Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái của nhện gié Steneotarsonemus spinki Smiley hại lúa và biện pháp phòng chống chúng ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam

Chia sẻ: Nguyễn Thị Hiền Phúc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:28

Thêm vào BST

Báo xấu

51
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài nghiên cứu xác định đặc điểm sinh học, sinh thái của loài nhện gié Steneotarsonemus spinki Smiley và các biện pháp phòng chống chúng. Trên 3 cơ sở đó, xây dựng quy trình quản lý tổng hợp (IPM) nhện gié hại lúa áp dụng cho một số tỉnh miền Bắc Việt Nam. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung tài liệu.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ: Nghiên cứu đặc điểm sinh học, sinh thái của nhện gié Steneotarsonemus spinki Smiley hại lúa và biện pháp phòng chống chúng ở một số tỉnh miền Bắc Việt Nam

B GIÁO D C VÀ ðÀO T O TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I DƯƠNG TI N VI N NGHIÊN C U ð C ðI M SINH H C, SINH THÁI C A NH N GIÉ STENEOTARSONEMUS SPINKI SMILEY H I LÚA VÀ BI N PHÁP PHÒNG CH NG CHÚNG M TS T NH MI N B C VI T NAM Chuyên ngành : B o v th c v t Mã s : 62.62.10.01 TÓM T T LU N ÁN TI N S NÔNG NGHI P HÀ N I - 2012 Công trình hoàn thành t i: TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I Ngư i hư ng d n: GS.TS. NGUY N VĂN ðĨNH Ph n bi n 1: GS.TSKH. Vũ Quang Côn H i Côn trùng h c Ph n bi n 2: PGS.TS. Ph m Bình Quy n ð i h c Qu c gia Hà N i Ph n bi n 3: PGS.TS. Ph m Th Vư ng Vi n B o v th c v t Lu n án s ñư c b o v t i h i ñ ng ch m lu n án c p trư ng h p t i: Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i Vào h i , ngày tháng năm 2012 Có th tìm hi u lu n án t i thư vi n: - Thư vi n Qu c gia Vi t Nam - Thư vi n Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i 1 M ð U 1. Tính c p thi t c a ñ tài Nh n gié Steneotarsonemus spinki Smiley (Tarsonemidae: Acarina) h i lúa là m t loài ít ph bi n ñã xu t hi n và gây h i ñư c ghi nh n trong hơn 20 năm qua, ñ c bi t là trong m t vài năm tr l i ñây nh n gié n i lên như m t ñ i tư ng d ch h i nghiêm tr ng. Theo báo cáo th ng kê năm 2010 c a phòng BVTV (C c BVTV), nh n gié ñã xu t hi n gây h i c 3 vùng tr ng lúa c a nư c ta (các t nh phía B c, B c Trung b và các t nh phía Nam) v i t ng di n tích nhi m nh n gié là 64848 ha, nhi m n ng 2113 ha và di n tích phòng tr là 11360 ha. Trư c tình hình gây h i c a nh n gié S. spinki h i lúa ngày càng tăng trong th i gian g n ñây, trong khi ñó ngư i nông dân chưa có nh ng hi u bi t nhi u v ñ i tư ng này cũng như bi n pháp phòng tr hi u qu chúng trong s n xu t. Xu t phát t nh ng yêu c u th c t ñó, ñòi h i ph i có nh ng nghiên c u mang tính h th ng ñ phòng tr hi u qu nh n gié h i lúa, chúng tôi ti n hành th c hi n ñ tài: “Nghiên c u ñ c ñi m sinh h c, sinh thái c a nh n gié Steneotarsonemus spinki Smiley h i lúa và bi n pháp phòng ch ng chúng m t s t nh mi n B c Vi t Nam”. 2. Ý nghĩa khoa h c và th c ti n c a ñ tài - ð tài cung c p nh ng d n li u khoa h c m i v ñ c ñi m sinh v t h c, sinh thái h c c a loài nh n gié Steneotarsonemus spinki Smiley h i lúa và nh hư ng c a y u t mùa v , chân ñ t, gi ng lúa, m c bón ñ m ñ n bi n ñ ng s lư ng loài nh n gié S. spinki, d n li u v thành ph n ký ch và thiên ñ ch c a nh n gié h i lúa. - Nh ng d n li u c a ñ tài góp ph n làm cơ s cho vi c xây d ng quy trình qu n lý t ng h p (IPM) loài nh n gié Steneotarsonemus spinki Smiley h i lúa m t s t nh mi n B c Vi t Nam. 3. M c ñích c a ñ tài Nghiên c u xác ñ nh ñ c ñi m sinh h c, sinh thái c a loài nh n gié Steneotarsonemus spinki Smiley và các bi n pháp phòng ch ng chúng. Trên cơ s ñó, xây d ng quy trình qu n lý t ng h p (IPM) nh n gié h i lúa áp d ng cho m t s t nh mi n B c Vi t Nam. 4. ð i tư ng và ph m vi nghiên c u c a ñ tài ð i tư ng nghiên c u v loài nh n gié Steneotarsonemus spinki Smiley (h Tarsonemidae, b Acarina) h i lúa và các loài thiên ñ ch c a chúng, chú tr ng hơn ñ n loài nh n nh b t m i Lasioseius sp. Ph m vi nghiên c u c a ñ tài là v ñ c ñi m sinh v t h c, sinh thái h c 2 và các y u t nh hư ng ñ n di n bi n s lư ng và hi u qu c a các bi n pháp phòng ch ng nh n gié S. spinki h i lúa m t s t nh mi n B c Vi t Nam. 5. Nh ng ñóng góp m i c a lu n án B sung m t s d n li u v ñ c ñi m sinh v t h c, sinh thái h c c a loài nh n gié S. spinki h i lúa và thành ph n ký ch c a nh n gié m t s t nh mi n B c Vi t Nam. Xác ñ nh 4 loài thiên ñ ch c a nh n gié h i lúa, cung c p m t s d n li u v kh năng s d ng loài nh n nh b t m i Lasioseius sp. phòng ch ng loài nh n gié S. spinki Vi t Nam. L n ñ u tiên xây d ng quy trình qu n lý t ng h p loài nh n gié S. spinki h i lúa, tri n khai th c hi n ñ t hi u qu kinh t t i t nh H i Dương và Hà Nam. 6. B c c c a lu n án N i dung c a lu n án ñư c th hi n trong 129 trang, g m 4 trang m ñ u, 24 trang t ng quan, 26 trang th i gian, ñ a ñi m, v t li u, n i dung và phương pháp nghiên c u, 73 trang k t qu và th o lu n v i 33 b ng s li u và 37 hình, 2 trang k t lu n và ñ ngh , tài li u tham kh o v i 27 ti ng Vi t, 70 ti ng nư c ngoài. Ph l c bao g m các b ng, k t qu phân tích x lý s li u. Chương 1 T NG QUAN TÀI LI U NGHIÊN C U 1.1. Nh ng nghiên c u v v trí phân lo i, tình hình phân b , m c ñ gây h i c a nh n gié h i lúa Steneotarsonemus spinki Smiley Nh n gié Steneotarsonemus spinki Smiley thu c ngành chân ñ t (Arthropoda), l p hình nh n (Arachnida), b ve bét (Acarina), h Tarsonemidae, gi ng Steneotarsonemus Beer, 1954, loài Steneotarsonemus spinki Smiley, 1967. V phân b ñ a lý và m c ñ gây h i c a nh n gié S. spinki ñã ñư c nhi u tác gi nghiên c u (Almaguel et al., 2000); (Almaguel et al., 2005); (Castro et al., 2006); (Fernando, 2007); (Jiang et al., 1994); (Mendonça et al., 2004); (Navia et al., 2005 ); (Ramos et al., 1998, 2000). L n ñ u tiên phát hi n nh n gié gây h i lúa Vi t Nam vào năm 1992 t i Th a Thiên Hu , nh n gié gây thi t h i làm 15% h t b lép (Ngô ðình Hòa, 1992). M c ñ gây h i c a nh n gié khi lây nhi m trong phòng thí nghi m ñã làm năng su t gi m 42,3 – 48,3% (Nguy n Văn ðĩnh, Tr n Th Thu Phương, 2006). 1.2. ð c ñi m hình thái và sinh h c c a nh n gié S. spinki Smiley Nh n gié S. spinki g m các pha phát d c: tr ng, nh n non di ñ ng, nh n non không di ñ ng và nh n trư ng thành (Dossmann, 2005); (Lindquist, 1986); 3 (Ramos et al., 2000); (Smiley, 1967); (Xu et al., 2001). Th i gian phát d c các pha, vòng ñ i, th i gian s ng c a trư ng thành, kh năng ñ tr ng, t l tr ng n , t l ñ c cái c a nh n gié cũng ñã ñư c nghiên c u (Almaguel et al., 2003); (Cabrera, 1998); (Chen et al., 1979); (Castro et al, 2006); (Lo et al., 1979); (Navia et al., 2006); (Ramos et al., 2000, 2001); (Xu et al., 2001); (Zhang, 1984); (Nguy n Văn ðĩnh và Tr n Th Thu Phương, 2006). 1.2.3. ð c ñi m sinh thái h c c a nh n gié Steneotarsonemus spinki Smiley Các nghiên c u v bi n ñ ng qu n th , s phân b c a nh n gié theo các giai ño n sinh trư ng c a cây lúa, ñi u ki n nhi t ñ , m ñ thu n l i cho nh n gié phát tri n ñã ñư c nghiên c u (Fernando, 2007); (Jiang et al., 1994); (Liang, 1980); ( Lo et al., 1977); (Ou et al., 1978); (Ho C.C., 1999), (Ramos et al., 2001); (Tseng, 1984); (Xu et al., 2002); (Lê ð c Th y và cs, 2011). Kh năng qua ñông, kh năng phát tán và ký ch c a nh n gié ñã ñư c (CRRI, 2006); (Navia et al., 2006); (Ron Ochoa, 2007) nghiên c u. 1.2.4. M t s nghiên c u v thành ph n thiên ñ ch b t m i nh n gié Các loài nh n trong h Phytoseiidae, Ascidae, b ve bét Acarina có kh năng kh ng ch ñư c s lư ng nh n gié S. spinki (Almaguel et al., 2003); (Cabrera et al., 2003); (Lo et al., 1979); (Ramos et al., 1998); (Ramos et al., 2005); (Tseng, 1984). Ngoài ra các n m ký sinh nh n gié cũng ñư c (Navia et al., 2006) nghiên c u. 1.2.5. Phòng tr nh n gié Bi n pháp canh tác trong phòng tr nh n gié ñã ñư c (Cabrera et al., 1998); (Herna'ndez et al., 2003, 2005); (Ho et al., 1979); (Lo and Ho, 1980); (Ramos et al., 2001); (Sanabria et al., 2005) nghiên c u. Nghiên c u s d ng gi ng ch ng ch u, gi ng có kh năng kháng v i nh n gié (Botta et al., 2003), (Mendonça, et al., 2004); (Ramos M., 2001); (ð Th ðào và cs, 2008). Chương 2 N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 2.1. Th i gian và ñ a ñi m nghiên c u 2.1.1. Th i gian nghiên c u ð tài ñư c th c hi n t năm 2009 ñ n năm 2011. 2.1.2. ð a ñi m nghiên c u - Thí nghi m trong phòng: th c hi n t i Khoa Nông h c, Trư ng ðHNN Hà N i. - Thí nghi m ngoài ñ ng: th c hi n t i Trư ng ðHNN Hà N i, xã Trâu Quỳ – Gia Lâm, Hà N i và H i Dương, Hà Nam.