô t¨ng lªn râ rÖt. NÕu nh− n¨m 1985 NN chiÕm 70,70%, CN:10,90%,DV:16,70% th× ®Õn n¨m 2008 c¸c tû lÖ trªn lµ: 29,70%, 27,10% vµ 39,50. VÒ ngµnh n«ng nghiÖp (n«ng l©m ng− nghiÖp): Nh×n chung, n«ng - l©m - ng− nghiÖp ®· ph¸t triÓn t−¬ng ®èi ®ång ®Òu, møc t¨ng GDP trong n«ng nghiÖp thêi kú 2001-2005 ®¹t b×nh qu©n 3,4%/n¨m, riªng n¨m 2008 t¨ng 2,8%, chiÕm 40,7% cña tæng thu nhËp quèc néi n¨m 2005 so víi n¨m 2001, “ tæng s¶n phÈm quèc néi lªn tíi 682.378 triÖu kÝp, n¨m 2001 lµ 605.618 triÖu kÝp” t¨ng 76.760 triÖu kÝp, t¨ng 11.24% so víi n¨m 2001. VÒ ngµnh c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp: Tèc ®é t¨ng tr−ëng tõ n¨m 2000 - 2005 cao vµ kh¸ æn ®Þnh, gi¸ trÞ gia t¨ng b×nh qu©n 11,46%/n¨m, v−ît kÕ ho¹ch (10-11%), trong ®ã khai th¸c mß t¨ng 33,87%; chÕ biÕn thùc phÈm 9,17%; thuèc l¸ 20,75%; dÖt v¶i 20,11%; may mÆc 11,15%; da giÇy 7,57%; chÕ biÕn gç t¨ng 1,17%. Cuèi n¨m 2005 c¶ n−íc cã 26.200 ®¬n vÞ, n¨m 2001 chØ lµ 23.574 ®¬n vÞ. Giai ®o¹n 2007-2008 ngµnh c«ng nghiÖp ®ãng gãp 33,1% GDP cña Lµo. VÒ c¸c ngµnh dÞch vô n«ng th«n: Cã b−íc ph¸t triÓn, ho¹t ®éng kh¸ ®a d¹ng vµ phong phó: cung øng vËt t−, ph©n bãn, thuèc b¶o vÖ thùc vËt, thu mua lóa g¹o, n«ng s¶n, thuû s¶n hµng ho¸, b¸n hµng ho¸ tiªu dïng cÇn thiÕt cho sinh ho¹t d©n c−, vËn t¶i hµng ho¸, c«ng nghÖ phÈm,…Sù ®ãng gãp cña ngµnh trong GDP ®· t¨ng lªn n¨m 2000 lµ 25,7% ®Õn n¨m 2005 lµ 26,4%, ®a sè sù ®ãng gãp trong khu vùc dÞch vô nµy ®−îc t¹o ra trong ngµnh vËn t¶i, trong 5 n¨m 2001- 2005, chiÕm 24,8% cña s¶n phÈm toµn ngµnh dÞch vô, vËn chuyÓn khèi l−îng vËn chuyÓn hµng ho¸ t¨ng kho¶ng 9,2%/ n¨m, lu©n chuyÓn t¨ng kho¶ng 9,7%/ n¨m; khèi l−îng vËn chuyÓn hµnh kh¸ch t¨ng kho¶ng 17,1%/ n¨m, lu©n chuyÓn t¨ng kho¶ng 5,1%/ n¨m. th−¬ng m¹i, c¸c dÞch vô kh¸c chiÕm tû träng nhá. Ngµnh dÞch vô du lÞch còng lµ mét ngµnh ®ang ®em l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cho vïng n«ng th«n, trong 5 n¨m 2001- 2005, l−îng kh¸ch du lÞch quèc tÕ ®Õn Lµo kho¶ng 4 triÖu ng−êi; trung b×nh hµng n¨m ®¹t trªn 800 ngh×n du kh¸ch, ®¹t doanh thu toµn ngµnh du lÞch trung b×nh ®¹t trªn 100 triÖu USD/ n¨m Trong giai ®o¹n n¨m 2006- 2007 tæng doanh thu cña ngµnh kho¶ng 173 triÖu USD t¨ng 18%. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu lao ®éng: C¬ cÊu lao ®éng chuyÓn dÞch theo h−íng tiÕn bé, gi¶m bít dÇn lao ®éng trong n«ng nghiÖp, cô thÓ lµ n¨m
14 1995 lao ®éng ngµnh nµy chiÕm 84,7% lao ®éng x· héi, n¨m 2000 :78,6% vµ n¨m 2005 gi¶m xuèng cßn 76,6%. Lao ®éng trong c¸c ngµnh phi n«ng nghiÖp ®· t¨ng lªn : c«ng nghiÖp vµ tiÓu thñ c«ng tõ 6,9% ®Õn 7,7%; dÞch vô vµ x©y dùng còng t¨ng tõ 14,5% n¨m 2000 vµ 15,6% n¨m 2005. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu ®Çu t−: Nh÷ng n¨m ®æi míi c¬ cÊu vèn ®Çu t− ®· tËp trung h¬n xuÊt ph¸t tõ yªu cÇu ph¸t triÓn KTNT.Trong 5 n¨m (2001- 2005) nguån vèn trong n−íc thùc hiÖn ®−îc 7571 tû kÝp, chiÕm kho¶ng 27,6% cña ®Çu t− x· héi. Nguån vèn ®Çu t− tõ ng©n s¸ch ChÝnh phñ vµ vèn hç trî lµ tËp trung vµo c¸c lÜnh vùc quan träng vµ cÊp b¸ch cña x· héi nh−: ph¸t triÓn n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n, xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, n©ng cao chÊt l−îng nguån nh©n lùc, nhiÒu nhÊt lµ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng. 3.3.1.2. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ n«ng th«n N¨m 20005 c¸c doanh nghiÖp ®ang ho¹t ®éng trong c¶ n−íc cã 81.801 ®¬n vÞ (t¨ng 30% so víi n¨m 2003) hay t¨ng kho¶ng 15%/n¨m; trong ®ã quèc doanh (100% vèn nhµ n−íc) chiÕm 0,23%, hçn hîp gi÷a nhµ n−íc vµ t− nh©n trong vµ ngoµi n−íc chiÕm 0,02%; khu vùc doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t− cña t− nh©n trong vµ n−íc ngoµi (gåm c¶ sù hçn hîp gi÷a t− nh©n) chiÕm 99,75%. Trong c¸c lo¹i doanh nghiÖp ®ã, c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp cã 2.147 ®¬n vÞ (hoÆc chiÕm 2,6%), c«ng nghiÖp 10.038 ®¬n vÞ (chiÕm 12,3%), th−¬ng m¹i 40.387 ®¬n vÞ (chiÕm 49,4%) vµ dÞch vô 29.229% ®¬n vÞ (chiÕm 35,7%). Tæng vèn ®¨ng ký cña doanh nghiÖp c¶ n−íc lµ 100.250 tû kÝp, t−¬ng ®−¬ng 100 tû USD, trong ®ã quèc doanh chiÕm 17%, hçn hîp gi÷a nhµ n−íc vµ t− nh©n chiÕm 0,21% vµ doanh nghiÖp t− nh©n trong n−íc vµ n−íc ngoµi chiÕm 81,89%. Nh÷ng n¨m qua c¸c doanh nghiÖp ®ãng gãp chiÕm 72% cña thu nhËp trong n¨m cña ChÝnh phñ. 3.3.1.3. ChuyÓn dÞch c¬ cÊu vïng kinh tÕ: Lµo ®ang trong qu¸ tr×nh bè trÝ l¹i c¬ cÊu vïng kinh tÕ, ph©n chia thµnh 3 vïng kinh tÕ dùa trªn ®iÒu kiÖn tù nhiªn nh−: miÒn nói phÝa B¾c lµ vïng khã kh¨n nhÊt, kÕt cÊu h¹ cßn tÇng yÕu kÐm, tr×nh ®é d©n trÝ thÊp. Nh−ng cã tiÒm n¨ng vÒ n«ng – l©m nghiÖp, x©y dùng thuû ®iÖn cã tiÒm n¨ng vÒ du lÞch vµ cã ®Þa lý gi¸p víi 4 n−íc phï hîp trong trµo l−u kinh tÕ. Khu vùc ®ång b»ng phÝa T©y, ®Þa lý ë h¹ l−u s«ng Mª K«ng cã tiÒm n¨ng vÒ nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é häc vÊn vµ phÇn lín ®−îc qua ®µo t¹o nghÒ ®ång thêi cã kÕt cÊu h¹ tÇng t−¬ng ®èi ®Çy ®ñ. MiÒn Nam lµ vïng cã vÞ trÝ ®Þa lý chiÕn l−îc ph¸t triÓn kinh tÕ lµ n¬i t¸m gi¸c, cã tiÒm n¨ng vÒ nguån tµi nguyªn thiªn nhiªn.
15 3.3.2. X©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ øng dông khoa häc- c«ng nghÖ trong kinh tÕ n«ng th«n 3.3.2.1. VÒ thuû lîi: §Õn nay diÖn tÝch ®Êt lóa ®−îc t−íi n−íc ®· t¨ng lªn: n¨m 2000 cã 19.170 c«ng tr×nh cã kh¶ n¨ng t−íi tiªu 197,1 ngµn ha mïa m−a vµ 296 ngµn ha mïa hÌ. §Õn n¨m 2004 cã tíi 24.695 c«ng tr×nh vµ cã kh¶ n¨ng t−íi tiªu 215 ngµn ha mïa m−a vµ 315 ha mïa hÌ. Ngoµi ra, Nhµ n−íc cßn mua m¸y b¬m phôc vô mét sè ®Þa ph−¬ng kh«ng cã ®iÒu kiÖn x©y dùng thuû lîi, tÊt c¶ 7.648 m¸y vµ ®· ®−a vµo sù dïng 6.925 m¸y. 3.3.2.2 VÒ hÖ thèng ®iÖn: §iÖn phôc vô n«ng nghiÖp vµ n«ng th«n ®Ó s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t nh÷ng n¨m qua ®· t¨ng. “c¶ n−íc trªn 47% sè hé, 45% cña sè b¶n vµ 90% cña huyÖn” ®· cã ®iÖn. Sè gia ®×nh sinh sèng ë nh÷ng huyÖn d−íi, däc theo s«ng Mª K«ng vµ ®ång b»ng Viªng Ch¨n h¬n 70% sè hé gia ®×nh sö dông ®iÖn. 3.3.2.3. VÒ hÖ thèng giao th«ng: HiÖn nay 100% sè huyÖn ®· cã ®−êng « t« vµo ®Õn huyÖn. Nh−ng nh×n chung, giao th«ng n«ng th«n ®ang xuèng cÊp, ®−êng s¸, cÇu cèng, bÕn b·i võa thiÕu l¹i võa xÊu, viÖc l−u th«ng hµng ho¸, vËt t− khã kh¨n, chØ cã 2% sè ®−êng n«ng th«n lµ ®−êng nhùa, phÇn lín kh«ng dïng ®−îc trong mïa m−a. 3.3.2.4. VÒ øng dông nh÷ng thµnh tùu Khoa häc vµ c«ng nghÖ: Tr−íc m¾t lµ yªu cÇu x©y dùng vµ tõng b−íc hoµn thiÖn c¬ cÊu gièng c©y con, c¬ cÊu mïa vô ®Ó n©ng cao t¨ng n¨ng suÊt vµ s¶n l−îng n«ng nghiÖp. Cïng víi hÖ thèng giao th«ng, thuû lîi vµ mét sè kÕt cÊu h¹ tÇng nªu trªn, c¬ së vËt chÊt ë n«ng th«n cßn bao gåm mét hÖ thèng c¸c lo¹i m¸y mãc c¬ giíi kh¸c phôc vô cho s¶n xuÊt n«ng l©m ng− nghiÖp vµ ®êi sèng ë n«ng th«n. 3.3.3. Sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp, n«ng th«n tõ khi ®æi míi S¶n xuÊt hµng ho¸ ®· b−íc ®Çu h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn mét sè vïng ®ång b»ng däc theo s«ng Mª K«ng, vïng biªn giíi cña ®Êt n−íc ®ang ph¸t triÓn theo kinh tÕ thÞ tr−êng. XuÊt khÈu cña Lµo ®· ®−îc më réng riªng n¨m 2001-2005 t¨ng b×nh qu©n 5,5%/n¨m, gåm 3 nhãm mÆt hµng nh−: N«ng, l©m, thuû s¶n; c«ng nghiÖp nhÑ vµ tiÓu thñ c«ng nghiÖp, hµng c«ng nghiÖp nÆng vµ kho¸ng s¶n. 3.3.4. Sù biÕn chuyÓn vÒ mÆt x· héi trong n«ng th«n tõ khi ®æi míi Thùc hiÖn c¬ chÕ kinh tÕ míi ®· cã t¸c dông ®èi víi x· héi n«ng th«n, lµm chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ hé gia ®×nh thóc giôc ph¸t triÓn m« h×nh
16 c¸c hé gia ®×nh lµm kinh tÕ hµng ho¸, tõ ®ñ ¨n v−¬n lªn lµm giÇu. Víi sù ®ßi hái cña s¶n xuÊt cÇn nguån nh©n lùc chÊt l−îng cao, nªn viÖc ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®i liÒn víi ph¸t triÓn v¨n ho¸-x· héi. VÊn ®Ò x©y dùng v¨n minh tinh thÇn ngµy cµng ®−îc sù quan t©m cña céng ®éng. Cho ®Õn nay c¶ n−íc cã 17 nhµ v¨n ho¸ vµ c©u l¹c bé, næi bËt nhÊt lµ viÖc x©y dùng lµng v¨n ho¸. §Õn nay c¶ n−íc cã 86 lµng v¨n ho¸ gåm 16 ngµn hé gia ®×nh. §¸nh gi¸ chung: Nh÷ng thµnh tùu vµ nguyªn nh©n: Sau hai m−¬i n¨m ®æi míi, KTNT Lµo ®¹t ®−îc nh÷ng thµnh tùu quan träng: (1) Kinh tÕ n«ng th«n CHDCND Lµo ®· tõng b−íc chuyÓn tõ kinh tÕ nÆng vÒ kinh tÕ tù nhiªn sang kinh tÕ hµng ho¸ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n−íc theo ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa. (2) Bé mÆt x· héi ë n«ng th«n ®· cã sù chuyÓn biÕn râ rÖt: ®êi sèng n«ng d©n ®−îc c¶i thiÖn, c«ng t¸c xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo ®−îc triÓn khai tÝch cùc lµm cho sè hé nghÌo gi¶m nhanh, kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ vµ x· héi ë n«ng th«n ®ang ®−îc chó träng c¶i thiÖn, v¨n minh tinh thÇn ë n«ng th«n ®−îc chó träng n©ng cao. Nguyªn nh©n cña nh÷ng ®æi míi ®ã lµ: (1) sù ®æi míi trong t− duy dÉn ®Õn sù ®æi míi trong ®−êng lèi chÝnh s¸ch vµ sù chØ ®¹o cña Nhµ n−íc ®èi víi KTNT. (2) qu¸ tr×nh toµn cÇu ho¸ kinh tÕ còng lµ mét nguyªn nh©n quan träng thóc ®Èy nÒn kinh tÕ cña CHDCND Lµo nãi chung vµ kinh tÕ n«ng th«n Lµo nãi riªng ph¸t triÓn. Nh÷ng h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n: Qu¸ tr×nh chuyÓn nÒn kinh tÕ n«ng th«n Lµo theo h−íng kinh tÕ hµng ho¸ cßn chËm. Do kinh tÕ n«ng th«n ch−a ph¸t triÓn nªn nhiÒu mÆt trong ®êi sèng x· héi ë n«ng th«n còng cßn h¹n chÕ: chÊt l−îng cuéc sèng cña ng−êi d©n n«ng th«n cßn thÊp vµ ch−a ®ång ®Òu gi÷a c¸c vïng, tû lÖ hé nghÌo tuy ®· gi¶m nh−ng vÉn cßn cao, v¨n minh tinh thÇn tuy cã ®−îc n©ng lªn nh−ng nhiÒu vïng vÉn cßn n»m ë tr×nh ®é “x· héi truyÒn thèng”, kÕt cÊu h¹ tÇng cßn ch−a thËt ph¸t triÓn, nhiÒu h¹n chÕ… Nguyªn nh©n cña nh÷ng h¹n chÕ lµ: Kinh tÕ n«ng th«n CHDCND Lµo vèn dÜ lµ nÒn kinh tÕ ë tr×nh ®é thÊp, vÉn cßn nÆng tÝnh chÊt tù nhiªn. ViÖc thùc hiÖn c¬ chÕ chÝnh s¸ch míi cã nh÷ng khã kh¨n, kh«ng ph¸t huy hÕt nh÷ng −u thÕ cña nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi mang l¹i. HÖ thèng chÝnh s¸ch tuy ®· cã nh÷ng ®æi míi rÊt c¬ b¶n nh−ng vÉn ch−a ®ång bé, ch−a hoµn chØnh. §éi ngò c¸n bé qu¶n lý nhµ n−íc võa thiÕu vÒ sè l−îng võa yÕu vÒ chuyªn m«n nghiÖp vô, mét bé phËn nhá l¹i sa sót vÒ phÈm chÊt, t¸c ®éng cña qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ quèc tÕ.
17 3.3. Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ph¶i gi¶i quyÕt Sau ®©y lµ nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra ph¶i gi¶i quyÕt: Mét lµ, hÖ thèng chÝnh s¸ch ®èi víi kinh tÕ n«ng th«n Lµo ch−a ®ång bé. Hai lµ, vÊn ®Ò thÞ tr−êng, nhÊt lµ thÞ tr−êng n«ng th«n Lµo ch−a ®−îc më réng. Ba lµ, hÖ thèng tÝn dông Lµo cßn chËm ®æi míi, do ®ã ng−êi d©n khã tiÕp nhËn vèn tõ hÖ thèng nµy. Bèn lµ, ®éi ngò c¸n bé vµ nguån nh©n lùc ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu cña thêi kú ®æi míi ë Lµo. N¨m lµ, tû träng vµ c¬ cÊu vèn ®Çu t− ë Lµo cßn mÊt c©n ®èi. S¸u lµ, mèi quan hÖ gi÷a ®« thÞ vµ ®« thÞ ho¸ víi ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lµo ch−a ®−îc chó ý. BÈy lµ, mét sè vÊn ®Ò míi nÈy sinh khi KTNT ph¸t triÓn theo c¬ chÕ thÞ tr−êng nh− vÊn ®Ò « nhiÔm m«i tr−êng vµ sù ph©n ho¸ giÇu nghÌo cÇn ph¶i gi¶i quyÕt. Ch−¬ng 4 Quan ®iÓm vμ nh÷ng gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lμo trong thêi gian tíi 4.1. Dù b¸o xu h−íng ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lμo trong thêi gian tíi Thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi §¹i héi lÇn thø VII (3/2001) cña §¶ng NDCM Lµo ®Ò ra lµ ®Õn n¨m 2020 lµm cho ®Êt n−íc Lµo tho¸t khái t×nh tr¹ng kÐm ph¸t triÓn, ®êi sèng vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng−êi d©n ®−îc n©ng cao h¬n. Trong bèi c¶nh héi nhËp kinh tÕ hiÖn nay, chóng t«i cã thÓ dù b¸o xu h−íng ph¸t triÓn cña KTNT Lµo trong thêi gian tíi sÏ lµ: Thø nhÊt, kinh tÕ n«ng th«n Lµo sÏ ph¶i héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi víi nhiÒu c¬ héi vµ th¸ch thøc Thø hai, kinh tÕ n«ng th«n Lµo sÏ ph¶i tiÕp cËn víi c¸ch m¹ng khoa häc - c«ng nghÖ vµ kinh tÕ tri thøc Thø ba, kinh tÕ n«ng th«n Lµo sÏ ph¸t triÓn theo h−íng bÒn v÷ng vµ ph¶i ®¶m b¶o m«i tr−êng trong s¹ch. 4.2. Nh÷ng quan ®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lμo trong thêi kú ®æi míi Mét lµ, ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lµo trë thµnh khu vùc kinh tÕ hµng ho¸ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr−êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n−íc theo
18 ®Þnh h−íng x· héi chñ nghÜa ph¶i lµ nhiÖm vô chiÕn l−îc cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ cña Nhµ n−íc Hai lµ, ph¶i huy ®éng c¸c nguån lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lµo trªn c¬ së ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn t¹i ®Þa bµn n«ng th«n Ba lµ, ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lµo theo ph−¬ng ch©m ®a ngµnh, ®a nghÒ lÊy n«ng, l©m nghiÖp vµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn lµm nßng cèt. Bèn lµ, ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n ph¶i g¾n víi x©y dùng n«ng th«n míi 4.3. C¸c gi¶i ph¸p ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n cña céng hoμ d©n chñ nh©n d©n Lμo 4.3.1. §iÒu tra n¾m v÷ng tiÒm n¨ng kinh tÕ n«ng th«n ®Ó x©y dùng quy ho¹ch tæng thÓ cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng th«n Lµo Ph¸t triÓn n«ng nghiÖp, x©y dùng n«ng th«n míi vµ n«ng d©n míi lµ c«ng viÖc cã ý nghÜa chiÕn l−îc quan träng cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi cña ®Êt n−íc ta. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ ph¶i trªn c¬ së ®iÒu tra kh¶o s¸t, quy ho¹ch ph¸t triÓn theo nhu cÇu cña thÞ tr−êng. Chóng ta ph¶i t¨ng c−êng c«ng t¸c ®iÒu tra, quy ho¹ch b»ng c¸ch dù ¸n ho¸, ch−¬ng tr×nh ho¸ vµ cô thÓ ho¸ s¶n xuÊt theo tiÒm n¨ng cña tõng vïng phèi hîp víi c«ng t¸c khuyÕn n«ng cã n¨ng suÊt cao. Tr−íc m¾t ph¶i quy ®Þnh nhiÖm vô träng ®iÓm râ rµng, tr−íc hÕt lµ träng ®iÓm xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo, träng ®iÓm ph¸t triÓn vïng biªn giíi vµ vïng nói, vïng ®ång bµo c¸c bé téc, träng ®iÓm chÊm døt n¹n ph¸ rõng lµm n−¬ng trång lóa vµ trång c©y thuèc phiÖn… 4.3.2. Ph¸t triÓn m¹nh c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng vµ c¸c ngµnh nghÒ míi trong ®Þa bµn n«ng th«n, coi nh− ®iÓm xuÊt ph¸t ®Ó c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ kinh tÕ n«ng th«n Ngµnh nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng cïng víi c¸c ngµnh nghÒ míi nÈy sinh t¹i ®Þa bµn n«ng th«n sÏ h×nh thµnh c«ng nghiÖp ë n«ng th«n. T¹i n«ng th«n khi kinh tÕ ph¸t triÓn râ nÐt c¸c ngµnh nghÒ truyÒn thèng sÏ tËp hîp c¸c lao ®éng d− thõa h−íng vÒ trong mét lµng nghÒ, mét x· s¶n xuÊt mét hoÆc mét vµi mÆt hµng ®Æc s¾c nhÊt ®Þnh mµ tr×nh ®é chÕ t¸c ®¹t ®Õn møc tinh x¶o vµ ®−îc truyÒn tõ ®êi nµy sang ®êi kh¸c. Trong tiÕn tr×nh ph¸t triÓn KTNT ngµnh nghÒ truyÒn thèng ®ãng vai trß quan träng, ®ã lµ nh÷ng ho¹t ®éng c«ng nghiÖp phôc vô nhu cÇu thuû lîi, lµm ®Êt, ch¨m sãc