Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Tài chính - Ngân hàng: Phát triển mô hình Bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ tại các ngân hàng thương mại ở Việt Nam: Nghiên cứu các mô hình Bancassurance tại các ngân hàng thương mại nhà nước

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

2
lượt xem 1
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Tài chính - Ngân hàng "Phát triển mô hình Bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ tại các ngân hàng thương mại ở Việt Nam: Nghiên cứu các mô hình Bancassurance tại các ngân hàng thương mại nhà nước" được nghiên cứu với mục tiêu: Dựa trên cơ sở kết quả phân tích sự phát triển và hoạt động của các mô hình Bancassurance của các Ngân hàng thương mại nhà nước Việt Nam để từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy sự phát triển của các mô hình Bancassurance tại các Ngân hàng thương mại nhà nước tại Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Tóm tắt Luận án Tiến sĩ Tài chính - Ngân hàng: Phát triển mô hình Bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ tại các ngân hàng thương mại ở Việt Nam: Nghiên cứu các mô hình Bancassurance tại các ngân hàng thương mại nhà nước

1 2 CHƯƠNG 1. Đối tượng nghiên cứu : Đối tượng nghiên cứu của luận án là sự phát triển của các mô hình bancassurance TỔNG QUAN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU thuộc các Ngân hàng thương mại, đối tượng cụ thể là sự phát triển của các mô hình bancassurance thuộc các 1.1. Tính cấp thiết của đề tài Ngân hàng thương mại nhà nước tại Việt Nam. Bbancassurance phát triển đầu tiên tại Pháp và sau đó là các nước Châu Âu, Bắc Mĩ (số lượng ngân hàng Phạm vi nghiên cứu: bán các sản phẩm bảo hiểm ở Mỹ là 20%, Châu Âu từ 70% đến 90%, tại Pháp là 100%). Tại khu vực Châu Á - - Về không gian: được giới hạn chủ yếu vào sự phát triển của các mô hình bancassurance thuộc các Thái Bình Dương, hoạt động bancassurance cũng phổ biến tại các nước như Nhật, Hàn Quốc, và ngày càng phát Ngân hàng thương mại Nhà nước tại Việt Nam trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ. triển tại các thị trường mới nổi như Trung Quốc, Malaysia, Thailand (Clarence Wong, Mike Bamahan & Lucia - Về thời gian: tập trung vào giai đoạn 2013-2017, đây là giai đoạn hầu hết các Ngân hàng thương mại nhà Bevere, 2007). Tại Việt Nam, mặc dù xuất hiện từ cuối những năm 1990 dưới hình thức đại lý phân phối, đại lý thu nước đã tham gia vào hoạt động bancassurance dưới hình thức lựa chọn các mô hình bancassurance liên doanh - phí; vào đầu những năm 2000 một số mô hình liên doanh giữa Ngân hàng trong nước với các công ty Bảo hiểm/tập còn gọi là bancassurer (ngoại trừ Agribank). đoàn tài chính nước ngoài được hình thành, tuy nhiên sau một thời gian phải chuyển đổi mô hình sở hữu. Các mô 1.4. Câu hỏi nghiên cứu hình bancassurance trong lĩnh vực Bảo hiểm nhân thọ hầu hết mới đi vào hoạt động (Vietin-Aviva năm 2011, Trên cơ sở mục tiêu và tổng quan nghiên cứu, đề tài nghiên cứu cần làm rõ các câu hỏi sau: BIDV-Met life năm 2014, MB-Ageas năm 2016) hoặc đã hoạt động được một thời gian dài nhưng mới chỉ khai - Bancassurance và đặc trưng của bancassurance là gì? thác được một phần nhỏ thị trường tiềm năng (VCLI năm 2008), các mô hình đại lý phân phối phát triển còn rất - Mô hình bancassurance là gì? Có những mô hình bancassurance nào? khiêm tốn. Chính vì vậy, tác giả đã lựa chọn đề tài “Phát triển mô hình bancassurance tại các Ngân hàng thương - Phát triển mô hình bancassurance là gì và được thực hiện như thế nào? mại ở Việt Nam trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ: Nghiên cứu mô hình bancassurance tại các Ngân hàng - Những nhân tố nào ảnh hưởng đến việc phát triển của các mô hình bancassurance thuộc các Ngân thương mại Nhà nước” là đề tài nghiên cứu. hàng thương mại trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ? 1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu - Các nhân tố này tác động thế nào đến sự phát triển của các mô hình bancassurance tại các Ngân hàng Bancassurance không còn là một khái niệm mới trong lĩnh vực ngân hàng hay bảo hiểm. Từ những năm thương mại nhà nước tại Việt Nam? 1970 bancassurance đã bắt đầu được triển khai tại Pháp và sau đó phát triển tại Bỉ, Tây Ban Nha và lan sang - Để phát triển mô hình bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam cần những giải các nước Châu Âu lục địa (Benoist, 2002; Fields, Fraser & Kolari, 2007). Các khái niệm về bancassurance pháp gì? được thảo luận và đề cập trong rất nhiều nghiên cứu. Các mô hình bancassurance được tổng hợp và hệ thống 1.5. Qui trình và phương pháp nghiên cứu hóa trên cơ sở thực tế tại rất nhiều các nghiên cứu tại các thị trường khác nhau bao gồm cả thị trường phát 1.5.1. Qui trình nghiên cứu triển, thị trường mới nổi, từ giai đoạn ban đầu mới hình thành đến thị trường với nhiều mô hình phát triển khác nhau hiện tại. Tại Việt Nam, phát triển bancassurance là xu hướng tất yếu, hoạt động bancassurance đem lại lợi ích cho cả ngân hàng lẫn doanh nghiệp bảo hiểm và khách hàng, đặc biệt là trong xu thế mở của nền kinh tế, hội nhập và phát triển. Ở Việt Nam, đã có nhiều nghiên cứu về các mô hình bancassurance ở Việt Nam liên quan đến các khía cạnh khác nhau. Về lý luận, cơ bản các nghiên cứu của các tác giả Đỗ Minh Hoàng (2009), Võ Quốc Đạt (2009), Trịnh Hoàng Anh (2010), hay đề tài NCKH cấp Bộ của Ngô Việt Trung (2013) đều đề cập đến các lý thuyết chung về bancasurance liên quan đến mô hình, sản phẩm, kênh phân phối. Từ phân tích tổng quan cho thấy việc nghiên cứu đề tài “Phát triển mô hình bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ tại các ngân hàng thương mại ở Việt Nam: Nghiên cứu các mô hình bancassurance tại các ngân hàng thương mại Nhà nước” cho phép tác giả nghiên cứu sâu về vấn đề phát triển mô hình bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam - một hoạt động tương đối phổ biến tại thị trường bảo hiểm các nước nhưng lại chưa thực sự phát triển ở Việt Nam và cũng chưa có nghiên cứu nào chuyên sâu là hoàn toàn đúng đắn, không có sự trùng lặp với các công trình nghiên cứu trước. 1.3. Mục tiêu, đối tượng và phạm vi nghiên cứu 1.3.1. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu của đề tài là dựa trên cơ sở kết quả phân tích sự phát triển và hoạt động của các mô hình bancassurance của các Ngân hàng thương mại nhà nước Việt Nam để từ đó đề xuất các giải pháp thúc đẩy sự phát triển của các mô hình bancassurance tại các Ngân hàng thương mại nhà nước tại Việt Nam. 1.3.2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3 4 CHƯƠNG 2 Mục tiêu và khung CƠ SỞ LÝ THUYẾT VỀ PHÁT TRIỂN MÔ HÌNH BANCASSURANCE TRONG BẢO nghiên cứu HIỂM NHÂN THỌ VÀ MÔ HÌNH NGHIÊN CỨU Thu thập tài liệu: Xác 2.1. Lý luận chung về Bảo hiểm nhân thọ định bản đồ nghiên Phỏng vấn điều tra 2.1.1. Khái niệm và đặc điểm của Bảo hiểm nhân thọ cứu chuyên gia 2.1.1.1. Khái niệm bảo hiểm Bảo hiểm nhân thọ là loại hình bảo hiểm bảo vệ cho các rủi ro có liên quan đến sinh mạng, cuộc sống và tuổi thọ của con người”, về cơ bản, khái niệm này được định nghĩa trên cơ sở rủi ro được bảo hiểm, nhấn Thu thập dữ liệu thứ mạnh vào yếu tố bảo hiểm nhân thọ bảo vệ cho con người và liên quan đến sinh mạng, tuổi thọ. cấp và sơ cấp Điều tra khảo sát 2.1.1.2. Đặc điểm của Bảo hiểm nhân thọ người tham gia bảo Tương tự các loại hình bảo hiểm khác, bảo hiểm nhân thọ có đầu đủ các đặc điểm như: Là sản phẩm vô hiểm hình, bảo hiểm về cơ bản luôn tuân thủ quy luật số lớn trong toán học, bảo hiểm là hoạt động có chu trình kinh doanh đảo ngược, giá cả xác định trước chi phí phát sinh sau. Bảo hiểm nhân thọ là loại hình bảo hiểm mang tính dài hạn, thời hạn của các hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thường tối thiểu năm năm. Bảo hiểm nhân thọ Phân tích dữ liệu được quản lý theo kỹ thuật tồn tích và về cơ bản phí được xác định theo nguyên tắc phí bình quân, nếu thời hạn bảo hiểm quá ngắn sẽ rất khó khăn cho công ty bảo hiểm trong việc đảm bảo dòng tiền cũng như đảm bảo nghĩa vụ đối với khách hàng. 2.1.2. Sản phẩm bảo hiểm nhân thọ Tùy thuộc vào tính chất và rủi ro được bảo hiểm, bảo hiểm nhân thọ được phân thành năm nhóm: Bảo Kết quả nghiên cứu hiểm nhân thọ tử kỳ, bảo hiểm nhân thọ trọn đời, bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp, bảo hiểm nhân thọ liên kết đầu tư và bảo hiểm trả tiền định kỳ. 2.1.3. Thị trường Bảo hiểm nhân thọ Hình 1.1. Qui trình nghiên cứu của luận án 2.1.3.1. Các chủ thể tham gia thị trường Nguồn: Tác giả đề xuất - Doanh nghiệp bảo hiểm: các công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, các công ty cổ phần liên 1.5.2. Phương pháp nghiên cứu doanh, công ty tương hỗ. Luận án áp dụng kết hợp cả phân tích định tính và định lượng, cụ thể: phương pháp điều tra khảo sát, - Khách hàng tham gia bảo hiểm: khách hàng cá nhân và khách hàng doanh nghiệp. phương pháp phân tích thống kê mô tả, phân tích tương quan kiểm định phi tham số, phân tích hổi quy logistic - Trung gian bảo hiểm: gồm đại lý tổ chức và đại lý cá nhân, môi giới bảo hiểm. để làm rõ các câu hỏi và mục tiêu nghiên cứu đặt ra. 2.1.3.2. Kênh phân phối bảo hiểm nhân thọ 1.6. Các kết quả nghiên cứu dự kiến Kênh phân phối trực tiếp, kênh phân phối trung gian, kênh phân phối qua thư, phân phối qua điện thoại. Sau khi hoàn thành, Luận án sẽ đạt được một số kết quả sau: 2.1.3.3. Các nhân tố tác động đến sự phát triển của thị trường Bảo hiểm nhân thọ - Hệ thống và làm rõ khái niệm liên quan đến hoạt động bancassurance, mô hình bancassurance, các - Các nhân tố khách quan: Điều kiện kinh tế, chính trị và xã hội, môi trường pháp lý, môi trường cạnh nhân tố ảnh hưởng đến việc phát triển mô hình bancassurance hiệu quả, mối quan hệ tương quan giữ các nhân tranh. tố ảnh hưởng đến sự phát triển của các mô hình bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ; - Các nhân tố chủ quan: Công tác nghiên cứu thi trường, đa dạng hóa sản phẩm, mạng lưới phân phối, - Kinh nghiệm phát triển mô hình bancassurance của các ngân hàng, tập đoàn tài chính trong lĩnh vực chất lượng dịch vụ khách hàng, chính sách Marketing. bảo hiểm nhân thọ; 2.2. Lý luận về phát triển mô hình bancassurance - Đi sâu nghiên cứu ảnh hưởng của các nhân tố tới việc phát triển các mô hình bancassurance trong lĩnh 2.2.1. Khái niệm Bancassurance và mô hình Bancassurance vực bảo hiểm nhân thọ của các Ngân hàng thương mại Nhà nước tại Việt Nam, làm rõ các ưu và nhược điểm, 2.2.1.1. Khái niệm Bancassurance cơ hội và thách thức đối với việc phát triển hiệu quả các mô hình này trong bối cảnh hội nhập và toàn cầu hóa Bancassurance là một loại hình cơ cấu lại doanh nghiệp với việc sáp nhập và mua lại. Nói cách khác, nó hiện nay của kinh tế Việt Nam. mô tả giao diện giữa ngân hàng và công ty bảo hiểm với mục tiêu chính là tăng lợi nhuận và giảm chi phí. - Đề xuất các giải pháp phát triển các mô hình bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ tại Việt 2.2.1.2. Khái niệm mô hình bancassurance Nam hiệu quả đúng với tiềm năng hiện có. Mô hình bancassurance là mối liên kết/gắn kết giữa ngân hàng và công ty bảo hiểm/tập đoàn tài chính trong việc tạo lập một phát triển một hoạt động kinh doanh dưới hình thái cụ thể như đại lý hoặc pháp nhân
5 6 độc lập, mối liên kết này liên quan đến quan hệ pháp lý về sở hữu, hợp tác và quyền lợi của mô hình liên kết bancassurance/bancassurer trên thị trường và đối với doanh nghiệp bảo hiểm/ngân hàng; Chất lượng dịch vụ giữa hai bên (quan hệ hợp đồng phân phối hay quan hệ chung vốn hoặc sở hữu lợi. được sử dụng để đánh giá sự phát triển về chất của mô hình bancassurance. 2.2.2. Các mô hình Bancassurance 2.4.2.2. Các chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của mô hình Bancassurance Mô hình của bancassurance được chia thành năm loại, bao gồm: mô hình phân phối thuần tuý, mô - Chỉ tiêu tài chính: Vốn điều lệ, vốn chủ sở hữu. hình liên minh chiến lược, mô hình liên doanh dọc: ngân hàng hoặc tập đoàn tài chính/công ty bảo hiểm sở - Chỉ tiêu liên quan đến mạng lưới: Số lượng đại lý bancassurance. - Chỉ tiêu liên quan đến hoạt động và quy mô thị trường: Số lượng sản phẩm bancassurance, hoa hồng hữu công ty bảo hiểm/ngân hàng, mô hình liên doanh và mô hình tập đoàn tài chính. phí kênh bancassurrance, tổng doanh thu phí bảo hiểm, cơ cấu doanh thu phí kênh bancassurance, thị phần 2.3. Phát triển mô hình Bancassurance khai thác mới.... 2.3.1. Quan niệm về phát triển mô hình Bancassurance từ phía ngân hàng 2.5. Mô hình nghiên cứu Đứng từ phía ngân hàng, phát triển bancassurance đem lại các lợi ích sau: Phát triển bancassurance giúp 2.5.1. Mô hình nghiên cứu ngân hàng đa dạng hóa các dịch vụ phi ngân hàng. Cải thiện doanh thu và lợi nhuận từ các dịch vụ phi ngân Mô hình liên kết hàng. Nâng cao uy tín và thương hiệu của ngân hàng. Phát triển bancassurance đem lại sự đảm bảo nhất định Sự phát triển của các mô cho các khoản vốn tín dụng của NH. Phát triển bancassurance là cơ hội để ngân hàng phát triển mở rộng thị Sự phối hợp của các bên hình bancassurance trường sang các quốc gia khác. tham gia Tại các ngân hàng thương 1.3.2. Phát triển sản phẩm bảo hiểm nhân thọ phân phối qua kênh Bancassurance Công tác phát triển sản phẩm mại nhà nước trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ Các sản phẩm bảo hiểm phân phối qua bancassurance có thể tổng hợp theo nhiều tiêu chí khác nhau: ở Việt Nam - Sản phẩm bảo hiểm phân phối qua kênh bancassurance theo đối tượng khách hàng: gồm các sản phẩm C/tác p.triển kênh phân phối dành cho khách hàng cá nhân và hộ gia đình, sản phẩm dành cho doanh nghiệp và tổ chức. - Sản phẩm bảo hiểm phân phối qua kênh bancassurance theo mức độ tích hợp: Các sản phẩm truyền Chất lượng dịch vụ thống và các sản phảm bảo hiểm tích hợp như: Sản phẩm bảo hiểm nhân thọ tín dụng, sản phẩm bảo hiểm chủ - Vốn sở hữu chủ thẻ…. - Qui mô thị trường Ứng dụng công nghệ 2.3.3. Phát triển hoạt động phân phối của Bancassurance - - 2.3.3.1. Phát triển kênh phân phối Hiện tại, một số bancassurer có thể sử dụng nhiều kênh phân phối khác nhau tùy thuộc vào loại hình mô hình Hình 2.3. Mô hình nghiên cứu của luận án bancassurance được lựa chọn, bao gồm: Đại lý chuyên nghiệp, tư vấn viên đặc biệt, đại lý hưởng lương, nhân Nguồn: Tác giả đề xuất viên ngân hàng, đại lý tổ chức/công ty môi giới, môi giới trực tuyến, các kênh khác. 2.5.2. Giả thuyết nghiên cứu 2.3.3.2. Phát triển mô hình phân phối của bancassurer - Mô hình liên kết: sự phù hợp của mô hình bancassurance mà các bên lựa chọn. Có ba mô hình phân phối mà các bancassurer có thể phát triển: Mô hình tích hợp: phân phối sản phẩm - Sự phối hợp của các bên tham gia liên kết trong quản trị điều hành: công tác chỉ đạo điều hành và triển bảo hiểm thông qua các kênh ngân hàng có sẵn. Mô hình chuyên biệt (chuyên gia): mô hình chuyên biệt phân khai các hoạt động của mô hình bancassurance, sự hỗ trợ về kỹ thuật của bảo hiểm, vai trò chỉ đạo của phía phối các sản phẩm bảo hiểm phức tạp hoặc các sản phẩm bảo hiểm đầu tư thông qua các chuyên gia về sản phẩm, ngân hàng. những người làm thuê đại diện cho một công ty bảo hiểm. Mô hình kế hoạch tài chính: mô hình này là chỉ tiếp - Công tác phát triển sản phẩm: các sản phẩm của mô hình bancassurance đã được đa dạng chưa? sản phẩm cận theo đội (team). đã được phát triển phù hợp với phân khúc thị trường của các ngân hàng không (phạm vi bảo hiểm, phí bảo 2.4. Các nhân tố ảnh hưởng và chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của mô hình Bancassurance trong bảo hiểm, …)? hiểm nhân thọ của các Ngân hàng thương mại - Công tác phát triển kênh phân phối: liên quan đến phát triển mạng lưới, số lượng và chất lượng kênh phân 2.4.1. Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển của mô hình Bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân phối; thọ 2.4.1.1. Các nhân tố khách quan - Chất lượng dịch vụ: chuyên môn, thái độ phục vụ, vấn đề tuân thủ qui trình của các bên. Yếu tố toàn cầu hoá và hội nhập, điều kiện kinh tế xã hội, môi trường pháp lý, môi trường văn hoá, sự - Ứng dụng công nghệ trong triển khai kinh doanh liên quan đến quá trình phân phối. canh tranh trên thị trường. 2.4.1.2 Các nhân tố chủ quan Sự khác biệt văn hoá doanh nghiệp, sự phối hợp hoạt động, xung đột của các công ty thành viên trong liên minh, xơ chế quản lý liên minh. 2.4.2. Các tiêu chí và chỉ tiêu đánh giá sự phát triển của mô hình Bancassurance 2.4.2.1. Các tiêu chí đánh giá sự phát triển của mô hình Bancassurance Tiêu chí năng lực bảo hiểm; Mạng lưới là tiêu chí đánh giá sự phát triển qui mô về địa lý của mô hình bancassurance; Quy mô thị trường được sử dụng để đánh giá vị thế/tầm quan trọng của mô hình
7 8 CHƯƠNG 3 Bảng 3.1. Vốn điều lệ của các cty bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN CÁC MÔ HÌNH BANCASSURANCE TRONG LĨNH VỰC BẢO Vốn Thành HIỂM NHÂN THỌ TẠI VIỆT NAM: NGHIÊN CỨU CÁC MÔ HÌNH BANCASSURANCE CỦA CÁC TT Tên công ty điều lệ lập (tỷ VND) NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI NHÀ NƯỚC 1 Tổng công ty Bảo Việt nhân thọ (BVL) 2004 2.500 3.1. Khái quát về thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam và các mô hình Bancassurance trong lĩnh vực 2 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Prudential Việt Nam 1999 1.136 bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam 3 Công ty TNHH Manulife (Việt Nam) 1999 1.820 3.1.1.Thị trường bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam 4 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ AIA 2000 1.264 Thị trường bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam được hình thành từ năm 1996, khi Bảo Việt giới thiệu hai sản 5 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Chubb Việt Nam 2005 1.165 phẩm bảo hiểm nhân thọ đầu tiên: An sinh giáo dục và Bảo hiểm nhân thọ tiết kiệm. Thời điểm này kinh tế 6 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Prévoir Việt Nam 2005 1.079 7 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Dai-ichi Việt Nam 2007 2.153 Việt Nam đã có những bước phát triển khởi sắc sau khi chính sách “Đổi mới” của Chính phủ vào năm 1986 8 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Cathay Việt Nam 2007 3.344 phát huy hiệu quả. Sự chuyển đổi mô hình kinh tế từ kế hoạch hoá tập trung, bao cấp sang nền kinh tế thị 9 Công ty TNHH Bảo hiểm Hanwha Life Việt Nam 2008 1.891 trường có sự quản lý của nhà nước đã đem lại những thành quả nhất định, tốc độ tăng trưởng kinh tế những 10 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Vietcombank – Cardif 2008 600 năm 90 và những năm 2000 đạt bình quân trên 7%/ năm, thu nhập bình quân đầu người được cải thiện và đạt 11 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Fubon Việt Nam 2010 1.400 835 đôla Mĩ năm 2007 từ mức 423 đôla Mĩ năm 2001. Đây là một trong những điều kiện để thị trường bảo 12 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Generali Việt Nam 2011 2.183 13 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ VietinBank Aviva 2011 800 hiểm nhân thọ Việt Nam hình thành và phát triển. Tiếp nối Bảo Việt, năm 1999 ba công ty bảo hiểm nhân thọ 14 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam 2013 1.350 nước ngoài và liên doanh được cấp phép hoạt động tại Việt Nam, bao gồm: công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ 15 Công ty cổ phần Bảo hiểm nhân thọ Phú Hưng 2013 683 Prudential Việt Nam, công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Chinfon-Manulife (nay là Manulife Vietnam) và 16 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ BIDV MetLife 2014 1.000 công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Bảo Minh-CMG (nay là Daiichi life Việt Nam); năm 2000 thêm công ty 17 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ FWD Việt Nam 2007 1.395 bảo hiểm nhân thọ AIA. Tính đến hết năm 2017, thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam có 17 công ty đang 18 Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ MB Ageas 2016 1.100 hoạt động, trong đó có 1 công ty bảo hiểm trong nước, 04 công ty liên doanh hoạt động theo mô hình Nguồn: Cục Quản lý và Giám sát Bảo hiểm Việt Nam bancassurer (công ty bảo hiểm thuộc ngân hàng) và 12 công ty 100% vốn nước ngoài. Mặc dù năng lực tài chính của các công ty BHNT liên doanh ngân hàng (bancassurer) còn rất khiêm 3.1.2. Các mô hình Bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ ở Việt Nam tốn so với tổng năng lực toàn thị trường, tuy nhiên với lợi thế về cơ sở khách hàng, kinh nghiệm của bên liên Tính đến hết năm 2016 thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Năm có 18 công ty bảo hiểm nhân thọ đang doanh nước ngoài trong công tác phát triển sản phẩm, quản lý rủi ro và thẩm định bảo hiểm, phát triển kinh hoạt động, trong đó có 16 công ty phát triển mô hình bancassurance dưới 4 mô hình liên kết. Mô hình đại lý doanh, các công ty bảo hiểm liên doanh của các ngân hàng thương mại nhà nước vẫn có sự an toàn và ổn dịnh phân phối với sự góp mặt của AIA, Dai-ichi Life, FWD, Hawha Life, Phú Hưng Life, Manulife, Prevoir, trên thị trường, kết quả kinh doanh thuộc nhóm doanh nghiệp có tốc độ phát triển nhanh trên thị trường, điều Prudential, VCLI. Mô hình liên minh chiến lược hay phân phối chiến lược có Cathay Life, Chubb Life, này có thể thấy thông qua sự phát triển về quy mô thị trường của các doanh nghiệp ở phần dưới đây. Generali, và Aviva. Mô hình tập đoàn sở hữu hiện tại có Bảo Việt Nhân thọ. b. Phát triển về sản phẩm 3.2. Thực trạng phát triển mô hình Bancassurance của các Ngân hàng thương mại nhà nước trong lĩnh Bảng 3.5. Sản phẩm của các mô hình Bancassurer vực bảo hiểm bảo hiểm nhân thọ của các Ngân hàng thương mại nhà nước tính đến 31/12/2017 3.2.1. Các mô hình Bancassurance của các Ngân hàng thương mại nhà nước Công ty VCLI Aviva BIDV MetLife - VCLI là công ty bảo hiểm nhân thọ được thành lập theo Giấy phép đầu tư số 55GP/KDBH ngày 23 Bảo hiểm tử kỳ 4 3 3 tháng 10 năm 2008 theo mô hình bancassurance liên doanh giữa ba đối tác là Ngân hàng Ngoại thương Việt Bảo hiểm nhân thọ hỗn hợp 2 2 Nam (Vietcombank), Tập đoàn BNP Paribas Cardif và Ngân hàng Đông Á. Bảo hiểm trọn đời - - - - Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ VietinBank Aviva là mô hình bancassurance liên doanh giữa Bảo hiểm liên kết đầu tư - 4 2 VietinBank và Công ty Bảo hiểm Aviva International của Anh được thành lập theo giấy phép số 64 GP/KDBH Hưu trí - - - cấp ngày Ngày 29 tháng 7 năm 2011 của Bộ Tài chính. Vốn điều lệ của VietinBank Aviva là 800 tỷ đồng, trong Sức khoẻ 4 2 3 đó tỷ lệ góp vốn của VietinBank là 50%, Aviva International góp 40% và Aviva Ltd 10%. Bảo hiểm nhóm 1 2 2 - Công ty TNHH Bảo hiểm Nhân thọ BIDV MetLife là mô hình bancassurance liên doanh giữa Ngân Nguồn: website các công ty bảo hiểm VCLI, MetLife, Aviva hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV) và Tập đoàn bảo hiểm nhân thọ MetLife, được thành lập và hoạt c. Phát triển của kênh phân phối động theo Giấy phép thành lập và hoạt động số 72/GP/KDBH do Bộ Tài chính cấp ngày 21 tháng 07 năm Bảng 3.8. Số lượng đại lý hoạt động đến 31/12 hàng năm của các mô hình Bancassurer của các Ngân 2014, điều chỉnh lần thứ hai ngày 26 tháng 10 năm 2015 với vốn điều lệ là 1.000 tỷ VND. hàng thương mại nhà nước (2013-2017) 3.2.2. Phát triển của các mô hình Bancassurance của các Ngân hàng thương mại nhà nước tại Việt Nam Công ty 2013 2014 2015 2016 2017 a. Năng lực tài chính:
9 10 Số lượng (đ.lý) - - - - 5.255 3.4.1. Kết quả đạt được VCLI Tốc độ tăng (%) - - - - - 3.4.2. Các hạn chế và nguyên nhân Số lượng (đ.lý) 74 470 2.332 2.313 10.617 Thứ nhất, mối quan hệ liên kết chưa thật sự bền chặt, sự hỗ trợ chỉ đạo từ phía ngân hàng liên doanh chưa đủ Aviva Tốc độ tăng (%) - 635 496 (-10) 459 để thúc đẩy hoạt động kinh doanh của mô hình bancassurance. Thứ hai, rủi ro liên minh luôn hiện hữu. Thứ BIDV Số lượng (đ.lý) - 99 1.204 3.065 3.376 ba, vấn đề đảm bảo khả năng thanh toán là rủi ro hiện hữu trong các bancassurer.Thứ tư, phát triển mô hình MetLife Tốc độ tăng (%) - - 1.216 254 110 bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ mới chỉ khai thác được từ 20-30% thị trường tiềm năng và Toàn Số lượng (đ.lý) 226.133 294.593 404.607 497.635 592.193 chủ yếu khai thác thị trường khách hàng cá nhân. Thứ năm, việc lựa chọn phát triển kênh phân phối là nhân t.trường BHNT Tốc độ tăng (%) - 130 137 123 119 viên ngân hàng vừa là lợi thế nhưng cũng là hạn chế trong việc phát triển mô hình phân phối liên quan đến kết Nguồn: Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (2013–2017) quả kinh doanh, kết quả và hiệu quả khai thác trên một đại lý còn chưa cao.Thứ sáu, thiếu vắng các sản phẩm Số liệu cho thấy các mô hình bancassurance của các Ngân hàng thương mại nhà nước sử dụng mô có yếu tố đầu tư. Thứ bảy, việc ứng dụng công nghệ và thống nhất đồng nhất hệ thống giữa ngân hàng và với công hình phân phối đại lý chiến lược với ngân hàng liên kết/góp vốn. ty bảo hiểm tại hiện tại chưa được thực hiện gây hạn chế cho khâu khai thác, đánh giá rủi ro, cấp đơn và quản lý 3.3. Phân tích tác động của các nhân tố đến sự phát triển của các mô hình Bancassurance tại các Ngân khách hàng. hàng thương mại nhà nước hiện nay 3.3.1. Xác định tác động của các nhân tố đến đến hoạt động của mô hình Bancassurance Bảng 3.13. Kết quả hồi quy về các nhân tố tác động đến kết quả hoạt động của các mô hình Bancassurance tại các Ngân hàng thương mại nhà nước B S.E. Wald df Sig. Exp(B) MHLK 0.93 0.298 9,735 1 0.002 2.534 LDNH 0.077 0.28 0.074 1 0.785 1.080 KH1 -0.04 0.252 0.026 1 0.872 1 KH2 0.329 0.276 1,418 1 0.234 1.390 HTCTBH 0.229 0.291 0.623 1 0.430 1.258 DVCS -0.009 0.295 0.001 1 0.976 1 DVSB 0.239 0.277 0.742 1 0.389 1.270 HTPT 0.578 0.268 4,654 1 0.031 1.782 SP 0.749 0.282 7,072 1 0.008 2.116 PVBH 0.653 0.282 5,375 1 0.020 1.922 PBHCT -0.175 0.272 0.413 1 0.520 1 Constant -13,505 3,839 12,374 1 0.000 0 Nguồn: Kết quả nghiên cứu của tác giả Kết quả phân tích hồi quy chỉ ra các biến (1) MHLK: Mô hình liên kết của ngân hàng và công ty bảo hiểm, (2) HTPT: Hoạt động hỗ trợ phát triển thị trường của công ty bảo hiểm đối với ngân hàng), (3) SP: Sản phẩm và (4) PVBH: Phạm vi bảo hiểm (mức độ bảo vệ và tính đa mục đích của sản phẩm) có tác động tích cực lên kết quả hoạt động (hệ số beta dương và giá trị P-value nhỏ hơn 0.05). Điều này cho thấy nếu nâng cao 1 trong 4 yếu tố này có thể cải thiện kết quả kinh doanh của các mô hình bancassurance của các ngân hàng thương mại Nhà nước hiện nay. Trong khi đó, các biến còn lại dừng như không tác động tới kết quả hoạt động (giá trị P-value đều lớn hơn 0.05). 3.3.2. Xác định ảnh hưởng của các nhân tố đến sự phát triển của mô hình Bancassurance Kết quả phân tích hồi quy chỉ ra các biến HTCC, HT, CL và SPPH có tác động tích cực đến sự phát triển của mô hình bancassurance tại các Ngân hàng thương mại nhà nước (hệ số beta dương và giá trị P-value nhỏ hơn 0.05). Điều này cho thấy nếu nâng cao 1 trong 4 yếu tố này có thể thúc đẩy phát triển tốt hơn mô hình bancassurance mà các Ngân hàng thương mại nhà nước đang theo đuổi. Các nhân tố còn lại không tác động tới hoạt động liên kết (giá trị P-value đều lớn hơn 0.05). 3.4. Đánh giá sự phát triển của các mô hình Bancassurance tại các Ngân hàng thương mại nhà nước
11 12 CHƯƠNG 4. GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN CÁC MÔ HÌNH BANCASSURANCE TRONG LĨNH VỰC Chính sách lương có thể thực hiện khoán theo công việc và bám sát mặt bằng thu nhập chung của BẢO HIỂM NHÂN THỌ TẠI VIỆT NAM ngành. 4.1. Tiềm năng phát triển các mô hình Bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam Chính sách thưởng rõ ràng: Các chế độ khen thưởng phải được quy định và áp dụng như một phần trong 4.1.1. Triển vọng của thị trường bảo hiểm nhân thọ Việt Nam thoả thuận hợp tác giữa ngân hàng và doanh nghiệp bảo hiểm: 4.1.2. Tiềm năng phát triển Bancassurance tại các Ngân hàng thương mại nhà nước trong lĩnh vực bảo 4.2.2.2. Tăng cường marketing quảng bá hình ảnh doanh nghiệp và sản phẩm hiểm nhân thọ VCLI, Aviva, BIDV Met Life cần xây dựng có chiến lược để phát triển hình ảnh và thương hiệu. 4.1.2.1. Về năng lực tài chính Chiến lược này có thể sử dụng các biện pháp khác nhau tùy thuộc từng công ty, nhưng có thể sử dụng nhiều Về cơ bản, năng lực tài chính và tính ổn định, khả năng sinh lợi là những nhân tố tỉ lệ thuận với sự biện pháp khác nhau: (1) thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như báo chí, phát thanh, truyền hình, phát triển của bancassurance. Yếu tố này tạo ra sự bền vững và ổn định cho sự phát triển của ngân hàng, bảo phim ảnh, áp phích để tạo ra ấn tượng, sự ghi nhận hình ảnh công ty. (2) VCLI, Aviva, BIDV Met Life có thể hiểm nói chung và mô hình bancassurance nói riêng. sử dụng các sự kiện thông qua thường xuyên tổ chức những hội nghị khách hàng đối với các nhóm hàng mục 4.1.2.2. Về mạng lưới tiêu qua đó vừa quảng bá được hình ảnh về công ty vừa nhận được những ý kiến phản hồi của khách hàng để Tại Việt Nam, các Ngân hàng thương mại nhà nước là các ngân hàng có mạng lưới các chi nhánh, từ đó nghiên cứu tìm ra hướng đi đúng cho mình trong tương lai. (3) VCLI, Aviva, BIDV Met Life cũng có phòng giao dịch phủ khắp cả nước, có thể đem lại lợi thế về hệ thống phân phối và khả năng tiếp cận khách thể phát triển công cụ ‘khuyến khích vật chất’ để khách hàng ghi nhớ và nhận diện thương hiệu đối với những hàng khi tham gia vào bancassurance. So với các Ngân hàng thương mại cổ phần đang hoạt động tại Việt khách hàng doanh nghiệp cũng như những khách hàng thường xuyên mua bảo hiểm hoặc khách hàng tiềm Nam, các Ngân hàng thương mại nhà nước có ưu thế về quy mô, cơ sở vật chất, mạng lưới bảo phủ, thương năng. hiệu và bề dày kinh nghiệm. 4.2. Giải pháp phát triển các mô hình Bancassurance trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam 4.2.1. Các giải pháp trực tiếp 4.2.1.1. Củng cố mô hình liên kết giữa ngân hàng và công ty bảo hiểm bảo hiểm Xây dựng mô hình chỉ đạo tập trung thống nhất kết nối ngân hàng mẹ với mô hình bancassurance và phát triển mối quan hệ chỉ đạo thống nhất từ ngân hàng mẹ đến các chi nhánh, đôn đốc giám sát sự kết hợp giữa các chi nhánh - tổng đại lý với các chi nhánh bảo hiểm tại từng địa phương. Xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin khách hàng phù hợp nhưng vẫn đảm bảo tuân thủ pháp luật liên quan đến qui định về bảo mật thông tin khách hàng. 4.2.1.2. Đa dạng hóa kênh phân phối VCLI, BIDV Met Life, Aviva Việt Nam có thể xem xét việc đa dạng hệ thống kênh phân phối theo các kênh sau: Tiếp tục phát triển kênh phân phối đại lý qua hệ thống ngân hàng với đội ngũ đại lý cá nhân/bán là nhân viên ngân hàng; Phát triển kênh bán chéo; Phát triển kênh phân phối trực tuyến (online) phân phối sản phẩm bảo hiểm nhân thọ; Phát triển kênh phân phối môi giới, kênh bán hàng trực tiếp. 4.2.1.3. Phát triển đa dạng hóa các sản phẩm bảo hiểm nhân thọ Phát triển các sản phẩm cá nhân: hiện tại như phân tích thực trạng, VCLI, Aviva mới tập trung phát triển các sản phẩm bảo vệ, sản phẩm bảo hiểm tiết kiệm truyền thống, BIDV Met Life tập trung vào bảo hiểm liên kết chung và bảo hiểm sức khỏe, chính vì vậy 3 bancassurer này cần tập trung phát triển thêm các dòng bảo hiểm mới theo đúng xu thế thị trường bảo hiểm thế giới và trong nước bao gồm: Phát triển sản phẩm liên kết chung; Phát triển sản phẩm liên kết đầu tư đơn vị; Phát triển dòng sản phẩm hưu trí; Phát triển sản phẩm nhóm; Phát triển bảo hiểm y tế nhóm. 4.2.1.4. Tăng cường chất lượng nguồn nhân lực - Tăng cường chất lượng nhân lực là nhân viên tại VCLI, Aviva, BIDV Met Life. - Tăng cường chất lượng nguồn nhân lực đại lý của VCLI, Aviva, BIDV Met Life. - Đa dạng hóa phương pháp đào tạo: học rồi mới làm, đào tạo tại lớp, đào tạo thông qua đóng vai, đào tạo theo mẫu, đào tạo thông qua phần mềm máy tính, đào tạo thông qua công việc, đào tạo thông qua người có kinh nghiệm, đào tạo thông qua luân chuyển công việc. 4.2.2. Các giải pháp bổ trợ 4.2.2.1. Xây dựng chính sách lương thưởng, phúc lợi và hoa hồng phù hợp
13 14 4.4.2.3. Ứng dụng và phát triển công nghệ KẾT LUẬN Quá trình ứng dụng và phát triển công nghệ phải đảm bảo các yêu cầu sau: Trước tiên phải đảm bảo Đề tài nghiên cứu tập trung vào vấn đề phát triển mô hình bancassurance tại các Ngân hàng yếu tố đồng bộ và thông suốt giữa công ty bảo hiểm và ngân hàng, đây là điều kiện để có thể ứng dụng được thương mại nhà nước ở Việt Nam trong lĩnh vực bảo hiểm nhân thọ với mục đích nghiên cứu điểm - các phần mền và đạt được hiệu quả; Thứ hai, phần mềm ứng dụng phải đảm bảo xuyên suốt cả quả trình từ nghiên cứu tại các Ngân hàng thương mại nhà nước hiện có tiềm năng lớn nhất trong nhóm các ngân hàng đánh giá rủi ro cấp đơn, tái bảo hiểm (nếu có), quản lý các khiếu nại và chi trả bảo hiểm, quản lý rủi ro và dữ thương mại do các lợi thế về qui mô đại lý, số lượng khách hàng, uy tín và thương hiệu. Nghiên cứu chỉ liệu phục vụ định phí. ra xu hướng hội nhập và toàn cấu hóa trong lĩnh vực bancassurance tại Việt Nam trong bảo hiểm nhân 4.2.2. Các giải pháp bổ trợ Xây dựng chính sách lương thưởng, phúc lợi và hoa hồng phù hợp; Tăng cường marketing quảng bá thọ: ba mô hình bancassurance hiện tại đều là có sự góp mặt của các công ty bảo hiểm/tập đoàn tài chính hình ảnh doanh nghiệp và sản phẩm; Ứng dụng và phát triển công nghệ. hàng đầu của nước ngoài. Nghiên cứu cũng làm rõ công tác phát triển sản phẩm, phát triển kênh phân 4.3. Một số kiến nghị phối dựa trên cơ sở tận dụng thế mạnh của các ngân hàng thương mại nhà nước và từ đó chỉ ra mối liên 4.3.1. Kiến nghị đối với cơ quan quản lý Nhà nước hệ giữa sự phát triển của các mô hình với chủ thể là các ngân hàng thương mại nhà nước tại Việt Nam. 4.3.2. Kiến nghị đối với các Ngân hàng thương mại Nhà nước Việt Nam Các hạn chế cũng được làm rõ trong nghiên cứu, tập trung vào vấn đề mối quan hệ trong liên kết, văn hóa doanh nghiệp, mô hình phân phối, chất lượng kênh phân phối. Các giải pháp đề xuất được cân nhắc căn cứ vào các điều kiện khách quan trong thời gian tới cũng như căn cứ vào các hạn chế còn tồn tại của việc phát triển các mô hình bancassurance tại các ngân hàng thương mại nhà nước. Về cơ bản, các giải pháp phù hợp với bối cảnh hiện nay của các Ngân hàng thương mại nhà nước tại Việt Nam. Mặc dù vậy, luận án vẫn còn một số hạn chế nhất định như việc không thể làm rõ chi tiết hơn nữa mối quan hệ chỉ đạo điều hành giữa các bên tham gia mô hình bancassurance, số liệu khảo sát có quy mô tương đối nhỏ dẫn đến tính toàn diện bị hạn chế. Tác giả rất mong muốn nhận được những góp ý, đóng góp trao đổi tận tình của các nhà khoa học, các thầy cô để có thể hoàn thiện và trưởng thành hơn nữa trong quá trình nghiên cứu sau này.