Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Lịch sử: Tổ chức phòng thủ và hoạt động bảo vệ vùng biển miền Trung dưới triều Nguyễn giai đoạn 1802-1885

ĐẠI HỌC HUẾ<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC<br /> -------------------------------<br /> <br /> Lê Tiến Công<br /> <br /> TỔ CHỨC PHÒNG THỦ VÀ HOẠT ĐỘNG<br /> BẢO VỆ VÙNG BIỂN MIỀN TRUNG<br /> DƢỚI TRIỀU NGUYỄN GIAI ĐOẠN 1802 - 1885<br /> TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ<br /> <br /> Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam<br /> Mã số: 62 22 03 13<br /> <br /> Huế, 2015<br /> <br /> Công trình đƣợc hoàn thành tại khoa Lịch sử,<br /> trƣờng Đại học Khoa học, Đại học Huế<br /> <br /> Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. Đỗ Bang<br /> PGS.TS. Nguyễn Văn Đăng<br /> Phản biện 1: ………………………………………………<br /> Phản biện 2: ……………………………………………….<br /> Phản biện 2: ……………………………………………….<br /> <br /> Luận án sẽ đƣợc bảo vệ tại Hội đồng chấm luận án cấp Đại học<br /> Huế họp tại: số 3, đƣờng Lê Lợi, TP Huế.<br /> Vào hồi…….ngày….. tháng…… năm 2015<br /> Có thể tìm hiểu luận án tại Thƣ viện trƣờng Đại học Khoa học,<br /> Đại học Huế và Thƣ viện Quốc gia.<br /> <br /> CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU CỦA TÁC GIẢ<br /> ĐÃ CÔNG BỐ LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN<br /> I. Báo cáo khoa học<br /> 1. Lê Tiến Công (2006), “Thông tin liên lạc trong việc bảo vệ<br /> biển dƣới thời Gia Long, Minh Mạng”, Tạp chí Nghiên cứu lịch sử<br /> (366), tháng 10. ISSN 08667497.<br /> 2. Lê Tiến Công (2007), “Vị thế của biển trong cái nhìn của các<br /> vua Nguyễn”, Xưa & Nay, (275,276). ISSN 868-331X.<br /> 3. Lê Tiến Công (2008), “Tuần tra, kiểm soát vùng biển thời<br /> Nguyễn sơ”, tham luận tại hội thảo quốc tế Việt Nam học lần thứ 3,<br /> Hà Nội.<br /> 4. Lê Tiến Công (2012), “Những cuộc đụng độ của nhà Nguyễn<br /> với phƣơng Tây tại Đà Nẵng trƣớc năm 1858”, Tạp chí Nghiên cứu<br /> Lịch sử Xứ Quảng, số 1.<br /> 5. Lê Tiến Công (2012), “Ví trí chiến lƣợc Nam Trung bộ trong<br /> cái nhìn an ninh biển đầu triều Nguyễn”, Tạp chí Huế Xưa & Nay,<br /> số 10. ISSN 1859-2163.<br /> 6. Lê Tiến Công (2012), “Những ngƣời Việt lƣu lạc trong cuộc<br /> chiến với Hà Lan năm 1644”, Tạp chí Huế Xưa & Nay, 12. ISSN<br /> 1859-2163.<br /> 7. Lê Tiến Công (2012) “Tổ chức phòng thủ vùng biển Miền<br /> Trung dƣới triều Nguyễn”, Hội thảo khoa học Biển Đông - hợp tác<br /> và phát triển, Học viện chính trị Quốc gia, Khu vực III.<br /> 8. Lê Tiến Công (2013), “Biến cố trên Côn Đảo đầu thế kỷ<br /> XIII”, Tạp chí Huế Xưa & Nay, số 2/ 2013. ISSN 1859-2163.<br /> 9. Lê Tiến Công (2013), “Tổ chức phòng thủ vùng biển Miền<br /> Trung đầu triều Nguyễn”, Tạp chí Nghiên cứu & Phát triển, số 1<br /> (99). ISSN. 1859-0152.<br /> <br /> 10. Lê Tiến Công (2013), “Tuần tra, kiểm soát vùng biển thời<br /> Nguyễn Sơ”, Tạp chí Khoa học, Đại học Huế, số 6. ISSN 18591388.<br /> 11. Lê Tiến Công (2013), “Tìm thấy tƣ liệu quý về công tác tuần tra vùng<br /> biển tại Cù Lao Chàm- Tân Hiệp, Hội An”, Tạp chí Huế Xưa & Nay, số 119.<br /> ISSN 1859-2163.<br /> 12. Lê Tiến Công (2013), “Hệ thống phòng thủ cảng biển miền<br /> Trung trong cuộc kháng chiến chóng ngoại xâm dƣới triều Nguyễn<br /> (1858-1883)”, Hội thảo khoa học Triều Nguyễn với công cuộc bảo<br /> vệ biển đảo tổ quốc vào thế kỷ XIX do Hội KHLS tỉnh Thừa Thiên<br /> Huế tổ chức. Đã xuất bản trong sách: Đỗ Bang chủ biên (2014),<br /> Triều Nguyễn với công cuộc bảo vệ biển đảo tổ quốc thế kỷ XIX,<br /> NXB Đà Nẵng.<br /> 13. Lê Tiến Công (2014), “Việc bố phòng tại các cửa biển miền<br /> Trung trong cuộc kháng chiến chống ngoại xâm (1858-1883)”, Tạp<br /> chí Xưa & Nay, số 448, tháng 6. ISSN 868-331X<br /> 14. Lê Tiến Công (2014), “Về công tác vẽ bản đồ, thăm dò<br /> đƣờng biển và vận tải công trên biển dƣới triều Nguyễn”, Tạp chí<br /> Nghiên cứu & phát triển, số 3 (110). ISSN. 1859-0152.<br /> 15. Lê Tiến Công (2014), “Triều Nguyễn với công c cứu hộ,<br /> cứu nạn tại ng iển miền Trung”. Tạp chí KHXH&NV, sở<br /> KHCN Nghệ An, số tháng 7.<br /> II. Đề tài nghiên cứu khoa học<br /> Tham gia đề tài: Tổ chức và hoạt động bảo vệ biển đảo Việt<br /> Nam thời Nguyễn giai đoạn 1802-1885. Đề tài khoa học Nafoted<br /> do PGS.TS. Đỗ Bang chủ nhiệm, thời gian thực hiện: 2012-2014.<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br /> Vùng biển Việt Nam dài rộng, có vị trí đặc biệt quan trọng đối<br /> với kinh kế xã hội và an ninh quốc phòng. Hiện nay, trong điều kiện<br /> hội nhập quốc tế, vùng biển và hải đảo đƣợc Đảng, Nhà nƣớc đặc<br /> biệt quan tâm. Đó là, kết hợp chặt chẽ quốc phòng, an ninh với phát<br /> triển kinh tế - xã hội trên từng địa bàn lãnh thổ, nhằm bảo đảm vững<br /> chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia,<br /> trong đó có vùng biển và hải đảo.<br /> Từ trong lịch sử, các triều đại quân chủ Việt Nam luôn coi<br /> trọng vị trí chiến lƣợc của biển đảo. Vào đầu thế kỷ XIX, để đối phó<br /> với âm mƣu xâm lƣợc từ bên ngoài triều Nguyễn vừa phải quan tâm<br /> bảo vệ biên giới trên đất liền, vừa phải quan tâm đến công tác phòng<br /> thủ quốc gia từ phía biển. Mặc dù triều Nguyễn không thành công<br /> trong công cuộc chống ngoại xâm vào nửa sau thế kỷ XIX nhƣng<br /> những nỗ lực trong bảo vệ đất nƣớc mà triều đại này đã làm vẫn là bài<br /> học kinh nghiệm quý cho hậu thế trong xây dựng và bảo vệ vùng biển,<br /> bảo vệ đất nƣớc. Đặc biệt, nó còn có ý nghĩa lớn hơn trong giai đoạn<br /> hiện nay, khi Việt Nam đang đứng trƣớc những thách thức lớn dần trên<br /> Biển Đông, không phải từ các nƣớc xa lạ mà chính từ nƣớc láng giềng.<br /> Vùng biển luôn có vị trí quan trọng trong sự nghiệp xây dựng<br /> và bảo vệ tổ quốc. Bảo vệ vững chắc và xây dựng vùng biển đảo giàu<br /> mạnh, kết hợp chặt chẽ quốc phòng, an ninh với phát triển kinh tế xã<br /> hội trên từng địa bàn lãnh thổ góp phần bảo vệ độc lập, chủ quyền,<br /> thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ của đất nƣớc. Nghiên cứu truyền<br /> <br /> 1<br /> <br />