Tóm tắt luận án tiến sĩ nông nghiệp " Nghiên cứu năng suất , chất lượng và hiệu quả sử dụng một số giống cỏ hòa thảo nhập nội trong chăn bò nuôi thịt "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:20

Thêm vào BST

Báo xấu

151
lượt xem 30
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong những năm qua , bằng nhiều con đường khác nhai , nước ta đã nhạp hàng trăm giống cỏ làm thức ăn cho vật nuôi. Việc chọn lọc và đưa vào sản xuất những giống cỏ mới năng sất cao, chất lượng tốt , phù hợp với sinh thái từng vùng và nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật nhằm tang năng suất, ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt luận án tiến sĩ nông nghiệp " Nghiên cứu năng suất , chất lượng và hiệu quả sử dụng một số giống cỏ hòa thảo nhập nội trong chăn bò nuôi thịt "

B GIÁO D C VÀ ÀO T O I H C THÁI NGUYÊN T TRUNG KIÊN NGHIÊN C U NĂNG SU T, CH T LƯ NG VÀ HI U QU S D NG M T S GI NG C HÒA TH O NH P N I TRONG CHĂN NUÔI BÒ TH T Chuyên ngành: Chăn nuôi ng v t Mã s : 62.62.40.01 TÓM T T LU N ÁN TI N SĨ NÔNG NGHI P THÁI NGUYÊN - 2010
DANH M C CÁC CÔNG TRÌNH CÓ LIÊN QUAN N LU N ÁN 1. T Trung Kiên, T Quang Hi n, Phan ình Th m, Tr n Th Hoan (2009), " nh hư ng c a phân m n năng su t và ch t lư ng c a c Paspalum atratum tr ng t i Thái Nguyên", T p chí Khoa h c và Công ngh , i h c Thái Nguyên, t p 56, s 8- 2009, tr83. 2. T Trung Kiên, Phan ình Th m, T Quang Hi n, Tr n Th Hoan (2009), " nh hư ng c a phân m n năng su t và ch t lư ng c Brachiaria brizantha 6387 tr ng t i Thái Nguyên", T p chí khoa h c k thu t Chăn nuôi, t p 2, tháng 12 - 2009, tr33. 3. Phan ình Th m, T Trung Kiên, T Quang Hi n, Tr n Th Hoan (2009), " nh hư ng c a phân N.P.K n năng su t và ch t lư ng c Brachiaria decumbens basilisk tr ng t i Thái Nguyên", T p chí Khoa h c và K thu t Chăn nuôi, s 124, t p 2, tháng 6 - 2009, tr35. 4. T Trung Kiên (2010), " nh hư ng c a phân NPK n năng su t và ch t lư ng c Paspalum atratum tr ng t i Thái Nguyên", T p chí Khoa h c và K thu t Chăn nuôi, s 5, t p 2, năm 2010, tr54. 5. T Trung Kiên, T Quang Hi n, Tr n Th Hoan, Tr n Trang Nhung (2010), "Nghiên c u nh hư ng c a kho ng cách c t khác nhau n kh năng thu nh n, t l c ư c s d ng và t l tiêu hóa c a m t s gi ng c hòa th o nh p n i (P. atratum, B. brizantha, B. decumbens) trên bò th t", T p chí Khoa h c và Công ngh , i h c Thái Nguyên, t p 67, s 05, 2010, tr109.
M U 1. Tính c p thi t c a tài Trong nh ng năm qua, b ng nhi u con ư ng khác nhau, nư c ta ã nh p hàng trăm gi ng c làm th c ăn cho v t nuôi. Vi c ch n l c và ưa vào s n xu t nh ng gi ng c m i năng su t cao, ch t lư ng t t, phù h p v i sinh thái t ng vùng và nghiên c u các bi n pháp k thu t nh m tăng năng su t, ng th i xác nh ư c thành ph n hoá h c cũng như giá tr dinh dư ng c a chúng là h t s c c n thi t. Nh ó, áp ng nhu c u th c ăn xanh cho bò c v s lư ng cũng như ch t lư ng. Xu t phát t nh ng yêu c u trên chúng tôi ti n hành tài: “Nghiên c u năng su t, ch t lư ng và hi u qu s d ng m t s gi ng c hòa th o nh p n i trong chăn nuôi bò th t”. 1.2. M c ích c a tài Xác nh ư c m t s gi ng c có năng su t, giá tr dinh dư ng cao, k thu t canh tác và hi u qu s d ng chúng trong chăn nuôi bò th t. T ó làm cơ s cho phát tri n chăn nuôi gia súc nhai l i nói chung, chăn nuôi bò nói riêng t nh Thái Nguyên và các t nh trong khu v c có i u ki n tương t . 1.3. Ý nghĩa c a tài 1.3.1. Ý nghĩa khoa h c Làm giàu thêm cho kho tàng ki n th c v c tr ng, giá tr dinh dư ng và hi u qu s d ng chúng trong chăn nuôi bò th t. 1.3.2. Ý nghĩa th c ti n Các gi ng c có năng su t, ch t lư ng cao s ư c ưa ra s n xu t ph c v thi t th c cho vi c phát tri n chăn nuôi trâu, bò t nh Thái Nguyên và các t nh trong khu v c có i u ki n tương t . 1.4. i m m i c a tài tài ã ch n ư c 3 gi ng c là P. atratum, B. brizantha 6387, B. decumbens có năng su t cao, phù h p v i i u ki n khí h u, t ai t nh Thái Nguyên. tài ã xác nh ư c m t s k thu t canh tác cơ b n (kho ng cách c t, phân bón) thích h p cho 3 gi ng c nói trên. tài ã phân tích ư c thành ph n hóa h c và ánh giá ư c giá tr năng lư ng c a các gi ng c nói trên. tài ã kh o nghi m s d ng các gi ng c nói trên trong chăn nuôi bò th t, t ó ã kh ng nh ư c giá tr dinh dư ng và ư c tính ư c kh năng s n xu t th t hơi c a 1 ha/ năm c a m i gi ng c . 1.5. B c c c a lu n án Toàn lu n án g m 103 trang, trong ó: Ph n m u 2 trang. Chương 1: T ng quan tài li u 35 trang, chương 2: i tư ng, n i dung và phương pháp nghiên c u 14 trang, chương 3: K t qu và th o lu n 50 trang, Ph n k t lu n và ngh 2 trang. Lu n án có 26 b ng, 2 th , 08 nh và 66 b ng ph l c. Lu n án ã tham kh o 212 tài li u, trong ó có 83 tài li u ti ng Vi t và 129 tài li u nư c ngoài
1 Chương 1: T NG QUAN tài ư c nghiên c u trên 3 nhóm v n chính là: Bư c 1: Ch n ra m t s gi ng c thích nghi v i khí h u và th như ng c a a phương và có s n lư ng cao; Bư c 2: Trên cơ s nh ng gi ng c ã ch n l c ư c ti n hành xác nh m c phân bón và th i i m thu c t thích h p; Bư c 3: Th nghi m xác nh nh hư ng c a các gi ng c ch n l c n kh năng s n xu t c a bò th t. Ph n t ng quan tài li u g m có 5 m c: M c 1: Gi i thi u chung v c hòa th o và nh hư ng c a m t s nhân t chính như: nhi t , m , ánh sáng, dinh dư ng trong t, gi ng, tu i thu ho ch n sinh trư ng c a thân, lá, r c a c hòa th o. M c 2: Trình bày v năng su t ch t xanh, nh hư ng c a m t s nhân t chính như: gi ng c , mùa v , phân bón, tu i c n năng su t và thành ph n hóa h c c a c hòa th o và phương pháp xác nh giá tr năng lư ng c a c . M c 3: T ng h p các k t qu nghiên c u trong và ngoài nư c v kho ng cách c t (tu i thu ho ch) và các lo i phân bón khác nhau, li u lư ng các lo i phân bón khác nhau nh hư ng n năng su t, ch t lư ng c a c hòa th o. Kho ng cách gi a hai l n c t c thư ng vào kho ng t 30 - 60 ngày, tùy thu c vào t ng gi ng c . Li u lư ng phân m, lân, kali bón cho c hòa th o trong s n su t và trong nghiên c u thư ng các m c sau: Phân m vào kho ng t 300 - 400N/ha/năm; phân lân vào kho ng: 60 - 100 kg P2O5/ha/năm năm th nh t, còn t năm th hai tr i, bón t 20 - 60 kg P2O5/ha/năm; phân kali vào kho ng 50 - 60 kg K2O/ha/năm. M c 4: Trình bày các phương pháp ch bi n, phương th c s d ng và hi u qu s d ng c hòa th o d ng tươi và d ng khô trong chăn nuôi bò th t. M c 5: Gi i thi u ngu n g c, c i m sinh v t h c, năng su t ch t xanh c a các gi ng c dùng trong nghiên c u c a tài. Chương 2 I TƯ NG, N I DUNG, VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U 2.1. I TƯ NG NGHIÊN C U + G m sáu gi ng c ư c cung c p b i Trung tâm Nghiên c u và Phát tri n chăn nuôi mi n núi- Vi n Chăn nuôi qu c gia. 01- Brachiaria brizantha 6387 04- Brachiaria decumbens Basilisk 02- Brachiaria brizantha 05- Setaria splendida 03- Brachiaria decumbens 1873 06- Paspalum atratum + Phân bón ( m, lân, kali) + Bò Lai sind F1 (Red sindhi x Bò vàng n i), tu i t 9- 12 tháng. 2.2. A I M VÀ TH I GIAN NGHIÊN C U - a i m nghiên c u Trung tâm Th c nghi m Th c hành, trư ng i h c Nông Lâm Thái Nguyên.
2 Trung tâm Nghiên c u và Phát tri n Chăn nuôi mi n núi. - Th i gian nghiên c u: T tháng 4/ 2004 n tháng 4/ 2009. 2.3. N I DUNG NGHIÊN C U Nghiên c u ch n l c: T 6 gi ng c , ch n ra các gi ng có năng su t và s n lư ng cao. Nghiên c u kho ng cách c t thích h p v i 3 gi ng c ch n ư c. Nghiên c u li u lư ng bón m (N) thích h p v i 3 gi ng c ch n ư c. Nghiên c u bón N. P2O5.K2O (N. P. K) cùng tăng cho 3 gi ng c ã ch n ư c. Xác nh kh i lư ng c ăn ư c 1 bò/ngày, t l c ư c s d ng, t l tiêu hóa v t ch t h u cơ c a c . ánh giá hi u qu chăn nuôi c a c trên bò th t. 2.4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN C U Thí nghi m v c tr ng ư c b trí và theo dõi theo phương pháp nghiên c u v c tr ng c a Vi n chăn nuôi. Thí nghi m trên bò ư c b trí theo phương pháp phân lô so sánh, m b o ng uv tu i, ch dinh dư ng, ch chăm sóc… 2.5. B TRÍ THÍ NGHI M 2.5.1. Thí nghi m 1: Nghiên c u ch n l c Thí nghi m i v i 6 gi ng c có tên trong ph n i tư ng nghiên c u. M i gi ng ư c tr ng trên 1 ô riêng bi t v i di n tích 30m2 và ư c nh c l i 3 l n. S d ng phương pháp b trí thí nghi m ng ru ng theo ki u kh i ng u nhiên hoàn toàn, m b o ng u v th i gian, a i m, phân bón… ch khác nhau y u t thí nghi m, ó là gi ng c khác nhau. 2.5.2. Thí nghi m 2: Nghiên c u kho ng cách c t thích h p Thí nghi m v i 4 kho ng cách c t là: 30, 45, 60 và 75 ngày. M i kho ng cách c t (KCC) ư c b trí thí nghi m trên di n tích 10m2 và nh c l i 3 l n (3 x 10 = 30 m2), các ô thí nghi m ư c b trí theo ki u kh i ng u nhiên hoàn toàn. 2.5.3. Thí nghi m 3: Nghiên c u li u lư ng phân m thích h p Thí nghi m g m 6 m c bón m là: 0, 20, 30, 40, 50 và 60 kg N/ha/l a c t. M i m c phân bón ư c b trí thí nghi m trên di n tích 10 m2 và nh c l i 3 l n (3 x 10m2 = 30m2). Thí nghi m ư c b trí theo ki u kh i ng u nhiên hoàn toàn. 2.5.4. Thí nghi m 4: Nghiên c u bón N.P.K cùng tăng Thí nghi m g m 5 m c phân bón N, P2O5, K2O khác nhau tính b ng kg/ha/l a c t ó là: 0-0-0; 30-7,5-11; 40-10-14,5; 50-12,5-18; 60-15-21,5. M i công th c ư c b trí trên di n tích 10 m2 và 3 l n nh c l i (3 x 10 = 30 m2): Thí nghi m ư c b trí theo ki u hình kh i ng u nhiên hoàn toàn. 2.5.5. Thí nghi m 5: Xác nh kh i lư ng c ăn ư c/bò/ngày, t l c ư c s d ng và t l tiêu hóa ch t h u cơ c a c Thí nghi m xác nh kh i lư ng c bò ăn ư c trên 3 bò 11 - 12 tháng tu i i v i 3 c thí nghi m 4 KCC c (30, 45, 60, 75 ngày). Thí nghi m xác nh t l c ư c bò s d ng trên 3 bò 11 - 12 tháng tu i i v i 3 c thí nghi m 4 KCC nói trên. T l tiêu hóa và năng lư ng trao i c a c ư c xác nh b ng thí nghi m in vitro gas production và ư c so sánh v i cách tính c a Axelson xác nh t l tiêu hóa;
3 công th c c a Wadeh tính năng lư ng trao i (chi ti t v công th c tính ư c trình bày t i ph n t ng quan trang 17 - 19 c a lu n án chính). 2.5.6. Thí nghi m 6: ánh giá hi u qu chăn nuôi c a c trên bò th t 2.5.6.1. Thí nghi m 6a: ánh giá hi u qu chăn nuôi c a c tươi trên bò th t Thí nghi m ư c th c hi n i v i 18 bò lai sind, i F1, 9 tháng tu i, chia làm 3 lô (lô I, lô II, lô III), m i lô 6 con, ng u v kh i lư ng trung bình và t l c/cái gi a các lô. Thí nghi m ư c th c hi n trong th i gian 2 tháng. Kh i lư ng trung bình lúc b t u thí nghi m c a bò lô I là 103,0 ± 2,43 kg, c a lô II là 103,3 ± 1,12 kg và c a lô III là 103,1 ± 2,54 kg. Lô I cho ăn c P. atratum, lô II cho ăn c B. brizantha 6387, lô III cho ăn c B. decumbens v i cùng kh i lư ng v t ch t khô (VCK)/con/ngày. Xác nh nh hư ng c a c tươi t i s c kh e và tăng kh i lư ng bò. Bò c a t t c các lô u cho ăn cùng m t lư ng th c ăn tinh h n h p/con/ngày: Tháng th 1 là 0,9 kg/con/ngày và tháng th 2 là 1,0 kg/con/ngày. M t kg th c ăn tinh h n h p có ch a 3867 kcal năng lư ng thô và 19,45 g protein thô. 2.5.6.2. Thí nghi m 6b: ánh giá hi u qu chăn nuôi c a c khô trên bò th t Thí nghi m v i 12 bò th t lai sind F1, 11 tháng tu i, chia làm 2 lô (lô I và lô II), m i lô 6 con, ng u v tính bi t và kh i lư ng trung bình gi a các lô. Thí nghi m ư c th c hi n trong hai tháng. Kh i lư ng trung bình lúc b t u thí nghi m c a bò lô I là 131,6 ± 1,11kg, còn c a lô II là 130,8 ± 0,47 kg, Lô I cho ăn c B. brizantha 6387 khô, lô II cho ăn c B. decumbens khô v i cùng kh i lư ng VCK/con/ngày. Xác nh nh hư ng c a c khô t i s c kh e và tăng kh i lư ng bò. C 2 nhóm bò thí nghi m u ư c cho ăn cùng m t lư ng th c ăn h n h p tinh/con/ngày; tháng thí nghi m th nh t là 1,1 kg và tháng thí nghi m th hai là 1,2 kg. Trong 1 kg th c ăn tinh h n h p ch a 3867 Kcal năng lư ng thô và 19,45 g protein thô. 3.6. CÁC CH TIÊU VÀ PHƯƠNG PHÁP THEO DÕI * S li u v khí h u th i ti t ư c l y t tr m Quan tr c khí tư ng t nh Thái Nguyên. * Phân tích thành ph n hóa h c c a t khu v c thí nghi m: Nitơ t ng s ; P2O5 t ng s và d tiêu, K2O t ng s và trao i, pH và OM ư c phân tích t i Vi n Khoa h c S s ng, i h c Thái Nguyên. * Năng su t và s n lư ng c ư c theo dõi theo phương pháp nghiên c u c tr ng * Thành ph n hóa h c c a c : V t ch t khô, protein thô, lipit thô, xơ thô, d n xu t không ch a nitơ, khoáng t ng s , ư c phân tích t i Vi n Khoa h c S s ng, i h c Thái Nguyên. * Các ch tiêu v kh năng ăn ư c c a bò i v i c tươi, t l c ư c s d ng, t l tiêu hóa c a c , năng lư ng c a c , sinh trư ng c a bò, tiêu th c /bò, tiêu t n c /1 kg tăng kh i lư ng, ư c theo dõi theo các phương pháp nghiên c u thông d ng trên v t nuôi. 2.7. PHƯƠNG PHÁP X LÝ S LI U S li u thu ư c t thí nghi m ư c x lý theo phương pháp th ng kê sinh v t h c c a Nguy n Văn Thi n và CS, 2002, ph n m m, Minitab 13 (Nguy n Văn Hi n, 2008) và ph n m m Excel, version 7.0.
4 Chương 3 K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N 3.1. THÍ NGHI M 1: Nghiên c u ch n l c m t s gi ng c hòa th o 3.1.1. Thành ph n dinh dư ng t thí nghi m K t qu phân tích t khu v c thí nghi m cho th y: pH= 4,75; nitơ t ng s : 0,066%, P2O5 t ng s : 0,082%, P2O5 d tiêu: 2,700 mg/100g, K2O t ng s 0,123%, K2O trao i: 1,747 mg/100g, OM: 7,120% . Theo T Quang Hi n, 2002, v x p h ng dinh dư ng t thì t c a khu v c thí nghi m thu c lo i chua v a và là lo i t nghèo dinh dư ng. c có th sinh trư ng t t, cho năng su t cao, c n ph i bón vôi và phân bón cho c (s li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 3.1 c a lu n án chính). 3.1.2. Khí tư ng t nh Thái Nguyên (khu v c thí nghi m) t 2004 - 2009 trung bình/năm c a 4 năm là 23,60C và lư ng mưa trung bình/năm c a Nhi t 4 năm là 1742mm. Nhi t và lư ng mưa trong mùa hè hoàn toàn phù h p v i sinh trư ng và phát tri n c a c , nhưng nhi t m t s ngày trong mùa ông xu ng th p 0 dư i 15 C, còn lư ng mưa các tháng trong mùa khô r t th p (kho ng t 13 n 96 mm/tháng) ã nh hư ng l n n sinh trư ng và phát tri n c a c (S li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 3.2 c a lu n án chính). 3.1.3. T l s ng c a các gi ng c thí nghi m tính theo khóm Nhìn chung các gi ng c thí nghi m u có t l s ng cao và t trên 86%, c bi t nh t là các gi ng c S. splendida và P. atratum thì u có t l s ng t 91,53% và 95,24% (S li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 3.3 c a lu n án chính). 3.1.4. Năng su t c a c Chúng tôi ã theo dõi năng su t c c a t ng l a c t, năm th nh t, c t ư c 5 l a, năm th hai c t ư c 7 l a (S li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 3.4, 3.5 c a lu n án chính). Sau ây là k t qu c a năng su t trung bình/l a c a năm th nh t và năm th hai. B ng 3.1: Năng su t trung bình c a c thí nghi m năm 1 và 2 (t /ha/l a) Trung bình Trung bình TT Tên c năm 1 năm 2 1 P. atratum 161,89 156,90 2 S. splendida 61,56 67,22 3 B. decumbens 87,89 90,00 4 B. decumbens 1873 65,78 74,05 5 B. brizantha 85,00 82,38 6 B. brizantha 6387 141,45 124,36 Năng su t trung bình c a m t l a c t c a c năm th nh t t t 61,56 t n 161,89 t /ha/l a, năm th 2 t t 67,22 n 156,90 t /ha/l a, th t x p h ng v năng su t c c a c hai năm u tương t như nhau; trong ó, ba c có năng su t cao hơn là P. atratum t 156,90 - 161,89 t /ha/l a, B. brizantha 6387 t 124,36 - 141,45 t /ha/l a và c B. decumbens t 87,89 - 90,00 t /ha/l a. Các gi ng còn l i có năng su t th p hơn.
5 3.1.5. Thành ph n hóa h c c a c Chúng tôi ã phân tích 6 ch tiêu, bao g m: v t ch t khô (VCK), protein, lipit, xơ, d n xu t không ch a nitơ (DXKN) và khoáng t ng s (S li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 3.6 c a lu n án chính). Các gi ng c thí nghi m có t l VCK t t 13,93% n 21,31%. T l VCK c a các c x p t cao xu ng th p là B. decumbens, B. decumbens 1873, B. brizantha 6378, B. brizantha, P. atratum và th p nh t là S. splendida. T l protein thô c a các c t t 9,06% n 12,85% trong VCK. T l protein thô c a các c x p th t t cao xu ng th p là S. splendida, B. decumbens, B. brizantha 6387, B. brizantha, B. decumbens 1873 và th p nh t là P. atratum. 3.1.6. S n lư ng c tươi, v t ch t khô, protein c a c thí nghi m T năng su t c c a các l a năm th nh t và năm th hai và t t l v t ch t khô, protein c a c chúng tôi ã tính ư c s n lư ng c tươi, VCK và protein c a c năm th nh t và năm th hai (S li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 3.7 c a lu n án chính). Sau ây là k t qu t ng h p c a c hai năm. B ng 3.2: S n lư ng c tươi, v t ch t khô và protein (t n/ha/2 năm) T ng hai năm Tên c C tươi VCK Protein 190,777 36,839 3,337 P. atratum 77,834 10,844 1,393 S. splendida 106,944 22,790 2,436 B. decumbens 84,722 17,927 1,737 B. decumbens 1873 100,167 19,953 2,032 B. brizantha 6387 157,778 31,981 3,329 B. brizantha 6387 S n lư ng c tươi, VCK và protein (t n/ha/2 năm) t cao nh t c P. atratum là 190,777 - 36,839 - 3,337; c B. brizantha 6387 ng th hai là 157,778 - 31,981 - 3,329, ti p theo là B. decumbens 106,944 - 22,790 - 2,436 còn các c khác có s n lư ng th p hơn ba c nói trên. Chúng tôi ã tính s n lư ng c theo mùa (mùa khô, mùa mưa) c a c 4 thí nghi m, nhưng do gi i h n s trang c a lu n án tóm t t, chúng tôi ch thông báo k t qu chung c a c 4 thí nghi m trong ph n k t qu nghiên c u c a thí nghi m 4. 3.1.7. K t lu n thí nghi m 1 Căn c vào s n lư ng c tươi và VCK c a 6 gi ng c thí nghi m, chúng tôi ã ch n 3 gi ng c : P. atratum, B. brizantha 6387 và B. decumbens nghiên c u các bư c ti p theo. 3.2. THÍ NGHI M 2: Nghiên c u kho ng cách c t thích h p 3.2.1. nh hư ng c a kho ng cách c t n năng su t c a c Chúng tôi ã theo dõi năng su t c c a t ng l a c t c a c thí nghi m 4 kho ng cách c t (KCC) khác nhau trong năm th nh t và th hai (S li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 1.1, 1.3, 1.7, 1.9, 1.13 và 1.15 ph n ph l c 1 c a lu n án chính). Sau ây là k t qu năng su t trung bình (NSTB)/l a và s n lư ng trung bình (SLTB) c a các c thí nghi m các KCC khác nhau c a năm th nh t và th 2.
6 B ng 3.3: Năng su t trung bình (t /ha/l a) và s n lư ng trung bình (t n/ha/năm) c a c thí nghi m các KCC khác nhau Tên Các kho ng cách c t và năng su t c Ch tiêu c 30 ngày 45 ngày 60 ngày 75 ngày 76,04a 141,22b 190,69c 249,26d NSTB 1 a b 159,72c 185,33d NSTB 2 62,22 110,55 (1) TB 69,13 125,89 175,21 217,30 SL TB 67,750 79,528 86,056 83,723 82,15a 159,00b 214,86c 295,18d NSTB 1 73,43a 136,46b 195,09c 233,71d NSTB 2 (2) TB 77,79 147,73 204,98 264,45 SLTB 76,917 94,334 98,500 104,528 52,15a 94,89b 128,61c 173,33d NSTB 1 a b 114,72c 139,11d NSTB 2 45,78 79,72 (3) TB 48,97 87,31 121,67 156,22 SLTB 48,333 55,611 60,139 60,778 Ghi chú: (1): B. brizantha 6387; (2): P. atratum; (3): B. decumbens Cùng hàng ngang, NSTB c có ch cái khác nhau thì sai khác nhau rõ r t Năng su t trung bình c a c 3 c thí nghi m B. brizantha 6387, P. atratum và B. decumbens KCC khác nhau có s chênh l ch khá l n, năng su t trung bình (TB) c a 2 năm các KCC 30; 45; 60; 75 ngày c a c B. brizantha 6387 tương ng là 69,13; 125,89; 175,21; 217,30 t /ha/l a c t; c P. atratum là 77,79; 147,73; 204,98 và 264,45 t /ha/l a c t và c a c B. decumbens là 48,97; 87,31; 121,67; và 156,22 t /ha/l a. Trong cùng m t gi ng c , năng su t trung bình các KCC khác nhau thì sai khác nhau rõ r t v i P < 0,05 n P < 0,001. M c dù, kho ng cách c t ng n thì c t ư c nhi u l a, nhưng do năng su t c a m t l a th p nên v n có s chênh l ch v s n lư ng gi a các KCC v i nhau. S n lư ng trung bình (SLTB) c tươi các KCC 30; 45; 60 và 75 ngày tương ng c a c B. brizantha 6387 là 67,750; 79,528; 86,056 và 83,723 t n/ha/năm; c P. atratum là 76,917; 94,334; 98,500 và 104,528 t n/ha/năm; c B. decumbens là 48,333; 55,611; 60,139 và 60,778 t n/ha/năm. i m khác bi t v s n lư ng gi a c P. atratum và B. decumbens v i c B. brizantha 6387 là s n lư ng c KCC 75 ngày v n ti p t c tăng trong khi ó c B. brizantha 6387 s n lư ng l i gi m so v i KCC 60 ngày. S n lư ng c tươi các KCC khác nhau có s sai khác nhau rõ r t v i P< 0,05 n P < 0,001, tr s n lư ng c a 2 KCC 60 và 75 ngày là không có s sai khác nhau rõ r t. Khi tăng KCC t 30 n 75 ngày thì gi a KCC v i năng su t trung bình c a c /l a có tương quan thu n; quan h tương quan này là r t ch t ch ; hàm s tương quan có d ng như sau: Y = -a + bX. 3.2.2. Thành ph n hóa h c c a c thí nghi m các KCC khác nhau th y ư c kho ng cách c t khác nhau có nh hư ng như th nào n t l các ch t dinh dư ng trong c , chúng tôi ã ti n hành phân tích thành ph n hóa h c (VCK, protein, lipit, xơ, DXKN, khoáng t ng s ) c a c các KCC khác nhau (S li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 3.9 c a lu n án chính). T l v t ch t khô có chi u hư ng tăng d n khi KCC tăng, khi tăng KCC t 30 n 75 ngày/l a c t thì t l VCK trong c B. brizantha 6387 tăng t 17,19% lên
7 28,33%; c P. atratum tăng t 16,56% n 24,67%; c B. decumbens tăng t 18,24% lên 29,89%; còn t l protein thô trong VCK c a c B. brizantha 6387 gi m t 12,97% xu ng còn 4,87%; c P. atratum gi m t 12,32% xu ng còn 5,11%; c B. decumbens gi m t 13,21% xu ng còn 4,98%. Tăng KCC thì t l DXKN và khoáng t ng s trong VCK c a c gi m, còn ch t xơ trong VCK tăng lên. Khi tăng KCC t 30 -75 ngày thì gi a KCC v i t l VCK trong c và t l xơ trong VCK có tương quan thu n, còn v i t l Protein, DXKN và khoáng trong VCK có tương quan ngh ch; các quan h tương quan này là r t ch t ch ; hàm s tương quan có d ng: Y = a ± bX v i R2 t 92,6 n 95,5%. Ví d : hàm tương quan gi a tăng KCC và t l VCK c a c P. atratum là YVCK (%) = 11,3133 + 0,177284.XKCC v i R2 = 99,8%; còn tương quan v i t l protein là YProtein = 16,5901 - 0,159812.XKCC v i R2 = 92,6%. Các phương trình trên có th bi u di n dư i d ng ư ng th ng hư ng lên trên n u tương quan thu n và hư ng xu ng dư i n u tương quan ngh ch. 3.2.3. S n lư ng c thí nghi m các kho ng cách c t khác nhau Căn c vào năng su t c /l a c a năm th nh t và hai, căn c vào k t qu phân tích thành ph n hóa h c c a c , t l c ư c s d ng và t l tiêu hóa c a c chúng tôi ã tính ư c s n lư ng c tươi, s n lư ng v t ch t h u cơ (VCHC), s n lư ng VCHC ư c s d ng và s n lư ng VCHC tiêu hóa ư c c a c năm th nh t và th hai (S li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 1.6, 1.12 và 1.18 ph n ph l c 1 c a lu n án chính). Sau ây là k t qu t ng h p c a hai năm. B ng 3.4: S n lư ng c thí nghi m các KCC khác nhau c a c 2 năm (t n/ha/2 năm) S n lư ng S n lư ng KCC S n lư ng S n lư ng VCHC ư c VCHC tiêu (ngày) c tươi VCHC s d ng hóa 30 135,000 20,949 19,901 12,598 (1) 45 159,055 29,218 26,881 15,376 60 172,111 38,914 28,018 14,682 75 167,445 43,502 26,971 12,974 (2) 30 153,833 22,629 21,497 12,813 45 188,667 32,489 29,240 16,316 60 203,000 40,072 30,054 15,388 75 209,056 46,410 30,631 14,887 (3) 30 96,666 15,989 15,669 9,620 45 111,222 21,555 20,046 11,246 60 120,277 28,397 19,310 10,022 75 121,556 33,246 19,615 9,572 Ghi chú: (1): B. brizantha 6387; (2): P. atratum; (3): B. decumbens Khi tăng KCC t 30 lên 45, 60 và 75 ngày thì s n lư ng c tươi, s n lư ng VCHC ư c s d ng cao nh t KCC 60 ho c 75 ngày tu i, còn s n lư ng VCHC tiêu hóa
8 ư c cao nh t KCC 45 ngày. Vì s n lư ng c tươi, VCHC, VCHC ư c s d ng c a c c t KCC này không thua kém nhi u so v i các KCC 60 và 75 ngày, nhưng t l tiêu hóa VCHC c a c l i l n hơn so v i c c t KCC 60 và 75 ngày. Như v y, n u ch căn c vào s n lư ng c tươi thì KCC 60 ho c 75 ngày có s n lư ng cao nh t, nhưng n u căn c vào s n lư ng VCHC tiêu hóa ư c thì KCC 45 ngày có s n lư ng cao nh t. 3.2.3.4. Nh n xét thí nghi m 2 T các k t qu phân tích trên cho th y: Nên c t c KCC 45 ngày và t i a là 60 ngày ( i v i c 3 gi ng c ), không nên c t v i KCC quá ng n (30 ngày), ho c quá dài (75 ngày). 3.3. THÍ NGHI M 3: Nghiên c u li u lư ng bón m thích h p 3.3.1. nh hư ng c a các m c N khác nhau t i năng su t c Chúng tôi ã theo dõi năng su t c c a t ng l a c t c a 3 c thí nghi m các m c bón m khác nhau năm th 1 và 2 (k t qu chi ti t ư c thông báo các b ng 2.1, 1.3, 2.7, 2.8, 2.13 và 2.15 ph n ph l c 2 c a lu n án chính). Năng su t trung bình/l a c a c năm th nh t và năm th hai ư c th hi n t i b ng 3.5. B ng 3.5: Năng su t c các m c bón N khác nhau (t /ha/l a) Các m c bón m và năng su t c Tên c Ch tiêu N = 0 N = 20 N = 30 N = 40 N = 50 N = 60 NSTB 1 95,44a 125,78b 143,33c 154,44d 163,22e 162,78e B. brizantha 6387 NSTB 2 83,89a 112,30b 127,94c 138,02d 146,03e 144,60e TB 89,67 119,04 135,64 146,23 154,63 153,69 NSTB 1 122,89a 151,00b 164,00c 175,56d 183,67e 187,22e NSTB 2 117,78a 145,00b 159,60c 166,75d 176,75e 180,55e P. atratum TB 120,34 148,00 161,80 171,16 180,21 183,89 NSTB 1 54,33a 77,22b 93,56c 107,65d 119,55e 125,11e NSTB 2 53,49a 75,95b 90,40c 102,06d 112,46e 115,87e B. decumbens TB 53,91 76,59 91,98 104,86 116,01 120,49 NSTB 1: Năng su t trung bình năm 1; NSTB 2: Năng su t trung bình năm 2; TB: Năng su t trung bình c a c hai năm Khi tăng lư ng phân bón t 0 n 60 kg N/ha/l a c t thì năng su t trung bình/l a c ac năm th nh t và năm th hai c a c u tăng theo, năng su t trung bình c hai năm c a c u t t 53,91 n 183,89 t /ha/l a. Trong ó, c P. atratum và B. decumbens năng su t t cao nh t m c bón 60 kgN/ha/l a c t, còn c B. brizantha 6387 năng su t cao nh t m c bón 50 kg N/l a, m c bón 60N/ha/l a năng su t th p hơn so v i m c bón 50 kg N/l a. So sánh năng su t năm th hai v i năm th nh t thì năng su t trung bình/l a c a c năm th 2 th p hơn so v i năm th nh t. Năng su t trung bình/l a c các m c bón m khác nhau có s sai khác nhau rõ r t v i P< 0,05, tr năng su t c a hai m c bón 50 kg N và 60 kg N không có s sai khác nhau rõ r t. 3.3.2. Thành ph n hóa h c c a c các m c bón m khác nhau Thành ph n hóa h c c a c các m c bón m khác nhau ư c chúng tôi trình bày t i b ng 3.12 c a lu n án chính. Khi bón m tăng t 0 kg N lên 60 kg N/ha/l a c t cho c B. brizantha 6387, P. atratum và B. decumbens thì thành ph n hóa h c c a các c di n bi n như sau: c B. brizantha 6387 có t l VCK t 20,75% gi m xu ng còn 18,06%; t l xơ và DXKN trong VCK t 39,18% gi m xu ng 35,16% và t
9 41,30% xu ng 37,43%; còn t l protein thô trong VCK bi n ng tăng d n t 8,77% n 13,18%; T l khoáng t ng s cũng tăng d n t 8,82% n 12,07% trong VCK. Di n bi n thành ph n hóa h c c a c P. atratum và B. decumbens cũng có cùng quy lu t v i hai c nêu trên. i m n i b t là khi bón phân m càng tăng, thì càng làm tăng t l protein thô trong c và t l xơ trong c gi m, do ó ã c i thi n ư c ch t lư ng c . Khi tăng m c bón m t 0 n 60 kgN/ha/l a c t thì gi a li u lư ng bón N tăng v i năng su t ch t xanh, t l protein và khoáng trong VCK có tương quan thu n; còn v i t l VCK trong c , t l xơ, DXKN trong VCK có tương quan ngh ch; các quan h tương quan này là r t ch t ch ; hàm s tương quan có d ng Y = a ± bX. 3.3.3. S n lư ng c các m c N khác nhau Khi bón m tăng t 0 kg N lên 60 kg N/ha/l a c t (s li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 2.6, 2.12, 2.18 ph n ph l c 2 c a lu n án chính) thì: T ng s n lư ng c tươi, VCK và protein c a c thí nghi m u tăng lên và t cao nh t m c bón N cao nh t i v i c P. atratum và B. decumbens, riêng c B. brizantha 6387 thì s n lư ng c tươi, VCK, năng lư ng u gi m xu ng m c bón cao nh t còn s n lư ng protein v n ti p t c tăng. B ng 3.6: T ng s n lư ng c thí nghi m các m c N khác nhau (t n/ha và Mcal/ha/2 năm) Ch Các m c bón m và s n lư ng c Tên c tiêu N = 0 N = 20 N = 30 N = 40 N = 50 N = 60 C 106,444a 141,500b 161,223c 173,833d 183,833e 182,611e tươi B. brizantha VCK 22,087 29,036 32,680 33,897 34,469 32,980 a b ce de d e Protein 1,936a 2,731b 3,401c 3,979d 4,336e 4,346e 6387 ME 44060 58244 66360 68254 69526 66569 C tươi 143,888a 176,000b 193,722c 204,500d 215,555e 220,000e P. atratum VCK 28,404a 34,603b 37,408bc 38,405c 39,124c 38,566c Protein 2,316a 2,937b 3,388c 4,028d 4,568e 4,928e ME 54494 65808 71961 73507 75225 75010 C tươi 64,611a 91,778b 110,056c 125,277d 138,500e 143,667e B. VCK 14,079a 19,805b 23,452c 25,168dc 27,270d 26,607d decumbens Protein 1,311a 1,926b 2,506c 2,982d 3,392e 3,592e ME 28131 39696 47416 50125 54357 52970 ME: là năng lư ng trao i tính b ng Mcal/ha/2 năm K t qu phân tích th ng kê cho th y s n lư ng c tươi; s n lư ng protein các m c bón m khác nhau có s sai khác nhau rõ r t v i P < 0,05 - 0,001, tr s n lư ng c a hai m c bón 50 kg N và 60 kg N/l a không có s sai khác nhau rõ r t. Riêng s n lư ng VCK các m c bón 40, 50 và 60 kg N/ha/l a c t c a c 3 c thí nghi m u không có s khác nhau rõ r t (P > 0,05) Khi bón m tăng t m c 0 kg N lên 60 kg N/ha/l a c t thì s n lư ng năng lư ng trao i c a các c thí nghi m u tăng d n và t cao nh t khi bón m c 50
10 kg N/ha/l a c t, n u ti p t c tăng li u lư ng bón m n 60 kg N/ha/l a c t thì s n lư ng năng lư ng c a c 3 c thí nghi m u gi m xu ng. 3.3.4. Nh n xét thí nghi m 3 Khi tăng m c bón m thì s n lư ng c tươi, VCK và protein thô/ha/năm tăng theo. Riêng m c bón 60 kg N so v i m c bón 50 kg N/l a c t thì s n lư ng c tươi c a c B. brizantha 6387 th p hơn và s n lư ng VCK c a c 3 lo i c u th p hơn. 3.4. THÍ NGHI M 4: Nghiên c u bón m, lân, kali cùng tăng. 3.4.1. nh hư ng c a N.P.K cùng tăng n năng su t c thí nghi m nh hư ng c a bón N.P.K cùng tăng n năng su t c thí nghi m ư c trình bày c th t i b ng 3.1, 3.3, 3.7, 3.9, 3.13, 3.15 ph n ph l c 3 c a lu n án chính. Khi bón N. P. K tăng t m c 0-0-0 lên m c 60-15-21,5 kg/ha/l a cho c ba c B. brizantha 6387, P. atratum và B. decumbens thì năng su t trung bình c a c th hi n như sau: B ng 3.7: Năng su t trung bình c a c thí nghi m mc m, lân, kali khác nhau (t /ha/l a) Các m c bón N.P.K và năng su t c Tên c Ch tiêu C CT 1 CT 2 CT 3 CT 4 0-0-0 30-7,5-11 40-10-14,5 50-12,5-18 60-15-21,5 89,11a 146,11b 167,00c 179,45d 186,95d NSTB 1 B. brizantha 77,94a 127,94b 146,75c 157,86d 155,40d NSTB 2 6387 TB 83,53 137,03 156,88 168,66 171,18 115,34a b c d 202,78e NSTB 1 163,78 183,22 195,45 111,82a 161,59b 179,21c 189,76d 195,40d NSTB 2 P. atratum TB 113,58 162,69 181,22 192,61 199,09 47,44a b c d 136,33e NSTB 1 94,22 113,33 128,99 46,59a 93,25b 110,24c 122,46d 127,38d NSTB 2 B. decumbens TB 47,02 93,74 111,79 125,73 131,86 NSTB 1: Năng su t trung bình năm 1; NSTB 2: Năng su t trung bình năm 2; TB: Năng su t trung bình c a c hai năm Năng su t trung bình/l a c a c B. brizantha 6387 tăng t 89,11 n 186,95 t /ha/l a c t năm th nh t và t 77,94 lên 155,40 t /ha/l a c t năm th hai. Năng su t trung bình/l a c a các công th c bón N.P.K có s sai khác nhau rõ r t v i P < 0,05 n P < 0,001, tr CT3 và CT4 là không có s sai khác rõ r t (P > 0,05). Năng su t trung bình/l a c a c P. atratum u tăng d n và t cao nh t khi bón n 60-15-21,5 kg/ha/l a là 202,78 t /ha/l a năm th nh t và 195,40 t /ha/l a năm th hai. Năng su t trung bình/l a c a các công th c bón N.P.K khác nhau có s sai khác nhau rõ r t (P < 0,05 n P < 0,001) c hai năm, ngo i tr năng su t trung bình/l a c a c CT3 và CT4 ch có s sai khác nhau rõ r t v i P < 0,05 n P < 0,001 năm th nh t, còn không có s sai khác nhau rõ r t năm th hai.
11 Bi n thiên v năng su t trung bình/l a trong năm th nh t và th hai c a c B. decumbens cũng có k t qu tương t như i v i c P. atratum. Tuy nhiên, B. decumbens là gi ng c cho năng su t th p nh t trong ba gi ng c thí nghi m. 3.4.2. Thành ph n hóa h c c a c các m c N.P.K khác nhau Khi bón tăng ng th i phân N.P.K t 0-0-0 n 60-15-21,5 kg/ha/l a cho c ba c B. brizantha 6387, P. atratum, B. decumbens thì t l VCK, xơ thô và DXKN u có xu hư ng gi m d n, còn t l protein, khoáng t ng s trong VCK tăng theo m c bón N.P.K tăng (s li u c th ư c trình bày t i b ng 3.15 c a lu n án chính). C B. brizantha 6387: t l VCK t 20,87% gi m xu ng 18,62%, xơ thô t 39,00% gi m xu ng 34,53%, trái l i, t l protein và khoáng t ng s l i tăng d n. Tuy nhiên, t l VCK, protein thô, DXKN, khoáng t ng s tích lũy nhi u hơn và t l xơ ít hơn so v i ch bón tăng N còn P.K gi nguyên (thí nghi m 3), i u này cho th y khi bón cân i N.P.K s nâng cao ch t lư ng th c ăn. Bi n thiên v tăng, gi m t l các thành ph n hóa h c c a c P. atratum và B. decumbens cũng tương t như c B. brizantha 6387. Khi bón phân N. P. K cùng tăng t m c (0-0-0) n m c (60-15-21,5) thì gi a li u lư ng bón N. P. K cùng tăng v i năng su t ch t xanh, protein và khoáng trong VCK có tương quan thu n, còn v i t l VCK trong c , t l xơ và DXKN trong VCK có tương quan ngh ch; các quan h tương quan này là r t ch t ch ; hàm s tương quan có d ng Y = a ± bX. 3.4.3. S n lư ng c thí nghi m khi bón N. P. K v i các m c khác nhau D a vào năng su t c c a t ng l a c t năm th nh t và th hai, thành ph n hóa h c c a c , chúng tôi ã tính ư c s n lư ng c tươi, VCK và protein c a c nă m th nh t và th hai (S li u chi ti t ư c trình bày t i b ng 3.6, 3.12, 3.18 ph n ph l c 3 c a lu n án chính). Sau ây là k t qu t ng h p c a c hai năm c a các c B. brizantha 6387, P. atratum, B. decumbens. Khi tăng m c bón N.P.K t 0-0-0 lên 60-15-21,5 kg/ha/l a c t thì s n lư ng c tươi, VCK, protein và năng lư ng c a c ba c thí nghi m trong c hai năm u có xu hư ng tăng d n và t cao nh t m c bón cao nh t. Riêng c B. brizantha 6387 thì s n lư ng c tươi, VCK, protein và năng lư ng u gi m m c bón phân cao nh t. K t qu phân tích th ng kê cho th y s n lư ng c tươi; s n lư ng protein các m c bón N.P.K khác nhau có s sai khác nhau rõ r t v i P < 0,05 n P < 0,001, tr s n lư ng c a hai m c bón 50 -12,5-18 và 60-15-21,5 không có s sai khác nhau rõ r t.
12 B ng 3.8: S n lư ng c a c thí nghi m các m c bón m, lân, kali khác nhau (t n/ha/2 năm) Các m c bón N.P.K và s n lư ng c C CT 1 CT 2 CT 3 CT 4 Tên c Ch tiêu 0-0-0 30-7,5- 40-10- 50-12,5- 60-15- 11 14,5 18 21,5 C tươi 99,112 162,612b a 186,222c 200,222d 197,334d VCK 20,685a 32,961b 36,798c 38,463d 36,743c B. brizantha 6387 Protein 1,764a 3,430b 4,375c 4,885d 4,835d ME 41160 66932 74497 77818 73783 C tươi 135,945a 195,000b 217,055c 230,555d 238,167d VCK 27,121a 37,655b 40,915c 42,192d 42,250d P. atratum Protein 2,148a 3,411b 4,386c 4,931d 5,382e ME 51856 72436 79394 81489 81872 C tươi 56,333a 112,389b 133,834c 150,222d 157,334d VCK 12,309a 23,950b 27,557c 29,819d 30,145d B. decumbens Protein 1,132a 2,560b 3,293c 3,813d 3,963d ME 24553 48421 55477 60022 60455 ME: là năng lư ng trao i tính b ng Mcal/ha/2 năm Chúng tôi th ng kê s n lư ng c theo mùa (mùa mưa, mùa khô) c a c 4 thí nghi m (ch n l c, KCC khác nhau, m c phân bón N và N.P.K khác nhau); k t qu t l s n lư ng c mùa mưa (%) và mùa khô (%) như sau: c P. atratum là 69,27% và 30,73%, c B. brizantha 6387 là 70,30 và 29,70%, c B. decumbens là 70,11% và 29,89%.C P. atratum có t l s n lư ng c tươi trung bình trong mùa khô cao nh t là 30,73% và th p nh t là c B. brizantha 29,70%. 3.4.4. Nh n xét thí nghi m 4 Khi bón tăng ng th i N.P.K thì s n lư ng c tươi c a c 3 c thí nghi m cũng tăng theo, (tr s n lư ng c c a B. brizantha 6387), và t cao nh t m c bón cao nh t. S n lư ng VCK cũng tăng theo m c bón N.P.K tăng. Tuy nhiên, m c bón N.P.K cao nh t (60-15-21,5) s n lư ng VCK gi m i so v i m c bón N.P.K (50-12,5- 18) i v i c B. brizantha 6387 và tăng không áng k i v i hai c còn l i. S n lư ng protein thô tăng và chưa có d u hi u d ng l i m c bón N.P.K cao nh t. N u ch căn c vào s n lư ng VCK thì ch nên bón N.P.K m c (50-12,5- 18), vì s n lư ng c c a m c bón này không có s sai khác rõ r t v i m c cao hơn. 3.5. THÍ NGHI M 5: Xác nh kh i lư ng c ăn ư c/bò/ngày, t l c ư c s d ng và t l tiêu hóa ch t h u cơ c a c 3.5.1. Xác nh kh i lư ng c ăn ư c/1 bò/ngày Khi tăng KCC c t 30 n 75 ngày thì kh năng thu nh n c tươi và VCK c a bò i v i c 3 c thí nghi m u gi m d n. C th : Kh i lư ng c tươi c a c B. brizantha 6387 t 25,4 xu ng 14,6 kg; c P. atratum t 26,1 xu ng 16,3 kg, c B. decumbens t 25,1 xu ng 13,6 kg. Kh i lư ng VCK ăn ư c c a c B. brizantha 6387
13 t 4,37 xu ng 4,14 kg/con; P. atratum t 4,32 xu ng 4,02 kg/con; B. decumbens t 4,58 xu ng 3,76 kg/con. Nên thu c t c sau 30 ngày n 45 ngày thì kh i lư ng c tươi và VCK bò ăn ư c s cao hơn (S li u chi ti t thông báo t i b ng 3.17 c a lu n án chính). 3.5.2. Xác nh t l c ư c s d ng các tu i c t khác nhau. Khi tăng KCC c t 30 n 75 ngày thì t l c ư c s d ng gi m d n, c B. brizantha 6387 t 95% gi m xu ng 62%; P. atratum t 95% gi m xu ng 66%; B. decumbens t 98% gi m xu ng 59%. C t c KCC 30, 45 ngày thì t l c ư c s d ng s cao hơn so v i c t KCC l n hơn (K t qu chi ti t ư c thông báo t i b ng 3.18 c a lu n án chính). 3.5.3. K t qu xác nh t l tiêu hóa ch t h u cơ Khi dùng phương pháp in vitro gas xác nh t l tiêu hóa VCHC thì luôn cho k t qu cao hơn so v i phương pháp tính toán lý thuy t. Tuy nhiên, k t qu tính toán lý thuy t và in vitro gas c a c B. brizantha 6387 và B. decumbens không có s khác nhau nhi u ch t 0,7% n 0,8%. Riêng c P. atratum thì dùng phương pháp in vitro gas, t l tiêu hóa ch t h u cơ l n hơn k t qu tính toán lý thuy t là 5,9%. K t qu tính toán v năng lư ng trao i cũng cho th y: b ng phương pháp in vitro gas, khi t l v t ch t h u cơ tiêu hóa c a c cao ng nghĩa v i m c năng lư ng trao i cao. t cao nh t là c P. atratum là 2059,08 Kcal/kg VCK, hai c còn l i g n tương ương nhau là 1925,84 c B. brizantha 6387 và 1946,79 c B. decumbens (ch hơn kém nhau 20,94 kcal/kg VCK). Khi dùng phương pháp tính toán thì cho k t qu v năng lư ng c B. brizantha 6387 và B. decumbens cao hơn so v i phương pháp in vitro gas là 104,7 và 74,9 Kcal/kg VCK, còn c P. atratum th p hơn 135,5 Kcal/kg VCK (S li u chi ti t thông báo t i b ng 3.19 c a lu n án chính). 3.6. THÍ NGHI M 6: ánh giá hi u qu chăn nuôi c a c trên bò th t 3.6.1. Thí nghi m 6a: ánh giá hi u qu chăn nuôi c a c tươi trên bò th t 3.6.1.1. Kh i lư ng bò qua các kỳ cân B ng 3.10: Kh i lư ng trung bình c a bò các kỳ cân (kg) Lô I Lô II Lô III TT Ch tiêu (P. atratum) (B. brizantha 6387) (B. decumbens) 1 KL b t u TN 103,0 ± 2,43 103,3 ± 1,12 103,1 ± 2,54 2 KL sau 1 tháng TN 115,4 ± 3,01 116,4 ± 1,02 117,4 ± 1,69 3 KL sau 2 tháng TN 127,0a ± 3,38 128,4a ± 1,37 129,9a ± 0,95 Cho bò các lô I, II, III ăn ba c thí nghi m v i cùng kh i lư ng VCK thì kh i lư ng trung bình c a bò t g n như nhau t t c các kỳ cân, kh i lư ng trung bình khi k t thúc thí nghi m c a các lô l n lư t là lô I: 127,00 kg, lô II: 128,4 kg và lô III 129,9 kg; không có s sai khác nhau rõ r t v kh i lư ng trung bình gi a các lô (P > 0,05). 3.6.1.2. Tăng kh i lư ng trung bình c a bò qua các giai o n
14 B ng 3.11: Tăng kh i lư ng trung bình c a bò qua các giai o n Lô I Lô II Lô III (P. atratum) (B. brizantha 6387) (B. decumbens) TT Ch tiêu kg/th kg/th kg/th g/ngày g/ngày g/ngày áng áng áng 1 Tăng KL tháng th 1 12,4 13,2 14,3 413 440 477 2 Tăng KL tháng th 2 11,6 12,0 12,5 387 400 417 3 Tăng KL toàn kỳ 24,0 25,2 26,8 a a 13,4a 447 4 Tăng KL TB/tháng 12,0 12,6 400 420 Khi nuôi bò lai sind F1 v i ba lo i c thí nghi m (kh u ph n m c trung bình) thì bò u kh e m nh, tăng kh i lư ng t t, t t 12,0 n 13,4kg/tháng và 400g n 447g/ngày. Trong ó bò ăn c B. decumbens tăng kh i lư ng cao nh t, t 447g/con/ngày và th p nh t là lô I ăn c P. atratum, ch t 400g/con/ngày. Tuy nhiên, khi phân tích th ng kê thì kh i lư ng tăng trung bình/tháng gi a các lô không có s sai khác nhau rõ r t (P > 0,05). 3.6.1.3. Tiêu th VCK/1 bò và tiêu t n VCK cho 1 kg tăng kh i lư ng B ng 3.12: Tiêu th c /1 bò và tiêu t n c cho 1 kg tăng kh i lư ng Lô I Lô II Lô III (P. (B. (B. Ch tiêu atratum brizantha decumben ) 6387) s) Tiêu th c tươi toàn 762 726 690 kỳ, kg Tiêu th VCK c a c 147,14 147,16 147,04 toàn kỳ, kg Kh i lư ng tăng (kg) 24,0 25,2 26,8 Tiêu t n c tươi/1 kg 31,75 28,81 25,75 tăng KL Tiêu t n VCK c a c /1 6,131 5,840 5,486 kg tăng KL Trong i u ki n bò 9- 10 tháng tu i ư c cho ăn 0,9 - 1,0 kg th c ăn tinh/con/ngày thì c n tiêu t n thêm m t lư ng c tươi ho c VCK c a t ng lo i c thí nghi m như sau: c P. atratum là 31,75 và 6,131 kg; c B. brizantha 6387 là 28,81 và 5,840 kg và c B. decumbens là 25,75 và 5,486 kg. Tiêu t n VCK/1 kg tăng kh i lư ng c a lô bò ăn c B. decumbens th p hơn hai lô kia, còn lô bò ăn c P. atratum thì cao hơn hai c còn l i. 3.6.1.4. Ư c tính kh năng s n xu t th t hơi c a 1 ha c /năm N u bò ư c cho ăn t 0,9 - 1,0 kg th c ăn tinh/ngày và cho ăn các lo i c thí nghi m thì c P. atratum có kh năng s n xu t th t hơi l n nh t (3.070,5 kg/ha/năm), sau ó n c B. brizantha 6387 là 2.822,1 kg/ha/năm và th p nh t là c B. decumbens ch t 2.183,2 kg/ha/năm.
15 3.6.2. Thí nghi m 6b: ánh giá hi u qu chăn nuôi c a c khô trên bò th t 3.6.2.1. Kh i lư ng c a bò các kỳ cân B ng 3.13: Kh i lư ng c a bò các kỳ cân (kg) Lô I Lô II TT Ch tiêu B. brizantha 6387 B. decumbens 1 KL b t u TN 131,6 ± 1,11 130,8 ± 0,47 2 KL sau 1 tháng TN 142,7 ± 1,05 142,5 ± 0,82 a 153,1a ± 1,20 3 KL sau 2 tháng TN 152,9 ± 1,23 Bò 2 lô khác nhau ư c cho ăn c khác nhau (B. brizantha 6387 và B. decumbens) d ng khô, nhưng ư c cho ăn cùng kh i lư ng VCK/con/ngày ã có kh i lư ng trung bình các kỳ cân g n tương ương nhau, t l n lư t là 152,9 kg i v i bò ư c ăn c B. brizantha 6387 và 153,1 kg i v i bò ư c ăn c B. decumbens. Kh i lư ng trung bình c a hai lô bò khi k t thúc thí nghi m không có s sai khác nhau rõ r t (P > 0,05). 3.6.2.2. Tăng kh i lư ng c a bò các giai o n B ng 3.14: Tăng kh i lư ng c a bò các giai o n (kg) Lô I (B. brizantha 6387) Lô II (B. decumbens) TT Ch tiêu kg/tháng g/con/ngày kg/tháng g/con/ngày 1 Tăng KL tháng TN 11,2 373 11,7 390 th 1, kg 2 Tăng KL tháng TN 10,3 343 10,6 353 th 2, kg 3 Tăng KL toàn kỳ, kg 21,5 22,3 Tăng KL trung 10,75 358 11,15 372 4 bình/tháng Khi s d ng c B. brizantha 6387 và B. decumbens d ng khô chăn nuôi bò th t, bò u kh e m nh và tăng kh i lư ng t t, tăng kh i lư ng trung bình/c a bò l n lư t là 10,75 và 11,15 kg/tháng; 358g/ngày và 372g/ngày. 3.6.2.3. Tiêu th VCK/1 bò, tiêu t n th c ăn c a bò ăn khô Khi cho bò th t ăn 1,1- 1,2 kg th c ăn h n h p tinh/ngày và cho ăn c khô B. brizantha 6387 và B. decumbens v i kh i lư ng VCK cho ăn kh ng ch như nhau, tiêu t n VCK c a c / 1 kg tăng kh i lư ng c a bò lô I (cho ăn c B. brizantha 6387) là 7,716 kg, còn lô II (cho ăn c B. decumbens) là 7,473 kg, th p hơn so v i lô I. B ng 3.15: Tiêu th th c ăn, tiêu t n th c ăn cho 1 kg tăng kh i lư ng Lô I Lô II TT Ch tiêu (B. brizantha 6387) (B. decumbens) 1 Tiêu th VCK c a c toàn kỳ, kg/con 166,0 166,6 2 Tăng KL toàn kỳ, kg/con 21,5 22,3 7,716 7,473 3 Tiêu t n VCK c a c kg/1 kg tăng KL
16 3.6.3. Nh n xét thí nghi m 6 Ngoài th c ăn tinh, bò 9-12 tháng tu i, cho ăn c tươi, tiêu t n 5,486 n 6,131kg VCK/1kg tăng kh i lư ng, còn bò 11-12 tháng tu i, cho ăn c khô, tiêu t n 7,473 n 7,716kg VCK/1kg tăng kh i lư ng và 1ha c trong 1 năm ư c tính s n xu t ư c t 2183 n 3075kg th t hơi, tùy thu c vào t ng gi ng c . K T LU N VÀ NGH 1. K t l u n Trong 6 gi ng c nghiên c u, 3 gi ng c là (1) P. atratum, (2) B. brizantha 6387 và (3) B. decumbens t s n lư ng cao hơn các gi ng còn l i: S n lư ng c tươi, VCK và protein (t n/ha/năm) tương ng v i 3 gi ng c trên là: (1): 95,38-18,16-1,648; (2): 78,88-16,25-1,691; (3): 53,47 - 11,61 - 1,241 C tc KCC 45 ngày i v i c 3 gi ng c nói trên ã thu ư c s n lư ng v t ch t h u cơ tiêu hóa/ha/2 năm cao hơn so v i các KCC 30, 60 và 75 ngày. S n lư ng VCHC tiêu hóa (t n/ha/2 năm) KCC 45 ngày c a 3 gi ng c nói trên là (1) 16, 318; (2) 15,376 và (3) 11,246. Khi bón phân P2O5, K2O c nh thì bón m c 40 kg N/ha/l a cho c 3 gi ng c là phù h p vì m c bón này t ư c s n lư ng VCK/ha/2 năm cao hơn v i s sai khác rõ r t so v i các m c bón 20, 30 và không có s sai khác rõ r t so v i m c bón 50, 60 kg N/ha/l a c t. S n lư ng VCK (t n/ha/ 2 năm) m c bón 40 kg N c a 3 gi ng c nói trên là (1) 38,405; (2) 33,897; (3) 25,168. Bón tăng ng th i c N. P. K thì m c bón t i a v i c 3 c là (50-12,5-18) vì m c bón này t ư c s n lư ng VCK cao hơn có ý nghĩa so v i các m c bón cao hơn ho c th p hơn. S n lư ng VCK (t n/ha/2 năm) m c bón N.P.K nói trên c a c P. atratum là 42,192, c a c B. brizantha 6387 là 38,463 và c B. decumbens là 29,819. Khi KCC tăng thì t l c ư c bò s d ng và kh năng thu nh n VCK c a bò có xu hư ng gi m. T l tiêu hóa VCHC c a c ư c xác nh theo phương pháp in vitro gas tu i c 45 ngày i v i c P. atratum là 61,7%, c B. brizantha 6387 là 57,9%, c B. decumbens là 56,9%. K t qu này không có s sai l ch l n so v i k t qu ư c tính toán lý thuy t theo công th c c a Axelson. S d ng c B. brizantha 6387, B. decumbens d ng tươi ho c khô và c P. atratum d ng tươi nuôi bò th t, bò u kh e m nh và sinh trư ng t t. Căn c vào s n lư ng c /ha/năm và tiêu t n VCK c a c / 1 kg tăng kh i lư ng bò thì kh năng s n xu t th t hơi c a 1 ha c /năm t cao nh t là c P. atratum (3.070,5 kg), sau ó n c B. brizantha 6387 (2.822,1 kg) và cu i cùng là c B. decumbens (2.183,2 kg). 2. ngh T nh ng k t qu c a lu n án chúng tôi ngh : 2.1. Phát tri n ba lo i cây th c ăn B. decumbens, B. brizantha 6387 và P. atratum trong nông h t i Thái Nguyên và các vùng ph c n có i u ki n t ai, khí h u tương t Thái Nguyên.
17 2.2. Ch nên bón m cho c B. decumbens, B. brizantha 6387 và P. atratum m c 40 kg N ho c n m c t i a là 50 kg N/ha/l a c t 2.3. Ch nên bón N. P2O5, K2O cho c B. decumbens, B. brizantha 6387 và P. atratum m c t i a là 50-12,5-18 kg/ha/l a c t 2.4. Khuy n cáo s d ng c P. atratum d ng tươi và c B. brizantha 6387, B. decumbens d ng tươi và khô chăn nuôi bò th t.