Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Hà Nội

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:27

Thêm vào BST

Báo xấu

10
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án "Quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Hà Nội" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục góp phần nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ, đáp ứng mục tiêu chăm sóc, giáo dục trẻ 5-6 tuổi trong giai đoạn hiện nay.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Quản lý giáo dục: Quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Hà Nội

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI -------------------- BÙI LÊ ANH QUẢN LÝ GIÁO DỤC KỸ NĂNG GIỮ AN TOÀN THÂN THỂ CHO TRẺ 5-6 TUỔI TẠI CÁC TRƯỜNG MẦM NON CÔNG LẬP THÀNH PHỐ HÀ NỘI Ngành: Quản lý giáo dục Mã số: 9. 14. 01. 14 TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ GIÁO DỤC HÀ NỘI - 2023
Công trình được hoàn thành tại: Học viện Khoa học xã hội Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Vũ Ngọc Hà Phản biện 1: GS.TS. Trần Quốc Thành Phản biện 2: PGS.TS. Phan Văn Tỵ Phản biện 3: PGS.TS. Nguyễn Công Giáp Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện, tại: Học viện Khoa học xã hội, 477 Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội Vào hồi …. giờ, ngày …. tháng …. năm 20…. Có thể tìm hiểu luận án tại: - Thư viện Quốc gia - Thư viện Học viện Khoa học xã hội
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Ở bất cứ thời đại nào và xã hội nào, kỹ năng sống luôn là những bí quyết giúp con người thích ứng với môi trường sống, học tập, lao động, làm việc. Bởi kỹ năng sống chính là hành trang mà mỗi người cần dùng trong mọi lúc, mọi nơi, trải dài trong suốt cuộc đời của mỗi con người. Trẻ em 5-6 tuổi sẽ có bước chuyển hóa từ hoạt động vừa học vừa chơi tại trường mầm non sang hoạt động học tập tại trường tiểu học. Trẻ có rất nhiều nguy cơ phải đối mặt với những những tình huống xấu và nguy hiểm xảy đến cho bản thân. Chính vì vậy, trẻ 5- 6 tuổi rất cần được cung cấp những kiến thức kỹ năng sống cơ bản, đặc biệt là kỹ năng giữ an toàn thân thể. Từ năm học 2010 - 2011, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành bộ Chuẩn phát triển của trẻ 5-6 tuổi; công văn số 463/BGDĐT- GDTX của Bộ GD&ĐT về việc hướng dẫn triển khai thực hiện giáo dục kỹ năng sống, yêu cầu các trường mầm non giáo dục trẻ thực hiện những quy tắc an toàn thông thường. Thành phố Hà Nội là thủ đô, trung tâm văn hoá, kinh tế, chính trị của cả nước. Do đặc thù tại các trường mầm non công lập trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay, giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể (GATTT) chỉ: “thông qua việc tích hợp vào các môn học và các hoạt động giáo dục” và: “Tổ chức thực hiện các hoạt động giáo dục KNS phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường, đặc điểm của đại phương, nhu cầu khả năng của học sinh”. Nên quá trình giáo dục và quản lý hoạt động giáo dục này tại các trường mầm non công lập thành phố Hà Nội đang gặp rất nhiều bất cập. Tình trạng trẻ em nói chung và trẻ em 5-6 tuổi ở thủ đô nói riêng ngày càng thụ động, không biết ứng phó trong những hoàn cảnh nguy cấp, bảo vệ bản thân trước các tình huống nguy hiểm… cần có các
biện pháp quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi. Vì những lý do trên, tôi lựa chọn đề tài: "Quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Hà Nội” làm đề tài nghiên cứu góp phần nâng cao hiệu quả giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi nói riêng và chất lượng đào tạo giáo dục mầm non nói chung. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu: Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường MN công lập thành phố Hà Nội, đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục góp phần nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ, đáp ứng mục tiêu chăm sóc, giáo dục trẻ 5-6 tuổi trong giai đoạn hiện nay. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu: (1)Tổng quan tình hình nghiên cứu về quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường MN; (2)Xây dựng cơ sở lý luận về quản lý giáo dục GATTT cho trẻ 5-6 tuổi; (3) Khảo sát, phân tích và đánh giá thực trạng giáo dục, quản lý giáo dục, các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý hoạt động giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi. (4) Đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường MN công lập thành phố Hà Nội và thử nghiệm 01 biện pháp trong thực tiễn. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Biện pháp quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Hà Nội. 3.2. Khách thể nghiên cứu Quá trình quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Hà Nội
3.3. Phạm vi nghiên cứu - Luận án nghiên cứu 07 kỹ năng thành phần của kỹ năng GATTT: Kỹ năng ăn uống an toàn; Kỹ năng an toàn khi tự chơi; Kỹ năng tham gia giao thông; Kỹ năng ứng xử khi bị lạc; Kỹ năng tránh bị xâm hại thân thể, quấy rối tình dục; Kỹ năng ứng xử trong một số tình huống cụ thể; Kỹ năng phòng tránh một số trường hợp khẩn cấp và gọi người giúp đỡ; - Chủ thể quản lý là Hiệu trưởng các trường mầm non công lập. Các chủ thể khác là tổ trưởng chuyên môn và giáo viên mầm non. - Luận án tiến hành nghiên cứu trên 75 cán bộ quản lý và 375 giáo viên tại 25 trường MN công lập tại các quận nội thành, ngoại thành và một số huyện lân cận của thành phố Hà Nội. - Dữ liệu nghiên cứu được thu thập từ năm 2017 đến năm 2022. 4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu 4.1. Tiếp cận nghiên cứu - Tiếp cận hệ thống - Tiếp cận quá trình - Tiếp cận chức năng quản lý - Tiếp cận hoạt động - Tiếp cận phát triển 4.2. Phương pháp nghiên cứu: Luận án sử dụng đồng bộ các phương pháp nghiên cứu sau đây: Phương pháp nghiên cứu văn bản tài liệu; Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi; Phương pháp phỏng vấn sâu; Phương pháp xin ý kiến chuyên gia; Phương pháp quan sát, phương pháp nghiên cứu sản phẩm hoạt động, Phương pháp thử nghiệm; Phương pháp xử lý số liệu bằng thống kê toán học: 4.3. Giả thuyết nghiên cứu Quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ mầm non 5-6 tuổi tại các trường MN công lập thành phố Hà Nội còn bộc lộ những hạn chế
dẫn tới sự thiếu hụt kỹ năng này ở trẻ em. Nghiên cứu đề xuất và áp dụng các biện pháp quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi theo hướng tiếp cận quá trình và chức năng quản lý sẽ thúc đẩy các hoạt động giáo dục kỹ năng này triển khai hiệu quả, từ đó góp phần phát triển kỹ năng GATTT cho trẻ 5- 6 tuổi tại các trường MN công lập thành phố Hà Nội. 5. Đóng góp mới về khoa học của luận án - Về mặt lý luận: Luận án xây dựng một số vấn đề lý luận cơ bản về hoạt động giáo dục và quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi: Xác định 07 kỹ năng thành phần của kỹ năng GATTT cho trẻ mầm non. Xây dựng hệ thống các khái niệm về kỹ năng, giáo dục và quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi. Chỉ ra các nội dung quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi và các yếu tố tác động đến hoạt động quản lý giáo dục trên. - Về mặt thực tiễn: Luận án phân tích, đánh giá thực trạng hoạt động giáo dục và quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ từ 5-6 tuổi tại các trường MN công lập thành phố Hà Nội, chỉ ra những hạn chế và xác định nguyên nhân của hạn chế. Từ đó, đề xuất các biện pháp quản lý giáo dục, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi trường MN công lập thành phố Hà Nội. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án - Ý nghĩa lý luận: Kết quả nghiên cứu của luận án góp phần bổ sung phát triển một số vấn đề lý luận về quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường MN công lập. - Ý nghĩa thực tiễn: Các biện pháp quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường MN công lập thành phố Hà Nội mà luận án đề xuất tác động vào quá trình quản lý sẽ mang lại những hiệu quả tích cực đến kết quả giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường MN công lập trên địa bàn thành phố Hà Nội. Vì vậy, kết quả nghiên cứu của luận án là tài liệu tham khảo cần
thiết cho cán bộ quản lý, giáo viên tại các trường MN công lập trên địa bàn TP. Hà Nội hiện nay. 7. Cơ cấu của luận án Ngoài phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung luận án gồm 4 chương. Chương 1 TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC KỸ NĂNG GIỮ AN TOÀN THÂN THỂ CHO TRẺ 5-6 TUỔI 1.1. Nghiên cứu về giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ mẫu giáo Giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể là vấn đề được các nhà khoa học trong và ngoài nước quan tâm, nghiên cứu. Những nghiên cứu đã chỉ ra các kỹ năng cụ thể cần giáo dục cho trẻ em để giữ an toàn thân thể cho chính bản thân mình: kỹ năng về phòng chống xâm hại thân thể và lạm dụng tình dục, Kỹ năng phòng chống tai nạn thương tích, kỹ năng phòng chống đuối nước, kỹ năng phòng chống tai nạn giao thông, kỹ năng ăn uống an toàn, kỹ năng ứng phó với những tình huống nguy hiểm… Các nghiên cứu cũng chỉ ra phương pháp, hình thức giáo dục kỹ năng này. Đó là phương pháp tích hợp, trải nghiệm, dạy học tích cực, lấy học sinh làm trung tâm, trò chơi, động não… hình thức giáo dục thông qua hoạt động vui chơi, chế độ sinh hoạt hằng ngày, hoạt động học tập, các lớp học ngoại khóa, các buổi tham quan, dã ngoại.. và các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động giáo dục này như môi trường làm việc, phong tục tập quán, số lượng học sinh, vai trò của giáo viên… 1.2. Nghiên cứu về quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non Các nghiên cứu về quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non đã được quan tâm nghiên cứu.
Tuy nhiên, các nghiên cứu về vấn đề này thường được lồng ghép vào trong các nghiên cứu quản lý giáo dục kỹ năng sống cho trẻ em. Nghiên cứu quản lý về vấn đề này thường được tiếp cận theo hướng chức năng quản lý, tiếp cận quá trình, tiếp cận trải nghiệm… 1.3. Đánh giá những công trình đã được nghiên cứu và các vấn đề luận án cần giải quyết Các nghiên cứu trong và ngoài nước đã làm rõ cơ sở lý luận về giáo dục và quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ mầm non. Quản lý hoạt động giáo dục này được tiếp cận theo nhiều hướng và phương pháp khác nhau. Tiếp cận quá trình, tiếp cận trải nghiệm, tiếp cận theo hướng chức năng quản lý… Tuy nhiên, có thể nói, cho tới nay chưa có công trình nào xem xét một cách toàn diện và hệ thống về quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi nói chung cũng như tại thành phố Hà Nội nói riêng. Kết luận chương 1 Trên thế giới và ở Việt Nam đã có những nghiên cứu về giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi và quản lý hoạt động giáo dục trên thông qua việc lồng ghép trong các nghiên cứu về giáo dục kỹ năng sống hoặc một kỹ năng cụ thể nào đó khác. Đó là những cơ sở khoa học mà tác giả cần tiếp thu, kế thừa khi giải quyết vấn đề quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường MN công lập thành phố Hà Nội. Nhiều hướng tiếp cận đã được nghiên cứu như tiếp cận chức năng quản lý, tiếp cận trải nghiệm, tiếp cận quá trình… và chủ yếu ứng dụng với các trường tiểu học, THPT… Hiện nay, chưa có công trình nào nghiên cứu chuyên sâu về quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường MN công lập thành phố Hà Nội. Vì vậy, luận án này sẽ góp phần khắc phục tình trạng đó.
Chương 2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ GIÁO DỤC KỸ NĂNG GIỮ AN TOÀN THÂN THỂ CHO TRẺ 5-6 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON 2.1. Giáo dục mầm non và trường mầm non công lập trong hệ thống giáo dục quốc dân 2.1.1. Giáo dục mầm non trong hệ thống giáo dục quốc dân Theo Luật Giáo dục được Quốc hội ban hành năm 2019: “Giáo dục mầm non là cấp học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện con người Việt Nam, thực hiện việc nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ em từ 03 tháng tuổi đến 06 tuổi. Giáo dục mầm non nhằm phát triển toàn diện trẻ em về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mỹ, hình thành yếu tố đầu tiên của nhân cách, chuẩn bị cho trẻ em vào học lớp một”. 2.1.2. Trường mầm non công lập trong hệ thống giáo dục quốc dân 2.1.2.1. Khái niệm trường mầm non công lập Theo thông tư số 52/2020/TT-BGDĐT, Trường mầm non công lập được nhà nước thành lập, là đơn vị cơ sở của ngành giáo dục mầm non thuộc hệ thống giáo dục quốc dân, chịu sự vận hành và quản lý của ngành giáo dục Việt Nam. Trường mầm non công lập được quản lý bởi uỷ ban nhân dân của quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh hay cấp huyện trên địa bàn. Cụ thể theo phân cấp quản lý nhà nước, Sở Giáo dục đào tạo hoặc phòng Giáo dục đào tạo sẽ giúp uỷ ban nhân dân cấp thành phố, hay quận, huyện thực hiện chức năng quản lý này. 2.1.2.2. Cơ cấu tổ chức của trường mầm non công lập Ngoài các tổ chức như: hội đồng trường, hội đồng thi đua khen thưởng, hội đồng kỷ luật, hội đồng tư vấn, tổ chức Đảng, Công đoàn, Đoàn Thanh niên… thì cơ cấu tổ chức của một trường mầm non công
lập thường có: Hiệu trưởng; Phó hiệu trưởng; Tổ chuyên môn; Khối nhà trẻ và khối mẫu giáo. 2.1.2.3. Nhiệm vụ và quyền hạn của trường mầm non công lập: Được sự đầu tư của Nhà nước, trường mầm non cần tuân thủ nội dung nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non theo Chương trình giáo dục mầm non do Bộ Giáo dục và đào tạo ban hành. 2.2. Kỹ năng giữ an toàn thân thể của trẻ 5-6 tuổi 2.2.1. Khái niệm kỹ năng giữ an toàn thân thể của trẻ 5-6 tuổi “Kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi là khả năng trẻ 5-6 tuổi vận dụng những tri thức, kinh nghiệm đã có của mình để nhận diện và ứng phó với các tình huống bất lợi, những hoàn cảnh nguy hiểm xảy đến một cách có hiệu quả để bản thân được an toàn”. 2.2.2. Đặc điểm phát triển tâm lý của trẻ 5-6 tuổi - Trẻ tăng trưởng nhanh cả về cân nặng và chiều cao, phát triển rất nhanh về hình thái và hoàn thiện chức năng các cơ quan. - Trẻ bắt đầu xuất hiện kiểu tư duy trực quan hình tượng mới – tư duy trực quan sơ đồ và những yếu tố của kiểu tư duy logic. - Ở cuối giai đoạn tuổi mẫu giáo, ở trẻ xuất hiện hình thức giao tiếp nhân cách ngoài tình huống với người lớn. Trẻ tập trung vào “thế giới con người” chứ không phải thế giới đồ vật. - Trẻ có động cơ muốn tự khẳng định mình, muốn nhận thức, khám phá thế giới xung quanh, động cơ thi đua, động cơ xã hội... - Hoạt động vui chơi giữ vẫn giữ vai trò chủ đạo. Bên cạnh đó, các yếu tố của hoạt động học tập đã xuất hiện tuy mới ở dạng sơ khai. 2.2.3. Cấu trúc và biểu hiện của kỹ năng giữ an toàn thân thể 2.2.3.1. Cơ sở xác định cấu trúc kỹ năng giữ an toàn thân thể Từ Chương trình giáo dục mầm non, Bộ chuẩn phát triển trẻ 5 tuổi, từ đặc điểm nhận thức, tâm lý xã hội của trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non; Căn cứ vào tình hình kinh tế - xã hội và nhu cầu giáo dục,
điều kiện của Thành phố Hà Nội; căn cứ vào những cam kết, thông tư, công văn hướng dẫn giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 5-6 tuổi 2.2.3.2. Cấu trúc kỹ năng giữ an toàn thân thể Có 07 kỹ năng thành phần của kỹ năng GATTT: Kỹ năng ăn uống an toàn; Kỹ năng an toàn khi tự chơi; Kỹ năng tham gia giao thông; Kỹ năng ứng xử khi bị lạc; Kỹ năng tránh bị xâm hại thân thể, quấy rối tình dục; Kỹ năng ứng xử trong một số tình huống cụ thể; Kỹ năng phòng tránh một số trường hợp khẩn cấp, gọi người giúp đỡ; 2.3. Giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non 2.3.1. Khái niệm giáo dục KNGATTT cho trẻ 5-6 tuổi ở trường MN Giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non là quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục một cách có khoa học của nhà giáo dục nhằm giúp trẻ 5-6 tuổi hình thành được các kỹ năng GATTT cần thiết, biết nhận diện và ứng phó với những tình huống bất lợi, những nguy cơ gây nguy hiểm xảy đến một cách có hiệu quả để bản thân được an toàn. 2.3.2. Sự cần thiết giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi - Kỹ năng giữ ATTT là yêu cầu cấp thiết đối với trẻ 5-6 tuổi - Kỹ năng giữ ATTT thúc đẩy sự phát triển cá nhân và xã hội - Là kỹ năng nền tảng, giúp trẻ 5-6 tuổi hình thành và phát triển nhân cách, phát triển con người toàn diện, trở thành công dân toàn cầu. - Giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi là một trong những tiêu chí để đánh giá chất lượng giáo dục của trường mầm non 2.3.3. Các thành tố giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non 2.3.3.1. Mục tiêu giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non. Cung cấp và mở rộng vốn hiểu biết, kinh nghiệm của trẻ về một số tình huống dễ gây mất an toàn, giúp trẻ nhận diện chính xác các
tình huống cũng như hiểu rõ cách thức ứng phó an toàn, hợp lý trong các tình huống đó; 2.3.3.2. Nội dung, chương trình giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non Được tích hợp với nội dung và chương trình giáo dục thể chất ở trường mầm non. Nội dung giáo dục đầy đủ, bao quát được nhiều vấn đề giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi, tập trung vào việc nhận biết những nguy cơ mất an toàn và cách phòng tránh, xử lý khi gặp những tình huống đó. 2.3.2.3. Phương pháp giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi Cần phối hợp nhiều phương pháp giáo dục sau trong quá trình giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi: Phương pháp động não; Nêu tình huống có vấn đề; Đóng vai, đóng kịch theo chủ đề; Thực hành thao tác với đồ vật, đồ chơi; Phương pháp dùng trò chơi; Luyện tập; Kể chuyện, trò chuyện, giải thích, đánh giá, nêu gương, khen ngợi kịp thời 2.3.2.4. Hình thức giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi. Hình thức giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ tại trường MN rất linh hoạt, có thể thực hiện thông qua tất cả các chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ tại trường mầm non, các hoạt động học tập, vui chơi, giao tiếp, lao động, ngày hội, ngày lễ, tham quan, dã ngoại… 2.3.2.5. Đánh giá kết quả giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi Có 2 hình thức đánh giá trẻ là: Đánh giá trẻ hàng ngày và đánh giá trẻ theo giai đoạn. 2.3.2.6. Các điều kiện phục vụ giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non Hệ thống phòng ốc dạy và rèn luyện kỹ năng GATTT; Trang thiết bị phục vụ cho dạy và rèn luyện kỹ năng GATTT; Tài liệu như sách, giáo trình… phục vụ dạy và rèn luyện kỹ năng GATTT; Không
gian, môi trường tiến hành các hoạt động trải nghiệm kỹ năng GATTT. 2.3.2.7. Lực lượng tham gia giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non Hoạt động giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi ở trường MN cần tới sự tham gia của rất nhiều chủ thể trong và ngoài trường như: Lãnh đạo, cán bộ quản lý, giáo viên trường mầm non; Cha mẹ trẻ; Các tổ chức đoàn thể trong nhà trường; Hội cha mẹ học sinh; Các tổ chức chính quyền, đoàn thể địa phương… 2.4. Quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non 2.4.1. Khái niệm quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non Quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi ở các trường mầm non là sự tác động có mục đích, có kế hoạch của nhà quản lý (hiệu trưởng, ban giám hiệu, tổ trưởng chuyên môn) đến hoạt động giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ thông qua việc lập kế hoạch, tổ chức bộ máy nhân sự, chỉ đạo, kiểm tra các thành tố của quá trình giáo dục như mục tiêu, nội dung, phương pháp, hình thức, đánh giá… nhằm đạt được mục đích giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ. 2.4.2. Chủ thể quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non - Hiệu trưởng trường mầm non: Là chủ thể quản lý trực tiếp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là hiệu trưởng trường mầm non - Phó hiệu trưởng trường mầm non: tham mưu và giúp việc cho hiệu trưởng nhà trường. - Khối trưởng chuyên môn: Chịu trách nhiệm việc lập kế hoạch, tổ chức, chỉ đạo giáo viên thực hiện giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại trường MN theo kế hoạch chung của nhà trường.
- Giáo viên mầm non: Là người soạn giáo án và trực tiếp tham gia tổ chức giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại trường MN cho học sinh lớp mầm non mình phụ trách. 2.4.3. Nội dung quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non - Quản lý mục tiêu giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non - Quản lý nội dung, chương trình giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non - Quản lý hình thức tổ chức giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non - Quản lý phương pháp giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non - Quản lý giáo viên thực hiện giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non - Quản lý hoạt động giáo dục và rèn luyện kỹ năng giữ an toàn thân thể của trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non - Quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non - Quản lý các điều kiện phục vụ giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non - Quản lý phối hợp các lực lượng tham gia giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi ở trường mầm non 2.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5- 6 tuổi ở trường mầm non - Điều kiện về chính trị, kinh tế, văn hoá xã hội địa phương - Nhận thức của hiệu trưởng mầm non - Cơ sở vật chất của nhà trường
- Trình độ năng lực của đội ngũ giáo viên - Sự quan tâm của cha mẹ trẻ Kết luận chương 2 Đề tài đã tập trung vào việc xây dựng cơ sở lý luận nghiên cứu quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5–6 tuổi tại các trường mầm non. Đề tài đã xây dựng được các khái niệm công cụ, chỉ ra 07 kỹ năng thành phần của kỹ năng giữ an toàn thân thể; đưa ra các hình thức và phương pháp cho hoạt động giáo dục kỹ năng GATTT tại trường mầm non. Đề tài cũng đã nghiên cứu, tiếp cận vấn đề theo hướng tiếp cận quá trình và chức năng quản lý và đưa ra các nội dung quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5 - 6 tuổi tại các trường mầm non, chỉ ra các yếu tố ảnh hưởng tới quản lý hoạt động này. CHƯƠNG 3 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ GIÁO DỤC KỸ NĂNG GIỮ AN TOÀN THÂN THỂ CHO TRẺ 5-6 TUỔI TẠI CÁC TRƯỜNG MẦM NON THÀNH PHỐ HÀ NỘI 3.1. Khái quát về các trường MN công lập thành phố Hà Nội Theo số liệu của Sở GD&ĐT Hà Nội, năm học 2022-2023, toàn thành phố có 1.147 trường mầm non, trong đó có 807 trường công lập, 340 trường ngoài công lập. Bên cạnh đó, Hà Nội còn có 2.461 cơ sở giáo dục mầm non độc lập. Tổng số trẻ mầm non đang được chăm sóc tại các cơ sở là hơn 510.000 trẻ. Các trường mầm non ngoài công lập chiếm 10%. Các cơ sở độc lập chiếm tỷ lệ lớn với 68%. Song các cơ sở độc lập khó kiểm soát và hoạt động không ổn định. Theo Kế hoạch 06/KH-UBND, ngày 12/01/2021 của UBND thành phố Hà Nội “Kế hoạch phát triển giáo dục mầm non thành phố hà nội giai đoạn 2021 – 2025” với các mục tiêu cụ thể: (1) Huy động trẻ mầm non trong độ tuổi đi học, nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ đạt chuẩn chất lượng giáo dục mầm non và tiếp cận quốc tế;
(2) Xây dựng mạng lưới trường lớp theo hướng trường học xanh, chuẩn hóa, hiện đại hóa, xã hội hóa và hội nhập quốc tế. (3) Xây dựng, phát triển đội ngũ giáo viên mầm non. 3.2. Tổ chức khảo sát thực trạng - Thời gian tiến hành: Tháng 04/2022 đến tháng 10/2022 3.2.1. Mục đích, nội dung khảo sát Mục đích khảo sát: Đánh giá đúng thực trạng giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Hà Nội. Từ đó tìm ra nguyên nhân và có căn cứ thực tiễn để xác định các biện pháp nâng cao hiệu quả quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ. Luận án có 02 phiếu khảo sát chính: (1) Phiếu khảo sát dành cho cán bộ quản lý và giáo viên; (2) Phiếu khảo sát tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp dự kiến. 3.2.2. Đối tượng và địa bàn khảo sát 3.2.2.1. Đối tượng khảo sát Tổng số đối tượng khảo sát: 450 người. Bao gồm: 75 cán bộ quản lý và 375 giáo viên trên địa bàn thành phố Hà Nội. Bên cạnh tác giả lựa chọn 40 người để tiến hành phỏng vấn sâu (nhóm cán bộ quản lý: 10 người, nhóm giáo viên: 15 người và cha mẹ trẻ: 15 người). 3.2.2.2. Địa bàn khảo sát Tác giả tập trung khảo sát các cán bộ quản lý, giáo viên và phụ huynh học sinh tại 10 quận, huyện thuộc thành phố Hà Nội như sau: Quận Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng, quận Đống Đa, Tây Hồ, Cầu Giấy… huyện ngoại thành như: Hoài Đức, Quốc Oai, Thanh Oai… 3.2.3. Phương pháp khảo sát Phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, phỏng vấn sâu, phương pháp thống kê số học SPSS 3.2.4. Thang đo và cách tính điểm thang đo Thang đo được sử dụng trong bảng hỏi gồm 5 mức độ là:
1. Kém/Không ảnh hưởng; 2. Yếu/Ảnh hưởng ít; 3. Trung bình/ Ảnh hưởng bình thường; 4. Khá Ảnh hưởng nhiều; 5. Tốt/Ảnh hưởng rất nhiều. Trong đó, ý nghĩa của ĐTB thống kê là: TT Mức ĐTB Ý nghĩa 1 Từ 1.00 – 1.80 Kém/Không ảnh hưởng 2 Từ 1.81 – 2.60 Yếu/Ảnh hưởng ít 3 Từ 2.61 – 3.40 Trung bình/ Ảnh hưởng bình thường 4 Từ 3.41 - 4.20 Khá/ Ảnh hưởng nhiều 5 Từ 4.21 – 5.0 Tốt/Ảnh hưởng rất nhiều 3.3. Thực trạng giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Hà Nội CBQL&GV STT Nội dung ĐTB ĐLC 1 Thực trạng biểu hiện các kỹ năng GATTT của trẻ 3,59 0,69 2 Thực trạng mức độ thực hiện giáo dục kỹ năng GATT cho trẻ 5-6 tuổi 3,49 0,68 3 Thực trạng thực hiện mục tiêu giáo dục 3,87 0,64 4 Thực trạng thực hiện nội dung, chương trình GD kỹ năng GATTT 3,73 0,68 5 Thực trạng thực hiện các phương pháp GD kỹ năng GATTT 3,82 0,67 6 Thực trạng thực hiện các hình thức GD kỹ năng GATTT 3,71 0,72 7 Thực trạng các điều kiện phục vụ GD kỹ năng GATTT 3,56 0,68 8 Thực trạng việc tham gia GD kỹ năng GATT 3,45 0,76 9 Thực trạng kiểm tra, đánh giá kết quả GD kỹ năng GATTT 3,75 0,65 Trung bình 3,66 0,68 Như vậy, với điểm trung bình = 3,66 thực trạng giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường MN công lập thành phố Hà
Nội đang ở mức khá. Trong đó nội dung thực hiện mục tiêu giáo dục đang được thực hiện tốt nhất với điểm trung bình là 3,87. Nội dung thực hiện yếu nhất là sự phối hợp của các lực lượng giáo dục kỹ năng GATTT với ĐTB = 3,45. - Ưu điểm: (1)Về cơ bản các trường MN đã thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi theo đúng quy định của Bộ Giáo dục – Đào tạo và chính quyền địa phương; (2)Các trường đã xây dựng được nội dung, chương trình, phương pháp, hình thức giáo dục kỹ năng GATTT đáp ứng mục tiêu giáo dục; Đáp ứng đủ các các điều kiện nhằm phục vụ giáo dục, bước đầu thu hút được các lực lượng như giáo viên, cán bộ quản lý, phụ huynh học sinh và các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường tham gia vào hoạt động giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại trường MN. - Hạn chế: (1)Mức độ hiện có một số kỹ năng GATTT của trẻ 5- 6 tuổi tại các trường MN công lập khảo sát chưa đáp ứng được yêu cầu; (2) Các hình thức và phương pháp chưa được sử dụng hiệu quả, chưa có sự đổi mới phương pháp giáo dục cũng như việc ứng dụng công nghệ, sử dụng video, bài hát, tình huống, phần mềm… còn có những hạn chế. (3)Sự tham gia của các lực lượng vào giáo dục kỹ năng GATTT của trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non công lập chưa thực sự đồng đều. - Nguyên nhân: (1)Công tác bồi dưỡng nội dung, chương trình, hình thức, phương pháp giáo dục kỹ năng GATTT cho giáo viên tại các tổ chuyên môn, tại trường chưa thật tốt. Một số giáo viên, nhân viên chưa tự giác, tích cực bồi dưỡng kiến thức về vấn đề này; (2) Một số giáo viên, nhân viên thiếu chủ động, sáng tạo trong thực hiện nhiệm vụ giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi; (3) chưa sử dụng linh hoạt nhiều phương pháp và đổi mới hình thức, phương pháp trong giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi; (4) Chủ thể
quản lý chưa sát sao trong việc thực hiện các nội dung giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại trường MN. 3.4. Thực trạng quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại các trường mầm non công lập thành phố Hà Nội CBQL&GV STT Nội dung ĐTB ĐLC 1 Thực trạng quản lý mục tiêu giáo dục kỹ năng 3,74 0,66 GATTT 2 Thực trạng quản lý nội dung, chương trình giáo 3,75 0,73 dục kỹ năng GATTT 3 Thực trạng quản lý hình thức tổ chức giáo dục kỹ 3,82 0,64 năng GATTT 4 Thực trạng quản lý phương pháp tổ chức giáo dục 3,75 0,72 kỹ năng GATTT 5 Thực trạng quản lý giáo viên thực hiện giáo dục 3,79 0,64 kỹ năng GATTT 6 Thực trạng quản lý nề nếp học tập và rèn luyện 3,84 0,82 giáo dục kỹ năng GATTT 7 Thực trạng quản lý kiểm tra, đánh giá kết quả 3,78 0,70 giáo dục kỹ năng GATTT 8 Thực trạng quản lý các điều kiện phục vụ giáo 3,75 0,65 dục kỹ năng GATTT 9 Thực trạng quản lý phối hợp với gia đình tham 3,63 0,69 gia hoạt động giáo dục kỹ năng GATTT Trung bình 3,76 0,69 Đánh giá chung thực trạng quản lý giáo dục kỹ năng GATTT theo CBQL và GV đạt ĐTB = 3.76, cho thấy các trường MN công lập đang thực hiện công tác quản lý giáo dục kỹ năng này ở mức khá tốt. Nội dung thực trạng quản lý sự phối hợp với gia đình tham gia giáo dục kỹ năng GATTT lại có điểm số thấp hơn. Điều này cho thấy các CBQL tại trường MN cần nâng cao công tác phối hợp giữa gia đình và nhà trường trong quá trình giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ. 3.5. Thực trạng các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý giáo dục kỹ năng giữ an toàn thân thể cho trẻ 5-6 tuổi tại trường mầm non công lập
thành phố Hà Nội CBQL&GV STT Nội dung ĐTB ĐLC 1 Thực trạng các yếu tố thuộc về chính trị, kinh tế, 4,05 0,74 văn hoá, xã hội 2 Thực trạng các yếu tố thuộc về gia đình 4,23 0,64 3 Thực trạng các yếu tố thuộc về môi trường sư 4,11 0,72 phạm 4 Thực trạng các yếu tố thuộc về chủ thể quản lý 4,23 0,68 5 Thực trạng các yếu tố thuộc về giáo viên 4,15 0,73 Trung bình 4,15 0,70 Kết quả đánh giá chung ảnh hưởng các yếu tố tới quản lý giáo dục kỹ năng GATTT của CBQL và GV có ĐTB = 4,15. Điều này cho thấy các yếu tố được khảo sát có ảnh hưởng nhiều tới quản lý giáo dục kỹ năng GATTT tại trường MN. Trong đó các yếu tố thuộc về chủ thể quản lý và gia đình có ảnh hưởng nhiều nhất tới quản lý giáo dục kỹ năng GATTT. Tiếp theo đó là các yếu tố thuộc về giáo viên, và môi trường sư phạm. Các yếu tố thuộc về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội có mức ảnh hưởng ít hơn. 3.6. Đánh giá chung về thực trạng quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại trường MN công lập TP. Hà Nội -Ưu điểm: Các nội dung trong công tác quản lý giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi tại trường MN công lập được thực hiện ở mức khá. Về cơ bản các nội dung quản lý đã được thực hiện và bước đầu có hiệu quả nhất định. Các nội dung được đánh giá thực hiện ở mức khá tốt bao gồm: Quản lý nề nếp học tập và rèn luyện kỹ năng GATTT của trẻ; Quản lý hình thức tổ chức giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi; Quản lý giáo viên thực hiện giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi. -Hạn chế: (1)Trong nội dung quản lý mục tiêu giáo dục kỹ năng GATTT cho trẻ 5-6 tuổi, công tác kiểm tra, đánh giá việc